Chôi chữ(Ngữ Văn 7)

Kiểm tra bài cũ:
Kiểm tra bài cũ:
1. Điệp ngữ là gì?
1. Điệp ngữ là gì?
cho ví dụ
cho ví dụ
Điệp ngữ là biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc
Điệp ngữ là biện pháp lặp lại từ ngữ (hoặc
cả câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc
cả câu) để làm nổi bật ý, gây cảm xúc
mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép
mạnh. Cách lặp lại như vậy gọi là phép
điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp
điệp ngữ; từ ngữ được lặp lại gọi là điệp
ngữ
ngữ

2. Nêu các dạng điệp ngữ thường gặp
2. Nêu các dạng điệp ngữ thường gặp
- Điệp ngữ cách quãng
- Điệp ngữ cách quãng
-
Điệp ngữ nối tiếp
Điệp ngữ nối tiếp
-
Điệp ngữ chuyển tiếp (Điệp ngữ vòng)
Điệp ngữ chuyển tiếp (Điệp ngữ vòng)

Phân môn : Tiếng Việt
Tiết: 58

Bài:
CHƠI CHỮ

I. Bài học :
I. Bài học :
1) Thế nào là chơi chữ?
1) Thế nào là chơi chữ?
Đọc bài ca dao sau:
Bà già đi chợ Cầu Đông,
Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng?
Thầy bói xem quẻ nói rằng:
Lợi thì có lợi nhưng răng không còn.




?
?
1.
1.
Em có nhận xét gì về
Em có nhận xét gì về
nghĩa của các từ
nghĩa của các từ
lợi
lợi
trong bài
trong bài
ca dao?
ca dao?




?
?
2.
2.
Việc sử dụng từ
Việc sử dụng từ
lợi
lợi
ở câu
ở câu
cuối của bài ca dao là dựa vào
cuối của bài ca dao là dựa vào
hiện tượng gì của từ ngữ? Và
hiện tượng gì của từ ngữ? Và
hiện tượng này em đã học
hiện tượng này em đã học
chưa?
chưa?

?
?
3.
3.
Việc sử dụng từ
Việc sử dụng từ
lợi
lợi

như
như
trên có tác dụng gì?
trên có tác dụng gì?


1.
1.
Nghĩa các từ
Nghĩa các từ
lợi
lợi


khác nhau:
khác nhau:

-
-
Lợi
Lợi
1:
1:
lợi lộc, lợi ích
lợi lộc, lợi ích

-
-
Lợi
Lợi

2,3
2,3
: răng lợi (phần chân răng)
: răng lợi (phần chân răng)

2. Hiện tượng : Đồng âm khác nghĩa
2. Hiện tượng : Đồng âm khác nghĩa
(đã học)
(đã học)

3. Tác dụng: Để tạo sự hài hước,
3. Tác dụng: Để tạo sự hài hước,
châm biếm một cách dí dỏm.
châm biếm một cách dí dỏm.


Vậy, thế nào là chơi
Vậy, thế nào là chơi
chữ?
chữ?



Chơi chữ
Chơi chữ
là biện pháp khai
là biện pháp khai
thác hiện tượng đồng âm
thác hiện tượng đồng âm
khác nghĩa để tạo sắc thái dí

khác nghĩa để tạo sắc thái dí
dỏm, hài hước cho lời ăn
dỏm, hài hước cho lời ăn
tiếng nói hoặc câu văn, câu
tiếng nói hoặc câu văn, câu
thơ.
thơ.
Định nghĩa:


Liên hệ :
Liên hệ :

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc

Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia

(Bà Huyện Thanh Quan)
(Bà Huyện Thanh Quan)

Đồng âm giữa từ thuần Việt và từ Hán Việt :
Đồng âm giữa từ thuần Việt và từ Hán Việt :
quốc - quốc
quốc - quốc
(nước),
(nước),
đa đa - gia
đa đa - gia

(nhà)
(nhà)

-> vừa tả được tiếng chim lại vừa gửi gắm nỗi
-> vừa tả được tiếng chim lại vừa gửi gắm nỗi
lòng nhớ nước, thương nhà.
lòng nhớ nước, thương nhà.

I.
I.
Bài
Bài


học
học
:
:
1)
1)
Thế
Thế


nào
nào


là
là

chơi
chơi


chữ
chữ
?
?

Ghi
Ghi


nhớ
nhớ
1/SGK tr. 164
1/SGK tr. 164
2) Các lối chơi chữ :
2) Các lối chơi chữ :
? Các em đã gặp lối chơi
? Các em đã gặp lối chơi
chữ nào ở mục I/SGK.
chữ nào ở mục I/SGK.