Chương III
Chương III
CÁC THAM SỐ THỐNG KÊ
CÁC THAM SỐ THỐNG KÊ
Nội dung:
Nội dung:
- Các tham số phản ánh
- Các tham số phản ánh
mức độ đại biểu
mức độ đại biểu
- Các tham số phản ánh
- Các tham số phản ánh
độ phân tán
độ phân tán
I. Các tham số phản ánh mức độ
I. Các tham số phản ánh mức độ
đại biểu
đại biểu
- Thế nào là các tham số phản ánh mức độ
- Thế nào là các tham số phản ánh mức độ
đại biểu?
đại biểu?
- Sự cần thiết phải tính các tham số phản
- Sự cần thiết phải tính các tham số phản
ánh mức độ đại biểu?
ánh mức độ đại biểu?
I. Các tham số phản ánh mức độ
I. Các tham số phản ánh mức độ
đại biểu
đại biểu
- Số bình quân
- Số bình quân
- Mốt
- Mốt
- Trung vị
- Trung vị
- N phân vị
- N phân vị
1. Sè b×nh qu©n
1. Sè b×nh qu©n
a) Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña sè b×nh qu©n
a) Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña sè b×nh qu©n
*
*
Kh¸i niÖm
Kh¸i niÖm
a) Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña sè b×nh qu©n
a) Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm cña sè b×nh qu©n
*
*
§Æc ®iÓm
§Æc ®iÓm
b) Điều kiện vận dụng số bình quân
b) Điều kiện vận dụng số bình quân
- Chỉ được tính cho một tổng thể bao gồm
- Chỉ được tính cho một tổng thể bao gồm
các
các
đơn vị cùng loại
đơn vị cùng loại
- Được tính ra từ tổng thể
- Được tính ra từ tổng thể
số lớn đơn vị
số lớn đơn vị
c. Tác dụng của số bình quân
c. Tác dụng của số bình quân
- Là
- Là
mức độ đại diện
mức độ đại diện
cho một tập hợp lớn số
cho một tập hợp lớn số
liệu.
liệu.
-
-
Nêu lên đặc điểm chung về mặt lượng
Nêu lên đặc điểm chung về mặt lượng
của
của
hiện tượng kinh tế - xã hội số lớn trong điều
hiện tượng kinh tế - xã hội số lớn trong điều
kiện thời gian, không gian cụ thể.
kiện thời gian, không gian cụ thể.
- Dùng để
- Dùng để
so sánh
so sánh
các hiện tượng
các hiện tượng
không
không
cùng quy mô.
cùng quy mô.
- Dùng trong nghiên cứu các quá trình biến
- Dùng trong nghiên cứu các quá trình biến
động qua thời gian.
động qua thời gian.
- Có vị trí quan trọng trong việc vận dụng
- Có vị trí quan trọng trong việc vận dụng
các phương pháp phân tích thống kê.
các phương pháp phân tích thống kê.
c. Tác dụng của số bình quân
c. Tác dụng của số bình quân
d. C¸c lo¹i sè b×nh qu©n
d. C¸c lo¹i sè b×nh qu©n
* Sè b×nh qu©n céng
* Sè b×nh qu©n céng
-
§iÒu kiÖn vËn dông
§iÒu kiÖn vËn dông
:
:
-
-
C«ng thøc tæng qu¸t
C«ng thøc tæng qu¸t
:
:
Quan hÖ tæng ?
Quan hÖ tæng ?
VD1
VD1
Thu nhËp cña mét CN T8/03 lµ 2tr VDN
Thu nhËp cña mét CN T8/03 lµ 2tr VDN
Thu nhËp CN ®ã T9/03 lµ 3tr VDN
Thu nhËp CN ®ã T9/03 lµ 3tr VDN
Tæng thu nhËp cña 2 th¸ng 8 vµ 9 n¨m 2003
Tæng thu nhËp cña 2 th¸ng 8 vµ 9 n¨m 2003
cña CN ®ã lµ 2 + 3 = 5 (triÖu VN§)
cña CN ®ã lµ 2 + 3 = 5 (triÖu VN§)
Quan hÖ tæng?
Quan hÖ tæng?
VD2
VD2
Thu nhËp cña 1 CN T8/03 so víi T7/03
Thu nhËp cña 1 CN T8/03 so víi T7/03
b»ng 1,2 lÇn
b»ng 1,2 lÇn
Thu nhËp CN ®ã T9/03 so víi T8/03 b»ng
Thu nhËp CN ®ã T9/03 so víi T8/03 b»ng
1,5 lÇn
1,5 lÇn
TN cña CN ®ã th¸ng 9 gÊp (1,2 + 1,5) lÇn
TN cña CN ®ã th¸ng 9 gÊp (1,2 + 1,5) lÇn
th¸ng 7?
th¸ng 7?
C¸c trêng hîp vËn dông cô thÓ
C¸c trêng hîp vËn dông cô thÓ
cña sè b×nh qu©n céng
cña sè b×nh qu©n céng
B×nh qu©n céng gi¶n ®¬n
B×nh qu©n céng gi¶n ®¬n
:
:
CTTQ
CTTQ
:
:
C¸c trêng hîp vËn dông cô thÓ
C¸c trêng hîp vËn dông cô thÓ
cña sè b×nh qu©n céng
cña sè b×nh qu©n céng
B×nh qu©n céng gia quyÒn
B×nh qu©n céng gia quyÒn
:
:
CTTQ:
CTTQ:
C¸c biÕn thÓ cña CT b×nh qu©n gia quyÒn
C¸c biÕn thÓ cña CT b×nh qu©n gia quyÒn
Khi quyÒn sè lµ tÇn suÊt d
Khi quyÒn sè lµ tÇn suÊt d
i
i
(%)
(%)
Khi quyÒn sè lµ tÇn suÊt d
Khi quyÒn sè lµ tÇn suÊt d
i
i
(lÇn)
(lÇn)
T¹i sao?
T¹i sao?
B×nh qu©n
B×nh qu©n
gia quyÒn
gia quyÒn
?
?
Gia quyÒn: lµ sù
Gia quyÒn: lµ sù
gia t¨ng
gia t¨ng
mét lîng biÕn
mét lîng biÕn
theo sè lÇn
theo sè lÇn
mµ nã
mµ nã
xuÊt hiÖn
xuÊt hiÖn
trong tæng
trong tæng
thÓ – gia t¨ng theo tÇn sè (quyÒn sè) cña
thÓ – gia t¨ng theo tÇn sè (quyÒn sè) cña
lîng biÕn ®ã
lîng biÕn ®ã
§Æc ®iÓm cña b×nh qu©n céng gia quyÒn
§Æc ®iÓm cña b×nh qu©n céng gia quyÒn
Vai trß cña quyÒn sè
Vai trß cña quyÒn sè
:
:
sè b×nh qu©n sÏ
sè b×nh qu©n sÏ
gÇn
gÇn
víi lîng biÕn
víi lîng biÕn
B×nh qu©n céng trong d·y sè kh«ng
B×nh qu©n céng trong d·y sè kh«ng
cã kho¶ng c¸ch tæ
cã kho¶ng c¸ch tæ
VÝ dô
VÝ dô
: thu nhËp cña tæ CN T2/04 (
: thu nhËp cña tæ CN T2/04 (
triÖu VND
triÖu VND
)
)
1.5
1.5
1.5
1.5
1.0
1.0
1.5
1.5
1.0
1.0
2.0
2.0
1.0
1.0
2.0
2.0
1.5
1.5
2.5
2.5
1.0
1.0
0.6
0.6
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.0
1.0
2.0
2.0
1.5
1.5
1.5
1.5
2.0
2.0
0.6
0.6
1.0
1.0
2.0
2.0
1.5
1.5
1.0
1.0
1.0
1.0
0.6
0.6
1.5
1.5
2.5
2.5
1.0
1.0
0.6
0.6
1.0
1.0
0.6
0.6
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.0
1.5
1.5
1.0
1.0
1.0
1.0
2.0
2.0
VÝ dô
VÝ dô
D·y sè sau khi ®· ®îc ph©n tæ
D·y sè sau khi ®· ®îc ph©n tæ
Thu nhËp (tr.®)
x
i
Sè c«ng nh©n
f
i
0,6 5
1,0 15
1,5 12
2,0 6
2,5 2
∑
=
40
i
f
∑
=
53
ii
fx
x
i
(tr.®) f
i
(ngêi) x
i
f
i
(tr.®)
0,6 5
1,0 15
1,5 12
2,0 6
2,5 2
Σ
Σ
f
f
i
i
= 40
= 40
Thu nhËp b×nh qu©n cña tæ CN ®ã:
Thu nhËp b×nh qu©n cña tæ CN ®ã:
B×nh qu©n céng trong d·y sè kh«ng
B×nh qu©n céng trong d·y sè kh«ng
cã kho¶ng c¸ch tæ
cã kho¶ng c¸ch tæ
Các bước xác định số bình quân:
Các bước xác định số bình quân:
-
-
Bước 1
Bước 1
:
:
Tính trị số giữa làm lượng biến
Tính trị số giữa làm lượng biến
đại diện cho từng tổ theo CT:
đại diện cho từng tổ theo CT:
-
-
Bước 2
Bước 2
:
:
Xác định giá trị của số bình quân
Xác định giá trị của số bình quân
theo CT bình quân cộng gia quyền
theo CT bình quân cộng gia quyền
Bình quân cộng trong dãy số có
Bình quân cộng trong dãy số có
khoảng cách tổ
khoảng cách tổ
2
maxmin ii
i
xx
x
+
=
VÝ dô
VÝ dô
Cã tµi liÖu vÒ
Cã tµi liÖu vÒ
NSL§ cña 200
NSL§ cña 200
c«ng nh©n nh
c«ng nh©n nh
sau:
sau:
NSL§ (kg)
NSL§ (kg)
Sè L§
Sè L§
400 – 500
400 – 500
10
10
500 – 600
500 – 600
30
30
600 – 700
600 – 700
45
45
700 – 800
700 – 800
80
80
800 – 900
800 – 900
30
30
900 – 1000
900 – 1000
5
5
VD
VD
NSLD (kg) x
i
Sè LD - (f
i
) x
i
f
i
400 – 500
500 – 600
600 – 700
700 – 800
800 – 900
900 – 1000
∑
VÝ dô
VÝ dô
N¨ng suÊt L§ b×nh qu©n cña 200 c«ng
N¨ng suÊt L§ b×nh qu©n cña 200 c«ng
nh©n trong vÝ dô lµ:
nh©n trong vÝ dô lµ:
o
TH dãy số có
TH dãy số có
khoảng cách tổ
khoảng cách tổ
mở
mở
, việc tính trị
, việc tính trị
số giữa phải
số giữa phải
căn
căn
cứ vào khoảng
cứ vào khoảng
cách tổ gần
cách tổ gần
nhất
nhất
để tính
để tính
NSLĐ
NSLĐ
Số LĐ
Số LĐ
x
x
i
i
< 500
< 500
10
10
500 600
500 600
30
30
550
550
600 700
600 700
45
45
650
650
700 800
700 800
80
80
750
750
800 900
800 900
30
30
850
850
> 900
> 900
5
5
Chú ý
Chú ý