Đình công trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao TPHCM : Nguyên nhân và giải pháp
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.89 MB, 96 trang )
TR
B
GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG
I H C KINH T TP.HCM
NGUY N ÌNH HU N
ÌNH CÔNG TRONG CÁC DOANH NGHI P CÓ V N
UT N
C NGOÀI T I KHU CH XU T, KHU
CÔNG NGHI P, KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH
H CHÍ MINH: NGUYÊN NHÂN VÀ GI I PHÁP
LU N V N TH C S KINH T
TR
B
GIÁO D C VÀ ÀO T O
NG
I H C KINH T TP.HCM
NGUY N ÌNH HU N
ÌNH CÔNG TRONG CÁC DOANH NGHI P CÓ V N
UT N
C NGOÀI T I KHU CH XU T, KHU
CÔNG NGHI P, KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH
H CHÍ MINH: NGUYÊN NHÂN VÀ GI I PHÁP
CHUYÊN NGÀNH: QU N TR KINH DOANH
MÃ S :60.34.05
LU N V N TH C S KINH T
NG
IH
NG D N KHOA H C: PGS.TS TR N KIM DUNG
M CL C
L i cam oan..................................................................................................... xxx
Các t vi t t t .................................................................................................... xxx
Ph n m
u...................................................................................................... 1
1. Gi i thi u lý do ch n
tài ................................................................... 1
2. M c ích nghiên c u c a
3. Ph m vi và ph
tài ............................................................. 3
ng pháp nghiên c u..................................................... 3
4. Ý ngh a th c ti n c a nghiên c u .......................................................... 4
5. B c c
Ch
tài ......................................................................................... 4
ng 1: GI I THI U V
ÌNH CÔNG VÀ CÁC KHU CH XU T, KHU
CÔNG NGHI P VÀ KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH H CHÍ MINH
1.1 Gi i thi u v
ình công ....................................................................... 6
1.1.1 Khái ni m,
c i m, b n ch!t và d!u hi u c a ình công ............ 6
Khái ni m......................................................................................... 6
ình công và bãi công ...................................................................... 7
ình công và bi u tình...................................................................... 7
B n ch!t c a ình công..................................................................... 8
1.1.2 Các d!u hi u c b n c a ình công .............................................. 9
1.1.3 S chuy n "i b n ch!t các cu#c ình công
Vi t Nam .............. 10
1.1.4 Nguyên nhân gây ra ình công ..................................................... 11
1.1.5 Tác h i c a ình công .................................................................. 13
1.1.6 Th nào là m#t cu#c ình công h$p pháp ..................................... 14
1.1.7 Nh%ng i u c n tránh khi t" ch c ình công ................................ 16
1.2 Gi i thi u v khu ch xu!t - khu công nghi p, khu công ngh cao....... 17
1.2.1 Gi i thi u v khu ch xu!t, khu công nghi p................................ 17
1.2.2 Gi i thi u khu công ngh Cao (KCNC) Thành ph H& Chí Minh 19
1.3 Tóm t t ch
ng 1 ................................................................................ 21
Ch
ng 2: NGUYÊN NHÂN ÌNH CÔNG T'I CÁC DOANH NGHI P FDI (
KHU CH XU T, KHU CÔNG NGHI P VÀ KHU CÔNG NGH CAO THÀNH
PH H CHÍ MINH......................................................................................... 23
2.1 Tình hình ình công t n)m 1995
n nay........................................... 23
2.2 Xác *nh các nguyên nhân gây ra ình công trong khu ch xu!t và khu
công ngh cao thành ph H& Chí Minh ………………...................................... 24
2.2.1 Các nguyên nhân liên quan
L
ng t i thi u và l
n v!n
ti n l
ng, ti n th
ng th+a thu,n............................................. 25
K t qu kh o sát theo nhóm nguyên nhân liên quan
th
ng 25
n v!n
l
ng,
ng…………................................................................................................ 27
2.2.2 Các nguyên nhân liên quan
n th i gian lao #ng................... 31
2.2.3 Các nguyên nhân liên quan
n i u ki n sinh ho t và môi tr
ng
làm vi c………………...................................................................................... 32
2.2.4 Các nguyên nhân liên quan
n thái #, hành #ng
hóa ( xúc ph m nhân ph.m, danh d , dân t#c, tôn giáo) c a ng
và các nguyên nhân liên quan
n ng
i x- thi u v)n
i s- d ng lao #ng
i lao #ng ............................................. 37
2.3 M#t s các cu#c ình công tiêu bi u
các khu ch xu!t, khu công nghi p
và khu công ngh cao ........................................................................................ 38
2.3.1 Các cu#c ình công do nguyên nhân liên quan
l
ng, th
ng óng vai trò ch
v
o và là ngòi n" c a cu#c ình công ............... 39
2.3.2 Các cu#c ình công do nguyên nhân liên quan
gian lao #ng óng vai trò ch
n các v!n
o là gi t n
n các v!n
v th i
c làm tràn ly gây ra các v!n
ình
công………… ................................................................................................... 42
2.3.3 Các cu#c ình công có nguyên nhân liên quan
ki n làm vi c óng vai trò ch
o và là ngòi n" d/n
n các v!n
v
i u
n ình công ………… . 43
2.4 Nh,n xét.............................................................................................. 45
2.5 Các nguyên nhân khác gây ra ình công.............................................. 46
a. Thi u th
ng l $ng,
i tho i là nguyên nhân c a ình công........ 46
b. Vi c th c thi pháp lu,t không hi u qu và m#t môi tr
nhà
u t ……………… .................................................................................. 47
c. Công oàn
2.6 Tóm t t ch
Ch
ng ng h# các
c!p doanh nghi p y u kém ....................................... 47
ng 2 ................................................................................ 49
ng 3: M0T S GI1I PHÁP NH2M NG3N NG4A VÀ GI1I QUY T ÌNH
CÔNG……… ................................................................................................... 51
3.1 Thách th c c a quan h lao #ng trong các khu ch xu!t, khu công
nghi p và khu ngh cao ..................................................................................... 51
3.1.1 Th* tr
ng lao #ng khan hi m .................................................... 51
3.1.2 Nh,n th c c a ng
i lao #ng v
ình công ã thay "i nhi u, mu n
ình công h n, bi t cách t" ch c ình công h n, ình công x y ra nhi u h n .... 52
3.1.3 ình công ti p t c x y ra v i nh%ng nguyên nhân là ng
mu n nâng l
ng và c i thi n i u ki n làm vi c h n là vi ph m c a ng
i lao #ng
i s- d ng
lao #ng …….................................................................................................... 52
3.2 Gi i pháp ng)n ng a ình công ........................................................... 53
3.2.1 Phát tri n các kênh thông tin thông su t ....................................... 53
3.2.1.1 Thi t l,p và duy trì kênh thông tin hai chi u gi%a ban giám
ng
c và
i lao #ng .................................................................................................. 53
3.2.1.2 T o h#p th góp ý ................................................................. 56
3.2.2 Phát tri n quan h lao #ng t t 5p............................................... 56
3.2.2.1 Phát tri n quan h lao #ng trong ph m vi doanh nghi p ...... 56
3.2.2.2 Phát tri n quan h lao #ng
t m v mô ............................... 59
3.2.3 Gi i pháp x- lý khi có d!u hi u hay nguy c x y ra ình công..... 60
3.3 Gi i pháp gi i quy t khi có ình công x y ra ............................................... 61
3.4 Gi i quy t ình công thông qua quy t *nh c a th t
ng............................ 66
3.5 Gi i quy t ình công thông qua quy t *nh c a Tòa án nhân dân ................. 66
3.6 Ki n ngh* các gi i pháp nh6m gi i quy t và ng)n ng a ình công ............... 67
3.6.1 Ki n ngh* m#t s gi i pháp nh6m gi i quy t ình công..................... 67
3.6.2 Nh%ng l u ý khi gi i quy t ình công........................................... 70
3.7 Tóm t t ch
ng 3......................................................................................... 70
K T LU7N…................................................................................................... 72
PH8 L8C ……….............................................................................................. xxx
TÀI LI U THAM KH1O ………..................................................................... xxx
L I CAM OAN
Tác gi xin cam oan t!t c các n#i dung chi ti t c a bài lu,n v)n này
$c trình bày theo k t c!u và dàn ý c a tác gi v i s dày công nghiên c u,
thu th,p và phân tích các tài li u có liên quan, &ng th i
ki n c a Phó Giáo s – Ti n s Tr n Kim Dung
$c s
óng góp ý
hoàn t!t lu,n v)n.
Tác gi xin hoàn toàn ch*u trách nhi m v i cam k t trên.
H c viên: Nguy n ình Hu!n
L p: Qu n Tr* Kinh Doanh, K15
CÁC T4 VI T T9C
KCNC
Khu công ngh cao
CNC
Công ngh cao
TL L TP
T"ng liên oàn lao #ng thành ph
ILO
T" ch c lao #ng qu c t
PTMCNVN/ VCCI
Phòng th
S L TBXH
S lao #ng th
Cty
Công ty
ng m i công nghi p Vi t Nam
ng binh xã h#i
PH N M
1. Gi i thi u lý do ch n
U
tài
Th i gian g n ây, tình tr ng ình công liên ti p x y ra theo chi u
h
ng gia t)ng,
t,p trung
c bi t trong các doanh nghi p có v n
ut n
c ngoài,
các công ty có l $ng lao #ng l n trong các l nh v c nh giày da,
may m c, i n t-…
Nh%ng cu#c ình công quy mô l n t i các khu công nghi p, khu ch
xu!t v a qua ã ánh #ng xã h#i Vi t Nam v m#t chi u xung #t m i ã
n và s: s ng chung lâu dài v i chúng ta: xung #t l$i ích gi%a ch -th$,
gi%a ng
i s- d ng lao #ng và ng
i lao #ng.Nh%ng *nh ki n t b!t kì
phía nào (dù là ng h# công nhân hay khuy n khích
ut )
u không có ích
cho nh%ng chính sách dài h n.
T khi ình công
thông qua
$c
a vào b# Lu,t Lao #ng, ng
i lao #ng
i di n c a mình ho c t" ch c công oàn ã t" ch c nhi u cu#c
ình công theo quy *nh c a pháp lu,t, !u tranh òi quy n l$i chính áng
c a mình m#t cách h$p pháp .Tuy nhiên, h u h t các cu#c ình công
mang tính t phát, trái v i quy *nh c a pháp lu,t. a s các tr
công
ph n
i ng
i s- d ng lao #ng do n$ l
các cam k t khác v i ng
ch doanh nghi p th
ng, th
ng h$p ình
ng ho c vi ph m
i lao #ng, vi ph m quy *nh c a pháp lu,t, ho c
ng xuyên ép ng
*nh, i u ki n lao #ng không
$c
i lao #ng t)ng ca không úng qui
m b o...
M#t cu#c ình công dù di n ra ng n hay kéo dài
tiêu c c cho c ng
u
i s- d ng và ng
u
l i h,u qu
i lao #ng. Do v,y vi c "n *nh s n
xu!t, kh i l i tinh th n làm vi c, t o s yên tâm cho ng
i lao #ng b6ng các
i u ch;nh h$p lý v chính sách sau khi cu#c ình công ch!m d t c
c tiên
i v i doanh nghi p.
ình công trong các doanh nghi p là m#t v!n
r!t r#ng nó di n ra
m i n i, m i lo i hình doanh nghi p. Tuy nhiên th ng kê cho th!y hai ph n
ba các cuôc ình công x y ra
các doanh nghiêp có v n
ut n
c ngoài,
t p trung ch y u các t nh và thành ph phía Nam, n i có nhi u khu ch xu t
và khu công nghi p c a c n
c. M c dù các doanh nghi p này ch chi m
kho ng 3% t ng s doanh nghi p trên c n
l
ng lao
c nh ng s d ng t i 15% l c
ng1 . Th ng kê t Ban Qu n lý các khu ch xu!t, khu công ngh
cao thành ph H& Chí Minh cho th!y tình hình ình công ang có xu h
ng
gia t)ng. C th , n m 2005 các khu ch xu!t, khu công ngh cao thành ph
H& Chí Minh ch có 16 v
ch m i 6 tháng
ình công; n m 2006: 38 v ; n m 2007: 62 v và
u n m 2008: trên 60 v
M=i cu#c ình công
là nh%ng v!n
2
u làm phát sinh nh%ng v!n
pháp lý, có khi
r!t ph c t p mà các quy *nh v lao #ng hi n t i ch a th
bao quát h t. Th c t
ã cho th!y nh%ng b!t c,p trong lý lu,n c
ti n cu#c s ng mà c)n nguyên xu!t phát t mâu thu/n l$i ích trong quan h
lao #ng, xung #t gi%a ch và th$. Vì th trong b i c nh hi n nay c a n
ta, v!n
này c n
quy t nh%ng v
v n
ut n
$c nghiên c u sâu
ng m c này.
c
t o c s lý lu,n cho vi c gi i
tài: “ ình công trong các doanh nghi p có
c ngoài t i khu ch xu!t, khu công nghi p và khu công ngh
cao thành ph H Chí Minh: Nguyên nhân và gi i pháp”
$c th c hi n
nh6m giúp cho các nhà ho ch *nh chính sách, các doanh nghi p, các nhà
qu n tr* nhân s có cái nhìn khoa h c v v!n
Jan Jung Min. 2007.Tr.3.
Ng c L%.2008
ình công.
2. M c ích nghiên c u c a
tài:
Trên c s nghiên c u m#t cách h th ng, toàn di n, th c ti n v v!n
công t i các doanh nghi p có v n
ut n
ình
c ngoài t i khu ch xu!t, khu
công nghi p và khu công ngh cao thanh ph H& Chí Minh, m c ích nghiên
c u
tài này là nh6m:
Xác *nh các nguyên nhân d/n
n
ình công
Lý gi i vì sao các cu#c ình công c a n
c ta
u r i vào tình tr ng
trái pháp lu,t
Ki n ngh* các gi i pháp nh6m gi i quy t và ng)n ch n các cu#c ình
công t
ng t tái di n.
3. Ph m vi và ph !ng pháp nghiên c u
Ph m vi c a nghiên c u:
tài ch; t,p trung kh o sát và tìm hi u các cu#c ình công c
các khu ch xu!t, khu công nghi p và khu công nghê cao
thành ph H& Chí Minh.
Ph !ng pháp nghiên c u:
Lu,n v)n s- d ng ph
ng pháp nghiên c u *nh tính và *nh l $ng, x- lý s li u
ch y u là b6ng th ng kê mô t trên Excel.
D a vào c s lý thuy t, b ng câu h+i này
$c thi t k làm hai ph n : Ph n 1 : các
nguyên nhân gây ra ình công; Ph n 2 các bi n pháp gi i quy t ình công ( Ph l c
1 và 3)
C> m/u: 100 ng
i( dành cho ph n 1 c a b n câu h+i) và 40 ng
i( dành cho ph n
2 c a b n câu h+i) ( ph l c 2 ính kèm)
i t $ng i u tra: là các giám
công oàn, lãnh
c nhân s , chuyên viên phòng nhân s , cán b#
o phòng qu n lý doanh nghi p và công nhân lao #ng t i khu
công ngh cao, khu ch xu!t và khu công nghi p thành ph H& Chí Minh.
B ng câu h+i
nh,n
$c g i
n cho các
i t $ng trên t ngày 05 tháng 01 n)m 2009 và
$c t!t c các câu tr l i vào ngày 23 tháng 1 n)m 2009
4. Ý ngh"a th#c ti$n c a nghiên c u
Thông qua các cu#c kh o sát th c t các cu#c ình công t i các doanh nghi p FDI
c
i u tra t các nhà qu n tr* nhân s , nh%ng k t qu c
th mà nghiên c u s: mang l i :
i v i doanh nghi p : bi t
$c các nguyên nhân d/n
n ình công, các ph
ng
pháp, kinh nghi m gi i quy t khi x y ra ình công và ng)n ch n ình công. T
ó
có nh%ng chính sách và gi i pháp phù h$p
ng)n ng a ho c x- lý t t các v!n
v lao #ng, tránh tình tr ng ình công x y ra ho c tái di n.
i v i ng
v
i lao #ng: Giúp cho ng
i lao #ng có nh,n th c m#t cách úng
ình công và m#t s quy *nh c a pháp lu,t v
ng x- thích h$p v a b o v
ình công,
t
n
ó có thái #
$c quy n l$i chính áng c a mình, v a không gây
thi t h i cho doanh nghi p.
i v i các nhà ho ch *nh chính sách xã h#i: có cái nhìn toàn di n, th!u áo v
v!n
ình công
t
t cu#c s ng.
5. B% c c c a
tài
ó xây d ng chính sách "n *nh, phù h$p, thi t th c v i th c
Ngoài ph n m
lu,n v)n này
u, k t lu,n, ph l c v i danh m c tài li u tham kh o
$c chia thành 3 ch
Ch !ng 1: Gi i thi u v
ng:
ình công và các khu ch xu!t, khu công
ngh cao và khu công nghi p thành ph H Chí Minh
Ch !ng 2: Nguyên nhân ình công t i các doanh nghi p FDI
khu
ch xu!t, khu công nghi p, khu công ngh cao Thành ph H& Chí Minh.
Ch !ng 3: Ki n ngh* m#t s gi i pháp nh6m ng)n ch n và gi i quy t
các cu#c ình công trong n n kinh t th* tr
ng
Vi t Nam
CH &NG 1
GI I THI U V'
ÌNH CÔNG VÀ CÁC KHU CH XU T, KHU CÔNG
NGHI P VÀ KHU CÔNG NGH CAO THÀNH PH
1.1 Gi i thi u v
H
CHÍ MINH
ình công
1.1.1 Khái ni m, b(n ch)t và d)u hi u c a ình công
a.Khái ni m
Theo website Wikipedia, ình công
$c hi u là s ki n lao #ng ng ng l i vì r!t
3
nhi u công nhân t ch i làm vi c .
Theo quy *nh c a pháp lu,t, ình công
ch c và t nguy n c a t,p th ng
th v i ng
$c hi u là s ng ng vi c t m th i, có t"
i lao #ng
gi i quy t tranh ch!p lao #ng t,p
i s- d ng lao #ng t i doanh nghi p4
Nh%ng cu#c ình công không do ch th theo quy *nh c a pháp lu,t t" ch c lãnh
o thì g i là ình công t phát
Vi c gi i quy t tranh ch!p lao #ng t,p th
$c thông qua v)n b n (yêu sách,
n,
th ) nêu ý ki n òi h+i quy n và l$i ích cho t,p th lao #ng: òi bãi b+ các quy
*nh không có l$i cho ng
i lao #ng ho c òi b" sung các quy *nh v s công
b6ng, bình ?ng v quy n ph i
ng
i s- d ng lao #ng. M#t ng
m#t phân x
$c tôn tr ng,
i ho c m#t s ít ng
i lao #ng v i
i trong m#t t" s n xu!t ho c
ng thu#c nhà máy, xí nghi p ng ng vi c t m th i
ch!p lao #ng không
gi i quy t tranh
$c g i là ình công, vì s ng ng vi c này không ph i là s
ng ng vi c t nguy n c a c t,p th lao #ng
ng
i x- gi%a ng
!u tranh òi quy n và l$i ích v i
i s- d ng lao #ng.
b. ình công và bãi công
ình công và bãi công xem xét t góc # òi h+i quy n l$i thông qua ng ng làm
vi c v th c ch!t ch; là m#t, nh ng bãi công có th hi u r#ng h n so v i ình công
v quy mô t" ch c, ph m vi, thành ph n và m c tiêu
/>B# lu,t lao #ng.2007.Ch ng 14. i u 172
t ra. M#t cu#c bãi công có
th chuy n hoá thành m#t cu#c bi u tình òi các quy n l$i khác, còn ình công thì
kh n)ng chuy n hoá thành bi u tình là r!t ít x y ra5.
c. ình công và bi*u tình
ình công khác v c b n v i bi u tình
Y ut
ình công
Khác
ình công là s
v
Bi u tình
-
*nh ng ng vi c t m th i
ngh a
i m và ch y u do
!u tranh b6ng t h p
o
bày t+ ý chí, nguy n v ng
và bi u d
ng l c l $ng chung và do
nhi u thành ph n tham gia th c hi n.
i lao #ng th c
Ví d : bi u tình tu n hành, xu ng
hi n
Khác
bi u tình là s
ông
trong cùng m#t th i
ng
nh%ng i m sau:
ng bi u tình… .
ình công là xu!t
-
Bi u tình xu!t phát t các mâu thu/n
v
phát t s tranh ch!p
không ch; là s tranh ch!p v lao #ng
nguyên
lao #ng gi%a ng
i
mà còn có s tranh ch!p v nhi u v!n
nhân
s- d ng lao #ng và
khác, có th là nguyên nhân v kinh
ng
i
lao
#ng(ngh a là ch
t $ng
là nguyên nhân v
chính tr*, v)n hóa, ho c là s
ph n
y u v nguyên nhân
kháng quy t li t nào ó d/n t i bi u
kinh t )
tình òi gi i quy t các v!n
Khác
v
t , c
i t $ng ch
y u
!y.
i t $ng ch y u tham gia vào cu#c bi u
i tham gia vào vi c tình bao g&m các thành ph n trong xã h#i.
ình công là ng
tham
lao
#ng và ng
gia
s- d ng lao #ng
i
i
ng Thanh C n, Lê Ti n D
Do có s khác nhau v nguyên nhân,
i t $ng, m c tiêu mà cách th c gi i quy t
các lo i này c
ng h$p c th
có s v,n d ng cách gi i quy t phù h$p6
d. B(n ch)t c a ình công.
@nh công ABC
hi n t $ng quan h C
lao #ng t C
nhiên trong m#t n n kinh t C
DE*C
tr
n i l$i Fch G a ng
i lao #ng HBCng
i s-CI ng lao #ng th
ng
ng không &ng nh!t,
do JC
KELt sinh xung #t d
iC
I ng @nh công.
C
M n ch!t G a @nh công th
ng thay "i HBCKELt tri n GNng v i s CKELt tri n G a OPC
h#i qua GLc giai Q n RELc nhau G a STLCD
U@nh công nghiêp EJa HBCt)ng tr
t . VBC
giai Q n
ng
u G a công nghi p EJa, tranh ch!p lao #ng phLt sinh GE C
y u do
i s-CI ng lao #ng vi KE m quy n h$p KELp G a ng
h$p J, ng
th C
GE*u
ng kinh
i lao #ng th
i lao #ng. Trong tr
ng GJCnh%ng EBnh #ng KE n
ng
i t,p th Ckhi E Ckhông
ng s C
b!t công WBC
gi i GE C
gây ra, INCJC
ABC
s C
b!t công th,t s C
hay do E C
G m nh,n th!y.
Nh%ng tranh ch!p th
ng xuyên v Cquy n trong giai Q n
nghi p EJa G
u G a STLCDU@nh công
Cn)ng l c th c thi lu,t lao
#ng thông qua h Cth ng thanh tra lao #ng hi u ST . XBnh #ng KE n
theo I ng trên th
ng mang D
Fnh t Cv CHBCD
E C#ng H@C
ng
i t CKELt
i lao #ng GE;C
mu n Y o
v C
quy n h$p KELp G a W@nh.
Kinh nghi m A
*ch s-CG a GLc n
EBnh #ng
c RELc cho th!y ng
i lao #ng Z:Cnhanh GEJng
C [i E+i i u ki n A
Bm vi c t t h n thông qua @nh công. Trong giai
Q n \By, @nh công tr CD
EBnh ph
ng GLch
Ct)ng c
ng l$i Fch G a ng
i lao
#ng. S Cthay "i v CY n ch!t trong @nh công ABC
m#t s Cthay "i t C
nhiên H@C\JCth C
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
hi n r6ng ng
D
E*C
tr
i lao #ng PCb t
u hi u logic quan h Cvi c A
Bm trong n n kinh t C
ng thông qua kinh nghi m A
Bm vi c7
1.1.2 Các d)u hi u c! b(n c a ình công:
-Công nhân ng ng làm trong cùng m#t th i i m nh!t *nh và có ông ng
i lao
#ng tham gia.
-Có ng
i
ng ra t" ch c t,p h$p, v,n #ng ng
i lao #ng
-Có ng
i
i di n nh%ng ng
i tho i v i ng
i ình công
i s- d ng lao
#ng.
-Có ng
i so n th o và
nh%ng ng
a b n yêu sách ho c
i ình công cho ng
-Tâm tr ng c a nh%ng ng
g t, th,m chí nhi u ng
n th khi u ki n, t cáo c a
i s- d ng lao #ng.
i tham gia ình công th
ng bi u hi n b c xúc, gay
i có nh%ng hành #ng quy t li t phê phán ng
i s-
d ng lao #ng8.
1.1.3 S#+
chuy*n ,i -(n ch)t ./c cu0c 1nh công 2 Vi t Nam
Theo các chuyên gia ILO, nguyên nhân GEFnh G a @nh công t CKELt: A
BCdo doanh
nghi p vi KE m quy n l$i h$p KELp G a ng
#ng HBCRELc bi t v Cv)n EJa gi-a ng
trong n
c. V@Cv,y, GLc chuyên gia th
lao #ng HBCng
i lao #ng, s Cthi u hi u bi t lu,t lao
i ST n A]Cn
c \^QBi HBCng
i lao #ng
ng nh!n m nh t i vi cC^_
Lo I c cho ng
i
i s-CI ng lao #ng v Clu,t lao #ng, coi JCnh m#t bi n KELp
C
KE[ng ng a “ @nh công t CKELt”. Tuy nhiên, th c t cho th!y @nh công không GE;C
xu!t KELt t Cs Cvi KE m KELp lu,t G a ng
i s-CI ng lao #ng WBC\^By GBng b t
ngu&n nhi u h n t Cxung #t tr c ti p v Cl$i Fch gi%a ng
i lao #ng HBCng
i s-C
Chang Hee Lee .2006. Tr.2.
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
I ng lao #ng. M)c INCA
]Cdo RELc bi t v)n EJa GJCth C `ng trong khu v c
n
c \^QBi, y u t Cv)n EJa c n
$c coi A
BC^_t n
ut
cA
Bm D
UBn ly khi n cho tranh
ch!p v Cl$i Fch n"Cra, HBCd CIBng YNng KELt DEBnh xung #t khi thi u EQ t #ng
D
EQ i hai chi u gi%a ng
i ST n A
]Cn
c \^QBi HBC
ng
IJ, vi c ^_
Lo I c ng
i lao #ng HBC
ng
Z:C
không ^_i quy t
$c v!n
D
Fnh OPCh#i G a m#t v!n
i
i
i di n cho công nhân. Do
i s-C
I ng lao #ng v lu,t lao #ng GJCA
:C
C@nh công t C
KELt H@C@nh công A
BC
s C
th C
hi n mang
Ckinh t , [i E+i không GE;Cbi n KELp KELp A]CWBCquan
D
U ng h n ABC
STLC
DU@nh xây d ng quan h C
lao #ng A
Bnh W nh HFC
IC
nh D
E+a
c t,p
th C C
A
Bm EBi E[a l$i Fch kinh t C
G a GC
hai bên
a^QBi ra, D
@nh E@nh kinh t C
HBC
DE*C
tr
công h n. V*Cth CG a ng
ng lao #ng hi n nay GJC
th C
d/n t i nhi u @nh
i lao #ng, th Chi n qua E@nh th c @nh công t CKELt, GJC
th Ct)ng lên do s Ckhan hi m lao #ng trên DE*Ctr
v c
ut n
c \^QBi, lao #ng Di GLc *a ph
ng. Nh Cs CKELt tri n G a khu
ng xung quanh khu công nghi p HBC
khu ch C
xu!t PC $c s-C
I ng h t, H@C
v,y doanh nghi p KE i thu E`t lao #ng t CGLc
HNng nông thôn xa xôi (theo S CL TBXH M@nh D
#ng A
BCng
i t Cn i RELc t i) . VBCvi c thu E`t lao #ng nông thôn ra D
EBnh ph C
\^By cBng REJCkh)n do chi KEFCsinh EQ t cao, m c l
ti n
C
g-i v C
\EB.V@C
v,y E C
không G[n #ng l c
Khi lao #ng khan hi m, ng
h n. Ng
C
A
Bm vi c C
D
EBnh ph .
i lao #ng-CGLCnhân hay t,p th -CGJCH*C
th Cm cCG C
cao
n m#t doanh nghi p RELc v i hy H ng GJC i u ki n t t h n m#t GLch
d CIBng. Hi n t $ng \By
$c GLc \EBCkinh t Clao #ng ^ i A
BCl a GE n “thôi vi c”
i lao #ng D
@m ki m i u ki n A
Bm vi c t t h n b6ng GLch “thôi vi c C
ch=CA
Bm hi n Di. Ho c ng
thông qua DE+a
tr
ng th!p khi n E Ckhông G[n
i lao #ng không EBi A
[ng v i i u ki n ABm vi c Cdoanh nghi p \By GJC
th Cchuy n
b i H@Cng
ng HBC &ng Nai,70-80% lao
i lao #ng G
c t,p th , th
ng A
BCb6ng GLch kêu ^ i @nh công. Trong m#t D
E*C
ng khan hi m lao #ng, GLch A
Bm \By G
lao #ng không mu n m!t lao #ng HBC
ng
i s-CI ng
i lao #ng Ft Y*C
Lp l c m!t vi c ABm h n.
CLc \EBC
kinh t C
lao #ng ^ i ây A
BC
l a GE n “ !u tranh” H@C
ng
i lao #ng D
@m GLch
nâng cao i u ki n ABm vi c b6ng GLch !u tranh v i GE C
doanh nghi p. “Thôi vi c”
HBC
“ !u tranh” GJC
quan h C
qua Ai. V i DFnh QBn k t cao trong công nhân Vi t Nam,
GJCth Cng
i lao #ng Z:Cl a GE n ph
ng Ln “ !u tranh” nhi u h n nh!t A
BCkhi
ngu&n lao #ng khan hi m, t C JCd/n t i nhi u cu#c @nh công t CKELt h n xu!t
KELt t C
v!n
C
l$iC
Fch h n ABC
quy n h$pC
KELp9
1.1.4 Nguyên nhân gây ra ình công :
Nguyên nhân gây ra ình công theo nghiên c u cu( ILO v tình hình ình công
c a Vi t Nam 10
Nguyên nhân \ y sinh nhi u cu#c @nh công trong khu v c
ut n
c \^QBi HBo
gi%a th,p niên 90 ABCdo “khLc bi t v Cv)n EJa” HBCm#t s CEBnh vi Lnh ,p, O`c
KE m công nhân G a ST n A]Cng
in
c \^QBi. Theo thông tin WBCGLc chuyên gia
ILO GJC $c, REQ ng m#t n%a s C @nh công trong khu v c \By tr
do s C Lnh ,p ho c O`c KE m G a ng
c n)m 2001 A
BC
i ST n A
]Cv i công nhân. Tuy nhiên, t C JC
t i nay con s CGLc cu#c @nh công GJCnguyên nhân t CGLch x-Cs CG a ng
i ST n A
]C
PC^_m nhi u. Hi n nay @nh công Ai xu!t KELt t CA
]Cdo kinh t . Theo nghiên c u
G a ILO, g n 1/3 GLc cu#c @nh công n)m 2002-2004 xu!t KELt t Cv!n
th!p (th
ng A
BC
doanh nghi p không th C
t)ng l
do yêu c u t)ng ti n th
nh
l
ng (th
ng nh
PC
h a v i công nhân), ¼ A
BC
ng do doanh nghi p không D
U
PCD
E+a thu,n), ¼ liên quan t i gi CA
Bm vi c (th
CD
UCl ng
$c m c th
ng
ng A
BCH@Cdoanh nghi p D
UC
ng A
Bm thêm cho công nhân STLCth!p), 1/5 A
BCyêu c u D
UCs Cl ng WBCdoanh
nghi p G[n n$, 1/6 A
BCdo doanh nghi p không tr l
công xu!t KELt t Cvi c công nhân không
ng
ngCABm thêm. 1/6 cu#c @nh
$c nh,n h$p &ng lao #ng, 1/8 A
BCdo
i s-C
I ng lao #ng không Jng b o hi m xã h#i HBC
1/8 ABC
do ng
#ng Lp I ng bi n KELp KE t (b!t h$p KELp) v i công nhân.
Chang-Hee Lee.2006. Tr.4-5.
Chang-Hee Lee, Tl d, tr.3
i s-C
I ng lao
b@nh E@nh cho th!y UcCUBng GJCm#t s Cchuy n "i trong EBnh #ng @nh công G a
công nhân t Cch=CA
BCm#t GLch DE C#ng
D
Fch c c nh6m t)ng c
CY o v Cquy n l$i h$p KELp
n m#t GLch
ng l$i Fch G a W@nh ang di n ra C
Vi t Nam, b6ng ch ng A
BC
con s C@nh công do tranh ch!p v C
l$i Fch kinh t C\^By GBng t)ng: không EBi A
[ng H@C
ti n l
nh
ng th!p, [i t)ng l
ng, KEBn \Bn H@CGE Cdoanh nghi p không D
UCth
PC
h a HBC[i pE i DUC
ti n th
ng
ng, U`t b t th i gian ABm vi c.
Nguyên nhân gây ra ình công theo t,ng k3t c a Vi t Nam11
- %i v i ng 4i s5 d ng lao 0ng:
•
ình công do các nguyên nhân liên quan
ng
l
ng th
ng nh
là
i lao #ng không óng b o hi m xã h#i, b o hi m y t ; không ký h$p
&ng lao #ng ho c th+a
các ch
tr l
c lao #ng t,p th ; không công khai minh b ch
#, chính sách, các kho n thu nh,p c a ng
ng ch a úng và ch a
ho c ch,m i u ch;nh m c l
không ch)m lo
•
n v!n
y
i lao #ng
$c h
ng;
; c
ng cho ng
n các phúc l$i c a ng
ình công do các nguyên nhân liên quan
i lao #ng khi giá c bi n #ng;
i lao #ng…
n th i gian lao #ng: nh t)ng ca
liên t c, c t b t th i gian lao #ng làm nh h
ng
n thu nh,p c a ng
i
lao #ng…
•
ình công do các nguyên nhân ng
sinh ho t và môi tr
i lao #ng không ch)m lo
ng làm vi c : di n tích nhà x
b* b o h# lao #ng thi u th n; nhà x
không
n i u ki n
ng ch,t h5p, trang thi t
ng thi u ánh sáng; b%a )n gi%a ca
dinh d >ng thi u ch!t l $ng, không
ch!t l $ng …
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
•
ình công do các nguyên nhân ng
thi u v)n hóa nh là ng
#ng ho c do ng
i lao #ng có thái # hành #ng
i s- d ng lao #ng
i x-
i x- thi u tôn tr ng ng
i lao
i s- d ng lao #ng không am hi u phong t c, t,p quán ,
tính ch!t dân t#c tôn giáo…
- %i v i ng 4i lao 0ng: do nh,n th c v pháp lu,t còn h n ch không n m
quy n l$i và ngh a v c a mình
nh%ng gì; cá bi t có m#t s tr
n âu,
ng h$p ng
$c làm nh%ng gì và không
$c
$c làm
i lao #ng b* kích #ng a dua theo kd
x!u.
1.1.5 Tác h i c a ình công
%i v i ng 4i lao 0ng:
Vi c ình công s: gián ti p và tr c ti p nh h
sinh ho t h6ng ngày c a ng
nh%ng ng
i tham gia ình công s: không
công, còn nh%ng ng
nh,n
$c l
i lao #ng. Tr
ng t i quy n l$i, s c kh+e và n p
c h t, theo quy *nh pháp lu,t thì
$c h
ng l
ng trong th i gian ình
i không tham gia ình công nh ng ph i ng ng vi c thì ch;
ng ng ng vi c,
ng nhiên m c l
ng này s: th!p h n m c l
ng
làm vi c.
Vi c ình công khi n ng
i lao #ng s ng trong tâm tr ng c)ng th?ng, làm t)ng áp
l c (stress) khi n s c kh+e ng
i tham gia bi suy gi m. Vi c ình công n y sinh
mâu thu/n, nghi ke l/n nhau gi%a các b# ph,n ng
i lao #ng trong cùng m#t t,p
th , gi%a t,p th lao #ng này v i t,p th lao #ng kia, khi n h không yêu tâm làm
vi c.N u ình công không h$p pháp còn ph i b&i th
nghi p.
%i v i doanh nghi p:
ng thi t h i cho doanh
Vi c ình công làm dán o n ti n # lao #ng s n xu!t c a doanh nghi p, tr c ti p
làm gi m ch!t l $ng hi u qu các công vi c, nh h
doanh c a
tín, th
ng nghiêm tr ng t i vi c kinh
n v*, &ng th i nó c
ng hi u ó trên th* tr
ng, làm cho không khí lao #ng s n xu!t trong
doanh nghi p n ng n , quan h lao #ng, tình c m ch - th$ b* s t md. Cá bi t ây
c
a doanh nghi p
n tình tr ng phá s n.
%i v i xã h0i :
Vi c ình công không ch; nh h
*a bàn, môi tr
gây nh h
ng
ng trong ph m vi
n v*, nó còn nh h
ng
n
ng ho t #ng xung quanh, nh làm náo lo n gây m!t tr,t t tr* an,
n các doanh nghi p, h# gia ình và khu v c dân c li n k , gây
tâm lý lo ng i cho các cho các nhà
ti n hành các d án
u t (c trong và ngoài n
u t phát tri n kinh t - xã h#i
n
c) trong quá trình
c ta12.
1.1.6 Th3 nào là m0t cu0c ình công h6p pháp
Theo b# lu,t s-a "i, b" sung n)m 2006 ch
ng XIV, M c IV-
quy t ình công, thì vi c t" ch c ình công t,p th
ình công và gi i
úng pháp lu,t c n chú ý nh%ng
vi c sau:
V phía ban ch!p hành công oàn c s ho c
n mb t
$c tâm t , nguy n v ng c a ng
hay không mu n t" ch c ình công; ch
i di n t,p th ng
i lao #ng liên quan
#ng
i lao #ng c n
n vi c có mu n
ng ra t" ch c và lãnh
ình công, sau khi ã l!y ý ki n(b+ phi u ho c l!y ch% ký) c a ng
o cu#c
i lao #ng v
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
vi c ti n hành ình công, thông báo v i công oàn c!p trên(qu,n, huy n,th* xã,
thành ph thu#c tình) vi c ình công c a t,p th ng
i lao #ng; chu.n b* k ho ch,
t"ng h$p ý ki n và so n th o b n yêu sách ình công.
V phía ng
i lao #ng c n ch!p hành úng các quy *nh c a pháp lu,t trong quá
trình ình công (tr
c, trong và sau khi ình công), x p thành hàng l i gi% tr,t t ;
bình t nh và óng góp ý ki n xây d ng b n yêu sách ình công; nh!t trí cao v i Ban
ch!p hành công oàn.
-
Trình t th t c ình công g&m 5 b
c sau:
o l!y ý ki n ình công
o ra quy t *nh ình công và b n yêu c u
o trao quy t *nh ình công và b n yêu c u
o th
o
ng l $ng và hoà gi i
ình công
- Vi c ình công t,p th
ng
i lao #ng m i
quy t tri t
úng pháp lu,t là h t s c c n thi t, vì ch; nh v,y
$c pháp lu,t b o h# và các v!n
, em l i quy n l$i cho ng
b c xúc m i
$c gi i
i lao #ng. Thêm n%a ình công t,p th
úng pháp lu,t còn th hi n ý th c t" ch c kf lu,t c a t,p th lao #ng t i doanh
nghi p ó, vì n u không có ý th c t" ch c kf lu,t s: không có ho t #ng chung.
Các ho t #ng chung ch; có th ti n hành
$c n u t!t c m i ng
i trong t,p th có
ý th c t" ch c kf lu,t, nh!t là các ho t #ng trong m#t cu#c ình công. Ng
#ng trong các doanh nghi p ph i th!y rõ i u này
i lao
b n thân mình hành #ng
úng và gi i thích cho &ng nghi p cùng hành #ng úng13
Tr ng Thanh C n, Lê Ti n D
1.1.7 Nh7ng i u c8n tránh khi t, ch c ình công
Tr
y
Ch
c h t c n tránh là vi c ình công không h$p pháp ( không úng, không
v i các quy *nh trong B# Lu,t Lao #ng s%a "i, b" sung n)m 2006 t i
ng XIV, Muc IV –
ch a
ình công và gi i quy t ình công) t c là vi c ình công
$c Ban Ch!p hành Công oàn c s t" ch c và lãnh
tranh ch!p lao #ng t,p th , ho c ch a có
và vi c ình công ch a
ph thu#c t;nh ho c t
o , ch a xu!t phát t
i di n do t,p th ng
i lao #ng c- ra
$c thông báo v i công oàn huy n, qu,n, th* xã, thành
ng
ng; có hi n t $ng c n tr vi c th c hi n quy n ình
công c
i lao #ng ình công và c n tr ng
i lao #ng không
tham gia ình công i làm vi c.
Vi c ình công t i ke lôi kéo nh%ng ng
i không liên quan tham gia, vì th
s: ch; là “ " d u vào l-a” ã không gi i quy t
hình thêm ph c t p, gây khó kh)n cho c ng
#ng. C n tránh vi c tr
$c v!n
l i còn làm cho tình
i lao #ng và ng
ng bi u ng%, kh.u hi u, r i truy n
“ ép” nh%ng bên tham gia gi i quy t các v!n
liên quan
i s- d ng lao
n, dùng áp l c
n vi c ình công, c
nh các hành #ng thoái m , vu cáo và các hành vi thi u v)n hóa khác, vì ó không
ph i là bi n pháp t t, trái l i còn ph n tác d ng, phá v> tính h$p tác trong vi c gi i
quy t các v!n
Ng
kf lu,t
t ra trong b n yêu sách,
i s- d ng lao #ng không
i v i ng
i lao #ng, ng
t $ng này sang làm vi c
không
nhà x
$c ch!m d t h$p &ng lao #ng ho c x- lý
i lãnh
o ình công ho c i u #ng nh%ng
i
n i khác vì lý do chu.n b* ho c tham gia vao ình công,
$c trù d,p, tr thù nh%ng ng
Ng
n, th c a các bên tham gia.
i tham gia ình công.
i lao #ng c n tránh các hành #ng b o l c, ,p phá máy móc, thi t b*,
ng và các hành #ng gây &n ào, náo #ng gây m!t tr,t t , an toàn lao #ng
các khu v c xung quanh, gây m!t tr,t t và an ninh.
ây là các hành #ng vi ph m
pháp lu,t và s: làm quá trình gi i quy t ình công ph c t p14
1.2 Gi i thi u v khu ch3 xu)t- khu công nghi p, khu công ngh cao:
1.2.1 Gi i thi u v khu ch3 xu)t, khu công nghi p
Tính
n 31/12/2008, 3 khu ch xu!t và 12 khu công nghi p thành ph H& Chí
Minh ã thu hút
$c 1.143 d án
là 4,36 tf USD, trong ó
trong n
c 680 d án, v n
kim ng ch xu!t kh.u tính
u t còn hi u l c v i t"ng v n )ng ký
u t FDI là 463 d án, v n
ut
u t là 2,63 tf USD; u t
u t là 26.080,31 tf &ng, t
ng
ng 1,73 tf USD,
n nay trên 17 t; USD v i các th* tr
ng ch y u là Mg,
Nh,t B n, châu Âu và Asean; s n ph.m xu!t i trên 50 qu c gia và vùng lãnh th"
&ng th i thu hút 244.579 lao #ng.
Theo Quy t *nh 188/2004/Q -TTg c a Th t
tri n công nghi p thành ph H& Chí Minh
ng Chính ph v qui ho ch phát
n 2010 có tính
n 2020 xác *nh qug
!t khu ch xu!t, khu công nghi p t,p trung là 7.000ha trong ó ã khai thác 4000
ha, di n tích !t còn l i là 3000 ha.Hi n nay, *nh h
ng phát tri n khu ch xu!t,
khu công nghi p c a thành ph H& Chí Minh chú tr ng thu hút các nhà
các l nh v c kg thu,t cao, công ngh tiên ti n –
u t vào
c bi t là các ngành c khí, i n –
i n t- và hóa ch!t.
Thành ph H& Chí Minh
$c xem là m#t thành ph n)ng #ng v i m#t n n t ng
chính tr*-xã h#i "n *nh, các ngành kinh t phát tri n nhanh chóng và l c l $ng lao
#ng d&i dào có ch!t l $ng chuyên môn cao.
n nay, thành ph
óng góp 20% v
GDP, 30% giá tr* s n xu!t công nghi p, 40% v kim ng ch xu!t kh.u c a c n
14
B# lu,t lao #ng. Ch
ng 14. i u 174d.
c
