Tải bản đầy đủ (.pdf) (162 trang)

Một số giải pháp chiến lược nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các công ty điện lực thuộc tổng công ty điện lực Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.6 MB, 162 trang )

no GIAO nvc vA aAo T~o
f)~J HQC QUOC GIA THANH PHO HO CHi MINH
TRUONG f)~J HQC KINH TE

NGUYEN HUU QUYEN

"'

"''

?

,

~

""

MOT
. SO GIAI PHAP CHIEN LUOC
. NHAM
TAO
. MOl TRUi1NG KINH DOANH THUAN
.
LOI
. CHO CAC CONG TY BIEN
. LUC
. THUOC
.
TONG CONG TY DIEN
. LUC


. VIETNAM
.
""

?

"

Chuyen nganh : KINH TE QUAN L Y

& KE HO~CH HOA KINH TE QUOC DAN
Ma s6
A

,

: 5 . 02 . 05
A-'

K

-

LUAN
AN TIEN SI KINH TE
•·

NGu'(H Hu'ONG DAN KHOA HQC:

1. TS. LE THE GIOI

2. TS.

vo XUAN Til

~--------1'1
BO GIAO Dl)C VA 8AO Tft,.O
NlfONG 8H KINH

THUVI~N

c-1 }?, ()y ./
Thanh ph6 H6 Chf Minh, nam 2000

rf TP.HC~


LOICAMDOAN

Toi xin cam doan day lrieng toi. Ccic n9i dung, ke"t qua neu trong lu~n an la
trung thvc va chua tung du'c;1c ai cong b6 trong ba't ky
cong trinh nghien cuu ca'p qu6c gia nao khac.

"

?

TAC GIA

NGUYEN HUU QUYEN



Ml)CLl)C

Trang
?

~

MOBAU..................... . . . . . . . . . . . . . .
CHVdNG 1: L y LUAN CHUNG VE MOl TRVONG KINH DOANH

1

vA

HOAT BQNG NGANH BI~N LljC VI~T NAM . . . . . . . . . . . . . . .

4

1.1. Khai quat chung v€ moi tnl'ang kinh doanh. . . . . . . . . . . . . . .

4

1.1.1. Khai nit$m moi tntang kinh doanh. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4

1.1.2.


f)~c

tru'ng cua moi tru'ang kinh doanh. . . . . . . . . . . . . . . . . .

5

1.1.3. Phan lo?i cac nhan t6 Ctla moi tntang kinh doanh. . . . . . . . . . .

6

1.2. Nghien cuu va phan tich moi tru'ang kinh doanh. . . . . . . . . . . . .

10

1.2.1. St;t' c~n thie't va y nghTa cua vit$c nghien cuu moi tnl'ang kinh doanh.

10

1.2.2. St;t' anh hLtang Clia cac ye'u t6 thuoc ca'p do n€n kinh te' qu6c dan. . .

12

1.2.3. St;t' anh huang cua cac ye'u t6 thuoc moi tru'ang nganh. . . . . . . . .

16

1.2.4. Voc lu'Qng st;( ba't tr~c C11a moi tntang kinh doanh. . . . . . . . . . .

20


1.2.5. Kha nang ki@m soat cac ye'u t6 cua moi tntang kinh doanh. . . . . .

22

1.2.6. Cac phu'dng phap phan tich moi tru'ang kinh doanh. . . . . . . . . .

23

1.3. St;t' phat tri§n cua moi tntang kinh doanh Vit$t Nam du'oi g6c do lich sll'

29

1.3.1. Thai ky quan ly n€n kinh te' theo cd che' bao ca'p. . . . . . . . . . . .

33

1.3.2. Thai ky qmln ly n€n kinh te' theo cd che' thi tru'ang, dinh huang xa
hoi chu nghTa c6 st;( quan ly cua nha nu'oc. . . . . . . . . .

34

1.3.3. Cac bit$n phap thich nghi voi moi tru'ang kinh doanh.

36

1.4. Ho?t dong san xua't kinh doanh dit$n trong cd che' thi tntang a Vit$t
Nam . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.4.1. f)~c di§m cua san ph£m dit$n nang va tinh d~c thu cua qua trlnh kinh

38

...._____

aVit$t Nam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

38

1.4.2. T6 chuc san xua't kinh doanh dit$n nang trong cd che' thi tru'ang. . . .

45

doanh dit$n


1.4.3. Vai tro cua nganh di~n trong n~n kinh te'- chinh tri-xa h9i Vi~t Nam.
1. 5. M9t

s6 bai h9c quan trQng rut ra tu·qmi trlnh phat tri6n nganh

46

di~n

.,. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
nang cua cac nu'oc tren th"''
e g1o1.

52

1.5.1. Va'n d~ ling dt,mg khoa hQc-ky thu~t. . . . . . . . . . . . . . . . . .


52

A"
d e~ p h at
/ tnen
. ,:? nguon
~
1.5 .2 . V an
nh"an lu'. c. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

53

1.5.3. Va'n d~ qmln tri thong tin.

53

1.5.4. Va'n d~ gia di~n . . . . . .

54

-

?

/

,

"'


1.5.5. Va'n d~ ngu6n di~n va quan ly nhu c~u sll' dt,mg di~n cua khach
hang . . . . . . . . . . .

56

1.6. Ke't lu~n Chuang 1.
CHVdNG 2: THl)C TRANG HOAT BONG CUA

cAc CONG TY BieN

~

Ll)C THUQC TONG CONG TY BI$N Ll)C VI$T NAM VA Slj ANH
HVdNG CUA MOl TRVONG KINH DOANH
2.1. Cac Cong ty
gia chung V~

S\f

Bi~n

h;l'c cua

Vi~t

............. .

58

Nam, qui mo ho.;tt d9ng va nhung danh


anh hu'dng cua moi tni'ong kinh doanh. . . . . . . . . . . .

58

2.2. Nhung anh hu'dng chl'1 ye'u cua cac ye'u t6 thu9c moi tntong vi mo .

60

2.2.1. St,t tac d9ng cl'1a moi tntong tt,t nhien.

60

2.2.2. St,t tac d9ng cua moi tn.tong kinh te'. .

62

2.2.3. St,t tac d9ng cua moi tru'ong chinh tri. . . . . . . . . . . . . . . . . .

63

2.2.4. St,t anh hu'dng ci1a moi tntong phap

lu~t.

. . . . . . . . . . . . . . .

2.2.5. St,t anh hudng cua moi tntong xa h9i. . . . . . .
2.2.6. St,t tac d9ng cua moi tru'ong ky


thu~t

cong ngh~.

2.3. Nhung anh hu'dng chu ye'u cua cac ye'u t6 thUQC moi tru'ong nganh . . .

65
65
66
67

2.3.1. St,t tac d9ng cua ye'u t6 khach hang - ye'u t6 trung tam cua moi
tru'ong kinh doanh. . . . . . . . . . . . .

67

2.3.2. St,t tac d9ng cua ye'u t6 c.;tnh tranh.

74

A"
2.3.3. St,t tac d9ng cua yeu ton h'a cung cap
................. .

78

?

,..,


,..,


' d"Qng cua yeu t"'
• b'an d'I~n. . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 .3 .4 . Slf tac
o gta
0

?

'

A'

A

80

2.3.5. St! tac dong cua m6i quan h~ giua qmln ly nha nu'oc tu hai ca'p do
trung u'ong va dia phu'ong. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.3.6. St! anh hudng cua moi tru'ong quan tri thong

99

tiet~i cac Cong

ty .E>i~n lt;tc. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

101


2.4. Ke't Iu?n Chuang 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

101

.1'\

-""

?

/

~

,./'

A

CHVC5NG 3: 1IQT SO GIAI PHAP CHIEN LVQC NHAM TAO MOl
TRVONG KINH DOANH THUAN L<)I CHO

cAc CONG TY E>IeN LljC

THUQC TONG CONG TY EHeN LljC vreT NAM. . . . . . . . . . . . .

105

3.1. E>inh huang phat tri~n nganh Bi~n Vi~t Nam de'n nam 2010.


105

3.1.1. Dt! bao nhu du. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

105

3.1.2. Mt,Ic tieu va cac dinh hu0ng nganh Bi~n Vi~t Nam de'n nam 2010. .

106

3.2. Nhung quan di~m cho vi~c d§ xua't cac giai phap chie'n lu'QC nh~m t~o
moi tn.tong kinh doanh thu?n l<;1i cho cac Cong ty

.E>i~n

ltfc cua

Vi~t

Nam

110

3.2.1. Quan di~m thu nha't-tinh h~ th6ng trong dlf bao moi tn.tong

111

3.2.2. Quan di€m thu hai- tinh d6ng bo va th6ng nha't

112


3.2.3. Quan di€m thu ba- tinh d6i m0i cao nhu'ng c6 tinh ke' thua

113

3.2.4. Quan di€m thu tu'- tinh quy Iu?t khach quan

113

3.2.5. Quan di€m thu nam- tinh hi~u qua

115

3.3. H~ th6ng cac giai phap nh~m t(fo moi tru'ong kinh doanh thu?n l<;1i cho

~

cac Cong ty Bi~n llfc thuoc T6ng Cong ty Bi~n llfc Vi~t Nam . . . . . . . .

114

3.3.1. Giai phap v~ ky thu?t cho cac Cong ty .E>i~n llfc . . . . . . . . . . . .

115

3.3.2. Giai phap dao t~o va phat tri~n ngu6n nhan llfc . . . . . . . . . . . .

119

3 .3 .3 . G1a1 ph'ap quan t q. th"ong t'm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


123

.?.

?

3.3.4. Giai phap gia ban di~n- giai phap quan trQng nha't trong chu truong
chinh sach cua nha nu'oc. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

127

3.3.5. Giai phap ke't h<;1p quan ly nha nu'0c trung uong va dia phu'ong. . . .

133


3.3.6. Giai phap md n)i:J.g slf phan ca'p cua T6ng Cong ty Di~n llfc Vi~t
Nam cho cac doanh

nghi~p

nganh

di~n.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

134


3.3.7. Giai phap da dq.ng h6a cac hlnh thuc sd huu trong cac doanh nghi~p,
thu hut v6n dffu tu' duoi nhi~u hlnh thuc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.3.8. Giai phap thuong mq.i

~6a

cac Cong ty

Di~n

llfc . . . . . . . . . . . .

3.3.9 Giai phap thuc d~y vai tro ctb cq.nh tranh trong san xua't kinh doanh
"A

~

d1~n nang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3.3.10. Giai phap v~ khai thac ti~m llfc cua khach hang va h6 trc; khach
hang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . · . · · · · · ·
3.4. Ke"t lu~n Chuang 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

137
138
~

139

G

143

KETLUAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

144

TAr Lr:eu THAM KHAo.

146

PHAN PHlJ LlJC

149


?

~

MODAU
Nganh dit%n Vit%t Nam dang c6 khuynh huang phat tri€n theo m9t huang
mai hoan toan khac nhu hit%n nay. Th~t v~y, hit%n nay, qui lu~t phat triSn kinh te'
xa h9i-m9t quy lu~t bit%n chung cua chu nghia duy v~t lich sl't- la Quan h? sim

xudt phdi phu hc;Jp v6'i tfnh cht(t va trznh d9 phat triin cua l~tc ht(fng sdn xu[{t da
b~t d~u chi ph6i m~nh cac huang di c~n thie't cua nganh dit%n hit%n nay va trong

m9t tuong lai khong xa.
Truac slj phat tri€n cua h;l'c lu<;Jng san xua't d nuac ta trong thai gian qua,
nha nuac - vai tu each la chu th€ qmln ly n~n kinh te' Xa hQi - da bUQC phai suy

nghi khac v~ dinh huang phat tri€n tuong lai cho nganh dit%n, vl day la m9t nganh
kinh te' then ch6t cua n~n kinh te' qu6c dan trong m9i thai ky. Tuy nhien, day
cling chi mai la nhii'ng chtl truong con ra't so khai cua nha nuac. D€ bie'n chu
tntong nay thanh hit%n thljc c~n phai c6 slj n6 lljc ra't IOn til Dang, nha nuac,
nganh dit%n, va khach hang dung dit%n theo dung co che' v~n hanh n~n kinh te'- xa
h9i hit%n nay: Dang tanh d9o, nha mt6'c qudn ly, nhan dan lam ch~t, trong d6, m6i
chu th~ trong slj chuy€n h6a nay d~u phai ra't nang d9ng trong vit%c thuc dffy tie'n
trlnh nay. Do d6, vl tuong lai cua chinh mlnh, nganh dit%n, rna trong d6 cac Cong
ty Dit%n lljc - vai tu each la nhii'ng thanh ph~n trung tam trong cac m6i quan ht%
nha nuac, nganh dit%n, khach hang- phai to ra tich cljc han ca. Day cling la ly do
ta't ye'u khach quan d€ lu~n an nay ra dai, vai ten la:"MQT

s6 GIAI PHAP CHIEN

U.J<)C NHAM TAO MOl TRVONG KINH DOANH THUA.N L<)I CHO cAc CONG TY

DI~N U)'C THUQC TONG CONG TY DI~N UjC VI~T NAM".
Tien trlnh chuy€n huang phat tri~n nganh dit%n la m9t tien trlnh r9ng va sau
tren nhi~u IInh vljc quan ly kinh te-xa h9i, c~n ducjc nghien cuu duai nhi~u g6c
d9 khac nhau, trong d6 c6 slj tham gia cua nhi~u chu th€ khac nhau. Lu~n an nay


se gioi h;;tn ph;;trn vi nghien cuu Et ¢ cac Cong ty Di~n 1\}'c

a Vi~t Narn va rnoi

tntong kinh doanh cua chung, vl xet cho cung, cac chu th~ khac cling chinh la
nhung ye'u t6 thUQC rnoi tntong kinh doanh cua cac doanh nghi~p nay. Chfnh vl
v?y, c6 th~ n6i, vi~c nghien cuu cac Cong ty Di~n 1\}'c


a Vi~t Nam va rnoi tnl'ong

kinh doanh cua chung d~ tlrn ra cac giai phap cho vi~c qmln tri rnoi tn.l'ong kinh
doanh nay se giai quye't ph~n IOn nhung yeu c~u cho vi~c thuc dffy qua trlnh
chuy~n huang phat tri~n cho nganh di~n hi~n nay va trong tuong lai.

Lu?n an bao g6rn 3 Chuang, g6rn:
Chuang 1: Ly lu?n chung v~ rnoi truong kinh doanh va ho;;tt d<)ng nganh
di~n

lvc

Vi~t

Narn.

Chuang 2: Th\}'c tr;;tng ho~t d<)ng ctla cac Cong ty Di~n l\fc thu<)c T6ng Cong
ty

Di~n

lvc

Vi~t

Narn va sv anh huang cua rnoi truong kinh

doanh.
Chuang 3: Mthu?n lQi cho cac Cong ty Di~n l\}'c thu<)c T6ng Cong ty Di~n 1\}'c

Vi~t

Narn.

Phuong phap nghien cuu du(/c sll'

d~mg

trong lu?n an la: (1) phan tich tlnh

hlnh thvc te' va l?p lu?n lo-gic d\}'a tren nhung co so ly lu?n din ban, va (2) rno
hlnh h6a cac rn6i quan h~ trong sv tuong tac voi rnoi truong b~ng nhung rna tr?n
tr;;tng thai d~ rut ra nhung ke't lu?n, tu d6 dua ra h~ th6ng cac giai phap cho lu?n
an. Ngu6n s6 li~u trong lu?n an nay du(/c trich d~n tu cac bao cao cua T6ng
Cong ty Di~n lvc Vi~t Nam, cac bai vie't tren cac T;;tp chi Di~n lvc, t;;tp chi Di~n
& doi s6ng cua H<)i Di~n lvc Vi~t Narn, cung rnQt s6bao chi khac.

Nhung rn~c tieu rna lu?n an nay c~n d;;tt OUQC la:

2


Chi ra du'kinh doanh tac dong de'n cac doanh nghit%p nay nhu' the' nao, trong d6 phan tich
d€ tlm ra du'-

t6 chu ch6t cua moi tru'ong kinh doanh nay.

HI% th6ng h6a, lam ro va chi ra them nhung giai phap quan


tri xua't phat

tu ben trong cac Cong ty Bit%n h;t'c d€ d6i ph6 voi moi tru'ong kinh doanh hit%n t<,li,
c6 tinh de'n mot moi tru'ong kinh doanh moi trong tu'dng lai.
HI% th6ng h6a, lam ro va chi ra them nhfi'ng giai phap tu cac thanh ph~n
chu th€ khac, nhu' nha nu'OC, nganh d€ t<,lO ra mot moi tru'ong kinh doanh thu~n lhdn cho cac Cong ty Bit%n h;t'c.
Nhfi'ng m~lC tieu tren cu6i cling cling chi d€ d<,lt du'nhfft: lam cho nganh dit%n phat tri€n theo mot huang moi, phil hyeu C~U CUa thai d<,li moi, chung to vai tro chu d<,lO va then ch6t CUa nganh nay
trong n~n kinh te' qu6c dan.

*

*

*

3


CHUONG 1
L YLU!N CHUNG VE MOl TRUONG KINH DOANH
VA HO~T DQNG NGANH DitN LVC VI:¢T NAM

1.1. Khai qmit chung v~ moi tru'ong kinh doanh:
1.1.1. Khai

ni~m


moi tru'ong kinh doanh:

Khi n6i de'n thu~t ngu "moi tru&ng", nguoi ta thu'ong nghi ngay d6 Ia m<)t
thu gl d6 dang bao bQc m<)t thu khac. Cai bi bao bQc thl d~ du'dQ'i tu'(/ng nha't dinh, trong nhung gioi h(;ln nha't dinh; trong khi d6, cai bao bQC thl
l';!i c6 th~ gay ra cac huang suy nghi khac nhau: hlnh nhu' vua
hlnh nhu' cling kh6ng
"--

-

bi gioi h(;ln, nhung

bi gioi h(;ln. N6i Ia bi gioi h(;ln vl d6i khi n6 c6

th~

bi gioi

h(;ln boi m<)t kh6ng gian nha't dinh, nhu'ng cling c6 khi sl! gioi h(;ln d6 Ia n6i v~ tu
ngu (vi d1,1 vii tr1,1, ... ). Con khi n6i cai bao bQc kh6ng

bi gioi h(;ln Ia mu6n n6i de'n

kha nang Va CaC khuynh hu'ong tac d<)ng CUa n6 dQ'i VOi cai

bi bao bQC kh6 lu'ong

du'

Nhu' the', c6 th~ suy r~ng ban d~u. do sv hlnh dung nhu' tren v~ thu~t ngu
"moi tru'ong", ngu'oi ta dung thu~t ngu nay d€ chinhung cai he't SUC Cl,l th~ va CO
gioi h(;ln tu'dng d6i r5 rang, nhu' m6i tru'ong nu'oc, kh6ng khi, a-xit, ba-do, da't, ... ;
r6i de'n nhung lo(;li m6i tru'ong kh6 hlnh dung hon (ne'u kh6ng g~n them nhung chi
tie't khac) nhu' m6i tru'ong n6ng (phai Ia n6ng bao nhieu d<)?), m6i tru'ong ffm
(phai la ffm bao nhieu %?), .... D~n d~n, thu~t ngu nay du'hit$n tu'(/ng truu tu'nhu' m6i truong s6ng, m6i tru'ong sinh tru'ong, m6i tru'ong giao d1,1c, m6i tru'ong
chinh tq, m6i tru'ong an ninh an toan, m6i tru'ong hQc

t~p

ren luyt$n, m6i tru'ong

4


giao hJ'u van h6a, xa h()i... De'n ht<;it khi coi cac doanh nghi~p Ia cai

bi

bao b9c,

nguoi ta rnu6n hlnh dung ra nhung hfc ltt<;ing bao quanh chung, tu d6 c6 khai
ni~rn v~ rn6i tru'ong kinh doanh.

Nhu v~y, c6 th~ hi~u rn6i truong kinh doanh cua rn()t doanh nghi~p la t~p
h<;ip nhung ye'u t6, cac di~u ki~n va ti~n d~, ... bao quanh qua trlnh ho(;lt d()ng kinh
doanh cua doanh nghi~p d6. N6 bao g6rn t6ng th~ cac nhan t6 rnang tinh khach
quan va chu quan, v~n d()ng va tu'dng tac l~n nhau, tac d()ng.tnfc tie'p, gian tie'p

de'n cac ho(;lt d()ng kinh doanh cua cac doanh nghi~p va sv tac d()ng nay c6 th~
lam thu~n l<;ii cho kinh doanh, ho~c kh6 khan, trd ng(;li cho kinh doanh. Do v~y,
se kh6ng c6 rn()t doanh nghi~p nao c6 th~ t6n t(;li d()c l~p rna kh6ng chiu ba't ky
rn()t sv tac d()ng nao tit cac ye'u t6 ben ngoai. Nh~n thuc nay rnang rn()t
he't sue quan trQng trong vi~c nghien

CUll

y nghla

cac phuong thuc quan tri cho cac doanh

nghi~p.

1.1.2. D~c tru'ng cua moi tru'ong kinh doanh:
D~ c6 th~ tie'p c~n chinh xac han voi khai ni~rn rn6i tn.tong kinh doanh, cffn

rut ra nhung d~c tntng co ban cua rn6i truong kinh doanh. D6 la:
Mt)t la, cung nhu bao sv v~t hi~n tu'<;ing, ca qua trlnh kinh doanh l~n rn6i

truong cling lu6n lu6n kh6ng ngung v~n d()ng. Vl the', rn9i sv rn6 phong rn6i
truong kinh doanh C5 tr(;lng thai tlnh d~u rnang tinh cha't tuong d6i, tuy theo
dich cua

vi~c

ffi\lC

nghien cuu.


Hai la, ban than tung ye'u t6 ca'u thanh rn6i truong kinh doanh kh6ng nhung
vita tlf V~n d{)ng, rna con tac d()ng qua l<;li VOi nhau, t<;lO nen nhung ngo;;1i llfc, tac
d()ng l<;ii chinh sv v~n d()ng bie'n d6i cua rn6i tru'ong d6.

5


Ba

la,

cac ye'u

t6 ca'u

th~tnh moi tntong kinh doanh la ra't phong phu va da

d~ng, nen vi~c nghien cuu n6 doi hoi phai sli' dt,mg nhi~u each tie'p c~n, nhi~u

phuong phap khac nhau, nh~m a(;lt all'Qc nhung

ffil,lC

tieu voi nhung khia c~nh

khac nhau.

Bon la,

cac doanh nghi~p se khong th1,1 d<)ng chiu sv tac d<)ng tu moi truong


kinh doanh. Trong nhung ai~u ki~n va nhung n6 lvc nha't ainh, chinh cac doanh
nghi~p c6 thS san sinh ra cac tac nhan lam thay ct6i moi truong kinh doanh. B~c

trltng nay he't sue quan trQng, vl n6 lam ti~n a~ cho cac nha quan tri trong vi~c
quan tri moi truong kinh doanh, tuc la khong th1,1 d9ng aS cho doanh nghi~p chiu
sv tac a9ng cua moi truong kinh doanh, rna con co thS tac a9ng m9t each chtl
d<)ng va tich eve len moi trltong a6.

1.1.3. Phan lo9i cac nhan to' ciia moi tnl'ong kinh doanh:
Khi nghien cuu moi truong kinh doanh tac a<)ng len cac doanh

nghi~p ho~t

d<)ng trong n~n kinh te' thi truong, nguoi ta c6 nhi~u each tie'p c~n khac nhau
khac nhau v~ ly lu~n cling nhu thvc ti€n.
Theo cac chuyen gia quan tri d1a My, cac ye'u t6 thu<)c moi truong kinh
doanh g6m hai ca'p a<): ca'p a<) n~n kinh te' qu6c dan va ca'p a<) nganh. Hai ca'p dQ
nay c6 m6i quan h~ m~t thie't voi nhau.
Tren g6c a<) n~n kinh te' qu6c dan, moi truong kinh doanh g6m cac ye'u t6:
- Ye'u t6 tu nhien;
- Ye'u t6 chinh
- Ye'u

tri- phap lu~t;

t6 kinh te';

- Ye'u t6 van h6a - xa h<)i;


6


- Ye'u t6 ky thu~t- c6ng nghc$;
Tren g6c d() nganh, m6i tntong kinh doanh g6m cac ye'u t6:
- Sue ep cua khach hang;
- S6Iu<;1ng va s(tc ep cth cac nha cung ca'p (cung ung);
-San ph§'m thay the';
- S6Iu<;1ng va sue ep cua cac d6i thu c~nh tranh va cac d6i thu ti~m §'n moi.
Cac chuyen gia quan tri C1 cac nu'oc Tay Au l~i c6 each tie'p c~n khac v~
m6i tru'ong kinh doanh. HQ kh6ng chu y tach roi cac ye'u t6 theo cac ca'p d() nhu'
cac chuyen gia quan tri My, rna mu6n lien ke't chung l~i. Theo d6, m6i tru'ong
kinh doanh g6m:
- M6i tru'ong kinh t€, trong d6, bao ham

ca

cac ye'u t6 thu()c m6i tru'ong

nganh nhu' trong cac tie'p c~n cth cac chuyen gia quan tri My;
- M6i truong pha p ly;
- M6i tru'ong van h6a-xa h()i;
- M6i tru'ong chinh tri;
- M6i tru'ong c6ng nghc$;
- M6i truong sinh thai;
- M6i tru'ong qu6c te'.
Giao su', tie'n si VU Huy

Tu (Vic$t Nam) trong bai vie't "Phat tri€n M6i tru'ong


kinh doanh thu~n lQi cho cac doanh nghic$p c6ng nghic$p va ch€ bie'n tht,tc
ph§'m" 1111 da tao b<;1o du'a ra m()t I6i tie'p c~n kha hay v~ m6i tru'ong kinh doanh.
Theo d6, m6i tru'ong kinh doanh g6m:

7


- Cac lo~ti thi tntong, g6m: thi tn.tong hang h6a; thi tntong bfft d()ng san; thi
tntong sue lao d()ng; thi tntong khoa hQc-cong ngh~-th6ng tin; thi tntong ti€n t~.
- Moi tn.tong kinh t€-chinh tri-xa h()i.
- Moi tntong sinh thai.
- Moi tntong hanh chanh-kinh t€, bao g6m cac y€u t6 v€ m6 hlnh t6 chuc,
ho~t d()ng cua b() may va co ch€ quan ly kinh t€-xa h()i cua nha mtoc.

Ngoai ra, con m()t

s6 quan ni~m khac v€ moi tn.tong kinh doanh kha thong

d1:1ng khac, nhu:
Theo muc d() tac d()ng cua cac nhan t6 moi tru'ong, nglioi ta phan ra:
- Cac nhan t6 tac d()ng tn;l'c ti€p;
- Cac nhan t6 tac d()ng gian ti€p.
Theo

ph~m

vi nghien cuu, nguoi ta xem xet:

- Moi truong t6ng th€;
- Mo" i tru'on ba tun ca n baanh ·'

- Moi tru'ong n()i b() doanh

nghi~p.

Tuy c6 nhi€u each ti€p c~n khac nhau v€ moi tntong kinh doanh, nhling n()i
dung CUa Vi~C nghien CUU moi tru'ong kinh doanh d€u khong ngoai ffil:lC dich tlm
cac giai phap quan tri t6t nhfft cho cac doanh nghi~p. Tu cac each ti€p c~n tren
day, c6 th~ minh hQa khai quat moi tru'ong kinh doanh cua m()t doanh nghi~p qua
Hlnh 1 sau day 1101 :

8


Moi tntC5ng khu vt;tc va toan c~u

Nloi tntC5ng kinh doanh t6ng th~

NguC5i

bo

Moi truC5ng nganh

Doanh
nghi<$p

Cong
do an

xa h9i


Kinh te'

Ky

thu~t-

cong ngh<$

Hlnh 1: moi tntong kinh doanh cua cdc doanh

nghi~p

Cach mo phong nay m9t milit, th~ hi<$n cac nhan t6 chu ye'u ca'u thanh moi
tnl'dng kinh doanh ciia doanh nghi<$p; milit khac, con th~ hi<$n muc dQ tac d9ng
cua chung de'n doanh nghi<$p:

9


- Tntoc he't, mo hlnh nay thS hit%n du<;c moi truong nganh, g6m: nguoi mua,
nha cung c
d day, nganh cfrn du<;c hiSu la

nganh kinh te'-ky thu~t rna doanh nghi~p tham gia kinh doanh.
- Tie'p de'n, mo hlnh neu ra cac nhan t6 th~ hit%n vai tro cac thS nhan va cac
t6 chuc tac dong gian ti€p len doanh nghit%p, g6m: nhung nguoi bo v6n (c6
dong, ... ), cac t~p doan kh6ng che', cac hit%p hoi, cac t6 chile nha nu'oc, cac t6 chuc
cong doan, va ngu'oi lao d()ng.

- Rong hon nua, mo hlnh thS hit%n du<;c cac nhan t6 cua moi truong t6ng
thS, tile moi truong vi mo, bao g6m: chinh tri- phap lu~t, sinh thai-tV nhien, xa
hoi, kinh te', ky thu~t-cong ngh~.
- Cu6i cling va t6ng quat, mo hlnh th~ hit%n moi tru'ong khu vl,(c va qu6c te'.

1.2. NghH~n cuu va phan tich moi tntong kinh doanh:
1.2.1. Stf cfin thie't va

y nghia ctia vi~c nghien cuu moi tru'ong kinh doanh:

Khong c6 doanh nghi~p nao khong chiu sl,( chi ph6i bdi cac ye'u t6 cua moi
tru'ong kinh doanh. M6i mot doanh nghi~p nhu' la mot khau, mot m~t xich trong
h~ th6ng san xua't xa hoi nha't dinh. Ranh gioi giua doanh nghi~p voi moi tru'ong

rfft linh ho(;lt theo mo hlnh mot ht% th6ng md. Cac doanh nghit%p su d1,mg- thu hut
cac ngu6n ll,(c tu ben ngoai voi tu' each la yeu t6 dfru vao, du'a cac ye'u t6 d6 vao
qua trlnh san xua't bien d6i-che bie'n sau d6 du'a ra moi tru'ong cac san ph~m hay
dich

Vl,l

cfrn thie't-cac y€u t6 dfru ra. Tfit nhien, mile do va tinh cha't tac dong cua

cac ye'u t6 d6 tliy thuoc vao quy mo, tinh cha't ho(;lt dong cua m6i doanh nghit%p.
Khi cac ye'u t6 moi tru'ong tac dong den qua trlnh quan

ly va ho(;lt dong cua

cac nha quan tri doanh nghit%p, thl hQ phai thl,(c hit%n Slf ll,(a ChQn va du'a ra cac
quye't dinh quan tq kinh doanh dung d~n. Xet cho cling, mQi tie'n trlnh quan tri


10


cling d~u dl;l'a tren cd sd cac quye't dinh. Vi~c quye't dinh sai se gay h~i de'n hi~u
qua ho~t d()ng chung cua doanh nghi~p, tuy muc d9 sai s6t. Do yeu cffu nay, vi~c
nghien cuu m6i tnl'ong la ra't cfin thie't d6i voi ba't ky doanh nghi~p nao.
Vi~c

nhil'ng

nghien cuu m6i tnl'ong kinh doanh cua cac doanh nghi~p con mang

y nghia sau s~c hdn:

Mqt la, vi~c nh~n thuc duc;c m9t each t6ng quan v~ m6i tru'ong kinh doanh
se la cd sd he't sue qui bau d€ doanh nghi~p phan tich d6ng bQ cac tac nhan anh
hu'dng de'n qua trlnh kinh doanh, tU d6 c6 th€ khai thac cac lc;Ji the' va ngan ngua
cac n"ti ro c6 th€ xay ra.

Hai la, xet cho cling, m6i doanh nghi~p chi ho~t d()ng tren m9t mi~n kinh
doanh nha't dinh. Vi~c nghien cuu m6i tru'ong kinh doanh la din eli quan tr9ng d€
doanh nghi~p xac dinh du'c;Jc mi~n kinh doanh phu hc;Jp, dem l~i hi~u qua cao.

Ba la, do chi ho~t d()ng tren m9t mi~n kinh doanh nha't dinh, nen tu m6i
tru'ong t6ng th€, doanh nghi~p c6 th€ nh~n bie't tinh kinh te'-ky thu~t trong ho~t
d()ng kinh doanh da, dang va se phai chiu cac tac d()ng chu ye'u nao, muc dQ tac
d()ng cua chung ra sao.

Bon


la, ke't qua nghien cuu moi tru'ong kinh doanh la nhung din eli cl;l'c ky

quan trQng cho vi~c xac dinh cac chie'n lu'c;Jc va chinh sach kinh doanh, d?c bi~t la
cac chie'n lu'c;Jc va chinh sach dai h~n cua doanh nghi~p.

Niim la, qua vi~c nh~n dinh du'<;5c m6i tru'ong kinh doanh cua mlnh, cac
doanh nghi~p con c6 th€ c6 nhung tac d()ng tich cl;l'c de'n m6i tru'ong d6 nh~m t~o
cho mlnh m()t tu' the' va di~u ki~n thu~n lc;Ji hdn trong ho~t d()ng kinh doanh, n6i
each khac, d6 la mQt sl;l' cai t~o hay t<:li t~o mQt m6i tru'ong kinh doanh thu~n lc;i
hdn cho mlnh, b~ng chinh ban llnh va n6 ll;l'c cua ban than.

11


Sl,l' c~n thie't va y nghia cua vi<$c nghien cuu m6i tnl'ong kinh doanh doi hoi
phai hi~u chi tie't hdn v~ sl,l' anh huang cua cac ye'u tO' m6i tru'ong. C6 nhi~u quan
di~m tie'p c~n v~ m6i tntong kinh doanh, nhu'ng d~ chi tie't, nhung phan tich sau

day chtl ye'u dl,l'a tren quan di~m tie'p c~n m6i tru'ong cua cac chuyen gia quan

tri

My, d6ng thoi cfing c6 su dl;lng it nhi~u cac quan di~m khac.
1.2.2. Sl;l anh hu'dng ciia cac ye'u to' thu(>c ca'p d(> n~n kinh te' quo'c dan:
Cac ye'u tO' thu<)c cffp d<) n~n kinh te' qu6c dan bao g6m nhfi'ng ye'u tO' tac
d<)ng tren ph';lm vi r<)ng va thu'ong la kh6ng tac d<)ng m<)t each trl,l'c tie'p de'n cac
ho';lt d<)ng cua m<)t doanh nghi<$p hay m<)t nganh kinh doanh Cl;l th~. Sau day la
m<)t sO' ye'u tO':


1.2.2.1. Moi trztiJng t~t nhien:
M6i tntong tl,l' nhien mang tinh d~c thu theo tung d~c di~m khu vvc dia ly
ella tung qu6c gia, do

w nhien d~ l';li va

cac tac d<)ng cua con ngu'oi vao m6i

tntong d6. M6i tru'ong tl,l' nhien c6 lien quan de'n cac doanh nghi<$p thuong la:
- Ngu6n tai nguyen thien nhien, tru lu<;ng va di6u ki<$n khai thac.
- Vffn d~ 6 nhi€m m6i tniong.
- Sv thay d6i thoi tie't, khi h~u
- Sl,l' pha huy t~ng khi quy~n. t~ng 6-z6n

1.2.2.2. Cac ytu to~ vi viin h6a-xii h9i:
Trong tac ph~m Himh vi tieu d~'tng (Consumer Behavior), Hawkin Best
Coney da dinh nghia ye'u tO' van h6a nhu' sau: "Van h6a la cdi t6ng thi bao gt5m

kiln th~?c, long tin, ngh? thugt, phdp lugt, tgp qudn va bat cu nhilng kha nang va
thai quen khdc, dLt(!C con ngLt(Ji vai tLt each fa thanh vien cua xa hqi thu nhgn ". [!0)

12


Con trong tac phffm "Van h6a:Bznh phdm vi cdc Khdi nifm va Djnh nghia"
(Culture: Acritical review of Concepts and Definition), A.L.Krocber va Clyde
Kluckhohn dinh nghia: "Vein h6a La t(ip h(lp nhilng gid trj, nhilng

truyin thong dLt(lc truyin l(li va cung chia


y nifm, niim tin

xe trang mqt quae gia. Van h6a cilng la

each song, nhilng ne'p suy nghT truyin tL't the' hf nay sang the' hf khdc. Van h6a c6

y nghTa khac

nhau do'i vai cdc dan tqc khac nhau, hili vz khai nifm van h6a baa

~
_,;>
''
gam
nhung c h uan
mflc, gza
tn,' t(lp quan v. v... . [10]
A

86 Ia hai dinh nghia du'Qc chu

II

'

y kha

nhi~u trong vit$c ling dl;lng pharr tich sl;t'

anh hu&ng cua n6 d6i voi cong tac quan tri doanh nghit$p. C6 th~ xem xet t6ng

th~ sl,l' tac dong cua ye'u tO' van h6a-xa hoi qua cac thanh phfin chi tie't:

- Cac ye'u tO' v~ nhan khffu hQC, quy mo, t6c do, cac d~c tru'ng sinh hQC cua
dan Cu', CclC chi tieu v@ giao dl;IC, hQC va'n trong VUng, cling nhu' CUa mot llu'OC, ... :
- T~p quan va truy@n thO'ng sinh s6ng cua tung cong d6ng dan cu' & tung
vung, tung qu6c gia
- Cac gia tri xa hoi trong mot nude
- Cac gia tri v@ ton giao

1.2.2.3. Cac ytu to' v$ kinh

te:·

C6 le khong c6 qu6c gia nao khong trai qua nhung tac dong m~nh me cua
cac ye'u tO'kinh te'. Ch~ng h~n nhu& My, ngay 1911011987 du<;c xem la ngay thu
hai den t6i khi thi tru'ong chung kh6an NewYork t1;1t xu6ng 508,32 di~m; va chua
he't, con khung hoang d6 da tie'p we vao ngay thu sau 13/9/1989 khi thi tru'ong
chung kh6an nay l~i giam 190,58 di~m 12 1.

d Lien Xo eli, nhung khung khoang

trfim trQng v@ kinh te' keo dai da gop phfin VaO mot ke't CJ;lC den t6i la CUOC chinh

13


bie'n vao thang 8-1991, theo d6, Lien bang C¢ng hoa Xa hda

bi tan ra.

Nhung anh hu'dng kinh te' Hit nhien chi ph6i nhiSu khia c~nh kinh te' -chinh

tri-xa hkern ph~n quan trQng qua cac thanh ph~n:
- T6ng san ph§'m xa h¢i GNP (Gross National Product).
- T6ng san phffm trong nuoc GDP (Gross Domestic Product).
- T6ng san ph§'m trong nu'oc tinh theo d~u nguoi.
- Tlnh hlnh tai chinh qu6c gia.
- Tlnh hlnh gia ca va

l~m

pha t

- Tlnh hlnh lao d¢ng, vit%c lam, theft nghit%p.
- TiSn luang va muc s6ng, v.v ....

1.2.2.4. Cdc ytu tf{ ve' clzinh tri- chinh phz'l- phdp luQ-t:
Cac ye'u t6 vS chinh tri c6 anh hu6ng de'n ho~t d¢ng cua cac doanh nghit%p
CO th~ du'QC xem xet chu ye'u bao g6m:
- Th~ che' va xu the' chinh tri cua m¢t qu6c gia.
- B~ u khong khi chinh tri trong m- Vai tro va st;t can thit%p cua chinh phu vao moi tru'ong va cac ho~t d¢ng
kinh doanh.
- Xu the' va cac ho? t d¢ng chinh
- Tlnh

tr~ng lu~t

phap va


tr~t

tri c6 th~ c6 tu ben ngoai.

tlf xa hQi trong kinh doanh.

- T6 chile cong do~m.

14


- C:ic t6 chuc tai chinh tin dt,mg.
- Cac t6 chuc thong tin d?i chung.

1.2.2.5. Cdc y{u ttf vJ ky thuqt cong ngh~:
ThJ!c tr?ng v~ trlnh d() phat tri€n cua khoa hQc-ky thu?t-cong nght%, cling
nhu' cac chfnh sach khoa hQC cong nght% la CO Sd rfft quan trQng cho cac doanh
nghit%p trong san xuat kinh doanh. Giao su' Fred R. David trong tac ph£m Khai

lu(in v~ Qudn trt Chien htqc da vie't:
"Trang moi tntcmg kinh doanh c~ia th(ip nien 90, ch~tng ta tin tuiJng rltng
nhiCng van d~ dlja tren ky thu(it se fa

C(J

siJ cho hdu h{t mQi quy{t dfnh quan trqng

cua cdc nha chien luqc". [ 2 1
M()t s6 ye'u t6 gay ra nhung anh hu'Cing ky thu?t -cong nght% cgn k~ de'n Ia:

- Ti~m nang khoa hQc ky thu?t
- C:ic trang

bi v~ ky thu?t-may m6c thie't bi

- Cac qui trlnh cong nght% moi
- C:ic lo?i nguyen v?t lit%u moi.

1.2.2.6. Cdc ytu to~ vJ moi trztdng quoc te:·
Nhln chung, cac ye'u t6 moi tru'ong qu6c

t€ d~u c6 anh hu'Cing trJ!c tie'p

gian tie'p de'n cac doanh nghit%p trong m()t qu6c gia. Day la m()t thJ!c

ho~c

t€ xuat phat

tu m()t hit%n tr?ng la: khong c6 m()t qu6c gia nao ngay nay c6 th€ t6n t?i va phat
tri€n blnh thu'ong neu khong c6 nhung giao lu'u ben ngoai trong m(>t moi tru'ong

qu6c te chung. Vl the cac quan h~ qu6c t€, thi tru'ong qu6c

t€ va cac yeu t6 chinh

tri, kinh te, xa hQi qu6c t€, v.v ... cua mQt hay nhi~u nu'oc khac se c6 anh hu'dng
toi moi tru'ong kinh doanh trong nu'oc va cua cac doanh nghit%p. Trang thJ!c ti~n.

15



c6 nhung doanh nghi~p luon

bi

tac dong tn;I'c tie'p chu ye'u bdi cac ye'u tO' thuoc

moi tntong qu6c te', do ph(;lm vi ho(;lt dong va cac quan h~ thi tntong cua cac
doanh nghi~p nay. Giao su' Fred R. David trong tac phffm Khai lu(m v~ Quan trj

Chien fU(IC da giup chung ta mot lfrn nua nh~n dinh r6:
"Khong c6 gi qua dang khi n6i rting khi mqt ngimh cong nghi¢p dang (ho¢ic
nhanh chong) triJ nen toan cdu, rui ro fan nh{{t se c6 thl xdy ra cho nhflng cong ty
new win cu bam gifllt{y vi¢c cqnh tranh trong nuac. Nguai cqnh tranh trong nuac
nay Se fa ng~C(Ji d~{ng xem khi cdc cong ty nang ncJ hCJn di'tng Sf! phdt tri/n df danh
lt[y Uu tht cua vi¢c san xu{{t tren qui mo fan va h9C hoi. Luc d6 nguai cqnh tranh
nqi dja se phdi do'i di¢n vai nhilng tan cong

a thj truang nqi dja btfng each sa

dT:tng nhttng cong ngh¢ ( c6 thi cao cap hcm), cdc thitt ke' san phdm, phucmg phap
san xua't, marketing khac va qui mo san xua't a7ng khac

II [

21




Nhung ye'u tO' moi tntong qu6c te' chi1 ye'u c6 th~ c~n k~ ra la:
- B~ u khong khi chinh tri the' gioi
- Kha nang hoi nh~p kinh te' khu V\l'C va the' giOi
-

Cac quan h~ kinh te' the' giOi chu ye'u di~n ra tren ph(;lm vi mot qu6c gia.

Vl the', cac ye'u t6 nay se t(;lo ra kha nang hoi nh~p kinh te' the' gioi cao hay
tha'p cho qu6c gia d6.

1.2.3. Slf anh hu'O'ng ciia cac ye'u tO' thu(>c moi tru'O'ng nganh:
Moi tntong nganh du'QC d~ c~p d day la moi tru'ong chua d\(ng ta't ca cac tac
nhan httong tr\(c tie'p de'n cac ho(;lt dong kinh doanh cua doanh nghi~p. D6 cfing
la nhung ngu'oi hay t6 chile ben ngoai doanh nghi~p rna quy~n lquan g~n li~n voi cac ho(;lt dong kinh doanh cua doanh nghi~p. Cac ye'u t6 cua
moi tru'ong nay bao g6m:

16


1.2.3.1. Khach hlmg:
Khi mua hfmg h6a, dich vv, khach hang mu6n du'cjc thoa man cai gl d6, c6
th~ thu~n tuy la lcji ich cua san pha"m; cling c6 th~ la nhung hlnh thuc b~ ngoai

cua san pha"m; va cling c6 th~ chi nh~m mvc dich so huu m()t ph~n

sv uy tin cua

san pha"m d6 tren thu'ong tru'ong, ... Nhung VI dv mang tfnh nh~n dinh sau day c6
th~ chi r6 hon v~ hanh vi tieu dung cua khach hang:

,.
I

-Bung ban cho ngttoi ta ta'm nt%m cao su, rna hay ban cho hQ sl;l' em ai va
thoai mai cho ta'm lung (quan di~m c~n lcji fch san pha"m);
- Bung ban cho ngu'oi ta ti-vi, rna hay ban cho hQ phu'ong tit%n cung ca'p
thong tin va giai tri voi nhung hlnh anh s6ng d()ng (quan di~m c~n lcji ich san
phffm);
-Bung ban cho ngttoi ta giay, rna hay ban cho hQ sl;l' tit%n nghi tren doi chan
va cam giac khoan khoai khi di b() (quan di~m c~n lcji ich san pha"m);
- Bung ban cho ph~l nu son pha'n, rna hay ban cho hQ ni~m hy VQng va sl;l'
duyen dang (quan di~m dn lcji ich san pha"m);
-Bung ban cho ngttoi ta doi kie'ng mat nay, rna hay ban cho hQ nhung doi
kia vl hQ c~n

sv trang nha cho khuon m~t hon (quan di~m hlnh thuc san pha"m);

- Bung ban cho ngttoi ta ru'cju ngon nua vl di~u d6 la qua blnh thttong, rna
hay ban cho hQ Sl;l' uy tfn CUa IDQt hang ru'cjU n6i tie'ng hon (quan di~m C~n uy tfn
san pha"m);
Ngay nay, trong m()t n~n kinh te' thi tru'ong, h~u he't cac doanh nghit%p chiu
m. tap ltfc ra't m~nh tu phia khach hang, ngay ca nhfi'ng doanh nghit%p ho~t d()ng
trong nhung llnh vtfc d()c quy~n. Xet cho cling, day cling la di~u hcjp ly, vl quan
ht% khach hang va ngttoi ban nen la quan ht% song ph~ng.

d nhung noi, nhung lUc

BO GIAO Dl)C VA 8AOTft,.O
TRUONG E)H KINH TE TP.HCM


THUVItN

Sl

17


rna khach hang cam thffy mlnh khong du'QC di;it trong quan ht% song ph~ng thl hQ
se tlm ffiQi each lam cho quan ht% nay trd nen can d6i han, thu'ong la thong qua
chinh phti ho?c cac co quan thong tin d?i ch(mg. Salancik va Upah da neu va'n d~

"C6 mqt scJ bttng chL!ng cho tht{y rcing nguai tieu dL'tng c6 thi khong phai la
vua, va ca hoang h4u m?a. Nguai tieu dL'tng chl con la mQt tifng n6i trong nhi~u
tifng n6i". 15 1

1.2.3.2. Nha cung cap (cung zing):
Nha cung ca'p c6 th@ la cac t6 chU'c hay ca nhan, cung ca'p cac ye'u t6 dfiu
vao de doanh nghit%p san xua't kinh doanh, nhu': nguyen, nhien, v~t lit%u, ti~n v6n
(d thi tru'ong v6n), lao dong va cac dich V~l cfin thiet khac. Va'n d~ ra't quan trQng
trong quan ht% nay la chfft h.I'Qng Va gia Ca, phu'dng thU'c Va CclC dich Vl,l trong vit%c
t6 chU'c giao nh~n cac lo?i dfiu vao cfin thie't. Ba't k)' mot doanh nghit%p nao ciing
phai quan ht% voi nhi~u lo?i nha cung trng khac nhau tren nhi~u khia cqnh khac
nhau. Trong s6 d6, se c6 nhung nha cung trng hoqt dong trong llnh vvc doc
quy~n. Do d6, doanh nghit%p se chiu ap ll,l'c tu mot s6 it nhung nha cung U'ng

thuoc lo?i nay. Ngay d d mot s6 llnh vl,l'c cac nha cung trng khong doc quy~n,
nhLtng s6lu<;ng nha cung trng it, hQ v[in c6 the thoa hit%p l[in nhau hoi;ic c6 nhung
thoa thu~n ngfim l~n nhau (phan chia thi truong, chinh sach gi6ng nhau, ... ), d@
gay ap ll,l'c kieu doc quy~n. M?c du d6i voi cac nha cung ung, cac doanh nghit%p
la nhung khach hang CUa hQ, tU'c cfing la "thu'Qng de'" Va CO quy~n doi hoi du'QC

thoa man nhu dud muc cao, nhung trong tlnh hlnh kinh te' dang phat trien, cac
doanh nghit%p v~n con chiu ap h,tc cua cac nha cung ung, di;ic bit%t la cac nha cung
ung con doc quy~n.

18


1.2.3.3. San philm thay the':
Nguy cd cua cac san phffm thay the' luon la ap llfc d6i vOi cac doanh nghit$p
vl de 1)· do sau day:
- Gia ca h

- Tinh huu dt,mg va tinh cha't "m6t" cua san phffm thay the'
- Chi phi h<;1p ly hdn cua cac san phffm thay the'
- Cac san phffm thay the' phil h
1.2.3.4. Cdc

doz thtt ccpzh tranh:

D6i thu canh
. tranh c6 th~ bao "-g6m ra't nhi~u ca nhan va t6 chuc. Stt. canh
.
tranh nay di@n ra (J

ca ben trong l~n ben ngoai m()t ngEmh kinh doanh, (J ca cac

ye'u t6 d~u vao l~n cac ye'u t6 d~u ra.
Ho~t dong c~nh tranh cling ra't da d~ng, tu vit$c gianh nhau thi tntong, khach

hang, den nhung phan tich nghien ecru v~ nhung d(tc di~m. v~ nhung l<;1i the' cling

nhu ye'u di~m cua tung d6i thl'1 c~nh tranh tren thudng tntong .. Tren thu'dng
tntong, cling da c6 nhung doanh nghit$p dung nhi~u thu do~n d~ c~nh tranh, doi
khi vi ph~m nhung v§n d~ v~ dqo d(tc trong kinh doanh. Ong William Murray cua
Cong ty Philip Moris da n6i: "T6i c6 thi dam bdo vai bc;m rc1ng cluing t6i hoc;zch
djnh nhttm tt7n dTrtng b{{t Cl~ co ht)i nao ma hoan cdnh bj thay dcJi Clta hang RJR c6
thi dem de'n"

12 1

(RJR la d6i thu cqnh tranh cua Philip Moris). M()t nha phan tich

nh~n xet "Day la nhl?ng tro choi chie'n tranh" 1

2

1.2.3.5.



Doz thtl tiim iln:

Day la nhung d6i thl'1 moi se c6 th~ tham gia kinh doanh trong nganh trong
tlidng lai. HQ c6 th~ la ye'u t6 lam giam l<;1i nhu~n cua doanh nghit$p b~ng each

19


×