Một số giải pháp đẩy mạnh hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam hiện nay
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.69 MB, 88 trang )
A
,
'
'
BO GIAO DUC VA DAO TAO
TRUC1NG D~I HOC KiNH TE TP. HtS CHi MINH
HUYNH THJ HUONG THAO
-"
K
?
A'
_,
MOT
SO GIAI PHAP DAY MANH
•
•
'
_,
HOAT
DONG
CHO THUE TAl CHINH
•
•
?
-"
-"
(j VIETNAM
HIEN
NAY
•
•
-"
-"
Chuy~n nganh: TAl CHINH, Llfu THONG TIEN T~ vA TiN DVNG
Ma sff
: 5.02.09
"
LU~N
"""
,
,.:'
VAN TH~C SI KINH TE
NGUOI Hu'ONG DAN KHOA HQC: TS. TRAN HUY HOANG
LOICAMDOAN
Toi xin cam doan day Ia cong trinh nghien cuu cua rieng toi. Cac s61i~u
va ke"t qua du'<;fc neu trong lu~n van la hoan toan trung thlfc.
Tac gia
Huynh Thi Hudng Thao
Ml)CLl)C
Trang
Trang ph1;1 bla
Loi cam doan
Ml}C ll}C
Danh ml}c cac ky hi<$u, cac chii' vie't Hit
Danh ffilJC cac bang
Danh ffil}C cac hlnh ve, d6 thi
?
~
MODAU
Chlldng 1- LY LUJ.N CHUNG VE CHO THUE TAl CHiNH
1
1.1. Khai ni<$m va d~c di~m cho thue tai chinh
1
1.2. Nhii'ng n<)i dung ccJ ban cua cho thue tai chinh
6
1.3. Cac hlnh thuc cho thue tai chinh
11
1.4. M<)t s6lqi ich ciia ho~t d<)ng cho thue tai chinh
13
1.5. Ho~ t d<)ng cho thue tai chinh (J m<)t s6 mtoc tren the' giOi
17
Chrtdng 2- THT/C T~NG HO~T EJQNG CHO THUE TAl CHiNH
iJVl$T NAM
21
2.1. Sl,l' cffn thie't phai c6lo~i hlnh cho thue tai chinh (J Vi<$t Nam
21
2.2. Sl,l' ra doi va phat tri~n nganh cho thue tai chinh (J Vi<$t Nam
25
2.3. Thl,l'c
tr~ng ho~t
d<)ng cho thue tai chinh (J Vi<$t Nam thai gian qua
2.4. Nguyen nhan ho~t d<)ng cho thue tai chinh ch~m phat tri~n
28
38
DANHMTJC CAC KY HI~U, CAC CHUVIETTAT
Cong ty cho thue ali chinh Ngan hang Ngot:ti thu'dng Vi~t Nam
VCBLC
Cong ty cho thue tai chinh Ngan hang Cong thu'dng Vi~t Nam
ICBLC
Cong ty cho thue tai chinh I Ngan hang Nong nghi~p va phat tri~n nong thon Vi~t Nam
ALCI
Cong ty cho thue tai chinh II Ngan hang Nong nghi~p va phat tri~n nong thon Vi~t Nam
ALCII
Cong ty cho thue tai chinh Ngan hang Dftu tu' va phat tri~n Vi~t Nam
BIDVLC
Cong ty cho thue tai chinh quo'c te" Vi~t Nam
VILC
Cong ty cho thue tai chinh Kexim Vi~t Nam
KVLC
Cong ty cho thue tai chinh ANZ V-TRAC
ANZV-TRAC
Cong ty cho thue tai chinh Vi~t Nam
VLC
,
?
DANH MVC CAC BANG
Trang
Bang 1.1: Nhfi'ng tieu chu~n cho thue ati chinh cua m()t s6 qu6c gia
3
Bang 1.2: Tieu chu~n phan lo~i cho thue tai chinh
5
Bang 2.1: Dl! bao v6n dffu tu' toan xa h()i va cd d(u v6n giai do~n 2001-2005 24
Bang 2.2: Dl! kie"n v6n tin dvng trung dai h~n giai do~n 2001-2005
25
Bang 2.3: Doanh s6 cho thue tai chinh cua cac cong ty cho thue tai chinh
30
Bang 2.4: Ke"t qua kinh doanh cua cac cong ty cho thue tai chinh
32
Bang 2.5: Du' nQ cho thue cua cac cong ty cho thue tai chinh
34
Bang 2.6: Ty tn;mg du' n<;1 cho thue tai chinh so voi toan h<$ th6ng ngan hang
35
Bang 2.7: T6ng du' n<;1 cho vay va cho thue cua cac t6 chuc tin dvng
36
"
'
,..,
~
DANH Ml)C CAC HINH VE, DO THf
Trang
Sod61
: Quy trlnh nghi~p VlJ. cho thue Uti chinh
Bi~u d6 2.1: So sanh trlnh d() cong ngh~ cua Vi~t Nam voi
Bi~u d6 2.2:
9
the' gioi
Ty trQng du' nq tung cong ty cho thue Uti chinh trong ca nu'oc
22
35
?
~
MODAU
1. Ly do chQn d~ tai
D~ phcH tri~n nen kinh te' cftn thie't phai c6 sv dftu tu' thich dang vao cac
nganh san xua"t kinh doanh. Tuy nhien, do'i voi ba"t ky nganh san xua"t kinh doanh
nao di chang nua, d~ dftu tu', ye'u to' cftn c6 dftu tien la vo'n. Hi<$n nay, cac doanh
nghi<$p Vi<$t Nam rna d<}c bi<$t Ia cac doanh nghi<$p vua va nho, doanh nghi<$p
ngoai quo'c doanh moi du'<;fc thanh l~p dang ra"t thie'u vo'n dftu tu' trung va dai h~n
va con dang lung tung trong vi<$c tim ngu6n huy d{)ng, h& tr<;f phat tri~n.
Nh~m ffil}C tieu dap ling du'qc nhu cftu vo'n dftu tu' trung va dai h~n cho cac
doanh nghi<$p thl nha"t thie't phai c6 sv tham gia tich eve cua thi tru'ong tai chinh
rna d<}c bi<$t la thi tntong vo'~. Tuy nhien, sv ra doi va ho~t d{)ng cua cac dinh
che' tai chinh trung gian va thi tru'ong chung khoan trong thoi gian qua chu'a lam
hai long cac nha dftu tu', chu'a tu'ong xung tiem nang va yeu cftu cua nen kinh te'
cling nhu' con khoang,cach khac bi<$t kha Ion so voi th! tru'ong tai chinh the' gioi.
Lo~i hlnh cho thue tai chinh la m{)t trong cac san phffm dich Vl} tai chinh
moi, hi<$n d~i du'qc ap dl}ng vao Vi<$t Nam trong thoi gian gftn day. Ho~t d{)ng
cho thue tai chinh c6 nhung u'u the' va lqi ich to IOn trong vi<$c tai tr<;f vo'n cho
doanh nghi<$p nhu'ng trong thoi gian qua, do nhung nguyen nhan chu quan cling
nhu' khach quan rna
ho~t
d{)ng cho thue tai chinh d Vi<$t Nam chua thvc sv phat
tri~n.
Chinh vl the', nh~m g6p m()t phftn vao vi<$c cling co', hoan thi<$n thi tru'ong
tai chinh Vit;t Nam, giup cac doanh nghi<$p c6 them m{)t kenh huy d{)ng vo'n
trung va dai h~n huu hi<$u, chung toi chQn de tai ''Mqt
ho~t d()ng cho thue tai chinh
s6 gh!i phap dtly
m~nh
fJ Vi~t Nam hi~n nay" lam lu~n van cua mlnh.
2. MQc dich nghien cull
Ml;lC dich cua d~ tai la nghien cuu lich stl' hlnh thanh ho~t d()ng cho thue
tai chinh, thlfc tr~ng ho~t d()ng cho thue tai chinh C1
Vi~t
Nam trong thoi gian qua
cling voi nhung kinh nghi~m ho~t d()ng cho thue tai chinh C1 m()t sfS nu'oc nh~m
du'a ra m()t sfS giai phap diy m~nh ho~t d()ng cho thue tai chinh C1 Vi~t Nam.
3. Do'i tu'qng va ph~m vi nghien CUll
E>~ tai nghien cuu v~ cho thue tai chinh trong d6 chu tn;mg de'n ban cha't
Va l<;fi kh CUa ho~t d()ng nay; Slf ra doi va phat tri€n cua nganh cho thue tai
chlnh; thlfc tr~ng ho~t d()ng cho thue tai chinh C1 Vi~t Nam va tren cd sd d6 d~
xua't m()t sfS giai phap diy m~nh ho~t d()ng cho thue tai chlnh C1 Vi~t Nam hi~n
nay.
4. Phu'dng phap nghien cull
Trong lu~n van nay, chung tOi stl' dl;lng m()t sfS phu'dng phap nghien cuu
khoa hqc nhu': phu'dng phap duy
v~t bi~n
chung va duy
v~t
lich stl', phu'dng phap
th6ng ke, phu'dng phap di~n giai, quy n~p ke't h<;1p phu'dng phap di~u tra, phan
tich va so sanh sfSli~u.
Cac tai li~u, sfS li~u ph\lc V\1 cho lu~n van du'<;fc la'y tu ngu6n sach tham
khao trong va ngoai nu'oc, bao chi chuyen nganh kinh te' va tu' li~u cua cac cd
quan, ban nganh nhu' Cl;lc ThfSng ke, cac doanh nghi~p, Ngan hang Nha nu'oc ...
5. y nghia khoa hqc va thtfc ti~n ciia d~ tai
Lu~n van da khai quat nhung net chung nha't v~ ho~t d()ng cho thue tai
chinh hi~n nay va kinh nghi~m phat tri€n ho~t d()ng cho thue tai chinh cua m()t
s6 mtoc tren the' giOi. E>6ng thoi, lu~n van cling danh gia du'
ho~t d()ng de'n nay. Tren cd scJ d6, lu~n van da d~ xua't m()t s6 giai phap nh~m
diy m~nh ho~t d()ng cho thue t~li chinh C1 Vi~t Nam.
1
CHUONG 1- LY LU~N CHUNG VE CHO THUE TAl CHINH
1.1. Khai ni~m va dij.c dic!m cho thue tai chfnh
1.1.1. Khai ni?m cho thue tlli chinh
Ho~t
t~O Va
d()ng cho thue da tnli qua hang nghln nam, tu khi con nguoi bie't che'
SlY d\lng cong C\1 san XUfft thl vi~c thue muon tai san ctlng da d~n d~n xufft
hi~n. Tai li~u c6 nha't v€ cac giao dich thue muon da xua't hi~n tu 2800 nam
tntoc cong nguyen. Cung voi slj phat tri~n cua xa h()i loai nguoi, ho~t d()ng thue
muon cung da phat tri~n m~nh me th~ hi~n (J hlnh thuc, phudng phap thue muon
ngay cang tien tie'n, ph~m vi thue muon du<;lc mCJ r()ng v€ khong gian va chung
lo~i tai san. Vao d~u the'
ky
19, khi cac nuoc tu ban ba:t d~u CUQC each m~ng
cong nghi~p, vi~c cho thue thie't bi phat tri~n r~m r() va da thl;tc slj thuc dfty cac
nganh cong nghi~p phat tri~n nhanh chong nhu nganh duong sa:t, bu'u di~n ....
Cho thue thie't bi da g6p ph~n to IOn trong cong CUQC cong nghi~p h6a va khoi
ph\lc n€n kinh te' the' giOi sau chie'n tranh the' gioi l~n thu hai, tuy nhien ban cha't
cua n6 v~n chi dung l~i (J muc d() cho thue v~n hanh.
Cho de'n giii'a the' ky 20 thi ho~t d()ng cho thue moi thljc slj c6 m()t buoc
thay d6i v€ cha't va da trCJ thanh m()t nganh kinh doanh th~t slj. Cong ty chuyen
ho~t d()ng cho thue d~u tien du
d6 la Cong ty cho thue Hoa
Ky
Ky
vao thang 5 nam 1952,
(United States Leasing Corporation). Tu d6
ho~t
d()ng cho thue phat tri~n r()ng rai (J My va Chau Au. (J Chau A, Nh~t Ia qu6c gia
c6 nganh kinh doanh cho thue ra doi som nha't. Cong ty cho thue d~u tien cua
Nh~t
du
l~p
vao nam 1963, d6 la Cong ty cho thue Orient (Orient
leasing corporation). D~u nhii'ng nam 70, ho~t d()ng cho thue tai chinh cung ba:t
d~u xua't hi~n
(J
Han Qu6c, AnD(), Indonesia. De'n cuo'i nhii'ng nam 70 d~u 80,
ho~t d()ng cho thue tai chinh da phat tri~n h~u he't (J cac nuoc Chau A.
2
So voi cac nuoc Chau .A, nganh cong nghic$p cho thue tham nh~p vao Vic$t
Nam co ph~n mu<)n hdn. Thi truong cho thue tai chinh Vic$t Nam chinh thuc ra
doi vao nam 1995 danh da'u bilng srf thanh l~p cac cong ty cho thue tai chinh va
du<;1c th~ che' hoa bilng th~ 11$ tin dt;~ng thue mua theo quye't dinh s6149/QD-NH5
cua Th6ng defc Ngan hang Nha nltoc Vic$t Nam ngay 27/511995 va quy che' tc;tm
thoi v~ t6 chuc va hoc;tt d<)ng cua cong ty cho thue tai chinh tc;ti Vic$t Nam theo
Nghi dinh
s6 64/CP ngay 911011995 cua Thu tltong Chinh Phu.
V~y
cho thue tai chinh 1a gl ?. Cho thue tai chinh 1a hoc;tt d<)ng tin dl;lng
trung va dai hc;tn thong qua vic$c cho thue may moe, thie't hi, phltdng tic$n v~n
chuy~n va cac d<)ng san khac tren cd sd h<;1p d6ng cho thue giii'a ben cho thue
voi ben thue. Ben cho thue cam ke't mua may moe, thie't hi, phudng tic$n v~n
chuy~n va cac d<)ng san khac theo yeu c~u cua ben thue va nifm gill' quy~n
sd
hii'u defi voi cac tai san cho thue. Ben thue sii' dl;lng tai san thue va thanh toan
ti~n thue trong
sueft thoi hc;tn thue da du<;1c hai ben thoa thu~n. Khi ke't thuc thoi
hc;tn thue, ben thue dltQC quy~n lrfa ChQn mua lc;ti tai san thue ho~c tie'p t\}C thue
theo cac di~u kic$n da thoa thu~n trong h
s6 ti~n
thue m<)t loc;ti tai san quy dinh tc;ti h
chu~n ke' toan
quefc te' - International Accounting Standards Committee), m&i
quefc gia d~U CO nhii'ng quy dinh C\} th~ trong lu~t cho thue tai chinh CUa mlnh
drfa tren cd sd nhii'ng di~u kic$n C\} th~ cua m&i nltoc. Nhii'ng quy dinh nay c6
nhii'ng khac bic$t nha't dinh, song v~ cd ban chung khong mau thu~n voi lAS 17
va tuy theo muc d<), nhii'ng quy dinh nay c6 th~ chi tie't, C\l th~ hdn lAS 17.
3
Bang 1.1: Nhung tieu chudn cho thue tai chinh cua m()t sfi qufic gia
Ti~u
lAS
thuc
Chuy~n giao quy€n sd
C6
HoaKy
C6
Nh~t
Anh
C6
C6
HanQuo'c
Khong quy
Vi~tNam
C6
dinh C\1 th~
hii'u khi ke't thUc h
Quy€n ch<;>n mua
C6
C6
Khong
Khong
KhOng Mt
Khong Mt
b~tbUQC
MtbUQC
bu9c
bu9c
Quy€n huy ngang h
Khong
Khong
Khong
KhOng
Khong
Khong
d5ng
du'
du'
du'<;fc
du'
du'<;fc
du'
Phhlon
>=75%,
Ph~n IOn
Tai
ThC1i
h~;tn
thue tinh theo
thC1i gian hii'u d1,1ng ciia
to'i
Uti san
khong
qua
da
30
Hti
?
san
Chie'm
<=10
<=5
pMn
IOn
nam:
niim:60%;
thC1i
gian
70%; Tai
Tai
san
hii'u d1,1ng
thue
>5
cua tai san
?
nam
?
san
san
>10
nam:
?
nam:70%
60%; to'i
da 120%
Hi~n gia cac khoan ti€n
thue
to'i thi~u (chie't
kha'u theo Iai sua't di
Bdng
>=90%
>=90%
>=90%
tri
nha't
hoiJ.c IOn
phai tu'dng
hdn
du'dng voi
vay ciia ben thue) so
voi gia
ft
h<;fp ly cua
gia tri tai
?
san
tai san
1.1.2. Cac dij,c diim cd ban cila hinh thuc cho thue tai chinh
Nghi~p
Vl}
cho thue ati chinh c6 nhfi'ng diem khac bi~t so voi nghi~p
Vl}
thue mu'on thong thu'C1ng, nhfi'ng diem khac bi~t nay la ra"t cffn thie't nh~m qulm
ly hoc_1t d(>ng cua cac t6 chile cho thue cfing nhu' d€ hu'ong dfin, tc_lO di~u ki~n
hieu bie't m(>t each cd ban thO'ng nha't cho cac t6 chile cho thue tai chinh va ngu'C1i
4
di thue. Ngoai ra, cac di€m khac bi~t nay con anh hu'dng ra't nhi~u trong cong
tac ke' toan, th6ng ke cua doanh nghi~p, cong tac thu thue' cua Nha nu'oc .... Sau
day la IDQt s6 d~c di€m CO ban cua hlnh thuc cho thue tai chinh SO VOi nghi~p VlJ
thue muon thong thu'ong (thue
v~n
hanh):
- Ben thue la ngu'oi chu d()ng hoan toan trong vi~c tlm kie'm va hfa ch9n
cac tai san thie't hi rna mlnh c~n sii' dvng, vl v~y ben cho thue th~t slf yen tam v~
mvc dich sii' dvng v6n cua ben thue.
- Trong su6t thoi h~n cua h<:Jp d6ng cho thue tai chinh, ben cho thue tai
chinh n~m giil' quy~n sd hil'u tai san thie't hi cho thue, di~u nay khiing dinh ho~t
d()ng cua cong ty cho thue tai chinh it rui ro hcJn nhi~u so voi cac hlnh thuc tin
dvng khac vl h9 san sang thu h6i tai san khi khach hang khong thlfc hi~n dung
h<:Jp d6ng. Ben thue chi c6 quy~n sii' dvng cac tai san thi8't hi d6 d€ phvc VlJ cho
ho~t d()ng san xua't kinh doanh nhu'ng khong du'<:Jc chuy€n nhu'<:Jng tai san thue
cho m()t ben nao khac.
- H<:Jp d6ng cho thue tai chinh la h<:Jp d6ng khong huy ngang, cac ben
tham gia phai thlfc hi~n dung cac di~u khoan cam k8't, ben thue khong du'<:Jc don
phu'cJng huy bo h<:Jp d6ng hay cha'm dut vi~c thue tai san sau mQt thoi gian thue
ngo~i tru trong m()t
s6 tru'ong h<:Jp hai ben c6 thO"ng nha't voi nhau. Truong h<:Jp
trong thoi gian thue' ne'u ben thue mu6n som chuy€n quy~n sd hil'u tai san thue
tru'oc thoi h~n thl c6 th€ thoa thu~n voi ben cho thue d€ thanh toan h8't s6 ti~n
thue con l~i va d6ng thoi lam h<:Jp d6ng chuy€n nhu'<:Jng tai san, cha'm dut h<:Jp
d6ng cho thue tai chinh.
- Gia tq h<:Jp d6ng cho thue tai chinh t6i thi€u b~ng voi t6ng chi phi mua
tai san cua ben cho thue bao g6m cac khoan ti~n mua thi8't hi, chi phi v~n
chuy€n, thu8 va 1~ phi cac lo~i.... Gia ca cho thue du'<:Jc tinh toan va xac dinh
5
tntoc va ghi vao phl,l ll,lC hQp d6ng cho thue Uti chinh, ben thue se tni d~n d~n
ho~c
hfa chQn phu'dng thuc tra thich h<;Jp voi qua trlnh sli' dl,lng ati san thue.
- Thoi h~n thue phai g~n b~ng voi thoi gian sli' d1,1ng huu ich cua tai san,
day ciing la m<)t d~c di€m n6i len slf khac bi~t giua cho thue tai chinh va cho
thue v~n hanh.
v oi quy djnh nay thl t~o di€u ki~n cho ben di thue
c6 ke' ho~ch
sli' dl,lng tai san m<)t each 6n djnh, c6 kha nang trich khffu hao tai san va giam ap
hfc v€ vi~c thanh toan ti€n thue nho keo dai thoi h~n thanh toan va lam giam
s6
ti€n thue phai tra cho m6i ky.
- Tu khi thie't bi du'
cling d6ng thoi du'<;Jc chuy€n giao cho ben di thue. Ben di thue chju trach nhi~m
v€ vi~c bao hi~m, bao trl, thay the' ph1,1 tung, sli'a chua thie't bj khi hu hong.
- Khi ke't thuc h<;Jp d6ng cho thue thl tai san du'QC chuy~n quy€n Sd hfi'u
cho ben thue VOi mQt gia tu'Qng tru'ng hay ben thue du'QC quy€n tie'p tl,lC thue theo
nhu' cac thoa thu~n da ky ke't.
Theo quan di~m cua IASC, mQt giao djch cho thue tai chinh phai d~t du'<;Jc
t6i thi~u 4 tieu chu§'n co ban sau, ne'u khong thl d6 Ia giao djch cho thue v~n
hanh:
Bang 1.2: Tieu chuan philo lo~i cho thue tai chinh
Ti@u choa'n
STT
Tho@
v~n
hanh
Tho@ tai
chinh
1
Quy€n sd hfi'u du'<;fc chuy6n giao khi h<;fp d6ng cha'm dut
Khong
C6
2
H<;1p d6ng thue c6 dinh quy~n ch<;>n mua theo gia tu'<;fng tru'ng
Khong
C6
3
ThC1i gian thue chie'm phffn Wn gia
KhOng
C6
4
Gia
Khong
C6
tri hfi'u dvng cua ali san
tri hi~n t~i cua cac khoan ti€n thue t6i thi6u phai IOn hdn
hay tu'dng du'dng vdi gia tri cua ati san
6
1.2. Nhung n()i dung cd ban cua cho thue tai chinh
1.2.1. Cac chu thi tham gia trong hogt df)ng cho thue tlli chinh
1.2.1.1. Ben cho thue
Ben cho thue la nha tai tr
d~ ngu'oi di thue sii' dt;mg trong m()t thoi gian nha't dinh. Trong tru'ong h
dem cho thue la cua chinh hQ th1 ben cho thue ct1ng d6ng thoi la nha cung ca'p.
Ben cho thue la cac cong ty cho thue tai chinh du'
l~p
va hoqt
d()ng theo quy dinh cua phap lu~t cua m6i quo'c gia, vung Hinh th6. Tqi Vi~t
Nam, Ngan hang Nha nu'oc Vi~t Nam Ia cd quan quan ly Nha nu'oc v~ hoqt d()ng
cho thue tai chinh. Theo quy dinh, cong ty cho thue ati chinh d
Vi~t
Nam bao
g6m cac loqi hinh sau:
- Cong ty cho thue tai chinh Nha nu'oc.
- Cong ty cho thue tai chinh c6 ph~n.
- Cong ty cho thue tai chinh tn,tc thu()c cac t6 chile tin dl;\ng.
- Cong ty cho thue tai chinh 1ien doanh.
- Cong ty cho thue tai chinh 100% vo'n nu'oc ngoai.
1.2.1.2. Ben thue
Ben thue la cac t6 chile va ca nhan c6 nhu c~u sii' dt,mg tai san, thie"t hi
cho cac hoqt d()ng san xua't kinh doanh cua minh. Ba't ky m()t loqi hinh nao t6n
tqi va hoqt d()ng theo lu~t phap, c6 du di~u ki~n va c6 nhu c~u th1 se du'
Nha cung ca'p la ben cung ca'p tai san cho ben thue theo h
doanh nhung tai san thie"t bi rna ben thue c~n c6 d~ sii' dvng. Nha cung ca'p thl,l'c
7
hi~n vi~c chuy€'n giao, Hip d~t t~d san thie't hi theo hcjp d6ng mua ban, hu'ong d~n
ky thu~t cho cong nhan v~n h~mh, bao trl, bao du'ong Uti san thie't
bi ... va
nh~n
tit~n thanh toan mua thie't hi tu ben cho thue.
1.2.2. Phlldng phap tinh tie'n thue
Tinh toan ti€n thue m()t each hcjp ly la ye'u t6 quan trQng vua dam bao
hc:.m che' rui ro cho ben cho thue vua thu hut du'cjc khach hang trong giao dich cho
thue tai chinh. Cd sd cua phu'dng phap tinh ti€n thue trong cac giao dich cho thue
tai chinh Ia phu'dng phap hi~n gia. Cac ye'u t6 cffn chu
y trong
vi~c xay dl,l'ng
cong thuc tinh ti€n thue:
- Lai sua"t dung d€' tinh ti€n thue la c6 dinh hay tha n6i.
- Cac ky h1;1n thanh toan ti~n thue d~u nhau hay khac nhau.
- Ti~n thue du'cjc thanh toan vao dffu hay cu6i ky h1;1n.
- Ti€n thue tinh b~ng nhau trong ta"t ca cac ky h1;1n, tang hay giam dffn
theo ffiQt h~ s6 nha"t dinh, ho~c thay dcSi khong theo m()t quy lu~t chung nao ca.
- Ben cho thue c6 thu tru'oc ti€n d m()t s6 ky h1;1n cu6i ngay khi tai trcj hay
khong.
- Muc hoan v6n trong thoi h1;1n thue la toan b9 hay chi m()t phffn.
Ta c6 mQt s6 ky hi~u sau:
- f: Khoan ti€n thue phai tra theo cac ky tu 1 de'n n.
- P: TcSng s6 ti€n tai trc).
- n: sef ky h1;1n thanh toan.
- m: s6 ky h1;1n cu6i rna ben cho thue thu ngay khi tai trcj.
- i: lai sua"t m()t ky h1;1n.
- S: Gia tri u'oc tinh cua tai san thue khi ke't thuc h
- K: H~ s6 tang hay giam cac khoan ti€n thue.
8
1.2.2.1. Tru?Jng hqp liii sudt ctf djnh
ky, cac ky h~n
nhau va sef ti~n thue ky sau b~ng K l~n sef ti~n thue ky tntdc.
- Ti~n thue thanh toan vao d~u m6i dinh
thanh toan d~u
Ta c6 cong thuc t6ng quat tinh ti~n thue cac ky thanh toan nhu' sau:
{P(1+it - S}(1+i-K)
f=
(1 +it {(1 +i)(m+ 1)-m.K}-Kn-m (1 +i)m+l
(vdi di~u ki~n 1+i-K *0)
- Ti~n thue thanh toan vao cuefi m6i dinh ky, cac
ky
h~n thanh toan d~u
ky sau b~ng K l~n sef ti~n thue ky tntdc.
Ta c6 cong thuc t6ng quat tinh ti~n thue cac ky thanh toan nhu' sau:
nhau va sef ti~n thue
{P(1+it - S}(1+it-m (1+i-K)
f=
(l+i)n {m(l+it-m (l+i-K)+ (1+i)n-m -Kn-m}
(vdi di~u ki~n 1+i-K *0)
- Ti~n thue thanh toan theo cac ky h~n c6 khoang each thbi gian giua cac
ky h~n khong d~u nhau.
Trong tnl'dng hQp nay, ta din cu vao tung tnl'dng hQp
hi~n gia cua cac khoan ti~n thue (J cac
Cl_l
th~ rna quy v~
ky thanh toan khong d~u nhau.
1.2.2.2. Tru?Jng hqp liii sudt thd ndi
Trong tntbng hQp nay, khi tinh ti~n thue vfin nhu' tntbng h
Ta c6 cac ky
hi~u
sau:
- f 0 : Muc ti~n thue tinh theo Hii sua't cef dinh.
- f 1: Muc ti~n thue theo Hii sua't di~u chinh.
- i0 : Uii sua't cef dinh.
- i 1: Lai sua't thl_l'c te' hie thanh toan.
- I0 : Ph~n lai ne'u tinh theo lai sua't cef dinh.
9
Ta c6 cong thuc tinh muc ti€n thue theo Hli sua't di€u chinh nhtt sau:
lt
f1
~ fo + Io [-.-
-
j
to
1.2.3. Quy trinh nghifp v~ cho thue tai chinh
E>~ thlfc hi~n dtt<;Jc m9t giao dich cho thue tai chinh thl doi hoi phai: c6 slf
tham gia cua cac chu th~ voi nhau qua cac bttoc,
tu bttoc chuifn bj chQn tai san
thue cho de'n h1c ke't thuc, thanh ly h
thanh IDQt quy trlnh khep kin CUa nghi~p Vl,l cho thue tai chfnh.
Nha
cung ung
(2)
Ben thue
Ben cho thue
(6)
Sd d6 1: Quy trinh nghi~p VQ cho thue tai chinh
(1) Sau khi da tham khao y kie'n cua ben cho thue tai chinh, ngttoi di thue
lien h~ voi nha cung ca'p v€ tai san thie't bj rna mlnh cffn sli' dl,lng v€ gia ca, d~c
tinh ky thu~t, chuyen gia, d9i ngfi cong nhan .... Nha cung ca'p va ben di thue se
ky h
(2) Ben di thue tie'n hanh cac thu t1,1c tai tr<;f t~i mQt cong ty cho thue Uti
chinh thu~n l<;Ji nha't. Khi tie'p nh~n h6 sd xin tai tr<;f cua khach hang, cong ty cho
thue tai chinh phai tie'n hanh thifm dinh vi~c cho thue tai chinh. Trong khau thifm
10
djnh d\f an cho thue, ben cho thue nen chu tn;mg vao vi~c djnh gia tai san nhilm
he;tn che" rui ro trong tntong h
phu'dng an sii' d1;1ng thie"t bi co hi~u qua dam bao kha nang tra n
Cl;l
th~ trong h
hai ben tie"n hanh ky ke"t h
tai chinh se lien h~ voi nha cung ca'p d~t hang va sau d6 ky h
(4) Nha cung d(p can ct1' vao di€u khoan da ky voi cong ty cho thue tai
chinh tie"n hanh v~n chuy~n va Hip d~t tai san thie"t bj te;ti dja di~m theo yeu citu
cua ben di thue. Nha cung ca'p gdi cac cht1'ng
tu h6a ddn kern theo thu' yeu citu
thanh toan gdi cho cong ty cho thue tai chinh d~ yeu citu thanh ~oan.
(5) Cong ty cho thue tai chinh thl;l'c hi~n vi~c thanh toan cho nha cung ca'p
v€ cac tai san thie"t bj n6i tren. Sau khi thanh toan, cong ty cho thue tai chinh se
chinh tht1'c xac l~p quy€n Sd hfi'u CUa mlnh ddi voi cac tai san thie"t bj nay.
(6) Ben cho thue va ben di thue ki~m tra le;ti lffn cuo'i cac tai san thie"t bj
da du'
trong h
cho thue. Ke"t thuc h
11
1.3. Cac hinh thuc cho thue ta.i chinh
1.3.1. Cho thue tai chinh thutln
Day la hlnh thuc cho thue c6 di~n, d~c tru'ng nha"t va chu ye'u nha"t. Theo
hlnh thuc nay, giao djch cho thue tai chfnh CO Slf tham gia cua ba chu th~ g6m
ben cho thue, ben thue va nha cung ca"p. M6i quan h~ giua cac ben nhu' sau:
- Ben cho thue va nha cung ca"p: Ben cho thue c6 trach nhi~m tra ti€n
mua thie't bj da du'
thli' (ne"u c6 yeu c~u). Ben thue phai c6 trach nhi~m v€ vi~c ki~m tra cha"t lu'<;fng
thie't bj do nha cung ca"p giao.
- Ben cho thue va ben thue: Ben thue tie'p nh~n quy€n sli' dvng tai san
thue va c6 trach nhi~m thanh toan ti€n thue cho ben cho thue theo dung thoi h~n
da cam ke't.
Trang tru'ong h<;fp tai san tai tr<;f da c6 san va thu<)c quy€n sd hfi'u cua ben
cho thue, ben cho thue ct1ng d6ng thoi la nha cung ca"p thl giao djch cho thue tai
chinh chi c6 slf tham gia cua hai chu th~ la ben chothue va ben thue. M6i quan
h~ giua hai ben nhu' sau: ben cho thue va ben thue ky h
theo dung thoi h~n da cam ke't, hai ben cling ban b~c xU' ly cac n<)i dung c6 lien
quan khi ke't thuc h
1.3.2. Mua va cho thue l{li
Theo hlnh thuc nay, ben cho thue mua l~i may m6c, thie't bj, phu'ong ti~n
v~n chuy~n va cac tai san khac thu<)c sd huu cua ben thue va cho ben thue thue
l~i chfnh cac tai san do d~ tie'p tl)C sii' dl)ng phl)C Vl) ho~ t d{)ng san xua_"t kinh
doanh cua mlnh.
12
1.3.3. Cho thue tra gop
Theo hlnh thuc nay thl ben cho thue va ben thue thoa thu~n de'n m()t thoi
gian nao d6, khi rna ben cho thue da thu du'<;lc m()t ty II$ nhfft dinh tien cho thue
tai san thl se chuy€n quyen sd huu tai san thue cho ben di thue va ben di thue
v~n c6 tnich nhil$m tie'p t\}c thanh tmin tien con l~i cho ben cho thue du'oi danh
nghia tien tra g6p mua rna y m6c, thie't bi.
1.3.4. Cho thue hf/P tac
ffinh thuc nay CO S\1' tham gia CUa ben thu tu'- ben cho vay gdm mQt hay
nhieu ngan hang hay nha tai chinh cho ben cho thue vay vO'n d€ mua thie't bi cho
thue. MO'i quan hi$ giao dich giua ben cho thue, ben thue va ben cung cffp giO'ng
nhu' cac quan hi$ trong cho thue tai chinh thufin. Rieng ben cho thue phai ky
them h<;lp ddng tin dl;lng voi ben cho vay va thanh toan tien vay.
1.3.5. Cho thue trfl ban
La hlnh thuc tin dl;lng rna trong d6 nha san xua't san xua't ra cac tai san,
trang thie't bi ban cho cong ty cho thue tai chinh, cong ty nay v~n d€ tai sancho
ngu'oi san xua't n~m giu va yeu cfiu h<;> cho ngu'oi thu ba thue. SC1 di g<;>i Ia cho
thue tr<;l ban Ia do ngu'oi cho thue khong chi tai tr<;l cho ngu'oi di thue rna ngay
tu
ban dfiu la slf tr<;l giup vO'n cho nha san xua't. Thong qua qua trlnh cung ca'p vO'n
tin dl;lng, nha san xufft c6 dieu kil$n giai ph6ng vO'n trong khau dlf trii' thanh
phffm.
1.3.6. Cho thue giap lllng
La hlnh thuc cho thue tai chinh rna thong qua slf ddng y cua ben cho thue,
ben thue thu nha't cho ben thue thu hai thue l~i tai san rna tru'oc d6 h<;> da thue.
Ngu'oi thue thu nhfft m~c du khong chiu nhung rui ro lien quan tn;tc tie'p de'n tai
san thue bdi da chuy€n giao cho ngu'oi thu hai nhu'ng v~n phai chiu tnich nhil$m
nhu' Ia m()t ngu'oi thue th~t slf theo nhung dieu khoan da ghi trong h<;lp ddng.
d
13
day vai tro cua ngu'oi thue thu nha't vua la ngu'oi thue tai san vua la ngu'oi cho
thue va t6 chuc dung ra tai tr
khong c~n bie't de'n ngu'oi thue thu hai. Hinh thuc nay thu'ong du'qc
tru'ong h
su dl,mg trong
su dl,lng d6i voi tai san
da thue, hQ phai tim ben thue thu hai d8 trut bo ganh n~ng v~ chi phi ti~n thue.
1.4. M()t sffl(li ich cua ho~t d()ng cho thue tai chinh
1.4.1. Dol vm nin kinh
ti
- Cho thue tai chinh g6p ph~n thu hut v6n d~u tu' cho n~n kinh te': Nghi~p v1,1
cho thue tai chinh c6 muc d<) rui ro khong cao, ph~m vi tai trq tu'ong d6i r<)ng
hon cac hlnh thuc tai tr<;j khac. Di~u nay c6 tac d1,1ng IOn trong vi~c khuye'n khich
d~u tu'. Ngay nay voi cac cong ty cho thue tai chinh da qu6c gia, ho~t d<)ng cho
thue tai chinh Ia kenh chuy8n v6n kha quan trQng, theo d6 ho~t d<)ng nay da g6p
ph~n thu hut
v6n d~u tu' nu'oc ngoai.
- Cho thue tai chinh g6p ph~n thuc dffy d6i moi cong ngh~, thie't bi,
ClH
tie'n
khoa hQC ky thu~t: d6i VOi nhfi'ng nu'OC CO n~n san xufft l~c h~U, kern phat tri8n,
ro rang ho~t d<)ng cho thue tai chinh da khuye'n khich doanh nghi~p mua may
moe trang thie't bi moi, tien tie'n d8 phl,IC Vl,l san XUfft, gop ph~n nang cao tdnh d<)
cong ngh~ toan Cl,IC CUa xa h<)i ffi~C du trong di~U ki~n doanh nghi~p CO gioi h~n
v~ v6n d~u tu'. Tuy nhien d m~t nay cfing c~n chu trQng de'n nhfi'ng bi~n phap
ki8m soat, quan
ly
ch~t che d8 tranh tlnh tr~ng d~u tu' may m6c thie't
bi da
l~c
h~u, 16i thoi, gay o nhiem moi tru'ong. Tmh tr~ng nay se lam lang phi ngu6n
ngo~i t~ v6n da hie'm hoi cua da't nu'oc.
1.4.2. Dol vm nglllli cho thue
Cho thue tai chinh la hlnh thuc tai trq tin d1,1ng trung dai
h~n
c6 muc d<)
an toan cao hon cac hlnh thuc tai tr
14
cho thue
ati chinh, quyen sd hii'u tai san v~n thu()c nguoi cho thue, nguoi di thue
chi n~m quyen sd' dvng tai san. Ba't eli h1c nao xay ra rui ro, cong ty cho thue tai
chinh cling c6 toan quyen thu h6i tai san cua mlnh va quyen nay du<;jc lu~t phap
va chinh quySn cong nh~n. Trong qua trlnh thl;t'c hi~n h
ky
va d()t xua't tai san cho
thue. Vi the', nguoi cho thue se luon c6 dieu ki~n theo sat tai san, n~m ro vi~c sd'
dvng tai san dung mvc dich d6 t~o 1<;1i nhu~n thanh toan tien thue.
1.4.3. Dlfi vUi ngllm di thue
- Thue tai chinh dap ling du
Vo'n d~u tli la m()t dieu ki~n c~n va ra't quan tn;mg cho sl;t' thanh cong cua
m()t doanh nghi~p. Bo'i voi cac doanh nghi~p vua va nho ho~c cac doanh nghi~p
moi khdi S\1' thlluon c6 nhu c~u Ion ve vo'n d6 trang hi may m6c thie't hi nh~m
md r()ng quy mo, nang lt;t'c san xua't. Bo'i voi cac doanh nghi~p da ho~t d()ng Hiu
nam, may m6c thie't hi da cfi ky, l~c h~u thl c6 nhu c~u tang cong sua't, trang hi
l~i cac phlidng ti~n, thie't hi cong ngh~ hi~n d~i, tien tie'n hdn.
Tuy nhien, kha nang tai chinh cua m6i doanh nghi~p khong phai luc nao
cling dap ling du cac nhu c~u. Trong dieu ki~n nhu v~y, cho thue tai chinh la
hlnh thlic tai tr<;1 phu h<;1p nha't, t6t nha't dap ling dli
mua thie't hi, giup doanh nghi~p c6 may m6c thie't hi sd' dvng
kiP thoi rna khong
cffn phai ho vo'n do'i ling, khong c~n Hti san the' chffp nhu cac hlnh thlic tin dvng
khac.
- Thue tai chinh la ngu6n tai tr<;1 cho nhii'ng khach hang khong du dieu
ki~n vay vo'n tin dvng ngan hang.
15
C6 ra"t nhi€u doanh nghi~p khong dap ung dii eae di€u ki~n vay v6n tin
dt;mg ngan hang d;Je
bi~t
trong eae nganh eong
la eae doanh
ngh~
eao, eong
nghi~p
ngh~
moi thanh
l~p,
eae doanh
thong tin. Cae doanh
nghi~p
nghi~p
nay
thttong e6 it tai san e6 dinh ho;Je khong dii the' eha"p eho eae khoan vay IOn trong
khi l~i e6 nhi€u dlf an moi, ha"p d§n, e6 gia
tri trong tu'dng lai.
Cho thue tai ehfnh voi phttdng phap tai tr<;1 d;Je thu eiia mlnh da md r9ng
canh eii'a voi ffiQi doanh nghi~p, ea nhan e6 nhu effu v€ may m6e thie't
bi voi
nhil'ng di€u ki~n tai tr<;1 d~ dang hdn, thii tt,le ddn gian hdn, ehu trQng vao hi~u
qua, tinh tu'dng lai eua dlj an va ffil;le dich Slt d1;1ng tai san eua khaeh hang thay VI
nhil'ng yeu effu v€ tai san the' eha"p hay di€u ki~n tai ehinh trong qua khu eiia
doanh nghi~p.
- Thue tai ehinh giup doanh nghi~p bd sung v6n lttu d9ng, tai ea"u true v6n
kinh doanh.
Trong thlje te' e6 ra"t nhi€u doanh nghi~p rna trong ed ea"u v6n kinh doanh
ciia mlnh, v6n e6 dinh ehie'm m9t ty trQng eao trong khi v6n lu'u d9ng l~i thie'u
nha"t Ja trong nhil'ng thoi Vl;l san xua"t. £>€ giai quye't mau thu§n d6, thue tai ehinh
voi hlnh thue ban r6i thue l~i la giai phap ra"t phu h<;1p va hi~u qua giup doanh
nghi~p tai ea"u true v6n trong m9t thoi gian, huy d9ng du'<;fe m9t lu'<;1ng ti€n effn
thie"t eho nhu effu mua v~t tu', nguyen li~u, tra lttdng eong nhan. Do v6n lu'u d9ng
tang nen h~ s6 kha nang thanh toan du'QC cai thi~n, khong
bi dQng v6n c6 dinh.
Ngoai ra, do tang nang llfc san xua"t nen doanh thu tang va gian tie'p lam thay
ddi eac chi tieu tai chinh khac theo chi€u hu'ong c6 l<;1i cho doanh nghi~p. V oi
nghi~p v1;1 thue tai chinh nay, tuy r~ng doanh nghi~p phai tu bo quy€n sd huu tai
san trong m9t thoi gian nhu'ng thljc te' cac may m6e, thie't hi d6 v§n d t~i doanh
nghi~p Va phl;IC Vl;l san xua"t kinh doanh ffiQt each blnh thu'ong.
16
- Thue Uti chinh giup doanh nghi<%p kha"u hao nhanh t~ti san c6 djnh, co co
h<)i d6i moi may moe thie't bj, c~p nh~t cong ngh<% hi<%n d~i.
Thai gian cua m<)t h<;fp d6ng thue Uti chinh thuang ga:n li~n voi thai gian
sii' d1;1ng Uti san, do ap h!c cua vi<%c thu h6i v6n nhanh nen cac cong ty cho thue
yeu cffu thai gian cua h<;fp d6ng thue tai chinh nga:n, thong thu'ang b~ng khoang
60% thai gian sii' dl;lng huu ich cua tai san, chinh d~c di€m nay da bu<)c cac
doanh nghi<%p di thue kha"u hao nhanh tai san d€ co du ngu6n v6n tu trich kha"u
hao thanh toan ti~n thue.
Vi<%c kha"u hao nhanh tai san c6 djnh dem l~i nhi~u l<;fi ich cho doanh
nghi<%p. Tru'oc he't Ia lam tang chi phi kinh doanh, giam l<;fi nhu~n trong nhung ky
kinh doanh dffu do v~y dfty lui du'<;fc thai gian n<)p thue' thu nh~p doanh nghi<%p,
tie'p de'n Ia doanh nghi<%p dung cac khoan ti~n tie't ki<%m do d€ dffu tu' lt;ti may
moe thie'"t bi nh~m tang cu'ang nang h!c san xua"t va tinh hinh tai chinh cong ty.
Ngoai ra, vi<%c kha"u hao nhanh tai san lam cho doanh nghi<%p co nhi~u co h<)i d€
trang bi lt;ti may moe, thie't
bi
hi<%n dt;ti, cong ngh<% tien tie'n phu h<;fp voi xu the'
chung CUa the' gioi trong thai ky phat tri€n Vu'Qt b~c CUa khoa hQC ky thu~t.
- Cho thue tai chinh la hinh thuc tai tr<;f thu~n ti<%n, nhanh chong, d€ tie'p
c~n
tt;to Him ly thoai mai va chu d<)ng trong kinh doanh cho doanh nghi<%p.
Trong n~n kinh te' hi<%n dt;ti, cha"t lu'<;fng va thai gian cua djch Vl;l ngay cang
du'c:jc coi tr<;>ng va trd thanh m<)t ye'u t6 hang dff u trong vi<%c h!a ch<;>n. Thu t1;1c
cho thue tai chinh thuang don gian, nhanh chong va d€ dang tie'p c~n, no khong
doi hoi C1 ben di thue nhi~u h6 so gia"y tO, vi<%c thffm djnh tai trc:J cling khong
n~ng V~ hinh thuc nen da tie't ki<%m du'QC nhi~u thai gian va cong SUC ciing nhu'
t~o ra m<)t tam ly thoai mai, tin c~y cho ben di thue. U'u di€m do giup cac doanh
nghi<%p chu d<)ng trong kinh doanh nh~m na:m ba:t du'<;fc cac co h<)i dffu tu' m<)t
each hi<%u qua nha"t.
17
1.5. Ho~t d()ng cho thue tai chinh lJ mqt s6 mi6'c tren the' gi6'i
Giii'a the' ky 20, ho<,tt d<)ng cho thue moi trd thanh mQt nganh kinh doanh
th~t sl;t. Tinh cha't giao dich c6 nhii'ng slf thay d6i IOn voi slf ra doi cua nghit%p
Vl}
tin d1;tng thue mua thu~n thay the' hlnh thuc thue mua ki€u truyen tho'ng. Phuong
thuc nay ho<,tt d<)ng d~u tien t<,ti My sau d6 phat tri~n sang Chau Au. Tu khi xua't
hit%n hlnh thuc thue mua thu~n, cac ho<,tt d<)ng giao dich thue mua da c6 nhii'ng
bu'oc phat tri~n he't sue m<,tnh me ca ve chung lo<,ti tai san, thie't bi va kh6i lu'<;1ng
giao dich nh~m dap U'ng nhu c~u ngay cang da d<,tng cua ben thue.
Ngay nay, tin d1;tng thue mua da trd thanh ph6 bie'n trong cac ho<,tt d<)ng
kinh te' quo'c te' va n6 da g6p ph~n ra't to Ion vao vit%c thuc dfty Slf phat tri~n san
xua't kinh doanh. Nam 1994, gia tq may m6c, thie't
bi tai tr<;1 qua hlnh thuc cho
thue tai chinh tren the' gioi khoang 350 ty USD thl de'n nam 1998, con
450 ty USD. Hic$n nay, doanh so' ho<,tt d<)ng cua nghic$p
Vl;t
s6 nay la
nay khoang 500 ty
USD/nam.
1.5.1. Ho{lt dQng cho thue 1J cac nlluc cong nghi?p phat triin
T<,ti cac nu'oc cong nghic$p phat tri€n, vai tro cua cho thue trong vic$c d~u
tu' may m6c thie't bi ngay cang quan trQng hdn va cho thue tai chinh c6 kha nang
vu'<;1t qua d~u tu' theo hlnh thuc tin d1;tng ngan hang. Ch~ng h<,tn, t<,ti cac nu'oc G7,
ndi rna cho thue trd thanh hlnh thuc kha ph6 bie'n cua cd che' tai chinh, nha't la
trong thoi ky kinh te' cac nu'oc nay dang phat tri~n hoan thic$n. Chi rieng t<,ti
My,
t6ng so' v6n thie't bi cho thue trong nam 1987 u'oc tinh la 107,9 ty USD va c6 to'c
d9 gia tang 7%/nam. Ngay nay, nganh thue mua thie't bi cua
My
chie'm khoang
5%-30% t6ng so' vo'n tai tr<;1 cho cac giao dich mua ban may m6c thie't
bi hang
nam cua nu'oc nay.
Nh~t la qu6c gia c6 nganh kinh doanh cho thue ra doi som nha't d Chau
A.
Co~~-t)("~TiOJhUe··q~-~Ji~lll cua Nh~t du'
I
~
1
L-
...
~" ~'l
.Z .: ·',.,
i·:
,, .:•
; ·-':' , - r
j
VF· . r~~ 1
f
~~iti
