Một số giải pháp nhằm phát triển ngành công nghiệp nhựa PVC tại Việt Nam từ nay đến năm 2010
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.73 MB, 100 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN BẢO TRUNG
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN
NGÀNH CÔNG NGHIỆP NHỰA PVC TẠI
VIỆT NAM TỪ NAY ĐẾN 2010
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN TRỊ KINH DOANH
MÃ NGÀNH: 5.02.05
NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN XUÂN QUẾ
TP.HỒ CHÍ MINH – NĂM 2003
MUCLUC
'
?
~
LOI MO DAU
Trang 1-3
CHUONG 1: TONG QUAN NGANH CONG NGHitP NHl)'A PVC
Trang 4-13
1.1. Khai nhi<$m-Vai tro-Quy trlnh san xua't va Cac lo~i PVC.
Trang 4-7
1.2. T'mh hlnh tieu thv va cung ca'p PVC tren the' gioi.
Trang 7-8
1.3. Kha nang cung ca'p nguyen li<$u tho cho san xua't PVC.
Trang 8-10
1.4. Kinh nghi<$m phat triSn PVC tren the' gioi.
Trang 10-13
CHUONG II: TINH HINH PHAT TRIEN NGANH CONG NGHitP
NHl)'A PVC Tl).I VItT NAM
2.1.
Tinh hlnh thi tnl'dng PVC
t~i
Vi<$t Nam
Trang 14-24
Trang 14-17
2.1.1. M'am m6ng PVC t~i Vi<$t Nam
Trang 14
2.1.2. Nhu c'au PVC t~i Vi<$t Nam
Trang 14-15
2.1.3. Ung dvng cua PVC t~i Vi<$t Nam.
Trang 15-17
2.2.
Tinh hlnh san xua't nguyen lil$u nht;ta PVC t~i Vil$t Nam
Trang 17-24
2.2.1. Cac nha may san xua't PVC t~i Vi<$t Nam
Trang 17-18
2.2.2. Danh gia tht;tc tr~ng san xua't nht;ta PVC t~i Vi~t Nam
Trang 18-24
CHUONG III: MOT
so GIAI PHAP NHAM PHAT TRIEN NGANH
CONG NGHitP NHl)'A PVC Tl).l VItT NAM TU NAY
DENNAM2010
3.1.
Trang 25-57
Cac Nhan tO' tac d()ng de'n slf phat triSn cua nganh cong nghi<$p
nht;ta PVC
t~i
Vi<$t Nam
Trang 25-30
3.1.1 Nhan t6kinh t€.
Trang 25-26
3.1.2. Nhan t6 chlnh tri, Chinh phu va phap lu~t.
Trang 27
3.1.3. Nhan t6 xa h()i.
Trang 28-29
3.1.4. Nhan t6 tl,l' nhien.
Trang 29-30
3.1.5. Nhan t6khoa hQC- cong ngh~- thong tin
Trang 30
3.2.
Quan di~m- Ml;lc tieu- Djnh huong phat tri~n nganh cong nghi~p
nhl,l'a PVC t:;ti Vi~t Nam
3.2.1. Quan di~m chu d:,to phat tri~n nganh cong nghi~p nhl,l'a PVC.
Trang 31-34
Trang 31
3.2.2. Ml;lc tieu phat tri~n nganh cong nghi~p PVC cua Vi~t Nam tu nay
de'n nam 2010.
Trang 31-33
3.2.2.l.Dl,l' bao nhu diu tieu thl;l PVC trong nu'oc thai gian tu nay
de'n nam 2010.
3.2.2.2.Ml;lc tieu phat tri~n
3.3.
Trang 33-34
M()t s6 giai phap phat tri~n nganh cong nghi~p nhl,l'a PVC t:;ti
Vi~t Nam tu nay de'n 2010.
3.3.1
Trang 33
Trang 35-57
Nh6m ghli phap t6 chuc, qmln ly va chinh sach Nha Nuoc
voi nganh PVC.
Trang 35-41
3.3.2. Nh6m giili phap v'e Marketing nh~m cung cung cO', khai thac
va phat tri~n thj tru'dng trong va ngoai nu'oc.
3.3.3.
Trang 41-48
Nh6m ghli phap phat tri~n ngu'On nguyen li~u VCM cho cong
nghi~p
PVC t:;ti Vi~t Nam.
Trang 49.:50
3.3.4. Nh6m giili phap hoan thi~n, phat tri~n cac thie't bi, khuon mfru
va cong ngh~ san xua't.
Trang 50-53
3.3.5. Nh6m giai phap v'e dao t:,to va phat tri~n ngu'On nhan ll,l'c.
Trang 53-55
3.3.6. Nh6m giai phap v'e moi tru'ong.
Trang 55-57
PHAN KET LU!N
Trang 58-59
PHlJ LlJC
'
"
?
TAl LI~U THAM KHAO
*********
DIEN GIAI CAC TU VIET TAT
: Cong nghi~p hoa -Hi~n d~i hoa.
: High Density Polyolefin.
: Polypropylene.
: Low -density Polyethylene.
: Linear low-density Polyethylene.
: Polystyrene.
: Acrylonitril butadiene styrene.
: Biaxially Oriented Polypropylene.
: Polyethylene Terephthalate.
: PolyVinyl Chloride.
: Vinyl Chloride Monomer.
: Ethylene Dichloride.
: Dioctyl phthalate (dfiu DOP).
: PolyVinyl Acetate
: Ethylene-Vinyl Acetate.
: Association of South East Asian Nation.
(Hi~p H(>i cac nuoc Bong NamA)
17) WTO
: World Trade Organization (T6 Chuc Thu'ong M~i Qu6c Te}
18) AFTA
: Asean Free Trade Area (Khu v\fc
: The Common Effective Preferential Tariff Scheme
19) CEPT
(Chu'ong trlnh u'u dai thue" quan c6 hi~u l\fc chung)
20) TP.HCM
:Thanh ph6H() Chi Minh.
:Dollar My.
21) USD
22) "Second-hand" : f) a qua sii' d1;1ng.
1) CNH-HBH
2) HDPE
3) pp
4) LDPE
5)LLDPE
6) PS
7)ABS
8) BOPP
9)PET
10) PVC
11) VCM
12)EDC
13) DOP
14) PVA
15)EVA
16) ASEAN
*********
1
'
?
~
L(JJ M(J IJAU
So vai cac nganh cong
nhifa
Vi~t
nghi~p
nam la mqt nganh VlJt
khac nhu luy~n thep, C(/ khf, nganh cong
li~u
nghi~p
mai, con non tre va thqt Slf chl triJ thanh mqt
nganh cong nghi~p v(jt li~u tit cudi thqp nien 80, ddu thqp nien 90 cua thi kY XX, khi
ma Nha nuac ta bdt ddu thl!c hi~n chfnh sach "dfJi mai, miJ cila va hqi nhqp qudc ti".
Nganh Nhifa Vi~t Nam sau nhdu niim tr1 tr~ dii hbi sinh va phat triin mc;mh.
Cac san phdm cua nganh nhifa vdn da dt;mg vai dijc tfnh b~n, d(!p, dl gia cong,
chi phf san xudt re hi~n di~n iJ khdp mqi noi, mQi llnh VlfC, nganh nghi tit cac vqt
df!-ng thong thui'Jng trong gia d1nh nhu ban ghe: xo chqu, chen dfa din cac san phdm
dung trong cac nganh cong nghi~p nhu cap di~n, cac linh ki~n trong xe may, 0 to, may
bay, tivi, tu l~nh, cac bao bt cho nganh thifc phdm, tieu dung, y ti Va Ca trong lfnh VlfC
xay dl!ng nhu dng cdp thoat nuac, tdm l(lp, khung cila, .. v.. v ...
Di c6 du(lc nhilng san phdm nhifa da d~ng nhu tren phf!,C Vf!, cho CUQC sdng,
nguyen li~u cho nganh nhifa luon du(lc coi trqng va la yiu td quyit djnh din gia thanh
san phdm. Hi~n nay Vi~t Nam ta phai nhqp khdu gdn nhu ta't ca cac nguyen li~u nhifa
(HDPE,PP, LDPE,LLDPE,PS,ABS, BOPP,PET,PVC.. v.. v.. ) do chung ta chua c6 du(lc
nhilng nha may, nhilng td h(lp hoa ddu h~t nhan hay con gqi la cac di! an thll(lng
ngubn (up-stream) cua nganh cong nghi~p hoa ddu di cracking etan, cracking
naphtha nhdm t~O ra ethylene va aromatic: nhflng nguyen li~u Xlf(Jflg sdng cho cac san
phdm hoa ddu.
Tuy nhien ki tit sau ngay 29104/1998, Vi~t nam ta dii c6 thi san xudt du(lc
nguyen li~u bqt PVC di tit nguyen li~u trung gian (VCM) nhqp khdu. Trang nganh
cong nghi~p nhifa, chdt deo PVC (PolyVinyl Cloride) la mqt trong ba chdt deo chu life
ben
c~nh
nguyen
li~u
nhifa HDPE (High Density Polyolefin) va PS (Polystyren).
2
PVC la logi nhl;(a nhi¢t deo du(/c dung rqng riii va c6 nhiiu r:tng dT:tng nhtft
trong ttft ca cdc logi nhl;(a. Tfnh din thiJi diim hi¢n nay (2002), Vi¢t Nam ta dii c6 hai
df! an san xutft nguyen li¢u bqt nhf!a PVC phT:tC VT:t cho nhu cdu san xutft trong nuc!c,
thay tht nguyen li¢u nhqp. C6 thl n6i vc!i sf! ra diJi cua 2 df! an san xui{t bqt PVC ddu
tien iJ Vi¢t Nam la cqt mffc ddnh dtfu sl;( phdt triln cua nganh cong nghi¢p nhl;(a Vi¢t
Nam, tgo tiin di cho vi¢c triin khai cdc df! an hoa ddu thuqc df! an thu(/ng ngu6n
cua nganh cong nghi¢p hod ddu Vi¢t Nam (bao g6m cac df! an ethane craking,
naphtha cracking, methanol... v.. v.. ) phT:tc VT:t cho vi¢c san xutft cac nguyen li¢u nhf!a
khac (HDPE, PP, PET, LDPE, LLDPE, PVA, PS.. v.. v.. )
Nhu vqy c6 thl n6i Sl;{ thanh cong cua 2 df! an san xutft nguyen li¢u nhl;(a PVC
la hit sac quan trqng dffi w]i nganh cong nghi¢p hoa ddu, chtft deo cua Vi¢t Nam. Vc!i
y nghfa quan
trqng d6, vi¢c lf!a chqn di tai nghien cr:tu :" Mljt slf giai phap nhdm
phat triin ngimh cong nghi?p nh-t,la PVC t{li Vi?t Nam tit nay dtn 2010 " la thitt
thf!c va c6 gid trt thf!c tiln trong giai dogn 2000-2010.
Muc tieu cda Luiin An:
MT:tc tieu cua Luqn an la xdc dfnh va ddnh gid cdc thuqn l(/i, kh6 khan, cac mift
mgnh va ytu cua nganh cong nghi¢p nhf!a PVC tit d6 xay dl;(ng mT:tc tieu phat triin
nganh va di xutft cac gidi phap phat triin nganh cong nghi¢p nhf!a PVC tgi Vi¢t Nam
tit nay dtn 2010.
Phudng Phap Nghien cuu:
Phuang phdp du(/c sit dT:tng trong nghien cr:tu Luqn an la cdc phuang phap h¢
thong hod, nghien cr:tu kinh tt titng vtfn di, phan tfch thffng ke so sanh dffi chitu dl
danh gia thf!c trgng tren CO siJ cdc thong tin CO lien quan den moi truiJng kinh tf Xii
hqi va diiu ki¢n san xutft kinh doanh cua nganh nhl;(a PVC; phuang phdp dl! bdo dl
3
dt! bao nhu cdu tieu th~ cua nguyen li~u bl)t nhlfa PVC; song song do Lw7n Van con
ciin eli vao cdc chu truang, chfnh sach phat triln nganh cua Dang va Nha Nuric.
Kit cdu cua Lulin Van:
Ngoai phdn MiJ ddu va Ke't Lwjn, Lwjn Van gJm:
Chlldng I: To?ng quan nganh cong nghi~p nhifa PVC.
Chlldng II: Tznh h'inh phat triin ngimh cong nghi~p nkl/a PVC t{li Vi~t Nam.
Chlldng III: Ml)t sff gidi phap nhlim phat triin nganh cong nghi~p nhlfa PVC
t{li Vi~t Nam tit nay den 201 o.
*********
CHVdNGI
Tdng quan
Nganh cOng
nghi~p
nht.fa PVC
VietNam
•
4
CHUONGI
,:._)
'
A
A
TONG QUAN NGANH CONG NGHIJ::P NHTjA PVC
1.1) Khai niem- Vai tro cua PVC- Quy trlnh san xua't PVC va Cac loai PVC:
1.1.1) Khai ni~m PVC:
Trong cong nghi~p cha't deo, PVC (PolyVinyl Cloride) la m<)t trong 3 cha't deo
chii hfc (ben
c~nh
PolyOlefin PE va Polystyren PS). PVC la
lo~i
nhlfa
nhi~t
deo du'Qc
t~o ra bCJi qua trlnh trung hQp (Polymer hmi), hoa d'au va mu6i chua 43% hydrocarbon
va 57% Clorine du'Qc lam giau. PVC c6 nhung tinh nang d~c bi~t va t6i u'u nhu': kha
nang chiu du'\fc cac ye"u t6 thien nhien nhu' nAng, mu'a, d<) ftm, d9 mai mon, khong bi
m6i mQt, khong co ng6t, khong gian nCi, chiu va d~p, khong d~n nhi~t, khong chay,
chiu du'Qc moi tru'dng axit, ki~m, mu6i, ch6ng lao h6a .. v .. v.. do c6 thS ph6i tr<)n cac
cha't phlJ. gia thich h9p; c9ng voi tinh d~ che" bie"n gia cong nen co thS san xua't ra cac
lo~i san phftm da d~ng v~ kich thuoc, kiSu each, mau sAc. Bi~u quan tr9ng la trong
qua trlnh san xua"t khong gay 0 nhi~m moi tru'dng vi khong c6 khong khi va nu'oc thai
bftn, h6a cha"t va blJ.i, khong gay tie'ng 5n IOn.
1.1.2) Vai tro cua PVC:
Voi cac tinh nang u'u vi~t tren, PVC c6 vai tro hSt sue quan trQng, la nguyen
li~u da nang nha't voi nhi~u ling d\].ng khac nhau trong h'au he"t cac IInh vlfc ciia CUQC
s6ng xa h9i tu d5 choi tre em, bao bl dung trong thlfc phftm, trang thie"t bi n9i tha't,
phu'ong ti~n v~n tai, di~n va di~n tii' cho de"n cac ling d\].ng trong nganh y te", v~t li~u
xay d1,l'ng. 75% ta't ca cac san phftm xay dlfng b~ng nhlfa la PVC. M<)t vi d\1 diSn hlnh
la 6ng PVC, m<)t san phftm du'Qc dung r<)ng rai tren toan the" giOi cho ca'p va thmlt
5
mtoc. PVC cilng du'<;ic dung r<)ng rai lam mang xo'i, o'ng cap di~n, o'ng diln khi cilng
nhu' o'ng cho cac nha may, k~ ca cac nha may h6a chit. C6 th~ thiy sl;( da d~ng tren
ciia nguyen li~u PVC qua bi~u db cac nganh cong nghi~p chlnh va cac ling dvng cho
PVC t~i Chau Au (Xem phvlvc so': 1).
1.1.3) Quy trlnh san xua't b()t PVC:
PVC du'<;ic san xuit ra til Vinyl Chloride Monomer (VCM), m<)t san ph§:m tu
d'au tho va muo'i; trong d6 VCM chua 57% Chlorine. C6 th~ thiy cv th~ cac nguyen
li~u cho vi~c t~o ra PVC qua sd db sau:
>
Sodium Hydroxide
Hydrogen
Salt
~
Refining
Electroly'i'
+
•
•
Ethylene
Chlorine
Vinyl Chloride Monomer (VCM)
•
PVC
Qua trlnh san xuit ra b<)t nhl;l'a PVC la m<)t chu trlnh tl;l' d<)ng, khep kin. Tit ca
cac thao tac ho~t d<)ng du'QC vi tinh h6a va du'QC ki~m soat til phong diSu khi~n. Ph'an
co't loi ciia qua trlnh san xuit la phan ling trung h<;ip cac ddn phan til' VCM
(VinylCloride Monomer) thanh m<)t da phan til' PVC duoi tac dvng ciia cac chit phv
gia va nhi~t d<), la m<)t qua trlnh phuc t~p voi sl;( ke't h<;ip dbng b<) giil'a cac khau di~n,
nuoc, cac h6a chit phv gia, cac b<) ph~n trong day chuySn san xuit. (Xem phvlvc so'
2).
6
1.1.4) Cac lo~i PVC:
B9t PVC du
d day c6 slj lien h~ m?t thie't
gifi'a cong thlic, di~u ki~n gia cong va san phgm cling nhli ling dvng cua b9t ho~c hqt
PVC. Khi cha't h6a deo du
may vi tinh ...v.v ..
C6 3 dqng PVC: B9t PVC (PVC resin), b9t PVC nhao (PVC Paste) va hqt PVC
(PVC Compound) di tu b9t PVC.
* B{)t
PVC: Gia tri do luong cua b9t PVC la K-Value. Can eli vao gia tri nay
rna c6 nhi~u ling dvng khac nhau tuong duong voi m6i gia tri K value nhu san xua't
O'ng nuoc, co O'ng nuoc, mang cling pvc, gia da, .. v .. v.. (Phvlvc so' 3).
* B{)t PVC nhao
(PVC Paste): Nhu b9t PVC, b9t nhao PVC cling c6 nhi~u
loqi va cac ling dvng khac nhau (Phvlvc 4 ).
* H~t PVC (PVC Compound): Dli
(plasticizers), cha't ch6ng va d?p (impact modifier), cha't tr
di trljc tie'p tu b9t PVC (PVC resin) ra san phgm (d6i voi cac may m9t giai doqn); hai
la tqo hqt (PVC CPD) r5i tu d6 san xua't ra san phgm (d6i voi may hai giai doqn). Nhu
b9t PVC, hqt PVC CPD voi cac phuong phap san xua't da dqng nhu dun (extrusion),
ep (injection ), th6i (blowing), can (calendering), trang (lamination), hut chan khong
7
(vacuum forming) cilng c6 cac ung d\lng tu'dng tlf nhu' cho cap di~n, chai lQ, 6ng, co
6ng nu'oc, vach ngan, de' giay, giay, profile, ta"m tr'an, gang tay y te', cac tui chua mau
trong nganh y te', cac thung may vi tinh, tivi, d() di~n, d() chdi, .. v... v ..
1.2) TI.nh hlnh san xua't va tieu thu PVC tren the' gioi:
1.2.1) TI.nh hlnh tieu tht;t PVC tren the' gioi:
Ngay hom nay cilng nhu' trong qua khu, khi so sanh voi cac
lo~i
nguyen
li~u
. khac, PVC la lo~i nguyen li~u du'
Polyethylene (HDPE, LDPE, LLDPE voi 55,3 tri~u tffn): ph\1 1\lc 5. Tu nam 1986,
muc tieu th\1 PVC tren toan c'au tang hang nam 4%, d~c bi~t t~i khu vlfc Bong NamA
c6 muc tang tru'dng la 7%,
My La Tinh 8%,
Chau Phi va Trung Bong 9%, trong khi
d6 t~i cac nu'oc da phat tri~n thl muc tang tru'dng cua PVC vfin con d muc 2,5-3%.
Theo th6ng ke moi nha"t cua t~p chi Chemicals Week va cac bao cao chuyen nganh
nhu' Harriman Chemsult, chi rieng khu vlfc Chau A: tuy c6 slf S\lt giam d m()t sO' thi
tru'ong (Nh~t, Bai Loan) nhung slf tang tru'dng c'au PVC vfin he't sue m~nh me tu
9,031 tri~u ta"n nam 2000 len de'n 11,087 tri~u t!n nam 2002, d~c bi~t voi nhu c'au
tang cao d hai thi tru'ong An B() va Trung Qu6c (chie'm 57,48% t6ng c'au ca khu
V\l'C
Chau A). C6 th~ tha"y r6 nhu c'au tieu thv PVC d cac nu'oc trong giai do~n 1999- 2002
d phl,ll\lc sO' 6.
1.2.2) TI.nh hlnh cung ca'p PVC tren the' giOi:
T6ng cong sua"t PVC tren toan the' gioi la 30 tri~u ta"n nam 2002, trong d6 rieng
khu vlfc Chau A-Thai Blnh Dudng chie'm 11,974 tri~u ta"n (chi~m 39,9% t6ng cong
8
sua't to~m the' gioi) va dlj kie'n se tang len 12,417 tri~u ta'n nam 2003 va 13,292 tri~u
ta'n nam 2004. Tren the' giOi c6 hdn 50 nha san xua't nguyen li~u PVC chu ye'u, trong
d6 c6 bdn nha san xua't Ion nha't la Formosa, Shintec, Solvay va Geon, chie'm 25%
t6ng cong sua't PVC tren toan the' gioi.
Tuy nhien, do nhu diu dang tang, nhi~u dlj an PVC da va dang du'
d My, nam 2000 da tang cong sua't PVC len 560.000 ta'n, nam 2001 tang them 200.00
ta'n va nam 2002l~i tang 500.000 ta'n m1'a.
T~i Chau .A, ngo~i tru thi tru'ong Nh~t c6 xu huong giam cung do diu giam dang
kg (tU'1,744 tri~u ta'n nam 1999 chi con 1,4 tri~u ta'n nam 2004), cac thi tru'ong khac
c6 xu hu'ong tang voi m<)t sdlOn nha may PVC moi da du'
sua't ca khu vljc len dang kg tu 9,57 tri~u ta'n nam 1997 de'n 11,974 ta'n nam 2002. So
voi thoi digm 1997, t6ng cung trong 5 nam qua (1998-2002) da tang trung blnh
480.000 ta'n!nam. T6c d9 tang tru'dng cung PVC t~i khu vljc nay kha cao: trung binh
4,34%/nam giai do~n 1998-2002. Khu vljc nay da tlj dam bao du'
nha san xua't PVC d cac nu'oc. Tlnh hlnh cung va cong sua't cac nha may san xua't
PVC t~i m6i nu'oc du'
a/ EDC (Ethylene Dichloride): M<)t lo~i nguyen li~u tho khong thg thie'u du'
san xua't du'
9
Trung Qu6c, Nh~t, Thai Lan, Malaysia, Chau Au). V'e cd ban trong nam 2002, t6ng
Cung b~ng t6ng C'au (khoang 2.248.000 ta'n); nhu'ng cac nam tie'p sau, cung se thie'u
hl)t: nam 2003: thie'u khoang 170.000 ta"n; 160.000 ta"n nam 2004 va de'n nam 2006 se
thie'u hl)t khoang 800.000 ta"n, tac d()ng khong nho de'n ho~t d()ng ciia cac nha may
PVC. Chi tie't ngu5n cung va c'au EDC du'
xua't ra VCM va PVC. Tren the' gioi, My va khu vlfc Trung Bong la hai ndi cung ca"p
hang d'au, tie'p de'n Ia Nh~t, Bai Loan, Canada .. v.. v .. Thi tru'ong tieu thl) IOn nha't la
Uc, NewZealand, Chau My. Trang nam 2002 va 2003, cung dap ling c'au (4,278 tri<$u
ta"n va 4,280 tri<$u ta"n) nhu'ng sang nam 2004 da c6 slf thie'u hl)t (khoang 20.000 ta'n)
do t6ng c'au the' gioi tang them 70.000 ta"n d~t mlic 4,350 tri<$u ta"n so voi cung chi (J
mlic 4,330 tri<$u ta'n (Phl) ll)c s6 9A, 9B va 9C). Slf thiSu hl)t nay it nhi'eu se anh
hudng dSn gia cac nguyen li<$u tho nhu' VCM.
c/ VCM (Vinyl Chloride Monomer ): M()t trong cac nguyen li<$u d'au vao trlfc
tie'p cho san xua"t PVC. Kha nang cung con h~n che' (t~p trung (J m()t s6 nu'oc: My,
Canada, Nh~t, Trung dong, Han Qu6c, Bai Loan, m()t s6 nu'oc vung Bong NamA);
trong khi d6 c'au kha IOn (t~p trung (J Trung Qu6c, Bong NamA, m()t s6 nu'oc Nam
My). Nam 2002, t6ng cung b~ng t6ng c'au (khoang 2.431.000 ta"n); nam 2003 cung se
thie'u khoang 350.000 ta"n va 565.000 ta"n nam 2004 m~c du cung ciia m()t s6 khu vlfc
nhu' Chau A-Thai Blnh Dudng da gia tang cong sua"t them 460.000 ta"n (nam 2004 so
voi 2003). Chi rieng khu VlfC nay, so voi nam 1997, trong vong 5 nam tir 1998-2002
t6ng cung VCM tang trung blnh 642.000 ta"n nhu'ng v§:n khong dap ling du'
voi cung (trung blnh tang 1,2%/nam). Chi tie't th~ hi<$n (J phl) ll)c sO' lOA, lOB va lOC.
10
Thie"u hvt ngu'On VCM trong nam 2003-2004 ta't se anh hudng khong nho de"n gia
nguyen lit%u cho san xua't b9t PVC.
dl Quy trlnh san xua't VCM (Vinyl Chloride Monomer ):
Cac nguyen lit%u chinh d~ san xua't VCM la Ethylene, Oxygen va HCL. Tfft ca
Cc:ic nguyen lit%u tho nay dUQC dua VaO lo phan ung, dUQC ki~m SOat nhit%t dQ c§'n th?n
nhAm t~o ra m9t phan ung hoa h9c cao, tu d6 hlnh thanh EDC (Ethylene Dichloride)
tho d~ng udt. Tu d6 EDC du
1.4) Kinh nghi~m phat tri~n PVC tren the' giai:
Nganh cong nghit%p PVC v6n c6 truy'en th6ng lau dbi t~i cac nude phat tri~n.
d
cac nude c6 nganh cong nghit%p d'au khi vdi tn1 lu
ca't Iffy Naphtha ho4.c khai thac khi thien nhien) ho4.c h6a d'au (cracking, dehydrat
h6a). M9t each t6ng quan, cac nude c6 nganh cong nghit%p lQC d'au phat tri~n thubng
di theo hudng "thu<Jng ngu'On -> h~ ngu'On ".Do d6 h9 chu d9ng trong cac nguyen lit%u
d'au vao cho san xua't PVC nhu EDC, VCM .. v .. v .. Rieng d Vit%t Nam ta va cac nude
dang phat tri~n do cong nghit%p d'au khi chua phat tri~n, chung ta di theo con dubng
nh~p nguyen lit%u VCM d~ tu d6 san xua't bQt PVC.
f)~ phat tri~n vung m~nh va b'en vung, h'au he"t cac nude d'eu dl,l'a tren m9t
n'en tang chinh :
s6
11
- Cac chinh sach Nha nuoc phiH nha't quan trong vi~c h6 tr
non tn~, chinh sach tr
u'U
dai vay vO'n .. v.. v ..
- Chu tn;mg phat triSn nganh cong nghi~p hoa lQc d'au-nganh cong nghi~p xudng
sO'ng- phat triSn. Chinh chung se dam bao cung ca'p cac ngu'On nguyen li~u, hoa cha't
chinh ye"u cho nganh cong nghi~p PVC.
- Chu trQng d'au tu va phat triSn nganh cong nghi~p h6 tr
- Chu trQng chinh sach dao t<;to va phat triSn ngu'On nhan llfc trong nganh hoa
lQc d'au va nganh nhlfa n6i chung va nganh PVC n6i rieng.
- Delle bi~t chu trQng dinh huong thi truong tieu thiJ trong nuoc - cai n~n chinh
cua slf phat triSn b~n vung cua nganh.
d h'au he"t cac nuoc c6 nganh cong nghi~p PVC
m<;tnh, trong giai do<;tn d'au phat triSn, hQ t~p trung nhi~u vao vi~c t<;to ra thi truong va
dinh huong tieu dung b~ng m(>t sO' bi~n phap chlnh nhu :
+ Chinh sach dinh huong chuySn d6i tieu dung cac san phffm tu s~t, nhom, g6
sang cac san phffm b~ng nhlfa.
+ Khong nhung chu trQng phat triSn cac san phffm nhlfa gia diJng rna ca cac san
phffm nhlfa cong nghi~p voi nhi~u ung diJng trong nganh cong nghi~p xe hdi, thie"t hi
di~n ttl', cac cong trlnh xay dlfng .. v .. v .. Day chlnh la trQng tam huong de"n cua nganh
cong nghi~p PVC.
12
+ Chinh sach h6 tr
ky
thu~t, khuon
m~u, dao t~o nhan llfc, .v.v ..
Rieng d6i voi cac nuoc c6 nganh cong nghi~p d'au khi, hoa lQC d'au chua phat
trien va nganh cong nghi~p nhlfa con non kern h'au nhu ch9n con duong phat trien
theo huong "h~ ngu6n -> thu
PVC trong nuoc.
CJ cac nuoc nay, c6 m()t s6 diem chung:
- Phv thu()c nhi~u vao ngu6n nguyen li~u cho san xua't do nganh hoa lQC d'au
h'au nhu chua phat trien.
- Cac nganh cong nghi~p h6 tr
ca d()i ngfi nhan llfc khong du m~nh de h& tr
- Thi truong trong nuoc chua du IOn va da d~ng du de t~o di~u ki~n cho nganh
cong nghi~p PVC va cac nganh nhlfa khac phat trien. Bay chinh la ye'u diem Ion
nha't, can trd vi~c d'au tu va trien khai cac dlf an trong nganh cong nghi~p nhlfa n6i
chung.
H'au he't cac nuoc nay d~u ch9n con duong di Uh: nh~p kh§'u nguyen li~u cho
san xua"t nhilm dap ung ngay nhu c'au trong nuoc; tung buoc tie'n toi tlf san xua't
nguyen li~u tren cd sd trien khai cac dlf an hoa l9c d'au. Bay la m()t ch~ng duong dai,
doi hoi nhi~u l;>i~n phap d6ng b(): t~p trung phat trien thi truong trong nuoc trong d6
13
chu tn;mg phat tri~n nganh gia cong cac san phffm tu nhlfa phl;lC Vl;l dan dl;lng Va cong
nghi~p, cac nganh cong nghi~p h6 tr
tung giai doeJ.n phat tri~n, vai
tro dinh hudng, h6 tr<;1 cua Nha nude va cac d{p nganh
co lien quan la he't sue c'an thie't.
Vi~t
Nam la m()t trong cac nude di theo con duong Hit tren. Do di sau cac nude
khac, chung taco may ma:n hem khi taco th~ tranh du
d'au n6i chung tu cac nude phat tri~n. f)i~u quan trQng hon ca la xac dinh dung dinh
hudng phat tri~n, each thuc va giiii phap thlfc hi~n no. Tren co sd due ke't kinh
nghi~m CUa the' gidi, V~n dl;lng vao di~u ki~n nude ta, chung ta CO th~ hy VQng phat
tri~n nganh cong nghi~p nhlfa, hoa lQc d'au n6i chung va nganh cong nghi~p nhlfa
PVC noi rieng m()t each thanh cong.
*********
CHVdNGII
Tlnh hlnh phdt triin
NgclnhcOng
nghi~p
nht.fa PVC
taiViet
Nam
•
•
14
CHUONGII
'
'
,
AJ
'
A
TINH HINH PHA T TRIEN NGANH CONG
NGHIEP
NHUA
PVC TAl
VIETNAM
•
•
•
•
2.1) Tinh hlnh thi trtiong PVC tai VietNam:
2.1.1) M~m m6ng PVC t~i Vi~t Nam:
Tu nhung nam d'au cua th~p ky 60, Vi~t Nam da "bie't m~t" PVC do nha may
h6a chfft Vi~t Trl san xufft. Trong phudng an san xufft cua nha may c6 150 tffn
PVC/nam, chu ye'u d~ giai quye't can b~ng Clo (t~o ra HCl, cho ke't h<;ip vdi
Acetylene tu dfft den nh~p ngo~i, thanh VCM va trung h<;ip ). Nhung ta"n b(>t tnlng nga
h'Ong d'au tien ffy da dtt<;ic nha may cao su Sao Vang can thanh ta"m "ni lOng" che
mu'a, nha may Ac qui HaiPhong lam nhung ta"m la cach .. v.v .. Song vua khong kinh te'
l~i san xufft vdi
sfS lu'<;ing qua nho, khong giai quye't du'QC vffn
d~ gl nen nganh san
xua"t PVC nay sdm chffm dut, d~c bi~t khi nude ta budc vao cu(>c chie'n tranh ch6ng
pha ho~i cua My.
2.1.2) Nhu c~u PVC t~i Vi~t Nam:
K~ tu sau giai ph6ng, chung ta phai ma"t hdn 10 nam, nganh cong nghi~p nhl!a
Vi~t Nam mdi b~t d'au h'Oi sinh va c6 m(>t budc phat tri~n vu'<;it b~c. B~t d'au tu nam
1990 de'n nay, t6c d(> tang tru'dng trung blnh cua nganh nhl!a d~t tu 25%-30%/nam.
Dl! bao trong nhung nam tie'p theo nganh nhl!a vfin se c6 t6c d(> tang tru'dng cao, de'n
nam 2010 muc san ltt<;ing tide d~t 1,8 tri~u tffn. Vdi muc tieu th\1 nhl!a blnh quan d'au
nguoi tang tu 0,91 kg/nam (1990) len 19,56 kg/nam (2010). Trong sl! phat tri~n chung
15
d6, t6'c d<) tang tn.tdng ciia PVC dt:tt tu 15-20%/nam, voi muc tieu thv PVC blnh quan
d'au nguoi tu0,25 Kg/nam (1990) len 5,17 kgs/nam (2010); Cv thS nhu c'au PVC ciia
Vi~t Nam qua cac nam d'eu tang d'an thS hi~n qua phvlvc s6' 12.
Cac khach h~mg tieu thv PVC la cac ddn vi gia cong nhlfa voi 66 nha san xua't
va 15 nha thtidng mt:ti- la cac d'au m6'i cung ca'p cho cac cd sd gia cong nho. SO' khach
hang Mi'en Nam chie'm 61%, Mi'en Trung chie'm 7% va Mi'en B~c chie'm 32%. Bi'eu
d6 c6 nghia thi tn.tong Mi'en Nam giu vai tro chii dt:to trong nganh cong nghi~p PVC.
Trong sfS cac nha san xua't, g'an 1/2la khach hang nho, h'au he't la cac Cong ty tti nhan
dong tt:ti phia N am; 115 la khach hang vua, chii ye'u san xua't 6ng nude; s6 con lt:ti la
khach hang IOn, trong d6 c6 khach hang tieu thv tren 500 ta'n PVC/thang (Phv Ivc s6
13).
2.1.3) Ung dQ.ng cua PVC t~i Vi~t Nam:
Nhu' cac nu'oc khac, PVC du'
tfSc d<) xay dl,l'ng ciia
v~t li~u
Vi~t
xay dlfng.
Nam.
Hi~n
nay
Vi~t Nam dang gia tang, keo theo nhu c'au sii' dvng nhlfa PVC
tang trtidng nhanh va 6n dinh. Trong cac san phgm v~t li~u xay dl,l'ng b~ng nhlfa hi~n
nay co thS du
* 6ng
va phlf, tung (pipe,fittingJ: nhom san phgm du
tien va chii ye'u tu nguyen li~u PVC.
Ty tn;mg ciia nh6m san phgm nay vao khoang
45% san lu'<;fng cac v~t li~u xay dl,l'ng b~ng nhlfa. Hi~n nay c6 khoang hdn 15 cong ty
IOn va ra't nhi'eu cd Sd san xua't nho voi t6ng cong sua't hdn 60.000 ta'n/nam va trong
nhung nam qua cac cong ty khong ngung d6i moi cong ngh~. d'au tti may m6c thie't bi
16
hi~n d~i tir Chau Au, Nh~t, Dai loan .. v .. v. nh~m tang cong sua't va nang cao cha't
ht<;jng san ph§:m.
* Tdm
l(lp, tfim trdn, vdch ngiin: Ia cac san ph§:m moi du'QC ba't d'au san xua't
trong nu'oc g'an day va dang c6 t6c d() tang tru'dng tu'dng d6i thu~n l<;1i. Ty tn,mg cua
nh6rn san ph~m nay vao khoang 15%.
*Thanh djnh h'inh (Profile): chu ye'u la thanh dinh hmh khung cii'a moi du'<;jc d'au
tu' trong thbi gian ra't nga'n g'an day nhu'ng c6 t6c d() tang tru'dng kha nhanh (nhung
nam 1995-1996 chi c6 khoang 4-5 nha san xua't, tai thbi diSm hi~n nay s6Iu<;1ng nha
san xua't da c6 khoang 40, bao g5m ca cong ty c6 quy molOn va cac cd sd nho. Cong
sua't san xua't cua cac cong ty, cd sd nay hi~n nay vao khoang 3.500 ta'n /thang. H'au
he't cac may m6c thie't hi ph\IC V\1 cho IInh VlfC nay d'eu c6 xua't xu tir Dai Loan, Trung
Qu6c va Vi~t Nam do vi~c san xua't nhung lo~i slm ph§:m nay khong qua phuc t~p.
Ngoai ra c6 m()t ph'an san lu'<;jng la cac thanh dinh hinh bao v~ cap di~n. Ty tn;mg cua
nh6m san ph§:m nay vao khoang 25%.
* San phdm khdc (dfp pha nhT!a, phZ:t tung nhT!a nqi thtlt nha v~ sinh,
gqch nhl/a,
mang dja chdt.. v.. v.. ): chua c6 slf t~p trung d'au tu' va chie'm m()t ty trQng nho, khoang
15%. Hi~n nay, Vi~t Nam da ba't d'au nghien cuu va slm xua't ta'm cir PVC (cir ban
nhlfa): m()t san ph§:m cong ngh~ cao, du'Qc sii' dl:lng thay the' cho cir b~ng sa't ho~c cir
tram trong cac cong trinh ch6ng s~t ld bb kenh, bb song, biSn. Cac lo~i cir sa't, tram
du<;jc sii' dl:lng tir tru'oc de'n nay c6 nhi'eu h~n che'. Do d~c diSm mlfc nu'oc kenh, nu'oc
song .. V.. V..len xu6ng lien t\IC theo thdi gian, moi tru'dng nu'OC thu'dng chua, m~n
khie'n tu6i thQ cua cir sa't, ho~c cir tram ra't nga'n ngui so voi tu6i thQ cua cong trinh
( cang lau cang t6t). M()t nhu'<;jc diSm khac nua cua cir tram Ia kich thu'oc khong IOn,
do d6 phai cha'p n6i, ra't kh6 dam bao 6n dinh khi dung chung dS ch6ng s~t 1d d nhung
vi tri song sau, c6 ke't ca'u dia cha't khong t6t ...v .. v .. trong khi d6 cfing c6 nhi'eu cong
17
trlnh yeu diu phili dung lo(;li CU thep rfft d
hi thi cong phlic t£;tp khie'n gia tang kinh phi xay dlfng cong trlnh. So
sanh cha't ht
nh~p,
gia se con giam hdn ne'u du'
2.2) Tinh hlnh san xua't nguyen lieu nhu'a PVC tai VietNam:
2.2.1) Cac nha may san xua't PVC t~i Vi~t Nam:
D~ dap ling nhu diu nguyen li~u nhlfa n6i chung va nguyen li~u PVC n6i rieng,
Vi~t Nam h'au he't phai nh~p kh§:u do chung ta chua c6 cac t6 h
hay con gQi Ia cac dlf an thu'<Jng ngu't>n (g't>m cac nha may cracking etan, cracking
naphtha) d~ t(;lO ra Ethylene va aronatic Ia nguyen li~u xu'dng s6ng cho cac san ph§:m
h6a d'au. Truoc thoi di~m 1998, chung ta da phai nh~p nguyen li~u PVC voi s6lu
14): Da s6 nguyen li~u PVC du'
nganh san xua't nguyen li~u PVC cang tie't ki~m du'
Nam da du'
Vi~t
Nam (T6ng Cong ty h6a cha't Vinachem, T6ng Cong nhlfa_:Vinaplast) va cac d6i tac
nu'oc ngoai giau kinh nghi~m (Mitsui: t~p doan IOn nha't Nh~t voi b~ day kinh nghi~m
v~ cong ngh~ h6a d'au; MitsuiToatsu Chemical.Inc: m()t nhanh t~p doan Mitsui
chuyen v~ h6a cha't va Thailand Petrochemical Corp). Ngay 13/6/1995, cong ty lien
86 GIAO DUC VA f' !J) ··~ · ~
TRUONG f)H KINH "if··: (J :· .. M
TI-IU. VIJ;:N
18
doanh Nhva va H6a cha't Mitsui Vina chinh thuc dti<;lc ra doi voi t6ng v6n 90 tri~u
USD, cong sua't ban d'au 80.000 ta'n/nam theo cong ngh~ Nh~t Ban da di vao san xua't
vao ngay 29/411998.
B6n nam sau sl,l' ra doi ciia dl,l' an PVC d'au tien d Vi~t Nam, dlf an ciia Cong ty
lien doanh Nhl,l'a Hoa Cha't Phu My-PMPC (giua Petronas- Malaysia va
PetroVietNam) san xua't b<)t PVC thu hai voi cong sua't ban d'au 100.000 ta'n/nam theo
cong ngh~ Chau Au cling ba:t d'au di vao san xua't. Sl,l' ra doi ciia hai dl,l' an tren la m<)t
tin hi~u vui d6i voi nganh cong nghi~p nhl,l'a Vi~t Nam, m<)t c<)t m6c danh da'u buoc
phat triSn ciia toan nganh cong nghi~p h6a d'au.
Ben c~nh hai nha may san xua't b<)t PVC neu tren, chung ta cling da cho triSn
khai m<)t s6 dl,l' an san xua't h~t PVC CPD tu b<)t PVC nhu: dl,l' an ATOFINA (100%
v6n ciia Phap voi 3,6 tri~u USD); lien doanh Vi~t Thai Plastchem (Vi~t Nam-Thai
Lan, t6ng v6n 3 tri~u USD); t6ng cong sua't 30.000 ta'n/nam, dii dap ung nhu c'au
trong nuoc. Ngoai ra con c6 hai dl,l' an san xua't cha't h6a deo DOP phl;IC
Vl;l
cho nganh
cong nghi~p PVC: dl,l' an IPC Chemquest Vietnam (Vi~t Nam-Singapore, v6n 12
tri~u USD, cong sua't: 20.000 ta'n/nam) va dl,l' an LG-Vina (Vi~t Nam-Han Qu6c, v6n
12,5 tri~u USD, cong sua't 30.000 ta'n/nam). Bay la nhung m'am m6ng ban d'au dang
pha'n khdi theo each di "til h~ ngu6n de'n thti<;lng ngu6n" ciia nganh san xua't PVC. B<)
Cong nghi~p da v~ch ra m<)t chie'n lti<;lc ciia nganh h6a d'au dS "d6n" cac buoc di tie'p
sau ciia sl,l' phat triSn nay: t~o ra ethylene tu cracking naphtha (ho~c khi thien nhien),
Clo h6a r6i g~p nhau d VCM, d6ng thoi cung ca'p 2-ethyl hexanol va axit
terephthalic. Theo dl,l' kie'n vao khoang nam 2010, chung ta se c6 kha nang san xua't
tu d'au de'n cu6i 500.000 ta'n nhl,l'a PVC va 75.000 ta'n DOP.
2.2.2) Danh gia thtfc tr~ng san xua't nhtfa PVC Vi~t Nam:
