Slide bài giảng chương 2 Dòng họ Civil law

CHƯƠNG 2
DÒNG HỌ PHÁP LUẬT CHÂU ÂU LỤC ĐỊA
(DÒNG HỌ CIVIL LAW)


MỘT SỐ TÊN GỌI KHÁC
CỦA DÒNG HỌ CIVIL LAW
▪
▪
▪
▪

Dòng họ pháp luật Châu Âu lục địa,
Dòng họ pháp luật Pháp - Đức
Dòng họ pháp luật La Mã – Đức
Dòng họ dân luật…


• Tồn tại ở các quốc gia lục địa châu âu (Pháp, Italia,
Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha, Đức, Áo, Bỉ, Lúc – xăm
– bua, Hà Lan, Thụy Sỹ, Scotland;
• Phần lớn các nước ở châu Phi,
• Hầu hết các nước ở Mỹ Latinh Brazil, Venezuela...
• Các nước phương Đông: Nhật, Thái Lan, Trung
Quốc, Việt Nam...


NỘI DUNG CHÍNH
1. Lịch sử hình thành và phát triển của dòng họ
Cival law
2. Đặc điểm cơ bản của dòng họ Cival law

3. Cấu trúc của các hệ thống pháp luật thuộc dòng
họ Civil law
4. Nguồn luật của HTPL thuộc dòng họ Cival law
5. Một số HTPL thuộc dòng họ Cival law


1. Lịch sử hình thành và phát triển của
dòng họ Civil law

Giai đoạn PL tập
quán
(trước thế kỉ XIII)

Giai đoạn PL thành
văn
(từ thế kỉ XIII-XVIII

Giai đoạn pháp điển
hoá PL và phát triển
ra ngoài châu Âu
(cuối thế kỉ XVIII, đầu
thế kì XIX đến nay)


GIAI ĐOẠN 1:
GIAI ĐOẠN PHÁP LUẬT TẬP QUÁN
(trước thế kỷ XIII)

▪ Đế quốc La Mã là một đế quốc hùng
mạnh vào thời kỳ cổ đại

▪ Năm 395 Đế chế La Mã được phân chia
thành Đông La mã (Đế chế Byzantine) và
Tây La Mã
▪ Năm 476: Đế quốc Tây La Mã sụp đổ
▪ Năm 1453: Đế quốc Đông La Mã sụp đổ


▪ Sự ra đời của Luật la mã được đánh dấu bằng
sự ra đời của luật 12 bảng (449 TCN)


GIAI ĐOẠN 1:
GIAI ĐOẠN PHÁP LUẬT TẬP QUÁN

▪ Năm 476, Tây La Mã thất thủ trước người
Giecmanh. Giai đoạn này luật La Mã bị lãng
quên trong vài thế kỷ.
▪ Năm 528, Hoàng đế Đông La Mã Justinan đã
hệ thống hóa và củng cố Luật La Mã. Kết quả
đã tạo nên một tập hợp các chế định luật dân
sự mang tên Corpus Juris Civilis.


Code
4 thành
phần
của
Corpus
Juris
Civilis

Phần hệ thống hóa tất cả các
luật của các hoàng đế La mã cổ
đại đã ban hành, trong đó có
những điểm không rõ ràng hoặc
chồng chéo bị loại bỏ.

Digest

Tập hợp những luận thuyết về
pháp luật có giá trị nhất của các
học giả La Mã cổ đại.

Institutes

Là cuốn sách giáo khoa về pháp
luật được viết bởi các cố vấn
pháp luật La mã cổ đại.

Novels

Luật mới ban hành bởi hoàng đế
Justinan.


Thế kỷ V đến thế kỷ X
Thời kỳ đen tối ở Châu Âu
Mặc dù tồn tại pháp luật nhưng chưa phải là công cụ
đảm bảo công lý trong xã hội

THẾ KỶ THỨ XI VÀ XII
(thời kì phục hưng của Luật La mã)
Khi tìm được nguyên văn
Bộ Dân luật Corpus
Juris Civilis, các học giả
bắt đầu nghiên cứu và
giải thích, hiện đại hóa
những nội dung luật cũ
cho phù hợp với tình
hình xã hội thời đó

Đại học Bologna


Các nhà
luật học
ở Châu
Âu


KẾT LUẬN
▪ Giai đoạn này pháp luật còn đơn giản, còn lẫn lộn
giữa quy phạm đạo đức, tôn giáo và pháp luật.
▪ Luật pháp thời kỳ này chịu ảnh hưởng sâu sắc
các tư tưởng tôn giáo, nhiều quốc gia lấy luật lệ
nhà thờ làm luật lệ nhà nước.


Giai đoạn 2:

Giai đoạn pháp luật thành văn
(từ thế kỷ XIII đến thể kỷ XVIII)

▪ Cuối thế kỷ XII: Hoạt động thương mại ở
các thành phố châu Âu bắt đầu phát triển.
▪ Đầu thế kỷ thứ XIII, không những ở Châu
Âu mà các nước thuộc lục địa châu Âu
cũng không có một hệ thống pháp luật
thống nhất


Giai đoạn 2: Giai đoạn pháp luật thành văn
(từ thế kỷ XIII đến thể kỷ XVIII)
▪ Từ thế kỷ XIII đến thế kỷ XVIII, các
trường đại học châu Âu đã có những đóng
góp lớn cho việc xây dựng một hệ thống
pháp luật chung cho lục địa châu Âu.


Trường
phái
Glossators

Trong 5
thế kỷ
(XIIIXVIII)
xuất
hiện các
trường
phái

pháp
luật

Trường phái
Post Glossators
(Commentators)

Trường phái
Humanists

Trường phái
Pandectits
Trường
phái The
Natural Law
School

Tập trung giải thích các chế định pháp
luật La Mã theo nghĩa nguyên thủy của nó
trong Corpus Juris Civilis.
Bình luận tìm cách giải thích các quy định
của luật La Mã phù hợp với những điều
kiện mới.
Chú trọng nghiên cứu lịch sử, nhằm khôi
phục lại những khái niệm nguyên thủy của
luật La Mã cổ đại

Nghiên cứu cải cách hiện đại hóa luật
La Mã cổ đại nhằm làm cho pháp luật
phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện mới.

Bên cạnh pháp luật thực định do nhà
nước ban hành còn có pháp luật cao hơn
là pháp luật tự nhiên


Việc giảng dạy, nghiên cứu luật La Mã nhằm
đào tạo các thẩm phán, luật sư và các
chuyên gia pháp luật khác trong các trường
đại học ở châu Âu trong nhiều thế kỷ
 Đã tạo ra tư duy pháp luật chung về pháp
luật thống nhất.


KẾT LUẬN
▪ Khoảng từ thế kỷ XIII đến thế kỷ thứ XVIII
trên cơ sở ảnh hưởng sâu rộng của Corpus
Juris Civilis, hệ thống pháp luật chung của lục
địa châu Âu được ra đời và được gọi là Just
Commune (luật được hình thành từ các
trường đại học).
▪ Just Commune là hệ thống pháp luật chung ở
châu Âu nhưng nó được thể hiện đa dạng ở
các nước châu Âu.


Giai đoạn 3: Giai đoạn pháp điển hóa pháp
luật và phát triển ra ngoài Châu Âu
(Cuối thế kỷ XVIII – Đầu thế kỷ XIX đến nayy
Được đánh dấu bằng những văn bản pháp luật

quan trọng, là cuộc cách mạng lớn trong sự
phát triển tư tưởng pháp luật của nhân loại.


PHÁP
▪ Bản Tuyên ngôn nhân quyền và
công dân quyền năm 1789
▪ Hiến pháp Pháp 1791
▪ Bộ luật dân sự Napoleon năm 1804
▪ Bộ luật tố tụng dân sự năm 1806
▪ Bộ luật thương mại năm1807
▪ Bộ luật tố tụng hình sự năm 1808
▪ Bộ luật hình sự năm 1810.


ĐỨC
▪
▪
▪
▪
▪

Bộ luật thương mại năm 1866,
Bộ luật hình sự năm 1871
Bộ luật tố tụng hình sự 1877
Bộ luật tố tụng dân sự 1877
Bộ luật dân sự năm 1896.


KẾT LUẬN

▪ Với các bộ luật nổi tiếng kể trên, dòng họ
Civil law đã đạt được những thành tựu lớn,
đánh dấu giai đoạn phát triển rực rỡ của
khoa học pháp lý.
▪ Do nhiều quốc gia ở châu Âu có nhiều
thuộc địa ở những châu lục khác nên dòng
họ Civil law đã có điều kiện thuận lợi để
phát triển sang các châu lục khác.



Những vùng thuộc địa của người châu Âu đối
với châu Phi vào đầu Thế chiến I