Đề tài “Một số vấn đề về Thanh toán không dùng tiền mặt tại NHĐT&PT Cao Bằng - Thực trạng và giải pháp”

Luận Văn



Đề Tài: Một số vấn đề về Thanh toán
không dùng tiền mặt tại NHĐT&PT Cao
Bằng - Thực trạng và giải pháp






Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6

LI CAM OAN


Tụi xin cam oan õy l cụng trỡnh nghiờn cu ca riờng tụi.
S liu, kt qu nờu trong khoỏ lun l trung thc xut phỏt t tỡnh
hỡnh thc t ca Ngõn hng. Cỏc kt qu nghiờn cu do chớnh tụi
thc hin di s ch o ca cỏn b hng dn.

Ngi vit


m Th Thanh Hng














Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6

LI M U
t Nc ta hin nay ang trong tin trỡnh thc hin cụng cuc cụng
nghip hoỏ v hin i hoỏ t nc. Mc tiờu ca cụng nghip hoỏ v hin
i hoỏ l xõy dng t nc ta thnh mt nc cụng nghip cú c s vt
cht k thut hin i, c cu kinh t hp lý, quan h sn xut tin b, phự
hp vi s phỏt trin ca lc lng sn xut, i sng vt cht v tinh thn
cao, quc phũng an ninh vng chc, dõn giu nc mnh, xó hi cụng bng
dõn ch vn minh. thc hin c cụng nghip hoỏ hin i hoỏ l trỏch
nhim ca nhiu ngnh kinh t trong ú cú ngnh Ngõn hng.
Ngy nay ngnh Ngõn hng c coi l ngnh kinh t huyt mch, cú
tm quan trng c bit gúp phn thỳc y tng trng kinh t t nc,
thc hin tt nhim v trng tõm m ng v Nh nc giao cho, mt trong
nhng vn cp bỏch t ra vi ngnh ngõn hng l phi xõy dng c h
thng mnh trờn tt c cỏc lnh vc: nng lc hoch nh, thc thi chớnh
sỏch, nng lc iu hnh, qun lý, kinh doanh, trỡnh cụng ngh, k thut
hiờn i thớch ng vi c ch th trng. Nn kinh t hng hoỏ vn hnh theo
c ch th trng ũi hi s luõn chuyn vn nhanh. Vỡ vy, i ụi vi vic
i mi v c ch t chc, v nghip v ngnh Ngõn hng ó tp trung ci
tin ch thanh toỏn khụng dựng tin mt.
L mt nghip v a dng v phc tp nờn phng thc thanh toỏn
khụng dựng tin mt vn cũn mt s tn ti cn quan tõm nghờn cu cú
nhng gii phỏp tt m bo s an ton v tin cy cao m vn khụng lm
chm tc thanh toỏn to iu kin thun li cho khỏch hng.
Nhn thc c nhng vn nờu trờn v xut phỏt t tỡnh hỡnh thc
t ti NHT&PT Cao Bng. Em mnh dn chn ti Mt s vn v
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
Thanh toỏn khụng dựng tin mt ti NHT&PT Cao Bng - Thc trng
v gii phỏp .

Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
Kt cu ca khoỏ lun gm 3 chng:
Chng 1: Lý lun c bn v thanh toỏn khụng dựng tin mt.
Chng 2: Thc trng thanh toỏn khụng dựng tin mt ti
NHT&PT Cao Bng .
Chng 3: Cỏc gii phỏp m rng v nõng cao cht lng thanh
toỏn khụng dựng tin mt ti NHT&PT Cao Bng.

Do ti rt rng v phc tp, trỡnh ca bn thõn cũn nhiu hn
ch, vic thu thp ti liu v thi gian nghiờn cu cú hn, do ú khoỏ lun
khụng trỏnh khi nhng hn ch. Rt mong c s ch bo ca thy cụ v
ban giỏm c NHT&PT Cao Bng, cựng c gi quan tõm giỳp bi
vit c hon thin hn.



Em xin chõn thnh cm n!

Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
CHNG I
Lí LUN C BN V THANH TON KHễNG DNG TIN
MT TRONG NN KINH T TH TRNG

1.1 S CN THIT KHCH QUAN V VAI TRề CA THANH TON KHễNG
DNG TIN MT TRONG NN KINH T TH TRNG:
1.1.1- S cn thit khỏch quan ca thanh toỏn khụng dựng tin mt:
Cui thi k cụng xó nguyờn thu cú s phõn hoỏ xó hi gm phõn
cụng lao ng v chuyờn mụn hoỏ sn xut dn n nhiu loi sn phm ra

i v t ú xut hin s trao i hng hoỏ.
Quỏ trỡnh trao sn phm hng hoỏ ó phỏt trin t thp n cao ban u cũn
l t hay cũn gi l trao i gin n -Vt i vt. Giai on ny cha xut
hin tin t trong trao i. Khi sn xut hng hoỏ phỏt trin thỡ vic trao i
hng hoỏ tr nờn thng xuyờn v rng rói hn, hỡnh thc trao i gin n-
vt i vt khụng cũn phự hp na. thun tin cho quỏ trỡnh trao i,
ngi ta ó chn ra mt hng hoỏ cú tớnh ph bin nht lm vt ngang giỏ
chung cú th trao i trc tip vi mt hng hoỏ bt k. Lỳc u vt
ngang giỏ chung c chn l mt loi hng hoỏ cú giỏ tr cao c xó hi
chp nhn sau ú c c nh mt s kim loi quý him ú l bc v vng
v sau cựng l vng. Vng ó tr thnh tin t trong trao i - tin thc.
Tuy nhiờn, qua thc t nhiu nm ngi ta nhn thy tin bng kim
loi cú nhng hn ch nht nh, c bit l khi nn kinh t phỏt trin mnh
thỡ tin bng kim loi cng bc l rừ hn nhng hn ch v khim khuyt ca
nú. Nu s dng tin vng thỡ nh nc phi cú mt khi lng vng rt ln
d tr. iu ny nhng nc cú nn kinh t kộm phỏt trin khụng th thc
hin c. Vỡ vy ngi ta ó tỡm n cỏc vt cht khỏc thay th tin vng
trong lu thụng ú l Tin giy. Tin giy ra i thay cho tin vng cú u
im l nh nhng khi vn chuyn vỡ d thay i mnh giỏ. Tin giy xut
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
hin thớch hp cho nhu cu trao i, phc v thun tin cú th thc hin y
cỏc chc nng ca tin.
Cựng vi s phỏt trin ca xó hi, sn xut hng hoỏ ngy cng phỏt
trin mnh m, lu thụng hng hoỏ ngy cng c m rng v c qui mụ,
phm vi ln tớnh thng xuyờn, liờn tc thỡ thanh toỏn bng tin mt cng
dn dn khụng ỏp ng c nhu cu ca thanh toỏn na, vỡ thanh toỏn
bng tin mt s lm cho khi lng tin mt trong lu thụng tng lờn rt
ln. T ú rt khú khn cho quỏ trỡnh iu ho lu thụng tin mt. Khi
lng tin mt tng lờn s gõy sc ộp v mt giỏ c, ú l mt trong nhng

nguyờn nhõn gõy nờn lm phỏt cao. Mt khỏc thanh toỏn bng tin mt phi
chi phớ rt ln cho vic in n, vn chuyn, úng gúi, bo qun, kim m, ct
tr... Bờn cnh ú chc nng phng tin thanh toỏn ca tin t li cho phộp
tin t vn ng tỏch ri vi s vn ng ca hng hoỏ. Chớnh do chc nng
ny, cựng vi s phỏt trin khụng ngng ca nn kinh t mt phng thc
thanh toỏn tin b hn ó ra i ú l phng thc thanh toỏn khụng dựng
tin mt vi hỡnh thc tin ghi s. Trong ú, Ngõn hng ng ra lm trung
gian thanh toỏn gia cỏc khỏch hng.
Vy thanh toỏn khụng dựng tin mt l cỏch thanh toỏn khụng cú s
xut hin ca tin mt m c tin hnh bng cỏch trớch tin t ti khon
ca ngi chi tr sang ti khon ca ngi th hng m ti Ngõn hng hoc
l bng cỏch bự tr ln nhau thụng qua vai trũ trung gian ca Ngõn hng.
Thanh toỏn khụng dựng tin mt ra i lm gim c khi lng tin
mt trong lu thụng, tit gim c chi phớ trong khõu in n tin, bo qun,
vn chuyn tin, gim c chi phớ lao ng xó hi. Nõng cao hiu qu
thanh toỏn trong nn kinh t, gúp phn tng tc luõn chuyn vn ca xó
hi, thỳc y phỏt trin sn xut lu thụng hng hoỏ v lu thụng tin t.
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
Ngy nay, h thng Ngõn hng phỏt trin mnh, thanh toỏn di hỡnh
thc ghi s ngy cng c m rng c v qui mụ v phm vi, to kh nng
cho cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt c phỏt trin mnh m.
1.1.2- Vai trũ ca thanh toỏn khụng dựng tin mt:
a) Thanh toỏn KDTM phc v cho sn xut lu thụng hng hoỏ khụng
ngng phỏt trin.
Mc tiờu ca sn xut hng hoỏ l sn xut ra sn phm bỏn - tiờu
th. Thụng qua khõu tiờu th cỏc doanh nghip s thu hi li vn tip tc
chu kỡ sn xut tip theo -T-H...SX....H- T, quỏ trỡnh ú c thụng qua
khõu thanh toỏn. Nh vy khõu thanh toỏn cú v trớ ht sc quan trng trong
quỏ trỡnh t chc sn xut v tiờu th hng hoỏ. Nh ó cp phn trờn,

TTKDTM chim t trng rt ln trong tng doanh s thanh toỏn tin t ca
nn kinh t núi chung v ca tng doanh nghip núi riờng. Do vy nu t
chc tt TTKDTM s cú tỏc ng to ln n vic thỳc y sn xut v lu
thụng hng hoỏ khụng ngng phỏt trin.
b) Gúp phn n nh lu thụng tin t, gim chi phớ lu thụng xó hi.
Cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt gn lin vi cụng tỏc k
hoch hoỏ lu thụng tin t. Thc hin tt cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng
tin mt tc l tng nhanh t trng thanh toỏn khụng dựng tin mt trong chu
chuyn tin t, s lm gim lng tin mt trong lu thụng, gim c cỏc
chi phớ cn thit phc v cho lu thụng tin mt, tỏc ng trc tip n th
trng giỏ c, kim ch lm phỏt tin ti n nh tin t.
M rng thanh toỏn khụng dựng tin mt s to iu kin gim chi
phớ lu thụng tin mt, tit kim lao ng xó hi: vic m rng thanh toỏn
khụng dựng tin mt s lm tng khi lng tin ghi s v gim khi lng
tin mt trong lu thụng, t ú s tit gim c chi phớ cho ton xó hi núi
chung v cho ngnh Ngõn hng núi riờng do tit gim c chi phớ v in n
tin, kim m, vn chuyn, bo qun tin.
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6

c) Gúp phn tng ngun vn cho NHTM
Cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt cng phỏt trin, cng m
rng thỡ ngun vn Ngõn hng huy ng c t s d trờn cỏc ti khon
tin gi thanh toỏn ca cỏc t chc kinh t s tng lờn, tng ngun vn tớn
dng ca ngõn hng. ng thi thụng qua thanh toỏn khụng dựng tin mt,
Ngõn hng nm c mt cỏch chớnh xỏc, hp lý tỡnh hỡnh thiu vn ca cỏc
bờn tham gia thanh toỏn, kp thi cho vay, phỏt tin vay ỳng mc ớch v
cú vt t hng hoỏ m bo.
d) Phc v vic ch o thc hin chớnh sỏch tin t quc gia ca NHNN

M rng thanh toỏn khụng dựng tin mt gúp phn thc hin tt
chớnh sỏch tin t ca Ngõn hng Nh nc: vic m rng hỡnh thc thanh
toỏn khụng dựng tin mt s gim c khi lng ln tin mt trong lu
thụng v lm tng khi lng tin ghi s, iu ú giỳp cho Ngõn hng Trung
ng cú th s dng hu hiu cỏc cụng c ca chớnh sỏch tin t.


Nh vy, thanh toỏn khụng dựng tin mt gi mt vai trũ ht sc
quan trng. ng trờn giỏc ca ngnh Ngõn hng, nú phn ỏnh khỏ trung
thc trỡnh qun lớ, trỡnh k thut nghip v ca Ngõn hng cng nh s
tớn nhim ca khỏch hng. Trong ni b mt Ngõn hng, thanh toỏn khụng
dựng tin mt khụng ch tỏc ng n nghip v thanh toỏn m cũn tỏc ng
ti cỏc mt nghip v khỏc ca Ngõn hng nh nghip v tớn dng. Nu lm
tt cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt thỡ s thỳc y nghip v tớn
dng phỏt trin v ngc li. i ụi vi s phỏt trin k thut tin hc, ngy
nay hot ng Ngõn hng hin i cng chuyn hng kinh doanh bng cỏch
m rng cỏc dch v thay cho kinh doanh chờnh lch lói sut tin gi v cho
vay l ch yu nh trc õy, trong ú dch v thanh toỏn úng vai trũ trng
tõm v c bit quan trng.
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
1.1.3 Quỏ trỡnh phỏt trin ca thanh toỏn khụng dựng tin mt Vit
Nam.
T khi thnh lp ngõn hng quc gia( Thỏng 5-1951) n nay hot ng
thanh toỏn luụn úng v trớ, vai trũ quan trng trong ton b hot ng ca
ngõn hng phc v yờu cu luõn chuyn vn ca nn kinh t. Tuy nhiờn
mi giai on thỡ cỏch nhỡn nhn v ni dung hot ng ca TTKDTM cng
cú khỏc nhau. Cú th phõn hot ng thanh toỏn thnh 2 giai on l hot
ng thanh toỏn trong thi kỡ nn kinh t nc ta vn hnh theo c ch k
hoch hoỏ tp chung( t 1989 v trc) v hot ng thanh toỏn trong thi kỡ

nn kinh t nc ta chuyn sang vn hnh theo c ch th trng cú s ch
o ca nh nc( t 1990 n nay).
1.1.3.1 Thanh toỏn khụng dựng tin mt trong thi k nn kinh t vn
hnh theo c ch k hoch hoỏ tp trung.
Trong thi k thc hin c ch k hoch hoỏ tp trung, Ngõn hng
luụn l trung tõm thanh toỏn ca nn kinh t , Thanh toỏn khụng dựng tin
mt ch c m rng trong lnh vc kinh t quc doanh v kinh t tp th
nhm tp trung ngun vn phc v sn xut, hng theo k hoch ca nh
nc ó ra.
thi k ny mc dự cha hỡnh thnh h thng Ngõn hng hai cp
nhng vn cú nhiu ci tin v cụng tỏc TTKDTM nhm nõng cao hiu qu
Thanh toỏn khụng dựng tin mt, ỏp ng cho nhu cu thanh toỏn vn,
chuyn vn cho nn kinh t vn hnh theo c ch k hoch hoỏ tp chung v
ỏp ng chuyn tin phc v khỏng chin chng thc dõn Phỏp v quc
M.
Tuy vy TTKDTM thi kỡ ny cũn bc l mt s nhc im lm
hn ch kt qu ca hot ng TTKDTM:
- TTKDTM ch yu tp chung phc v cho khu vc kinh t quc
doanh, tp th, cỏc c quan on th. TTKDTM cha c s dng trong
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
dõn c, t ú lm cho vic thanh toỏn trong dõn c din ra hon ton di
hỡnh thc tin mt.
- C ch thanh toỏn cng nhc vi vic quy nh cỏc doanh nghip,
TCKT ch c m ti khon ti Ngõn hng ni doanh nghip úng tr s.
Cỏc hỡnh thc thanh toỏn mi ch tp chung vo mt s hỡnh thc truyn
thng nh: Sộc, u nhim thu, u nhim chi, thanh toỏn liờn hng. Cỏc hỡnh
thc thanh toỏn hin i nh: Th thanh toỏn, thanh toỏn bự tr vn cha
c ỏp dng.
-K thut thanh toỏn lc hu, ch yu lm bng tay nờn thanh toỏn

chm tr, sai sút nhiu gõy mt lũng tin i vi nhng ngi tham gia s
dng tin ớch thanh toỏn.
Nhng tn ti nờu trờn cựng vi vic Ngõn hng luụn khan him tin
mt nờn gõy tõm lý cho khỏch hng ngi Thanh toỏn khụng dựng tin mt, h
luụn nm gi mt lng tin rt ln sn sng chi tr khi cn thit. Tõm lý
thớch chi tiờu tin mt ca ngi Vit Nam cho n ngy nay vn cũn tn ti.
1.1.3.2. Thanh toỏn khụng dựng tin mt trong thi k Ngõn hng hot
ng theo c ch th trng.
Bc sang thi k i mi, nn kinh t nc ta chuyn t c ch k
hoch hoỏ tp trung sang c ch th trng. iu ny ó lm thay i hon
ton c ch qun lý ca nn kinh t, trong ú ngnh Ngõn hng ó chuyn t
h thng Ngõn hng mt cp sang h thng Ngõn hng hai cp.
- Cp Ngõn hng nh nc: cú chc nng qun lý nh nc v tin t
v Ngõn hng ng thi úng vai trũ l Ngõn hng phỏt hnh v Ngõn hng
ca cỏc Ngõn hng.
- Cp NHTM (TCTD): Thc hin chc nng kinh doanh tin t v dch
v Ngõn hng.
i ụi vi vic i mi v mụ hỡnh t chc, cỏc c ch chớnh sỏch, c
ch nghip v cng c thay i trong ú cú nghip v TTKDTM phự
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
hp vi Ngõn hng hot ng theo c ch th trng cú s qun lý ca nh
nc.
Cú th núi TTKDTM Vit Nam trong thi k i mi ó cú s chuyn
bin tớch cc.
+ Trc ht v xõy dng c ch chớnh sỏch v c ch nghip v: V phớa
Chớnh ph ó ban hnh ngh nh 91/CP (1990) v tip n l ngh nh
64/CP (2001) thay th ngh nh 91/CP v t chc hot ng thanh toỏn
trong nn kinh t. Riờng v sộc chớnh ph ó ban hnh ngh nh 30/CP
iu chnh cụng c thanh toỏn sộc Vit Nam sang nm 2003 chớnh ph ó

ban hnh ngh nh 159/CP thay ngh nh 30/CP. V phớa NHNN thỡ
thng c ó ban hnh quyt nh 22(1990) v sau ú l quyt nh 226
(2002) thay th quyt nh 22 v c ch TTKDTM Vit Nam.
Cỏc vn bn ca chớnh ph v NHNN ó to hnh lang phỏp lý cho hot
ng thanh toỏn Vit Nam ng thi cng quy nh rừ cỏc hỡnh thc thanh
toỏn ỏp dng cho phự hp vi nn kinh t th trng a thnh phn.
+ V cụng ngh thanh toỏn thỡ ó cú bc nhy vt l chuyn t k thut
thanh toỏn th cụng sang k thut thanh toỏn in t c bit l khõu chuyn
tin.
+ V t chc b mỏy v cỏn b: Cỏc NHTM l cỏc t chc cung ng
dch v thanh toỏn c sp xp li theo tng h thng xõy dng h thng
thanh toỏn ca tng h thng, v t chc thanh toỏn liờn Ngõn hng (thanh
toỏn bự tr liờn Ngõn hng v chuyn tin in t liờn Ngõn hng ). V i
ng cỏn b c b trớ v s lng v nõng cao trỡnh nghip v thụng
qua cỏc khoỏ o to li c bit l cỏc lp hc chuyờn v thanh toỏn, v
tin hc.
+ V cỏc hỡnh thc thanh toỏn thỡ ngoi vic hon thin cỏc hỡnh thc
truyn thng cũn ban hnh thờm th thanh toỏn.
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
Vi nhng c gng ca cỏc NHTM trong thi k i mi ó lm cho
hot ng ca cỏc NHTM núi chung v hot ng thanh toỏn núi riờng cú s
chuyn bin ỏng khớch l. ó m bo c khõu thanh toỏn nhanh, chớnh
xỏc, an ton ti sn nờn khỏch hng khụng cũn phn nn v thanh toỏn chm
tr, thiu chớnh xỏc nh thi k bao cp. Riờng khõu thanh toỏn trong dõn c
ang c trin khai mnh m v thu c nhng kt qu bc u
1.2 QUI NH CHUNG TRONG THANH TON KHễNG DNG TIN MT.
1.2.1 Nhng quy nh chung.
y mnh cụng tỏc thanh toỏn khụng dựng tin mt. Nhiu vn bn
phỏp qui v lnh vc thanh toỏn ó c Chớnh ph ban hnh nh Ngh nh

s 64/2001/N-CP ngy 20/09/2001 v hot ng thanh toỏn qua cỏc t
chc cung ng dch v thanh toỏn. Thng c Ngõn hng Nh nc ó ban
hnh nhiu quyt nh, thụng t, ch th mi nh Quyt nh s
226/2002/Q-NHNN ngy 26/3/2002 thay th cho Quyt nh s 22/Q-
NH1 ngy 21/02/1994 v ban hnh th l thanh toỏn khụng dựng tin mt.
Cỏc vn bn trờn nhm hon thin dn ch thanh toỏn khụng dựng tin
mt cho phự hp vi yờu cu i mi ca nn kinh t, to iu kin cho cỏc
Ngõn hng, t chc tớn dng trin khai nhiu th thc, hỡnh thc thanh toỏn
tiờn tin, tng bc ho nhp vi h thng thanh toỏn theo thụng l quc t.
Cỏc doanh nghip, c quan, t chc, on th, n v v trang, cụng
dõn Vit Nam v ngi nc ngoi hot ng trờn lónh th Vit Nam (gi
chung l n v cỏ nhõn) c quyn la chn Ngõn hng m ti khon
giao dch v thc hin thanh toỏn. Vic m ti khon thanh toỏn ti Ngõn
hng v thc hin thanh toỏn qua ti khon c ghi bng ng Vit Nam.
Trng hp m ti khon v thanh toỏn bng ngoi t phi thc hin theo
qui ch qun lớ ngoi hi ca Chớnh ph Vit Nam ban hnh.

m ti khon tin gi thanh toỏn cỏc doanh nghip, cỏ nhõn cn
phi gi cho Ngõn hng ni m ti khon nhng giy t sau:
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
* i vi khỏch hng l cỏc DN, t chc kinh t:
- Giy ng ký m ti khon do ch ti khon ký tờn v úng du,
trong ú ghi rừ:
+ Tờn n v
+ H v tờn ch ti khon
+ a ch giao dch ca n v
+ S, ngy thỏng nm, ni cp giy CMT nhõn dõn ca ch ti khon.
+ Tờn Ngõn hng ni m ti khon
- Bn ng ký mu du v ch ký giao dch vi Ngõn hng ni m

ti khon gm:
+ Ch ký ca ch ti khon v ca nhng ngi c u quyn ký
thay ch ti khon trờn cỏc giy t thanh toỏn giao dch vi Ngõn hng (ch
ký th nht).
+ Ch ký ca k toỏn trng v ca nhng ngi c u quyn ký
thay k toỏn trng (ch ký th hai).
+ Mu du ca n v.

- Cỏc vn bn chng minh t cỏch phỏp nhõn ca n v nh quyt
nh thnh lp n v, giy phộp thnh lp doanh nghip, quyt nh b
nhim th trng n v...(nu l bn sao phi cú chng nhn ca cụng
chng Nh nc ).

* i vi khỏch hng l cỏc cỏ nhõn:
- Giy ng ký m ti khon do ch ti khon ký tờn, trong ú ghi rừ:
+ H v tờn ca ch ti khon
+ a ch giao dch ca ch ti khon
+ S, ngy thỏng nm v ni cp giy CMT ca ch ti khon.
+ Tờn Ngõn hng ni m ti khon.
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
- Bn ng ký mu ch ký ca ch ti khon giao dch vi Ngõn
hng ni m ti khon. i vi ti khon ng tờn cỏ nhõn khụng thc hin
vic u quyn ngi ký thay ch ti khon, tt c cỏc giy t thanh toỏn giao
dch vi Ngõn hng u phi do ch ti khon ký.

* S dng ti khon tin gi thanh toỏn
- Ch ti khon cú quyn s dng s tin trờn ti khon tin gi.
Trong phm vi s d ti khon tin gi v tu theo yờu cu chi tr,
ch ti khon cú th thc hin cỏc khon thanh toỏn qua Ngõn hng hoc rỳt

tin mt ra s dng.

- Ch ti khon chu trỏch nhim v vic chi tr vt quỏ s d ti
khon tin gi v chu pht theo qui nh; chu trỏch nhim v sai sút, li
dng trờn cỏc giy t thanh toỏn qua Ngõn hng ca nhng ngi c ch
ti khon u quyn ký thay.

- Ch ti khon phi tuõn theo nhng qui nh v hng dn ca Ngõn
hng phc v mỡnh v vic lp cỏc giy t thanh toỏn, phng thc np, lnh
tin Ngõn hng. Trờn giy t thanh toỏn, cỏc ch ký v du phi ỳng mu
ó ng ký ti Ngõn hng.

- Ch ti khon t t chc hch toỏn, theo dừi s d tin gi NH.
Trong phm vi 3 ngy lm vic k t ngy nhn c giy bỏo N, giy bỏo
Cú v cỏc khon giao dch trờn ti khon tin gi, bn sao s ti khon tin
gi hoc giy bỏo s d ti khon tin gi cui thỏng do Ngõn hng gi n,
ch ti khon phi i chiu vi s sỏch ca mỡnh, nu cú chờnh lch thỡ bỏo
ngay cho Ngõn hng bit cựng nhau i chiu, iu chnh li s liu cho
khp ỳng.
1.2.2- Quy nh v trỏch nhim thanh toỏn.
a) i vi ngi chi tr ( ngi mua ).
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
Phi m ti khon thanh toỏn ti ngõn hng hoc cỏc t chc lm dch
v thanh toỏn. Khi tin hnh thanh toỏn phi thc hin thanh toỏn thụng qua
ti khon ó m theo ỳng ch quy nh v phi tr phớ thanh toỏn theo
quy nh ca ngõn hng v t chc lm dch v thanh toỏn.
b) i vi ngi th hng(ngi bỏn ).
Phi cú trỏch nhim giao hng hay cung cp dch v kp thi v ỳng
lng gớa tr m ngi mua ó thanh toỏn ng thi phi kim soỏt k cng

cỏc chng t phỏt sinh trong quỏ trỡnh thanh toỏn.
1.2.3 - i vi t chc cung ng dch v thanh toỏn-NHTM .
L trung gian thanh toỏn v cung cp cỏc dch v thanh toỏn cho
khỏch hng cỏc NHTM phi cú trỏch nhim trong vic t chc hot ng
thanh toỏn:
- Khi nhn c giy ng ký m ti khon ca khỏch hng, Ngõn
hng cú trỏch nhim gii quyt vic m ti khon tin gi ca khỏch hng
ngay trong ngy lm vic. Sau khi ó chp nhn vic m ti khon, Ngõn
hng thụng bỏo cho khỏch hng bit s hiu ti khon, ngy bt u hot
ng ca ti khon.

- Vic trớch ti khon tin gi ca khỏch hng thc hin cỏc khon
chi tr phi cú yờu cu ca ch ti khon, tr trng hp ch ti khon vi
phm k lut chi tr hoc theo quyt nh ca c quan cú thm quyn c
phỏp lut quy nh buc ch ti khon phi thanh toỏn, Ngõn hng c
quyn trớch ti khon tin gi ca khỏch hng thc hin vic thanh toỏn
ú.

- Ngõn hng cú trỏch nhim kim soỏt cỏc giy t thanh toỏn ca
khỏch hng, cung cp y cỏc loi chng t thớch hp vi mi loi hỡnh
thanh toỏn, m bo lp ỳng th tc quy nh, du v cỏc ch ký trờn giy
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
t thanh toỏn ỳng vi mu ó ng ký, s d ti khon tin gi ca khỏch
hng cũn thanh toỏn.

Ngõn hng c quyn t chi thanh toỏn nu cỏc giy t thanh toỏn
khụng cỏc yờu cu trờn.

- Hch toỏn cỏc nghip v phỏt sinh theo yờu cu ca khỏch hng mt

cỏch chớnh xỏc, kp thi, an ton ti sn.

- Cui ngy lm vic Ngõn hng cú trỏch nhim gi giy bỏo N, bỏo
Cú cho khỏch hng v cui thỏng gi giy bỏo s d ti khon tin gi cho
ch ti khon bit.

- Khi thc hin cỏc dch v, Ngõn hng c thu phớ theo qui nh ca
Thng c Ngõn hng Nh nc.
- m bo duy trỡ s d trờn ti khon tin gi ti Ngõn hng Nh
nc ỏp ng c cho tt c cỏc khon thanh toỏn ca khỏch hng.
1.3. - NI DUNG CC HèNH THC THANH TON KHễNG DNG TIN MT.
Theo ngh nh 64/CP ca chớnh ph v quyt nh 226/2002/Q-
NHNN ca thng c NHNN thỡ cú 5 hỡnh thc thanh toỏn c ỏp dng
trong thanh toỏn tin hng hoỏ, dch v l:
+ Hỡnh thc thanh toỏn bng sộc.
+ Hỡnh thc thanh toỏn bng u nhim chi - Lnh chi.
+ Hỡnh thc thanh toỏn u nhim thu - Nh thu.
+ Hỡnh thc thanh toỏn th tớn dng.
+ Hỡnh thc thanh toỏn th Ngõn hng .
Mi hỡnh thc cú ni dung kinh t v cỏch thc thanh toỏn khỏc nhau
1.3.1-Thanh toỏn bng Sộc:
Sộc l lnh tr tin vụ diu kin ca ngi phỏt hnh lp trờn mu in
sn do NHNN Vit Nam quy nh, yờu cu t chc cung ng dch v thanh
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
toỏn trớch mt s tin t ti khon tin gi ca mỡnh tr cho ngi th
hng cú tờn ghi trờn sộc hoc tr cho ngi cm sộc.

Sộc l cụng c lu thụng tớn dng c s dng rng rói( t chc v
cỏc cỏ nhõn) tt c cỏc nc trờn th gii, quy tc s dng sộc ó c

chun húa trờn lut thng mi quc gia v trờn cụng c quc t.
Ngh nh 30/CP ca Chớnh ph ban hnh v quy ch phỏt hnh s
dng sộc do Th tng Chớnh ph ký ngy 09/05/1996 v tip n l ngh
nh 159/CP quy nh rừ Vit Nam c phộp lu hnh loi sộc vụ danh
v sộc ký danh, trong ú sộc vụ danh c chuyn nhng t do, cũn sộc ký
danh c phộp chuyn nhng thụng qua th tc ký hu chuyn nhng.
Tr trng hp ngi phỏt hnh sộc ó ghi cm t khụng c phộp
chuyn nhng hoc trờn t sộc ghi khụng tip tc chuyn nhng. Ngh
nh 30/CP v ngh nh 159/CP ra i ó ỏnh du mt bc chuyn bin
cú ý ngha kinh t ln trong vic s dng sộc Vit Nam. Theo Ngh nh
ny, sộc khụng cũn l mt cụng c chuyn khon n thun m cũn phỏt huy
c vai trũ l cụng c lu thụng.

Sộc c dựng thanh toỏn trc tip tin hng hoỏ, dch v gia
ngi mua (ngi chi tr) v ngi bỏn (ngi th hng), np thu tr n...
hoc rỳt tin mt ti cỏc chi nhỏnh Ngõn hng. Tt c khỏch hng m ti
khon ti Ngõn hng u cú quyn s dng sộc thanh toỏn. Trong hỡnh
thc thanh toỏn bng sộc, vic tr tin do ngi tr tin khi xng v kt
thỳc bng vic ghi s tin trờn t sộc vo ti khon ca ngi nhn tin.

Thi hn hiu lc ca sộc l 30 ngy k t ngy ch ti khon phỏt
hnh sộc n ngy ngi th hng np sộc vo Ngõn hng (gm c ngy
ch nht v ngy l). Nu ngy kt thỳc ca thi hn l ngy ch nht, ngy
l thỡ thi hn c lựi vo ngy lm vic tip theo sau ngy ch nht, ngy
l ú.
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
Mt t sộc iu kin thanh toỏn l t sộc, m bo cỏc yu t sau
õy:

- T sộc phi cú cỏc yu t v ni dung quy nh, khụng b ty xúa,
sa cha, s tin bng ch v bng s phi khp nhau.

- c np trong thi hn hiu lc thanh toỏn.

- Khụng cú lnh ỡnh ch thanh toỏn.
- Ch ký v du (nu cú) ca ngi phỏt hnh sộc phi khp ỳng vi
mu ó ng ký ti Ngõn hng.
- Khụng ký phỏt hnh sộc vt quỏ thm quyn quy nh ti vn bn
y quyn.

- Ti khon tin gi ca Ch ti khon s d thanh toỏn.

- Cỏc ch ký chuyn nhng (i vi sộc ký danh) phi liờn tc.

Vit Nam hin nay, sộc cú nhiu loi nhng sộc dựng trong
TTKDTM gm cú sộc chuyn khon v sộc bo chi.

1.3.1.1 Sộc chuyn khon.

Sộc chuyn khon l loi sộc do ngi chi tr ký phỏt hnh trao
trc tip cho ngi cung cp khi nhn hng hoỏ, dch v cung ng. phõn
bit vi cỏc loi sộc khỏc, khi vit sộc chuyn khon ngi ngi vit phi
gch hai ng gch song song chộo gúc phớa trờn, bờn phi hoc ghi t
chuyn khon mt trc ca t sộc.

Sộc chuyn khon c dựng thanh toỏn gia cỏc ch th m ti
khon ti cựng mt chi nhỏnh Ngõn hng. Nu thanh toỏn khỏc chi nhỏnh
Ngõn hng thỡ cỏc chi nhỏnh Ngõn hng ú phi tham gia thanh toỏn bự tr
trờn a bn tnh, thnh ph.

V nguyờn tc, sộc thanh toỏn chuyn khon phi c phỏt hnh trờn
c s s d ti khon tin gi hin cú ti Ngõn hng. Trng hp cú nhiu t
sộc np vo Ngõn hng ti cựng mt thi im nhng s d ti khon tin
gi khụng thanh toỏn tt c nhng t sộc ú thỡ Ngõn hng phi u tiờn
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
thanh toỏn theo th t cỏc t sộc phỏt hnh trc s c thanh toỏn trc.
Nu ti khon tin gi khụng tin thanh toỏn (sộc phỏt hnh quỏ s d
ti khon tin gi), sộc s b Ngõn hng t chi thanh toỏn, ch ti khon
phi chu trỏch nhim thanh toỏn t sộc ú v nhng khon tin pht chi phớ
phỏt sinh liờn quan n vic khiu ni v khi kin.

Phm vi thanh toỏn sộc chuyn khon gm thanh toỏn cựng mt t
chc cung ng dch v thanh toỏn (hai bờn chi tr v th hng cựng m
ti khon ti mt t chc cung ng dch v thanh toỏn) v thanh toỏn khỏc
t chc cung ng dch v thanh toỏn (hai bờn chi tr v th hng m ti
khon hai t chc cung ng dch v thanh toỏn khỏc nhau cú tham gia
thanh toỏn bự tr).

m bo quy nh ngi chi tr phi cú tin tr cho ngi th
hng thỡ khi k toỏn sộc chuyn khon phi thc hin nguyờn tc ghi N
trc, ghi cú sau.

- Quy trỡnh thanh toỏn Sộc chuyn khon.

+ Trng hp hai ch th thanh toỏn m ti khon ti cựng mt chi
nhỏnh Ngõn hng.
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6

Chỳ thớch:
1a- Ngi chi tr tin phỏt hnh sộc v giao cho ngi th hng sộc.
1b- Ngi th hng sộc trao hng cho ngi chi tr.
2 - Ngi th hng tip nhn sộc, sau khi kim tra tớnh hp phỏp, hp
l ca t sộc, lp 3 liờn bng lờ np sộc vo t chc cung ng dch v thanh
toỏn xin thanh toỏn.
3- T chc cung ng dch v thanh toỏn kim tra t sộc, nu iu
kin thỡ tin hnh trớch ti khon tin gi ca ngi tr tin v bỏo cú cho
ngi th hng sộc.
+ Trng hp hai ch th thanh toỏn m ti khon ti hai Ngõn hng
khỏc nhau cú tham gia thanh toỏn bự tr:






Chỳ thớch:
1- Ngi tr tin phỏt hnh sộc v giao cho ngi th hng.

Ngi chi

tr

(kớ phỏt sộc)

NH phc v
ngi chi tr


Ngi th
hng sộc

NH phc v
ngi th
Ngi chi
tr

(ký phỏt
(1a)





1

5


2a

4

Ngi th
hng sộc
T chc cung
ng dch v
thanh toỏn
(1b)
(2) (3)
2b



3

Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
2a- Ngi th hng sau khi kim tra tớnh hp l ca t sộc lp 3 liờn
bng kờ np sộc cựng cỏc t sộc np vo Ngõn hng phc v mỡnh xin thanh
toỏn.
2b - Cng cú th ngi th hng np sộc trc tip vo t chc cung
ng dch v thanh toỏn phc v ngi chi tr.
3 - Ngõn hng cung ng dch v thanh toỏn chuyn sộc v bng kờ np
sộc sang t chc cung ng dch v thanh toỏn (Ngõn hng ) phc v ngi
chi tr trong phiờn giao hoỏn chng t thanh toỏn bự tr.
4- Ngõn hng phc v ngi tr tin sau khi kim tra tớnh hp phỏp,
hp l ca t sộc v s d ti khon tin gi ca ch ti khon s tin hnh
trớch ti khon ca ngi tr tin chuyn sang ngõn hng phc v bờn bỏn
qua TTBT.
5- Ngõn hng phc v ngi th hng nhn chuyn tin qua TTBT t

Ngõn hng phc v ngi tr tin s hch toỏn thu tin cho ngi bỏn v gi
bỏo cú cho ngi bỏn.
1.3.1.2- Sộc bo chi
Trong quỏ trỡnh thanh toỏn, nu cỏc ch th thanh toỏn khụng tớn nhim
ln nhau v kh nng chi tr, hoc ngi tr tin ó cú Quyt nh x pht
ca Ngõn hng v vic phỏt hnh sộc chuyn khon quỏ s d thỡ ngi th
hng cú quyn yờu cu ngi tr tin s dng sộc bo chi thanh toỏn.
Sộc bo chi l mt loi sộc thanh toỏn c Ngõn hng m bo kh
nng chi tr bng cỏch trớch s tin trờn sộc t ti khon tin gi ca ngi
tr tin sang ti khon riờng nhm m bo kh nng thanh toỏn cho t sộc
ú, hoc bo chi sộc khụng cn lu kớ.
Sộc bo chi cú phm vi thanh toỏn rng hn sộc chuyn khon. Ngoi
vic c s dng thanh toỏn gia cỏc ch th m ti khon ti cựng mt
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
chi nhỏnh Ngõn hng, hoc hai chi nhỏnh Ngõn hng cú tham gia thanh toỏn
bự tr trờn a bn tnh, thnh ph, sộc bo chi cũn c s dng thanh
toỏn gia khỏch hng m TK ti cỏc chi nhỏnh Ngõn hng trong cựng h
thng trong phm vi c nc.
Do sộc ó c Ngõn hng m bo chi tr nờn khi khỏch hng np sộc
vo Ngõn hng phc v bờn th hng thỡ Ngõn hng ny sau khi kim tra
tớnh hp phỏp, hp l ca t sộc cú th ghi Cú ngay vo ti khon ca ngi
th hng. Nu do s sut khi kim tra, sau ny phỏt hin t sộc khụng hp
l thỡ Ngõn hng phc v bờn th hng phi chu trỏch nhim.
Quy trỡnh thanh toỏn sộc bo chi.
+ Trng hp hai ch th thanh toỏn m ti khon ti cựng mt chi
nhỏnh Ngõn hng.

Chỳ thớch:
1- Ngi tr tin lm th tc bo chi sộc
- Ngi tr tin lp 2 liờn giy yờu cu bo chi sộc kốm t sộc ó ghi
y cỏc yu t np vo Ngõn hng xin bo chi sộc.
- Ngõn hng i chiu giy yờu cu bo chi sộc v t sộc, s d ti
khon ca ngi phỏt hnh, nu iu kin thỡ tin hnh trớch tin t ti
2
1
3


4



Ngi tr
tin
Ngi th
hng
Ngõn hng
Khoá luận tốt nghiệp
Đàm Thị Thanh Hương Lớp: TC2K6
khon gi chuyn vo ti khon m bo thanh toỏn sộc. Sau ú úng du
bo chi lờn t sộc v giao sộc cho khỏch hng.
2- Ngi tr tin giao sộc cho ngi th hng nhn hng húa, dch
v.
3- Ngi th hng lp bng kờ kốm cỏc t sộc np vo Ngõn hng xin

thanh toỏn.
4- Ngõn hng kim tra ký hiu mt trờn sộc v cỏc yu t cn thit khỏc
tin hnh ghi Cú vo ti khon tin gi ca ngi th hng v bỏo Cú cho
h.
1.3.2- Thanh toỏn bng y nhim chi - Lnh chi
U nhim chi l lnh chi tin ca ch ti khon c lp theo mu in
sn ca Ngõn hng yờu cu Ngõn hng phc v mỡnh (ni m ti khon tin
gi) trớch ti khon ca mỡnh tr cho ngi th hng.
- iu kin ỏp dng:
U nhim chi c dựng thanh toỏn cỏc khon tin hng, dch v
hoc chuyn tin trong cựng h thng hay khỏc h thng Ngõn hng.
Trong hỡnh thc thanh toỏn y nhim chi, ngi tr tin ch ng khi
xng vic thanh toỏn bng cỏch lp 4 liờn y nhim chi np vo Ngõn hng
phc v mỡnh trớch ti khon tin gi ca mỡnh chuyn tr cho bờn ph
hng. Trờn y nhim chi, bờn tr tin phi ghi y , chớnh xỏc cỏc yu t
khp ỳng vi ni dung gi cỏc liờn y nhim chi v ký tờn úng du lờn tt
c cỏc liờn y nhim chi (phn ch kớ ch ti khon v k toỏn trng).
Khi nhn c y nhim chi, trong vũng mt ngy lm vic, Ngõn hng
phc v ngi tr tin phi hon tt lnh chi hoc t chi thc hin nu ti
khon ca khỏch hng khụng tin hoc lnh chi lp khụng hp l.
- Quy trỡnh thanh toỏn:
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§µm ThÞ Thanh H­¬ng Líp: TC2K6