Vật lý lớp 6: Lý thuyết sự nở vì nhiệt của chất khí

BÀI GIẢNG: SỰ NỞ VÌ NHIỆT CỦA CHẤT KHÍ
CHUYÊN ĐỀ: NHIỆT HỌC
MÔN: VẬT LÍ LỚP 6

CÔ GIÁO: NGUYỄN THỊ LOAN - GV TUYENSINH247.COM

1.Thí nghiệm
Bước 1 : Cắm một ống thủy tinh nhỏ xuyên qua nút cao su của một bình cầu.
Bước 2 : Nhúng một đầu ống vào cốc nước màu . Dùng ngón tay bịt chặt đầu còn lại rồi rút ống ra khỏi
cốc sao cho còn một giọt nước màu trong ống.

Bước 3 : Lắp chặt nút cao su có gắn ống thủy tinh với giọt nước màu vào bình cầu, để nhốt một lượng
khí vào trong bình.

Bước 4 : Xát hai bàn tay vào nhau cho nóng lên, rồi áp chặt vào bình cầu. Quan sát hiện tượng xảy ra
với giọt nước màu.
Có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thủy tinh khi bàn tay áp vào bình cầu ?
=> Giọt nước màu đi lên
Hiện tượng này chứng tỏ thể tích không khí thay đổi như thế nào ?
=> Chứng tỏ thể tích không khí trong bình tăng,
không khí nở ra.

1

Truy cập trang để học Toán – Văn – Anh – Lý – Hóa – Sinh –
Sử - Địa – GDCD tốt nhất!


Khi ta thôi không áp tay vào bình cầu, có hiện tượng gì xảy ra với giọt nước màu trong ống thủy tinh ?
Giọt nước màu trong ống thủy tinh tuột xuống khi ta thôi không áp tay vào bình cầu nữa.
Hiện tượng này chứng tỏ điều gì ?

Điều này chứng tỏ thể tích khí trong bình cầu giảm xuống, không khí co lại.

2.Trả lời câu hỏi
C3: Tại sao thể tích không khí trong bình cầu lại tăng lên khi ta áp hai bàn tay nóng vào bình ?
=> Vì chất khí gặp hơi nóng ở tay thì nở ra nên tăng thể tích.
C4: Tại sao thể tích không khí trong bình lại giảm đi khi ta thôi không áp tay vào bình cầu ?
=> Vì khi ta thôi không áp tay vào bình cầu thì chất khí trong bình nguội đi và co lại nên giảm thể tích
C5. Bảng 20.1 ghi độ tăng thể tích của 1000cm3 (1 lít) một số chất khi nhiệt độ của nó tăng thêm 500 C.

2

Truy cập trang để học Toán – Văn – Anh – Lý – Hóa – Sinh –
Sử - Địa – GDCD tốt nhất!


- Các chất khí khác nhau, nở vì nhiệt giống nhau.
- Các chất lỏng, chất rắn khác nhau, nở vì nhiệt khác nhau.
- Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn.
3. Rút ra kết luận
C6. Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống trong các câu sau:
a) Thể tích khí trong bình ……………khi khí nóng lên.
b) Thể tích khí trong bình giảm khi khí…………..
c) Chất rắn nở ra vì nhiệt …………, chất khí nở ra vì nhiệt ………….

4. Vận dụng
C7. Tại sao quả bóng bàn đang bị bẹp, khi nhúng vào nước nóng lại có thể phồng lên.
Khi nhúng quả bóng bàn bị bẹp vào nước nóng thì:
- Chất khí bên trong quả bóng cũng nóng lên nên nở ra
- Vì chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn nên không khí trong quả bóng bị nóng lên, nở ra làm cho
quả bóng phồng lên.

C8. Tại sao không khí nóng lại nhẹ hơn không khí lạnh? (Xem lại bài trọng lượng riêng để trả lời
câu hỏi này)
- Khi nhiệt độ tăng thì thể tích (V) ……….
- Khi nhiệt độ tăng, khối lượng ( m ) không đổi nhưng thể tích ( V ) tăng do đó trọng lượng riêng (d )
……...
Vậy trọng lượng riêng của không khí nóng nhỏ hơn trọng lượng riêng của không khí lạnh. Do đó không
khí nóng nhẹ hơn không khí lạnh.
C9: Hãy giải thích tại sao dựa theo mức nước trong ống thủy tinh người ta có thể biết thời tiết
nóng hay lạnh? (hình bên)

3

Truy cập trang để học Toán – Văn – Anh – Lý – Hóa – Sinh –
Sử - Địa – GDCD tốt nhất!


- Khi thời tiết nóng lên, không khí trong bình cầu cũng nóng lên, nở ra,thể tích không khí tăng đẩy mức
nước trong ống thủy tinh xuống dưới.
- Khi thời tiết lạnh đi, không khí trong bình cũng lạnh đi, co lại,thể tích không khí giảm, nước dâng lên
bù vào đó .
Vì vậy, dựa vào mức nước hạ xuống, dâng lên mà người ta biết được khi nào trời nóng, trời lạnh.

4

Truy cập trang để học Toán – Văn – Anh – Lý – Hóa – Sinh –
Sử - Địa – GDCD tốt nhất!