GIẢI PHÁP THỨC ĐẨY QUÁ TRÍNH CPH DNNN TẠI VĂN PHÒNG CÔNG TY GIAO NHẬN KHO VẬN NGOẠI THƯƠNG VIETRANS Ở HÀ NỘI

GIẢI PHÁP THỨC ĐẨY QUÁ TRÍNH CPH DNNN TẠI VĂN
PHÒNG CÔNG TY GIAO NHẬN KHO VẬN NGOẠI THƯƠNG
VIETRANS Ở HÀ NỘI
3.1. Định hướng, kế hoạch sắp xếp, đổi mới DNNN của Chính phủ và Bộ
công thương:
3.1.1. Định hướng, kế hoạch sắp xếp, đổi mới DNNN của Chính phủ:
Quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước ta về CPH DNNN thực hiện
đường lối đổi mới, phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, phát huy sức mạnh
toàn dân tộc để thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng , dân
chủ và văn minh, Đại hội VI chủ trương chuyển đổi một bộ phận DNNN sang
những hình thức khác nhằm khắc phục tình trạng trì trệ, kém hiệu quả của các
DNNN, tạo động lực mới cho khu vực kinh tế Nhà nước. Tiếp nối tinh thần Đại
hội VI, Đại hội VII chủ trương từng bước thành lập công ty cổ phần và Hội nghị
đại biểu giữa nhiệm kỳ khoá VII chủ trương CPH có mức độ các DNNN với
một số mục tiêu cụ thể: “ để thu hút thêm các nguồn vốn, tạo nêm động lực
ngăn chặn tiêu cực, thúc đẩy DNNN làm ăn có hiệu quả, cần thực hiện các hình
thức CPH có mức độ phù hợp với tính chất và lĩnh vực sản xuất, kinh doanh,
trong đó Nhà nước chiếm tỷ lệ cổ phần chi phối ”; “ áp dụng từng bước vững
chắc việc bán một tỷ lệ cổ phần cho công nhân viên chức làm việc tại doanh
nghiệp ”; “ thí điểm việc bán một phần cổ phần, cổ phiếu của một số DNNN
cho các cá nhân và tổ chức bên ngoài doanh nghiệp ”. Đại hội VIII đã quyết
định “ triển khai tích cực và vững chắc việc CPH DNNN để huy động thêm vốn,
tạo thêm động lực thúc đẩy doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả, làm cho tài sản
Nhà nước ngày càng tăng, không phải để tư nhân hoá. Bên cạnh những doanh
nghiệp 100% vốn Nhà nước sẽ có nhiều DNNN nắm đa số hay nắm tỷ lệ cổ
phần chi phối. Gọi thêm cổ phần hay bán cổ phần cho người lao động tại doanh
nghiệp, cho các tổ chức cá nhân ngoài doanh nghiệp tuỳ từng trường hợp cụ thể,
vốn huy động được phải để đầu tư mở rộng sản xuất, kinh doanh”. Hội nghị
Trung ương 4 khoá VIII chủ trương mở rộng diện và đối tượng mua cổ phần,
bán cổ phần cho người nước ngoài với mức độ thí điểm: “ đối với các doanh
nghiệp mà Nhà nước không cần nắm 100% vốn cần lập kế hoạch CPH để tạo

động lực phát triển, thúc đẩy làm ăn có hiệu quả. Sữa đổi, bổ sung các quy định,
kiện toàn tổ chức chỉ đạo CPH các cấp. Thí điểm việc bán cổ phần cho người
nước ngoài. Khuyến khích nông dân sản xuất nguyên liệu, tham gia mua cổ
phần ở các doanh nghiệp chế biến nông sản”. Cũng từ Đại hội VIII và qua thực
tế CPH, đối với các DNNN quá nhỏ (dưới 1 tỷ đồng) phải qua nhiều thủ tục của
quá trình CPH là không hiệu quả, Nhà nước đã có chính sách giao, bán cho tập
thể người lao động hoặc khoán kinh doanh, cho thuê DNNN. Đại hội IX đã xác
định yêu cầu sắp xếp DNNN, CPH:
“ Trong năm 5 tới cơ bản hoàn thành việc củng cố, sắp xếp, điều chỉnh cơ
cấu, đổi mới và nâng cao hiệu quả các DNNN hiện có, đồng thời phát triển thêm
doanh nghiệp mà Nhà nước đầu tư 100% vốn hoặc có cổ phần chi phối ở một số
ngành, lĩnh vực then chốt và địa bàn quan trọng. Thực hiện tốt chủ trương CPH
và đa dạng hoá sở hữu đối với những doanh nghiệp mà Nhà nước không cần
nắm 100% vốn. Tiếp tục đổi mới cơ chế, chính sách đối với DNNN để tạo động
lực phát triển và nâng cao hiệu quả ”. Để triển khai chủ trương Nghị quyết Đại
hội IX, Hội nghị Trung ưong 3 đã bàn chuyên đề về tiếp tục sắp xếp, đổi mới,
phát triển và nâng cao hiệu quả DNNN, coi đó là nhiệm vụ cấp bách và cung là
nhiệm vụ chiến lược, lâu dài với nhiều khó khăn, phức tạp, mới mẻ. Đến Hội
nghị Trung ương 9 (khoá IX) khẳng định quan điểm CPH nhanh hơn, mở rộng
hơn diện tích CPH sang hầu hết các lĩnh vực, các doanh nghiệp lớn: “ đẩy nhanh
tiến độ CPH và mở rộng diện tích các DNNN cần CPH, kể cả một số công ty và
doanh nghiệp lớn trong các ngành như điện lực, luyện kim, cơ, hoá chất, phân
bón, xi măng, xây dựng, vận tải đường bộ, đường sông, hàng không, hàng hải,
viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm...”. Đại hội X xác định: “ đẩy mạnh việc sắp
xếp, đổi mới và nâng cao hiệu quả DNNN, trọng tâm là CPH... Đẩy mạnh và
mở rộng diện CPH DNNN, kể cả các công ty Nhà nước... Thúc đẩy việc hình
thành một số tập đoàn kinh tế mạnh, tầm cỡ khu vực, có sự tham gia cổ phần
của Nhà nước, của tư nhân trong ngoài nước, các công ty bảo hiểm, các quỹ đầu
tư... trong đó Nhà nước giữ cổ phần chi phối”.
Như vậy, quan điểm, chủ trương về CPH DNNN của Đảng từ khi bắt đầu

đổi mới kinh tế- thực chất là từ Đại hội VII đến Đại hội X đã có một bước tiến
khá dài xuất phát từ đúc rút kinh nghiệm thực tiễn của đất nước. Từ thực hiện
các hình thức CPH có mức độ, trong đó Nhà nước chiếm tỷ lệ cổ phần chi phối
đến triển khai tích cực và vững chắc việc CPH, thí điểm việc bán cổ phần cho
người nước ngoài rồi đẩy nhanh tiến độ CPH, mở rộng diện và CPH cả một số
công ty, doanh nghiệp lớn trong một số ngành mà trước đây cho là Nhà nước
phải nắm giữ, bất kể đó là ngành kinh tế then chốt hay không. Từ CPH bằng vận
động tự nguyện đã trở thành kế hoạch địa chỉ cụ thể có định thời gian; từ chỗ
chỉ CPH những doanh nghiệp nhỏ, làm ăn thua lỗ đến CPH cả những doanh
nghiệp lớn, tổng công ty, cả những doanh nghiệp đang làm ăn có hiệu quả,
nhưng không thuộc diện Nhà nước nắm giữ 100% vốn- điều đó thể hiện chủ
trương nhất quán và quan tâm của Đảng, Nhà nước ta về thực hiện CPH DNNN.
Trên tinh thần đó chủ trương của Đảng về CPH DNNN được thể chế hoá thành
những chính sách, văn bản pháp lý triển khai vào thực tế. Trên cơ sở quan điểm
của Đảng, Chính phủ đã xây dựng kế hoạch sắp xếp đổi mới DNNN từ năm
2006- 2010 như sau: từ năm 2007 đến 2010 CPH khoảng 1500 doanh nghiệp
(riêng các doanh nghiệp thành viên của tổng công ty Nhà nước phải hoàn thành
trong năm 2008); trong đó, năm 2007 phải tiến hành CPH 550 doanh nghiệp
(khoảng 20 tổng công ty), số còn lại sẽ thực hiện trong giai đoạn 2008- 2009;
một số công ty và một số ít doanh nghiệp chưa CPH sẽ thực hiện trong năm
2010. Phấn đấu đến cuối năm 2010, cả nước chỉ còn 554 doanh nghiệp 100%
vốn Nhà nước; trong đó, có 26 tập đoàn, tổng công ty quy mô lớn; 178 doanh
nghiệp hoạt động trong lĩnh vực an ninh, quốc phòng, sản xuất cung ứng sản
phẩm, dịch vụ thiết yếu; 200 nông, lâm trường; 150 doanh nghiệp thành viên tập
đoàn, tổng công ty Nhà nước.
Kế hoạch đề ra là như vậy nhưng do cuối 2007 và năm 2008 TTCK sụt
giảm trầm trọng nên tiến trình cổ phần hóa diễn ra rất chậm chậm. Đặc biệt,
trong 6 tháng đầu năm 2008 việc cổ phần hóa dường như là dậm chân tại chỗ.
Trước tình hình đó Chính phủ đặt mục tiêu, trong giai đoạn 2008 - 2010, cả
nước phải CPH 948 trong tổng số 1.535 DNNN cần phải sắp xếp, chuyển đổi sở

hữu. Do năm 2008, tốc độ CPH đạt quá thấp, nên một trong những nhiệm vụ
trọng tâm nhằm tháo gỡ khó khăn, huy động mọi nguồn lực để nâng cao hiệu
quả sản xuất - kinh doanh được Chính phủ đặt ra là phải đẩy mạnh cải cách
DNNN, thúc đẩy thực hiện CPH các tập đoàn và tổng công ty nhà nước theo kế
hoạch; tiếp tục bán số cổ phần nhà nước trong các DN đã CPH mà Nhà nước
không cần nắm cổ phần chi phối. Đứng trước thực tế tiến độ CPH khó hoàn
thành theo đúng lộ trình, tại Phiên họp thường kỳ tháng 1/2009, Chính phủ đã
thông qua Nghị quyết 06/NQ-CP yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với
Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển DN đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn để
đẩy mạnh việc sắp xếp, CPH các tổng công ty nhà nước, tập đoàn kinh tế, DN
quy mô lớn một cách vững chắc và có hiệu quả.
Trên cơ sở đó, Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các cơ
quan liên quan xây dựng Dự thảo Nghị định của Chính phủ về đánh giá lại tài
sản và tiền vốn của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước; Nghị định sửa
đổi, bổ sung Nghị định 109/2007/NĐ-CP về chuyển công ty 100% vốn nhà
nước thành công ty cổ phần.
3.1.2. Kế hoạch đẩy mạnh công tác sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao
hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp thuộc Bộ thương mại.
Sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh
nghiệp là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Vì vậy, được sự quan tâm của
Ban Cán sự Đảng và lãnh đạo Bộ trong những năm qua các doanh nghiệp thuộc
Bộ công thương đã được cơ cấu lại, kiện toàn quản lý và tổ chức, tập trung
nguồn lực thông qua việc sắp xếp lại mô hình tổ chức, CPH, bán cổ phần ra bên
ngoài để thu hút vốn đầu tư phát triển, từng bước nâng cao khả năng cạnh tranh,
phù hợp với cơ chế thị trường.
Để phục vụ công tác sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp, Bộ công thương đã tổ
chức các hội nghị phổ biến các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chỉ thị của
Thủ tướng Chính phủ; tổ chức hội nghị tập huấn, giới thiệu các chế độ, chính
sách mới của Nhà nước về đổi mới, CPH doanh nghiệp, việc chuyển đổi, tổ
chức lại doanh nghiệp nhà nước theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con... để

cán bộ chủ chốt, cán bộ làm công tác đổi mới doanh nghiệp trong toàn ngành
biết và triển khai thực hiện. Do làm tốt công tác tuyên truyền, hướng dẫn nên từ
khi có chủ trương sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động
của doanh nghiệp, đặc biệt là sau khi có Nghị quyết Trung ương 3 Khoá IX đến
nay, nhằm tiếp tục đẩy nhanh tiến trình đổi mới, sắp xếp DNNN, trong năm
2008 đã tiến hành CPH 3 tổng công ty lớn: Tổng công ty Máy và Thiết bị công
nghiệp; Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp; Tổng công ty Thiết bị
điện Việt Nam. Bên cạnh đó, Bộ Công thương cũng quyết định CPH 6 đơn vị
thành viên tổng công ty; 3 công ty và đơn vị trực thuộc là: Công ty TNHH một
thành viên Cơ khí Hà Nội (Tổng công ty Máy và Thiết bị công nghiệp); 4 công
ty TNHH một thành viên thuộc Tổng công ty Máy động lực và Máy nông
nghiệp; Công ty TNHH một thành viên Chế tạo điện cơ Hà Nội (Tổng công ty
Thiết bị điện Việt Nam); 3 công ty và đơn vị trực thuộc là: Công ty Dầu thực
vật và Hương liệu mỹ phẩm Việt Nam; Viện Máy và Dụng cụ công nghiệp;
Viện Nghiên cứu cơ khí.
Ngoài ra, Bộ thương mại đã chỉ đạo các đơn vị áp dụng nhiều biện pháp
sắp xếp, đổi mới quản lý để nâng cao hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, công tác
sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp,
đặc biệt là công tác CPH các công ty nhà nước trong Ngành còn chậm. Do vậy,
năm 2009 cần có sự tập trung chỉ đạo để đẩy nhanh tiến độ sắp xếp, đổi mới,
phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp mà trọng tâm là
thực hiện CPH doanh nghiệp hoặc áp dụng hình thức bán, phá sản... đối với
những doanh nghiệp nhỏ, sản xuất kinh doanh thua lỗ. Để thực hiện tốt mục
tiêu, nhiệm vụ nêu trên, Bộ trưởng Bộ thương mại chỉ thị:
- Các đơn vị có trách nhiệm tổ chức phổ biến, quán triệt Nghị quyết Đại
hội Đảng lần thứ X, Chương trình hành động của Chính phủ về đẩy mạnh sắp
xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước giai đoạn
2006-2010 được ban hành kèm theo Quyết định số 263/2006/QĐ-TTg ngày
15/11/2006 của Thủ tướng Chính phủ, Chỉ thị số 36/2006/CT-TTg ngày
15/11/2006 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện Chương trình hành

động của Chính phủ về đẩy mạnh sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu
quả doanh nghiệp nhà nước giai đoạn 2006-2010 và các quy định khác có liên
quan nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, công nhân viên chức và
người lao động trong toàn Ngành về sự cần thiết và các hình thức sắp xếp, đổi
mới doanh nghiệp nhà nước.
- Tiếp tục kiện toàn Ban Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp, Ban Chỉ đạo
CPH... bố trí cán bộ có trình độ chuyên môn nghiệp vụ để đảm bảo công tác
tham mưu cho lãnh đạo trong việc thực hiện sắp xếp, đổi mới, phát triển và
nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
- Cục trưởng các Cục, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc (Giám
đốc) các Tổng công ty, Công ty nhà nước, Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ
có trách nhiệm: Rà soát, xây dựng chương trình, giải pháp tích cực để tiến hành
sắp xếp, CPH doanh nghiệp theo đúng phương án đã được Thủ tướng Chính phủ
phê duyệt; Đối với những doanh nghiệp khó khăn (chủ yếu là những khó khăn
về tài chính) cần tập trung kiện toàn tổ chức, đẩy mạnh công tác giải quyết tồn
tại, tháo gỡ khó khăn để thực hiện CPH. Những doanh nghiệp sản xuất kinh
doanh thua lỗ, không còn vốn nhà nước, không đáp ứng các tiêu chí quy định,
không thể CPH được thì chủ động đề xuất, báo cáo Bộ để trình Thủ tướng
Chính phủ cho thực hiện bán hoặc phá sản; Đối với những doanh nghiệp đã thực
hiện chuyển đổi, sắp xếp lại sản xuất kinh doanh có hiệu quả, tạo được thương
hiệu trên thị trường thì cần có biện pháp khuyến khích, hỗ trợ để mở rộng sản
xuất kinh doanh, hình thành các mô hình mới phù hợp theo quy định của pháp
luật.
- Các Tổng công ty nhà nước thuộc Bộ có trách nhiệm nghiêm túc triển
khai thực hiện Quyết định số 1729/QĐ-TTg ngày 29/12/2006 của Thủ tướng
Chính phủ về việc phê duyệt danh sách các Tập đoàn, Tổng công ty nhà nước
thực hiện CPH giai đoạn 2007 - 2010. Đẩy nhanh các bước CPH tổng công ty
nhà nước. Coi việc CPH toàn tổng công ty là nhiệm vụ trong tâm trong công tác
đổi mới, sắp xếp doanh nghiệp, nhằm tạo bước đột phá trong việc nâng cao hiệu
quả hoạt động của các tổng công ty trong thời gian tới, đạt mục tiêu thu hút vốn

và đổi mới quản trị, nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.