B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T TP.HCM
---
---
NGUY N MINH H I
NG D NG MÔ HÌNH TH ðI M CÂN B NG
VÀO QU N TR CHI N LƯ C
T NG CÔNG TY ðI N L C TP.HCM
GIAI ðO N 2013-2020
LU N VĂN TH C S KINH T
TP. H Chí Minh – Năm 2013
B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T TP.HCM
---
---
NGUY N MINH H I
NG D NG MÔ HÌNH TH ðI M CÂN B NG
VÀO QU N TR CHI N LƯ C
T NG CÔNG TY ðI N L C TP.HCM
GIAI ðO N 2013-2020
Chuyên ngành: QU N TR KINH DOANH
Mã s
: 60340102
LU N VĂN TH C S KINH T
NGƯ I HƯ NG D N KHOA H C:
PGS. TS. VÕ TH QUÝ
TP. H Chí Minh – Năm 2013
L I CAM ðOAN
Kính thưa quý th y cô, tôi tên là Nguy n Minh H i, h c viên cao
h c khóa 21, ngành Qu n tr kinh doanh, Trư ng ð i h c Kinh t TP.HCM.
Tôi xin cam ñoan ñ tài lu n văn “ NG D NG MÔ HÌNH TH
ðI M
CÂN B NG VÀO QU N TR CHI N LƯ C T NG CÔNG TY
ðI N L C THÀNH PH
H
CHÍ MINH GIAI ðO N 2013-2020” là
công trình nghiên c u do tôi th c hi n.
Cơ s lý lu n tham kh o t các tài li u ñư c nêu
ph n tài li u tham
kh o. K t qu nghiên c u ñư c trình bày trong lu n văn do tác gi tr c ti p
th c hi n ñ m b o tính trung th c, không sao chép c a b t c công trình
nghiên c u nào trư c ñây.
TP. H Chí Minh, ngày 13 tháng 12 năm 2013
H c viên
Nguy n Minh H i
M CL C
Trang ph bìa
L i cam ñoan
M cl c
Danh m c các ch vi t t t
Danh m c b ng
Danh m c hình
TÓM T!T
CHƯƠNG 1 M$ ð%U
1
1.1. Lý do ch n ñ tài
1
1.2. M c tiêu nghiên c u
5
1.3. Ph m vi nghiên c u
5
1.4. ð i tư ng nghiên c u
5
1.5. Phương pháp nghiên c u
5
1.6. Ý nghĩa th c ti n c a nghiên c u
7
CHƯƠNG 2 CƠ S$ LÝ THUY'T
8
2.1. Khung lý thuy t
8
2.2. Th c hi n và ki(m soát chi n lư c trong qu n tr chi n lư c
9
2.3. Th) ñi(m cân b*ng (BSC)
12
2.3.1 Khái ni m v BSC
12
2.3.2 B n ñ chi n lư c
14
2.3.3 Các lo i ch+ s ño lư ng ho t ñ,ng c a doanh nghi p t m chi n lư c 17
CHƯƠNG 3 EVNHCMC VÀ CHI'N LƯ-C GIAI ðO N 2011-2020
23
3.1. Gi i thi u v EVNHCMC
23
3.2. Tóm t t chi n lư c EVNHCMC
25
3.2.1.T m nhìn-S m nh
25
3.2.2. Chi n lư c EVNHCMC giai ño n 2011-2020
26
3.3. Phân tích và nh n xét v chi n lư c c a EVNHCMC
29
3.4. Tóm lư c n,i dung các m c tiêu chi n lư c c a EVNHCMC:
30
CHƯƠNG 4 XÂY D.NG H/ TH0NG BSC C1A EVNHCMC
35
4.1. Qui trình th c hi n
35
4.2. Ngu n s li u
36
4.3. Thu th p và x2 lý d li u
37
4.3.1. Xây d ng B n ñ chi n lư c EVNHCMC
37
4.3.1.1 D th o B n ñ chi n lư c
37
4.3.1.2 Kh o sát s ñ ng thu n ñ i v i d th o B n ñ chi n lư c
38
4.3.1.3 K t qu l p B n ñ chi n lư c
49
4.3.2. Xây d ng các ch+ s KPIs
51
4.3.2.1 ð xu t các ch+ s PI
51
4.3.2.2 Kh o sát s ñ ng thu n xây d ng b, KPIs
62
4.3.2.3 K t qu xây d ng b, KPIs
68
4.3.3. Kh o sát, xây d ng tr ng s c a KPIs
4.3.4. Xây d ng ngư3ng ñánh giá c a KPIs
CHƯƠNG 5 K'T QU4 TH.C HI/N ð5 TÀI
5.1. K t qu th c hi n
5.2. K t lu n và ki n ngh
5.2.1 ðánh giá chung v ñ tài
5.2.2 Ki n ngh ñ i v i EVNHCMC
5.2.3 ðóng góp c a ñ tài, các h n ch và hư ng nghiên c u ti p theo
Tài li u tham kh o
Ph l c
69
77
81
81
81
81
83
84
DANH M C
DANH M C CÁC CH
VI T T T
1. AMI: Advanced Metering Infrastructure- H th ng h t ng ño ñ m thông minh
2. BSC: Balanced Scorecard-Th) ñi(m cân b*ng
3. BVMT: B o v môi trư ng
4. CBCNV: Cán b, công nhân viên
5. CNTT: Công ngh thông tin
6. CSR: Corporate Social Responsibility – Trách nhi m xã h,i c a doanh nghi p
7. EVN: T p ñoàn ði n l c Vi t Nam
8. EVNHCMC: T6ng công ty ði n l c Thành ph H Chí Minh
9. GISa : Geography Information System- H th ng thông tin ñ a lý
10. GISb : Gas Insulation System- H th ng cách ñi n khí
11. IE : International Electrotechnical Commission- 1y ban K7 thu t ñi n Qu c t
12. KPI: Key Performance Indicator- Ch+ s thành qu ho t ñ,ng c t y u
13. KRI: Key Result Indicator- Ch+ s k t qu c t y u
14. NCKH: Nghiên c u khoa h c
15. PI: Performance Indicator -Ch+ s thành qu ho t ñ,ng
16. PR: Public relationships- Quan h c,ng ñ ng
17. SCADA: H th ng giám sát ñi u khi(n và thu th p x2 lý d li u
18. TNHH MTV: Trách nhi m h u h n m,t thành viên
19. TP.HCM: Thành ph H Chí Minh
DANH M C B NG
Trang
B ng 3.1: Các nhóm nhi m v tr ng tâm c a chi n lư c
27
B ng 3.2: Các ch+ tiêu chi n lư c c th(
28
B ng 3.3: D ki n ngân sách th c hi n chi n lư c
28
B ng 4.1: Thành ph n chuyên gia ch n kh o sát ý ki n
37
B ng 4.2: D th o b c c các m c tiêu chi n lư c c a EVNHCMC
38
B ng 4.3: T6ng h p s lư ng các m c tiêu có s ñ ng thu n tuy t ñ i, chưa
ñ ng thu n tuy t ñ i và có ñ ngh b6 sung c a d th o B n ñ
chi n lư c
40
B ng 4.4: Các m c tiêu trong B n ñ chi n lư c EVNHCMC
51
B ng 4.5: Các ch+ s PI d ki n cho các m c tiêu thu,c khía c nh Tài chính
52
B ng 4.6: Các ch+ s PI d ki n cho các m c tiêu thu,c khía c nh Khách
hàng
B ng 4.7A: Các ch+ s PI d ki n cho các m c tiêu thu,c khía c nh Qui trình
n,i b,
B ng 4.7B: Các ch+ s PI d ki n cho các m c tiêu thu,c khía c nh Qui trình
n,i b,
B ng 4.8: Các ch+ s PI d ki n cho các m c tiêu thu,c khía c nh H c t p Phát tri(n
B ng 4.9: Các ch+ s PI d ki n cho các m c tiêu thu,c khía c nh Hài lòng
nhân viên
B ng 4.10: Các ch+ s PI d ki n cho các m c tiêu thu,c khía c nh C,ng
ñ ng-Môi trư ng
B ng 4.11: T6ng h p s lư ng PI có s ñ ng thu n tuy t ñ i, chưa ñ ng
thu n tuy t ñ i và có ñ ngh b6 sung
B ng 4.12A:T6ng h p KPI có tr ng s ño lư ng các m c tiêu chi n lư c c a
EVNHCMC
B ng 4.12B:T6ng h p KPI có tr ng s ño lư ng các m c tiêu chi n lư c c a
EVNHCMC
B ng 4.13A:Giá tr m c ngư3ng ñ( qui ñ6i ñi(m ñánh giá t ng ch+ s KPI
B ng 4.13B:Giá tr m c ngư3ng ñ( qui ñ6i ñi(m ñánh giá t ng ch+ s KPI
53
54
56
57
59
61
62
75
76
78
79
DANH M C HÌNH
Trang
Hình 1.1:
Lưu ñ th c hi n k7 thu t Delphi
6
Hình 2.1:
Khung lý thuy t nghiên c u
8
Hình 2.2:
Các bư c ki(m soát chi n lư c
10
Hình 2.3:
Th) ñi(m cân b*ng v i 4 khía c nh
12
Hình 2.4:
Th) ñi(m cân b*ng v i 6 khía c nh
14
Hình 2.5:
M i quan h nguyên nhân – k t qu trong BSC
15
Hình 2.6:
Th) ñi(m cân b*ng như là khung chi n lư c cho hành ñ,ng
16
Hình 2.7:
Ba lo i ch+ s ño lư ng s th c hi n c a t6 ch c
18
Hình 2.8:
N n t ng liên k t các thư c ño hi u su t v i chi n lư c c a t6 ch c
19
Hình 2.9:
ðư ng cong Half-life ño lư ng m c ñ, h c t p c a t6 ch c
21
Hình 3.1:
Cơ c u trình ñ, CBCNV
24
Hình 3.2:
Cơ c u ngành ngh tính ñ n 31/12/2012
24
Hình 3.3: So sánh năng su t lao ñ,ng gi a 05 T6ng công ty
29
Hình 4.1:
Lưu ñ th c hi n ñ tài
35
Hình 4.2:
B n ñ chi n lư c EVNHCMC
50
TÓM T T
ð tài này ñư c th c hi n nh*m ng d ng mô hình Th) ñi(m cân b*ng
(BSC) vào th c ti n qu n tr chi n lư c c a T6ng Công ty ði n l c TP.HCM
(EVNHCMC) giai ño n 2013-2020. M c tiêu ñ
tài là xây d ng BSC c a
EVNHCMC như m,t công c ñáp ng yêu c u qu n tr trong quá trình th c hi n
và ki(m soát chi n lư c giai ño n 2013-2020. Ph m vi th c hi n ñ tài là: (1) Xây
d ng b n ñ chi n lư c k t n i các m c tiêu chi n lư c c a EVNHCMC giai ño n
2013-2020 theo các khía c nh c a mô hình BSC và (2) xây d ng b, ch+ s ño
lư ng (KPIs) cùng tiêu chu8n ñánh giá k t qu th c hi n ng v i các m c tiêu
chi n lư c c a EVNHCMC. Mô hình BSC l a ch n g m 6 khía c nh do
Parmenter (2009) ñ ngh trên cơ s mô hình g c do Kaplan và Norton nghiên c u
công b năm 1996. Quá trình th c hi n ñ tài qua các bư c:
- (i) H th ng các m c tiêu chi n lư c tr ng y u c a EVNHCMC và thu th p
ý ki n ñ ng thu n c a các chuyên gia qua 3 vòng kh o sát theo phương pháp
Delphi ñ( xây d ng b n ñ chi n lư c EVNHCMC v i 6 khía c nh (1) Tài chính,
(2) Khách hàng, (3) Qui trình n,i b,, (4) H c t p- Phát tri(n, (5) Hài lòng nhân
viên và (6) C,ng ñ ng-Môi trư ng;
- (ii) th c hi n 2 vòng kh o sát ý ki n chuyên gia b*ng phương pháp Delphi ñ(
ñ t ñư c ñ ng thu n 49 KPIs ño lư ng 25 m c tiêu chi n lư c EVNHCMC;
- (iii) thu th p ý ki n chuyên gia ñánh giá t m quan tr ng c a 49 KPIs ñ( xác
ñ nh tr ng s các KPI, KRI tương ng;
- và (iv) sau cùng là thu th p các s li u th ng kê ñ( tính toán xác ñ nh các
ngư3ng chu8n ñánh giá t ng KPI.
K t qu nghiên c u ñã hình thành ñư c h th ng BSC g m b n ñ chi n lư c
EVNHCMC giai ño n 2013-2020 v i 25 m c tiêu và 49 KPIs ño lư ng các m c
tiêu phân b6 theo 6 khía c nh c a mô hình BSC. ð ng th i các ngư3ng chu8n so
sánh các KPIs cũng ñư c th c hi n theo 5 m c ñánh giá cho m:i KPI.
Tác gi ñã ñ
xu t hư ng
ng d ng k t qu
nghiên c u ñư c ñ i v i
EVNHCMC. Quá trình nghiên c u cũng giúp rút ra m,t s bài h c v th c hi n
phương pháp Delphi trong th c ti n, ch+ ra các h n ch c a ñ tài và hư ng nghiên
c u ti p theo.
K t c u lu n văn g m 5 chương. Chương 1 là ph n M ñ u gi i thi u lý do
hình thành v n ñ nghiên c u, t ñó xác ñ nh ñư c m c tiêu nghiên c u, gi i h n
ph m vi nghiên c u, ñ i tư ng, phương pháp nghiên c u và ý nghĩa th c ti n c a
ñ tài. Chương 2 trình bày cơ s lý thuy t cơ b n liên quan ñ n gi i quy t v n ñ
nghiên c u g m: (1) Lý thuy t v qu n tr chi n lư c v i tr ng tâm v th c hi n và
ki(m soát chi n lư c, (2) lý thuy t v BSC ng d ng trong qu n tr chi n lư c và
(3) lý thuy t v KPIs. Chương 3 gi i thi u v EVNHCMC và tóm t t chi n lư c
c a EVNHCMC giai ño n 2011-2020 v i 37 m c tiêu tr ng y u. Chương 4 trình
bày các bư c th c hi n xây d ng BSC c a EVNHCMC ñ( hình thành b n ñ
chi n lư c, b, KPIs và chu8n ñánh giá k t qu th c hi n các m c tiêu chi n lư c
giai ño n 2013-2020 c a EVNHCMC. Chương 5 ñánh giá t6ng quát quá trình th c
hi n ñ tài, k t qu th c hi n, ñ xu t hư ng ng d ng k t qu nghiên c u, ñ ng
th i ch+ ra các h n ch c a nghiên c u và ñ ngh hư ng nghiên c u ti p theo.
1
CHƯƠNG 1
M
ð U
Gi!i thi"u: Chương 1 s; trình bày b i c nh th c ti n qu n tr chi n lư c t i
EVNHCMC ñ( làm rõ nhu c u v công c h: tr quá trình th c hi n và ki(m soát
chi n lư c EVNHCMC giai ño n 2013-2020. Trong chương này cũng phân tích ưu
như c ñi(m m,t s mô hình qu n tr chi n lư c kinh ñi(n ñ( làm n6i b t nh ng ñ
ñi(m phù h p c a mô hình BSC ñ i v i qu n tr chi n lư c c a EVNHCMC. Sau
cùng tác gi xác ñ nh m c tiêu nghiên c u, ph m vi nghiên c u, ñ i tư ng, phương
pháp nghiên c u và ý nghĩa th c ti n c a ñ tài lu n văn này.
1.1. Lý do ch#n ñ% tài
EVNHCMC là doanh nghi p Nhà nư c ho t ñ,ng theo mô hình Công ty
TNHH MTV do EVN n m gi 100% v n ñi u l . Trong quá trình hình thành và phát
tri(n, EVNHCMC ho t ñ,ng trong môi trư ng kinh doanh ñ,c quy n và chưa ch u áp
l c c nh tranh tr c ti p. V qu n tr , trư c năm 2012, EVNHCMC chưa t ng xây
d ng chi n lư c c p công ty.
Th c ti n ñã ch ng minh chưa có doanh nghi p nào t n t i và phát tri(n b n
v ng mà không có chi n lư c. ð ng th i, th c ti n cũng ñã ch ng minh cho dù ñã
xây d ng chi n lư c m,t cách bài b n nhưng nhi u công ty v=n g
tri(n khai (Miyake, 2002). Qu n tr chi n lư c càng khó khăn hơn trong m,t th gi i
thay ñ6i ngày càng nhanh chóng, ph c t p, có tính b t ñ nh cao và không th( ñoán
trư c như th k> 21 này (Faltejskova and Dvorakova, 2013). M,t nghiên c u c a Sull
(2000) v nh ng bài h c t th t b i c a các công ty l n trong th c thi chi n lư c có
nguyên nhân thích
ng ch m ho
trư ng. Nói cách khác, chi n lư c c a t6 ch c dù có xây d ng t t ñ n ñâu cũng ph i
có s sai l ch so v i th c ti n và ph i ñi u ch+nh liên t c trong quá trình th c thi
(Fred, 2006). V n ñ là doanh nghi p s2 d ng công c gì ñ( có kh năng thu nh n,
phân tích, ñánh giá thông tin sát v i th c tr ng c a t6 ch c t ñó giúp cho nhà qu n
tr c p cao ra ñư c các quy t ñ nh ñi u ch+nh ñúng ñ n và ñúng lúc (Wells, 2000).
Th gi i ñang thay ñ6i v i t c ñ, chóng m<t ngay nh ng năm ñ u c a th k>
2
21 ñã t o ra thách th c cho các công ty mu n ñón ñ u s thay ñ6i ñ( thành công
(Drucker, 2003). EVNHCMC ñã nh n th y c n ph i ch ñ,ng thay ñ6i t6 ch c chu8n
b ñáp ng cho giai ño n th trư ng phân ph i ñi n c nh tranh theo qui ho ch c a
Chính ph (b t ñ u năm 2022). T cu i năm 2011, EVNHCMC ñã t6 ch c nghiên
c u chi n lư c phát tri(n T6ng Công ty, ñ n tháng 9/2012, EVNHCMC ñã thông qua
ñ án chi n lư c phát tri(n T6ng công ty giai ño n 2011-2020 và thành l p Ban tri(n
khai chi n lư c vào gi a năm 2013.
Th c ti n ñã ghi nh n qu n tr chi n lư c có th( chia thành các giai ño n (1)
thi t l p chi n lư c, (2) th c hi n chi n lư c và (3) ñánh giá và ñi u ch+nh chi n lư c
(Fred, 2006; Nguy n Th Liên Di p và Ph m Văn Nam, 2008). Các quá trình nêu trên
di n ra ñan xen, liên t c v i t c ñ, ngày càng nhanh (Faltejskova and Dvorakova,
2013) nh*m ñ m b o cho t6 ch c ñi ñúng ñ nh hư ng t m nhìn và ñ t ñư c các m c
tiêu chi n lư c ñã ñ
Assen et al (2009) ñã ñúc k t nh ng mô hình qu n tr chi n lư c như công c
dùng cho t ng giai ño n (ví d mô hình phân tích SWOT, Ma tr n BCG áp d ng ch
y u cho giai ño n ho ch ñ nh chi n lư c; mô hình qu n lý d a trên giá tr VBM s2
d ng ñ( ño lư ng, ñánh giá k t qu th c hi n) ho
qu n tr chi n lư c (ví d Mô hình qu n tr chi n lư c toàn di n, Mô hình BSC). ði u
quan tr ng là không có m,t mô hình nào t i ưu ñ( ng d ng cho t t c các t6 ch c
(Assen et al, 2009). Do ñó, m:i t6 ch c ph i t l a ch n mô hình qu n tr phù h p
ñi u ki n c th( và áp d ng m,t cách sáng t o vào qu n tr chi n lư c c a t6 ch c.
Không ngo i l , n u EVNHCM mu n ñ t ñư c các m c tiêu chi n lư c ñã ñ
ra, v n ñ tr ng y u là ph i xây d ng ñư c b, công c qu n tr chi n lư c h: tr hi u
qu cho quá trình th c hi n và ki(m soát chi n lư c giai ño n 2013-2020.
EVNHCMC ñã th c hi n ho ch ñ nh chi n lư c d a vào k t qu phân tích theo
mô hình SWOT. $ giai ño n th c hi n chi n lư c, mô hình SWOT không ph i là
công c có kh năng h: tr thi t l p m c tiêu ng n h n, phân b6 ngu n l c và xây
d ng các thang ño lư ng, ki(m soát g n v i các m c tiêu ñã ñ
ñi(m là m:i l n ñánh giá k t qu th c hi n chi n lư c là m:i l n kh i ñ,ng l i các
3
bư c phân tích môi trư ng như khi b t ñ u (Assen et al, 2009). Mô hình ưu vi t-BEM
(Business Excellence Model) c a Liên ñoàn qu n lý ch t lư ng châu Âu (EFQM) là
m,t mô hình qu n tr theo quan ñi(m qu n tr ch t lư ng toàn di n (TQM) d a vào
nh ng kinh nghi m t t nh t ñ( ñánh giá các ñi(m m nh ñi(m, y u và ñ nh hư ng xây
d ng cơ c u t6 ch c ưu vi t ñáp ng chi n lư c ñ ra (Assen et al, 2009). Như c
ñi(m c a BEM là áp d ng chu8n hóa m,t nhóm m c tiêu chi n lư c cho t t c các t6
ch c, tín hi u ch+ báo d a trên ñánh giá d li u quá kh mà không có kh năng h: tr
ho t ñ,ng ñi u hành trong tương lai làm th nào ñ( c i thi n nh ng m c tiêu có ch+
báo th p (Andersen et al, 2000). Faltejskova and Dvorakova (2013) cho r*ng trong
th k> 21 xu th Qu n lý d a trên giá tr -VBM (Value Based Management) s; chi m
ưu th . ð
quan ñ( làm tăng giá tr doanh nghi p và tăng giá tr ñ u tư theo các nguyên t c (1)
ki n t o giá tr , (2) qu n lý b*ng giá tr và (3) ño lư ng giá tr gia tăng. Mô hình VBM
dùng ki(m soát các dòng ti n trong tương lai, ñánh giá hi u qu ñ( h: tr cho vi c ra
các quy t ñ nh nh*m t i ña hoá giá tr doanh nghi p. Khi m khuy t c a VBM là quá
t p trung vào m c tiêu tài chính ng n h n (Assen et al, 2009). Hi m có mô hình nào
có kh năng h: tr t t cho các nhà qu n tr
c 3 giai ño n qu n tr chi n lư c.
H th ng th) ñi(m cân b*ng (BSC) ñư c phát tri(n b i Kaplan và Norton là mô
hình ño lư ng hi u qu ho t ñ,ng c a t6 ch c, có kh năng tích h p các ch+ s ño
lư ng thành qu ho t ñ,ng c t lõi (KPI) g n k t các m c tiêu tài chính và phi tài
chính. Kaplan và Norton ñã nâng t m BSC thành công c qu n lý chi n lư c v i
thành ph n b n ñ chi n lư c k t n i các m c tiêu chi n lư c
các khía c nh c a
BSC theo m i quan h nhân qu . BSC g n k t v i các m c tiêu trong b n ñ chi n
lư c tr thành công c truy n ñ t h u hi u v t m nhìn, s m nh, tr ng tâm chi n
lư c trong t6 ch c (Andersen et al, 2000) là kim ch+ nam hư ng d=n ñích ñ n cho t6
ch c (Niven, 2006). Các thư c ño c a BSC ñư c ñánh giá là phù h p v i quan ñi(m
VBM (Faltejskova and Dvorakova, 2013).
Tóm l i, h th ng BSC g m b n ñ chi n lư c và b, ch+ s KPIs cho phép các
nhà qu n lý có m,t t m nhìn xuyên su t và cân b*ng hơn, giúp các nhà qu n tr th c
4
s tri(n khai ñư c các chi n lư c c a mình m,t cách hi u qu (Kaplan and Norton,
1992). BSC giúp t6 ch c chuy(n t m nhìn chi n lư c thành nh ng m c tiêu c th( và
kèm theo ñó là thư c ño thành qu ho t ñ,ng c a t6 ch c, ñư c th( hi n và k t n i
ch
trình ho t ñ,ng n,i b, và (4) h c t p-phát tri(n. Th c ti n không ít t6 ch c trong các
lĩnh v c khác nhau áp d ng BSC ñã ñ t ñư c thành công to l n như Công ty Rock
Water, Công ty Analog Devices, Metro Bank, ...(Kaplan and Norton, 2003).
$ Vi t Nam, các doanh nghi p v n Nhà nư c trong ñó có EVNHCMC thư ng
s2 d ng các ch+ s tài chính quá kh làm thư c ño trong ñánh giá thành qu ho t
ñ,ng. Phương pháp này ñã h u d ng trong m,t th i gian dài khi mà giá tr doanh
nghi p ch y u ñư c t o ra b i tài s n h u hình. Tuy nhiên, hi n nay vi c ch+ s2 d ng
duy nh t khía c nh tài chính ñ( ño lư ng thành qu ho t ñ,ng c a doanh nghi p ñã
không còn phù h p vì ho t ñ,ng t o ra giá tr c a doanh nghi p ñã ngày càng chuy(n
t s ph thu,c vào tài s n h u hình, tài s n v t ch t sang tài s n vô hình, tài s n phi
v t ch t như: giá tr thương hi u, s th?a mãn c a khách hàng, văn hóa t6 ch c, ñ,i
ngũ nhân viên, năng l c c a h th ng thông tin (Kaplan and Norton, 1996b; Khim
Ling Sim and Hian Chye Koh, 2001; Faltejskova and Dvorakova, 2013).
ð( chi n lư c thành công, EVNHCMC c n xây d ng m,t công c qu n tr phù
h p ñ( th c hi n và ki(m soát chi n lư c m,t cách xuyên su t giúp EVNHCMC có
th( ph n ng linh ho t v i môi trư ng kinh doanh giai ño n 2013-2020.
Như ñã trình bày
trên, m
và có ưu khuy t ñi(m khác nhau nhưng mô hình BSC v=n ñư c xem là m,t công c
có nhi u ưu ñi(m phù h p v i quan ñi(m qu n tr chi n lư c hi n nay (Niven, 2006;
Assen et al, 2009; Faltejskova and Dvorakova, 2013). Theo Kaplan and Norton,
(2003) các ưu ñi(m BSC g m:
Là công c giao ti p truy n ñ t t m nhìn, s m nh và ra quy t ñ nh hành ñ,ng
hi u qu d a vào b n ñ chi n lư c.
Là h th ng các thư c ño (KPIs) và chu8n so sánh ñ nh lư ng ñư c s2 d ng ñ(
ñánh giá và truy n ñ t hi u qu ho t ñ,ng so v i k t qu kỳ v ng.
5
Là h th ng qu n lý chi n lư c có kh năng cân b*ng gi a m c tiêu ng n h n và
dài h n, ñi u ch+nh các ho t ñ,ng giúp doanh nghi p vư t qua rào c n ngu n
l c, h n ch ñư c nhi u v n ñ phát sinh trong th c thi chi n lư c.
M
ño n th c thi chi n lư c (T6ng công ty ði n l c TP.HCM, 2012a, trang 279). Vì v y,
Lu n văn này ñư c th c hi n nh*m m c ñích xây d ng BSC ñáp ng yêu c u qu n tr
trong th c hi n và ki(m soát chi n lư c c a EVNHCMC giai ño n 2013-2020.
1.2. M&c tiêu ñ% tài
Như ñã phân tích
ph n trên, tác gi lu n văn này s; th c hi n xây d ng BSC
c a EVNHCMC v i các m c tiêu c th(:
i. Xây d ng b n ñ chi n lư c k t n i các m c tiêu chi n lư c c a EVNHCMC
giai ño n 2013-2020 theo các khía c nh c a mô hình Th) ñi(m cân b*ng.
ii. Xây d ng b, ch+ s ño lư ng (KPIs) và tiêu chu8n ñánh giá k t qu th c hi n
ng v i các m c tiêu chi n lư c c a EVNHCMC.
1.3. Ph'm vi th(c hi"n
ð tài ñư c th c hi n d a trên chi n lư c EVNHCMC giai ño n 2011-2020 ñã
ñư c ho ch ñ nh. Gi i h n ph m vi ñ tài là xây d ng h th ng BSC làm công c cho
quá trình th c hi n và ki(m soát chi n lư c c a EVNHCMC giai ño n 2013-2020.
1.4. ð)i tư+ng nghiên c,u
Nghiên c u t p trung vào chi n lư c c a EVNHCMC mà tr ng tâm là các m c
tiêu chi n lư c và các lo i ch+ s ño lư ng k t qu ho t ñ,ng ñ i v i công ty kinh
doanh phân ph i ñi n.
1.5. Phương pháp nghiên c,u
ðây là d ng nghiên c u ng d ng gi i quy t v n ñ (problem solving) cho m,t
tình hu ng c th(. S2 d ng phương pháp nghiên c u h:n h p g m:
- Phương pháp nghiên c u ñ nh tính t i bàn, k t h p phương pháp Delphi ñ(
thu th p ý ki n chuyên gia tìm s ñ ng thu n khi xây d ng b n ñ chi n lư c, các
KPIs và tiêu chu8n ñánh giá k t qu ho t ñ,ng c a EVNHCMC.
- Phương pháp nghiên c u ñ nh lư ng: S2 d ng các s li u ho t ñ,ng t niên
6
giám th ng kê, các lo i báo cáo qu n tr c a EVNHCMC ñ( xây d ng tiêu chu8n
ñánh giá các ch+ s KPIs. Thu th p s li u ñ nh lư ng tính tr ng s KPIs.
- S2 d ng d li u th c p: niên giám th ng kê, báo cáo t6ng k t, báo cáo qu n
lý k7 thu t, các tài li u liên quan và các m c tiêu chi n lư c c a EVNHCMC.
- S2 d ng d li u sơ c p: Thông tin thu th p t các chuyên gia ñư c ch n là
thành viên Ban tri(n khai chi n lư c c a EVNHCMC.
- Thành ph n chuyên gia th c t tham gia là 14 nhà qu n tr c p cao và c p
trung c a EVNHCMC thu,c Ban tri(n khai chi n lư c giai ño n 2013-2020.
Phương pháp Delphi
Hình 1.1 Lưu ñ th c hi n k7 thu t Delphi
(Ngu n: theo Clayton M.J, 1997)
Delphi là m,t phương pháp nghiên c u ñ nh tính ñư c s2 d ng ñ( tìm ki m
nh ng thông tin mà có th( t o ra m,t s ñ ng thu n c a nhóm chuyên gia (Hsu and
Sandford, 2007) ñư c s2 d ng trong ngành công nghi p qu c phòng M7 t nh ng
năm 1960 (Linstone and Turoff, 2002). Phương pháp bao g m vi c s2 d ng m,t lo t
b, câu h?i ñư c g2i ñi b*ng thư vài l n (vòng) t i m,t nhóm chuyên gia tr l i là
nh ng ngư i ñư c gi u tên cho ñ n khi có s quy t ý ki n ho
7
h n c a s lư ng ngư i có cùng câu tr l i (T Th Ki u An và c,ng s , 2010).
V m
s ñ ng thu n (Hình 1.1). Clayton (1997) k t lu n r*ng ch+ c n b n vòng là ñ ñ t
ñư c ñ ng thu n. Tuy nhiên, Stewart và c,ng s (1999) ch+ ra r*ng kho ng 3 l n l
thư ng ñã ñ ñ( thu th p các thông tin c n thi t và ñ t ñư c m,t s ñ ng thu n và ñ
ngh m:i câu h?i s; ñư c ñánh giá là 6n ñ nh khi ñ t trên 90% ñ ng thu n và b lo i
n u có dư i 50% ñ ng thu n. Các trư ng h p t 50% ñ n 90% ñ ng thu n s; ñư c
l y ý ki n
vòng kh o sát ti p theo.
Theo Delbeq và c,ng s (1975), nhóm ñ ng nh t thì s chuyên gia kho ng t 10
ñ n 15 ngư i có th( mang l i k t qu ñ y ñ . Nguy n ðình Th và Nguy n Th Mai
Trang (2007) cho r*ng nhóm chuyên gia th c th có s thành viên t 7-9 thành viên.
S chuyên gia ñư c tham v n trong ñ tài này là 14 ngư i. Các chuyên gia là thành
viên Ban tri(n khai chi n lư c c a EVNHCMC có trình ñ, chuyên môn và có kinh
nghi m trong lĩnh v c c n kh o sát.
Trong ñ tài này, phương pháp Delphi ñư c s2 d ng có ưu ñi(m so v i th o
lu n nhóm là tránh ñư c hi n tư ng các chuyên gia b tác ñ,ng b i ý ki n c a ngư i
có ch c v cao nh t trong bu6i th o lu n.
1.6. Ý nghĩa th(c ti n c/a nghiên c,u
Ang d ng d ng BSC vào qu n tr chi n lư c c a EVNHCMC giai ño n 20132020 là m,t gi i pháp phù h p v i s phát tri(n c a khoa h c qu n tr , ñáp ng nhu
c u EVNHCMC v b, công c qu n tr chi n lư c theo quan ñi(m h th ng ña chi u,
h: tr h u hi u cho giai ño n th c hi n và ki(m soát chi n lư c EVNHCMC ñ t
ñư c m c tiêu ñã ñ ra.
Tóm t0t: Chương 1 ñã trình bày th c ti n qu n tr chi n lư c t i EVNHCMC
và xu th
ng d ng c a BSC vào qu n tr chi n lư c trên th gi i ñ( làm rõ lý do hình
thành ñ tài, m c tiêu ñ tài, ph m vi ñ tài, ñ i tư ng, phương pháp nghiên c u và
sau cùng là ý nghĩa th c ti n c a ñ tài.
Chương 2 ti p theo s; trình bày cơ s lý thuy t liên quan ñ n m c tiêu c a ñ
tài.
8
CHƯƠNG 2
CƠ S
LÝ THUY T
Gi!i thi"u: Chương 1 ñã trình bày yêu c u th c ti n qu n tr chi n lư c t i
ng d ng c a BSC vào qu n tr chi n lư c trên th gi i ñ( xác
EVNHCMC và xu th
ñ nh ñư c m c tiêu ñ tài, ph m vi ñ tài, ñ i tư ng, phương pháp th c hi n và ý
nghĩa th c ti n c a ñ tài lu n văn này.
Chương 2 s; trình bày cơ s lý thuy t ng d ng trong ñ tài nghiên c u g m:
(1) Lý thuy t v qu n tr chi n lư c giai ño n th c hi n và ki(m soát chi n lư c, (2)
lý thuy t v BSC ng d ng trong qu n tr chi n lư c và (3) lý thuy t v KPIs.
2.1. Khung lý thuy1t
V i m c tiêu ñ
các nghiên c u liên quan: (1) Lý thuy t v qu n tr chi n lư c, (2) lý thuy t v BSC
ng d ng trong qu n tr chi n lư c và (3) lý thuy t v KPIs.
Hình 2.1 : Khung lý thuy1t nghiên c,u
Nghiên c u lý thuy t qu n tr chi n lư c t p trung vào các bư c th c hi n chi n
lư c và yêu c u v ki(m soát chi n lư c ñ( phù h p v i th c ti n là chi n lư c c a
EVNHCMC ñã chuy(n sang giai ño n tri(n khai chi n lư c. Nghiên c u BSC t p
9
trung vào phương pháp xây d ng b n ñ chi n lư c. Nghiên c u lý thuy t v xây
d ng ch+ s ño lư ng hi u su t c a t6 ch c ñ( g n k t v i BSC. Hình 2.1 minh h a
khung lý thuy t nghiên c u như ánh sáng tri th c soi r i vào th c ti n qu n tr chi n
lư c c a EVNHCMC ñ( ñ nh hư ng cho quá trình xây d ng h th ng BSC c a
EVNHCMC giai ño n 2013-2020.
2.2. Th(c hi"n và ki2m soát chi1n lư+c trong qu n tr3 chi1n lư+c
Qu n tr chi n lư c là khoa h c và ngh thu t nh*m thi t l p, th c hi n và ñánh
giá các chi n lư c cho phép t6 ch c ñ t ñư c các m c tiêu dài h n (Fred, 2011). Theo
Wells (2000) qu n tr chi n lư c có các bư c g m (1) ti n ho ch ñ nh, (2) ho ch ñ nh
chi n lư c, (3) tri(n khai chi n lư c, (4) th c hi n chi n lư c, và (5) ño lư ng và
ñánh giá chi n lư c. M,t cách ti p c n khác, qu n tr chi n lư c bao g m 5 nhi m v
như là các giai ño n có quan h ch
thi t l p các m c tiêu, (3) xây d ng các chi n lư c và l a ch n chi n lư c, (4) th c
hi n và ñi u hành các chi n lư c và (5) ñánh giá vi c th c hi n chi n lư c và quy t
ñ nh ti n hành các hành ñ,ng ñi u ch+nh (Lê Th Gi i và c,ng s , 2011). Ng n g n
hơn các nhà nghiên c u có th( phân chia quá trình qu n tr chi n lư c thành 3 giai
ño n: (1) thi t l p chi n lư c, (2) th c hi n chi n lư c và (3) ñánh giá chi n lư c
(Fred, 2006; Nguy n Th Liên Di p, 2008). Tuy nhiên b n ch t n,i dung hàm ch a
c a toàn b, quá trình gi a các cách ti p c n là không khác bi t.
Quá trình th c thi chi n lư c c n (1) thi t l p các m c tiêu hàng năm, (2) thay
ñ6i cơ c u t6 ch c phù h p chi n lư c, (3) ban hành các chính sách ñ( ñ,ng viên,
hư ng d=n các ho t ñ,ng g n v i chi n lư c, (4) phân b6 các ngu n l c và (5) qu n
tr s kháng c (Fred, 2011). ð ng th i ho t ñ,ng ki(m soát chi n lư c ñư c th c
hi n ñ ng b, thông qua các bư c ño lư ng và ñánh giá k t qu th c hi n ñ( xem xét
ñi u ch+nh chi n lư c (Wells, 2000) nh*m ñ m b o ñ t ñư c các m c tiêu ñã ñ ra
ñúng ñ nh hư ng v i hi u su t cao nh t (Lê Th Gi i và c,ng s , 2011).
D a trên h th ng m c tiêu chi n lư c ñã xác ñ nh, BSC là m,t công c h u
hi u ñ( thi t l p các m c tiêu hàng năm g n v i các thư c ño tương ng (Kaplan và
Norton, 1996). Các qui trình n,i b, c t lõi ñư c xác ñ nh trong b n ñ chi n lư c s;
10
giúp cho vi c ban hành các qui ch , chính sách ñúng ñ nh hư ng và có tr ng tâm.
M i quan h nhân qu c a các m c tiêu chi n lư c g n v i các tr ng s KPIs chính là
s mô t phương th c t o ra giá tr giúp cho nhà qu n tr phân b6 các ngu n l c m,t
cách cân ñ i ñáp ng yêu c u ng n h n và m c tiêu dài h n (Kaplan và Norton,
2003). Khía c nh h c t p và phát tri(n c a BSC có vai trò thay ñ6i cơ c u t6 ch c,
văn hoá doanh nghi p phù h p v i chi n lư c (Kaplan và Norton, 2003). Niven
(2006) ch+ ra rào c n t m nhìn là m,t nguyên nhân c n tr vi c th c hi n chi n lư c
khi ch+ có 5% nhân viên hi(u v chi n lư c. Lúc này, nh kh năng mô t chi n lư c
và truy n ñ t t m nhìn m,t cách tr c quan, BSC giúp th c hi n truy n ñ t tư duy
chi n lư c, các m c tiêu và vi n c nh ñ n t ng b, ph n liên quan ñư c thu n l i góp
ph n gi m ñi s kháng c . Chính vì v y BSC th t s là công c qu n tr ñáp ng
ñư c yêu c u h: tr quá trình th c hi n chi n lư c.
Quá trình ki(m soát chi n lư c g n v i vi c thi t l p các tiêu chu8n và m c
tiêu, t o ra h th ng ño lư ng và chu8n ñánh giá vi c th c hi n các m c tiêu, thu
th p, ph n h i thông tin giúp cho các nhà qu n tr ra các quy t ñ nh ñi u ch+nh, c i
ti n ho t ñ,ng. Quá trình th c hi n di n ra liên t c nhi u l n (Faltejskova and
Dvorakova, 2013).
Thi1t l4p các tiêu chu5n và m&c tiêu
Thi1t l4p các h" th)ng giám sát và ño lư6ng
ðo lư6ng, so sánh s( th(c hi"n v!i
các tiêu chu5n/ m&c tiêu ñã thi1t l4p
Hành ñ7ng ñi%u ch8nh
Hình 2.2 : Các bư!c ki2m soát chi1n lư+c
Ngu n: Lê Th Gi i và c,ng s ,2001. Qu n tr chi n lư c.
Nhà xu t b n Dân Trí, trang 545
11
Theo sơ ñ
hình 2.2, mu n có hành ñ,ng ñi u ch+nh thích h p, ph i có h
th ng ño lư ng ñ( thu th p và ph n h i thông tin m,t cách chính xác, k p th i, giúp
nhà qu n tr xác ñ nh các y u t không mong ñ i và ph n ng l i nó m,t cách thông
minh (Kotter and Schlesinger, 1979). Nói cách khác, ño lư ng k t qu th c hi n các
m c tiêu chi n lư c m,t cách khoa h c, tin c y và k p th i có th( giúp nhà qu n tr
ki(m soát t t chi n lư c, khai thác các cơ h,i m i ñ( th c thi chi n lư c ñúng ñ nh
hư ng t m nhìn công ty m,t cách h u hi u nh t (Lê Th Gi i và c,ng s , 2011).
Trong môi trư ng kinh doanh như hi n nay, qu n tr chi n lư c còn ñư c ti p
c n như ho t ñ,ng qu n lý d án
t m chi n lư c (Verzuh, 2008) nh*m ñ t ñư c
m c tiêu chi n lư c v i ràng bu,c gi i h n v ch t lư ng, th i gian và chi phí.
Nguy n Th Liên Di p và Ph m Văn Nam (2008) xác ñ nh n,i dung ki(m tra là s
lư ng, ch t lư ng, th i gian và chi phí là cơ s ñ
tiêu c a quá trình trên là h th ng ño lư ng t6ng th( hi n tr ng c a doanh nghi p
thông qua nh ng thông s , ch+ tiêu ño ñ m ñư c, ph n ánh ñư c c t lõi t m nhìn, s
m ng và các m c tiêu chi n lư c c a doanh nghi p (Lê Th Gi i và c,ng s , 2011).
Các thư c ño ñư c s2 d ng trong ki(m soát chi n lư c có th( là: (1) các ch+ s
tài chính như su t thu h i v n ñ u tư ROI (Return On Investment), t+ su t l i nhu n
trên v n ch s h u ROE (Return On Equity)...; (2) ma tr n ño lư ng s hoàn thành
d a vào các thang ño v chi phí và phi chi phí c a Keengan (1989); (3) ño lư ng ch t
lư ng, th i gian, quá trình, và tính linh ñ,ng t6 ch c c a Maskell (1989) ho
th ng b ng câu h?i kh o sát ño lư ng m c ñ, th c hi n c a Dixon (1999) (Trích d=n
t Bùi Văn Kha, 2012). Như c ñi(m c a các mô hình này là không ph n ánh ñư c
toàn di n tình tr ng c a doanh nghi p so v i t m nhìn, s m ng và m c tiêu chi n
lư c c a doanh nghi p, nh t là trong th i ñ i mà tài s n vô hình ngày càng ñóng góp
có tính quy t ñ nh vào thành công c a doanh nghi p (Kaplan và Norton, 1996).
Dư i s tài tr c a H c vi n Nolan Norton, t nh ng năm 1990, Kaplan và
Norton (1996) ñã nghiên c u th c nghi m ño lư ng hi u su t ho t ñ,ng c a t6 ch c
theo h thư c ño ña chi u ñư c g i là Th)D ñi(m cân b*ng g m b n khía c nh: tài
chính, khách hàng, qui trình n,i b,, ñ6i m i và h c t p. Hơn th n a, hai Ông ñã
12
nâng t m BSC tr thành công c qu n lý chi n lư c khi g n k t v i b n ñ chi n
lư c, b*ng cách k t n i các m c tiêu chi n lư c theo quan h nhân qu , lúc này BSC
không ñơn thu n là thư c ño k t qu th c hi n chi n lư c mà nó còn là công c mô t
ñư c chi n lư c và là b n ñ ch+ d=n ñích ñ n cho t6 ch c (Niven, 2006).
2.3. Th9 ñi2m cân b:ng (BSC)
2.3.1 Khái ni"m v% BSC
H th ng BSC là mô hình ño lư ng hi u qu ho t ñ,ng c a t6 ch c v i góc
nhìn ña chi u bao g m các ch+ s phi tài chính và các ch+ s tài chính truy n th ng
ñư c k t n i ch
Qui trình ho t ñ,ng n,i b, và H c t p- Phát tri(n (Kaplan và Norton, 1996)
+
T M
NHÌN &
CHI N
LƯ C
Hình 2.3: Th9 ñi2m cân b:ng v!i 4 khía c'nh
(Ngu n: Kaplan và Norton 1996, Th ñi m cân b ng – Bi n chi n lư c thành hành
ñ ng, b n d ch, Nhà xu t b n Tr , 2011, trang 25)
ð i v i BSC, các ch+ s tài chính là quan tr ng nhưng ph i quan tâm ñ n các
ch+ s phi tài chính khác n u không t6 ch c r t d xa r i m c tiêu chi n lư c, làm
gi m s hài lòng c a khách hàng hi n có, m t ñi lòng trung thành c a khách hàng sau
cùng là h qu x u v tài chính trong tương lai.
Các khía c nh theo phiên b n g c g m 4 y u t : tài chính, khách hàng, qui trình
13
ho t ñ,ng n,i b, và h c h?i- phát tri(n (Kaplan và Norton, 1996).
- Khía c'nh tài chính: Các thư c ño tài chính v=n là thành ph n c t y u ño
lư ng k t qu th c hi n m c tiêu chi n lư c. Khía c nh tài chính ch+ ra mu n ñ t
ñư c m c tiêu tăng trư ng, hay l i nhu n… c n t p trung vào khâu nào ñ( th?a mãn
nhu c u c a khách hàng và làm cho k t qu v tài chính s; ñ t cao nh t (Niven,
2006).
- Khía c'nh khách hàng: xác ñ nh khách hàng m c tiêu và nh ng cam k t mà
công ty s; ñáp ng nh ng mong ñ i c a khách hàng. Nh ng thư c ño khía c nh này
thư ng bao g m các thư c ño chung và c t y u như: m c ñ, th?a mãn khách hàng, t+
l phát tri(n khách hàng m i, l i nhu n t khách hàng, th ph n
nh ng phân khúc
m c tiêu (Kaplan and Norton, 1996).
- Khía c'nh quy trình n7i b7: Các qui trình n,i b, c t y u có tác ñ,ng m nh
ñ( ñem l i giá tr và s tho mãn khách hàng cao nh t, ñ( không ng ng gia tăng giá
tr cho khách hàng và cho c6 ñông. Các thư c ño c a khía c nh qui trình n,i b, cho
phép các nhà qu n lý bi t ñư c qui trình nào, hành ñ,ng c i ti n nào ñáp ng t t nh t
nhu c u c a khách hàng c trong ng n h n và dài h n (Kaplan and Norton, 1996).
- Khía c'nh h#c h;i và phát tri2n: là c,i r( c a thành công, nó t p trung vào
thái ñ,, văn hóa c a cá nhân, c a doanh nghi p ñ i v i n6 l c c a nhân viên ñáp ng
nh ng yêu c u c n có ñ( ñ t ñư c m c tiêu chi n lư c. Các thư c ño s; hư ng d=n
nhà qu n lý t p trung vào ñào t o nhân viên ñ( h luôn duy trì và c i ti n các quy
trình nh*m có ñư c thành tích b n v ng trong tương lai (Kaplan và Norton, 1996).
B n khía c nh nêu trên cho phép t o ra s cân b*ng trong qu n tr th( hi n qua
các ñ
gi a ñánh giá bên ngoài – nh ng ñánh giá n,i b,, (3) cân b*ng gi a các thư c ño k t
qu mong mu n ñ t ñư c trong tương lai – nh ng k t qu trong quá kh , và (4) cân
b*ng gi a nh ng ñánh giá khách quan – ñánh giá ch quan (Kaplan và Norton, 1996).
Parmenter (2009) ñã b6 sung thêm 2 khía c nh quan tr ng cho BSC (hình 2.4) g m:
+ S( hài lòng c/a nhân viên: Khía c nh này ph n ánh ñ,ng l c then ch t ñ i v i
ñóng góp c a nhân viên vào vi c hoàn thành m c tiêu chi n lư c.
14
+ Môi trư6ng/c7ng ñ
g n v n ñ kinh doanh v i trách nhi m xã h,i, t ñó tác ñ,ng tích c c ñ n nhìn nh n
c a khách hàng gián ti p làm tăng hi u qu tài chính.
Tài chính
Tính h u d ng c a tài
s n, t i ưu hoá ngu n
v n lưu ñ,ng
Khách hàng
Làm tăng s hài lòng
c a khách hàng, nh m
vào ñ i tư ng khách
hàng mang l i nhi u
l i nhu n nh t.
Môi trư6ng/ c7ng
ñ
H: tr các ñơn v
kinh doanh ñ a
phương, t o quan
h v i nhân viên
trong tương lai
Qui trình n7i b7
Giao hàng ñ y ñ ,
ñúng th i gian, t i ưu
hoá công ngh , có các
m i quan h hi u qu
v i các bên liên quan
S( hài lòng
c/a nhân viên
Văn hoá tích c c, duy
trì nh ng nhân viên
ch ch t, trân tr ng
ñóng góp c a h .
H#c h;i và
phát tri2n
Trao quy n, tăng
kh năng chuyên
môn và thích ng
Hình 2.4: Th9 ñi2m cân b:ng v!i 6 khía c'nh
Ngu n: Parmenter, 2009. Các ch s ño lư ng hi u su t.
Nhà xu t b n T6ng h p TPHCM, trang 48
2.3.2 B n ñ< chi1n lư+c
Liên k t các m c tiêu và các khía c nh c a BSC theo quan h nhân qu là cơ s
ñ( hình thành b n ñ chi n lư c và BSC (Hình 2.5). M i quan h nguyên nhân – k t
qu cho bi t mu n c i thi n m,t m
nào s; có hi u qu nh t, giúp cho nhà qu n tr phân bi t rõ nh ng tác ñ,ng ng n h n,
trung h n ho
Mô hình BSC truy n th ng gi i thi u b n khía c nh như là các quá trình qu n
tr tr ng y u (Kaplan và Norton, 1996):
- Làm rõ và c& th2 hóa t=m nhìn và chi1n lư+c: Quá trình xây d ng BSC
ñư c d a trên t m nhìn và các m c tiêu chi n lư c nhưng ñư c làm rõ hơn và có th(
ño lư ng ñư c giúp cho các nhà qu n lý ñ t ñư c s ñ ng thu n xung quanh m c tiêu
chi n lư c c a công ty.
15
TÀI
CHÍNH
Gia tăng s tho mãn c a khách
hàng s; làm gia tăng l i nhu n
S ti n tri(n công vi c s; d=n t i gia
tăng s tho mãn khách hàng
Nhân viên ñư c trao quy n và hu n
luy n s; c i thi n cách h th c hi n
công vi c
Ki n th c và k7 năng c a nhân viên
là n n t ng cho s ñ6i m i và phát
tri(n
KHÁCH
HÀNG
QUI TRÌNH
N?I B?
H C H@I &
PHÁT TRI N
Hình 2.5: M)i quan h" nguyên nhân – k1t qu trong BSC
(Ngu n: Kaplan and Norton, 1996)
-Truy%n ñ't, k1t n)i các m&c tiêu và thư!c ño chi1n lư+c: BSC có kh năng
chuy(n ñ6i t c p ñ, chi n lư c sang c p ñ, th p hơn (ñơn v tr c thu,c, b, ph n, cá
nhân) s; giúp các nhà qu n lý truy n ñ t m c tiêu chi n lư c cho toàn t6 ch c và liên
k t nó v i các m c tiêu phòng ban và cá nhân, sau cùng là toàn b, t6 ch c hi(u rõ
m c tiêu chi n lư c và m i liên k t chi n lư c v i m c tiêu phòng, ban và cá nhân.
- L4p k1 ho'ch và ñ>t m&c tiêu: BSC cho phép tích h p các k ho ch ng n
h n, dài h n cùng các thư c ño và các ngư3ng so sánh cho m:i thư c ño. BSC cho
phép doanh nghi p ñ nh lư ng ñư c k t qu dài h n mà doanh nghi p mu n ñ t
ñư c; xác ñ nh cơ ch và cung c p ngu n l c ñ( ñ t k t qu theo nh ng m c ng n
h n ñã ñ
hành ñ,ng ng n h n mà còn hư ng các ho t ñ,ng v nh ng chi n lư c dài h n.
- H#c t4p và ph n h
trong môi trư ng thay ñ6i liên t c, thông tin ph n h i giúp cho t6 ch c có th( t n
d ng các cơ h,i hay ñ i phó v i các nguy cơ mà trong khi xây d ng chi n lư c chưa
lư ng h t (Kaplan và Norton, 1996). BSC còn giúp cho t6 ch c tr thành t6 ch c h c
t p chi n lư c. M,t t6 ch c h c t p (learning organization) là m,t t6 ch c có k7 năng