Nuôi và chăm sóc lợn đực giống

Nuôi và chăm sóc lợn đực giống

Nguồn: hoind.tayninh.gov.vn
Sinh sản của lợn tốt hay xấu đều do tính di truyền của con bố và con mẹ.
Một đực tốt cho nhiều ổ lợn tốt trong toàn đàn. Con đực có khả năng cải tạo đàn
và giống với hiệu quả cao.
Sử dụng đực giống cho phối trực tiếp hoặc thụ tinh nhân tạo, dù phương
pháp sử dụng nào cũng phải chọn con đực đạt được tiêu chuẩn làm giống như: có
thể chất rắn chắc, không quá béo hoặc quá gầy, chân khoẻ, tính tình hiền lành
nhưng không chậm chạp, hăng tính dục nhưng không xuất tinh quá sớm.
Tuỳ theo mục đích sản xuất mà chọn đực giống:
- Nếu cần sản phẩm nhiều nạc, đẻ nhiều con, con to khoẻ, tỉ lệ nuôi sống
cao, tiêu tốn thức ăn cho 1kg tăng trọng thấp thì chọn đực giống ngoại như
Ladrace, Yorkshire. Các tiêu chuẩn cần chọn:
+ Lý lịch ông bà, cha mẹ thể hiện đặc điểm giống có năng suất cao.
+ Chọn cá thể con lớn nhất trong đàn, khoẻ mạnh, ngực nở, lưng thẳng,
mông to dài mình, vai cứng cáp, 4 chân đứng thẳng, nhanh nhẹn, hiếu động, hình
dáng lông da đúng với phẩm giống.
+ Hai hòn cà (tinh hoàn) đều và nở nang, lộ rõ rệt, không được lệch (hòn to
hòn nhỏ), cà ẩn sâu, không trễ dài, không mọng như sa ruột.
+ Phàm ăn, chịu đựng tốt thời tiết qúa nóng hoặc quá lạnh. Tiêu tốn thức ăn
cho 1kg tăng trọng (từ 3.2-3.5kg/kg tăng trọng).
+ Không mắc bệnh kinh niên và bệnh truyền nhiễm.
+ Lợn đực đã lấy tinh, trung bình tinh dịch mỗi lần xuất từ 150-250ml. Tinh
trùng có từ 250-350 triệu/1ml tinh dịch.
Trước khi cho phối hoặc lấy tinh con đực phải được tắm chải, lôn da phải
khô ráo. Bao dương vật được rửa bằng dung dịch NaCl 1% hoặc thuốc tím pha
1/2000 đến 1/5000. Chùm lông ở đầu bao dương vật phải được cắt ngắn.
Người chăn nuôi phải tìm hiểu chất lượng con đực, kiểm tra chất lượng tinh
dịch thông qua cơ quan khuyến nông để đảm bảo cải tạo giống cho đàn lợn của
mình tránh lợn đực lai kinh tế. Phải dùng đực thuần chủng, không đồng huyết, cận

huyết.
Cho đực phối giống hoặc lấy tinh 3-4 ngày một lần là vừa đủ. Nếu cần thì
có thể cho phối giống cách ngày một lần nhưng sau đó phải cho nghỉ bù.
Bằng mắt thường có thể đánh giá sơ bộ phẩm chất tinh dịch như:
+ Có mùi đặc trưng (nồng nồng, hăng hắc). Nếu thấy có mùi tanh, thối là
không tốt.
+ Màu đục như nước vo gạo loãng (màu đỏ là có thể lẫn máu, màu vàng,
màu xanh là có thể lẫn mũi hay nước tiểu, màu trong suốt là rất ít hoặc không có
tinh trùng).
Nên cho đực phối vào lúc trời mát (sáng sớm hoặc buổi chiều).
Đực tơ chưa phối giống lần nào thường nhát hoặc quá hung hăng, thiếu
kinh nghiệm phối giống. Nếu là lần đầu tiên thì cho phối giống với nái rạ nhưng
phải chọn nái nào gần tương đồng với tầm vóc của lợn đực. Ngược lại, đực nào đã
qua phối giống thfi cho phối với nái tơ và cũng phải tương đồng tầm vóc lợn nái.
- Cho lợn đực làm việc ăn 2.5±0.5kg/con/ngày tuỳ theo độ mập, gầy, trung
bình.
- Khi lợn đực làm việc trên 3 lần/tuần (4 lần phối giống) thì nên cho ăn
thêm 0.5kg/con/ngày.
- Cho ăn ngày 3 bữa, ngày nào phối giống cho ăn thêm 2 quả trứng gà, 100-
120g thóc mầm hoặc giá đỗ xanh để tăng thêm đạm và vitamin E.
- Cho ăn thức ăn ít xơ, đạm tiêu hoá 13-14% trong đó tỉ lệ đạm động vật
chiếm 35-40%.
- Cần nắm được đặc tính riêng của từng con đực và tuyệt đối không được
đánh đập thô bạo làm cho đực giống dữ tính, rất nguy hiểm khi phối giống.
- Ngoài việc cho ăn đúng định lượng cần chú ý các điểm sau:
+ Cho đực ở gần nái để kích thích tính hăng sinh dục (cho đực lẫn với nái
hậu bị, nái khô).
+ Cho uống nước sạch, mát.
+ Nền chuồng không có lỗ hổng hoặc trơn trượt để lợn khỏi bị hư móng.
+ Phải tắm chải cho đực ngày 1 lần. Mùa hè nóng bức thì tắm ngày 2 lần,

ngày giá rét chải khô.
+ Hàng ngày xoa bóp dịch hoàn lợn đực từ 10-15 phút để giúp bộ phận sinh
dục phát triển tốt.
+ Cho lợn đực vận động ngày ít nhất 45 phút, nếu có chỗ chăn thả 2-3
giờ/ngày. Không nên để đực béo dẫn đến nhảy kém, tinh dịch loãng, phẩm chất
tinh xấu.
+ Tuổi sử dụng của lợn đực không quá 3-4 năm tuổi.