Bài giảng dung dai lắp ghép

PGS. TS. NGUYN VN YN









BÀI GING



DUNG SAI
LP GHÉP

À NNG - 2007

Φ50H7
Φ50n6

1
MC LC


Trang
Bài m đu
1- Gii thiu
2- Mt s ký hiu thng dùng trong Dung sai Lp ghép
Chng 1: Nhng vn đ c bn trong Dung sai Lp ghép
1.1. Kích thc
1.2. Lp ghép
1.3. Tính đi ln chc nng

Chng 2: Dung sai lp ghép tr trn
2.1. Dung sai kích thc
2.1.1. Quy đnh v dung sai kích thc
2.1.2. Min dung sai và sai lch c bn
2.1.3. Dung sai ca kích thc
2.2. Quy đnh lp ghép
2.2.1. H thng l, h
 thng trc
2.2.2. Kiu lp u tiên
2.2.3. Ký hiu kiu lp tr trn trên bn v
Chng 3: Dung sai các yu t hình hc
3.1. Sai lch hình dng và v trí tng đi gia các b mt
3.1.1. Biu din dung sai hình dng và v trí tng đi
3.1.2. Chn dung sai hình dng và v trí tng đi
3.2.  nhám b mt
Chng 4: Dung sai các lp ghép đin hình
4.1. Dung sai lp ghép then bng, then bán nguy
t
4.2. Dung sai lp ghép then hoa
4.3. Dung sai lp ghép  ln
4.4. Dung sai lp ghép ren
4.5. Dung sai truyn đng bánh rng
4.5.1. Sai s gia công bánh rng
4.5.2.  chính xác truyn đng bánh rng
4.5.3. Ghi cp chính xác và dng khe h mt bên
Chng 5: Chui kích thc và cách ghi kích thc
5.1. Chui kích thc
5.1.1. Các khái nim c bn
5.1.2. Gii bài toán thun
5.1.3. Gii bài toán nghch theo đi ln chc nng

hoàn toàn
5.1.4. Gii bài toán nghch theo đi ln chc nng
không hoàn toàn



3
4

5
7
8

9
9
9
11
11
12
12
13

15
15
17
18

20
20
22

23
25
25
25
27

29
29
30

30

31



2
5.1.5. Gii bài toán nghch theo phng pháp tính
xác sut
5.2. Ghi kích thc cho bn v c khí
5.2.1. Nhng nguyên tc ch yu cn đm bo khi
ghi kích thc
5.2.2. Chn phng án ghi kích thc chiu dài cho
bn v chi tit máy

32
33

33

34

3

BÀI M U


I- Gii thiu
Dung sai - Lp ghép là môn hc c s trong chng trình đào to k s
c khí. Môn hc trang b cho sinh viên kin thc c bn đ thit k các chi tit
máy, các mi ghép và thit lp các bn v c khí.
Hc phn Dung sai Lp ghép có 02 đn v hc trình. im hc tp ca
sinh viên đc đánh giá qua bài kim tra gia hc k, bài thi kt thúc hc
phn và đim chuyên cn. Hình thc thi t lun. im chuyên cn đc đánh
giá qua vic hoàn thành các bài tp trong quá trình hc và thi gian có mt
trên lp ca sinh viên.
Giáo trình s dng đ hc môn hc này là sách “Dung sai và lp ghép”
ca tác gi Ninh c Tn, do Nhà xut bn Giáo dc xut bn nm 2006 (Tài
liu [1]).
Trc khi hc môn Dung sai Lp ghép, sinh viên cn đc trang b các
kin thc v V k thu
t c khí, C khí đi cng, C s thit k máy.
Ni dung ca môn hc Dung sai Lp ghép đc trình bày trong 05
chng:
Chng1: Nhng vn đ c bn trong Dung sai Lp ghép
Trình bày khái nim sai s gia công và dung sai. Nhng nguyên nhân
ch yu dn đn có sai s trong quá trình gia công ct gt. Áp dng lý thuyt
Xác sut Thng kê đ kho sát kích thc gia công. Trên c s đó s chn
đc phng pháp gia công hiu qu nht, hoc có th đa ra phng án điu
chnh máy hp lý đ hn ch ph phm.

Trình bày các khái nim v lp ghép: mi ghép có đ dôi, mi ghép có
khe h, kiu lp cht, kiu lp lng, kiu lp trung gian.
Trong chng này còn đ cp đn vn đ tính đi ln chc nng ca chi
tit máy.

Chng 2: Dung sai lp ghép tr trn
Nghiên cu dung sai kích thc dng trc và kích thc dng l ca chi
tit máy. Chn sai lch gii hn trên, sai lch gii hn di ca kích thc
trc, kích thc l, đ đm bo mi ghép có đc tính theo yêu cu. Cách ghi
kiu lp trên bn v k thut.
Chng 3: Dung sai các yu t hình hc ca chi tit máy
Trình bày các sai lch v hình dng: đ phng ca mt phng; đ thng
ca đng thng; đ tròn, đ côn, đ tr ca mt tr. Các sai lch v v trí
tng quan: đ song song, đ vuông góc, đ đng tâm, đ giao nhau, đ đi

4
xng, đ đo mt đu, đ đo hng kính. Sai lch cht lng b mt, đ
nhám ca b mt. Hng dn cách chn giá tr cho phép ca các sai lch trên,
và cách biu din các sai lch, giá tr cho phép ca sai lch trên bn v k
thut.
Chng 4: Dung sai các lp ghép đin hình
Tp trung nghiên cu mi ghép then bng, mi ghép then hoa, mi ghép
 ln lên trc và lên bc; m
i ghép ren. Hng dn cách chn kiu lp ghép,
và biu din kiu lp trên bn v. Trong chng này còn quan tâm đn dung
sai truyn đng bánh rng. Nguyên nhân dn đn các sai s, các thông s đánh
giá sai lch trong truyn đng bánh rng, cách chn giá tr sai lch cho phép,
và cách biu din dung sai truyn đng bánh rng trên bn v.

Chng 5: Chui kích thc và cách ghi kích thc

Trình bày cách ghi kích thc trên bn v lp b phn máy và bn v
chi tit máy, đm bo thun li cho vic gia công. Thit lp các chui kích
thc và tính toán dung sai cho các khâu trong chui kích thc.

II- Mt s ký hiu thng dùng trong môn hc Dung sai Lp ghép
A
i
là kích thc ca khâu th i trong chui kích thc
d là kích thc ca khâu dng trc
D là kích thc ca khâu dng l
ei là sai lch di ca kích thc dng trc
es là sai lch trên ca kích thc dng trc
EI là sai lch di ca kích thc dng l
ES là sai lch trên ca kích thc dng l
IT là dung sai ca kích thc
N là đ dôi ca mi ghép
S là khe h ca m ghép
T là sai lch ca kích th
c.

5
CHNG 1
NHNG VN  C BN TRONG DUNG SAI LP GHÉP


1.1. Kích thc
- Kích thc ca chi tit máy là khong cách gia hai đim, hai đng, hoc
hai mt thuc chi tit máy, đn v đo dùng trên bn v c khí là mm.
- Kích thc đc phân thành 02 nhóm:
+ Kích thc nhóm trc, khi ct gt thêm s làm

gim kích thc, ký hiu là d (Hình 1.1).
+ Kích thc nhóm l, khi ct gt thêm s làm
tng kích thc, ký hiu là D (Hình 1.2).
- Giá tr ca kích thc đc xác đnh bng cách
đo.
S d
ng dng c đo chính xác, phng
pháp đo thích hp, đo nhiu ln s nhn đc kt qu đo vi đ chính xác cao.
- Sai s khi gia công chi tit máy:
Khi gia công không th đt đc giá tr đúng nh mong mun, do có
các nguyên nhân sau:
+ Máy không chính xác.
+ Dao không chính xác.
+ Gá đt không chính xác.
+ H thng công ngh: MGDC b bin dng.
+ Rung đng do lc ct thay đi.
+ Giãn n không đu do nhit đ thay đi.
Ví d: cn gia công 100 chi tit trc có
đng kính 20 mm, ta s nhn đc các chi tit có
kích thc đng kính dao đng trong khong 20,03 mm đn 19,99 mm.
Nh vy lot chi tit có kích thc
d
dn
= 20 mm
d
max
= 20,03 mm,
d
min
= 19,99 mm,

d
max
đc gi là kích thc gii hn trên.
d
min
là kích thc gii hn di.
d
max
- d
min
đc gi là khong phân b kích thc
(hay sai lch ca kích thc), ký hiu là T.
d
dn
là kích thc danh ngha.
(d
max
+ d
min
)/2 là kích thc trung bình, ký hiu là
d
m
.
Sai lch kích thc ln, tc là gia công có
đ chính xác thp.
20
100
Hình 1.1: Các kích
thc dng trc
15

φ22
Hình 1.2: Các kích
thc dng l
d
min
d
dn
d
m
d
max
Hình 1.3: Sai lch ca kích
thc gia công

6
- Ngoài ra, kích thc còn đc phân thành nhng loi sau:
+ Kích thc thc,
+ Kích thc đo đc,
+ Kích thc thc theo k thut (kích thc đo đc + dung sai ca
dng c đo.
+ Kích thc danh ngha,
+ Kích thc gii hn,
- Biu din kích thc và sai lch kích thc trên s đ (Hình 1.3).

 đánh giá mc
đ chính xác gia công
chi tit máy, ngi ta
tin hành gia công mt
lot N chi tit (s lng

N không ít hn 60
chic), sau đó đo, xác
đnh các kích thc
gii hn, xác đnh tn
sut xut hin các giá
tr kích thc, v đng
cong phân b tn sut,
và đng cong phân b
mt đ xác sut.

- ng cong phân b
tn sut Hình 1.4.
Trong đó d
i
là giá tr kích thc nm trong khong d
min
÷ d
max
), d
i
/N là tn sut
xut hin kích thc th i (Khi N đ ln có th xem đây là xác sut p ca kích
thc th i).

- ng cong phân b mt
đ xác sut ca kích thc
gia công, phân b chun
Gauss (Hình 1.5). Trong
đó x = d
i

- d
m
,
y = dp/dx,
σ là sai lch bình phng
trung bình
σ
2
=
Nx
N
i
i
/
1
2
∑
=

Theo lý thuyt xác sut, có
99,73% kích thc ca
lot chi tit nm trong
khong x
max
- x
min
= 6σ.
d
m
d

max
Hình 1.4: S đ phân b tn sut kích thc
Tn sut d
i
/N
Kích thc
d
min
Min phân b kích

thc
d
m
6σ
Hình 1.5: S đ phân b mt đ xác sut kích thc
Trung tâm phân b
y
x

7
Khi thit k, đ đm bo cho chi tit máy có đ kh nng làm vic,
ngi thit k phi xác đnh sai lch cho phép ca kích thc d (còn gi là
dung sai, kí hiu là IT), n đnh kích thc ln nht và nh nht có th chp
nhn:
d
max
= d + es
d
min
= d + ei

IT = es - ei
es gi là giá tr sai lch trên cho phép
ei là giá tr sai lch di cho phép

Nu ta chn phng pháp gia công không hp lý, min phân b 6σ
không nm trong min dung sai IT, s có ph phm. Nu min phân b 6σ quá
nh hn IT, có ngha là chúng ta đã gia công chính xác cao hn so vi yêu
cu, làm tng giá thành ca chi tit. Phng pháp gia công hp lý nht (đm
bo không có ph phm, và giá gia công r), khi mà 6σ = IT và min phân b
kích thc trùng vi min dung sai.

Dùng xác sut đ kho sát sai s gia công kích thc ch có th s dng
trong trng hp sn xut hàng lot. Sau khi kho sát lot chi tit gia công đu
tiên, ta có th chn đc phng pháp gia công thích hp hn, hoc điu
chnh máy đ loi b các chi tit ph phm.

1.2. Lp ghép
- Mi ghép: Lp chi tit trc vào chi
tit bc s đc mt mi ghép. Trên
hình 1.6 biu din mi ghép tr trn.
+ Mi ghép có đ dôi gi là
mi ghép cht.  dôi ký hiu
là N, N = d - D.
+ Mi ghép có khe h gi là
mi ghép lng. Khe h ký hiu
là S, S = D - d
- Kiu lp: Khi xem xét các mi ghép ghép ca lot chi tit bc A vi lot chi
tit trc B, ngi ta phân bit:
+ Kiu l
p cht: Tt c các mi ghép ca lot chi tit lp ghép vi nhau

đu có đ dôi. Ly bt c chi tit bc nào lp vi chi tit trc đu đc
mi ghép cht.
+ Kiu lp lng: Tt c các mi ghép ca lot chi tit lp ghép vi nhau
đu có khe h.
+ Kiu lp trung gian: Mt s mi ghép trong lot có đ dôi, s khác có
khe h. Ly m
t chi tit bc lp vi mt trc bt k s đc mi ghép
có th cht, cng có th lng.

d
D
Hình 1.6: Mi ghép tr trn

8
Biu din kiu lp, min dung sai ca kích thc trc, ca kích thc l
trên Hình 1.7. Kích thc trc, l có sai lch, nên đ dôi và khe h cng có sai
lch.
Sai lch ca đ dôi và khe h:
N
max
= d
max
- D
min
= es - EI
N
min
= d
mim
- D

max
= ei - ES
S
max
= D
max
- d
min
= ES - ei
S
min
= D
mim
- d
max
= EI - es
Cn c vào yêu cu làm vic ca
mi ghép, khi thit k chúng ta phi chn
các giá tr cho phép [N
max
], [N
min
] hoc
[S
max
], [S
min
]. Mi ghép đt yêu cu, khi
đ dôi hoc khe h nm trong gii hn
cho phép.

1.3. Tính đi ln chc nng
- Yêu cu ca kiu lp: khe h nm trong khong t [S
max
] đn [S
min
]. Nu
lot chi tit trc B lp vi lot chi tit l A có S
max
≤ [S
max
] và S
min
≥ [S
min
]. Có
ngha là ta ly bt c chi tit trc nào trong lot A lp vi mt chi tit trong
lot B đu đc mi ghép tho mãn yêu cu. Ta nói các chi tit máy trong lot
A và B có tính đi ln chc nng hoàn toàn. Chúng có th thay th cho nhau,
mà vn đm bo chc nng làm vic.
- Nu S
max
> [S
max
] hoc S
min
< [S
min
], lúc đó các chi tit trong lot A và B
không có tính đi ln chc nng. Tc là mt mi ghép đang tho mãn yêu cu,
nu thay th mt chi tit trc khác lp vào bc đang có, có th nhn đc mt

mi ghép không đt yêu cu.
- Khi thit k, ngi ta c gng chn dung sai kích thc ca chi tit máy mt
cách hp lý, đ chi tit máy tho mãn tính đi ln chc nng.
- Trong sn xut hàng lot, nu mi chi tit ca lot đu đt tính đi ln chc
nng thì lot chi tit đó đt tính đi ln chc nng hoàn toàn. Nu có mt hoc
mt s chi tit trong lot không đt tính đi ln chc nng, thì lot chi tit đó
đt tính đi ln chc nng không hoàn toàn.

Hình 1.7: Min dung sai ca kích
thc trc, kích thc l
Sai lch ca
kích thc l

Sai lch ca
kích thc truc

Kích thc
danh ngha
es
ei
ES
EI

9
CHNG 2
DUNG SAI LP GHÉP TR TRN


2.1. Dung sai kích thc
2.1.1. Quy đnh v dung sai kích thc

Dung sai ca kích thc đc chn tu thuc vào đ chính xác yêu cu
và đ ln ca kích thc
T = a×i
Trong đó i là đn v dung sai. n v dung sai có th tính theo công thc:
i = 0,45
3
d
+ 0,001d đi vi kích thc t 1 dn 500 mm
i = 0,004d + 2,1 đi vi kích thc trên 500 đn 3150 mm
Tuy nhiên, đ đn gii cho vic lp tiêu chun, TCVN quy đnh giá tr i
c th cho các khong kích thc. Kích thc t 1 đn 500 mm có th phân
thành 13 ÷ 25 khong, tu theo đc tính ca tng loi lp ghép.
a: là h s ph thuc vào yêu cu mc đ chính xác ca kích thc.
TCVN 2244-1999 có quy đnh 20 cp chính xác kích thc: cp 01 ; 0 ;
1 ; 2 ; 3 ; .... ; 18. Trong đ
ó cp 01 chính xác cao nht, cp 18 ít chính xác
nht. Cp 5 đn cp 11 đc dùng trong thit k các máy thông dng. Giá tr
ca a có th chn nh sau:
Cp chính xác
4 5 6 7 8 9 10 11 12
Giá tr ca a

5 7 10 16 25 40 64 100 160
Dung sai kích thc do TCVN quy đnh đc ký hiu là IT. Giá tr ca IT
đc chn theo Bng 4.2 trang 24 tài liu [1]. Theo Bng 4.2, ng vi mi cp
chính xác và tng khong kích thc, kích thc càng ln, đ chính xác càng
thp, thì dung sai càng ln.

2.1.2. Min dung sai và sai lch c bn
Ví d, đ to mi ghép tr trn t chi

tit trc và bc (Hình 2.1) có kích thc danh
ngha d = D = 60 mm, đ chính xác cp 7. Tra
bng 4.2 ta có
IT
d
= IT
D
= 30µm = 0,03mm.
Mun có mi ghép cht ta phi b trí min
dung sai ca trc mn  phía trên min dung
Φ60
Hình 2.1: Mi ghép tr trn

10
sai ca l (Hình 2.2). Mun có mi ghép lng ta phi b trí min dung sai ca
trc nm  phía di min dung sai ca l (Hình 2.3).
TCVN quy đnh 27 cách b trí min dung sai (so vi kích thc danh
ngha) cho kích trc, và 27 min dung sai cho kích thc l.
Mim dung sai ca kích thc trc đc ký hiu bng ch in thng:
a, b, c, cd, d, e, ef, f, g, h, j, j
s
, k, m, n, p, r, s, t, u, v, x, y, z, za, zb, zc
Min dung sai ca kích thc l đc ký hiu bng ch in hoa:
A, B, C, CD, D, E, EF, F, G, H, J, J
S
, K, M, N, P, R, S, T, U, V, X, Y,
Z, ZA, ZB, ZC
V trí ca min dung sai đc xác đnh bi sai lch c bn (Hình 2.4).
IT
d

IT
D
d
dn
Hình 2.2: Mi ghép cht
IT
d
IT
D
d
dn
Hình 2.3: Mi ghép lng
R

h

H

F

T
D

D
dn
, d
dn
Hình 2.4: H thng sai lch c bn theo TCVN
A

T
D

B

T
D
T
D
T
D
J
S
T
d

j
s
T
d

T
d

a

f

T
d

b

T
d

T
D

T
d

r

T
d

zc

ZC

T
D

11
Tr s ca các sai lch c bn ca trc đc cho trong Bng 4.3 trang
27; tr s ca các sai lch c bn ca l đc cho trong Bng 4.4 trang 29 tài
liu [1].
2.1.3. Dung sai ca kích thc
Kích thc trc, kích thc l và dung sai ca nó

đc ghi trên bn v nh sau (Hình 2.5):
- Ghi kích thc danh ngha, sai lch c bn và đ
chính xác kích thc
Ví d: Φ50n7 ; Φ150K7; 230h8 ; 130J
S
7
- Ghi kích thc danh ngha, kèm theo sai lch trên
và sai lch di
Ví d:
042,0
017,0
50
+
+
Φ
;
012,0
028,0
150
+
−
Φ
; 230
-0,072
;
02,0
130
±

Nu sai lch trên, hoc sai lch di bng 0 thì không ghi s 0; nu sai lch

trên và sai lch di có giá tr tuyt đi bng nhau, thì ghi lên phía trên cùng
vi du ±.
- Hoc ghi c sai lch c bn, cp chính xác và sai lch trên, sai lch di

)(750
042,0
017,0
+
+
Φ n
; 230h8 (
-0,072
)
Tr s sai lch gii hn ca kích thc l đc cho trong Bng 1 trang
133 tài liu [1]. Tr s sai lch gii hn ca kích thc trc đc cho trong
Bng 2 trang 138 tài liu [1].
Trc khi ghi dung sai kích thc lên bn v, ngi thit k phi tính
toán, hoc la chn cp chính xác cho kích thc, dng sai lch c bn, hoc
các sai lch gii hn ca kích thc. Các sai lch gii h
n có th nhn đc
thông qua bài toán gii chui kích thc, hoc xut phát t yêu cu ca mi
ghép, hoc ly theo kinh nghim đã đc thng kê trong các bng tra. Khi
chn cp chính xác gia công các kích thc cng cn đ ý đn kh nng đt
đc đ chính xác gia công ca máy, ca các nguyên công gia công trên máy.
2.2. Quy đnh lp ghép:
 đáp ng yêu cu sn xut, ngi ta phi quy đnh các kiu lp vi
nhng đc tính khác nhau. Yêu cu tt c các mi ghép phi có đ dôi (chn
kiu lp cht), yêu cu tt c các mi ghép có khe (chn kiu lp lng); hoc
yêu cu mi ghép có đ dôi cng đc mà có khe h nh cng đc (chn
kiu lp trung gian).

Φ50n7

130
±0,02

Hình 2.5: Ghi dung sai

12
2.2.1. H thng l, h thng trc
Khi lp nhiu trc trên mt
chi tit bc, ngi ta dùng
h thng
l c bn
. Min dung sai ca l c
đnh, có sai lch c bn kiu H. 
có đc tính khác nhau ca các mi
ghép, ta thay đi min dung sai ca
kích thc trc (Hình 2.6).
Khi lp nhiu bc trên mt chi
tit trc, ngi ta dùng
h thng
trc c bn
. Min dung sai ca trc
c đnh, có sai lch c bn kiu h.
 có đc tính khác nhau ca các
mi ghép, ta thay đi min dung sai
ca kích thc l (Hình 2.7).

2.2.2. Kiu lp tiêu chun,
kiu lp u tiên
Khi thit k mt mi ghép
vi đc tính cho trc, chúng ta có
th chn mt min dung sai ca trc
kt hp vi mt min dung sai ca
l đ có đ dôi, hoc khe h đúng
theo yêu cu. Song đ thun tin
cho vic gia công, đo kim tra kích
thc ca chi tit trc và l, chúng
ta nên chn các
kiu lp tiêu chun
đã
đc TCVN quy đnh. Các kiu lp tiêu
chun theo h thng l đc cho trên Bng
4.5 trang 32 tài liu [1]. Các kiu lp tiêu
chun theo h thng trc đc cho trên
Bng 4.6 trang 33 tài liu [1]. Các kiu lp
trong khung bôi đen là kiu lp u tiên.
Nh vy,

vi các giá tr gii hn ca
khe h, hoc đ dôi cho trc, chúng ta la
chn các kiu lp u tiên trc; nu không
tìm đc kiu lp tho mãn đc tính đã cho
ca mi ghép thì chn các kiu lp không
không u tiên trong tiêu chun; nu cng
không tho mãn đc tính đã cho ca mi

ghép, ta có th dùng kiu lp kt hp gia h thng l và h th
ng trc theo
T
d
T
D1

T
D2

T
D3

d
dn

Hình 2.7: Lp theo h thng trc c bn
Hình 2.8: Ghi mi ghép tr trn
Φ
60
8
7
e
H

T
D
T
d1

T
d2

T
d3

D
dn
Hình 2.6: Lp theo h thng l c bn

13
Bng 2- 1: i chiu tiêu chun TCVN 2245-77 vi tiêu chun lp ghép c
Mim dung sai ca trc cho kích thc t 1 mm đn 500 mm
TCVN
c
TCVN
2245-77
TCVN
c
TCVN
2245-77
TCVN
c
TCVN
2245-77
TCVN c TCVN
2245-77
T4
1

T3
1

T2
1

T1
1

L1
1
= B
1

L2
1
L3
1
T4
T3
n5
m5
k5
j
S
5
h5
g5
f6
n6

m6
T2
T1
L1 = B
L2
L3
L4
L5
L6
T4
3

k6
j
S
6
h6
g6
f7
e8
d8
c8
n7
T3
3
T2
3
T1
3
L1

3
= B
3
L3
3
L1
4
= B
4
L3
4
L5
4
L1
5
= B
5
m7
k7
j
S
7
h7
f8
h8, h9
f9, e9
d9
j
S
10

L1
6
= B
6
L3
6
L4
6
L5
6
L1
7
= B
7
L3
7
L1
8
= B
8
L1
9
= B
9
L1
10
=B
10
h11
d11

b11, c11
a11, b11
h12
b12
h14
h15
h16

tiêu chun; nu vn không tìm đc kiu lp tho mãn đc tính đã cho ca mi
ghép, lúc đó ta có th kt hp min dung sai bt k ca trc và l đ đc mi
ghép có đc tính đúng theo yêu cu.


2.2.3. Ghi ký hiu kiu lp tr trn trên bn v
Sau khi xác đnh đc tính ca mi ghép, chn đ chính xác cho kích
thc trc, kích thc l, chn h thng lp ghép, chn dng sai lch c bn
(hay min phân b dung sai) cho kích thc trc, kích thc l, chúng ta ghi
kiu lp lên bn v.
Kiu lp bao gm kích thc danh ngha, sai lch c bn và cp chính
xác ca kích thc l
 ghi trên t s, sai lch c bn và đ chính xác ca trc
ghi di mu s (Hình 2.8).
Trong nhiu tài liu thit k, cng nh trong các tp bn v chi tit máy,
các kiu lp đc ghi theo tiêu chun TCVN ban hành nm 1963 (TCVN c).
Ví d:
- Kiu lp cht C1, C2, C3, C4,
- Kiu lp trung gian T1, T2, T3
3
, T4
1

,
- Kiu lp lng L1, L2, L3, L4, L5, L6.
n nay các tiêu chun này đã đc thay th bng TCVN 2245-77,
trong tiêu chun mi, cách ghi kiu lp đc quy đnh khác vi tiêu chun c.
 ngi thit k tin s dng các tài liu c trong vic thit lp các bn v,
trên Bng 2-1 và Bng 2-2 ghi s chuyn đi t tiêu chun c sang tiêu chun
mi ca mt s kiu lp thng dùng.