bao cao thuc tap chuyen nganh tu dong hoa pps

BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ KỸ THUẬT CÔNG NGHIỆP
KHOA ĐIỆN-ĐIỆN TƯ

*********

BÁO CÁO THỰC TẬP

Quá trình thực tập tại Công ty TNHH Thương mại cơ
điện Tự Động Hoá ATC

GV Hướng Dẫn:

Võ Thu Ha

SV thực hiện:

Nguyễn văn Bằng

Lớp:

Điện 1A HN

Trường:

Đại Học Kinh Tế Kỹ Thuật Công Nghiệp

Hà Nội, tháng 4 năm 2011


NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP.

Họ va tên sinh viên:

Nguyễn văn Bằng

Lớp:

Điện 1A

Trường:

Đại Học Kinh Tế Kĩ Thuật Công Nghiệp

Địa điểm thực tập: Công Ty TNHH Thương Mại Cơ Điện Tự Động Hóa ATC
Địa chỉ: Số 328 Trần Khát Chân, Hai Ba Trưng, Ha Nôi.
Số điện thoại : 04 39723392
Email:

Fax 04 39723483
Website:

.........................................................................................................................................................

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................

Hà nội, ngày….tháng 05 .năm 2011.


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN.
GV hướng dẫn:

Võ Thu Ha

SV thực tập :

Nguyễn văn Bằng

Lớp :

Điện 1A

Trường:

Đại Học Kinh Tế Kĩ Thuật Công Nghiệp

Địa điểm thực tập: Công Ty TNHH Thương Mại Cơ Điện Tự Động Hóa ATC
1. Tiến độ va thái độ thực tập của sinh viên:
- Mức độ liên hệ với giáo viên:

......................................................................................................................
- Thời gian thực tập va quan hệ cơ sỏ:
......................................................................................................................
- Tiến độ thực hiện
......................................................................................................................
2. Nội dung báo cáo:
......................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
3.Điểm báo cáo:...............................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................


Hà nội ngày….tháng 5 năm
2011
Giáo viên hướng dẫn

LỜI MỞ ĐẦU
Thực tập la một giai đoạn không thể thiếu đối với một sinh viên trước khi
ra trường nhất la sinh viên nganh kỹ thuật. Quá trình thực tập la một cơ hội để
tiếp xúc với công việc sắp tới va định hướng cho mình những bước đi sau khi ra
trường. Quá trình thực tập cũng la một thử nghiệm trong quá trình tìm việc sau

nay. Những kiến thức học ở trường la chưa đủ để bước vao những thử thách
trong công việc cũng như trong cuộc sống. Thực tập la một cơ hội tốt để có
thêm những hiểu biết nhất định về nganh nghề mình đang theo học va cho công
việc sau nay.
Được sự quan tâm của nha trường đặc biệt la khoa Điện – Điện tử cùng
sự hướng dẫn của cô Võ Thu Ha em đã có khoảng thời gian thực tập tại công ty
TNHH Thương Mại - Cơ Điện Tự Động Hóa ATC. Vì thời gian thực tập có hạn
ma nganh Điện – Điện tử la một lĩnh vực rất rộng nên em đã cố gắng tìm hiểu
về lĩnh vực la áp dụng biến tần va PLC vao thực tế đây la lĩnh vực rất gần với
nganh công nghệ kỹ thuật điện ma em đang theo học.
Trong quá trình thực tập có nhiều khó khăn nhưng được sự hướng dẫn
tận tình của cô Võ Thu Ha cùng với sự quan tâm giúp đỡ va được sự chỉ bảo
của các anh chị trong công ty đã giúp em hoan thanh tốt quá trình thực tập của
mình. Qua đó em cũng đã củng cố được rất rất nhiều kiến thức chuyên nganh
còn thiếu va hơn nữa qua đợt thực tập em cũng học được rất nhiều kiến thức
thực tế ma em không được học trên lớp.
Em xin chân thanh cảm ơn!


NỘI DUNG BẢN BÁO CÁO THỰC TẬP
PHẦN I: GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY
I: GIỚI THIỆU CHUNG
II: LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG
1.Tham gia đấu thầu
2. Tư vấn, cung cấp lắp đặt và bảo dưỡng
2.1- Thiết bị điện phân phối hạ thế.
2.2- Hệ thống điện chiếu sáng, bảo vệ.
2.3- Thiết bị điện điều khiển
2.4- Thiết bị điện trung thế

3. Thiết bị, công nghệ.
4. Các công trình, dự án điển hình
PHẦN HAI: BÁO CÁO VỀ QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU, LÀM
VIỆC KHI THỰC TẬP TẠI CÔNG TY ATC.
I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT

1. Các thiết bị điện.
1.1. Rơle
1.1.1. Rơle điện từ.
1.1.2. Rơle nhiệt
1.1.3. Rơle tương tự, rơle kỹ thuật số
1.2. Cầu dao.
1.3. Nút ấn.
1.3.1 Nút ấn thường hở.
1.3.2. Nút ấn thường đóng
1.4. Công tắc tơ điện từ.


1.4.1. Cơ cấu điện từ.
1.4.2. Hệ thống tiếp điểm
1.5. Khởi động từ
1.6. Cầu chì.
1.7. Áptômát.

2. Biến tần
2.1. Nguyên lý làm việc của biến tần
2.2. Phân loại biến tần:
2.2.1. Biến tần máy điện
2.2.2. Biến tần van
2.2.3 Một số hang biến tần trên thị trường.

2.2.3.1. Biến tần ABB
2.2.3.2 Biến tần DELTA.
2.2.3.3. Biến tần SIEMENS.

2.3 Ưu điểm của biến tần là tiết kiệm điện
2.4. Các loại tải nên sử dụng biến tần để tiết kiệm điện.
2.4.1. Phụ tải có mô mem thay đổi (điều hòa trung tâm, bơm
cấp nước, bơm quạt mát,… )
2.4.2. Động cơ luôn chạy non tải mà không thể thay động cơ
được thì phải lắp thêm biến tần.
3. PLC
3.1. Khái niêm
3.2. Các thành phần cơ bản của một bộ PLC.
3.2.1. Cấu hình phần cứng
3.2.2. Bộ nguồn.
3.2.3. Thiết bị lập trình.


3.2.4 Bộ nhớ.
3.2.5. Giao diện vào/ ra.
3.3. Cấu tạo chung của PLC.

4. Động cơ SEVOR
4.1. Khái niêm
4.2. Hoạt động của động cơ SEVOR.
4.3. SEVOR và điều biến độ rộng xung.
4.4 Vai trò của vôn kế.
4.5. Các giới hạn quay.
4.6. Các loại và kích thước SEVOR đặc biệt.
5. Động cơ bước

5.1. Khái niệm
5.2. Phân loại động cơ bước.
5.2.1. Động cơ biến từ trở
5.2.2. Động cơ đơn cực
II. QUÁ TRÌNH THỰC TẬP TẠI CÔNG TY

1. Cài đặt, lắp đặt biến tần.
1.1. Cài đặt biến tần DELTA
1.1.1. Thông số cơ bản.
1.1.2. Sơ đồ nối dây.
1.1.3. Các thông số cài đặt cơ bản
1.1.4. Ứng dụng triển khai.
2. Biến tần của ABB (ACS150,ACS350
2.1 Sơ đồ kết nối
2.2. Hướng dẫn cài đặt.


3. Cài đặt bộ đếm RC102C.
3.1 sơ đồ chân kết nối.
3.2.Nguyên lý hoạt động của đồng hồ
3.3. Kết nối với cảm biến điện cảm.
3.4. Cài đặt
3. Đi thực tế tại các công ty.

PHẦN 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ CÔNG TY.
I: GIỚI THIỆU CHUNG
Công ty TNHH Thương mại cơ điện Tự Động Hoá ATC (ATC
Automation Electrical Mechanical Trading Co.,Ltd ) la một doanh nghiệp Việt
Nam hoạt động lâu năm trong lĩnh vực tự động hoá , đang tích cực đóng góp
một phần công sức vao sự nghiệp phát triển kinh tế của đất nước.

Với sự định hướng đúng đắn va mục tiêu phấn đấu vì sự phát triển chung, trong
quá trình hoạt động nhiều năm qua, công ty ATC đã khẳng định được vị trí,
năng lực trong các lĩnh vực Điện , điều khiển , đo lường va tự động hoá. Các dự
án, giải pháp kỹ thuật công nghệ, thiết bị, dịch vụ do ATC cung cấp đã thực sự
đem lại hiệu quả trong sự phát triển nghanh tự động hoá các nha máy ,các dây
chuyền sản xuất tự động , toa nha …
Với năng lực, kinh nghiệm va sự phấn đấu vươn lên, cùng với sự quan tâm giúp
đỡ của các cấp, sự tín nhiệm của quí khách, chúng tôi tin tưởng sẽ đóng góp
được nhiều hơn nữa công sức của mình vao sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước nói chung va sự phát triển nghanh tự động hoá Việt Nam nói
riêng.
ATC la nha phân phối chính thức sản phẩm tự động hoá của các hãng:
SCHNEIDER ELECTRIC (France)
Smart Sensor (Hong Kong ), Sunwor (China)


Chuyên thiết kế va cung cấp các hệ thống cân băng tải, cân định lượng, cân ô
tô, trạm trộn bê tông...
Thiết kế cung cấp va lắp đặt các thiết bị điều khiển dùng cho các nganh công
nghiệp thực phẩm, công nghiệp hoá chất..
Tư vấn, thiết kế cung cấp các thiết bị va giải pháp tổng thể về Tự Ðộng Hoá
ứng dụng cho các nha máy, xí nghiệp, toa nha..
Tên doanh nghiệp: Công ty TNHH Thương mại cơ điện Tự Động Hoá ATC
Tên giao dịch quốc tế: ATC Automation Electrical Mechanical Trading Co.,Ltd
Trụ sở : P2B/61 ,Bách Khoa ,Hai Ba Trưng Ha Nội
Văn phòng : 328 Trần Khát Chân ,Hai Ba Trưng Ha Nội
Mã số thuế : 0101606238
Giấy phép kinh doanh : số 0102015999 Sở kế hoạch va đầu tư TP Ha Nội cấp
Điện thoại: Tel/Fax : (04) 39723392/ )04) 39723483
Website:

Email: ;
Tài khoản giao dịch 1:
Số tai khoản 102010000079992
Tại ngân hang Công Thương Việt Nam - chi nhánh Hai Ba Trưng - Ha Nội


II LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG
1.Tham gia đấu thầu
- Tham gia các gói thầu trong nước.
- Tư vấn, xây dựng các gói thầu về điện.
- Lam Nha thầu EPC ( tư vấn, khảo sát, lập dự toán, thiết kế va thi công các
công trình điện dưới 35kV )

2. Tư vấn, cung cấp lắp đặt và bảo dưỡng
2.1- Thiết bị điện phân phối hạ thế.
- Hệ thống tủ điện phân phối, tủ ATS, Tủ bù cosphi, Tủ biến tần, khởi động
mềm…
- Hệ thống thang máng cáp va dây cáp cho nha xưởng.

2.2- Hệ thống điện chiếu sáng, bảo vệ.
- Hệ thống điện chiếu sáng nha xưởng, toa nha.
- Hệ thống báo cháy, báo khói… bảo vệ cho kho, nha xưởng, toa nha.

2.3- Thiết bị điện điều khiển
- Tích hợp hệ thống điều khiển cho nha máy: PLC, SCADA, HMI…
- Hệ thống điều khiển trạm bơm nước, nha máy xử lý nước…

- Tủ điện điều khiển cho hệ thống máy móc va dây chuyền sản xuất.
- Tủ điện va thiết bị điều khiển cho cầu trục.

2.4- Thiết bị điện trung thế
- Hệ thống trạm biến áp.
- Tủ bảo vệ trạm biến áp.
- Tủ máy cắt đầu vao.
- Biến tần, khởi động mềm trung thế.

3. Thiết bị, công nghệ.
- Cung cấp đơn hang cho nha máy, toa nha.
- Cung cấp va chuyển giao công nghệ hệ thống máy CNC, máy phát điện va dây
chuyền sản xuất cho nganh công nghiệp.
- Đánh giá, đưa giải pháp va cung cấp thiết bị tiết kiệm điện cho các nha máy.
Cung cấp thiết bị.
ATC la nha cung cấp các thiết bị Tự động hóa:.
Aptomat
Contactor
Biến tần
Khởi động mềm
Thiết bị đo lường
Nguồn xung
Rơ le trung gian
Rơ le nhiệt
PLC
Man hình
Cảm biến
Timer - Counter
Điều khiển nhiệt độ
Tủ điện

Boxes, Cabling & Interfaces

Building Management System

Bus, Networks & Communication

Circuit breakers & Switches

Contactors & Protection Relays

Fuse Switches

HMI (terminals and industrial PC)

•

All Interface, Measurement &

Motion & Drives

Control Relays

•

Automation Relays

•

Interface Relays
Interface, Measurement & Control
Relays

Motor Starters

PAC, PLC & other Controllers

Pushbuttons, Switches, Pilot Lights,
Control stations & Joysticks

Power supplies & transformers

Signaling Units
Sensors & RFID system

Software

Hình 1: Các sản phẩm công ty cung cấp


4. Các công trình, dự án điển hình
số công trình, dự án điển hình
STT

Đối tác

Nội dung công việc

Công ty CP tự động

1 hoá va truyển thông
VINACONEX

2

Công ty CP xây dựng
CJSC

3 tư va xây dựng Bạch
Đằng
Nha máy thuỷ điện
Hoa Bình

va XD Hạ Long - Nha
máy cửa nhựa Việt

bơm thoát nước hầm chui Trung

Cung cấp va lắp đặt hệ thống tủ
phân phối cho nha máy MayHan Quốc
Hệ thống tủ điều khiển trạm

Nam

2006

Đồng Lạng
Ha Nam

bơm thoát nước thải (Dự án cải Liên Chiểutạo hệ thống thoát nước thanh Đa Nẵng

2006

2006

phố Đa Nẵng)
Cung cấp va lắp đặt hệ thống
điều khiển bơm nước thải cao độ Hoa Bình

Nha

thầu

EPC

Dự án di dời toan bộ Nha máy
cửa nhựa Việt Đức

Đức
Công ty liên doanhBảo dưỡng hệ thống điện chiếu
6 UNILEVER

Ha Nội

Hệ thống tủ điều khiển trạm

2006

-6.2

Công ty CN tau thuỷ
5

Năm

tâm hội nghị Quốc gia

Công ty cổ phần đầu

4

Địa điểm

Việtsáng va hệ thống báo cháy tại
kho UNILEVER

Cái Lân
Quảng Ninh

Từ Sơn
Bắc Ninh

2007

2007


7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Công ty cổ phần AE
Thanh Công

Cung cấp va lắp đặt hệ thống
điều khiển bơm sử dụng biến tần

va PLC điều khiển luân phiên
Công ty chế tạo máyCung cấp biến tần va điện trở

Ha Nội

Quảng Ninh
hãm cho động cơ
Cung cấp Contactor, khởi động
Công ty cổ phần xi
mềm phục vụ thay thế va sửa Thanh Hoá
măng Bỉm Sơn
chữa lớn cho nha máy
Cung cấp hệ thống tủ điện hạ thế
Công ty cổ phần
trọn
bộ. Nha Trang
thương mại va dịch vụ
Dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Khánh Hoa
VINPEARL
VINPEARL
Công ty cổ phần AKCung cấp biến tần va điện trở
Ha Nội
Việt Nam
hãm 220kW cho động cơ
Cung cấp vật tư thiết bị phục vụ
Công ty cổ phần mía
sửa chữa va thay thế lớn cho nha Thanh Hoá
đường Lam Sơn
máy
Công ty CN tau thuỷLắp đặt hệ thống máy phát điện,
Cái Lân
va XD Hạ Long- NMmáy nén khí, tủ ATS va các tủ
Quảng Ninh
cửa nhựa Việt Đức
phân phối đầu vao

Công ty đóng tauCung cấp va lắp đặt biến tần cho
Hải Phòng
Bạch Đằng
hệ thống cầu trục
Cung cấp va lắp đặt hệ thống tủ
Công ty cổ phần xây
Đồng Văn
điện phân phối (NM sản xuất
dựng CJSC
Ha Nam
đồng Taihan- Han Quốc)
Cung cấp va lắp đặt tủ điều
Nha máy thuỷ điện
khiển bơm nước lam mát Máy Hoa Bình
Hoa Bình
biến áp T1,T2, T3 va T7
Công ty CP Quốc tế
Cung cấp va lắp đặt hệ thống KCN Phùng
Sơn Ha
phân phối điện va hệ thống điện Ha Tây
-TKV

chiếu sáng cho Dự án xây dựng

2007

2007

2007

2007

2007

2007

2007

2007

2008

2008

2008


nha máy Inox Sơn Ha 2

PHẦN 2: BÁO CÁO VỀ QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU,
LÀM VIỆC KHI THỰC TẬP TẠI CÔNG TY ATC.


I. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1. Các thiết bị điện.
1.1. Rơle.
Rơle la thiết bị điện dùng để đóng cắt mạch điện điều khiển, bảo vệ va
điều khiển sự lam việc của mạch điện động lực.
Các bộ phận (các khối) chính của rơle la: cơ cấu tiếp thu, cơ cấu trung gian, cơ
cấu chấp hanh. Ví dị rơle điện từ có các bộ phận: cuộn dây (cơ cấu tiếp thu),

mạch tùe nam châm điện (cơ cấu trung gian), hệ thốn các tiếp điểm (cơ cấu
chấp hanh).
Ngay nay do sự phát triển của công nghệ, ngoai rơle điện cơ, rơle nhiệt,
rơle từ, các loại rơle điện tử rơle số với những ưu điêmt nổi bật đã phát triển va
sử dụng nhiều trong các nghanh của sản xuất va đời sống

1.1.1. Rơle điện từ.
Rơle điện từ la rơle điện cơ, lam việc theo nguyên lý từ điện. xét 1 rơle
điện từ có cấu tạo như hình 2.
Khi có dòng điện i đi vao cuộn
dây 2 của nam châm điện 1, thì
nắp 3 của nam châm điện sẽ
chịu 1 lực hút điện từ Fđt.
Khi dòng điên i lớn hơn dòng
điện tác động thì lực điện từ F đt
lớn
Hình 2: Cấu tao rơle điện từ.
hơn lực Flò xo của la xo 4, lam đóng tiếp điểm 5. khi dòng điện i nhỏ hơn dòng
điện trở về Itv, lực Flò xo lớn hơn lực điện từ Fđt, rơle nhả, cắt tiếp điểm 5.
Nhược điểm của rơle điện tử la công suất tác động tương đối lớn, độ nhạy thấp.
hiện nay người ta sử dụng vật liệu sắt từ mới để tăng độ nhạy của rơle.

1.1.2. Rơle nhiệt.


Rơle nhiêt dùng để bảo vệ động cơ điện va mạch điện khỏi bị quá tải.
Rơle nhiệt không tác động tức thời theo trị số dòng điện, vì cẩn có thời gian để
phát nóng. Thời gian lam việc khoảng vai giây đến vai phút.
Rơle nhiệt có nguyên lý lam việc dựa vao tác dụng nhiệt của dòng điện.
Loại rơle nhiệt thường có gắn phần tử cơ bản la phiến kim loại kép, cấu tạo từ 2

tấm kim loại, một tấm có hệ số giãn nở bé va một tấm có hệ số giãn nở lớn. Khi
đốt nóng do dòng điện I, có thể dùng trực tiếp cho dòng điện đi qua, hoặc dây
điện trở bao quanh.
Hình 3 la sơ đồ cấu tạo rơle nhiệt.
Bộ phận đốt nóng 1 đấu nối trực tiếp với mạch điện chính của thiết bị cần bảo
vệ (tự động cắt điện). Khi dòng điện
chạy trong mạch điện tăng lên quá mức
quy định (động cơ điện bị quá tải) thì
nhệt lượng tỏa ra lam cho kim loại 3
cong lên phía trên (về phía kim loại có
hệ số giản nở nhỏ). Nhờ lực kéo của lò
xo 5, đòn bẩy 4 sẽ quay va mở tiếp
Hình 3: Cấu tạo rơle nhiệt.
điểm 2, lam cho mạch điện tự động cắt điện. Khi bộ phận đốt nóng nguội đi,
thanh kim loại kép hết cong, ấn nút 6 la có thể đưa rơle nhiệt về vị trí cũ, tiếp
điểm 2 đóng.

1.1.3. Rơle tương tự, rơle kỹ thuật số
Các loiạ rơle điện- cơ có nhược điểm la tác động chậm va kém chính xác nên từ
những năm 70 đến năm 90 các rơle điện – cơ được cải tiến theo hướng điện tử
hóa, thay thế các cơ cấu đo, cơ cấu so ngưỡng bằng các mạch điện tử va vi
mạch bán dẫn. Đến khoảng những năm 90 người ta đưa kỹ thuật vi xử lý, vi
điêu khiển vao rơle, các tính năng của rơle cang ưu việt hơn.
Rơle tương tự có đặc trương la các thông số vao, ra của rơle như dòng
điện, điện áp, góc lệch pha, công suất… la các đại lương lien tục (analog).


Tín hiệu nay được so sánh với 1 hay nhiều đại lượng đầu vao có giá trị chuẩn đẻ
cho tín hiệu đầu ra. Cấu trúc rơle gồm các khối như sau: khối tiếp thu, khối thực
hiên, khối trì hoãn va khối chỉ định.

Rơle kỹ thuật số có đặc điểm la tín hiệu xử lý bên trong của rơle ở dạng số
(dạng nhị phân 0, 1). Tín hiệu vao được chuyển sang tín hiệu số điểu khiển tín
hiệu ta. Kết cấu phần cứng va phần mềm của các kiểu rơle kỹ thuật số của các
hang khác nhau thường có những nét đặc biệt riêng, không giống nhau.

1.2. Cầu dao.
Cầu dao la loại thiết bị điện dùng để đóng, cắt dòng điện bằng tay, đơn
giản nhất, được sử dụng trong mạch điện có điện có điện áp 220V điện một
chiều va 380 V điện xoay chiều.
Cầu dao thường dùng để đóng cắt mạch điện công suất nhỏ khi lam việc
không phải đóng cắt nhiều lần. Nếu điện áp mạch điện cao hơn hoặc mạch điện
có công suất trung bình va lớn hơn thì cầu dao lam nhiệm vụ cách li hoặc chỉ
đóng cắt không tải. Sở dĩ như vậy la vì khi cắt mạch điện, hồ quang sinh ra sẽ
rất lớn, tiếp xúc sẽ bị phá hủy trong một thời gian ngắn dẫn đến phát sinh hồ
quang giữa các pha, gât nguy hiểm cho người thao tác va hỏng thiết bị.
Để đảm bảo cắt điện tin cậy các thiết bị dùng ra khỏi nguồn điện, chiều
dai lưỡi dao phải đủ lớn (lớn hơn 50 cm) va để an toan lúc đóng cắt, cần có biện
pháp dập tắt hồ quang, tốc độ di chuyển lưỡi dao tiếp xúc cang nhanh, thời gian
dập tắp hồ quang cang ngắn, vì thế người ta thường lam them lưỡi dao phụ có
lò xo bật nhanh ở các cầu dao có dòng điện một chiều lớn hơn 30A.


Hình 4: cấu tạo va kí hiệu cầu dao.
1. tiếp điểm động (lưỡi dao); 2. tiếp điểm tĩnh; 3. đế cách điện.
Theo kết cấu người ta phân ra lam 2 loại 1 cực, 2 cực, 3 cực, 4 cực. Theo điện
áp phân ra điện áp định mức 250V, 500V. Theo dòng định mức có các loại 15;
25 ; 30; 40; 60; 75; 100; 150; 200; 300; 350; 600; 1000A. Theo điều kiện bảo
vệ có loại cầu dao không có hộp, loại có hộp che chắn. Theo yêu cầu sử dụng có
loại cầu dao có cầu chì bảo vệ va loại không có cầu chì bảo vệ.

1.3. Nút ấn.
La thiết bị điện để điều khiển từ xa (có khoảng cách) đóng cắt tự động
mạch điện (mạch điện động cơ).
Có hai loại nút nấn : nút ấn thường hở va nút ấn thường đóng.

1.3.1 Nút ấn thường hở.

Hình 5: cấu tạo va ký hiệu nút ấn thường hở.
Khi ấn nút theo chiều mũi tên thì các tiếp điểm hở ra, cắt mạch điện. Khi
bỏ tay ra, nhờ lo xo phản, các tiếp điểm trở lại vị trí ban đầu la thường hở.

1.3.2. Nút ấn thường đóng.


Hình 6: cấu tạo va ký hiệu nút ẩn thường đóng.
Khi ấn nút theo chiều mũi tên thì các tiếp điểm hở ra, cắt mạch điện. Khi
bỏ tay ra, nhờ lo xo phản, các tiếp điểm trở lại vị trí ban đầu la thường đóng.

1.4. Công tắc tơ điện từ.
Công tăc tơ la loại thiết bị điện dùng để đóng cắt từ xa, tự động hoặc
dùng nút ấn các mạch điện có tải điện áp đến 500V, dòng điện đến 600A.
Công tắc tơ có hai vị trí: đóng va cắt. Tiếp điểm được giữ ở trạng thái
đóng nhờ có dòng điện trong cuộn dây hút (cuộn điều khiển) của cơ cấu điện từ.
Công tắc tơ điện từ có các bộ phận chính sau:
- Cơ cấu điện từ.
- Hệ thống tiếp điểm chính.
- Hệ thống tiếp điểm phụ.
- Hệ thống dập hồ quang.
hinh

Hình 7: sơ đồ nguyên lý chung của các công tắc tơ điện từ.
Trong sơ đồ hình 14 ta thấy có 2 bộ phận cơ bản: cơ cấu điện tử va cơ cấu
truyền động. Cơ cấu truyền động gồm hệ thống tay đòn va tiếp điểm động. Cơ
cấu truyền động phải có kết cấu hợp lý để giảm thời gian thao tác đóng cắt, tăng
lực ép các tiếp điểm va giảm được tiếng kêu va đập.

1.4.1. Cơ cấu điện từ.


Cơ cấu điện từ của công tắc tơ gồm có mạch từ va cuộn hút.
Mạch từ của công tác tơ điện xoay chiều la các lõi thép được ghép bằng
lá thép kỹ thuật điện có chiều day 0.35mm đến 0.5mm để giảm tổn hao sắt từ do
dòng điện xoáy. Mạch từ có dạng hình chữ E hoặc U, gồm 2 thanh phần tĩnh (1)
được ghép chặt cố định, phần động (2) la nắp còn gọi la phần ứng được nối với
các tiếp điểm (3) qua hệ thống tay đòn (4).
Cuộn hút (5) có điện trở rất bé so với điện kháng. Khi có dòng điện qua
cuộn hút, sẽ có lực điện từ hút nắp (phần động 2), thông qua hệ thống tay đòn,
đóng tiếp điểm (3), duy trì vị trí đóng mạch điện của công tắc tơ (hình 14).
Nguên lý lam việc của công tắc tơ điện một chiều cũng tương tự như trên,
thường chỉ khác nhau ở hình dáng kết cấu truyền động của mạch từ tới tiếp
điểm.
Công tắc tơ điện một chiều thường dùng mạch từ kiểu xupáp, có tiếp điểm động
bám chặt ngay vao nắp. Ngoai ra, vì sử dụng dòng điện một chiều, nên mạch từ
thường lam bằng sắt từ mềm, cuộn dây thường có dạng hình trụ tròn quấn sát
vao lõi, vì lõi thép ít nóng hơn trương hợp xoay chiều.

1.4.2. Hệ thống tiếp điểm.
Hệ thống tiếp điểm gồm các tiếp điểm thường mở(ở trạng thái hở) va các
tiếp đểm thường đóng, (ở trạng thái đóng) khi chưa có tác động của cuộn hút.

Hình 8: 1.lõi sắt; 2. cuộn dây; 3. lò xo; 4.k1 ký hiệu tiếp điểm thường mở; 5. k2
ký hiệu tiếp điểm thường đóng.


Khi có dòng điện vao cuộn dây, lõi sắt hút xuống một lực thắng lực đẩy
lò xo phản lam cho tiếp điểm thường bị đóng mở ra va tiếp điểm thường hở bị
đóng lại. Nếu cuộn dây bị mất điện, do tác dụng của lực đẩy của lò xo, hệ thống
cacs tiếp điểm trở về vị trí ban đầu.
Các số liệu kỹ thuật của công tắc tơ la:
- Điện áp định mức Uđm la điện áp mạng điện tương ứng ma tiếp điểm
chính phải đóng cắt, thường có các cấp 110V; 220V; 440V điện một
chiều va 127V; 220V; 380V; 500V xoay chiều.
Cuộn hút có thể lam việc bình thường ở điện áp trong giới hạn 85% đến
105% điện áp định mức.
- Dòng điện định mức Iđm la dòng điện đi qua tiếp điêm chính trong chế độ
lam việc gián đoạn lâu dai, nghĩa la chế độ nay thời gian công tắc tơ ở
trạng thái đóng không lâu quá 8 giờ.
Công tắc tơ có các cấp dòng điện thông dụng la: 10; 20; 25; 40; 60; 75;
100; 150; 250; 300; 600A.

1.5. Khởi động từ.
Khởi động từ la một loại thiết bị điện dùng để điều khiển đóng cắt từ xa,
đảo chiều quay va bảo vệ quá tải (nếu mắc thêm rơ le nhiệt) cho các động cơ 3
pha rôto lồng sóc. Loại khởi động từ có một công tắc tơ gọi la khởi động từ
đơn, thường dùng để điều khiển đóng cắt động cơ điện. Khởi động từ có 2 công
tắc tơ gọi la khởi động từ kép dùng để khởi động va điều khiển đảo chiều động
cơ điện. Muốn khởi động từ bảo vệ được ngắn mạch phải mắc them cầu chì.
Người ta chia khởi động từ thanh các loại sau:
- Theo điện áp định mức của cuộn dây hút: 36V; 127V; 220V; 380V; va
500V.;

- Theo kết cấu bảo vệ chống tác động bởi môi trường xung quanh có các
loại: hở, bảo vệ, chống nổ.
Cũng như các thiết bị điện thấp áp, các chi tiết của khởi động từ lam việc
không có dầu mỡ bôi trơn, tức lam việc khô, do đó phải lam từ vật liệu ít


hao mòn do ma sát va không bị gỉ. Ngay nay người ta dùng kim loại nhựa có độ chịu mòn cao, có thể bền gấp 200 lần so với kim loại – kim
loại.

Hình 16: sơ đồ khởi động từ đơn để đóng điều khiển đông cơ điện.
Trên sơ đồ có các ký hiệu như sau:
- A, B, C, O mạch 3 pha 4 dây.
- CC la cầu chỉ.
- IRN, 2RN 2 rơle nhiệt đặt ở 2 pha.
- K cuộn dây công tắc tơ có 4 tiếp điểm thường mở (K1, K2, K3 ở mạch động
lực, K4 ở mạch điều khiển).
- D nút ấn thường đóng (nú dừng máy)
- M nút ấn thường mở (nút mở máy).
Hoạt động của sơ đồ như sau:
- Mở máy: ấn nút mở máy M, dòng điện đi từ pha C qua cầu chì, qua D,
M, K, 2 tiếp điểm thường đóng 1RN, 2RN của rơle nhiệt về trung tính O,
cuộn dây K có điện, đóng các tiếp điểm K1, K2, K3 cung cấp điện cho động
cơ. Đồng thời đóng tiếp điểm K4 để tự khóa nút M (bỏ tay ấn nút M ra,
mạch điện vẫn được duy trì, đi qua tiếp điểm K4).
- Muốn cắt động cơ (dừng máy) ta ấn nút D, cuộn dây công tắc tơ K mất
điện, các tiếp điểm K1, K2, K3, K4 hở ra động cơ cắt khỏi nguồn điện.


- Bảo vệ động cơ: cầu chì CC bảo vệ ngắn mạch, hai rơle nhiệt RN bảo vệ
quá tải.

1.6. Cầu chì.
Cầu chì la thiết bị điện dùng để bảo vệ các thiết bị điện va mạch điện tránh
quá dòng điện (chủ yếu la dòng điện ngắn mạch). Trong mạng điện ta thường
thấy cầu chì bảo vệ các dây điện va cáp, bảo vệ đồ dùng điện gia đình, bảo vêh
máy biến áp, động cơ điện….
Hai phần tử cơ bản của cầu chì la : dây chảy va thiết bị dập hồ quang (phần
tử dập hồ quang thường gặp ở cầu chì cao áp).
Dây chảy la phần tử quan trọng nhất, để cắt mạch điện khi có sự cố một cách
tin cậy, dây chảy cần thỏa mãn các yêu cầu sau:
- Không bị oxy hóa.
- Dẫn điện tốt.
- Nhiệt độ nóng chảy tương đối thấp.
- Kim loại vật liệu ít.
- Quán tính nhiệt phải nhỏ.
Để giảm nhiệt độ tác động, người ta thường dùng 2 biện pháp :
- Dùng dây dẹt có chỗ thắt lại để giảm tiết diện.
- Dùng dây tròn, trên một số đoạn han them một số vảy kim loại có nhiệt
độ nóng chảy thấp.
Cấu tạo của cầu chỉ có các loại sau: loại hở, loại văn, loại hộp, loại kín
không có thạch anh, loại kín trong ống có cát thạch anh.
Cầu chì có đặc điểm la đơn giản, kích thước bé, khả năng cắt (bảo vệ) lớn va
giá thanh thấp, nên ngay nay vẫn được ứng dụng rộng rãi.

1.7. Áptômát.
Áptômát la thiết bị điện dùng để tự động đóng cắt mạch điện, bảo vệ quá tải
ngắn mạch, sụt áp…, hồ quang được dập trong không khí.


Ở trạng thái bình thường, sau

khi đóng điện, áptômát được
giữ ở trạng thái đóng tiếp điểm
nhờ móc răng 1 khớp với cần
răng 5 cùng một cụm với tiếp
điểm động 6.
Khi mạch điện quá tải hay ngắn
mạch, dòng điện chay qua cuộn
dây 2 lớn, lực hút điện từ tăng
Hình 9: Cấu tạo áptômat.
lên thắng lực lò xo 3 kéo phần ứng 4 xuống lam nhả móc 1, cần 5 được tự do,
tiếp điểm động 6 của áptômát được mở ra do lực của lò xo 7, mạch điện bị cắt.
Áptômát thường được phân loại như sau:
- Theo kết cấu: loại 1 cực, 2 cực, 3 cực.
- Theo thời gian tác động: loại tác động không tức thời, loại tác động tức
thời.
- Theo chưc năng baoe vệ: loại bảo vệ dòng cực đại, dòng cực tiểu, bảo vệ
công suất điện ngược, bảo vệ áp cực tiểu…
Để thực hiện yêu cầu thao tác chọn lọc bảo vệ, áptômát phải có khả năng hiệu
chình dòng tác động va thời gian tác động.
4. Các loại cảm biến, can nhiệt.

2. Biến tần
Bộ biến đổi tần số hay còn gọi la biến tần la thiết bị biến đổi dòng điện
xoay chiều ở tần số nay thanh dòng điện xoay chiều có tần số khác ma có thể
thay đổi được.
Đối với các bộ biến tần dùng cho việc điều chỉnh tốc độ động cơ xoay chiều thì
ngoai việc thay đổi tần số của chúng còn có thể thay đổi cả điện áp ra với điện
áp lưới cấp vao bộ biến tần.