Học làm người - SAND (CÁT)

HỔC LÂM NGÛÚÂI 2

SAND (CẤT)

Mưåt cêu chuån kïí rùçng, cố 2 ngûúâi bẩn thên cng bõ lẩc àûúâng
trong sa mẩc. Hổ cûá ài ài mậi vâ túái 1 thúâi àiïím trong cåc hânh
trònh, hổ bùỉt àêìu tranh cậi vúái nhau xem ài hûúáng nâo àïí thoất ra.
Khưng kiïìm chïë àûúåc sûå bûåc tûác vâ tuåt vổng, 1 ngûúâi àậ tất vâo
mùåt ngûúâi kia. Ngûúâi bõ àấnh rêët àau nhûng khưng nối gò, chó viïët 1
dông trïn cất: Hưm nay, ngûúâi bẩn thên nhêët àậ tất tưi.

Hổ lẩi ài tiïëp vâ àïën àûúåc 1 ưëc àẫo vúái 1 hưì nûúác lúán. Ngûúâi bẩn
lc nậy bõ àấnh vò vưåi vâng ëng nûúác vâ tùỉm rûãa nïn àậ bõ trûúåt
chên vâ àang chòm dêìn. Ngûúâi bẩn kia vưåi nhẫy xëng cûáu anh ta
lïn.Khi mổi sûå àậ qua, ngûúâi bẩn lc trûúác bõ àấnh àậ khùỉc 1 dông
chûä lïn 1 phiïën àấ: Hưm nay ngûúâi bẩn thên nhêët àậ cûáu tưi. Ngûúâi
bẩn àậ àấnh vâ cng àậ cûáu anh ta thûåc sûå ngẩc nhiïn nïn hỗi: "Tẩi
sao khi túá àấnh cêåu ,cêåu viïët lïn cất,côn bêy giúâ cêåu lẩi khùỉc lïn
phiïën àấ?"

Ngûúâi kia móm cûúâi àấp:" Khi 1 ngûúâi bẩn lâm ta àau,hậy viïët
lïn cất àïí ngổn giố ca sûå tha thûá thưíi qua mang nố ài cng. Côn khi
àiïìu tưët lânh àïën, chng ta hậy khùỉc nố lïn àấ,nhû khùỉc thânh kó
niïåm trong tim vêåy, khưng cún giố nâo cố thïí xốa ài àûúåc!" Liïåu
chng ta cố thïí: "Hổc àûúåc cấch viïët trïn cất" khưng?

HỔC LÂM NGÛÚÂI 3

CẤCH NHỊN MÚÁI VÏÌ CÅC SƯËNG

Khi tưi bùỉt àêìu têåp àẩp xe àẩp cấch àêy vâi nùm, tưi khưng bao

giúâ nghơ rùçng chuån tưi luån têåp àẩp xe sệ trúã thânh mưåt àiïìu gò
lúán hún lâ mưåt vâi cëc xe lông vông. Nhûng khi tưi khỗe lïn, bẩn bê
tưi khuën khđch tưi nêng cao mûác têåp luån vâ thûã sûác vúái vâi cåc
àûúâng dâi.

Cåc thûã sûác àêìu tiïn lâ àoẩn àûúâng 150 dùåm (hún 200km),
MS-150, mưåt cåc àua xe hâng nùm qun gốp tiïìn cho viïåc nghiïn
cûáu chưëng lẩi bïånh xú cûáng. Khi tưi múái àùng k dûå thi, tûúãng nây
dûúâng nhû rêët tuåt vúâi - ng hưå qun gốp cho mưåt viïåc tûâ thiïån khi
chẩy xe àûúâng dâi - vâ tưi rêët hùng hấi luån têåp. Nhûng khi cåc
àua àïën, sûå thiïëu tûå tin àậ chiïën thùỉng trong tưi. Tưi vêỵn mën
qun gốp cho viïåc tûâ thiïån, nhûng tưi khưng côn mën chẩy mưåt
àoẩn àûúâng dâi nhû vêåy trong xët hai ngây liïìn.

Cåc àua bùỉt àêìu vâo sấng ngây Ch nhêåt tẩi vng qụ
Georgia n bònh, vâ trong vâi giúâ àêìu tiïn tưi cẫm thêëy thêåt tuåt
vúâi. Àêy chđnh lâ àiïìu mâ tưi tûúãng tûúång, vâ tinh thêìn ca tưi rêët
mẩnh mệ. Nhûng vâo cëi ngây, tưi cẫm thêëy quấ kiïåt sûác, nống nẫy.

Nïëu ai àố tin rùçng thïí xấc àûúåc nưëi vúái linh hưìn, tưi àêy sệ lâ
mưåt vđ d c thïí. Mưỵi àiïìu than thúã mâ nậo àûa ra dûúâng nhû ài
thùèng túái hai chên tưi. "Mònh khưng thïí chõu nưíi nûäa," thò chên bùỉt
àêìu mưåt cún chåt rt, vâ "nhûäng ngûúâi khấc àïìu giỗi hún mònh"
àûúåc tiïëp theo lâ cẫm giấc ht húi, thiïëu dûúäng khđ.

Tưi mën bỗ cåc. Lïn àïën àónh àưìi, cẫnh hoâng hưn tuåt àểp
núi chên trúâi xa àậ gip tưi ài tiïëp àûúåc vâi pht nûäa. Khi àố tưi bưỵng
ch mưåt vêån àưång viïn trûúác tưi mưåt khoẫng xa, àang àẩp xe rêët
chêåm trong bống chiïìu àỗ rûåc. Tưi cẫm thêëy ngûúâi nây cố àiïìu gò àố
khấc lẩ, nhûng tưi khưng rộ lâ àiïìu gò. Vò thïë tưi cưë chẩy àíi theo.

Cư ta àang chẩy, àẩp chêåm nhûng àïìu àïìu vûäng vâng, vúái khn mùåt
HỔC LÂM NGÛÚÂI 4

móm cûúâi nhể nhâng vâ cûúng quët – vâ rưìi tưi nhêån thêëy rùçng cư êëy
chó cố mưåt chên.

Sûå têåp trung ca tưi thay àưíi ngay lêåp tûác. Cẫ ngây tưi khưng
tin tûúãng vâo thïí xấc ca chđnh mònh. Nhûng bêy giúâ tưi àậ biïët -
khưng phẫi lâ thïí xấc mâ chđnh lâ chđ sệ gip tưi àẩt àûúåc àđch àïën
ca mònh.

Cẫ ngây hưm sau mûa. Tưi khưng trưng thêëy ngûúâi nûä vêån àưång
viïn mưåt chên nûäa, nhûng tưi tiïëp tc chẩy mâ khưng than thúã, vò tưi
biïët rùçng cư êëy àang cng vúái tưi úã àêu àố trïn àoẩn àûúâng. Vâ vâo
cëi ngây, vêỵn cẫm thêëy mẩnh mệ, tưi àậ hoân têët àûúåc 150 dùåm ca
mònh.

HỔC LÂM NGÛÚÂI 5

HỐA ÀÚN

Peter lâ con trai ca mưåt ch cûãa hâng bấch hốa nhỗ úã àêìu phưë.
Cêåu thûúâng àïën cûãa hâng ca mể chúi. Mưỵi ngây cûãa hâng àïìu cố
khưng đt nhûäng hốa àún trẫ tiïìn hóåc thu tiïìn hâng cêìn thanh toấn
hóåc chuín àïën khấch hâng. Peter thûúâng àûúåc mể giao nhiïåm v
àem nhûäng hốa àún àố àïën bûu àiïån gûãi. Dêìn dâ viïåc nây khiïën cêåu
cẫm thêëy dûúâng nhû mònh cng àậ trúã thânh mưåt nhâ kinh doanh
nhỗ. Ngây kia Peter nghơ: mònh cng viïët mưåt hốa àún gûãi cho mể,
trong àố viïët rộ nhûäng khoẫn mâ mể phẫi trẫ cho mònh vïì nhûäng gò
mònh àậ gip mể mưỵi ngây. Sấng hưm sau mể cêåu nhêån àûúåc hốa àún

àố ghi rộ:

"Mể cêìn thanh toấn cho con trai Peter nhûäng khoẫn nhû sau:
- Vêån chuín àưì dng vïì nhâ: 2 àưìng
- Àem thû àïën bûu àiïån gûãi: 1 àưìng
- Gip ngûúâi lúán dổn dểp vûúân hoa: 2 àưìng
- Cẫ tìn lïỵ con àïìu ngoan ngoận vâ vêng lúâi: 1 àưìng
Tưíng cưång: 6 àưìng."

Mể Peter xem hốa àún vâ khưng nối gò cẫ. Àïën bûäa tưëi, Peter
phất hiïån dûúái khay ùn ca mònh 6 àưìng tiïìn cưng. Cêåu rêët vui,
nhûng vûâa àõnh bỗ tiïìn vâo ti thò thêëy kêm theo lâ mưåt túâ hốa àún
thu tiïìn khấc mâ tïn ngûúâi nhêån lẩi lâ cêåu. Peter rêët ngẩc nhiïn.

"Peter cêìn thanh toấn cho mể nhûäng khoẫn sau:
- Sưëng 10 nùm hẩnh phc trong ngưi nhâ ca mể: 0 àưìng
- Khoẫn chi phđ cho viïåc sinh hoẩt ùn ëng hổc hânh trong 10
nùm: 0 àưìng
- Khoẫn tiïìn mể chùm sốc Peter mưỵi khi àau bïånh: 0 àưìng
- Tûâ àố àïën nay Peter ln cố mưåt ngûúâi mể u thûúng vâ
chùm sốc: 0 àưìng
Tưíng cưång: 0 àưìng."

HỔC LÂM NGÛÚÂI 6

Peter àổc ài àổc lẩi túâ hốa àún. Cêåu hưëi hêån àïën àỗ cẫ mùåt. Lất
sau, Peter àïën bïn mể vâ rc vâo lông mể, nhâ nhể bỗ 6 àưìng tiïìn
vâo ti mể.

HỔC LÂM NGÛÚÂI 7

VÏËT SỂO

Mưåt cêåu bế múâi mể tham dûå bíi hổp ph huynh àêìu tiïn úã
trûúâng tiïíu hổc. Àiïìu cêåu bế súå àậ thânh sûå thêåt, mể cêåu bế nhêån lúâi.
Àêy lâ lêìn àêìu tiïn bẩn bê vâ giấo viïn ch nhiïåm gùåp mể cêåu bế vâ
cêåu rêët xêëu hưí vïì vễ bïì ngoâi ca mể mònh. Mùåc d cng lâ mưåt
ngûúâi ph nûä àểp, cố mưåt vïët sểo lúán che gêìn toân bưå mùåt bïn phẫi
ca cư. Cêåu bế khưng bao giúâ mën hỗi mể mònh tẩi sao bõ vïët sểo lúán
vêåy.

Vâo bíi hổp mùåt, mổi ngûúâi cố êën tûúång rêët àểp vïì sûå dõu dâng
vâ vễ àểp tûå nhiïn ca ngûúâi mể mùåc cho vïët sểo àêåp vâo mùỉt, nhûng
cêåu bế vêỵn xêëu hưí vâ giêëu mònh vâo mưåt gốc trấnh mùåt mổi ngûúâi. úã
àố, cêåu bế nghe àûúåc mể mònh nối chuån vúái cư giấo.
- Lâm sao chõ bõ vïët sểo nhû vêåy trïn mùåt? Cư giấo ca cêåu hỗi.
Ngûúâi mể trẫ lúâi,
- Khi con tưi côn bế, nố àang úã trong phông thò lûãa bưëc lïn. Mổi
ngûúâi àïìu súå khưng dấm vâo vò ngổn lûãa àậ bưëc lïn quấ cao, vâ thïë lâ
tưi chẩy vâo. Khi tưi chẩy àïën chưỵ nố, tưi thêëy mưåt xâ nhâ àang rúi
xëng ngûúâi nố vâ tưi vưåi vâng lêëy mònh che cho nố. Tưi bõ àấnh àïën
ngêët xóu nhûng thêåt lâ may mùỉn lâ cố mưåt anh lđnh cûáu hỗa àậ vâo
vâ cûáu cẫ hai mể con tưi.

Ngûúâi mể chẩm vâo vïët sểo nhùn nhm trïn mùåt. "Vïët sểo nây
khưng chûäa àûúåc nûäa, nhûng cho túái ngây hưm nay, tưi chûa hïì hưëi
tiïëc vïì àiïìu mònh àậ lâm. "Àïën àêy, cêåu bế chẩy ra khỗi chưỵ nêëp ca
mònh vïì phđa mể, nûúác mùỉt lûng trông. Cêåu bế ưm lêëy mể mònh vâ
cẫm nhêån àûúåc sûå hy sinh ca mể dânh cho mònh. Cêåu bế nùỉm chùåt
tay mể sët cẫ ngây hưm àố.

HỔC LÂM NGÛÚÂI 8

BÛÁC TRANH NGÛÚÂI CON TRAI

Cố mưåt ngûúâi àân ưng u thđch m thåt. Ưng ta say mï àïën
mûác gêìn nhû sưëng vò niïìm say mï ca mònh. Sûu têåp tranh lâ mc
tiïu cẫ àúâi ca ưng. Ưng lâm viïåc rêët chùm chó àïí dânh tiïìn tiïët kiïåm
nhùçm mua thïm cấc tấc phêím hưåi hổa cho bưå sûu têåp ca mònh. Ưng
mua rêët nhiïìu tấc phêím ca cấc hổa s nưíi tiïëng.

Ngûúâi àân ưng nây àậ gốa vúå. Ưng chó cố mưåt ngûúâi con trai.
Ưng àậ truìn lẩi cho con mònh niïìm say mï sûu têìm àố. Ưng rêët tûå
hâo vïì con trai ca mònh khi anh ta cng trúã thânh mưåt nhâ sûu têìm
nưíi tiïëng nhû ưng. Mưåt thúâi gian sau, àêët nûúác bưỵng cố chiïën tranh.
Ngûúâi con trai, cng nhû mổi thanh niïn khấc, lïn àûúâng tông qn.
Vâ sau mưåt thúâi gian thò cêu chuån xẫy ra...

Mưåt hưm, ngûúâi cha nhêån àûúåc mưåt lấ thû thưng bấo rùçng ngûúâi
con àậ mêët tđch khi àang lâm nhiïåm v. Ngûúâi cha àau khưí àïën tưåt
cng. Thêåt lâ khng khiïëp khi ngûúâi cha khưng thïí biïët àûúåc àiïìu gò
àang xẫy ra vúái con mònh. Vâi tìn sau ưng nhêån àûúåc mưåt lấ thû
nûäa. Lấ thû nây bấo vúái ưng rùçng con ưng àậ hy sinh khi lâm nhiïåm
v.

Ưng gêìn nhû chïët ài mưåt nûãa ngûúâi. Thêåt khố khùn khi àổc tiïëp
lấ thû àố, nhûng ưng vêỵn cưë. Trong thû, ngûúâi ta bấo rùçng con ưng àậ
rt lui àïën núi an toân. Nhûng thêëy trïn bậi chiïën trûúâng vêỵn côn
nhûäng àưìng àưåi bõ thûúng, con ưng àậ quay lẩi vâ àûa vïì tûâng thûúng
binh mưåt. Cho àïën khi àûa ngûúâi cëi cng vïì gêìn àïën khu vûåc an

toân thò con ưng àậ trng àẩn vâ hy sinh.

Mưåt thấng sau, àïën ngây Noel, ưng khưng mën ra khỗi nhâ.
Ưng khưng thïí hònh dung àûúåc mưåt Noel mâ thiïëu con trai mònh bïn
cẩnh. Ưng àang úã trong nhâ thò cố tiïëng chng gổi cûãa. Àûáng trûúác
cûãa nhâ lâ mưåt châng trai tay cêìm mưåt bổc lúán.

HỔC LÂM NGÛÚÂI 9

Châng trai nối "Thûa bấc, bấc khưng biïët chấu, nhûng chấu lâ
ngûúâi mâ con bấc àậ cûáu trûúác khi hy sinh. Chấu khưng giâu cố, nïn
chấu khưng biïët àem àïën cấi gò àïí àïìn àấp cho àiïìu mâ con bấc àậ
lâm cho chấu. Chấu àûúåc anh êëy kïí lẩi rùçng bấc thđch sûu têìm tranh,
búãi vêåy d chấu khưng phẫi lâ mưåt hổa s, chấu cng vệ mưåt bûác
chên dung con trai bấc àïí tùång cho bấc. Chấu mong bấc nhêån cho
chấu."Ngûúâi cha àem bûác tranh vâo nhâ, múã ra. Thấo bûác tranh giấ
trõ nhêët vêỵn treo trïn lô sûúãi xëng, ưng thay vâo àố lâ bûác chên
dung ngûúâi con. Nûúác mùỉt lûng trông, ưng nối vúái châng trai "Àêy lâ
bûác tranh giấ trõ nhêët mâ ta cố àûúåc. Nố cố giấ trõ hún têët cẫ cấc
tranh mâ ta cố trong cùn nhâ nây."

Châng trai úã lẩi vúái ngûúâi cha qua Noel àố rưìi hai ngûúâi chia
tay. Sau vâi nùm, ngûúâi cha bõ bïånh nùång. Tin tûác vïì viïåc ưng qua
àúâi lan truìn ài rêët xa. Mổi ngûúâi àïìu mën tham gia vâo cåc bấn
àêëu giấ nhûäng tấc phêím nghïå thåt mâ ngûúâi cha àậ sûu têìm àûúåc
qua thúâi gian. Cëi cng thò bíi bấn àêëu giấ cng àûúåc cưng bưë vâo
ngây Noel nùm àố. Cấc nhâ sûu têìm vâ nhûäng nhâ àẩi diïån cho cấc
viïån bẫo tâng àïìu hấo hûác mën mua cấc tấc phêím nưíi tiïëng. Toâ
nhâ bấn àêëu giấ àêìy ngûúâi. Ngûúâi àiïìu khiïín àûáng lïn vâ nối "Tưi
xin cấm ún mổi ngûúâi àậ àïën àưng à nhû vêåy. Bûác tranh àêìu tiïn sệ

lâ bûác chên dung nây..."

Cố ngûúâi la lïn "Àố chó lâ chên dung àûáa con trai ưng c thưi!
Sao chng ta khưng bỗ qua nố, vâ bùỉt àêìu bùçng nhûäng bûác cố giấ trõ
thêåt sûå?"Ngûúâi àiïìu khiïín nối "Chng ta sệ bùỉt àêìu bùçng bûác nây
trûúác!" Ngûúâi àiïìu khiïín bùỉt àêìu "Ai sệ mua vúái giấ $100?". Khưng ai
trẫ lúâi nïn ưng ta lẩi tiïëp "Ai sệ mua vúái giấ $50?". Cng khưng cố ai
trẫ lúâi nïn ưng ta lẩi hỗi "Cố ai mua vúái giấ $40?"

Cng khưng ai mën mua. Ngûúâi àiïìu khiïín lẩi hỗi "Khưng ai
mën trẫ giấ cho bûác tranh nây sao?" Mưåt ngûúâi àân ưng giâ àûáng
lïn "Anh cố thïí bấn vúái giấ $10 àûúåc khưng? Anh thêëy àêëy, $10 lâ têët
cẫ nhûäng gò tưi cố. Tưi lâ hâng xốm ca ưng c vâ tưi biïët thùçng bế
àố. Tưi àậ thêëy thùçng bế lúán lïn vâ tưi thêåt sûå u qu nố. Tưi rêët
mën cố bûác tranh àố. Vêåy anh cố àưìng khưng?" Ngûúâi àiïìu khiïín
nối "$10 lêìn thûá nhêët, lêìn thûá nhò, bấn!"
HỔC LÂM NGÛÚÂI 10


Tiïëng ưìn âo vui mûâng nưíi lïn vâ mổi ngûúâi nối vúái nhau "Chng ta cố
thïí bùỉt àêìu thêåt sûå àûúåc rưìi!" Ngûúâi àiïìu khiïín nối "Xin cẫm ún mổi
ngûúâi àậ àïën. Thêåt lâ vinh hẩnh khi cố mùåt nhûäng võ khấch qu úã
àêy. Bûäa nay chng ta sệ dûâng tẩi àêy!".

Àấm àưng nưíi giêån "Anh nối lâ hïët àêëu giấ? Anh vêỵn chûa àêëu
giấ toân bưå cấc tấc phêím nưíi tiïëng kia mâ?" Ngûúâi àiïìu khiïín nối
"Tưi xin lưỵi nhûng bíi bấn àêëu giấ àậ chêëm dûát. Mổi ngûúâi hậy xem
chc thû ca ưng c àêy: "Ngûúâi nâo lêëy bûác chên dung ca con tưi sệ
àûúåc têët cẫ nhûäng bûác tranh côn lẩi!" Vâ àố lâ lúâi cëi cng.

HỔC LÂM NGÛÚÂI 11

NHÛÄNG VIÏN SỖI THÊÌN
(John Wayne Schlatter)

"Tẩi sao chng em phẫi hổc têët cẫ nhûäng àiïìu ngu ngưëc nây?"
Trong têët cẫ nhûäng cêu hỗi vâ phẫn àưëi mâ tưi àậ nghe tûâ hổc
trô ca mònh sët bao nhiïu nùm dẩy hổc àêy lâ cêu mẩnh nhêët. Tưi
trẫ lúâi hổc trô ca mònh bùçng mưåt cêu chuån sau.

Mưåt àïm, mưåt àấm ngûúâi du mc chín bõ nghó àïm giûäa àưìng
thò bêët ngúâ hổ thêëy mònh bõ bao quanh búãi mưåt lìng sấng. Hổ tin lâ
thiïn thêìn àang àïën vúái hổ. Hổ chúâ àúåi vúái niïìm tin rùçng thiïn thêìn
sệ nối cho hổ nhûäng àiïìu quan trổng chó dânh riïng cho hổ thưi. Mưåt
giổng nối vang lïn "Hậy nhùåt têët cẫ nhûäng viïn sỗi xung quanh. Bỗ
chng vâo trong ti mang theo bïn mònh. Hậy ài mưåt ngây vâ àïm
mai cấc anh sệ thêëy vui mûâng vâ cẫ nưỵi bìn.".

Sau khi thiïn thêìn biïën mêët, nhûäng ngûúâi du mc ngẩc nhiïn
vâ thêët vổng. Hổ chúâ àúåi mưåt sûå khấm phấ lúán, nhûäng bđ mêåt gip hổ
trúã nïn giâu cố, mẩnh khỗe vâ lâm bấ ch thïë giúái. Nhûng thay vâo
àố hổ chó phẫi lâm mưåt viïåc cỗn con khưng cố nghơa gò cẫ. Dêỵu sao,
nghơ àïën lúâi nối ca thiïn thêìn, mưỵi ngûúâi cng nhùåt vâi viïn sỗi rưìi
bỗ vâo ti d khưng hâi lông cht nâo. Ài sët mưåt ngây, khi àïm
àïën hổ dûâng chên cùỉm trẩi. Múã ti ra hổ thêëy nhûäng viïn sỗi àậ trúã
thânh nhûäng viïn kim cûúng. Hổ vui mûâng vò cố kim cûúng, nhûng
cng bìn tiïëc àậ khưng lêëy thïm vâi viïn sỗi nûäa.

Tưi cố mưåt hổc trô, tïn Alan, tûâ thúâi k àêìu tiïn ài dẩy hổc àậ
chûáng minh chuån trïn lâ sûå thêåt. Khi Alan hổc lúáp 8, cêåu bế nây

rêët giỗi "gêy chuån" vâ hay bõ àíi hổc. Cêåu ta àậ trúã thânh mưåt tïn
"anh chõ" trong trûúâng vâ trúã thânh bêåc thêìy vïì "chưm chóa". Mưỵi
ngây tưi cho hổc trô hổc thåc lông nhûäng cêu danh ngưn. Khi àiïím
danh, tưi àổc àoẩn àêìu ca mưåt cêu danh ngưn. Àïí àûúåc àiïím danh,
hổc trô phẫi àổc nưët phêìn cëi ca cêu danh ngưn. "Alice Adams -
Khưng cố thêët bẩi ngoẩi trûâ..."