Thang toán trên các thiết bị di động trong thị trường kinh tế số hóa thời đại 4 0 ở việt nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

NGÂN HÀNG NHÀ NƢỚC VIỆT NAM

TRƢỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HỒ CHÍ MINH
-----oOo-----

LÊ ĐẶNG THÙY MAI

THANH TOÁN TRÊN CÁC THIẾT BỊ DI ĐỘNG TRONG
THỊ TRƢỜNG KINH TẾ SỐ HÓA THỜI ĐẠI 4.0 Ở VIỆT
NAM

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP CHUYÊN
NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG MÃ SỐ:
7340201

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
TS.TRẦN TRỌNG HUY

TP.HỒ CHÍ MINH, NĂM 2018


TÓM TẮT
u
khi n

hy
ho m

i n tho i th

tri n công ngh
m ph
Nm

ng
ng trong gi i

h nn
nghi n
nh m

ng nh
uv
h r

t i Vi t N m v
qu nh
V im
Nmrt

t qu

ti m n ng trong

ng ngh

m

nh ng th

th

kinh nghi m qu
h pt
Ng n h ng t i Vi t N m
Nam phát tri n an toàn, hi u qu


SUMMARY
We are living in the 4.0 industrial revolution, this is no longer news of a future
event, this technological revolution has changed the way things running. Everyday,
the news about this trend are reported on social media. Almost all countries in the
world racing on technology improvements. In order to improve the position and the
quality of human life, Vietnam is now beginning its first steps in the digital
development process.
Smartphones have become attached to the lives of people because of the practical
role. Not only be a communications device, but smartphones also play a role in
entertainment, learning, working, health monitoring, shopping, life management,
paying bills. It seems like the ability to work in diversified field by only a
smartphone is growing. That is the reason why the demand for smartphones is
increasing. With the advancement of technology, the introduction of mobile
payment products and services in the 4.0 era is essential.
The technology race is taking place more exciting than ever, making any simple or
complex task can be accomplished with a compact smartphone just in the blink of an
eye. Captured the trend of developing payment technology in the world and found the
outstanding benefits of this payment method, the payment via mobile devices in
Vietnam is in the blooming stage and we need positive contribution for further
development. This trend not only changes the way payments, but also creates and
promotes new business models, changes consumer behavior.
By using methods such as descriptive statistics and data collection from various

sources, the author makes a realistic evaluation to show limits and issues of this
payment method in Vietnam. Beside that, it‟s in p le to ignore the advantages and
opportunities that need to be catched and used for development. Having a


young population and the high rate of cash-using in monetary circulation, Vietnam
has great potential in the mobile payment trend. However, technological
fragmentation, regulatory environment and security in the information technology
platform are heavy challenges that need to be solved by creative solutions, learning
from the international experiences. But the most important thing is the concern of
Government and the cooperation of the involved parties in mobile payment with the
banking system in Vietnam, facilitating the payment via mobile devices in Vietnam
has safe, effective, sustainable development.

Summary Chapter 1
In chapter 1, the author presents the basic theory of mobile payment trends in the
digital age in Vietnam. Firstly, author mention about the context of mobile
payments – Indistrial Revolution 4 0 n nswer the question “Wh t is mo ile
p yment?” At the next specific content covers the concepts, the development

history of mobile payments, classification of mobile payments, operating models,
supporting devices as well as the conditions for this payment activities, their role
for the state, banks, companies and also people in our country. Finally, criteria for
evaluation are given to analysis situation of mobile payment development. Base on
understanding about basic meaning of mobile payment, which helps reader to have
basic knowledges and right direction to chapter 2.

Summary Chapter 2
In Chapter 2, to help readers understand the development of mobile payment in
Vietnam market. The author presents specific contents including the situations of the ecommerce market, the banks, Fintech units, the legal corridor, the dynamics and the

current direction of the state. It also points to the volatility of the market that will affect
mobile payments. Vietnam's advantage is being a developing country with a young
population structure, so it is very easy to update new technology trends. Payment
methods via smartphone started few years in Viet Nam, althought it


brings many benefits but also has a lot of weakness that need to be improved. And
the biggest weakness is security – the field that big counties must also be careful.
Moreover it‟s quite iffi ult to h nge the using sh h it of people e use they have
many reason to not choose to trust mobile payment method. Because of working
together on the digital technology platform so ecommerce development is also an
important lever for payment on mobile devices.
Following the experts, because of being a brand-new market, Vietnam has many
opportunities and potential development. The Government of Vietnam has plans to
focus on developing mobile payments as a key target in the coming years. Therefore,
the banking system, fintech companies, retailers in Vietnam need to cooperate to
speed up the evolution of mobile payments.

Summary Chapter 3
Apply the technology on payment system to replace cash completely changed the
definition of traditional cash transactions, helping the Bank to change its operating
process become more efficiently and profitably, enterprise and Fintech companies
have more development opportunities, the way that people manage finance is more
convenient.
In Chapter 3, based on the direction of the government with the goal of non-cash
society and sustainable economy, author contribute some solutions that may help in
the intention of overcoming the weaknesses of mobile payments. By consulting the
experts in this field and the author's own knowledge, there are solutions to progress
payment by mobile devices. These recommendations for the State to facilitate for
mobile payment by reform include legal system, security and pay attention on

technology update. About the banks and Fintech company, it is important to focus
to enhance quality of produce and service and customers care, while also taking the
initiative in ensuring the security of information technology. As mentioned in
Chapter 2, changing consumer habits from using cash to mobile payment will take


time because cash payments are very popular. Therefore, Government incentives
and bank policies to encourage mobile payments play a very important role. With
recommendations and contributions, author want to help our Vietnam gradually
adapt to the process of economic integration digitization in coming years.

General Conclusion
Industrial revolution 4.0 is the opportunity for Vietnam to shorten the
development gap with other developed nations in the world. The mobile payment

tren response for one of the new er ‟s require em n ut to hieve the proje ts we need
more efforts from all related organizations as well as the trust of customers for this
payment method.


LỜI CAM ĐOAN
K nh th
ch t l

ng

qu th y
o tr

ng

titnl

L Đ ng Thùy Mai, sinh viên h c nhân

i h c Ngân hàng tp.H

h Minh t i xin

khóa lu n này là công trình nghiên c u c a riêng tác gi , có s
gi ng vi n h

ng dẫn là th y Tr n Tr ng Huy, k t qu

th

kh ng

trong

ung o ng

n i ung ã

i khác th c hi n ngo i tr

hỗ tr c a

nghiên c u là trung

c công b tr

các trích dẫn

m on

y ho c các n i
c dẫn ngu n

trong khóa lu n.
Tác gi

L Đ ng Thùy Mai

y


LỜI CẢM ƠN
Đ u ti n
l
h

tp
Đ

h

i t t i xin

ng

Nh ng
nh

ng nh r n luy n trong su t th i g

i u th y
ng k

n ng

Nh ng
ti
ui
th
tâm th

ng

th
ng xin
mv
hi n kh

L Đ ng Th y M i

ki n tr


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG BIỂU, BIỂU ĐỒ, H NH ẢNH ..........................................
PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ XU HƢỚNG THANH TOÁN TRÊN DI
ĐỘNG .........................................................................................................................

1.1

Khái ni m ...................................................................................................

1.1.1

1.1.2

1.1.3

1.1.4
1.2

L ch s r

1.2.1

1.2.2

1.2.3
1.3

Vai trò c

1.4

Xu h ng th nh to

1.5

Các thi t b và cô

1.5.1


1.6 Các lo i h nh th nh to n
1.7 Ti u h
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ PHÁT TRIỂN THANH TOÁN DI ĐỘNG
TẠI VIỆT NAM TRONG NỀN KINH TẾ SỐ HÓA TẠI VIỆT NAM .............
2.1 Tình hình chung th
2.2 M
..................................................................................................................

2.3 Th
2.4 Th
Nam

..................................................................................................................


2.4.5
2.5

Th

2.6

Th

2.7

Th

2.8

Th

2.9

Ảnh h

toán i
2.9.1
2.9.2
2.9.3
2.10

Đ nh gi s

2.10.1
2.10.2
2.10.3
2.10.4
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP ĐẨ

3.1
3.2
3.2.1

M


3.2.2 M
3.2.3 Xu h
3.2.4 X y
3.2.5 D
nh ng qu c gia khác. ..........................................................................

3.3 Ki n ngh
3.3.1
3.3.2

o n thi n h

i thi n t nh

3.3.3 T ng

3.3.4 T o i u ki n p
3.4

Ki n ngh dành cho Ngân hàng ................................................................

3.4.1

h nh s

3.4.2 T ng

3.4.3 M r ng ph m
3.4.4

i thi n

3.4.5 N ng
3.4.6 T ng
3.5 Ki n ngh
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...........................................................



1

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ATM
B2C
CNTT
COD
DDOS
DN
DOS
IT
LAN

mPOS
MST
NFC
NHNN
NHTM
OTP
PC
POS
QR
SMS
TMĐT


2

DANH MỤC BẢNG BIẾU, BIỂU ĐỒ, H NH ẢNH

nh

Tỷ l

World Retail banking Report 2016
nh
ng

Tỷ l
is

ng

Smartphone Insight Report
nh

S msung P y

nh

Ứng

nh

4 Ứng

nh

Tỷ l

s TMĐT Vi t N m
nh
o

Tỷ l
o

nh

h s TMĐT Vi t N m
Tỷ l

Vi t N m

nh
o

Tỷ l
h s

nh
h s
nh
tuy n - Ngu n

TMĐT Vi t N m
Tỷ l

TMĐT Vi t N m
0 Tỷ l


nh
Ngu n
nh

Tỷ l
o
T MO

nh
nh
hv

th nh to n tr
Ngu n

uzzmetri s

nh

X p h ng

nh

h

nh

h

gi i - Ngu n

ng 1.1: S


4

PHẦN MỞ ĐẦU

1.

Lý do chọn đề tài
Trong

i

v
h nh th

th nh to n

unn
tr n nh m ph n t h nh ng nguy n nh n
h nh th

th nh to n tr n to n

th nh to n

n
ng th

i gi

gi

kh

qu
2.

Mục tiêu nghiên

cứu Mục tiêu chung
Lu n v n sẽ nghi n
m nh

imyu

nh ho

u th

tr ng th nh to n tr n

nh gi ti m n ng ph t tri n v
n li n qu n trong th tr

i

im

ng n u l n nh ng

ph

r nh ng gi i ph p kh

ng Vi t N m trong th i gi n t i

Mục tiêu cụ thể
− Tr nh
n

y t ng qu n v
i v i kinh t

xã h i

ng ty finte h xu h
th nh to n gi o
ph

u

h

h m ng

ng nghi p 4 0 v

s n phẩm v

nh h

h v th nh to n tr n

ng th nh to n

int

ng ti n m t

so s nh

ng
i

h r nh ng m t h n

ng
h khi

h r nh ng l i th

ng ph p th nh to n m i

− Đ nh gi th

tr ng t nh h nh ph t tri n

th nh to n

i n t t i Vi t N m


5
− Tr n n n t ng
th tr

s nghi n

ng Vi t N m

u ti n h nh ph n t
i v i xu h

h nh SWOT t m r nguy n nh n v
ho

ng n h ng

h i m m nh

ng th nh to n
xu t m t s

ng ty finte h

imyu

int

theo m

gi i ph p kh

n v ung

p ng

ph

nh

ng th nh to n

v nh n
Câu hỏi nghiên cứu

3.

theo nh ng m
nghi n

ti u nghi n

u ã n u tr n

t

gi

t r nh ng

uhi

usu

−

h v th nh to n tr n thi t
v thi t

yu

ul g

N m? V i tr

tr ng

 ng n h ng finte

s

ng

nh ng h nh th

h nh th

th nh to n

ng l nh th n o

i u ki n

h ng?

i t th n o so v i
− Th

i

ng ngh 4 0 l g

hv

t i th tr

th nh to n

int

ng Vi t

n o? Kh

?

i n t t i Vi t N m?

nv ti

h nh

ung p

hv

i

ng

h v nh n v n y t
n

i th tr

nh ng gi i ph p g

t o i u ki n m

r ng

ng
ty
h

ng Vi t N m?
4.

Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
− Đit

ng nghiên c u: Các ng d ng thanh toán trên thi t b di

ng c a các ngân hàng th

ng m i Vi t N m n v cung c p

s n phẩm ng d ng thanh toán trên thi t b i ng, các công ty

fintech.
− Ph m vi nghiên c u: Nghiên c u
trong gi i o n t n m 0
5.

Phƣơng pháp nghiên cứu

c th c hi n t i Vi t Nam

n 2017.


Bài nghiên c u s

d ng ph

ng ph p t ng h p t i li u thu th p th ng tin


6
di n gi i, phân tích các n i dung c a hình th
thông tin và s li u trong
h p t nh ng v n

c tác gi s d ng ph

n tp h

c công b th ng tin
Ph

i

th nh to n

i

o lu n n

i

ng. Các

ng ph p thu th p, t ng
tài nghiên c u tr

ã

i h ng

ng ph p so s nh

ch ra s

d ng ti n m t, so sánh t

khác bi t

phát tri n c

xu h

i v i các qu c gia khác nh m c ng c

i hình th c thanh toán s
ng thanh toán t i Vi t Nam

nh ng l p lu n và khuy n ngh

ca

tác gi .
6.

Nội dung nghiên cứu
i t ng và

Phần mở đầu s cho vi c ch n tài, m c tiêu nghiên c u ph m vi

tài và b c c

nghiên c u ph ng ph p nghi n u ng g p c tài.

Chƣơng 1: Tổng qu n về xu hƣớng th nh toán trên di động
Nh ng n i dung xoay quanh vi
th nh to n tr n
ki n

i

ng xu h

tr nh

ng t

y

i m và l i ích c a công ngh

ng làm cho d ch v này phát tri n

s d ng d ch v , hình th c thanh toán này có khác bi t nh

th gì so v i các hình th

iu

th nào và l i

th nh to n

Chƣơng 2: Thực trạng về phát triển th nh toán di động trong nền inh t số h
tại Việt N m
Tình hình phát tri n c a d ch v này t i Vi t Nam, các bên liên quan, nh ng thay
it
v i xu h
Nam.

ng

n th tr

ng, th hi u c a khách hàng và ph n

ng này. Nêu ra các thách th

v

ng c a th tr

h i phát tri n trong th tr

ng
ng Vi t

i


7

Chƣơng 3: Giải pháp đẩy mạnh phát triển th nh toán di động tại Việt N m
Nh ng khuy n ngh dành cho k ho ch phát tri n d ch v th nh to n i ng t i Vi t N m
nh ho Ng n h ng nh ch t i h nh s kinh doanh và các i tác cung c p d ch v trong lĩnh v
c này.
7.

Ý nghĩ thực tiễn củ đề tài

Xu h

ng th nh to n tr n

i

ng sẽ bùng n trong th i gian t i và là m t lĩnh

v c r t giàu ti m n ng ph t tri n t i Vi t N m Đi u n y th y
ng h

ng

n các gi i pháp mang l i s

phù h p h n v i s th y
th tr

tr i nghi m m i, hi n

i tiêu

i, g n g i v

i công ngh trong các d ch v qu n l t i h nh Đ tài

nghiên c u này sẽ nêu ra nh ng thách th
ph p

i h nh vi ng

ng nh

h iv

ra nh ng gi i

ng tài chính ngày càng phát tri n và Vi t Nam b t nh p t ng tr

ng xu h ng kinh t s hóa.

ng


8

CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ XU HƢỚNG THANH
TOÁN TRÊN DI ĐỘNG
Giới thiệu chƣơng I
ng hlý lu n
Trong
tr

nc

ng thanh toán

hóa Vi t Nam. N i dung c th trình bày th nh

n i

to n tr n i ng, mô hình ho t ng,

các khái ni m, phân lo i các hình th

iv in

các thi

c ta. Ti p theo l

h nh ththnhnhv to n

s

xu h

i

ng

cp

ng nh

n l ch

i u ki n

di n ra ho t
1.1 Khái niệm

1.1.1 Kỷ nguyên số hóa 4.0
Kỷ nguyên di n ra t nh ng n m 000 l s b t u và phát tri n c a cu c cách m ng công
nghi p l n th t h y n g i là cu c cách m ng s Đ y l u c cách
m ng th y

i n n công nghi p v i quy mô toàn c u trên nhi u lĩnh v

ngh sinh h c, v t lý và k
− Đ u ti n l
mtt
ng

nn

−

ng

thu t s .
ng nghi p s n xu t ro ot tr tu

ng l i ro ot sẽ ho n to n th y th
i m ng l i hi u qu

v it

nh

ng vi

nh n t o (A ) h

nh ng ho t
o h n on ng

ng l o
i m y t nh x

ng

n

ng

on

l

li u

ng kinh ng

ng ngh th
kh ng gi n

t

o (VR) th

o kh ng gi i h n t

t i o (AR) m ng
ng t

ng

ng

n s tr i nghi m trong
ng trong

lĩnh v

gi o

gi i tr
−

ng ngh
th ng ph
qu v

nternet v n v t ( nternet of Things- oT) hỗ tr
tpmt

ng vi

ht

ng theo l p tr nh gi p ti t ki m

x l xuy n su t

i u khi n

h

hi ph hi u


9
− N n t ng SMA
v kth ptt

(So i l-Mobile-Analyticnh ng y u t

truy n xu ng t
ph

v

tr n t n

li u

ho tr i nghi m

nh n

Nh ng ti n b k thu t và s t ng tr nghi p

lou ) t o r
ng

mmyv
ng

li u ng

m t s n phẩm
i

ti n h nh ph n t
i

h

ng trong xã h i
h tr n thi t

ng

ng nh y v t trong cu c cách m ng công ng

4.0 này khi n cho không m t i c p nh t

ngoài mà ph i liên t c c i ti n và

phát tri n.
1.1.2

Mobile payment

Mobile payment – Th nh to n
tr cho các d ch v
hay các thi t b
d ng th ngân hàng, séc hay ti n m t.
1.1.3 E-baking
E-banking – Ng n h ng
truy n th

ng v

qua internet hay qu n lý tài kho n qua tin nh n
các l a ch n giao d ch cho khách hàng c a ngân hàng.
1.1.4 Công ty fintech
Fintech là t
n i hung
internet

i n to n

m m mã ngu n m
c a ngành tài chính – ngân hàng. Có hai nhóm công ty fintech, nhóm th
công ty t o ra các s n phẩm hoàn thi nng
nhóm th
v n hành bên trong b máy ngân hàng ho

hai là các công ty d n

10

Ở ph m vi c a lu n v n n y
ngh k thu t s

h

cp

n nh ng công ty fintech s d ng công

s n phẩm tài chính ra th tr

S n phẩm d ch v c a h

ng

i hình th c công ngh .

là nh ng gi i pháp hỗ tr v t i h nh

nh n h y th

ng

m i thông qua công c k thu t s .
1.1.4.1 Digital baking
Digital baking – Ngân hàng k thu t s c thành l p d a trên n n t ng công ngh s , mô
hình này hoàn toàn khác v i cách th c ho t ng c a ngân hàng truy n th ng. T t c các

quy trình làm vi u c s hóa nh công ngh tiên ti n nh t ng hóa quy trình b ng h th ng l p
tr nh i n t i n to n m m y ph n t h li u, trí tu nhân t o, giao di n l p trình ng d ng m ,
giúp ti t ki m th i gian và chi phí nh ng vẫn ki m soát hi u qu . Giao d ch c a ngân
hàng s không ph i n chi nhánh ngân hàng và gi m thi u n m c t i nh ng th t c gi y t
liên quan.
Đ ng th i t nh n ng a ngân hàng s có th th c hi n m i lúc m i n i kh ng ph

vào th i gian không gian nên khách hàng hoàn toàn ch
1.1.4.2 Mobile wallets
Mobile wallets – V i
nh

hi
ng g

t

v

i, thanh toán chi phí và nh n ti n t

có th

liên k

nhi u th

tín d

1.2 Lịch sử r

1.2.1 Lịch sử và sự r
V
gi
Đnnm
khoa h c vi n t

n
m

v


Mãi

nnm

hàng c a Western Union (m t d ch v
các c
bt

u cung c p cho khách hàng hình th

ng n h ng nh
Nm
th tín d

ng N m

hành. Đ n n m
chóng m t c

g m: h

th ng videotext (th p niên 70-8

(1994) và thanh toán qua m ng
Nm
c u ti n

o b ng cách ch

thu t toán RSA vẫn
chính là ti n
Đnnm
Mo ile ng
cho th y v o n m
t nh n ng mu
Nm
iv

nn

nguy n th nh to n

1

Danh hi u dành cho m t xã h i không dùng ti n m t l i không thu c v
trong nh

ng n c phát tri n nh t th