Mối quan hệ giữa tỉ giá hối đoái và giá cổ phiếu ở việt nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
∞-0-∞

VÕ HỒNG BẢO NGỌC

MỐI QUAN HỆ GIỮA TỈ GIÁ HỐI ĐOÁI
VÀ GIÁ CỔ PHIẾU Ở VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

TP. HỒ CHÍ MINH NĂM 2013


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
∞-0-∞

VÕ HỒNG BẢO NGỌC

MỐI QUAN HỆ GIỮA TỈ GIÁ HỐI ĐOÁI
VÀ GIÁ CỔ PHIẾU Ở VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
Chuyên ngành: Kinh tế Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 60340201

Người hướng dẫn khoa học:
PGS.TS Nguyễn Thị Ngọc Trang

TP. HỒ CHÍ MINH NĂM 2013

Tôi xin cam
hư ng d n là PGS. TS Nguy n Th Ng c Trang. Các n i dung nghiên c
qu

trong

trình nào. Nh
li u tham kh o. Ngoài ra, trong lu n v n còn s
c ng nh
ngu

ng s li u c a các tác gi
ng

N u phát hi n có b t k
Hi

Võ H ng B o Ng c.

c sau m i trích d n


Trư c tiên, tôi xin chân thành c m ơn cô PGS-TS Nguy n Th
tình hư ng d n tôi trong su
như g

i l i cám ơn

Chính Doanh nghi p- Trư ng

t
Nhân

ây, tôi c ng xin g i l

chia s
hoàn thành lu n v n này.
Nh ng l i c m ơn sau cùng tôi xin dành cho gia ình, cha m và b n bè ã h t lòng quan
tâm và t o i u ki n t t nh t tôi hoàn thành ư c lu n v n t t nghi p này.

Trân Tr ng,
Võ H ng B o Ng c.


M CL

C

TÓM T T................................................................................................................................... 1
1. GI I THI U......................................................................................................................... 2
2.N NT NGLÍTHUY TV
M IQUANH GI AT GIÁH
I OÁI
VÀ GIÁ C PHI U............................................................................................................... 4
2.1 Theo cách ti p c n thương m i hàng hóa……………………………….. 4
2.2 Theo cách ti p c n danh m c……………………………………………. 5
3. CÁCB NGCH NGTH CNGHI MV M IQUANH GI AT GIÁ H I OÁI VÀ
GIÁ C PHI U………………………………………..7

*M t s nư c trong c ng
ng kinh t Châu Âu (EU)………………………7
*Các nư c G7………………………………………………………………. 8
*Úc…………………………………………………………………………...8
*Các nư c ông Á bao g m Hong Kong, Nh t Hàn Qu c, Malaysia, Singapore,
ài Loan và Thái Lan ……………………………………………9
*Brazil……………………………………………………………………….. 10
*Th Nh Kì…………………………………………………………………. 11
*Bangladesh, n
, Pakistan……………………………………………… 11
*Ba nư c ông Âu (Ba Lan, Séc, Hungary) và Nga…………………….......12
*Trung Qu c………………………………………………………………… 13
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U VÀ D LI U NGHIÊN C U ……… 16
4.1 Phương Pháp Nghiên C u………………………………………………. 16
4.2 D Li u Nghiên C u……………………………………………………. 18
5.
K T QU T MÔ HÌNH………………………………………………...23
5.
1 Ki m nh nghi m ơ n v ……………………………………………….. 23
5.2 Xác nh tr t i ưu s d ng trong mô hình…………………………... 24
5.3 Ki m nh ng liên k t………………………………………………….25
5.4 K t qu c a mô hình h i qui Vector (VAR)…………………………….. 26
5.5 Ki m nh nhân qu Granger……………………………………………. 28
5.6 Phân tích hàm ph n ng y…………………………………………….. 29
5.7 Phân tích phân rã phương sai……………………………………………. 31
K

T LU N…………………………………………………………………. 33

DANH M C TÀI LI U THAM KH O

PHLC


DANHM CCÁCT

VI TT T

ADF- Augmented Dickey-Fuller – Phương pháp Dickey-Fuller b

sung

AIC (Akaike information Criteria)- Tiêu chu n thông tin Akaike
REER- T giá h i

oái th c

SBIC (Schwartz Bayesian Criteria)- Tiêu chu n thông tin theo Schwartz
Bayesian Criteria).
TGH

– T giá h i oái

VN-Index- Ch s

giá c phi u Vi t Nam

VAR (Vector Autoregession) – T

h i quy vector

DANHM CCÁCB NGBI U
B ng 3.1: B ng tóm t t k t qu c a các nghiên c u trư c………………………..
B ng 4.1: Th ng kê mô t
B ng 5.1: K t qu
B ng 5.2: L a ch n tr
B ng 5.3: K t qu
B ng 5.4: Ư c lư ng các tham s
B ng 5.5: K t qu
B ng 5.6: B ng th

ki m

c a phương trình t h i qui vector……………... 27

nh Granger……………………………………………... 29

hi n phân rã phương sai……………………………………….. 32

DANH M C CÁC BI U
Bi u

4.1: Bi n

Bi u

4.2: Bi n

Bi u

5.1: Hàm ph n ng y c a t giá h i


TÓMT
M

T

i quan h

nghiên c

u

chung là không
h . Trong bài nghiên c
cùng v i m t s
nhân qu

Granger, phân tích phâ

phá m i quan h
t

tháng 1 n m 2001

tháng c
qu
c

at
nghiên c
phi u và t

c u cho th
sang giá c
c
qu

Granger gi

ch

tìm th y hi u

yut

T khóa: M i quan h tác

tr

ng gi a giá c

1

phi u và t giá h i

oái, Vi t nam

1. GI I THI
K t

khi hi p

và các nư c

ang

vis

phát tri n và m c a c

các nghiên c

uv

chóng trong hơn 30 n m qua. G n
cu i th p niên 90, Thái Lan v
ngoài cao, d

tr

nhà

u tư nư c ngoài trên th

ng USD c a
kéo theo s

lây nhi m sang hàng lo t các nư c Châu Á khác như Malaysia,

Philipine, Indonesia, Hongkong n Hàn Qu
còn lan sang c th
li u s lao d c c a
l i. Vi c nghiên c
sách mà còn có ích cho các nhà
trong giá c

phi u và t gi

nhu n c

a công ty, và quy t

giá h i

oái và giá c

th o lu n. Do
m i quan h

gi

ng trung bình trong th
trư ng này.
qui vector (VAR). K t qu
b ng trong dài h n gi
quan h

nhân qu

2


qu

nghiên c

bình t

TGH

bi n

ng trung bình c a th trư ng c

B

ccca

1.

Gi

2.

N n t ng lí thuy t v m i quan h

3.

Nh

4.

Phương pháp lu n và d

5.

K t qu nghiên c

i thi u.

3


2.N NT NGLÍTHUY TV M IQUANH GI AT GIÁH I OÁI VÀ GIÁ C
PHI U

V m t lí thuy t, có hai cách ti p c n chính
c

phi u. Cách ti p c n th nh t là cách ti p c n dòng v n (flow capital approach) hay

còn g
c

i là cách ti p c n thương m i hàng hóa (goods market approa
n th

hai là cách ti p c n giá c phi u (stock approach) hay còn g i

cân b ng danh m c (portfolio balance approach)

2.1 Cách ti p c n th
giá c phi u):
Cách ti p c n này cho r ng s
tranh c a các công ty
Theo Dornbusch and Fischer (1980), m t s
c a hàng hóa xu t kh u r
t ng lên. K t qu là, giá tr
m t giá. M c khác khi
ph m c a công ty xu t kh u gi m, nên l i nhu n c a công ty

ó c ng gi m, và giá c

phi u vì th
công ty
s

iv

i

t ng giá (gi m giá) c a

công ty nh p kh u.
Hơn n
c

a, s
a công ty. C

ph i thu) c

4

thay


giá c

a ng n

t ng l

i nhu n c a công ty.

Vys

thay

công ty không có, ho c có ho t
h gi

a TGH

các công ty n i
ra ho c c u c a s n ph m c a h
mô, nh hư ng c a s

t m quan tr ng c a thương m i
mic

a nư c

Ngoài ra, giá c phi u có th d

b nh hư ng b i s thay i c a TGH , b i vì m t s làm thay i

ch chuy n c a TGH có th

dòng v n ra vào th trư ng c phi u.

2.2 Cách ti p c n danh m c (Giá c
oái):
S

bi n

ng trong giá c

Branson (1983) và Frankel (1983), TGH
nh b
v

i cơ ch th trư ng. M t th trư ng c

n t các nhà

t ng và ngư c l i. Do ó mà vi c giá c

hay t ng giá c a
m

t nư c, có th
nhi u nư c mà các nhà

dòng v

n còn b h p d n b

thi n môi trư ng

5


lu t pháp công b ng, m
v.v..) s d n

n dòng v

Ngoài ra, s

thay

và tài s n c a nhà
L y ví d

như trong su

chu n c a M

nh

n m 1997) thì các nhà
c

a các nhà

Vi c phân b
m

tài s n khôn
c tài s n t

tài s n

ti n khác ví d
n

it.Cun

b

rút ra kh

it
i th

6

3.CÁCB NGCH

NGTH

CNGHI MV

M IQUANH

GIÁ H
V

GI AT

I
m t lí thuy t, TGH

m i quan h
gi

OÁI

nào g
th

c hi n nghiên c u trên nhi u th

các nghiên c

u th

nư c trên th

gi

bài nghiên c

u nh

nghiên c

u, và nghiên c

*Timts

n

Oana Ariana Batori, Dimitrios Tsoukalas, Paolo Miranda (2010) ã s
ng liên k t, mô hình t
correction) cùng v i ki m
và giá c

phi u

Hòa Séc,
gian t

1999-2009. S

M ch t 2000

ch

c

a vi c

nghiên c
t

u c ng cung c p b ng ch ng v
th

trư ng c

TGH

và th trư n

l n nhau. K t qu nghiên c
l n cách ti p c n danh m c.

7


* T i các n

c G7:

Chien-Chung Nieha, và Cheng-Few Leeb (2009)
k t theo cách c a Engle-Granger (EG) hai bư c và cách c a Johansen

quan h gi

a TGH

vector hi u ch nh VECM
nhau trong ng n h n và m i quan h cân b ng dài h n gi
th p t

1 tháng 10 n m 1993

ngày c a các ch
Nh t, Anh và M . Bài nghiên c
không tìm th y m i quan h
G7. K t qu

này gi ng v

trái ngư c v i các nghiên c
này. K t lu n th
k

gi

a hai bi n s

gi m giá c

a

thúc

y t ng giá

giá c

phi u thư ng làm cho

Hơn n

a, tác gi

thu c l n nhau khi tiên
c
l n cách ti p c n danh m
* T i Úc:
Noel Dilrukshan Richards & John Simpson (2009)
hình GARCH, phân tích nhân qu
c

phi u

Úc trong kho n th i gia

2006. S li u ư

8


Úc và

ô La M . Bài nghiên c u cung c p b ng ch ng v m

cùng chi u gi a các bi n và t n t i m
TGH

trong su t giai o n nghiên c

bài nghiên c
chính quan tr ng tương tác v
m c. C

th là s

nghiên c

u này thách th c quan

thu c vào xu t kh u và k t qu
s

trư ng thành và tính thanh tho n

các th

trư ng l

ti p c n danh m c.
* T i nhóm các n
Malaysia, Singapore,
Ming-Shiun Pan, Robert Chi-Wing Fok, Y. Angela Liu (2007) s

phân tích nhân qu
và hàm ph n
nư c

ông Á bao g m Hong Kong, Nh t, Hàn Qu c, Malay

và Thái Lan trong kho ng th i gian t tháng 01 n m 1988
gi

s

d

ng

ng s

ô la M .

Nhóm tác gi
v i các nư c như Hong Kong, Nh t B n, Malaysia, và Thái Lan trư c cu c kh ng ho ng
tài chính châu Á n m 1997. Tác gi c ng tìm th y m i quan h nhân qu t th
trư ng c phi u sang TGH
qu nghiên c u c a tác gi

i v i các nư c Hongkong, Hàn Qu c và Singapore. K t
cho th y m i quan h

9

gi a TGH

và giá c phi u là khác


nhau

các n n kinh t

thương, m

c

không hoàn toàn th
m

c. Có l

thuy t. M

i quan h

thuy t thương m i hàng hóa. Trong khi
quan h

nhân qu

m i qu

c t trên GDP cao trong khi

gi

thuy t. Ví d

(GDP) cao nh t trong nhóm nư c nghiên c
nhân qu
c ng cho ra k t qu
* T i Brazil:
Benjamin M Tabak
tính và phi tuy n tính
Trong

ó có ki m

Granger và phương pháp t
n tháng 5 n m 2000 và ư

1994
giá h i

oái song phương c a

th y m i quan h
h

nhân qu

tuy n tính t

qu
quan h

nhân qu

nh t v i cách ti p c n thương m i hàng hóa truy n th

10


*

Th Nh kì:

Oguzhan Aydemir và Erdal Demirhan (2009) ã s d ng phương pháp ki m
qu

Granger theo cách ti p c n c a Toda-Yomamoto (TY) (1995)

quan h
thì

nh nhân

nhân qu gi a TGH
c tính liên k t c

c a vi c thi t l p tr t t
li u ư

c tác gi thu th p t

ư c thu th p là s li u ngày c a các ch s giá c phi u ( bao g m Ch s c phi u National 100,
Ngành d ch v , Ngành tài chính, Ngành công nghi p và Ngành công
ngh ) và t

giá h

qu hai chi u gi
National 100, ch
trong khi m i quan h
M c khác, m i quan h
V y k t qu

ng

cách ti p c n danh m
*Ti3n

c

Md. Lutfur Rahman và Jashim Uddin (2009)
qu Granger
bao g m Bangladesh,
tháng 6 n m 2008 là s
Taka, Indian Rupee và Pakistani Rupee) so v
c a 3 nư c (Dhaka Stock Exchange General Index, Bombay Stock Exchange Index và
Karachi Stock Exchange). K t qu t mô hình cho th y TGH và giá c phi u không d ng
và liên k t sai phân b c 1. Cách ti p c n c a Johansen ư c s d ng ki m nh kh n ng t n
t i m i quan h ng liên k t. K t qu cho th y không t n t i m i

11


quan h

ng liên k t gi a giá c

không cho th y b t kì m i quan h

phi u và TGH

. Ki m

nh nh n qu Granger c ng

nhân qu theo b t kì chi u nào gi a TGH

và giá

c phi u 3 nư c nghiên c u. K t qu nghiên c u không th ng nh t v i lí thuy t thương m i
hàng hóa hay cách ti p c n danh m c.
*Ti3n c
Elena Fedorova và Kashif Saleem (2010) s
v i mô hình d
(Ba Lan, C ng Hòa Séc, Hungary) và Nga trong kho ng th
hi
Tác gi xem xét m
và Nga (2) Tác gi
trên. (3) Tác gi

ti n t

c a các nư c này. K t qu

gi

ng h

cho

su t sinh l

i và

liên h

tr c ti p gi a th

phương di n t
m

t chi u t
Séc thì th trư ng c phi u

c

uc

a tác gi

12

th


* T i Trung Qu c :
Hua Zhao (2010) s d
a bi n t ng quát (VAR-MGARCH)
phi u

Trung Qu c t

li u tháng c a TGH
t n t i m i quan h cân b ng dài h n gi
hi u

ng lan t

còn ki m

nh nh hư ng bi n

d ng th ng kê xác xu t (likelihood ratio stastic). K t qu nghiên c
hi u

ng lan t

phi u, m
bi n

ts
ng trên th trư ng TGH

hoàn toàn th ng nh t v i lí thuy t thương m i hàng hóa hay cách ti p c n danh m
mà là s k t h

13


B ng 3.1 B ng tóm l
giá h

i oái và giá c
STT

Tác gi nghiên c
Oana Ariana Batori,Dimitrios

1

Tsoukalas, Paolo Miranda
(2010)

2

3

Chien-Chung Nieha,* và
Cheng-Few Leeb (2009)
Noel Dilrukshan Richards &

John Simpson (2009)
Ming-Shiun Pan, Robert Chi-

4

Wing Fok, Y. Angela Liu
(2007)

5

Hua Zhao (2010)

6

Md. Lutfur Rahman và
Jashim Uddin (2009)

7

Benjamin M Tabak (2006)

8

Oguzhan Aydemir và Erdal
Demirhan (2009)

9

Elena Fedorova và Kashif
Saleem (2010)

Theo cách ti p c n hàng hóa truy n th
s n lư ng trong nư c làm t ng giá c phi u. Tuy nhiên


gi m giá c phi u vì

14


m t nư c mà
h bán c phi u
gi m giá thì kì v
ch tiêu dùng, làm gi m gi m l i nhu n công ty t
khi

ng ti n gi m giá thì nó s

khác nhau. Th
hư ng như th
hình

nh giá tài s n CAPM thì trong th

xác

nh và không có kinh doanh chênh l ch giá.

trư ng hi u qu , k t n i cao trên toàn c u và không t n t i kinh doanh chênh l ch giá
thì t

h

th ng. N u ngang giá s c mua không t n t i thì r

s

có

thì các nhà

u tư

nhau trong vi c thi t l p danh m c
Còn theo Ramasamy and Yeung (2005) thì hai ông cho r ng lí do c a s
trong k t qu

nghiê

nh y c m v

i chu k

như s

thay

nư c trên th
vy

i tro

gi i là
Vi t Nam m i quan h

hi n trong ph n 4 và 5 c a bài nghiên c u.

15


4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C
4.1 Ph

ng pháp nghiên c

Theo nhi u nghiên c
phi u là khác nhau tùy theo t
nư c

ang phát tri n, th trư ng c

on

uc

nh hư ng

n TGH

t i b t kì m

i quan h có ý ngh

chương này tác gi
trên.
Trong bài nghiên c
lư ng m

c

tác

m t trong nh

ng mô h

ti n t . B

il

chi u, bi n

m i qua
c l p (bi

trư ng h

p nó còn có

các bi n này cùng m t lúc. Mô hình VAR giúp gi i quy t ư
khá

linh

(multivariate). Nó là s
hình VAR

c bi t r t h

kinh t
Tl

và d
c

báo.

as

trình (1). Trong
th trư ng i

th

16


Mô hình trung bình hai bi n g
Y i,t=

i+

a ij Y i,t-1+

hay

=

Trong
2

ó

t=

[ 1,t,

T

] là h s

trung bình. Trong ó a 11 th hi n s
a 12 th

chính nó,
hi n s

lan t a bi n
ic

at

* Các b

giá h
c th

o lư ng m i quan h
Index) tác gi th
u tiên, tác gi th c hi n ki m
bi n TGH
hi n tư ng h
Th

hai, tác gi th c hi n ki m

Johasen
c

u. Trư c khi ti n hành ki m

h

p cho mô hình.

Th
s

ba tác gi
thay