Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác tư vấn học đường cho học sinh ở trường THPT huỳnh thúc kháng, thành phố vinh, tỉnh nghệ an

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Xã hội hiện đại cùng với cuộc cách mạng 4.0 đã mang đến cho con người
nhiều đổi thay tích cực và chất lượng cuộc sống đang ngày càng được nâng cao.
Con người được tiếp cận với công nghệ và những cải tiến về hầu hết các lĩnh vực,
trong đó có giáo dục và đào tạo. Vì thế các em học sinh thời nay có nhiều cơ hội để
học tập, trải nghiệm và phát triển bản thân…Trong xu thế chung đó, trường học
ngoài việc đầu tư đổi mới nâng cao chất lượng giáo dục nhằm đáp ứng yêu cầu
ngày càng cao hơn kiến thức còn phải đối mặt và giải quyết hàng loạt vấn đề liên
quan đến sự hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh.
Chính vì thế, trong những năm gần đây, nhiều tổ chức, các trường học, các
nhà giáo dục, nhà tâm lý đã rất quan tâm đến các hoạt động tư vấn học đường.Vấn
đề tư vấn học đường đã trở thành một đề tài nóng bỏng, cấp thiết và là nhu cầu
thiết thực từ các nhà giáo, các em học sinh và các bậc phụ huynh. Nhận thức được
tầm quan trọng của công tác này, trong thời gian qua các trường học thực hiện
công tác tư vấn để giúp cho các em khắc phục những khó khăn về tâm lý, học sinh
có hành vi lệch chuẩn. Đồng thời, công tác tư vấn học đường cũng giúp học sinh
xác định được mục tiêu, lựa chọn phương pháp học tập hiệu quả và định hướng
nghề nghiệp phù hợp với năng lực bản thân và nhu cầu về nguồn nhân lực của xã
hội.Trong tư vấn học đường hiện nay, vấn đề giáo dục giới tính và sức khỏe giúp
học sinh có kiến thức để có lối sống lành mạnh, an toàn cũng rất được quan tâm
thực hiện...
Quan tâm đến những nội dung thiết thực đó nên công tác tư vấn học đường
ngày càng được coi trọng để nâng cao hiệu quả, góp phần xây dựng được môi
trường học tập thân thiện, an toàn, lành mạnh và tiến bộ. Làm tốt công tác tư vấn
học đường là góp phần hạn chế những vấn đề, vụ việc tiêu cực gây nhức nhối trong
xã hội liên quan đến lứa tuổi vị thành niên: như bạo lực học đường, hành vi lệch
chuẩn, nạn xâm hại tình dục, tình trạng rối loạn tâm lý, giúp học sinh có kỹ năng
sống, có ý thức vươn lên học tập, rèn luyện, biết tự chủ trên con đường tích lũy
kiến thức, rèn luyện kỹ năng, lập thân, lập nghiệp.
Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng được thành lập năm 1920, là ngôi trường
có bề dày truyền thống gần 100 năm dạy tốt - học tốt. Đây là trường THPT đầu tiên

của tỉnh Nghệ An được Nhà nước tặng thưởng danh hiệu cao quý Anh hùng Lao
động vào năm 2010. Tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, hoạt động giáo dục
toàn diện luôn luôn được quan tâm coi trọng. Cùng với việc nâng cao chất lượng
dạy học chính khóa, trường THPT Huỳnh Thúc Kháng không ngừng đẩy mạnh
công tác Tư vấn học đường và luôn xác định đây là một nội dung quan trọng trong
việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục của nhà trường. Trong những năm gần đây,
trường THPT Huỳnh Thúc Kháng đã đạt được kết quả đáng ghi nhận trong công
tác tư vấn học đường. Mặc dù vậy, trong quá trình tổ chức thực hiện công tác này,
nhà trường cũng đã và gặp nhiều khó khăn, vướng mắc...Trong đó, đặc điểm tâm lí
1


lứa tuổi học sinh THPT về thể chất, sinh lí, tâm lí, nhân cách đang dần phát triển theo
hướng ổn định dần nhưng cũng gặp không ít khó khăn, cần có sự trợ giúp tư vấn.
Vấn đề nâng cao chất lượng của công tác tư vấn học đường đã và đang thu
hút sự quan tâm của xã hội.
Từ thực tế và hiệu quả đạt được của công tác Tư vấn học đường ở trường
THPT Huỳnh Thúc Kháng trong thời gian qua, chúng tôi đã thực hiện đề tài: “Một
số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác Tư vấn học đường cho học sinh
ở trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An”.
Trong phạm vi thực hiện đề tài này, chúng tôi đề cập chủ yếu đến những vấn
đề chủ yếu sau đây:
- Lý do chọn đề tài và tính cấp thiết của việc thực hiện công tác Tư vấn học
đường trong giai đoạn hiện nay;
- Đánh giá tình hình thực tiễn để từ đó làm rõ được những kết quả đạt được
và những hạn chế, yếu kém của công tác tư vấn học đường ở các trường học trong
thời gian qua;
- Khái quát, tổng hợp những cơ sở khoa học và ý nghĩa quan trọng của việc
thực hiện công tác tư vấn học đường trong giai đoạn hiện nay;
- Thực hiện một số nội dung điều tra, khảo sát tình hình thực tế trong quá

trình thực hiện công tác tư vấn học đường ở trường THPT Huỳnh Thúc Kháng;
- Trình bày một số biện pháp phù hợp, linh hoạt để tổ chức thực hiện nhằm
nâng cao hiệu quả của công tác Tư vấn học đường;
- Kết quả đạt được của công tác Tư vấn học đường trong hoạt động giáo dục toàn
diện và đổi mới phương pháp dạy học hiện nay tại trường THPT Huỳnh Thúc Kháng;
- Ý nghĩa của việc thực hiện công tác tư vấn học đường trong việc thực hiện
đổi mới toàn diện và căn bản giáo dục và đào tạo, “lấy người học làm trung tâm”,
“chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu từ trang bị kiến thức sang phát triển toàn
diện phẩm chất và năng lực người học” (Trích Nghị quyết số 29 của BCH TW
Đảng cộng sản Việt Nam ngày 04 tháng 11 năm 2013)
- Một số kiến nghị, đề xuất để nâng cao chất lượng của công tác Tư vấn học
đường góp phần hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh ở
trường THPT trong giai đoạn hiện nay.
Tính khoa học, tính sư phạm, tính mới, tính thực tiễn của đề tài chính là việc
thực hiện và vận dụng cơ sở lý luận vào thực tiễn công tác tư vấn học đường tại
trường THPT Huỳnh Thúc Kháng một cách phù hợp, linh hoạt đạt hiệu quả đã góp
phần nâng cao chất lượng hoạt động giáo dục toàn diện của đơn vị. Từ đó, mong
muốn của chúng tôi là đề tài có thể được mở rộng phạm vi thực hiện ở nhiều
trường học, đặc biệt là các trường trên địa bàn tỉnh Nghệ An và công tác tư vấn học
đường ngày càng được tiến hành nghiêm túc, kịp thời, thường xuyên, chất lượng
và hiệu quả hơn nữa.

2


PHẦN II: NỘI DUNG
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
I.1. Khái niệm cơ bản
Các khái niệm như tư vấn, tư vấn học đường, tư vấn tâm lý học đường,… đã
không còn xa lạ đối với nhiều người trong chúng ta. Trong quá trình tìm hiểu, thực

hiện các văn bản hướng dẫn và tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng năng lực tư
vấn cho giáo viên làm công tác tư vấn do Sở giáo dục và đào tạo Nghệ An phối
hợp tổ chức, chúng tôi được hiểu rõ hơn về những khái niệm này như sau:
Tư vấn là một quá trình mà một cá nhân dựa trên sự hiểu biết của mình về
một lĩnh vực nào đó đưa ra những hướng dẫn, chỉ bảo, lời khuyên ( Theo Từ điển
Bách khoa Việt Nam) và Tư vẫn là “Góp ý kiến về những vấn đề hỏi đến nhưng
không có quyền quyết định” (Theo Từ điển Hán Việt, NXB Khoa học xã hội,
2007, trang 507).
Tư vấn học đường là một tiến trình giúp đỡ học sinh, phụ huynh, giáo viên tự
tìm hiểu mình để biết được những đặc điểm tính cách, những năng lực tiềm ẩn và
những hành vi của mình...Đồng thời giúp họ cách giải quyết tối ưu trong các mối
quan hệ và trong cuộc sống nhằm góp phần làm tốt hoạt động giáo dục học sinh…
(Trích Tài liệu Bồi dưỡng năng lực tư vấn cho giáo viên làm công tác tư vấn cho
học sinh, Trường Đại học Vinh, năm 2019).
Tư vấn tâm lý cho học sinh “là sự hỗ trợ tâm lý, giúp học sinh nâng cao hiểu
biết về bản thân, hoàn cảnh gia đình, mối quan hệ xã hội, từ đó tăng cảm xúc tích
cực, tự đưa ra quyết định trong tình huống khó khăn học sinh gặp phải khi đang
học tại nhà trường”. (Trích Thông tư số 31/2017/TT-BGDĐT ngày 18/12/2017
Hướng dẫn thực hiện công tác tư vấn tâm lý cho học sinh trong trường phổ thông)
Công tác tư vấn cho học sinh là góp phần định hướng cho học sinh trước
những khó khăn về tâm lý, tình cảm, những bức xúc của lứa tuổi; Tư vấn để tránh
những hành vi lệch chuẩn; Tư vấn để học sinh vượt qua những vướng mắc trong
học tập, trong định hướng nghề nghiệp hoặc những khó khăn gặp phải trong về
giới tính và sức khỏe. Từ đó, có điều kiện thuận lợi để giúp học sinh phát triển
phẩm chất và năng lực học sinh trong môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh,
thân thiện.
I.2. Cơ sở lý luận và các văn bản chỉ đạo thực hiện
Để các cơ sở giáo dục thực hiện có cơ sở thực hiện được mục tiêu đó, các
cấp, các ngành đã có nhiều văn bản chỉ đạo công tác giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ
năng, công tác tư vấn, tham vấn học đường như:

Luật giáo dục (năm 2015) đã quy định rõ rằng: “Mục tiêu của giáo dục phổ
thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và
các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình
thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách
3


nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao
động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Nghị quyết 29 của BCH TW Đảng ngày 4/11/2013 đã chỉ đạo và định hướng
đổi mới căn bản và toàn diện Giáo dục - đào tạo là:“Phát triển Giáo dục và đào tạo
là nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Chuyển mạnh quá trình
giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm
chất người học. Học đi đôi với hành; lý luận gắn với thực tiễn; giáo dục nhà trường
kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội.”
Nghị quyết 44/NQ-CP (9/6/2014) về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục đào tạo nêu "đổi mới chương trình giáo dục theo hướng phát triển năng lực và
phẩm chất người học; chú trọng giáo dục lý tưởng, đạo đức.."
Quyết định 1501/QĐ-TTg ngày 28/8/2015 phê duyệt đề án "Tăng cường
giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh, thiếu niên và nhi đồng
giai đoạn 2015-2020", đã nêu rõ: “Các trường phổ thông bố trí cán bộ, giáo viên
phụ trách, kiêm nhiệm công tác tư vấn tâm lý”...
Nghị định 80/2017/NĐ-CP ngày 17/7/2017 quy định về môi trường giáo dục
an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực, yêu cầu "Thực hiện tham
vấn, tư vấn cho người học có nguy cơ bạo lực..."
Bộ Giáo dục – Đào tạo đã ban hành Thông tư 31/2017/TT-BGDĐT Hướng
dẫn thực hiện công tác Tư vấn tâm lý cho học sinh trong trường phổ thông. Từ đây,
công tác Tư vấn học đường được quan tâm và triển khai thực hiện nghiêm túc, bài
bản và ngày càng có hiệu quả hơn ở các cơ sở giáo dục.
Công văn số 2623 ngày 6/6/2016 của Bộ Giáo dục – Đào tạo; Hướng dẫn số
1885 ngày 19/9/2017 và công văn số 1568 ngày 17/8/2018 của Sở Giáo dục - Đào

tạo đã yêu cầu các trường học thành lập Tổ Tư vấn học đường.
Công văn số 77/SGDĐT-CTTT ngày 15 tháng 01 năm 2018 về việc hướng
dẫn thực hiện thông tư 31 năm 2017 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về công tác tư
vấn cho học sinh.
Bộ Giáo dục - Đào tạo đã ban hành Chỉ thị số 2268 /CT-BGDDT ngày 08
tháng 8 năm 2019 về nhiệm vụ và giải pháp năm học 2019 – 2020 của ngành Giáo
dục. Trong đó, một trong các nhóm nhiệm vụ chủ yếu là: “Tăng cường công tác
giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên; chú trọng xây
dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; triển khai các giải pháp
đảm bảo an toàn cho học sinh...; triển khai thực hiện các giải pháp phòng chống bạo
lực học đường; xây dựng cơ chế phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội trong
giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh. Thực hiện tốt chương trình giáo dục thể
chất, đẩy mạnh các hoạt động tập luyện thể dục thể thao, công tác y tế trường học”...
Sở giáo dục đào tạo Nghệ An đã có công văn số 1602/SGD-ĐT.GDTrH ngày
30 tháng 8 năm 2019 về hướng dẫn thực hiện nhiện vụ năm học 2019-2020 đối với
4


hoạt động GDNGLL như sau: “Tiếp tục triển khai và thực hiện hiệu quả công tác
tư vấn tâm lý cho học sinh các trường phổ thông...,trong đó tập trung thực hiện tốt
việc bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng cho cán bộ làm công tác tư vấn tâm lý cho học
sinh; linh hoạt trong việc chọn địa điểm, thời gian, bối cảnh thực hiện tư vấn để đạt
hiệu quả; phát huy vai trò hiệu quả hoạt động của hội đồng tư vấn học sinh trong
công tác tư vấn học đường”.
Trong những năm gần đây, Bộ giáo dục và Sở giáo dục rất quan tâm chỉ đạo
thực hiện hoạt động tư vấn cho học sinh và xây dựng môi trường giáo dục an toàn,
lành mạnh, thân thiện. Nhiều lớp tập huấn, nhiều cuộc hội thảo được tổ chức thực
hiện liên quan đến nội dung tư vấn học đường và môi trường giáo dục. Điều này
chứng tỏ toàn xã hội đã rất quan tâm.
Nghị quyết Hội nghị Chi bộ và kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học năm

học 2019-2020 của trường THPT Huỳnh Thúc Kháng đã xác định rõ nhiệm vụ
quan trọng, vai trò của công tác tư vấn học đường tại đơn vị;
Từ cơ sở lý luận và những công văn hướng dẫn đó, trường THPT Huỳnh Thúc
Kháng đã căn cứ vào điều kiện thực tế của địa phương và đơn vị để tổ chức công tác
tư vấn học đường phù hợp, linh hoạt và có hiệu quả. Trong quá trình thực hiện,
trường THPT Huỳnh Thúc Kháng luôn xác định mục đích của công tác tư vấn tâm
lý cho học sinh phổ thông là: “Phòng ngừa, hỗ trợ và can thiệp (khi cần thiết) đối
với học sinh đang gặp phải khó khăn về tâm lý trong học tập và cuộc sống để tìm
hướng giải quyết phù hợp, giảm thiểu tác động tiêu cực có thể xảy ra; góp phần xây
dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện và phòng, chống bạo lực
học đường; Hỗ trợ học sinh rèn luyện kỹ năng sống; tăng cường ý chí, niềm tin, bản
lĩnh, thái độ ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ xã hội; rèn luyện sức khỏe thể
chất và tinh thần, góp phần xây dựng và hoàn thiện nhân cách. (Trích Điều 3 Thông
tư 31/2017/TT-BGDĐT)
2.3. Cơ sở thực tiễn
Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu. Chủ trương đổi mới căn bản, toàn
diện giáo dục và đào tạo của Đảng ta đã khẳng định: Giáo dục con người Việt Nam
phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả năng sáng tạo của mỗi cá
nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu quả.
Thực tế cho thấy thời gian trước chúng ta đã quá quan tâm đến dạy chữ, dạy
kỹ năng, bắt đầu đề cập đến các hoạt động trải nghiệm nhưng chưa quan tâm nhiều
đến tâm lý học sinh và vai trò của nó trong giáo dục.
Giáo dục toàn diện là vừa cung cấp, trang bị cho người học những tri thức
khoa học vừa phải giáo dục cho thế hệ trẻ kỹ năng sống. Từ đó, hoạt động giáo dục
mới phát triển được phẩm chất và năng lực học sinh, đào tạo nên nguồn nhân lực
chất lượng cao đáp ứng được yêu cầu của xã hội. Để đạt được điều đó, giáo dục
5


không đơn thuần chỉ là hoạt động dạy học kiến thức văn hóa ở trên lớp mà phải kết hợp

giáo dục kỹ năng sống, đạo đức tư tưởng tình cảm và phát triển năng lực cho học sinh,
tạo hành trang quan trọng cho thế hệ trẻ trên con đường lập thân, lập nghiệp.
Sự phát triển kinh tế, khoa học kỹ thuật và của xu thế hội nhập toàn cầu đã
tạo cơ hội cho thế hệ trẻ được tiếp cận với nền văn minh hiện đại trên thế giới. Tuy
nhiên, ngày nay thế hệ trẻ cũng đang phải đối mặt với những nguy cơ, khó khăn và
thách thức như: Bạo lực học đường,tình trạng nghiện game, nạn xâm hại tình dục,
những hành vi lệch chuẩn, những căng thẳng, áp lực từ điểm số trong học tập, thi
cử dẫn đến bệnh tự kỷ, trầm cảm,rối loạn tâm lý, những bỡ ngỡ, bối rối về giới tính
và sức khỏe vị thành viên và những băn khoăn bế tắc trong việc lựa chọn
trường,chọn nghề...Mặt trái của nền kinh tế thị trường với những cám dỗ, sự kỳ thị,
có khi còn thiếu sự tôn trọng sự khác biệt của mỗi cá nhân,… Những điều đó ảnh
hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và sự hình thành và phát triển nhân cách của học
sinh ngày nay.
Trong quá trình dạy học, các nhà trường đã rất tích cực trong việc thực hiện
giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống, kỹ năng cho học sinh thông qua việc lồng
ghép trong chương trình chính khóa và hoạt động GDNGLL. Nhưng điều đó cũng
không thể đủ thời gian và điều kiện nhà trường dạy hết mọi kỹ năng, cách thức ứng
phó cho học sinh. Đặc biệt là đối với học sinh THPT, trong đó có trường THPT
Huỳnh Thúc Kháng, áp lực từ việc dạy học để có điểm số cao, kết quả tốt trong các
kỳ thi học sinh giỏi, thi sáng tạo khoa học kỹ thuật, thi THPT quốc gia,… để đậu
vào các trường tốp trên luôn đặt nặng lên vai người dạy và người học.
Mặt khác, trong guồng quay của cuộc sống với bao công việc, lo toan vất vả
mưu sinh, nhiều gia đình cũng không thể có điều kiện hướng dẫn con kỹ năng sống
và ứng phó với mọi tình huống trong cuộc sống. Nhưng cũng không ít gia đình vì
có điều kiện sống đầy đủ nên nuông chiều, đáp ứng và sắp xếp cho con mọi thứ
trong cuộc sống nên con trẻ trở nên ngờ nghệch, thiếu tính tự lập, tự chủ khi bước
vào ngưỡng cửa cuộc đời. Chính công tác tư vấn học đường sẽ góp phần giáo dục
kỹ năng sống, kỹ năng giải quyết vấn đề và hình thành phát triển phẩm chất, năng
lực cốt lõi cho học sinh...
Công tác tư vấn học đường được thực hiện tốt sẽ giúp học sinh có thái độ

sống chan hòa, có định hướng sống tích cực, có ý thức phấn đấu vươn lên, có hành
tràng cần thiết để bước vào cuộc sống tự lập và trưởng thành, vượt qua những sú
sốc, khó khăn, vướng mắc trong lứa tuổi học đường, định hướng học tập, nghề
nghiệp tốt hơn.
Trong tình hình hiện nay gia đình - nhà trường - xã hội vừa có những mặt tích
cực vừa có những áp lực, khó khăn, vướng mắc tác động đến học sinh nên học sinh
rất cần được tư vấn để học tập, rèn luyện và hoàn thiện bản thân tốt hơn.
6


II. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH TRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG KHI
THỰC HIỆN TƯ VẤN HỌC ĐƯỜNG

2.1. Một số thuận lợi cơ bản khi thực hiện tư vấn học đường
Trường THPT Huỳnh Thúc luôn được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của lãnh
đạo Tỉnh, Thành phố, Sở Giáo dục - Đào tạo Nghệ An và các Sở, Ban, ngành và
chính quyền địa phương trong tiến trình thực hiện nhiệm vụ giáo dục và phát triển
nhà trường, trong đó có công tác tổ chức tư vấn học đường.
Trong thời gian qua, Sở giáo dục – đào tạo và Thành đoàn Vinh và các tổ
chức trên địa bàn thỉnh cũng tổ chức nhiều hoạt động bổ ích và thiết thực để thu
hút sự quan tâm tham gia của học sinh nhằm tăng cường công tác giáo dục kỹ năng
sống, giáo dục hướng nghiệp, dạy nghề, giáo dục giới tính, bình đẳng giới, xây
dựng môi trường học tập an toàn, lành mạnh, thân thiện…nhằm khích lệ động viên
học sinh học sinh tích cực học tập, rèn luyện.
Tập thể hội đồng sư phạm trường THPT Huỳnh Thúc Kháng đông về số
lượng, có năng lực và hăng say về chuyên môn, nhiệt huyết với sự nghiệp “Trồng
người” (65/95 giáo viên giỏi tỉnh), luôn thân thiện gần gũi, đồng hành cùng học
sinh trong nhiều hoạt động. Đa số cán bộ, giáo viên, nhân luôn nhận thức đúng
đắn, có tinh thần trách nhiệm và đề xuất nhiều ý tưởng phù hợp, sáng tạo, hiệu quả
trong tổ chức thực hiện công tác tư vấn học đường. Vì thế hoạt động tư vấn cho

học sinh ở trường THPT Huỳnh Thúc Kháng không chỉ là công việc của tổ tư vấn
mà rất nhiều tổ chức, cá nhân cùng tham gia, phối hợp thực hiện.
Ban đại diện Hội CMHS nhà trường và các thành viên của chi hội phụ
huynh các lớp luôn quan tâm, đồng hành với nhà trường và học sinh trong dạy học
chính khóa và trong cả các hoạt động giáo dục toàn diện. Mối quan hệ chặt chẽ
giữa Hội cha mẹ học sinh và nhà trường luôn được tăng cường và phát huy trong
nhiều hoạt động. Hàng tháng, Ban chấp hành hội cha mẹ học sinh họp giao ban
cùng Ban lãnh đạo nhà trường để đánh giá hoạt động và bàn kế hoạch phối hợp
triển khai công việc. Tại đơn vị lớp, mỗi tháng đều có đại diện chi hội cha mẹ học
sinh dự sinh hoạt lớp để phối hợp cùng giáo viên chủ nhiệm nắm tình hình học tập
và rèn luyện của học sinh, có hình thức động viên khích lệ kịp thời phong trào hoạt
động của lớp. Hội cha mẹ học sinh đóng vai trò quan trọng góp phần thành công
trong nhiều hoạt động, trong đó có việc hỗ trợ và phối hợp trong công tác tư vấn
học đường,...
Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng có bề dày thành tích trên chặng đường
gần 100 năm xây dựng và phát triển, luôn là địa chỉ tin cậy của phụ huynh và học
sinh. Hàng năm, học sinh có điểm tuyển sinh đầu vào cao, thu hút được nhiều học
sinh ngoan, có năng lực học tập khá, giỏi ở các trường THCS. Các em không chỉ
ham học văn hoá mà còn tích cực tham gia các hoạt động văn hoá - văn nghệ, thể
dục thể thao, nhân đạo từ thiện, giáo dục kỹ năng sống... Các em học sinh luôn có
nhu cầu giao lưu, giao tiếp, bàn bạc thảo luận các vấn đề phù hợp lứa tuổi, thích
7


khảo sát thực tế, tham quan để học tập trải nghiệm, nâng cao kỹ năng sống, giao lưu
hòa nhập với bạn bè. Học sinh trường THPT Huỳnh Thúc Kháng năng động, sáng tạo
khi tham gia các hoạt động học tập và rèn luyện, thể hiện dấu ấn riêng của tuổi học trò
phù hợp với lứa tuổi học đường.
Qua thực tế công tác tư vấn học đường và khảo sát học sinh trong năm học
2019-2020 đã cho thấy đa số học sinh ở trường THPT Huỳnh Thúc Kháng mong

muốn và rất thích nhà trường tổ chức nhiều hoạt động tư vấn học đường để hỗ trợ cho
học tập và tăng cường giáo dục kỹ năng sống. Chúng tôi đã tiến hành khảo sát một số
lớp để nắm bắt ý kiến của học sinh về công tác tư vấn học đường để từ đó có kế hoạch
và cách thức phù hợp thực hiện tư vấn. Kết quả khảo sát ý kiến học sinh như sau đã
cho thấy công tác tư vấn đã trở thành nhu cầu và được học sinh được quan tâm:
Bình
Không
Rất thích
Thích
thường
thích
T
Số
Lớp
HS
TL
T
HS
TL
TL
TL
HS
HS
HS
(%)
(%)
(%)
(%)
5

12,8

4

10,3

4

10,2

5

12,8

58,1

5

11,6

5

11,6

30

60,0

5

10,0

5

10.0

24,4

20

48,8

5

12,2

6

14,6

7

17,1

23

56,1

8

19,5

3

7,3

56

22,1

137

54,1

32

12,7

28

11,1

1

12A2

39

10

25,6

20

2

12A5

39

11

28,2

19

3

11A6

43

8

18,6

25

4

11D4

50

10

20,0

5

10A7

41

10

6

10D1

41
253

Tổng

51,3
48,8

2.2. Một số tồn tại, khó khăn khi thực hiện tư vấn học đường
Hiện tại, ở các trường phổ thông, nguồn nhân lực làm công tác tư vấn đang gặp

khó khăn. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên được đào tạo bài bản về công tác tư
vấn học đường chưa có mà chủ yếu là cán bộ, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ
môn, nhân viên kiêm nhiệm thực hiện công tác tư vấn. Đội ngũ này chỉ mới được
tham gia các lớp bồi dưỡng, các đợt tập huấn về công tác tư vấn học đường do
ngành Giáo dục tổ chức. Vì thế lực lượng chuyên nghiệp trong công tác tư vấn học
đường còn thiếu…Trong quá trình thực hiện tư vấn, nhiều người còn phải đầu tư
nhiều cho công tác chuyên môn nên đôi khi có nhiều thời gian thực hiện tư vấn
hoặc có tư vấn nhưng chưa kịp thời thiếu thuyết phục và chưa đạt hiệu quả.
Cơ sở vật chất, cảnh quan môi trường của nhà trường tuy đã được đầu tư, nâng cấp
nhưng vẫn còn chưa thực sự đảm bảo theo yêu cầu. Còn thiếu không gian rộng để học
sinh tổ chức các hoạt động ngoài giờ, trong đó có hoạt động tư vấn theo chuyên đề ở
8


quy mô lớn. Vì thế, việc tổ chức tư vấn theo hình thức tập trung rất khó khăn, đặc biệt
là mùa mưa. Sân thể thao, bãi tập, nhà đa chức năng…chưa được sửa chữa, nâng cấp
kịp thời nên chưa đáp ứng yêu cầu tư vấn ngày càng cao của học sinh.
Học sinh phải tập trung học văn hóa, tiếp thu lượng kiến thức khá lớn ở các
bộ môn trong học chính khóa, học ôn luyện thi, chịu sức ép về điểm số trong kiểm
tra, thi cử còn khá nặng nề...Bởi vậy đã có không ít học sinh khi học THPT chỉ
quan tâm đến học để thi đạt vào trường đại học tốp nên chỉ đầu tư nhiều các môn
theo khối thi. Hiện tượng học sinh học lệch, học xa rời thực tiễn và thiếu kỹ năng
sống hoặc chưa chăm chỉ học tập, rèn luyện nghiệm game, Facebook,..đang tồn tại
ở nhiều trường học, đặc biệt là các trường ở thành phố, trong đó có học sinh trường
THPT Huỳnh Thúc Kháng.
Sự thay đổi về nhận thức trong phụ huynh học sinh cũng chuyển biến nhưng
có một số cha mẹ chỉ muốn cho con em mình tham gia học nhiều ở các môn văn
hóa để vào trường đại học tốp trên hoặc học Ngoại ngữ để đi du học nên ít quan
tâm đến lĩnh vực tư vấn học đường. Một số gia đình đã không nắm bắt được tâm tư
nguyện vọng của con, có lúc để xảy ra bất đồng giữa bố mẹ và con cái làm ảnh

hưởng không tốt đến tâm lý học sinh, dẫn đến căn bệnh như tự kỷ, hành vi lệch
chuẩn...khó kiểm soát.
Các trường học đầu tư kinh phí cho công tác tư vấn học đường chưa nhiều,
ngân sách chủ yếu dành cho học tập văn hóa, sinh hoạt. Kinh phí dành cho hoạt
động này đang gặp rất nhiều khó khăn. Nguồn kinh phí từ ngân sách hay do các lực
lượng xã hội đầu tư cho công tác tư vấn học đường chưa được như mong muốn nên
nhu cầu về cơ sở vật chất, trang thiết bị cho cho công tác này còn khó khăn.
Học sinh THPT đang ở độ tuổi 15-18 nên dễ gặp phải những khó khăn,
vướng mắc, lo lắng trong học tập, trong cuộc sống. Không ít học sinh đã chọn các
chịu đựng một mình khi gặp trở ngại nên không thể tránh khỏi những khó khăn, rối
loạn về tâm lý dẫn đến uất ức, tự kỷ, trầm cảm hoặc nảy sinh những hành vi bột
phát khó kiểm soát, thực hiện những hành vi lệch chuẩn, vi phạm nội quy trường
lớp, vi phạm pháp luật, bỏ nhà đi, tự tử,...Cũng có những học sinh khi gặp khó
khăn vướng mắc chỉ chia sẻ với bạn bè nhưng cách giải quyết được một số bạn bè
tư vấn là giải quyết tạm thời, bao che cho nhau, tư vấn có thể sai lệch vì bạn bè
cũng trang lứa chưa đủ kinh nghiệm để tư vấn cho bạn bè. Khi được cán bộ, giáo
viên, nhân viên tư vấn thì một số học sinh và kể cả phụ huynh còn bất cần hoặc e
ngại chưa thực sự hợp tác với nên việc tư vấn gặp khó khăn…
Việc bố trí thời gian cho công tác tư vấn đang gặp những khó khăn vướng
mắc. Mặc dù theo văn bản quy định đã có nhưng trên thực tế thì các trường học
9


thường được ưu tiên nhiều cho hoạt động dạy học chính khóa…Giáo viên làm
công tác tư vấn mặc dù được tính tiết nhưng vừa phải đứng lớp vừa làm tư vấn
theo quy định nên có lúc học sinh cần tư vấn riêng và kịp thời những vấn đề liên
quan đến sự rối loạn tâm lý thì cán bộ tư vấn phải hoàn thành công tác chuyên môn
trước rồi mới thực hiện tư vấn nên không phải lúc nào cũng bố trí tư vấn cho học
sinh ngay được…
Như vậy, tư vấn học đường trên thực tế triển khai thực hiện có nhiều thuận lợi

những cũng gặp không ít những khó khăn, vướng mắc. Vì vậy, chúng tôi luôn xác
định công tác tư vấn học đường là vô cùng quan trọng nhằm đưa học sinh vượt qua
những khó khăn trong cuộc sống, trong học tập, có cách cách ứng phó, giải quyết
phù hợp mọi tình huống. Điều này sẽ góp phần thực hiện thành công nhiệm vụ dạy
học, góp phần đáp ứng mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện của Giáo dục, tạo nên
những thế hệ học sinh phát triển toàn diện, tạo thêm nguồn nhân lực chất lượng cao
cho quê hương, đất nước trong thời kỳ hội nhập và phát triển hiện nay.
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TƯ
VẤN HỌC ĐƯỜNG CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT HUỲNH THÚC KHÁNG

3.1. Nâng cao nhận thức của CB.GV.NV.HS và PH về tư vấn học đường
- Đối với CB.GV. NV
Đây là công việc đầu tiên và rất quan trọng nhằm làm cho toàn thể CB.GV.NV
các nhà trường nhận thức đầy đủ vai trò và ý nghĩa của công tác tư vấn học đường.
Biện pháp nâng cao nhận thức về vấn đề này được thực hiện ngay từ trong quá
trình triển khai học tập nhiệm vụ năm học, trong Hội nghị viên chức đầu năm và
họp cơ quan hàng tháng họp giao ban hàng tuần và trên các phương tiện thông tin
truyền thông của đơn vị.
Từ đầu năm học, trong Nghị quyết của chi bộ, kế hoạch của tổ, nhóm chuyên
môn, các tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên cần đưa vào hoạt động chuyên đề
kết hợp hoạt động ngọai khóa trong đó có công tác tư vấn học đường phù hợp với
đặc thù của tổ, nhóm chuyên môn, tổ chức đoàn thể, giáo viên chủ nhiệm để phối
hợp triển khai. Từ đó, mỗi cán bộ giáo viên nhận thức sâu sắc hơn tư vấn học
đường là một bộ phận bổ trợ cho hoạt động giáo dục, là nhiệm vụ của nhiều tổ
chức, cá nhân trong nhà trường, gắn liền với việc thực hiện nhiệm vụ năm học của
đơn vị. Từ việc nhận thức trên trong những năm qua nhà trường đã đẩy mạnh việc
nâng cao nhận thức cho CB.GV.NV về hoạt động tư vấn học đường.
- Đối với học sinh
Với việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay lấy học sinh làm trung tâm
thì việc nâng cao nhận thức cho học sinh về hoạt động tư vấn học đường là vô

10


cùng cần thiết. Nâng cao nhận thức cho học sinh về tầm quan trọng của hoạt động này
trong nhà trường được thực hiện thường xuyên và có hiệu quả. Có thể thông qua tiết
chào cờ đầu tuần, tiết sinh hoạt lớp hoặc qua hệ thống Vn.Edu, bảng tin, phát
thanh,Website, Fanpage, thông qua đội ngũ cán bộ, giáo viên, cán bộ Đoàn, cán sự lớp
và các đội, nhóm của Đoàn thanh niên trong nhà trường. Để tất cả học sinh phối hợp
trong hoạt động tư vấn thì hiệu quả mang lại mới cao cần nâng cao nhận thức cho học
sinh về sự cần thiết và vai trò của công tác tư vấn học đường. Khi học sinh nhận thức
đúng về vấn đề này thì các em mới yên tâm chia sẻ, tích cực tham gia tư vấn, không tự
chịu đựng một mình hay dấu kín thông tin và hăng hái tham gia hoạt động tương tác
đám đông trong tư vấn chuyên đề.
- Đối với phụ huynh
Việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất và năng lực nhằm giúp học sinh
phát triển nhân cách một cách toàn diện là một quá trình lâu dài liên tục, diễn ra ở nhiều
môi trường khác nhau, liên quan rất nhiều đến các mối quan hệ xã hội. Vì thế, việc giáo
dục toàn diện học sinh luôn luôn đòi hỏi sự phối hợp, kết hợp chặt chẽ của nhiều lực
lượng xã hội và nhất là đòi hỏi sự quan tâm đúng cách của nhà trường, gia đình và xã
hội. Vì vậy, việc tuyên truyền để nâng cao nhận thức cho phụ huynh về công tác tư vấn
học đường là việc làm vô cùng cần thiết. Thông qua là các cuộc giao ban với Ban đại
diện cha mẹ học sinh, họp chi hội phụ huynh lớp, qua đội ngũ giáo viên chủ nhiệm và
qua nhiều kênh thông tin như Website, Fanpage, Zalo, Vn.Edu,…để nhà trường làm tốt
công việc này và nhận được sự đồng thuận, đồng hành của cha mẹ học sinh. Để từ đó,
phụ huynh biết cách hạn chế những tác động tiêu cực tác động đến với con cái từ trong
gia đình, cha mẹ và anh chị em cần lắng nghe những chia sẻ, tâm tư nguyện vọng của
con em mình để giảm thiểu những suy nghĩ tiêu cực và hành vi lệch chuẩn. Đồng thời
phụ huynh luôn có trách nhiệm giữ mối quan hệ, hợp tác với nhà trường để phối hợp
giáo dục học sinh.
3.2. Phát huy vai trò, chức năng hoạt động của tổ tư vấn học đường

Nhà trường thực triển khai thực hiện thành lập Tổ tư vấn theo Điều 8 -Thông
tư 31/2017, có sự vận dụng linh hoạt phù hợp với đặc thù của đơn vị theo Hướng
dẫn số 1602 ngày 30 tháng 8 năm 2019 về thực hiện nhiệm vụ năm học 2019-2020
của Sở Giáo dục - đào tạo là: “Tập trung thực hiện tốt việc bồi dưỡng kiến thức,
kỹ năng cho cán bộ làm công tác tư vấn tâm lý cho học sinh; linh hoạt trong việc
chọn địa điểm, thời gian, bối cảnh thực hiện tư vấn để đạt hiệu quả; phát huy vai
trò hiệu quả hoạt động của hội đồng tư vấn học sinh trong công tác tư vấn học
đường”. Tổ tư vấn được thành lập gồm: Phó hiệu trưởng - Đại diện lãnh đạo nhà
trường làm Tổ trưởng; thành viên còn lại có đại diện tổ trưởng chuyên môn, giáo
11


viên chủ nhiệm, nhân viên y tế, bí thư Đoàn trường Đoàn, đại diện Hội cha mẹ học
sinh và học sinh là cán bộ lớp, cán bộ Đoàn. Đặc biệt, việc thành lập tổ tư vấn
không chỉ quan tâm đến cơ cấu số lượng, thành phần theo quy định mà quan trọng
là lựa chọn những cán bộ, giáo viên, nhân viên và phụ huynh có năng lực chuyên
môn, nghiệp vụ sư phạm, có kinh nghiệm, tâm huyết, có uy tín cao, gần gũi với
học sinh và đã được tham gia bồi dưỡng, tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ tư
vấn học đường các cấp. Bởi đội ngũ này sẽ góp phần quan trọng làm cho công tác
tư vấn học đường của đơn vị được tiến hành có hiệu quả. Cũng chính đội ngũ này
góp phần tác động trực tiếp để nhiều thành viên khác trong nhà trường tham gia
công tác tư vấn và động viên khích lệ học sinh tin tưởng phối hợp chia sẻ trong tư
vấn học đường.
Ngay sau khi khai giảng năm học mới, tổ tư vấn ra mắt trước toàn thể cán
bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh với mục đích là để công tác tư vấn được tiến
hành kịp thời và thường xuyên trước nhu cầu của học sinh. Hoạt động của tổ tư
vấn được thực hiện chủ động, có kế hoạch, có phòng tư vấn, có sự phân công
nhiệm vụ, lựa chọn hình thức tư vấn ngay từ đầu và được đăng tải công khai trên
trang Website, Panpege, Email, Facebook, Zalo...để giáo viên, học sinh, phụ huynh
nắm được thông tin và có sự kết nối khi có thể tư vấn và cả khi cần được tư vấn.

Chính vì thế, phòng tư vấn, tổ tư vấn của trường THPT Huỳnh Thúc Kháng trở
thành địa chỉ kết nối, tin cậy cho nhiều học sinh khi gặp những khó khăn về tâm lý,
khi cần hỗ trợ về học tập, hướng nghiệp hay tìm hiểu, giải quyết những băn khoăn
giới tính, sức khỏe, về mối quan hệ trong gia đình, trong nhà trường và ngoài xã
hội. Lực lượng tư vấn mà chúng tôi có được không chỉ thành viên tổ tư vấn mà rất
nhiều cán bộ, giáo viên, phụ huynh và học sinh trong trường khi cần vẫn sẵn sàng
tham gia tích cực và kịp thời.
Trong khi hiện nay không ít những trường học tổ tư vấn được thành lập
nhưng chưa thực sự đi vào hoạt động đúng chức năng, chưa có phòng tư vấn, công
tác tư vấn chưa có sự phân định và giao nhiệm vụ, kế hoạch rõ ràng... Nhưng ở
trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, tổ tư vấn đã thực hiện và phát huy tốt vai trò,
chức năng của mình và góp phần quan trọng trong công tác tư vấn học đường tại
đơn vị.
3.3. Thực hiện những nội dung, hình thức tư vấn học đường phù hợp và hiệu quả
Công tác tư vấn được sự quan tâm vào cuộc của Ban lãnh đạo nhà trường,
các tổ chức đoàn thể và sự phối hợp của tập thể giáo viên, nhân viên, học sinh và
các bậc phụ huynh nên được triển khai kịp thời, hiệu quả.Trường THPT Huỳnh
Thúc Kháng đã thực hiện kế hoạch và lựa chọn hình thức, nội dung tư vấn phù hợp
với tình hình nhà trường, địa phương và nguyện vọng của học sinh nhằm mang lại
12


hiệu quả thiết thực. Trong đó, có một số chủ đề, nội dung và hình thức tư vấn học
đường đã thực sự được giáo viên, phụ huynh và học sinh quan tâm. Một số ca tư vấn
riêng trực tiếp, tư vấn gián tiếp đã được thực hiện kịp thời, giảm thiểu được những
suy nghĩ tiêu cực, tình trạng bức xúc, hành vi lệch chuẩn ảnh hưởng đến sự phát
triển phẩm chất và năng lực của học sinh. Vì thế công tác tư vấn đã có sức lan tỏa
trong quá trình thực hiện hoạt động giáo dục toàn diện ở tại đơn vị. Nhà trường
thông qua tổ tư vấn đã lựa chọn hình thức tư vấn thu hút học sinh quan tâm, tránh
tình trạng thực hiện tư vấn khô khan, hình thức, nhàm chán, không kịp thời và

hiệu quả không cao. Vì thế, trường THPT Huỳnh Thúc Kháng luôn tìm cách đa
dạng hóa và lựa chọn các hình thức tổ chức tư vấn phù hợp với nhu cầu, nguyện
vọng của học sinh.
3.3.1.Tư vấn học đường qua thông các chuyên đề, diễn đàn, ngoại khóa
Với cách tư vấn này, chúng tôi đã tiến hành xây dựng các chuyên đề tư vấn,
diễn đàn, hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ, hoạt động trải nghiệm, hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp và lồng ghép trong các tiết sinh hoạt tập thể như chào cờ,
sinh hoạt lớp, sinh hoạt Đoàn,...Các hoạt động này có sự phối hợp với các tổ chức
trong và ngoài nhà trường, trong đó có vai trò của Công đoàn, Đoàn trường, ban
HĐGDNGLL, các chuyên đề của nhóm, tổ chuyên môn, thực hiện các chương
trình truyền thông phát thanh.
Phối hợp với các tổ chức ngoài nhà trường như chi đoàn Quảng trường Hồ
Chí Minh,Thành đoàn Vinh, đơn vị bộ đội kết nghĩa thuộc Quân khu IV, Trung tâm
khuyết tật thành phố Vinh, Làng trẻ em SOS, bệnh viện U bướu Nghệ An, các khóa
học sinh cũ của trường...tổ chức các nói chuyện chuyên đề, ngoại khóa với mục
đích gắn liền học sinh với các hoạt động xã hội. Tổ chức cho học sinh các hoạt
động nhân đạo tình nguyện, phối hợp với các đơn vị đoàn phường tổ chức cho học
sinh tham gia sinh hoạt hè tại địa phương, thực hiện “Mùa hè xanh tình nguyện”,
“Tiếp sức mùa thi”, “Thắp nến tri ân:, “ Trường giúp trường”,...
Từ những nội dung thiết thực và cách tổ chức đa dạng đó, việc tư vấn học
đường của chúng tôi đã được thực hiện thường xuyên, thu hút tất cả học sinh tham
gia và mang lại hiệu quả rất tốt. Quan điểm và cách làm của chúng tôi là tất cả học
sinh đều có nhu cầu và cần được tư vấn về những vấn đề cần thiết như hoạt động
học tập, hình ảnh bản thân, kỹ năng giao tiếp, sự phát triển thể chất, tâm lí và sức
khỏa sinh sản, tư vấn hướng nghiệp,...Sự tự đánh giá của học sinh lứa tuổi THPT
tuy đã có tính độc lập, có chiều sâu nhưng do ít dựa vào ý kiến người khác nên
không phải bao giờ cũng phù hợp. Có khi các em tự ti, đánh giá thấp bản thân
nhưng cũng có những em lại tự cao, coi thường nguời khác, thiếu sự hòa đồng. Vì
thế học sinh cần được tham gia tư vấn dưới hình thức tương tác đám đông để biết
cách đánh giá đúng năng lực của mình, tự ý thức bản thân. Từ đó, học sinh sẽ trở

nên năng động, nhạy bén, có kiến thức và kỹ năng hơn khi được tham gia các hoạt
tư vấn chuyên đề của nhà trường. Sau đây là một số nội dung và biện pháp tư vấn
học đường bằng cách tương tác đám đông mà đơn vị chúng tôi đã và đang tiến hành
trong năm học 2019-2020:

13


Thời
gian
(Có điều
chỉnh)

Tháng
9/2019
(18/9/2019)

(24/9/2029)

Tháng
10/2019

(14/10/2020)

Tháng
11/2019
(18/11/2020)

Tháng
12/2019

Chủ đề
tư vấn
Evet
Epoch2019

Nội dung, hình thức,
mục đích tư vấn
(Có điều chỉnh)

Học sinh khóa 97 tổ chức
Chương trình Epoch tư
vấn cho học sinh khóa 99
để học sinh lớp 10 làm
quen, thích nghi với môi
trường học tập mới:
- Kịch nói
- Văn nghệ
An toàn
Tư vấn kiến thức để học
giao thông sinh hiểu hơn Luật An
và phòng
toàn giao thông và kỹ năng
tránh cháy phòng tránh cháy nổ, ma
nổ, ma túy túy và tội phạm:
- Công an trực tiệp tư vấn
(hỏi –đáp)
- Giao lưu câu hỏi
- Văn nghệ
Diễn đàn:

Tư vấn tìm hiểu để học
Thanh niên sinh tìm hiểu chủ đề phụ
với tình
nữ, tình bạn, tình yêu và
bạn, tình
gia đình:
yêu và gia - Giao lưu câu hỏi
đình
- Tranh biện vấn đề: Tình
yêu ở tuổi học trò – Nên
hay không nên?
- Văn nghệ
Diễn đàn:
Tư vấn về truyền thống
Thanh niên hiếu học:
với truyền - Giao lưu hỏi đáp về
thống hiếu Truyền thống tôn sư trọng
học và tôn đạo, hiếu học
sư trọng
- HS giao lưu với thầy cô
đạo
- Văn nghệ

Phụ trách tư vấn
Đồng chí Phan Xuân
Hoài Linh – Bí thư Đoàn
và các đội, nhóm (Học
sinh Võ Thanh Huyền lớp
12 A4)

Đồng chí Phan Xuân
Hoài Linh và công an
thành phố Vinh

Đồng chí Đoàn Thị Thủy
Chung – Tổ trưởng tổ Xã
hội và đồng chí Nguyễn
Minh Hồng – Tổ trưởng
tổ Văn – Ngoại ngữ

Đồng chí Lê Thị Hồng
Lâm
và Thái Hương
Thủy

Diễn đàn:
Tư vấn để học sinh hiểu về Đồng chí Trần Ngọc
Thanh niên kiến thức An ninh quốc Hùng – Phó bí thư Đoàn
14


(16/12/2020)

Tháng
1/2020
(13/1/2020)

Tháng
2/2020

với sự
nghiệp xây
dựng và
bảo vệ tổ
quốc

phòng:
- Giao lưu (hỏi – đáp)
-Hội thao Quốc phòng
toàn dân
- Chúc mừng, giao lưu
chương trình “Sáng mãi
phẩm chất anh bộ đội cụ
Hồ” với Tỉnh đội, cựu
chiến binh
- Văn nghệ
-Tặng cờ Tổ quốc cho ngư
dân Quỳnh Phương
-Nhóm bút phát thanh
tuyên truyền, ca nhạc.
* Diễn dàn: * Tư vấn cho học sinh về
Thanh niên giữ gìn bản sắc văn hóa
với việc
dân tộc:
giữ gìn
- Giao lưu hỏi đáp về bản
bản sắc
sắc văn hóa dân tộc
văn hóa
- Học sinh dân tộc đang

dân tộc;
học tại trường giao lưu
bằng tiếng dân tộc và trình
diễn trang phục dân tộc
trước học sinh toàn trường
- Tranh biện: Giữ gìn bản
sắc văn hóa dân tộc và
tiếp thu văn hóa hiện đại
- Phát thanh tuyên truyền,
ca nhạc
* Tư vấn
* Tư vấn về bảo vệ môi
thực hiện
trường: Thực hiện Dự án
Dự án
Trường học xanh bằng
Trường
hành động thiết thực là:
học xanh
phân loại rác thải hàng
ngày, hạn chế sử dụng bao
bóng và đổi rác tái chế lấy
cây xanh trong học sinh
toàn trường.
- Giao lưu hỏi đáp về chủ
đề bảo vệ môi trường
- Hướng dẫn phân loại rác
thải

và đồng chí

Trung Dũng

Nguyễn

* Đồng chí Phan Xuân
Hoài Linh và Thái
Phương Chi – Giáo viên
chủ nhiệm lớp 10D1

* Cô Đồng Thị Minh
Thúy - nhân viên y tế hai
và học sinh: Phạm
Nguyễn Nguyên Thùy
(11A6 và Nguyễn Hoa
Linh (11A5)

Diễn đàn:
Tư vấn về lý tưởng sống Đồng chí Cao Thanh Bảo
Thanh niên cho thanh niên để thế hệ - Bí thư chi bộ, hiệu
15


(3/2/2020)

với lý
trẻ vững vàng niềm tin và
tưởng sống có lý tưởng sống đẹp, có
đẹp
kỹ năng giao tiếp, hoạt
động:

- Giao lưu hỏi đáp tìm hiểu
về Đảng
- Tái hiện lịch sử để củng
cố kiến thức và rèn luyện
kỹ năng làm việc cá nhân,
hoạt động nhóm
- Trao đổi về nội dung: Lối
sống của giới trẻ ngày
nay...
* Tư vấn
* Hướng dẫn học sinh
chuyên đề:
tổng vệ sinh lớp học
phòng chống phòng tránh dịch bệnh

trưởng và đồng chí Lưu
Thị Vân Anh – Giáo viên
GDCD

Diễn dàn:
Tư vấn hướng nghiệp
Thanh niên nghiệp cho học sinh:
với vấn đề -Học sinh học nghề,
lập nghiệp hướng nghiệp
- Khối 12 tham gia Ngày
hội tư vấn hướng nghiệp
- Tổ chức giao lưu hỏi đáp
về Chủ đề nghề nghiệp
trong giờ chào cờ đầu
tuần.

- Tư vấn cho học sinh 12
làm hồ sơ chọn nghề, chọn
trường thi THPT quốc gia,
học sinh 11 thi HSG tỉnh
và học sinh 10 thi HSG
trường
- Phát thanh tuyên truyền,
ca nhạc.
* Tư vấn
* Phát tài liệu hỏi đáp
chuyên đề: tuyên tryền về phòng
Phòng
chống dịch bệnh
chống dịch - Hướng dẫn vệ sinh tẩy
bệnh
trùng phòng học
Covid-19

Đồng chí Phan Xuân
Hoài Linh, giáo viên chủ
nhiệm, Trung tâm hướng
nghiệp Tỉnh

dịch bệnh
Covid - 19

Tháng
3/2020

Tháng

4/2020

Đồng chí Lê Thị Hồng
Lâm, Đồng Thị Minh
Thúy

Đồng chí Cao Thanh
Bảo, Đồng Thị Minh
Thúy và GVCN

Chuyên đề: Tổ chức sinh Câu lạc bộ Học sinh Nguyễn Quỳnh
Thanh niên Tiếng Anh với chủ đề Hội Anh lớp 11D1 và Câu lạc
16


với vấn đề
hội nhập
và hợp tác
quốc tế
Tháng
5/2020

nhập và hợp tác nhằm mục
địch tư vấn cho học sinh
về cơ hội để giới trẻ hội
nhập và phát triển trong
thời kỳ hội nhập
Chuyên đề: - Tư vấn để học sinh tổ
Thanh niên chức Lễ tri ân và trưởng
tri ân và

thành trước khi ra trường.
trưởng
- Tư vấn cho học sinh
thành
phương pháp ôn thi THPT
giai đoạn nước rút
- Phát thanh tuyên truyền,
ca nhạc

bộ Tiếng Anh

Đồng chí Cao Thanh
Bảo, Phan Xuân Hoài
Linh và Nguyễn Thị Bích
Ngọc – Giáo viên chủ
nhiệm lớp 12 A2

Các cuộc tư vấn bằng hình thức tương tác đám đông thông qua ngoại khóa,
cjuyeen đề, diễn đàn...đã có sức thu hút học sinh tham gia vì được nghệ thuật
hóa, sân khấu hóa thông qua thi hùng biện, thi trắc nghiệm, thi tiểu phẩm, thi tài
năng, thi vẽ tranh, thi tranh biện, giao lưu với khán giả, mời chuyên gia tư vấn
hỏi đáp cùng học sinh...Từ đó giúp các em củng cố khối lượng kiến thức liên
môn, các kỹ năng cơ bản và vận dụng hiểu biết của mình để được tự thể hiện tài
năng và hoạt động tập thể ở các sân chơi bổ ích, phù hợp lứa tuổi, tránh được
những hành động bột phát, hành vi tiêu cực của học sinh. Cũng từ đó, mối quan
hệ cô trò, bạn bè gần gũi chan hòa hơn, việc tâm tư chia sẻ, lắng nghe, đồng cảm
với nhau cũng tuận lợi hơn.
3.3.2. Tư vấn học đường cho học sinh qua phương tiện thông tin
Công tác tư vấn cũng đã được thực hiện gián tiếp thông qua các phương tiện
hỗ trợ thông dụng khác. Thực tế cho thấy, nhiều học sinh rất cần được tư vấn kịp

thời nhưng lại không có thời gian hoặc còn quá e ngại, rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin
và muốn giữ bí mật hoàn toàn về bản thân cũng như vấn đề cần tư vấn nên các em
không muốn gặp gỡ trao đổi trực tiếp với cán bộ tư vấn. Trong những tình huống
đó thì tư vấn gián tiếp là cách lựa chọn hoàn toàn hợp lý mà vẫn kịp thời và hiệu
quả nắm bắt được tâm lý đó của học sinh, chúng tôi đã có các kênh để tư vấn theo
cách gián tiếp này thông qua các địa chỉ như Email: ;
Fanpage:
Quốc học Vinh-THPTHuỳnh Thúc
Kháng; Facebook Tư vấn học đường
HTK, Zalo: Tư vấn học đường HTK, hộp
thư tư vấn và điện thoại của thành viên tổ
tư vấn hoặc cán bộ, giáo viên, nhân viên
mà học sinh muốn được người đó tư vấn
17


cho mình. Học sinh chuyển nội dung cần
tư vấn vào các địa chỉ trên, tổ tư vấn sẽ
phân công cán bộ tư vấn phù với với lĩnh
vực các em cần tư vấn và trả lời kịp thời.
Hiện nay theo thống kê, trang Quốc học
Vinh- THPT Huỳnh Thúc Kháng của
chúng tôi đang có hơn 29 nghìn người
theo dõi, trong đó số học sinh quan tâm
theo dõi, tương tác và cần tư không ít.
Từ đó, hình thức tư vấn gián tiếp
này đã tạo cơ hội cho học sinh kịp thời
chia sẻ, giải tỏa bức xúc, khó khăn, bế tắc
trong học tập, cuộc sống, giảm thiểu,
ngăn chặn được những tiêu cực xảy ra

trước những suy nghĩ, hành vi nông nổi
của các em ở lứa tuổi vị thành niên.
Đây là tin nhắn giữa một học sinh và cô Đoàn Thị Thủy Chung trong tổ
tư vấn học đường thể hiện sự bức xúc về lời nói, cư xử của bạn cùng lớp và
thái độ tiếp nhận thông tin, tư vấn kịp thời từ thành viên tổ tư vấn trường
THPT Huỳnh Thúc Kháng:
Học sinh này đã được tư vấn kịp thời, sau một thời gian, mọi sự bức xúc
vướng mắc trong mối quan hệ, cách ứng xử với bạn bè đã được giải quyết. Kết
thúc học kỳ 1 năm học 2019-2020, em học sinh được xem là “bắt nạt tập tập thể”
gây bức xúc cho bạn bè của lớp đó đã thực sự thay đổi, có ý thức tập thể hơn, các
bạn cũng đã hiểu thêm về cá tính của bạn mình và từng bước giúp bạn mình thay
đổi. Trong cuộc họp phụ huynh tháng 1 năm 2020 học sinh này đã cũng nhóm bạn
làm clip rất cảm động như một thông điệp tri ân và yêu thương gửi tới thầy cô và
bạn bè. Tập thể lớp đó đã xây dựng được khối đoàn kết, có nhiều hoạt động sôi
nổi, biết yêu thương giúp đỡn nhau và đạt danh hiệu lớp tiên tiến xuất sắc.
Trong thời gian qua, cô Đồng Thị Minh Thúy và thầy Phan Xuân Hoài Linh
cũng nhận được tin nhắn của học sinh đang học lớp 12 là N.T.H vì áp lực học tập
cuối cấp, thi thử không được như mong muốn đã tỏ ra tuyệt vọng và mất niềm tin
như sau:
Khi nhận được những tin nhắn đó, chúng
tôi đã bình tĩnh nắm bắt tình hình, rà soát lại
thông tin và tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tâm
trạng buồn chán đó của học sinh từ facebook cá
nhân, từ giáo viên chủ nhiệm và bạn bè của em
ấy, giữ bí mật, tôn trọng quyền riêng tư và thông
tin cá nhân...Từ đó, chọn các tư vấn nhẹ nhàng
qua các tin nhắn (vì học sinh có yêu cầu không
18

gặp trực tiếp và gọi điện thoại), có phân tích,
khuyên nhủ và gợi mở để em có hướng giải
quyết tích cực. Mặt khác cử thành viên khác
trong tổ tư vấn, GVCN tạo cớ để gặp mặt giao
tiếp bình thường nắm tình hình và diễn biến tâm
lý học sinh. Mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng
kết quả là tổ tư vấn đã giúp học sinh này ổn định
về tâm lý để tiếp tục học tập và tham gia các
hoạt động của tập thể.
Với sự phát triển khoa học kỹ thuật cùng
với mạng xã hội như hiện nay, học sinh lựa chọn
hình thức này để được tư vấn kịp thời mà e ngại
không muốn gặp mặt trực tiếp với cán bộ tư vấn
không phải là ít. Vì vậy khi thực hiện tư vấn gián
tiếp qua trang thông tin điện tử, mạng nội bộ,
mạng xã hội, email, điện thoại,...thì chúng ta cần
thực hiện kịp thời, bí mật thông tin, gợi mở định
hướng phù hợp,...
Tư vấn học đường thông qua các phương
tiện thông tin, đặc biệt là qua trang fanpage
Quốc học Vinh – THPT Huỳnh Thúc Kháng đã
được tiến hành kịp thời và thực sự mang lại hiệu
quả thiết thực trong công tác tư vấn cho học
sinh. Trong các lĩnh vực như: Tuyển sinh lớp 10,
tuyển sinh đại học, tư vấn hướng nghiệp, tư vấn
tâm lý, tư vấn sức khỏe…luôn được học sinh
quan tâm và lãnh đạo nhà trường, tổ tư vấn trả
lời kịp thời. Vì thế, trang fanpage Quốc học Vinh
– THPT Huỳnh Thúc Kháng cho đến thời điểm
hiện nay đã có gần 30 nghìn lượt tương tác,

trong đó, chủ yếu là học sinh và phụ huynh. Địa
chỉ này đã thực sự trở thành nơi gửi gắm tâm tư,
nguyện vọng, băn khoăn trăn trở của học sinh,
phụ huynh về lứa tuổi học đường.

19


20


21


22


3.3.3. Tư vấn học đường trực tiếp cho học sinh
Học sinh gặp khó khăn về tâm lý, học tập, hướng nghiệp, sức khỏe, các mối
quan hệ đều được tư vấn kịp thời. Cán bộ tư vấn sẵn sàng lắng nghe, tìm hiểu
những khó khăn vướng mắc mà học sinh đang gặp phải. Từ đó, chúng tôi gợi mở
nhận thức và định hướng để học sinh giải quyết từng bước khó khăn mà các em
đang trải qua. Trong khi thực hiện tư vấn, mọi thông tin riêng tư đều đảm bảo
nhưng vẫn hiệu quả và kịp thời. Điều đó càng làm cho học sinh yên tâm, có niềm
tin và muốn được chia sẻ cùng thầy cô khi gặp khó khăn, vướng mắc. Giáo viên tư
vấn phải thân thiện, khéo léo gợi mở để học sinh “trải lòng” và phải giữ bí mật
thông tin mà học sinh tiết lộ để học sinh tin tưởng và thích đến Phòng tư vấn vào
giờ ra chơi hay lúc rảnh rỗi để trò chuyện và được thấu hiểu.
Trong quá trình thực hiện tư vấn trực tiếp cho học sinh, chúng ta cần chú
trọng và chủ động tiếp cận với những học sinh cá biệt, tăng động hoặc tự kỷ. Bởi

những học sinh này không phải lúc nào cũng mạnh dạn chia sẻ với thành viên tư
vấn, bố mẹ, thầy cô hay bạn bè. Qua nhiều kênh thông tin và từ biểu hiện khác
nhau về các hành xử, lời nói của những học sinh này để chúng ta chủ động tiếp
cận, chăm sóc, giúp đỡ bằng nhiều nguồn lực của nhà trường, phối hợp với gia
đình để học sinh sớm được bảo vệ, hướng dẫn, tránh xa tệ nạn và hành vi lệch
chuẩn. Thực hiện tư vấn cho những học sinh này, chúng tôi cũng đạt được một số
kết quả nhưng cũng có những ca tư vấn đạt được kết quả như mong muốn. Đó là
điều mà chúng tôi luôn trăn trở, băn khoăn trong quá trình thực hiện tư vấn học
đường và hoạt động giáo dục toàn diện. Tư vấn chưa có kết quả có thể do học sinh
đã rơi vào tình trạng tự kỷ, trầm cảm quá nặng nhưng gia đình không phối hợp,
không nhận ra điều đó nhưng cũng có phần do kỹ năng, trình độ tư vấn còn hạn
chế...Trường hợp của học sinh N.Q.H lớp 10 năm học 20119-2020 là một ví dụ:
Em H bị áp lực từ gia đình, thầy cô khi không đậu trường chuyên nên H không đi
học chính khóa mà đi học thêm ngoài để tiếp tục ôn thi vào trường chuyên khác.
Sau thời gian cả gia đình và cô giáo chủ nhiệm phối hợp tư vấn, khuyên bảo không
được em đã bố mẹ đưa đi khám và bác sỹ kết luận là em bị bệnh hoang tưởng. Như
vậy, với trường hợp này chúng tôi đã giới thiệu học sinh đi điều trị tâm lý vì đã
nằm ngoài khả nâng tư vấn của nhà trường.
Chúng tôi đã từng có một quá trình dài thực hiện tư vấn cho em N.T.K học
sinh lớp 11, hiện đang là đội tuyển HSG tỉnh năm học 2019-2020. Trước khi
nhập học vào trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, N.T.K được đánh giá
là xuất sắc về môn Toán ở trường THCS. Tuy vậy, theo em và gia
đình thì em lại “không thành công” trong hai kì thi vì : HSG tỉnh môn
Toán lớp 9 chỉ đạt giải 3, không đạt nguyện vọng vào lớp chuyên
Toán của trường chuyên Phan Bội Châu,...Trước sự “thất bại” của bản
23


thân, cộng thêm với tính cách khá trầm, ít giao tiếp, ít bạn... nên
N.T.K đã rất “sốc” và có dấu hiệu rơi vào trạng thái trầm cảm.Vì vậy

khi nhập học vào trường THPT Huỳnh Thúc Kháng mặc dù đủ điều
kiện được vào lớp chọn khối A nhưng em vẫn chưa vui vẻ thích ứng.
Ngay tuần đầu tập trung em đã không tham gia, khai giảng cũng
không có mặt, gia đình đã báo cáo và xin phép nhà trường tạo điều
kiện giúp đỡ... Sau một tuần học em mới đến lớp nhưng đi học
không đều, hay nghỉ không lí do, không tham gia các hoạt động tập
thể như lao động, ngoại khóa, chào cờ, không giao tiếp với bạn bè,
về nhà cũng không nói chuyện trao đổi với người thân, không học
bài...GVCN, GV bộ môn đã tìm hiểu thông qua gia đình, bạn bè, GV
cũ, gặp gỡ phân tích động viên K. GVCN đã tìm hiểu và lựa chọn
một bạn nam trong lớp được cho là có thể tiếp xúc, dễ gần với K. Đó
là em B.K.H - một học sinh rất hiền lành từ Thanh Chương xuống, em
rất nghiêm túc và chân tình.... H nhận nhiệm vụ là hàng ngày tiếp
cận gần gũi nói chuyện và giúp đỡ K...Ngoài ra các bạn trong tập
thể lớp cũng rất nhiệt tình gần gũi K. K đã dần hòa đồng với các bạn
hơn, sau một năm học K. đã dần thay đổi, đã tham gia các hoạt
động tập thể với các bạn, giao lưu chuyện trò, giúp đỡ bạn học Toán,
các môn học khác có nhiều tiến bộ, và hiện nay cháu đã được chọn
vào đội tuyển HSG tỉnh môn Toán, là ứng viên sáng giá của đội
tuyển... Cháu đã vui vẻ và mạnh mẽ trở lại...
DANH SÁCH MỘT SỐ HỌC SINH ĐÃ ĐƯỢC TƯ VẤN TRỰC TIẾP

TT
1

Họ tên
Đơn vị/
Năm học
Ngô Quang
Hưng

Lớp 10A5
(2019-2020)
2

Lê Anh Thư

10D1
(2019-2020)

Trước khi
được tư vấn

Sau khi được
tư vấn

Thực hiện
tư vấn

- Không đậu vào trường
THPT Chuyên Phan Bội
Châu
- Có biểu biểu hiện bị
hoang tưởng: Đến trường
nhưng không vào lớp học,
vẫn đi học thêm ngoài
- Đậu chuyên Nga –
Trường THPT Phan Bội
Châu không học
- Nhập học vào trường

THPT Huỳnh Thúc
Kháng

- Giới thiệu
chuyên gia điều
trị tâm lý
- Gia đình xin
cho nghỉ học để
điều trị bệnh
tâm lý
- Học sinh yên
tâm, bố mẹ
đồng tình và
đồng hành cùng
học sinh
- Kết quả học

- GVCN: Cô
Hoàng Thị Bạch
Tuyết
- BGH

- GVCN: cô Thái
Phương Chi, học
sinh Quỳnh Anh
– Phó BT ĐT và
cán bộ lớp 10D1

24

3

Nguyễn
Trung Kiên
11A1
(Năm học
2019-2020)

4

Hoàng
Dương
11A9
(2019-2020)

5

6

Bạch Duy
Thái

- B ố mẹ không đồng ý
nên có tâm trạng buồn,
khăn khoăn, ảnh hưởng
đến tâm lý và học tập
- Không tham gia các
hoạt động tập thể, không
giao tiếp với bạn bè, thầy

cô
- Thường vắng học, kể cả
vắng không có lý do
- Gia đình gặp khó khăn
và bế tắc trong việc giáo
dục vì con không hợp tác
- Chỉ học môn Toán và
giao tiếp với cô dạy Toán

- Chưa chăm chỉ học vì
nghiệm chơi Game
- Bố là bội đội, mẹ là
giáo viên tiểu học
- 1 lần vì không có tiền
chơi game nên lấy tiền
của bạn

tập học kỳ 1 đạt
giỏi, tích cực
tham gia hoạt
động tập thể
- Đạt học sinh
giỏi trường môn
Toán, học giỏi
Toán,
được
chọn vào đội
tuyển đi thi tỉnh
HSG tỉnh
- Vui vẻ hòa

nhập với bạn bè,
thầy cô, giao
tiếp bình thường
với người thân
trong gia đình,
kèm Toán cho
các bạn

- Biết lỗi và nhận
lỗi, cam kết
không tái phạm
- Hạn chế dần
việc chơi game
- Chăm học
hơn, kết quả học
tập đạt loại khá
- Học giỏi, chăm học - Tự tin, chăm
nhưng có lúc thiếu tự tin học và kết quả
- Điều kiện gia đình khó học tốt hơn
khăn, mẹ nuôi Thái đơn - Thủ khoa
thân
HSG tỉnh môn
Sinh

- Học sinh Bùi
Khánh
Hoàng
(cùng lớp)
- GVCN: Cô Võ
Thị Ánh Quỳnh

- GV bộ môn của
lớp 11A1, đặc
biệt là cô Nguyễn
Kim Duyên (GV
dạy Toán)

- GVCN: Cô
Trần Thị Quỳnh
Liên
BGH
nhà
trường
- GĐ học sinh

- GVCN : Cô
Nguyễn Cẩm
Anh
12A5
- GV bộ môn,
(2019-2020)
phụ trách đội
tuyển: thầy Hồ
Viết Đức
Hoàng Minh - Mẹ mất từ khi học cấp 1 - Ổn định tâm lý - GVCN: Cô
Ngọc
- Bố mất khi học lớp 11
để học tập
Phan Kim Dung
- Sống với bác ruột
- Kết quả học - GV bộ môn

12A7
- Tâm trạng buồn, sốc tập đạt loại giỏi - Tập thể lớp
25