Đề cương chi tiết học phần: Kinh tế Môi trường (Dùng cho các ngành (chuyên ngành) đào tạo: Khoa học môi trường, Địa chính-Môi trường)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
KHOA MÔI TRƢỜNG

ThS. Trƣơng Thành Nam
ThS. Nguyễn Thị Huệ

ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
Học phần: KINH TẾ MÔI TRƢỜNG
Số tín chỉ: 02
Mã số: EEC322

Thái Nguyên, năm 2017


ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT HỌC PHẦN
1. Tên học phần: KINH TẾ MÔI TRƢỜNG
- Mã số học phần: EEC322
- Số tín chỉ: 02
- Tính chất: Bắt buộc
- Trình độ: Đại học năm thứ 3.
- Học phần thay thế, tương đương: Kinh tế Tài nguyên Môi trường, Kinh tế và QLMT
- Ngành (chuyên ngành) đào tạo: Khoa học môi trường, Địa chính-Môi trường
2. Phân bổ thời gian trong học kỳ
- Số tiết học lý thuyết trên lớp : 30 tiết
- Bài tập, thảo luận, thực hành : 00 tiết
- Thí nghiệm

: 00 tiết

- Sinh viên tự học ở nhà

: 15 tiết

3. Đánh giá
- Điểm thứ 1: 20% (0,2) điểm chuyên cần
- Điểm thứ 2: 30% (0,3) điểm kiểm tra giữa kỳ
- Điểm thứ 3: 50% (0,5) điểm thi kết thúc học phần
4. Điều kiện học
- Học phần tiên quyết: Kinh tế vi mô, Nguyên lý kinh tế
- Học phần học trước: ……………………
- Học phần song hành: Quản lý nhà nước về môi trường, Luật - Chính sách môi trường
5. Mục tiêu của học phần
- Kinh tế môi trường trang bị cho sinh viên ngành môi trường những kiến thức cơ bản của
kinh tế môi trường, quản lý môi trường xem xét dưới góc độ kinh tế.
6. Nội dung kiến thức của học phần.
Nội dung học phần Kinh tế môi trường đề cập đến mối quan hệ giữa hệ kinh tế và hệ môi
trường trên cơ sở đó sẽ có một cách ứng xử hợp lý trong hoạt động thực tiễn đối với các vấn đề
liên quan đến môi trường thông qua các công cụ kinh tế. Cấu trúc học phần có 4 chương.
TT

Nội dung kiến thức

Số tiết
1

Phƣơng pháp giảng


dạy
CHƢƠNG 1. CÂN BẰNG VẬT CHẤT VÀ MỐI
QUAN HỆ KINH TẾ MÔI TRƢỜNG

1.1

Môi trường và tài nguyên

1.2

Phát triển kinh tế và mối quan hệ kinh tế môi trường

1.3

Cân bằng vật chất và chất lượng môi trường

3
1

Thuyết trình, phát vấn

1

Thuyết trình, phát vấn

1

Thuyết trình, phát vấn

CHƢƠNG 2. KINH TẾ HỌC CHẤT LƢỢNG
8

MÔI TRƢỜNG
2.1

Mô hình thị trường và hiệu quả kinh tế

2.1.1 Cung - Cầu và Cân bằng thị trường
2.1.2 Thặng dư tiêu dùng và Thặng dư sản xuất

2

Thuyết trình, phát vấn

2.1.3 Hiệu quả Pareto
2.2

Thất bại thị trường (Market failure)

2.2.1 Tình trạng cạnh tranh không hoàn hảo
2

2.2.2 Tác động của ngoại ứng

Thuyết trình, phát vấn

2.2.3 Vấn đề cung cấp hàng hóa công cộng
2.2.4 Sự thiếu vắng của một số thị trường
2.3

Ngoại ứng (Externality)

2.3.1 Khái niệm và phân loại

2

Thuyết trình, phát vấn

2

Thuyết trình, phát vấn

2.3.2 Ngoại ứng và thất bại thị trường
2.4

Hàng hóa chất lượng môi trường

2.4.1 Môi trường là hàng hóa công cộng
2.42

Phân tích hàng hóa công cộng và hệ quả
CHƢƠNG 3. KINH TẾ HỌC Ô NHIỄM

3.1

Ô nhiễm là ngoại ứng

3.2

Ô nhiễm tối ưu và các tiếp cận

12
Thảo luận nhóm, phát

3.2.1 Ô nhiễm tối ưu tại mức cân bằng xã hội

3

vấn

3.2.2 Ô nhiễm tối ưu tại mức cực tiểu hoá chi phí ô nhiễm
3.3

Giải pháp kinh tế thị trường cho ô nhiễm tối ưu

Thảo luận nhóm, phát

3.3.1 Quyền tài sản (quyền sở hữu)
3.3.2 Mô hình thỏa thuận ô nhiễm của Ronald Coase
3.3.3 Định lý Ronald Couse và những hạn chế
2

3

vấn
Thuyết trình, phát vấn


3.4

Các giải pháp của Nhà nước đối với ô nhiễm

3.4.1 Sử dụng các tiêu chuẩn trong chính sách môi trường
3.4.2 Thuế ô nhiễm tối ưu (thuế Pigou).

Thuyết trình, phát vấn
4

3.4.3 Phí xả thải (phí Pigon).
3.4.4 Sự lựa chọn giữa chuẩn mức thải và phí thải trong
quản lý môi trường.
3.4.5 Giấy phép xả thải có thể chuyển nhượng.
3.4.6 Trợ cấp cho bảo vệ môi trường.

Thuyết trình

3.4.7 Hệ thống đặt cọc - hoàn trả và việc tái sử dụng rác

2

thải.

Thảo luận nhóm, phát
vấn

3.4.8 Ký quỹ bảo vệ môi trường.
CHƢƠNG 4. PHÂN TÍCH CHI PHÍ, LỢI ÍCH
TRONG ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƢỜNG
4.1.

7

Định giá môi trường.

Thuyết trình, phát vấn

4.1.1 Phương pháp liều lượng đáp ứng.

2

4.1.2 Phương pháp chi phí thay thế.
4.1.3 Phương pháp chi phí cơ hội (Opportunity Cost).
4.1.4 Phương pháp định giá ngẫu nhiên (CVM - Contingent
Value Method).

2

Phát vấn,
Thảo luận nhóm

4.1.5 Phương pháp chi phí du lịch (TCM - Travel Cost
Method).
4.2

Phân tích chi phí - lợi ích.

4.2.1 Phân tích chi phí lợi ích và phân tích chi phí mở rộng.
4.2.2 Các bước tiến hành thực hiện phân tích chi phí - lợi
ích.

3

Thuyết trình, phát vấn

4.2.3 Chiết khấu và biến thời gian.
4.2.4 Một số kỹ thuật sử dụng giá thị trường và không sử
dụng giá thị trường
7. Tài liệu học tập
1. Trương Thành Nam, Nguyễn Thị Huệ, Bài giảng Kinh tế môi trường, Trường ĐH Nông
Lâm Thái Nguyên.

3


8. Tài liệu tham khảo
1. Lê Huy Bá, Võ Đình Long, Kinh tế Môi trường học, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia TP
HCM 2001.
2. Lê Ngọc Uyển, Giáo trình kinh tế tài nguyên và môi trường, NXB Giáo dục 2010.
3. Lê Văn Khoa, Nguyễn Ngọc Sinh, Nguyễn Tiến Dũng, Chiến lược và chính sách môi
trường, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 2006.
4. Phạm Thị Việt Anh, Kiểm toán môi trường, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội 2006.
5. Nguyễn Văn Song, Giáo trình Kinh tế tài nguyên môi trường, NXB Nông nghiệp 2006.
6. Lưu Đức Hải, Nguyễn Ngọc Sinh, Quản lý môi trường cho sự phát triển bền vững, Đại
học Quốc gia Hà Nội 2001.
9. Cán bộ giảng dạy

STT
Họ và tên giảng viên
ThS.Trương Thành Nam
1
2

ThS.Nguyễn Thị Huệ

Thuộc đơn vị quản lý
Khoa Quản lý tài nguyên
Khoa Môi trường

Học vị, học hàm
Thạc sĩ
Thạc sĩ

Thái Nguyên, ngày

tháng

năm 2017

Trƣởng Khoa

Trƣởng Bộ môn

Giảng viên

PGS.TS. Đỗ Thị Lan

TS. Nguyễn Thanh Hải

ThS.Nguyễn Thị Huệ

4