Bai 1 mo dau Phan linh kien dien tu

Câu lạc bộ Nghiên cứu khoa học Khoa Điện - Điện tử - PIF Club
Tài liệu học tập SV năm nhất – buổi 2
I. Giới thiệu chung khoá học “Điện tử vui”:
Chương trình học cho sinh viên năm nhất được tổ chức trong học kì 1.
Nội dung: giới thiệu, hướng dẫn về các linh kiện kiện tử và các IC thông dụng, cách nhận biết, cách thức hoạt động,
dùng chúng để làm gì và dùng như thế nào, nhằm giúp SV năm nhất có thể tự chế tạo các mạch điện tử đơn giản.
Sau khi hoàn thành khoá học “Điện tử vui”, SV năm nhất có hiểu biết và kĩ năng cơ bản về điện – điện tử, có thể tham
gia thi tuyển vào khoá học Thiết kế mạch & Lập trình Vi điều khiển (tổ chức vào học kì 2).
Khoá học này hoàn toàn miễn phí, do các anh chị sinh viên khoá trên hướng dẫn.
Để tham gia và hoàn tất khoá học với kết quả tốt nhất (rèn luyện được nhiều kĩ năng, tăng thêm kiến thức), các bạn
cần chuẩn bị các dụng cụ, linh kiện cần thiết cho từng buổi học.
Các dụng cụ được giới thiệu trong khoá học này, là những thiết bị cần thiết đối với sinh viên ngành điện – điện tử
(thậm chí là ngành cơ – điện tử), và sẽ gắn bó với bạn trong suốt những ngày tháng học tại trường :D. Do đó, nếu bạn
chuẩn bị càng sớm, thì thời gian thực hành càng nhiều, và bạn sẽ tích luỹ được nhiều kinh nghiệm hơn.
Có một yêu cầu nhỏ đối với các bạn là phải chuẩn bị sẵn các linh kiện và dụng cụ cho từng buổi học (sẽ được các
anh chị dặn trước) và hoàn thành bài tập được giao cho buổi học hôm đó (nếu có).
Tài liệu về nội dung học sẽ được gửi tới các bạn vào từng buổi học..
Ngoài ra, các bạn nếu có điều kiện nên thường xuyên tìm hiểu thêm thông tin, thông báo tại:
+ Website CLB (www.PayItForward.edu.vn)
+ Forum (www.payitforward.edu.vn/forum)
+ Facebook (www.facebook.com/payitforward.edu.vn)
+ Một số thông báo và nội dung học được dán tại bảng thông báo nhà H1, CS2.
II. Nội dung buổi học 2:
1) Giới thiệu về chợ Nhật Tảo
a) Tại sao là chợ Nhật Tảo
Dân điện, điện tử không ai không biết chợ Nhật Tảo. Cái hay ở TP. HCM là ở mỗi khu vực có nhiều cửa hàng bán một
mặt hàng giống nhau cho nên giá cả rất cạnh tranh. Chúng ta sẽ thường mua linh kiện, dụng cụ ở chợ điện tử Nhật
Tảo. Chợ Nhật Tảo ngày xưa ngự trên đường Nhật Tảo, sau này do chợ đó quá lụp xụp, xuống cấp nên đã được “di
dời” vào cao ốc Nguyễn Kim, bố trí ở tầng trệt và lầu 1, chia thành các khu A, B, C, D,… Trên đường Nhật Tảo (và
một số đường gần đó) vẫn còn một số tiệm tư nhân sót lại.
b) Đường đi tới chợ Nhật Tảo và địa chỉ mua một số loại linh kiện, dụng cụ

Chú ý: Giới thiệu các tiệm dưới đây dành cho các bạn mới đi chợ lần đầu, sau này làm nhiều, có kinh nghiệm, các
bạn sẽ tự khám phá được những tiệm khác.
- Đối với Led, các bạn có thể mua tại: Tiệm 158B tại địa chỉ 122 - Lý Thường Kiệt - Q10 (nhớ trả giá xuống 1 tí đối
với led 3 màu; khoảng 2k/led 3 màu).
- Các linh kiện các bạn có thể mua ở trong “Chung Cư Nguyễn Kim” đi vào cổng hướng đường Tân Phước, vào cái
cổng thứ 2 (đi theo hướng từ Tân Phước ra Nguyễn Kim) rồi tìm tiệm tên “Xéo” (sau này bị các cô các chú chặt chém
nhìu thì ắt các bạn sẽ có kinh nghiệm mua linh kiện thôi ^^, chỗ này là theo chủ quan của mình thấy có đủ loại và giá
cả cũng ok).
- Còn về dụng cụ làm mạch: Thường mua ở tiệm nằm trên đường Nhật Tảo, đi dọc đường này, các bạn sẽ tìm thấy
“Tiệm Ngọc” (gần như là tiệm to nhất ở đó), sau đó các bạn dòm sang tiệm kế bên =)), ở đây ta chủ yếu là mua kiềm,
mỏ hàn, chì,… (tiệm Ngọc cũng bán những dụng cụ này nhưng giá hơi đắt hơn 1 chút. Nếu hỏi ở tiệm kế bên không
có món bạn muốn mua, thì bạn bay sang tiệm Ngọc hỏi tiếp).
- Ngoài ta có tiệm “Thiên Minh” ở trên đường Tân Phước, sẽ là nơi ta mua những mặt hàng cần chất lượng một chút.
(các bạn đi theo hướng mũi tên đỏ khoảng 200 mét và nó nằm bên tay trái của bạn).

Forum trao đổi dành cho sinh viên năm nhất (thắc mắc bất cứ điều gì, K12 hãy lên forum, các anh chị luôn nhiệt tình
giúp đỡ): www.PayItForward.edu.vn  forum  forum  Các khoá học  Dành cho sinh viên năm nhất [K2012]


Câu lạc bộ Nghiên cứu khoa học Khoa Điện - Điện tử - PIF Club

Bản đồ cụ thể
c) Làm sao để đi tới chợ Nhật Tảo:
- Đi từ CS2:
Bắt xe bus số 8, xe số 8 đi dọc theo đường Lý Thường Kiệt, ngang qua chợ Nhật Tảo (các bạn nói xuống trạm Nhật
Tảo) (chợ Nhật Tảo cũng gần KTX Bách Khoa). Sau khi xuống trạm, các bạn qua đường. Bên đó là cả khu chợ Nhật
Tảo (chợ Nhật Tảo là 1 khu gồm nhiều đường: Nhật Tảo, Tân Phước, Vĩnh Viễn, Nguyễn Kim,…).
- Đi từ CS1 (Bách Khoa): CS1 cũng nằm trên đường Lý Thường Kiệt, gần chợ Nhật Tảo (tuy nhiên đi bộ thì cũng khá
lâu), các bạn có thể đi bus số 8, 66.
2) Giới thiệu một số dụng cụ cần thiết

a) Breadboard (Testboard):

*Cách sử dụng breadboard sẽ được hướng dẫn cụ

thể ở bài tuần sau (sau khi đã có dụng cụ để thực
hành).

 Breadboard dùng để làm gì?

Breadboard được dùng để lắp và thử mạch nhanh chóng, rất hữu
ích trong quá trình thiết kế mạch sau này.

Breadboard có nhiều lỗ để cắm các linh kiện như IC, tụ, trở,…
Ta có thể dụng để lắp ráp các mạch đơn giản dùng trong khoá
học “Điện tử vui” *.
 Mua breadboard ở đâu?

Hầu hết các tiệm bán dụng cụ làm mạch đều có bán breadboard,
giá dao động trong khoảng 30k – 40k tùy loại tốt hay thường.
 Mua breadboard ở đâu?

Hầu hết các tiệm bán dụng cụ làm mạch đều có bán breadboard,
giá dao động trong khoảng 30k – 40k tùy loại tốt hay thường.
 - Cách sử dụng breadboard sẽ được hướng dẫn cụ thể ở bài tuần sau

b) Pin (battery)
- Làm nguồn cho mạch hoạt động, dây sẽ là bộ nguồn chính trong chương trình học
Điện tử vui *.
- Cách ghép nối: xem lại chương trình phổ thông .
- Khuyến nghị: nên mua 3 cục pin tiểu 1.5V + 1 đế nhựa (hộp đựng pin) chứa 3 pin cho

gọn.
*Bộ nguồn lấy từ điện 220VAC sẽ được giới thiệu cuối khoá, khi chuẩn bị thi vào lớp Thiết kế mạch & Lập trình Vi điều khiển của CLB.

Forum trao đổi dành cho sinh viên năm nhất (thắc mắc bất cứ điều gì, K12 hãy lên forum, các anh chị luôn nhiệt tình
giúp đỡ): www.PayItForward.edu.vn  forum  forum  Các khoá học  Dành cho sinh viên năm nhất [K2012]


Câu lạc bộ Nghiên cứu khoa học Khoa Điện - Điện tử - PIF Club
c) Dây đồng
- Để làm gì? - Để nối chân các linh kiện trên breadboard tạo thành mạch
điện mong muốn.
- Mua ở đâu? - Dây đồng thường được bán ở những tiệm bán dụng cụ làm
mạch. Mua chung với chỗ bán breadboard luôn cho tiện.
- Giá cả: tùy loại dây, kích thước dây mà giá cả rất khác nhau. Các bạn có
thể mua chung rồi chia nhau mà xài. Các bạn mua dây đồng 1 lõi, có vỏ nhựa
(thường bán thành 1 cuộn, nhiều màu, nhiều dây, giá khoảng 10k/bó).

d) Kềm các loại

Kiềm Cắt

Kiềm Tuốt

- Công dụng: cắt và tuốt dây đồng.
- Giá khoảng 20-30k một cái.
- Nên mua 2 loại trên vì dùng rất nhiều (kềm cắt và kềm mỏ nhọn), đây là 2 loại có giá “phải chăng” phù
hợp với sinh viên, tuy nhiên nếu bạn nào có điều kiện vẫn có thể mua các loại tốt hơn (trên 40k/1 cái).
e) Transistor (BJT)
 Cấu tạo: BJT có 3 cực B, C, E như hình bên dưới:
 Hoạt động: để BJT hoạt động, người ta cấp nguồn một chiều DC vào

các cực của nó. Khi có dòng điện chạy vào cực B tới một giá trị thích
hợp thì sẽ xuất hiện dòng điện chạy từ cực C đến cực E (hoặc E đến C).
Khi không có dòng qua cực B thì sẽ không xuất hiện dòng điện chạy qua
C và E. Từ đó ta thấy BJT như một công tắc on/off có thể điều khiển
được bằng cách cho dòng điện thích hợp vào cực B của nó.
 Hoạt động của BJT sẽ được nói rõ hơn vào bài học buổi sau.
 Hình dạng thực tế và thứ tự chân xem lại Bài 1.

f) Chuẩn bị buổi học sau
 Buổi sau chúng ta sẽ tìm hiểu nguyên lý hoạt động và tự lắp lại mạch ngày khai giảng: Mạch dao động đa hài.
 Chuẩn bị: Breadboard, kềm, điện trở (22k và 100 ohm), tụ điện 100uF, 3 pin AA 1.5v + đế pin, dây đồng, BJT
(transistor) C1815, 10 con led.
 Lưu ý khi shopping: Điện trở nên mua 100 con (giá 4-5 ngàn), LED có thể mua 10, 20,…50 hay 100 con (mua
càng nhiều càng được lợi về giá, có thể rủ 2-3 bạn mua chung). Tụ và transistor nên mua ít nhất 5 con mỗi lần.
 2-3 bạn có thể dùng chung một breadboard (khuyến khích mỗi người 1 cái cho thoải mái) .
 Xem lại tài liệu về các chân BJT, LED, tụ.
(trang sau dùng để ghi chú các điều bạn thấy cần lưu ý trong buổi học)

Forum trao đổi dành cho sinh viên năm nhất (thắc mắc bất cứ điều gì, K12 hãy lên forum, các anh chị luôn nhiệt tình
giúp đỡ): www.PayItForward.edu.vn  forum  forum  Các khoá học  Dành cho sinh viên năm nhất [K2012]