TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC VỀ XTTM VÀ HỆ THỐNG CÁC TỔ CHỨC XTTM TẠI VIỆT NAM

TỔNG QUAN VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC VỀ XTTM
VÀ HỆ THỐNG CÁC TỔ CHỨC XTTM TẠI VIỆT NAM
1.1. Tổng quan về công tác quản lý của nhà nước về XTTM
1.1.1. Tổng quan chung
1.1.1.1.Khái niệm
Quản lý nhà nước về XTTM là tổng hợp các chính sách và biện pháp mà
các cơ quan quản lý Nhà nước sử dụng nhằm góp phàn làm cho các hoạt động
XTTM đạt hiệu quả cao cả về kinh tế và xã hội, khắc phục hoặc hạn chế những
tiêu cực của thị trường trong lĩnh vực XTTM và nhằm bảo vệ lợi ích chính đáng
của các bên liên quan trong hoạt động XTTM.
1.1.1.2.Chức năng
Nhà nước thực hiện chức năng về quản lý hoạt động XTTM thông qua
các hoạt động chính như sau:
- Xây dựng và thực hiện luật pháp về quản lý kinh tế
- Tạo môi trường pháp lý cho sản xuất kinh doanh
- Xác định phương hướng, mục tiêu, chiến lược phát triển kinh tế xã
hội
- Lập chương trình kế hoạch phát triển kinh tế xã hội
- Kiểm tra, giám sát hoat động…
1.1.1.3.Đối tượng quản lý Nhà nước về XTTM
Các hoạt động XTTM của doanh nghiệp: marketing, quảng cáo, tuyên
truyền, khuyến mại, tham gia các HCTL.
Các hoạt động XTTM của các tổ chức XTTM và các hiệp hội ngành hàng
bao gồm các hoạt động như thăm dò khảo sát thị trường, tư vấn và đào tạo
nguồn nhân lực, cung cấp thông tin thương mại phục vụ doanh nghiệp, tổ chức
diễn đàn, hội thảo.
1.1.2. Khái quát thực trạng hoạt động quản lý của nhà nước về
XTTM
Công tác quản lý nhà nước về XTTM trong thời gian gần đây đặc biệt là
sau khi Việt Nam ra nhập vào WTO ngày càng được quan tâm và hỗ trợ thiết
thực phục vụ doanh nghiệp xuất khẩu.

Một là, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý theo hướng ngày càng hoàn
thiện và đồng bộ, cải cách thủ tục hành chính thông thoáng, tạo điều kiện thuận
lợi cho doanh nghiệp, tạo dựng và hoàn thiện môi trường kinh doanh theo cơ
chế thị trường. Cụ thể như sau:
- Xây dựng hệ thống văn bản pháp luật cụ thể và rõ ràng, phù hợp
với các quy định và thông lệ quốc tế ( Luật thương mại năm 2005, Luật doanh
nghiệp, Luật đầu tư năm 2005…)
- Thực hiện chính sách tự do hoá thương mại và mở cửa nền kinh tế,
cắt giảm hàng rào thuế và phi thuế, tạo điều kiện thuận lợi hỗ trợ các doanh
nghiệp xuất khẩu.
- Đơn giản hoá các thủ tục hành chính, xuất nhập khẩu cho doanh
nghiệp.
- Thực hiện chính sách tỷ giá hối đoái linh hoạt theo diễn biến của
thị trường, cho vay với lãi suất thấp, tài trợ xuất khẩu.
- Đặc biệt là việc thành lập Cục XTTM và các tổ chức XTTM đã
thiết thực phục vụ, hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu.
Hai là, từng bước xây dựng chiến lược, quy hoạch tổng thể XTXK theo
ngành hàng, khu vực thị trường phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế của
đất nước.
- Quy định số 279/2005/QĐ-TTg ngày 03 tháng 11 năm 2005 của
Thủ tướng Chính phủ về ban hành Quy chế xây dựng và thực hiện Chương trình
xúc tiến thương mại quốc gia giai đoạn 2006-2010;
- Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 80/2009/QĐ -
TTg sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế xây dựng và thực hiện Chương
trình XTTM quốc gia giai đoạn 2006-2010 ban hành kèm theo Quyết định
279/2005/QĐ-TTg ngày 03/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ.
Ba là, Nhà nước thực hiện công tác điều tra, phối kết hợp hoạt động
XTXK trên cả nước, tổ chức kiểm tra giám sát việc thực hiện các hoạt động
XTTM.
- Quy trình thực hiện xem xét và chấp thuận cho thương nhân tổ

chức khuyến mại có các văn bản liên quan sau: Luật Thương mại năm 2005;
Nghị định số 37/2006/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2006 của Chính phủ quy
định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động xúc tiến thương mại và các quy
định pháp luật hiện hành về hoạt động khuyến mại; Thông tư liên tịch số
07/2007/TTLT-BTM-BTC ngày 06 tháng 7 năm 2007 của liên Bộ Thương mại
– Tài chính hướng dẫn thực hiện một số điều về khuyến mại và hội chợ, triển
lãm thương mại quy định tại Nghị định số 37/2006/NĐ-CP ngày 04 tháng 4
năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động xúc
tiến thương mại.
- Quy trình thực hiện đăng ký tổ chức hội chợ triển lãm ở nước
ngoài gồm có các văn bản được Chính phủ ban hành như sau: Nghị định số
37/2006/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết
Luật Thương mại về hoạt động xúc tiến thương mại; Thông tư liên tịch số
07/2007/TTLT-BTM-BTC ngày 06 tháng 7 năm 2007 của liên Bộ Thương mại
– Tài chính hướng dẫn thực hiện một số điều về khuyến mại và hội chợ, triển
lãm thương mại quy định tại Nghị định số 37/2006/NĐ-CP ngày 04 tháng 4
năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về hoạt động xúc
tiến thương mại.
1.1.3. Một số đánh giávề công tác quản lý nhà nước về XTTM
1.1.3.1.Ban hành các văn bản như luật, quyết định, thông tư, nghị định của
Nhà nước, Chính phủ và các Bộ ngành có liên quan để quản lý hoạt động XTTM
Thời gian qua, Chính phủ và các Bộ ban ngành đã ban hành văn bản pháp
luật quy định cụ thể về hoạt động XTTM đối với hàng nông sản qua đó tạo
khung pháp lý cụ thể, rõ ràng và thuận lợi cho hoạt động xuất khẩu của doanh
nghiệp như:
Quyết định số 3009/QĐ-BNN-CB, ngày 03/10/2008 của Bộ nông nghiệp
và phát triển nông thôn phê duyệt “Chương trình XTTM của ngành nông nghiệp
và phát triển nông thôn giai đoạn 2009-2010”.
Quyết định số 2832/QĐ-BNN-CB ngày 16/9/2008 của Bộ Nông nghiệp
và phát triển nông thôn ban hành: “Quy chế quản lý và sử dụng kinh phí XTTM

của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn làm căn cứ để triển khai thực hiện
XTTM của ngành”.
Quyết định số 3178/QDD-BNN-CB ngày 16/10/2008 của Bộ Nông
nghiệp và phát triển nông thôn phê duyệt “ Đề án phát triển thương mại nông
lâm thủy sản đến năm 2020”.
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 80/2009/QĐ - TTg sửa
đổi, bổ sung một số điều của Quy chế xây dựng và thực hiện Chương trình
XTTM quốc gia giai đoạn 2006-2010 ban hành kèm theo Quyết định
279/2005/QĐ-TTg ngày 03/11/2005 của Thủ tướng Chính phủ.
Điều đó thế hiện sự quan tâm hỗ trợ của Chính phủ và các bộ ngành liên
quan đến hoạt động này. Tuy nhiên, hệ thống văn bản vẫn còn có những thiếu
sót và khiếm khuyết do đó cần sửa đổi và bổ sung để hoàn thiện khung pháp lý
cho công tác quản lý hoạt động XTTM của nhà nước. Hệ thống các tổ chức
XTTM, các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp xuất khẩu thì ngày càng tăng
trong khi đó bộ máy quản lý của Nhà nước còn thiếu, đặc biệt là Cục XTTM cơ
quan trực tiếp thực hiện thì nguồn nhân lực không nhiều để phát huy hết vai trò
quản lý các hoạt động XTTM trên cả nước. Bên cạnh đó, hoạt động vẫn mang
nặng tính bao cấp, nguồn kinh phí hỗ trợ còn ít và chậm...
1.1.3.2.Đối với công tác quản lý các Chương trình XTTM trọng điểm quốc
gia nói chung và các chương trình XTTM đối với ngành hàng nông sản của Việt
Nam
Chương trình xúc tiến thương mại (XTTM) quốc gia được thực hiện từ
năm 2003 (giai đoạn 2003-2005 gọi là Chương trình xúc tiến thương mại trọng
điểm quốc gia trên cơ sở Thông tư 86/2002/TT-BTC ngày 27/9/2002 và Quy
chế xây dựng và quản lý chương trình XTTM trọng điểm quốc gia ban hành tại
Quyết định 0104/2003/QĐ-BTM ngày 23/1/2003). Chương trình XTTM quốc
gia giai đoạn 2003-2005 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo đề nghị của
Bộ Thương mại (nay là Bộ Công Thương) nhằm phát triển xuất khẩu và nâng
cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt nam, tập trung vào các mặt hàng trọng
điểm và thị trường trọng điểm. Trong giai đoạn 2006-2010, công tác quản lý

Chương trình XTTM quốc gia ngày càng hoàn thiện và có nhiều đổi mới tích
cực. Đặc biệt là các chương trình XTTM đối với ngành hàng NLTS được tổ
chức và giám sát bởi các cơ quan có chức năng của nhà nước nên trong thời
gian gần đây Chương trình XTTM quốc gia đóng vai trò quan trọng trong hoạt
động XTTM của cả nước. Tuy nhiên, quá trình tổ chức, quản lý và điều phối
chương trình 3 năm đầu tiên cũng bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt là cơ chế và
định mức hỗ trợ của Nhà nước đối với các hạng mục quá rườm rà, không thuận
lợi cho doanh nghiệp tiếp cận với nguồn vốn hỗ trợ. Quy định về nội dung các
hoạt động XTTM trong diện được xem xét hỗ trợ đề cập không cụ thể, dễ gây
tranh cãi hoặc cách hiểu khác nhau.
1.1.3.3.Điều phối các chương trình HCTL, tiếp nhận đăng ký các chương
trình khuyến mại cho doanh nghiệp
Đối với công tác điều phối các chương trình HCTL trong và ngoài nước
được chú trọng và tiến hành thường xuyên. Các thủ tục cấp giấy phép, đăng ký