MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN KIỂM TOÁN CHU TRÌNH HÀNG TỒN KHO TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI AASC

Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQ
Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện kiểm toán chu
trình hàng tồn kho trong kiểm toán báo cáo tài chính
tại AASC
3.1. Những nhận xét chung về công tác kiểm toán hàng tồn kho do AASC
thực hiện
3.1.1. Nhận xét về hoạt động kiểm toán của AASC
Hoạt động kiểm tra nói chung và kiểm toán nói riêng giữ một vai trò quan trọng,
đặc biệt trong việc làm lành mạnh hoá nền tài chính, tăng hiệu quả đồng vốn đầu
t, cũng nh thực hiện chủ trơng của Đảng và Nhà nớc thực hành tiết kiệm và chống
lãng phí. Là một trong hai tổ chức kiểm toán hàng đầu của Việt nam, ra đời và
hoạt động hơn 10 năm Công ty kiểm toán AASC đã và đang khẳng định đợc vị thế
của mình, đóng góp vào công cuộc chung của đất nớc. Có đợc những thành công
đó, AASC đã không ngừng củng cố và phát huy những lợi thế sau:
Sự lãnh đạo của Ban Giám Đốc công ty:
AASC có một bộ máy quản lý đợc tổ chức một cách khoa học và hiệu quả
trong nhiều năm qua. Đứng đầu Công ty là Giám đốc, chịu trách nhiệm điều hành
toàn bộ hoạt động của Công ty. Có 5 Phó Giám đốc hỗ trợ Giám đốc trong công
tác quản lý. Các Phó Giám đốc trực tiếp điều hành các Phòng kiểm toán nghiệp vụ
và các chi nhánh trên cả nớc. Việc tổ chức nh vậy giúp tăng hiệu quả hoạt động
của Công ty cũng nh gắn kết trách nhiệm của các cá nhân và bộ phận có liên quan
trong công việc. Giám đốc và các Phó Giám đốc không những có những kiến thức
chuyên môn sâu rộng về kế toán và kiểm toán mà còn là những nhà quản lý, lãnh
đạo giỏi Hàng năm, Công ty tiến hành phân công lại Ban Giám đốc, đảm bảo sự
chỉ đạo tập trung, thống nhất, phát huy sức mạnh của tập thể lãnh đạo trong tổ
chức điều hành công việc. Đảng uỷ, Ban Giám đốc Công ty đã bám sát, nắm bắt
nhanh nhậy và quán triệt nghiêm túc các chủ trơng, chính sách của Đảng và Nhà
nớc, chỉ đạo thờng xuyên thực hiện công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, t t-
ởng cho cán bộ, nhân viên
1
Đỗ Mạnh Hải Kiểm toán 44

1
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQ
Ban Giám đốc tiếp tục đẩy mạnh công tác kiểm toán Báo cáo tài chính -
lĩnh vực mạnh nhất của Công ty, đồng thời tiếp tục mở rộng hoạt động trong các
lĩnh vực nh xây dựng cơ bản, hoạt động định giá, t vấn tài chính, kế toán, thuế,
đào tạo, tin học
Ban Giám đốc Công ty luôn bàn bạc, chia sẻ và quyết tâm cố gắng để xây
dựng Công ty tăng trởng năm sau cao hơn năm trớc, phát triển bền vững về mọi
mặt. Cũng chính nhờ sự nỗ lực không ngừng và sự lãnh đạo sáng suốt của bộ máy
lãnh đạo mà AASC đã phát triển không ngừng trong những năm qua và ngày càng
khẳng định vị trí là một trong những Công ty kiểm toán đầu ngành tại Việt Nam.
Đội ngũ nhân viên lành nghề, đầy nhiệt huyết:
Trong nhiều năm hoạt động, AASC nhận thức đợc rằng để có thể ngày càng
phát triển, mở rộng thị trờng cung cấp dịch vụ và giữ vững vị trí của Công ty thì
nhân tố con ngời cần đợc chú trọng. Với chủ trơng không ngừng nâng cao chất l-
ợng đầu vào, mỗi năm Công ty tổ chức từ 1 đến 2 đợt thi tuyển với những quy chế
tuyển dụng nghiêm túc, chặt chẽ theo đúng quy định , tuyển dụng những nhân
viên có trình độ đáp ứng yêu cầu về chuyên môn cao. Công ty đã đào tạo, bồi dỡng
và xây dựng đợc một đội ngũ kiểm toán viên hùng hậu, các thẩm định viên về giá,
các kỹ s có năng lực chuyên môn, có đạo đức nghề nghiệp, có bản lĩnh vững
vàng, có kinh nghiệm phong phú để thực hiện và hoàn thành các nhiệm vụ kế toán,
kiểm toán và t vấn tài chính.
Nhờ có đội ngũ nhân viên lành nghề và đầy nhiệt huyết mà trong những
năm hoạt động, AASC đã thực sự chiếm đợc lòng tin của các khách hàng.
Phơng pháp kiểm toán chất lợng và hiệu quả:
AASC đã xây dựng riêng cho Công ty một chơng trình kiểm toán mẫu khoa
học, hiệu quả và hàng năm thờng đợc bổ sung, sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu
kiểm toán và những Chuẩn mực, quy định mới... Đây là chơng trình chuẩn và nó
đợc sử dụng cho bất kỳ một khách hàng nào. Nhờ đội ngũ kiểm toán viên nhanh
nhẹn, sáng tạo với trình độ chuyên môn cao do đó đã vận dụng các phơng pháp

kiểm toán một cách chất lợng và hiệu quả, đảm bảo cuộc kiểm toán đạt đợc hiệu
2
Đỗ Mạnh Hải Kiểm toán 44
2
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQ
quả cao nhất.
Bên cạnh những thành công đạt đợc, AASC còn gặp không ít những khó khăn
trong công tác kiểm toán cụ thể:
Môi trờng pháp lý : Cho tới nay hành lang pháp lý cho hoạt động kiểm
toán vẫn đang trong quá trình xây dựng và hoàn thiện, điều này gây ra những trở
ngại trong hoạt động kiểm toán đối với công ty kiểm toán nói chung và công ty
AASC nói riêng. Thêm vào đó, hoạt động kiểm toán ở nớc ta hiện nay vẫn cha có
vị trí pháp lý xứng đáng, kết quả kiểm toán vẫn cha thực sự thu hút sự chú ý và
quan tâm của các bên tham gia đã gây ảnh hởng tới hoạt động kiểm toán.
Sự cạnh tranh của các công ty kiểm toán nớc ngoài : Cho tới nay sau
hơn 10 năm hoạt động AASC đã đạt đợc những thành công nhất định, tuy nhiên
vẫn còn khoản cách không nhỏ so với các công ty kiểm toán nớc ngoài hoạt động
tại Việt Nam. Các công ty này có bề dày kinh nghiệm với quy mô lớn và danh
tiếng trên thị trờng kiểm toán, do vậy sức cạnh tranh là rất lớn.
Hoạt động kiểm toán vẫn cha thực sự là một công cụ quản lý của
Nhà nớc : Hiện nay, có rất nhiều nhà quản lý doanh nghiệp chỉ coi hoạt động
kiểm toán chỉ là hoạt động kiểm tra kế toán đơn thuần mà không nhận thức đợc
vai trò t vấn nghiệp vụ, củng cố nền nếp hoạt động tài chính từ đó nâng cao hiệu
quả hoạt động của doanh nghiệp. Từ những nhận thức sai lầm đó mà các doanh
nghiệp thực hiện kiểm toán với mục đích đối phó mà không xuất phát từ chính nhu
cầu của bản thân doanh nghiệp. Do đó, dẫn đến thái độ thiếu hợp tác với kiểm toán
viên hạn chế phạm vi kiểm toán gây ảnh hởng đến chất lợng dịch vụ và uy tín của
công ty.
3.1.2. Nhận xét về công tác kiểm toán hàng tồn kho
Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán :

AASC là một trong các Công ty kiểm toán độc lập đầu ngành của Việt Nam
hoạt động trong lĩnh vực tài chính, kế toán và kiểm toán. Nhờ có uy tín và kinh
ngiệm lâu năm của mình, số lợng khách hàng của Công ty ngày càng tăng cao.
3
Đỗ Mạnh Hải Kiểm toán 44
3
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQ
Có thể nói rằng, công tác tiếp cận khách hàng của Công ty đợc thực hiện rất
tốt. Đối với các khách hàng lâu năm, do các cuộc kiểm toán mà Công ty đã tiến
hành đảm bảo về chất lợng, thời gian cũng nh sự nhiệt tình trong công việc của các
KTV cho nên thông thờng các khách hàng tin tởng vào dịch vụ của AASC và th-
ờng tiếp tục ký kết các hợp đồng kiểm toán những năm tài chính sau. Vào cuối
mỗi một cuộc kiểm toán, AASC thờng bày tỏ nguyện vọng đợc kiểm toán tiếp đối
với các khách hàng. Nhờ sự thiện chí và nhiệt tình trong công việc cho nên Công
ty luôn duy trì đợc lợng khách hàng thờng niên.
Đối với các khách hàng mới, do uy tín trên thị trờng của AASC cho nên các
khách hàng thờng trực tiếp liên hệ để thu thập thông tin về các dịch vụ mà AASC
cung cấp. Ban Giám đốc và toàn thể cán bộ, nhân viên Công ty cũng nỗ lực và cố
gắng rất lớn trong công tác tìm kiếm khách hàng với chiến lợc tiếp cận và nắm bắt
nhanh chóng yêu cầu của khách hàng, t vấn và cung cấp miễn phí tài liệu, chủ
động liên hệ xây dựng quan hệ với khách hàng
AASC thờng tiến hành gửi th chào hàng nêu rõ về nguyện vọng đợc kiểm
toán khách hàng cũng nh những nét đặc trng cơ bản về AASC, các loại hình dịch
vụ mà Công ty cung cấp, giá phí kiểm toán dự kiến Công tác tiếp cận các khách
hàng mới thờng do các Phó Giám đốc hoặc các Trởng phòng kiểm toán trực tiếp
đảm nhận do đó đã bảo đảm thành công cho mỗi giao dịch.
Sau khi ký đợc hợp đồng với một khách hàng, tuân thủ theo Chuẩn mực kiểm
toán Việt Nam số 300 Lập kế hoạch kiểm toán, Công ty tiến hành lập kế hoạch
kiểm toán. Kế hoạch kiểm toán thờng đợc lập rất kỹ lỡng và chi tiết. Đối với các
khách hàng lâu năm, trớc khi bắt đầu thực hiện cuộc kiểm toán các kiểm toán viên

thờng dành thời gian để đọc lại file kiểm toán năm trớc, thu thập các thông tin bổ
sung và tiến hành lập kế hoạch kiểm toán và chơng trình kiểm toán phù hợp cho năm
tài chính này. Còn đối với các khách hàng mới thì các Trởng nhóm kiểm toán - là các
KTV có kinh nghiệm, tiến hành tiếp cận và tìm hiểu trớc về khách hàng để có thể lập
kế hoạch kiểm toán chi tiết và thích hợp với đặc trng riêng của khách hàng.
Nhờ công tác chuẩn bị kỹ lỡng trong giai đoạn này cho nên các KTV tiến hành
kiểm toán chu trình hàng tồn kho cũng nh các chu trình khác sẽ thuận lợi trong công
4
Đỗ Mạnh Hải Kiểm toán 44
4
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQ
tác kiểm toán, đảm bảo chất lợng, tiết kiệm về thời gian cũng nh chi phí cho cuộc
kiểm toán.
Giai đoạn thực hiện kiểm toán
Trong giai đoạn này, các KTV thờng tiến hành cuộc kiểm toán theo kế hoạch
đã lập và chơng trình kiểm toán mẫu của Công ty.
Các KTV tại AASC là những KTV có trình độ nghiệp vụ cao và kinh nghiệm
lâu năm cho nên trong giai đoạn này các KTV sẽ sử dụng các phơng pháp kiểm
toán phù hợp với từng đối tợng kiểm toán cụ thể để thu thập bằng chứng kiểm
toán một cách đầy đủ và đáng tin cậy. Trong suốt quá trình kiểm toán thì KTV
phải tuân thủ theo chơng trình kiểm toán mẫu của Công ty. Đây là chơng trình
kiểm toán rất khoa học tuy nhiên để áp dụng đối với tất cả các khách hàng thì
kiểm toán viên phải vận dụng một cách rất linh hoạt và sáng tạo để đảm bảo hiệu
quả và chất lợng của cuộc kiểm toán, tránh rập khuôn, nguyên tắc.
Giai đoạn kết thúc kiểm toán
Đây là giai đoạn cuối cùng của cuộc kiểm toán để tổng hợp công việc kiểm
toán và phát hành các báo cáo kiểm toán.
Để đa ra ý kiến cuối cùng thì phải đợc soát xét bởi 3 cấp: kiểm toán viên chính,
Trởng phòng kiểm toán và Ban Giám đốc. Nhờ đó mà AASC có thể kiểm soát đợc
công việc thực hiện của KTV, đảm bảo đợc chất lợng của các cuộc kiểm toán.

Quy trình kiểm toán hàng tồn kho cũng nh quy trình kiểm toán Báo cáo tài
chính nói chung của Công ty tuân theo trình tự chung của kiểm toán Việt Nam và
Quốc tế. Với sự lãnh đạo sáng suốt của Ban Giám đốc cùng với đội ngũ KTV lành
nghề mà kiểm toán Báo cáo tài chính nói chung và kiểm toán chu trình hàng tồn
kho nói riêng của AASC có đợc nhiều thuận lợi trong quá trình thực hiện kiểm toán.
Bên cạnh những thuận lợi trên thì công tác kiểm toán hàng tồn kho tại
AASC còn gặp không ít khó khăn:
- Đối với các khách hàng kiểm toán năm đầu tiên thì việc kiểm toán số d
hàng tồn kho gặp nhiều trở ngại đặc biệt là khi công ty đợc bổ nhiệm thực hiện
kiểm toán sau ngày kết thúc niên độ kế toán. Kiểm toán viên cần phải thực hiện
nhiều thủ tục kiểm toán bổ sung dẫn đến tốn kém về chi phí và thời gian và kết
5
Đỗ Mạnh Hải Kiểm toán 44
5
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp ĐHKTQ
quả mang lại không hoàn toàn đợc nh mong muốn của kiểm toán viên.
- Hàng tồn kho của khách hàng thờng phân bổ ở nhiều địa điểm khác nhau,
có nhiều loại với tính năng kỹ thuật phức tạp do đó mà công tác kiểm kê hàng tồn
kho gặp nhiều khó khăn. Thêm vào đó, kiểm toán viên có thể không tham dự trực
tiếp vào cuộc kiểm kê ở đơn vị vào thời điểm kết thúc niên độ.
3.2. Các giải pháp nhằm hoàn thiện phơng pháp kiểm toán hàng tồn kho do
AASC thực hiện
3.2.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện kiểm toán hàng tồn kho
Với khoảng thời gian trên 10 năm hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán, kế
toán, t vấn dịch vụ, AASC đã đứng vững và ngày càng khẳng định hiệu quả hoạt
động của mình. Tuy nhiên, so với bề dày lịch sử ngành nghề kiểm toán trên thế
giới thì hoạt động kiểm toán ở Việt Nam mới chỉ là bớc khởi đầu và còn rất non
trẻ, hoạt động kiểm toán vẫn còn những hạn chế trên cả góc độ lý luận và thực tế.
Đây chính là tất yếu khách quan đối với các công ty kiểm toán nói chung và
AASC nói riêng trong quá trình hoạt động và phát triển.

Hàng tồn kho là một khoản mục đặc biệt chiếm tỷ trọng lớn trong báo cáo
tài chính của doanh nghiệp, do đó kiểm toán hàng tồn kho thờng là một trong
những công việc phức tạp, tốn nhiều thời gian và rất quan trọng trong kiểm toán
báo cáo tài chính. Đối với kiểm toán khoản mục hàng tồn kho tại AASC hiện vẫn
còn tồn tại không ít khó khăn, do vậy việc hoàn thiện quy trình kiểm toán hàng tồn
kho là tất yếu và ngày càng trở nên cần thiết góp phần nâng cao chất lợng và hiệu
quả cuộc kiểm toán.
3.2.2. Những yêu cầu về hoàn thiện kiểm toán hàng tồn kho
Để đáp ứng đợc những yêu cầu về quản lý của Nhà nớc đối với hoạt động kiểm
toán nói chung và kiểm toán BCTC nói riêng thì kiểm toán hàng tồn kho cũng phải đợc
hoàn thiện cho phù hợp. Muốn đảm bảo cho việc hoàn thiện kiểm toán hàng tồn kho
trong kiểm toán BCTC có tính khả thi cao thì các nội dung đa ra phải đáp ứng đợc các
yêu cầu sau:
6
Đỗ Mạnh Hải Kiểm toán 44
6