Bình luận hai câu thơ sau: Ngâm thơ ta vốn không ham/Nhưng vì trong ngục biết làm chi đây

Đề  bài: Bình luận hai câu thơ  sau: Ngâm thơ  ta vốn không ham Nhưng vì trong  
ngục biết làm chi đây
Bài làm
Hồ Chí Minh là một nhà thơ lớn, nhưng trong Nhật kí trong tù Người lại viết:
Ngâm thơ ta vốn không ham,
Nhưng vì trong ngục biết làm chi đây?
Ngày dài ngâm ngợi cho khuây,
Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do.
Hồ  Chí Minh là nhà yêu nước vĩ đại, đồng thời là nhà thơ  lớn. Sự  nghiệp văn thơ  của  
Người song song tồn tại với sự  nghiệp cách mạng. Bác đã để  lại cho đời những tác 
phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật rất cao. Ấy vậy nhưng mở đầu tập Nhật kí trong  
tù, Bác lại viết:
Ngâm thơ ta vốn không ham,
Nhưng vì trong ngục biết làm chi đây?
Ngày dài ngâm ngợi cho khuây,
Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do.
Mới nghe, tưởng chừng như  trái ngược với sự  thực, nhưng suy ngẫm kĩ thì thấy hoàn  
toàn hợp lý. Lúc chưa xuất dương tìm đường cứu nước, Bác đã chịu ảnh hưởng của quan 
điểm : Lập thân tối hạ thị văn chương (Lập thân bằng văn chương là điều thấp nhất). Vì 
thế  nên Bác không hề  có ý định gây dựng cho mình một sự  nghiệp văn chương mà tập 
trung trí lực vào mục đích giành lại độc lập, tự do cho dân cho nước: Tôi chỉ có một ham  
muốn, ham muốn tột bực là làm sao cho đất nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được 
hoàn toàn tự  do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Suốt  


cuộc đời, Bác chiến đấu, hi sinh cho mục đích cao cả ấy.
Thời kì cách mạng còn trong trứng nước, Bác dành toàn tâm toàn ý cho việc gây dựng  
phong trào, tập hợp nhân dân dưới ngọn cờ giải phóng, cho nên ,chuyện Ngâm thơ ta vốn  
không ham là điều dễ  hiểu. Nhưng trong thực tế hoạt động cách mạng, vì nhận ra văn 
chương là một thứ vũ khí sắc bén để chống lại kẻ thù và là phương tiện có nhiều lợi thế 
để tuyên truyền vận động cách mạng nên Bác đã nhanh chóng nắm lấy thứ vũ khí ấy để 

phục vụ cho sự nghiệp cứu nước.
Vốn xuất thân từ một gia đình Nho giáo, bản thân lại sẵn có năng khiếu và được học tại  
một ngôi trường danh tiếng là Quốc học Huế nên việc Bác trở thành nhà văn, nhà thơ  là  
có cơ sở. Hơn ba mươi năm sinh sống và hoạt động ở  nước ngoài, Bác đã không ngừng  
học tập để  có được một vốn kiến thức sâu rộng. Bác lại được tiếp xúc với nhiều nền  
văn hóa, văn học của nhân loại và nhiều nhà văn, nhà thơ lớn trên thế giới nên đã tích lũy  
được một vốn sống vô cùng phong phú. Thêm vào đó là tình cảm nhân ái Bác dành cho  
những số phận đau khổ trong xã hội. Bác đã dùng ngòi bút của mình như một vũ khí đấu 
tranh cách mạng để  giải phóng dân tộc ra khỏi ách nô lệ  của phong kiến, thực dân. Vì 
thế  nên tuy Bác không có chủ  ý làm văn chương nhưng vẫn trở thành một nhà văn, nhà 
thơ lớn.
Ngoài việc sáng tác để tuyên truyền cách mạng, nhiều lúc Bác làm thơ để ghi lại những  
rung cảm của tâm hồn trước thiên nhiên, trước sự việc và con người mà Bác bắt gặp trên  
đường hoạt động. Những lúc ấy, Bác là một nhà thơ trữ tình sâu sắc.
Tập Nhật kí trong tù là một ví dụ. Nhà phê bình văn học Đặng Thai Mai đã hóm hỉnh 
nhận xét: Tập thơ  như  một viên ngọc Bác vô tình đánh rơi vào kho tàng văn học nước 
ta… Nói đánh rơi vì nó như  một hiện tượng vô tình, ngẫu nhiên. Đúng như  vậy! Bác 
không định làm thơ, nhất là làm thơ để lưu danh muôn thuở. Suốt mười bốn tháng vô cớ 
bị  giam cầm, đày đọa trong nhà tù của chính quyền Tưởng Giới Thạch, Bác nóng lòng 
sốt ruột mong được trả tự do để trở về với phong trào cách mạng của nước nhà. Không  
biết làm gì cho qua ngày tháng nên Bác đành làm thơ  – một thú vui tao nhã – với mục  


đích:
Ngày dài ngâm ngợi cho khuây,
Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do.
Ngay cách chọn lựa này cũng mang tính chất cách mạng. Bác làm thơ cho khuây khỏa nỗi  
buồn vì bị  giam cầm, để  tự  động viên mình giữ  vững khí tiết và làm cho tâm hồn luôn  
trong sáng giữa cảnh ngục tù tăm tối.
Nhật kí trong tù với nhân vật chính là con người Bác đã trở thành tư liệu quý giá về một  

chặng đường gian khổ  trong sự nghiệp cách mạng của Chủ  tịch Hồ  Chí Minh. Tập thơ 
thể  hiện một cách sinh động tấm lòng yêu thương cuộc đời, yêu thương con người và 
nhân cách cao cả của một nhà thơ lớn – một chiến sĩ cách mạng vĩ đại.