Nghị luận xã hội về quan niệm: Muốn có hạnh phúc thì phải kiếm được nhiều tiền, vì có tiền là có tất cả

Đề  bài: Nghị  luận xã hội về  quan niệm: Muốn có hạnh phúc thì phải kiếm được 
nhiều tiền, vì có tiền là có tất cả 
Bài làm
Tiền không mua được tất cả nhưng có thể làm người ta bị mất đi tất cả. Người ta làm tất  
cả để kiểm tra cái không mua được tất cả là tiền – điều đó thực sự là bất hạnh.
Nếu chỉ nhiều về tiền mà thiếu văn hoá thì gọi đó là trọc phú, mà trọc phú thì chưa bao  
giờ được coi là giàu cả. Bọn trọc phú vô đạo nói “cái gì không mua được bằng tiền thì có  
thể  mua được bằng rất nhiều tiền”. Chúng không biết rằng khi cái định mua nếu quy ra 
tiền rất lớn đã trở  thành thứ  vô hình, là giá trị  chung mà không phải là sở  hữu của riêng  
một người để có thể tùy tiện mua bán.
Khi làm việc không nghĩ đến tiền thì khi ăn cứ phải băn khoăn lấy đâu ra tiền để trả. Tờ 
một đô la khi đốt đi sẽ còn lại tro bụi. Nhưng giá trị của nó sẽ đi vào tất cả những tờ đôla  
còn lại.
Khi đồng tiền có giá trị thì người ta muốn đầu tư, khi nó mất giá trị thì người ta bàn đến 
chuyện đầu cơ, khi nó không còn giá trị thì người ta vùng lên đạp đổ xã hội.
Bọn bất lương có thể làm được tiền giả bằng công nghệ cao và rất phức tạp, nguy hiểm,  
nhưng tại sao chúng không muốn làm ra đồ thật cho dù đơn giản hơn nhiều? Là vì chúng  
muốn ăn cắp cả thế giới – Tiền giả đó chính là cái mà quỷ dữ đã xui chúng làm ra và trả 
cho công lao của chúng. Người sáng mắt khi nhận một đô la còn phải nhìn kiểm tra thật  
kĩ, người mù họ chỉ sờ, người có tâm họ chỉ cần nghe.
Ngoài tình yêu và danh dự, cái gì có thể  đếm được thì hãy đếm cho chi li. Nếu là ham 
muốn thì bao nhiêu tiền cũng không đủ – Nhưng nếu xác định là chất lượng cuộc sống thì  
không cần nhiều tiền lắm cũng đủ. Cùng ngồi trên đống cát rất dễ  là bạn. Nhưng khi  
cùng ngồi trên đống vàng nhiều khi dễ trở thành kẻ thù.
Giàu có trong sự nghèo khó của người khác, trong sự lụi bại của xã hội thì cái sự giàu có  


đó rất không yên ổn. Sự lụi bại của xã hội ở chỗ: Người tâm huyết thì thiếu tiền, không 
vị trí – Kẻ thừa tiền, thừa danh, thừa quyền thì không tâm huyết. Có những điều nếu trả 
bằng tiền thì người ta không muốn trả  hoặc không chịu nổi, nhưng có thể  trả  bằng thứ 
khác, thậm chí dễ chịu và “tiết kiệm” hơn nhiều.

Từ khi phát minh ra đồng tiền người ta có thể không cần cảm ơn. Nhưng nếu nói cảm ơn 
với nhau thì đồng tiền đã hàm chứa những giá trị  mới. Cái gì không phải của mình thì: –  
Rồi cũng mất – Phải trả giá đánh đổi – Gây ra hậu quả hay ngộ độc. Tiền thì tùy từng nơi  
có phải là giá trị hay không, nhưng một đôla thì ở đâu cũng là một đôla. Một món hàng chỉ 
có giá một đôla nhưng sự thật về nó có khi là hàng triệu đôla.
Chúng bảo nhau “cái khó bó cái khôn” nhưng khi hỏi đến cái “khôn” của chúng thì hoá ra  
đó là cái “khôn tiểu nhân”, ăn người, ích kỉ, ngắn hạn … vì vậy nếu dùng cái “khôn” ấy 
thì chỉ sinh thêm cái khó cho mai sau mà thôi. Chúng nghĩ ra bao nhiêu câu đối để xỏ xiên 
nhau, để  khoe mẽ cái tài chơi chữ của mình, thế mà không nghĩ ra được một chiến lược  
kinh doanh sản phẩm để kiếm được nhiều tiền hơn.
Kiếm tiền là câu chuyện của tài năng, còn xử  sự  với tiền đó là vấn đề  của Văn hoá.  
Người ta trả một đôla cho việc mua, nhưng đòi hơn một đôla cho việc mất lòng tin. Một  
chai nước một đôla có ý nghĩa lớn lao ở chỗ nó đã kịp đến với người ta khi đang khát trên  
sa mạc. Một cây nến một đôla nhưng đã vô cùng ý nghĩa khi nó đã được thắp lên vào lúc 
mà người ta cần đến ánh sáng.
Một đôla có thể mua được một liều “thuốc chết” ví như thuốc chuột, nhưng “thuốc sống”  
cần rất nhiều liều. Mình có, rất nhiều thứ trong đó không phải là tiền mà là tinh thần của  
mình. Đồng tiền kiếm được khi mang về nhà nó không còn là đồng tiền nữa. Đồng tiền 
lương thiện sẽ sản sinh ra các giá trị. Đồng tiền bất chính như tên trộm, sẽ lấy cắp đi rất  
nhiều thứ khác của người ta.
Người ta giả  dối trong lao động thì sẽ  trở  thành kẻ  ăn cắp những đồng tiền của người 
khác. Đồng tiền đảm bảo sức mạnh của bạn, nhưng trong nhiều trường hợp nếu bạn  
đem sử  dụng sức mạnh  ấy thì lại làm cho đồng tiền của bạn mất giá. Người biếu tiền  


thường nghĩ đến cái mục đích của mình còn người nhận lại quan tâm đến cái lí của nhận. 
Đúng ra là người biếu nên biết đến những ý nghĩa của giá trị  sử  dụng, còn người nhận 
nên thấy được cái tình của người biếu.
Tiền mua được cao lương mĩ vị nhưng không mua được sự ngon miệng
Tiền mua được thuốc nhưng không mua được sức khoẻ

Tiền mua được đồng hồ Rolex nhưng không mua được thời gian
Tiền mua được bộ quần áo sang trọng nhưng không mua được phong cách
Tiền mua được hợp đồng bảo hiểm nhưng không mua được sự yên ổn
Tiền mua được Sex nhưng không mua được tình yêu
Tiền mua được nhà cao cửa rộng nhưng không mua được tổ ấm
Tiền mua được kính Rayban nhưng không mua được tầm nhìn
Tiền mua được máy tính nhưng không mua được sự sáng tạo
Tiền mua được địa vị nhưng không mua được sự kính trọng
Tiền mua được sách, bằng cấp nhưng không mua được tri thức
Tiền mua được đàn nhưng không mua được cảm xúc…
Tiền có thể thỏa mãn được tham vọng nhưng không thoả mãn được khát vọng.
Bài số 2
Đồng tiền quả có sức mạnh vô biên. Trong những xã hội thối nát, đồng tiền có thể  mua  
tất cả, từ bằng cấp đến địa vị xã hội, quan chức… đây là ý kiến hoàn toàn sai lạc.
Con người phát minh ra đồng tiền chỉ  để  làm phương tiện trung gian của việc trao đổi 
hàng hóa. Thử hình dung, ngoài biển cả bao la không có chút lương thực thực phẩm nào,  


nếu ai đó có trong tay cả núi tiền thì liệu tiền đó có cứu được sinh mệnh anh ta? Vì thế 
chỉ  nên xem đồng tiền luôn là phương tiện.   Trong một xã hội, thông thường người ta  
cũng đánh giá con người qua khả  năng thu nhập. Điều đó được lượng hóa bằng tiền. 
Nhưng số tiền mà một cá nhân thu nhập được trong quá trình lao động cũng vẫn chưa thể 
nói hết phẩm giá đạo đức của người đó. Tóm Lại, đồng tiền không thể là thước đo phẩm 
giá của con người.
Có hai cách kiếm tiền. Kiếm tiền chân chính bằng khả  năng và lao động của mình và 
kiếm tiền bất chính bằng mọi thủ đoạn như tham nhũng, hối lộ, buôn bán ma túy, cho vay  
nặng lãi… Bi đát thay cho những ai tôn thờ  đồng tiền. Đối với hạng người này, càng  
nhiều tiền họ  càng hạnh phúc. Chỉ  cần nhìn thấy đồng tiền là họ  sẵn sàng quên đi tất  
thảy mọi điều quý giá trên đời. Và một nghịch lí tất yếu xảy ra, để hạnh phúc thì cá nhân  
đó phải bằng mọi cách vơ  vét tiền. Đến mức, tự  họ  biến họ  thành một “cái máy” kiếm 

tiền không hơn không kém.
Kiếm được bao nhiêu tiền không quan trọng bằng cách sử dụng tiền đó cho mục đích gì. 
Khi chết con người ta đem được gì sang thế giới bên kia?
Vậy nên, có nhiều tiền chưa hẳn đã hạnh phúc. Hạnh phúc chỉ đến khi người đó biết cách  
làm ra những đồng tiền chân chính bằng mồ  hôi xương máu của chính mình và biết sử 
dụng đồng tiền ấy một cách khôn ngoan.
 Bài số 3
“Tiền là tiên là phật, là sức bật của tuổi trẻ, là sức khỏe của tuổi già, là cái đà của danh 
vọng…”
Bạn suy nghĩ như thế nào về câu nói trên đây? Quả thật, ai trong chúng ta cũng cần tiền. 
Cần tiền để  ăn uống. Cần tiền để  xây cất. Cần tiền để  mua sắm. Cần tiền để  du lịch,  
thư  giãn và giải trí. Cần tiền để  học tập. Cần tiền để  trị  bệnh v.v.. Thật vậy, tiền gắn  
liền với nhu cầu sinh tồn của con người. Vì thế, ai cũng vất vả  lao động để  kiếm tiền.  
Có người nhiều tiền. Có người ít tiền. Và cũng có người đôi khi không có đồng xu nào  


dính túi. Người có nhiều tiền cuộc sống sẽ  dư  dật và thoải mái. Người có ít tiền hay 
không có tiền phải sống vất vả khổ cực. Tuy nhiên, tiền có phải là tất cả? Có nhiều tiền 
cũng đồng nghĩa với có hạnh phúc chăng? Vậy phải nhận ra giá trị  và sử  dụng tiền như 
thế nào để cuộc đời chúng ta thật sự có ý nghĩa?
Tiền giải quyết nhu cầu vật chất và tinh thần. Tiền có phải là tất cả? Một bạn trẻ  đã 
cảm nhận thế này: “Tiền? Mọi người đều nói tiền không phải là tất cả. Vì nó không thể 
mua được mọi thứ  như  sức khoẻ, hạnh phúc… Tuy nhiên, điều gì cũng có mặt trái của 
nó, "tiền không phải là tất cả" chỉ là những ý nghĩ của những người khá, đủ ăn đủ mặc…  
Còn đối với người nghèo và thậm chí người giàu, tiền có lẽ là đích sống của họ, vì đây là  
một cuộc sống đầy lo toan tính toán, có tiền mới có thể  sống được.” Thật vậy, ai cũng 
cần tiền, nhất là những người nghèo, những người đang thất nghiệp. Nhịp sống bận rộn  
và hối hả nơi đất Sài Thành này cho ta thấy điều đó. Phần đông cư dân Sài Thành ai cũng  
tranh thủ thức dậy sớm để đi làm. Đi sớm về trễ vì kế sinh nhai. Có người làm công nhân.  
Có người làm nhân viên ngân hàng. Có người làm kế toán, kỹ sư, bác sĩ hay nhân viên xã 

hội v.v… Tất cả đều muốn kiếm tiền để đảm bảo cuộc sống bản thân và gia đình.
Tiền có phải là tất cả? Một bạn trẻ khác đã đưa ra ví dụ: “Một gia đình có hai người con,  
một giàu, một nghèo. Người con nghèo không có tiền mua thuốc cho bố mẹ uống nhưng  
người giàu lại mua và quan tâm bằng vật chất, và khi có nhiều tiền, sẽ có cuộc sống tốt  
hơn. Và nếu có nhiều rồi, không phải lo âu về vật chất, lúc đó, tinh thần thoải mái và…  
nhưng tiền không mua được sự bất tử. Đó chính là hạn chế của tiền.”
Tựu trung lại, tiền không là tất cả  nhưng ai cũng cần tiền. Tiền có giá trị  đối với cuộc 
sống  con người.  Thế  nên,   Publius   Syrus  mới nói:  “Tiền  bạc  khiến  cả   thế  giới  xoay  
chuyển.” Bạn có bao giờ  tìm hiểu  ở  Sài Gòn này có bao nhiêu ngân hàng chưa? Nhiều 
lắm. Tại sao? Tất cả cũng chỉ  vì sự  lưu thông của đồng tiền. Người ta vay tiền để  kinh 
doanh, xây cất, đầu tư  dự  án. Ngân hàng cho vay để  kiếm lợi nhuận từ  đồng tiền. Tuy 
nhiên, tiền không là tất cả. Trên đời này cái gì cũng đều có mặt trái của nó. Đôi khi vì tiền  
mà người ta “vào tù ra khám”. Điều này được thể hiện như thế nào?


Vì tiền mà “vào tù ra khám”. Louisa May Alcott nói: “Tiền bạc là gốc rễ  của cái ác…”  
Cũng vì tiền mới có tham nhũng hối lộ. Cũng vì tiền mà nhiều doanh nghiệp, công ty  
tuyên bố phá sản. Cũng vì tiền mà nhiều người giết người, cướp của bất chấp cả lương  
tri. Cũng vì tiền mà người bạn của tôi phải ngồi tù vì bị kết tội mua bán trái phép chất ma 
túy. Cũng vì tiền mà nhiều người đánh đề, cá độ bóng đá, đánh bài, đá gà đến tán gia bại  
sản. Vì tiền mà vợ  chồng li dị, anh em ruột chém giết, xích mích nhau v.v… Quả  thật,  
mãnh lực của đồng tiền làm băng hoại phẩm chất con người. Tiền làm phát sinh nhiều tệ 
nạn xã hội, nhức nhối lòng người.
Thế nên, Samuel Johnson đã trải nghiệm: “Tiền bạc và thời gian là những gánh nặng ghê  
gớm nhất của cuộc đời… và những kẻ bất hạnh nhất là những người sở hữu chúng nhiều 
hơn mình có thể sử dụng.” Thật vậy, có tiền lại muốn có thêm tiền. Không có tiền thì tìm 
mọi cách để  có tiền. Đó là gánh nặng cuộc đời cho cả  hai. Người có nhiều tiền sợ  mất  
tiền, xài tiền phung phí và thỏa sức hưởng thụ. Người không có tiền bất chấp tất cả 
miễn sao có được tiền như  ông bà ta có câu: “Bần cùng sinh đạo tặc.” Vậy nên, tiền  
không những không phải là tất cả nhưng còn là nguyên nhân của tệ nạn và cái ác. Tiền có 

thể mua được nhiều thứ nhưng liệu nó có mua được hạnh phúc?
Tiền không mua được hạnh phúc và rất mong manh. Gần đây, các phương tiện truyền 
thông rầm rộ  đề  cập chuyện cái chết của người cha nghệ  sĩ diễn viên Mai Thu Huyền. 
Bác  ấy đã bất ngờ  ra đi vĩnh viễn sau ca phẫu thuật  ở bệnh viện Pháp – Việt (FV). Dư 
luận xôn xao. Gia đình bàng hoàng xót xa và phẫn nộ. Được biết nghệ sĩ Mai Thu Huyền 
là một người thành đạt và giàu có. Cô ta có nguyên căn hộ  thênh thang  ở Phú Mỹ  Hưng, 
quận 7, Tp. Hồ Chí Minh. Thế nhưng, điều mà cô không có như bao người khác là không 
còn thấy mặt cha ruột của mình trong cuộc đời này. Ngẫm nghĩ mới thấy cuộc đời này 
không có gì trọn vẹn. Được cái này mất cái kia. Có nhiều tiền chưa chắc đã có được hạnh  
phúc.
Vì thế, Benjamin Franklin mới triết lý: “Tiền bạc chưa bao giờ và sẽ không bao giờ khiến  
con người hạnh phúc, trong bản chất nó không có gì có thể tạo ra hạnh phúc. Một người 
càng có nó nhiều bao nhiêu càng muốn nó nhiều bấy nhiêu.” Quả  vậy, nhiều người giàu  


lại muốn giàu thêm. Nhưng ai dám chắc rằng giàu có là hạnh phúc. Bạn tôi làm quản lý 
nhân sự  cho một ngân hàng nước ngoài hợp tác với Việt Nam. Thu nhập mỗi tháng rất 
khá. Tuy nhiên, cha của bạn tôi lại có máu đỏ  đen. Nợ  nần. Lo lắng. Bất an… Nhưng 
cuộc đời là thế. Tiền quan trọng nhưng cũng rất mong manh. Có tiền chưa chắc đã có 
hạnh phúc.
Vậy, phải sử dụng tiền như thế nào để cuộc sống được đảm bảo và ý nghĩa?
Les Brown xác tín mạnh mẽ: “Điều quan trọng với tôi là tiền không quan trọng với tôi.”  
Còn bạn và tôi thì sao? Trong một buổi học kỹ năng sống cho người khiếm thị, nhà tâm lý  
đưa ra câu hỏi: Hãy sắp xếp bậc thang giá trị: tiền bạc, của cải vật chất, danh vọng,  
quyền lực, thời gian, sức khỏe, tình yêu? Buổi học có ba nhóm. Trong đó có hai nhóm xếp  
thời gian là bậc thang giá trị cao nhất. Tiền bạc là bậc thang giá trị cuối cùng. Tình yêu là  
bậc thang thứ hai.
Bạn thân mến, Chúa Giêsu nói: “Được lời lãi cả thế gian mà mất linh hồn mình thì nào có 
ích chi?” (Mt 16,26). Những người khiếm thị trên đây tuy khiếm khuyết về đôi mắt thể lý 
nhưng rất tinh tế về ánh sáng của tâm hồn. Họ đã chọn thời gian, tình yêu là bậc thang giá  

trị cao nhất cho cuộc đời. Có thời gian và tình yêu sẽ có tất cả. Còn mỗi Kitô hữu chúng ta  
thì sao? Chúa có phải là cùng đích và là tất cả cho đời mình? Tiền bạc không là tất cả. Có  
tiền chưa chắc đã có hạnh phúc. Có tiền không phải là có tất cả.
Vậy thì tiền có phải là tất cả? Điều này phụ thuộc vào cảm nhận và sự chọn lựa của bạn 
và tôi. “Tiền là một đầy tớ  tốt nhưng cũng là một ông chủ  xấu.” Thế  thì chúng ta nhìn  
tiền chỉ là phương tiện hay là mục đích của đời mình?