Phân tích tình cảm của người ra đi trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu

Đề bài: Phân tích tình cảm của người ra đi trong bài thơ Việt Bắc của Tố Hữu
Bài làm
Tố  Hữu được mệnh danh là ngọn cờ  đầu của phong trào thơ  cách mạng. Thơ  ông là vũ 
khí để tuyên truyền, cổ động tinh thần chiến đấu cũng như nêu cao tình yêu và tinh thần 
yêu nước mãnh liệt. Mặc dù thơ  ông viết về  chính trị  nhưng không hề  khô khan, ngược  
lại rất tình cảm. Bài thơ  "Việt Bắc" sáng tác sau khi chiến thắng thực dân Pháp, tác giả 
muốn gợi lại tình quân dân thắm thiết, ân tình và sâu nặng trong cuộc kháng chiến. Bài 
thơ được viết theo thể đối đáp càng gợi lên sự bình dị, ấm áp và than quen đến lạ lùng.
Bài thơ Việt Bắc được viết theo thể lục bát tạo nên âm hưởng nhẹ nhàng, trầm bổng mà 
lắng sâu trong lòng người đọc. Đây chính là một sự khéo léo tạo nên thành công của bài  
thơ chính trị mà trữ tình, dạt dào cảm xúc này.
Tác giả mở đầu bằng sự nuối tiếc, quyến luyến, bịn rịn của người ở lại và kẻ ra đi trong 
một khung cảnh tràn đầy nhớ thương:
Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi nhìn sông nhớ nguồn
Những câu thơ chính là tâm trạng của người  ở lại trong sự níu kéo và tiếc nuối khi phải 
chia xa những người chiến sĩ cách mạng đã bao nhiêu năm gắn bó. Tác giả đặt đại từ "ta" 
và "mình" thể hiện sự gắn bó khăng khít, son sắt và chung thủy. Tác giả đã đưa ra quãng  
thời gian cụ thể là "mười lăm năm ấy" ­ quãng thời gian rất dài gắn liền với cuộc chiến  
tranh ác liệt của nhân dân ta với thực dân Pháp. Đó cũng chính là quãng thời gian tình quân 
và dân thiết tha, nặng tình nặng nghĩa. Lòng người ra đi và người ở lại tràn ngập nỗi nhớ 
thương, nhìn đâu đâu cũng thấy bóng dáng của những điều xưa cũ, còn vẹn nguyên và tinh 


khôi  ở  trong lòng. Tố  Hữu dường như  đã gieo vào lòng người đọc cái cảm giác vấn 
vương một cách lạ lùng.
Tâm trạng quyến luyến, bịn rịn của người  ở lại khiến cho người ra đi không khỏi bồn  
chồn không muốn rời chân bước đi:
Tiếng ai tha thiết bên cồn

Bâng khuâng trong dạ bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay
Tâm sự của người ở lại khiến cho người ra đi không đành lòng bước đi. Tiếng nói đó lại  
làm chực trào nhớ thương và những kỉ niệm khó quên. Tâm trạng ấy được gói gọn trong  
từ "bâng khuâng" như dùng dằng, níu kéo chẳng muốn bước đi. Thật khó để  có thể hiểu 
được cảm xúc của người trong cuộc lúc này. Lúc này đây chính tâm trạng của người ra đi 
và người ở lại đều không thể lý giải được là tại sao lại như vậy. Phải chăng tình yêu đã  
quá lớn và kỉ niệm đã quá đầy để có thể quay mặt bước đi. Suốt 15 năm sống và gắn bó 
với mảnh đất nơi đây, đồng đội và đồng bào đã phải trải qua bao nhiêu cay đắng, ngọt 
bùi, san sẻ cho nhau từng bữa cơm giấc ngủ. Những năm tháng gian khổ   ấy đâu chỉ  kể 
với nhau trong vài câu chữ như thế này, nhưng chính câu chữ  đã khiến cho cảm xúc tràn  
ra, không thể thôi nhớ và thôi mong. Người ra đi đã đáp trả lại tình cảm người ở lại:
Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
«Ta» và «mình dường như  hòa quyện với nhau thành một thể  thống nhất, không tác rời 
nhau. Người ra đi một mực khẳng định rằng «mặn mà đinh ninh». Hai từ «đinh ninh» như 
ghim chặt vào lòng người đọc tấm lòng son sắt và thủy chung trước sau như một. Đó là  
tình cảm hết sức thiêng liêng và cao cả.


Khi nhớ về núi rừng việt bắc tác giả nhớ tất thảy thiên nhiên và con người nơi đây. Mọi  
thứ hiện lên đều rất sống động, đậm nghĩa, vẹn tình. Chỉ với vài bước phác họa bức tranh  
tứ bình về thiên nhiên và con người nơi đây hiện lên một cách vẹn tròn, ý nghĩa, tươi đẹp 
nhất:
Ta về mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Đèo cao ánh nắng dao gài thắt lưng
Ngày xuân mơ nở trắng rừng

Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vang
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hòa bình
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Một bức tranh tứ bình tuyệt đẹp, sống động và tinh khôi và núi rừng Việt Bắc. Trong bức 
tranh ấy không chỉ có hình ảnh thiên nhiên tươi đẹp, hùng vĩ mà còn xuất hiện thêm hình 
ảnh con người chân chất, mộc mạc nhưng lại tình cảm và ý nghĩa biết bao.Có lẽ  đây là 
đoạn thơ hay nhất, đẹp nhất, trữ tình nhất trong bài thơ Việt Bắc. Nó chính là điểm sáng  
để cả bài thơ tràn đầy tình yêu thương và tinh thần lạc quan nhất.
Điệp từ nhớ được lặp đi lặp lại rất nhiều lần khiến cho nỗi nhớ trong cả bài thơ  dường  
như tràn ra lênh láng, cảm xúc của tác giả cũng như vỡ òa, dội lên mãnh liệt.
Tác giả  không chỉ nhớ  đến cảnh vật và con người Việt Bắc, quan trọng hơn nữa là ông  
nhớ những cuộc chiến tranh ác liệt gian khổ đã diễn ra:


Nhớ khi giặc đến giặc lùng
Rừng cây núi đá ta cùng đánh tây
Núi giăng thành lũy sắt dày
Rừng che bộ đội rừng vây quân thù
Vớ  giọng điệu không còn dìu dặt, tha thiết đặc trưng của thể  lục bát nữa mà đã chuyển 
sang sự  hào hùng, vang dội khi kể  về  những trận chiến giữa núi rừng Việt Bắc. Đọc 
những vần thơ này, chúng ta nhận ra được hào khí Đông A thật mạnh mẽ và quyết liệt,  
dữ  dội trong lòng của tác giả. Những năm tháng đó, những cuộc chiến đó vẫn chưa hề 
xóa nhòa trong lòng quân và dân.
Thực vậy, bài thơ «Việt Bắc» của Tố Hữu với giọng điệu thiết tha, da diết và hào hùng, 
đanh thép đã gợi mở về tình quân dân đậm đà thắm thiết và tinh thần yêu nước mãnh liệt 
của nhân dân ta. Đọc bài thơ chúng ta thêm ngưỡng mộ và khâm phục sự tài tình của Tố 
Hữu.