Cách xây dựng hệ thống báo cáo quản trị trong doanh nghiệp

CÁCH XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÁO CÁO QUẢN TRỊ 
TRONG DOANH NGHIỆP
Để  xây dựng và triển khai một hệ  thống báo cáo quản trị  riêng áp dụng cho doanh nghiệp  
mình mà không đi sao chép cóp nhặt mô hình của doanh nghiệp khác. Điều đó đối với kế toán  
còn khó hơn lên trời. Vì từ trước đến nay kế toán đã quá quen với hệ thống Báo cáo tài chính, 
mà quên mất không xây dựng hệ thống chỉ số quản trị cho doanh nghiệp mình.
Xây dựng hệ thống quản trị quan trọng không kém với hệ thống báo cáo tài chính, nó cho biết 
quy trình luân chuyển vốn, thông qua việc đọc được ý nghĩa từ  các con số khổng lồ  bạn có  
thể  dễ  dàng biết  được  loại hàng nào đang bán chạy,  loại hàng nào hiện  đang được   ưa 
chuộng. Không chỉ  nắm được kết quả  trên mặt báo cáo, chúng ta có thể  dựa vào những so  
sánh, phân tích để đưa ra các thông tin giúp cải thiện tình hình kinh doanh.
Nhiều người đọc những điều trên xong, thốt lên 1 câu: “Đó không phải là việc của kế toán,  
đó là việc của các CFO”. Thay vì làm mình giống các kế toán khác thì bạn có thể biến mình 
giá trị như CFO. Nhưng đáng tiếc không phải kế toán nào cũng nhận ra điều đó.
Để xây dựng triển khai hệ thống báo cáo quản trị bạn cần kinh qua các bước dưới đây:
1. Tạo lập các bước xây dựng hệ thống kế toán quản trị
2. Xây dựng dữ liệu gốc:

– Nguyên tắc phân loại các đối tượng phân tích của kế toán quản trị
– Xây dựng mã phân tích và mã đối tượng phân tích; Xử  lý mâu thuẫn giữa danh mục tài  
khoản và danh mục khoản mục
3. Tổ chức, ghi chép và xử lý dữ liệu gốc:

– Tính đầy đủ, tính liên kết dữ liệu
– Phân loại riêng giả định, danh mục, dữ liệu và báo cáo
– Các loại dữ liệu Flat data, data table và cách sử dụng
– Hàm Excel tổng hợp dữ liệu của Báo cáo quản trị.


4. Tổ chức hạch toán

– Giới thiệu một số tài liệu chính sách kế toán quản trị của ngành dịch vụ.
Các bước xây dựng báo cáo quản trị cho doanh nghiệp nói chung, còn để đi sâu và chi tiết vào  
từng chỉ tiêu trên sẽ được trình bày gói gọn trong 6 buổi học “ Lập và phân tích báo cáo quản 
trị”.
Còn tại đây Taca sẽ chia sẻ với bạn các quy trình tổ chức áp dụng kế toán quản trị trong “Mô  
hình tổ chức trong DN có quy mô lớn”, và “Mô hình tổ chức trong DN có quy mô nhỏ” được  
xây dựng và triển khai thế nào?
Quy trình tổ chức áp dụng mô hình kế toán quản trị trong những doanh nghiệp có quy 
mô vừa và nhỏ được tiến hành như sau:
Bước thứ  nhất, xác định cụ thể  phương thức quản trị  và hệ  thống trách nhiệm trong 
nội bộ DN để làm cơ sở xây dựng các nội dung kế toán quản trị và xác lập các bộ phận 
nhân sự thực hiện thích hợp.
Những DN có quy mô nhỏ và vừa không đủ điều kiện kỹ thuật, công nghệ, trình độ  quản trị 
để  tạo nên những nhận thức mới về chi phí, thu nhập, lợi nhuận khác với những quy định  
trong chuẩn mực và quy mô hoạt động cũng không cần thiết phải chia cắt thành nhiều cấp 
quản trị. Vì vậy, các DN có quy mô nhỏ  và vừa không cần thiết phải xây dựng đầy đủ  các 
nội dung kế toán quản trị mà nên tập trung vào xây dựng những nội dung để cung cấp thông 
tin thực hiện các chức năng quản trị. Từ đó, bộ  phận kế toán quản trị  chỉ cần tổ chức thành 
một cấp duy nhất.
Bước hai: Trên cơ sở bước thứ nhất, sau khi lập cụ thể các nội dung kế toán quản trị,  
xác định cơ chế vận hành kế toán quản trị gắn liền với tổ chức quy trình thu thập thông  
tin lập báo cáo kế toán quản trị theo công đoạn trên cơ sở kế thừa những tiêu chuẩn chi 
phí, thu nhập, lợi nhuận trong chính sách kế toán nói chung và khái niệm chi phí, thu thập 
tiềm ẩn đã được đề cập trong cơ chế tổ chức vận hành mô hình kế toán quản trị. Do đó  


hệ  thống báo cáo kế  toán quản trị doanh nghiệp có quy mô nhỏ  và vừa là hệ  thống báo 
cáo thông tin quản trị được thiết kế theo công đoạn.
Bước ba: Dựa trên cơ sở bước thứ nhất và thứ hai, xây dựng các bộ phận nhân sự kế 
toán quản trị tương  ứng. Bộ phận nhân sự thực hiện kế toán quản trị  chỉ bao gồm: “Bộ 

phận thứ nhất gắn liền với sự liên kết các bộ phận xây dựng thông tin định hướng hoạt 
động kinh doanh, xây dựng thông tin kết quả kinh doanh, xây dựng biến động kết quả và 
những nguyên nhân gây ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh, và bộ phận thứ 2  
gắn liền với xây dựng thông tin chứng minh các quyết định quản trị  theo nhu cầu cần  
thiết. Các bộ phận này cũng có thể kết hợp linh hoạt với bộ phận kế toán tài chính trong  
khai thác báo cáo thông tin quản trị được chi tiết từ kế toán tài chính. Cụ thể:
+ Bộ  phận thứ  nhất: Soạn thảo dự toán hoạt động kinh doanh, soạn thảo báo cáo kết quả 
hoạt động kinh doanh và soạn thảo báo cáo biến động kết quả và nguyên nhân của hoạt động 
kinh doanh. Bộ phận này có thể khai thác báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh từ bộ phận  
KTTC.
+Bộ phận thứ hai: Soạn thảo báo cáo chứng minh các quyết định quản trị.
Quy trình tổ  chức áp dụng mô hình kế  toán quản trị  trong những DN có quy mô lớn  
được tiến hành:
Bước thứ  nhất: Xây dựng thông tin nội bộ  về chi phí, thu nhập, lợi nhuận, xây dựng 
thông tin định hướng hoạt động kinh doanh; xây dựng thông tin kết quả hoạt động kinh  
doanh; xây dựng thông tin biến động kết quả  và nguyên nhân  ảnh hưởng đến tính xây  
dựng thông tin chứng minh các quyết định quản trị và các bộ phận kế toán quản trị thành 
2 cấp, cấp trực thuộc Tổng giám đốc và cấp trực thuộc giám đốc các bộ  phận, đồng  
thời, tổ chức nhân sự thực hiện theo từng nhóm chuyên môn.
Bước thứ  hai: Tùy thuộc vào nền tảng hoạt động, nền tảng quản trị  hoạt động kinh 
doanh, các DN có quy mô lớn có thể  linh hoạt xác lập cơ  chế  vận hành các ND tương  
ứng với những báo cáo theo những phương thức quản trị khác nhau.


Bước thứ 3: Trên cơ sở bước thứ nhất và bước thứ hai, xây dựng các bộ phận nhân sự 
tham gia thực hiện kế toán quản trị:+ Bộ phận xây dựng hoặc hoàn thiện hệ thống tiêu 
chuẩn nội bộ  về  chi phí, thu nhập, lợi nhuận. Bộ  phận này chỉ  tổ  chức thành một bộ 
phận duy nhất  ở bộ  phận kế toán cấp cao nhất và có quan hệ  gần nhất với tổng giám 
đốc doanh nghiệp (nhà quản trị cấp cao nhất trong DN).
+ Bộ phận xây dựng thông tin định hướng hoạt động kinh doanh; xây dựng thông tin kết quả 

hoạt động kinh doanh; xây dựng thông tin chứng minh các quyết định quản trị được xây dựng 
linh hoạt theo từng bộ phận kế toán quản trị ở các cấp quản trị trong doanh nghiệp và có thể 
tổ chức linh hoạt hoạt thành một hay nhiều bộ phận.