Nghị luận về thay đổi bản thân để phù hợp với hoàn cảnh

Đề bài: Nghị luận về thay đổi bản thân để phù hợp với hoàn cảnh
Bài làm
Mỗi chúng ta sinh ra là một thiên thần của tạo hóa, thế  nhưng thiên thần  ấy chỉ  có một 
cánh, muốn bay đến chân trời của ước mơ thì tài năng thiên bẩm không là chưa đủ. Cuộc 
sống là không gian bao la, tìm mãi chẳng thấy đường chân trời, thế  nên để  có thể  vững  
vàng tìm đến ánh sáng của khát vọng thì ta cần một chiếc cánh của quan niệm sống. Khi  
ấy, bạn sẽ bay cao và bay xa trên chính đôi cánh diệu kì của mình. Thế nhưng, mỗi người  
trong chúng ta luôn có một cách ứng xử khác nhau khi gặp khó khăn, thay đổi bản thân hay  
thay đổi thế giới vẫn luôn là câu hỏi mà con người luôn canh cánh trong lòng. Có lẽ, câu  
nhận định sau sẽ cho bạn một câu trả  lời: “Khi không hài lòng với hoàn cảnh, việc đầu 
tiên chúng ta thường nghĩ đến là thay đổi nó, mà không nghĩ đến cách thay đổi quan trọng 
và hiệu quả  hơn: thay đổi chính quan niệm của chúng ta. Nói một cách khác, chúng ta 
không nên lo lắng tìm cách thay đổi thế  giới cho nó trở  nên tốt đẹp hơn mà nên tìm cách 
thay đổi chính bản thân mình để phù hợp với thế giới đó”.
Cuộc sống quanh ta có thể được ví như một bức tranh muôn màu sắc mà mỗi con người  
là một nét vẽ vô cùng sống động. Ai trong chúng ta cũng mong muốn khẳng định vị trí của  
mình trong xã hội rộng lớn bao la, để  trở  thành nét chấm phá nhiệm màu trên bức tranh  
cuộc đời  ấy. Thế nhưng, khi chúng ta giương ánh mắt đầu tiên ngắm nhìn cuộc đời, khi 
chúng ta ghi tên mình vào quyển sổ  con người đó cũng là lúc ta phải hình dung ra đoạn  
đường mình sẽ  bước. Nó không ngọt ngào như  thanh kẹo hay ăn thuở  bé, cũng không  
nhiệm màu như  câu chuyện cổ  bà hay kể, mà đó là một thế  giới thực, đầy khó khăn, 
chông gai thử  thách. Vì vậy, để  có thể  tồn tại giữa cuộc đời này con người cần phải có  
một thế  giới quan sinh động và phải luôn thay đổi một cách linh hoạt. Khi gặp phải 
những khó khăn trong cuộc sống, con người trở nên bi quan, bó gối ngồi khóc trong góc 
khuất của cuộc đời và đổ  lỗi cho số  phận. Họ  chỉ có thể  nhìn thấy những mất mát, đau 
thương mà họ  đang phải gánh chịu là do hoàn cảnh đẩy đưa, là do dòng đời nghiệt ngã, 
mà than, mà trách, mà hờn, mà dỗi, và rồi muốn thay đổi nó đi. Liệu thay đổi hoàn cảnh  
thực tại là cách chọn lựa tốt nhất? Mọi chuyện sẽ tốt hơn nếu cứ một lần vấp ngã là ta 
lại một lần tìm lối đi mới cho mình? Cuộc sống vốn không trãi đầy hoa hồng, cuộc đời  

con người thưc chất là một chuỗi ngày hữu hạn, bước đi trên một con đường đầy gai 
nhọn hay bão táp phong ba, tất cả đều đã được định sẵn. Con người sinh ra không cùng 
với nhau trên một xuất phát điểm nhưng điểm kết của họ  luôn là đỉnh cao của sự  thành 
công, của những ước mơ. Vì vậy, nếu đã chọn hoàn cảnh hay hoàn cảnh đã chọn bạn, mà  
bạn lại bỏ  cuộc trên con đường  ấy thì thực chất bạn đã thua rồi. Sau cơn mưa, trời lại  
sáng cũng như vết thương sớm muộn cũng sẽ lành.
Khi rơi vào tình huống tưởng chừng không lối thoát, bạn hãy nhớ rằng không có gì là mãi  
mãi. Mọi thứ trong cuộc sống đều mang đến một khởi đầu và kết thúc, qua giai đoạn này  
sẽ đến giai đoạn khác. Nỗ lực để làm điều gì tuyệt vời nhưng thất bại thường mang đến 
cho chúng ta nhiều cảm xúc hơn việc chẳng làm gì mà thành công. Dành hôm nay để phàn 
nàn về  hôm qua không thể  khiến ngày mai tươi sáng hơn. Vì thế, thay vì dậm chân tại  
chỗ  và than vãn, buồn rầu, bạn hãy bước tiếp từ  chính những rào cản mình gặp phải.  
Hạnh phúc chỉ đến khi chúng ta ngừng kêu ca và thậm chí phải tiếc nuối vì không gặp trở 
ngại nào để  học hỏi. Thế  mà, đáng buồn thay “Khi không hài lòng với hoàn cảnh, việc 
đầu tiên chúng ta thường nghĩ đến là thay đổi nó, mà không nghĩ đến cách thay đổi quan  
trọng và hiệu quả  hơn: thay đổi chính quan niệm của chúng ta”. Tự  thay đổi chính mình  
hoà vào thế giới xung quanh để có cuộc sống bình yên và đạt được mong muốn của riêng 
mình, tức là thay đổi sức mạnh nội tại để  tìm nên sức mạnh vươn ra thế giới. Quả thật  
vậy, cuộc sống không phải được tạo nên chỉ  bởi một người. Con người cũng không thể 
tách mình ra khỏi tập thể, khỏi cộng đồng, phải làm nên sự liên kết với mọi người để tồn  
tại và hạnh phúc cũng như cái nhiệt kế luôn thay đổi để phù hợp với môi trường. Khi ấy,  
bản thân bạn sẽ nhận ra những điều kì diệu ở hoàn cảnh thực tại, nơi mà đã từng muốn  
dìm bạn xuống hố  sâu của sự  tuyệt vọng. Cuộc sống có rất nhiều điều tuyệt vời mà 
không đợi bản sẵn sàng thì nó mới xuất hiện. Do đó, theo tác giả “chúng ta không nên lo 
lắng tìm cách thay đổi thế giới cho nó trở nên tốt đẹp hơn mà nên tìm cách thay đổi chính 
bản thân mình để phù hợp với thế giới đó”
Khi đứng trước vách núi cheo leo, ai cũng tự nhủ thầm: do vách núi này cao quá! Khi trôi  
giữa biển khơi, tất cả  đều do đại dương rộng, con sóng xô, cơn gió mạnh. Con người  
vẫn luôn luôn là như  thế, luôn đổ  lỗi cho hoàn cảnh dù trong bất kì khoảnh khắc nào.  

Đứng trước thực tế  phũ phàng, con người chỉ  như một hạt cát giữa sa mạc mênh mông,  
như một giọt nước giữa đại dương rộng lớn, nên họ luôn có cảm giác mình trơ trọi trước 
cuộc sống này. Nếu một lúc nào đó, cuộc sống trao cho bạn những điều khó khăn thì đó 
chính là điều hiển nhiên và bạn không có cách nào ngoài cách chấp nhận nó là một điều  
tất yếu. Ta cứ sống và chìm đắm trong suy nghĩ ấy để  trốn tránh thực tại là do bản thân 
mình không chịu cố gắng từng ngày, không có dũng cảm để chinh phục ước mơ và không  
có niềm tin để  đứng lên sau khi vấp ngã. Sống một cuộc đời như  thế, ta không bằng cả 
một con lật đật khi luôn đổ  lỗi cho hoàn cảnh, tìm cách trốn tránh và thay đổi nó. Có 
những chuyện, những người xuất hiện trong cuộc đời ta là do định mệnh, nhưng ta cứ tìm  
cách chối bỏ nó để đi tìm một con đường mới, liệu như thế ta có thật sự tìm được hạnh  
phúc không? Tôi hiểu,tôi hiểu cảm giác bơ  vơ  khi giữa dòng đời vô định khó khăn biết  
nhường nào nhưng không vì điều  ấy mà ta sống như  một đám cỏ  dại bên đường. Hãy  
sống như  một loài hoa kiêu hãnh dưới ánh mặt trời bằng lối sống của một con người  
thông minh, linh hoạt là hãy: thay đổi quan niệm sống của bản thân. Ta đang sống trong  
một tập thể, trong một xã hội của cái ta chung, có những việc ta thích nhưng không theo ý 
mình được, có những việc muốn làm nhưng nó lại không phù hợp với chuẩn mực của xã  
hội. Nếu ta không thể thay đổi những gì đã gọi là bất biến thì tại sao ta lại không tự thay 
đổi bản thân mình? Marth Whasington đã cho rằng: “Phần lớn hạnh phúc và đau khổ của 
chúng ta phụ thuộc vào các định huớng, chứ không phải hoàn cảnh” hoàn cảnh chỉ là một  
bức phông nền cho cuộc đời ta thêm phần hấp dẫn thôi, còn chính ta mới là nhân tố chính  
quyết định cuộc đời mình. Thay đổi quan niệm của chính mình sẽ giúp ta hài hòa với cuộc  
sống hiện tại, dễ dàng hòa nhập với cảnh sống đa dạng của cuộc đời hơn. Khi ấy, ta sẽ 
không còn có cảm giác cô đơn, trơ trọi, lạc loài. Mặt khác, khi chúng ta hòa nhập với cộng 
đồng, với môi trường thì ta sẽ  trang bị  cho bản thân một cuốn sổ  tay đắt giá của cuộc 
sống, rèn luyện cho bản thân tính thích nghi cao, dễ dàng theo kịp sự phát triển của xã hội,  
không bị lạc hậu. Năm 2006, cả thế giới đã chứng kiến sự bùng nổ của bộ sách nổi tiếng  
luôn đứng trong danh sách bán chạy nhất nước Anh với cái tên “Đời thay đổi khi chúng ta 
thay đổi”. Tác giả đưa ra quan điểm rằng mỗi người phải tự thay đổi chính mình hoà vào 
thế  giới xung quanh để  có cuộc sống bình yên và đạt được mong muốn của riêng mình, 

tức là thay đổi sức mạnh nội tại để tìm nên sức mạnh vươn ra thế giới. Trở về với dòng 
chảy thời gian, với những trang sử hào hùng của dân tộc, những chiếc máy ảnh thời đại  
đã ghi lại đậm nét những con người đã biết người biết ta mà làm nên kì tích. Đó là một Lý  
Thường Kiệt với bài thơ  thần bất hủ  tránh cảnh máu chảy đầu rơi. Đó là một Nguyễn  
Trãi với “Thư dụ Vương Thông lần nữa”, để bảo toàn lực lượng. Thế nên, nếu bạn luôn  
canh cánh một nỗi niềm: tại sao một đất nước, đất không rộng, người không động lại có  
thể chiến thắng những thế lực hùng mạnh? Thì tôi sẽ trả lời, do có những người lãnh đạo 
biết thức thời, biết thay đổi chiến lược của mình tùy vào hoàn cảnh. Muôn đời vẫn thế.  
Chắc hẳn chúng ta vẫn chưa quên Renato Soru – người con thân yêu của đất nước Italia, 
đồng thời là ông chủ  tập đoàn Tiscali nổi tiếng đã thất bại ra sao khi thâm nhập vào thị 
trường nước Đức rộng lớn với biết bao đối thủ  cạnh tranh. Không hề  lùi bước, Renato  
Sorn đã thay đổi chiến lược kinh doanh của mình, để biến Tiscali thành tên tuổi hàng đầu  
thế  giới và đưa tên ông vào danh sách những con người thành công nhất thế  giới. Mỗi 
chúng ta cũng cần điều chỉnh để phù hợp với môi trường như thế.
Tuy nhiên, biết thay đổi chính mình là đáng quý, nhưng ta cũng cần biết thay đổi thế giới 
xung quanh để  tạo lập cuộc sống tốt đẹp hơn. James Allen có ý kiến: “Nơi bạn đang 
đứng hôm nay hay ngày mai đều do chính suy nghĩ của bạn dẫn đường”. Cuộc đời không 
bày sẵn cho ta những thành quả, mà chính chúng ta phải kiếm tìm và chinh phục những  
thành quả ấy. Vì vậy mà vị trí của chúng ta hôm nay chính là do cách sống, cách suy nghĩ  
của ta tạo dựng nên. Ta không chỉ chờ đợi cơ hội, mà phải biết tự mình tạo ra cơ hội. Ai  
sẽ nghĩ rằng một cậu bé từng được đánh giá là thiểu năng, từng bị đuổi học, từng bị cả xã  
hội xem là tên đần, một kẻ vô dụng lại có thể  trở  thành nhà bác học thiên tài sau đó? Ai  
sẽ nghĩ rằng một người phụ nữ muốn tự tử  ở tuổi ba mươi vì không chấp nhận nổi dư 
luận và những nỗi đau do thế giới hiện tại gây ra có thể  viết được bộ  truyện nổi tiếng 
mang tầm vóc thời đại? Và Có lẽ  ai trong chúng ta cũng biết đến Ho Ching — đệ  nhất  
phu nhân Singapore, thay vì yên vị  là một phu nhân của thủ  tướng, tháp tùng chồng và 
hoạt động chính trị, Ho Ching lại tham gia vào lĩnh vực kinh doanh. Dù không được nhiều  
sự ủng hộ của dư luận, bà vẫn vực dậy tập đoàn Temasek và chứng tỏ bản lĩnh của mình 

trên thế giới. Sự thành công của Temasek ngày hôm nay bắt nguồn từ quyết tâm thay đổi  


thế  giới của Ho Ching. Mỗi chúng ta cũng có thể  thay đổi cuộc sống của mình, bởi một  
học sinh chủ  động kiếm tìm tri thức trong học tập sẽ  năng động hơn, sáng tạo hơn và 
vững vàng hơn trên con đường xây dự tương lai.
Hai cách sống điều đáng quý, đều góp phần tạo nên con người linh hoạt, bản lĩnh bởi 
cuộc sống đặt ra bao khó khăn, thử thách cho mỗi con người. Tùy thuộc vào hoàn cảnh mà  
mỗi chúng ta đều có cách giải quyết và chọn lựa một sự thay đổi riêng cho chính mình. Ai 
chẳng muốn sống vui vẻ, không buồn rầu nhưng sức mạnh sẽ đến khi chúng ta trải qua 
tận cùng của nỗi đau và ta tự  đứng lên thay đổi chúng. Những điều lý thú luôn  ẩn trong 
mọi khó khăn, người trẻ phải mở rộng trái tim và tâm trí mới thấy được chúng sau khi đã  
thay đổi ánh nhìn chủ quan về thế giới. Con người không thể ngăn chặn mọi chuyện đến  
với mình mà chỉ  có thể  học cách đối mặt. Có thể  bạn không đến được cái đích theo dự 
định nhưng sẽ dừng tại nơi cần đến, chấp nhận số phận và không cố thoát ra nó biết đâu  
hạnh phúc sẽ  vẫy tay với bạn. Hãy luôn mỉm cười dù nhiều người đang cố  dìm mình  
xuống. Đừng để  những tiêu cực khiến chúng ta phiền lòng. Đừng thay đổi bản thân vì  
muốn làm hài lòng người khác, chỉ thay đổi khi chắc rằng mình sẽ  tốt hơn. Hãy nghĩ về 
chính bản thân trước khi quan tâm thái độ  của người đời, điều đó đồng nghĩa với việc  
thay đổi cuộc sống để  giữ  trọn cái tôi của chính mình cũng là điều rất tốt. Nếu tin vào 
điều gì đó, bạn đừng ngại đấu tranh cho nó. Kiên nhẫn không chỉ là chờ đợi mà còn là giữ 
những suy nghĩ tích cực trên hành trình chinh phục ước mơ. Luôn nỗ lực trong từng bước  
đi dù gặp nhiều thất bại hay phản đối, một ngày ngoảnh lại, bạn sẽ  nhận ra các cuộc  
tranh đấu không thể tìm thấy trên đường mình đi, thế mới hiểu hoàn cảnh sống dù có khó  
khăn, nhưng có niềm tin thì mọi việc sẽ lại tốt đẹp. Đừng xấu hổ về những vết sẹo trong  
cuộc đời vì chúng là minh chứng cho thấy "thân chủ" đã vượt qua nhiều nỗi đau, là hình  
xăm của sự thành công đáng tự hào. Bạn không thể làm sẹo biến mất nhưng có thể  thay  
đổi cách nhìn về nó. Đó không phải niềm đau mà là sức mạnh. Nhà thơ Rumi khẳng định: 
"Vết thương là nơi dẫn ánh sáng vào con người" những gì bạn có thể  làm để  cuộc sống 
mình tốt đẹp hơn chính là thay đổi quan niệm sống của chính mình và cải tạo lại thế giới.  

Và tất cả những điều trên đều là kết quả của quá trình nổ lực và phấn đấu không ngừng, 
luôn tìm cách thay đổi bản thân hoặc hoàn cảnh để phù hợp với bản thân, gia đình và cuộc  


sống sau này.
Thế  nhưng hoà hợp không có nghĩa là hoà tan. Ta tìm thấy trong xã hội bao người không 
dám thể hiện mình, cứ để bản thân trôi theo dòng chảy chung, theo cái “mode” nhất thời 
mà không có chính kiến riêng, con đường riêng. Họ trở nên mờ nhạt, thậm chí là sống vô  
nghĩa, “gió chiều nào theo chiều ấy". Bên cạnh đó, chủ động điều chỉnh môi trường xung 
quanh cũng không đồng nghĩa với việc áp đặt cái tôi cá nhân lên mọi người hay bắt ép  
người khác thay đổi vì lợi ích cá nhân mình. Ta vẫn thấy nhiều nơi trên đất nước, biết  
bao con người sống trong những căn nhà giải toả  kém chất lượng, còn nhà cũ của họ  thì 
bị bỏ hoang vô nghĩa chỉ vì những dự án treo. Ta vẫn đọc thấy trên báo hàng ngày những  
kẻ  tham ô để  thoả  mãn về  mặt vật chất cho mình mà gây nguy hiểm cho những con  
người vô tội đang sống trong những công trình xây dựng. Đó hoàn toàn không phải biểu 
hiện của lối sống tích cực. Thay đổi cuộc sống xung quanh để phù hợp với bản thân phải 
là điều mang ý nghĩa đối với cộng đồng, vì lợi ích chung đối với xã hội.
Tôi từng tâm niệm trước câu nhận định của Dale Carnegie: “Không quan trọng bạn có gì, 
bạn là ai hay bạn đang ở đâu, hay điều bạn đang làm có làm bạn hạnh phúc không. Chúng  
chỉ  là cách bạn nghĩ thôi”. Bản thân tôi và bạn đều là những con người sinh ra với khát 
khao được hạnh phúc và luôn chênh vênh giữa con đường dẫn đến lâu đài cổ  tích kia.  
Quãng đời không quá dài nhưng nó sẽ không ngắn nếu ta biết sống trọn từng phút giây ta  
được sống. Muốn được như thế, không có gì ngoài bản thân chúng ta tự nổ lực, tự tìm ra  
những hướng đi và cách thay đổi phù hợp với chính mình. Hãy thay đổi thế  giới này nếu 
nó làm cho bạn tốt hơn, nhưng hãy thay đổi chính bạn nếu bạn vì cuộc đời để mà sống.
Ta có thể đóng lại vô vàn quyển sách, có thể khép lại trang truyện đầu giường, nhưng dù 
thế nào ta cũng không gấp lại hết những quan điểm về triết lý nhân sinh, về đạo đức con  
người, nuôi dưỡng tâm hồn ta mỗi ngày một phong phú thêm. Và “Khi không hài lòng với 
hoàn cảnh, việc đầu tiên chúng ta thường nghĩ đến là thay đổi nó, mà không nghĩ đến cách 
thay đổi quan trọng và hiệu quả  hơn: thay đổi chính quan niệm của chúng ta. Nói một 

cách khác, chúng ta không nên lo lắng tìm cách thay đổi thế  giới cho nó trở  nên tốt đẹp  
hơn mà nên tìm cách thay đổi chính bản thân mình để phù hợp với thế giới đó” là một ý  
đẹp như thế. Bụi thời gian có thể cuốn trôi đi mọi thứ nhưng câu nhận định ấy vẫn sống  


mãi muôn đời, ở đâu? Ở trong tim những con người khát khao sống đẹp!!!