Thơ Xuân Diệu là nguồn sống dạt dào ở chốn nước non lặng lẽ này. Phân tích khổ đầu trong Vội vàng để làm sáng tỏ nhận định trên

Đề bài: Thơ Xuân Diệu là nguồn sống dạt dào ở chốn nước non lặng lẽ này. Phân  
tích khổ đầu trong Vội vàng để làm sáng tỏ nhận định trên
Bài làm
Khao khát giao cảm với đời, ham muốn sống mãnh liệt trong tuổi trẻ  và tình yêu là đặc 
điểm của thơ  Xuân Diệu.  ở  mỗi sáng tác, mỗi vần thơ  của ông ta đều thấy chất Xuân 
Diệu ấy. Chẳng thế mà trong “Thi nhân Việt Nam” Hoài Thanh đã nhận xét: “Thơ  Xuân  
Diệu là nguồn sống dạt dào chưa từng có ở  chốn nước non lặng lẽ này”. Vậy nên Xuân 
Diệu được coi là “nhà thơ  mới nhất trong các nhà thơ  mới”. Đặc biệt là bài “Vội vàng”­
một trong những bài thơ  tiêu biểu của Xuân Diệu cũng thể  hiện điều đó. Cả  bài thơ  là 
niềm khao khát, giao cảm với đời. Cốt lõi của giao cảm  ấy chính là quan niệm về  thiên  
đường nơi trần thể được thể hiện rõ nét qua khổ thơ:
Ta muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Ta muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi
…….
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Hoài Thanh là một trong những nhà phê bình văn học xuất sắc nhất của nền văn học Việt  
Nam hiện đại. Với công trình nghiên cứu nổi tiếng “Thi nhân Việt Nam”, ông đã để  lai  
trong lòng độc giả những ấn tượng sâu sắc về những đặc trưng, nổi bật của các nhà thơ 
mới và phong trào thơ mới. Đối với Xuân Diệu từ đây ông được biết đến là “ nhà thơ mới  
nhất trong các nhà thơ  mới” hay chính là người “xây dựng trên đất một tấm lòng trần  
gian” (Nguyễn Đăng Mạnh). Có lẽ  đó là bởi Xuân Diệu luôn có khao khát mãnh liệt với  
cuộc đời. Chính vì thế  mà “Thơ  Xuân Diệu là nguồn sống dạt dào chưa từng có ở  chốn 
nước non lặng lẽ này”. Trước Xuân Diệu chưa từng có nhà thơ mới nào ca ngợi về cuộc  
sống hay và nhiêu như  thế. Sau Xuân Diệu cũng chưa có nhà thơ  nào viết xuất sắc như 
thế vê cuộc đời. Đọc thơ Xuân Diệu ta cảm nhân được một “nguồn sống dạt dào”, mạnh  
mẽ, một phong cách sống cuống quýt, vội vàng. Bởi thời gian thì một đi không trở lại, mà  
trần gian chính là thiên đường vậy nên “Xuân Diệu đốt cảnh bồng lai xua ai nấy về hạ 

giới”.
Nhà thơ lãng mạn người Pháp Bô­đơ­le đã từng nói “Ôi đau đớn! ôi đau đớn! thời gian ăn 
cuộc sống”. Đối với ông, sự  vận động của thời gian là một niềm đau đớn. Thế  nhưng,  
trước sự vận động của thời gian Xuân Diệu chỉ thể hiện nỗi cuống quýt, vội vàng trước  
thời gian không đứng đợi.
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi.
Mở đầu bài thơ, Xuân Diệu đã thể hiện một ước muốn kì lạ đến ngông cuồng: tôi muốn  
tắt năng/ tôi muốn buộc gió. Đó là những ước muốn kì lạ  bởi tắt nắng, buộc gió là công 
việc của tạo hóa. Đối với Chế  Lan Viên “ tất cả  cuộc đời chỉ  là vô nghĩa”, là khổ  đau. 
Không thích mùa xuân, người thanh niên này muốn ngăn bước chân của nó bằng những gì 
sót lại của mùa thu trước. Những lá vàng rơi, muôn cánh hoa tàn…với cả “ý thu góp lại”  
tạo lên hàng rào tâm tưởng để “chắn nẻo xuân sang”. Thế  nhưng ở bài “vội vàng” Xuân 
Diệu dường như  có thái độ  khác hẳn.Thi sĩ muốn tước đoạt quyền của tạo hóa. Là bởi  
tắt nắng “cho màu đừng nhạt”, buộc gió”cho hương đừng bay đi”. Hóa ra trong niềm ước  
hết sức ngộ  nghĩnh, ngông cuồng  ấy nhà thơ  muốn bất tử  hóa cái đẹp, giữ  cho cái đẹp  
mãi mãi lên hương tỏa sắc giữa cuộc đời này. Niềm  ước muốn mang một vẻ đẹp nhân  
văn của một tâm hồn nghệ sĩ.
Sở dĩ có khát vọng kì lạ đó là bởi lẽ dưới con mắt của thi sĩ mùa xuân đầy sức hấp dẫn  
và quyến rũ:
Của ong bướm này đây tuần tháng mật
….
Của yến anh này đây khúc tình si
Với thi sĩ một năm chỉ  có hai mùa: mùa thu và mùa xuân. Là vì “thu và xuân là hai bình  
minh của một năm, sự thay đổi hệ  trọng nhất của tâm hồn. Và bởi vậy thu cũng là một 
mùa xuân” (Trường ca). Mùa xuân­ mùa của tình yêu, của sự sống đã đi vào trong thơ  từ 
hàng ngàn năm nhưng trước Xuân Diệu có lẽ  chưa có tứ  thơ  lời thơ  nào tương tự. Khu 
vườn mùa xuân mà thi sĩ đã dựng lên trong bầu trời tâm tưởng như muốn vẽ ra trước măt 

mỗi người có đầy đủ thế giới tự nhiên. Ở đó có ong bướm rộn ràng, có muôn hoa đua sắc  
với đông cỏ xanh rì. Mùa xuân mùa của cành tơ phơ phất, của những khúc tình si rộn rã…  
Thi sĩ đã tạo lên một bức tranh tràn đầy ánh sáng tinh khôi, đầy âm thanh tình tứ, rộn ràng.  
Tất cả như đang ở độ xuân thì của nó. Ngây ngât giữa khu vườn mùa xuân, nhà thơ hạnh  
phúc như  đang lạc vào giữa vườn hồng. Hạnh phúc hơn thế  nữa là những vẻ  đẹp  ấy 
không phải ở chốn xa xăm, mộng ảo mà ngay chốn trần gian, mọi vật đều đang sẵn sàng  
dâng hiến, mời chào, ban tặng cho nhà thơ. Điệp từ này đây và nhịp điệu liên tục cũng cho 
ta thấy cảnh sắc và vẻ  đẹp của khu vườn. Để  rồi trong khoảnh khắc của mùa xuân thi  
nhân đã hóa thành tình nhân.
Chính cái nhìn của “cặp mắt xanh non biếc rờn” luôn lấy con người giữa mùa xuân, tuổi 
trẻ  và tình yêu làm chuẩn mực cho cái đẹp đã tạo nên vẻ  riêng độc đáo trong bức tranh  
mùa xuân của thi sĩ. Chúng ta có thể  nhận thấy nhà thơ  miêu tả  bướm ong đang sống 
trong tuần tháng mật, cành xuân thì thành cành tơ  đầy sức sống, tiếng hát của yến anh  
cũng thành điệu tình si rộn ràng. Tất cả vạn vật đều đang trong trạng thái hạnh phúc. Và 
táo bạo nhất là cách so sánh “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần” thật gần gũi và gợi  
cảm. Dưới con mắt “xanh non” của thi sĩ, mùa xuân tựa như một cô gái kiều diễm, hồng 
hào,tình tứ đầy hấp dẫn.
Nếu trong “Một thời đại thi ca” Thế Lữ, Tản Đà nuôi giấc mộng lên tiên thì Xuân Diệu­
nhà trí thức Tây học trẻ lại “đốt cảnh bông lai xua ai nấy về hạ giới”. Bởi trần thế mới là  
nơi đẹp nhất. Khu vườn mùa xuân này giống như  một thiên đường mà ai cũng mong  
muốn được tận hưởng. Cái hấp dẫn, cái lãng mạn của thơ Xuân Diệu chính là ở chỗ  đó. 
Như  vậy,  ở  phần đầu bài thơ, bằng cặp mắt “xanh non biếc rờn”, Xuân Diệu đã nhìn  
cuộc đời và vạn vật có nhiều điểm khác biệt so với các nhà thơ  cũ. Thi sĩ đã phát hiện  
cuộc đời trần thế đẹp đẽ  và hấp dẫn biết bao. Thế  nhưng không ai có thể  sống mãi để 
tận hưởng mọi lạc thú, năm tháng chảy trôi tuổi xuân thì một đi không trở lại.
Như  vậy, Xuân Diệu đã vẽ  lên trước măt người đọc cả  thế  giới sống động, thể  hiện  
“nguồn sống dạt dào”. Bởi thể, nhận định của Hoài Thanh là hoàn toàn đúng đắn khi đã  
đánh giá chính xác một trong những đặc điểm nổi bật của thơ  Xuân Diệu trước cách 

mạng tháng Tám. Đó là tấm lòng của con người nặng tình với cuộc đời, luôn khao khát  


gắn bó với đời. Khổ thơ đâu tiên này là điểm xuất phát để từ đó nhà thơ trình bày những  
quan niệm về thời gian và triết lí sống vội vàng ở khổ 2 và 3.
Xuân Diệu là một hồn thơ yêu đời và tài hoa. Thi sĩ đã vẽ lên trong tâm tưởng người đọc  
một bức tranh thiên nhiên nơi trần thế  tuyệt đẹp. Đó chính là “nguồn sống dạt dào” mà  
nhà thơ  đã truyền cho mỗi chúng ta. Đọc thơ  Xuân Diệu giúp ta có cái nhìn mới mẻ  về 
cuộc đời, cho ta niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống. Chính thế đã làm nên những giá trị lớn 
lao trong thơ Xuân Diệu.