HOÀN THIỆN HẠCH TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HOÁ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN Ô TÔ TMT

Luận văn tốt nghiệp - 1 -
HOÀN THIỆN HẠCH TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HOÁ VÀ
XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ
PHẦN Ô TÔ TMT
3.1 Đánh giá thực trạng kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả
kinh doanh tại công ty cổ phần Ô tô TMT
3.1.1 Khái quát về tình hình tiêu thụ hàng hóa
*) Thuận lợi
- Trong lĩnh vực sản xuất xe máy: Công ty đã có bề dày kinh
nghiệm về sản xuất xe gắn máy, thị trường tiêu thụ xe gắn máy của
công ty ổn định. Sản phẩm xe gắn máy của công ty đã có thương hiệu
độc quyền riêng như nhãn hiệu ARROW, FUJIKI, DANY...
- Trong lĩnh vực sản xuất ô tô: Công ty đã có nhiều kinh nghiệm
trong lĩnh vực về sản xuất xe ô tô tải, xe ô tô mang nhãn hiệu
CUULONG của công ty đã có chất lượng tốt được ưa chuộng trên thị
trường cả nước.
- Theo kế hoạch, thời gian tới Công ty sẽ hợp tác với tập đoàn
HYUNDAI để độc quyền sản xuất và phân phối xe ô tô Hyundai tại
Việt Nam.
*) Khó khăn
- Theo xu thế phát triển, có nhiều đơn vị sản xuất xe ô tô, gắn
máy nên tính cạnh tranh trên thị trường là rất cao.
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C
Luận văn tốt nghiệp - 2 -
- Thị trường ô tô hiện nay có nhiều doanh nghiệp trong nước
tham gia sản xuất lắp ráp. Tháng 11/ 2006 Việt Nam chính thức gia
nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO) do đó Việt Nam thực hiện lộ
trình cắt giảm thuế quan, nhất là đối với xe ô tô đã qua sử dụng. Các
yếu tố đó ảnh hưởng trực tiếp tới sản phẩm của công ty, song công ty
đã kịp thời lên phương án sản xuất hợp lý, tiếp kiệm chi phí để sản
phẩm của mình vẫn đảm bảo chất lượng, giữ được uy tín trên thị

trường và cạnh tranh về giá đối với các sản phẩm khác.
*).Vị thế của công ty trong ngành.
Thủ tướng chính phủ ban hành chỉ thị về việc thay thế khoảng
120.000 xe công nông và các loại xe tải quá hạn sử dụng vào
09/12/2004 là một đòn bẩy thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp
sản xuất, lắp ráp ôtô nông dụng.
Công ty TMT là công ty thành viên của Tổng Công ty Công nghiệp
ô tô Việt Nam, là đơn vị duy nhất được Tổng Công ty Công Nghiệp ô
tô Việt Nam giao cho việc sản xuất và tiêu thụ dòng ô tô tải nông dụng
trên. Điều này cho thấy sự tín nhiệm của tổng công ty Công nghiệp ôtô
Việt Nam về khả năng sản xuất, chất lượng dịch vụ và định hướng
phát triển của Công ty CP ô tô TMT.
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C
Luận văn tốt nghiệp - 3 -
Trong cơ cấu doanh thu của công ty, doanh thu từ việc sản xuất
xe máy chiếm vị trí quan trọng trong Tổng doanh thu của toàn Công ty.
Tận dụng thế mạnh về kinh nghiệm, uy tín và thương hiệu, cũng như
đánh giá về cơ hội và thách thức đầu tư, Công ty đã mạnh dạn đề
xuất Đại hội cổ đông bất thường ngày 27/04/2007 thông qua việc tăng
vốn điều lệ để đầu tư vào dự án di dời và mở rộng nhà sản xuất xe
máy, nâng công suất sản xuất lên 120.000 xe/ năm và được đại hội
đồng cổ đông thông qua. Việc thực hiện này đánh dấu mốc phát triển
mới của công ty.
*) Triển vọng phát triển của nghành
Ngành công nghiệp xe máy Việt Nam mới hình thành và phát triển
trong quãng thời gian hơn 10 năm trở lại đây, tuy còn mới mẻ nhưng
mức độ cạnh tranh rất quyết liệt. Các doanh nghiệp sản xuất trong
nước vẫn phải nhập linh kiện, các chi tiết phụ được chế tạo trong
nước để tận dụng giá nhân công rẻ. Chính vì vậy mà chất lượng xe
sản xuất lắp ráp trong nước không ổn định so với xe nhập khẩu

nguyên chiếc.
Cũng như nghành công nghiệp ô tô, sau khi Việt Nam tham gia
WTO, thì nghành công nghiệp xe máy cũng có thay đổi lớn về môi
trường kinh doanh và cạnh tranh. Hội nhập không chỉ là thách thức
mà nó còn là cơ hội cho sự phát triển của nghành vì sự điều tiết tự
nhiên của thị trường cũng như sự quản lý nhất quán, thông thoáng
của chính phủ, chứ không chồng chéo như trước đây.
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C
Luận văn tốt nghiệp - 4 -
Viện nghiên cứu chiến lược Chính sách Công nghiệp ( IPSI)
thuộc Bộ Công nghiệp cho biết hiện nay có khoảng 20 triệu xe máy
đang lưu hành với sản lượng bán ra khoảng 20 triệu xe/ năm, tăng
trưởng bình quân 2%/ năm. Đến năm 2010, thị trường thành thị sẽ thu
hẹp dần, chỉ chiếm 1/3 thị phần, nhu cầu về xe máy ở các vùng nông
thôn sẽ tăng mạnh do đời sống người dân ngày càng được cải thiện.
Do vậy tiềm năng của thị trường trong nước vẫn còn rất lớn, với
chủng loại xe cao cấp ở vùng thành thị và xe thường ở các vùng còn
lại.Khi mà thị trường trong nước mà bão hoà các doanh nghiệp phụ
trợ sẽ chuyển sang sản xuất linh kiện cho nghành công nghiệp ô tô
phát triển đã từng trải qua như Thái Lan, Malayxia...
Ngành công nghiệp ôtô định hướng sẽ trở thành một nghành rất
quan trọng. Tổng sản lượng ô tô Việt Nam đến 2010 dự kiến đạt
389.000 xe/năm, trong đó sản lượng chi tiết như xe con: 144.000, xe
khách: 79.900, xe tải: 159.800 và 14.400 xe chuyên dùng.
Xác định việc đầu tư cho sản xuất lâu dài và chiến lược, bên cạnh
việc đầu tư cho máy móc, thiết bị, nhà xưởng, công ty đã đầu tư cho
việc thiết kế kiểu dáng cũng như đăng ký bảo hộ các kiểu dáng sản
phẩm độc quyền của mình. Công ty CP ô tô TMT là một trong số 30
doanh nghiệp được kiểm tra có kiểu dáng xe máy được bảo hộ tại Việt
Nam.

3.1.2 Đánh giá về công tác kế toán tại công ty Cổ phần ô tô TMT
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C
Luận văn tốt nghiệp - 5 -
Qua thời gian thực tập để tìm hiểu, nghiên cứu, tiếp cận thực tế
sản xuất và thực tế công tác kế toán tại công ty Cổ phần Ô tô TMT.
Khái quát về tình hình thị trường tiêu thụ hàng hóa và tiềm năng phát
triển của công ty trong tương lai em có một số nhận xét về công tác
hạch toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả kinh doanh tại công ty
như sau:
*) Những ưu điểm
- Về tổ chức bộ máy kế toán: Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán
của công ty là phù hợp với qui mô sản xuất, được tổ chức theo mô
hình kế hoạch hóa tập trung. Bộ máy kế toán bao gồm có 11 người, có
sự phân công phân nhiệm rõ ràng, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ,
nhiệt tình với công việc. Mỗi nhân viên trong phòng được bố trí công
việc phù hợp với năng lực chuyên môn của từng người. Công ty cũng
thường xuyên có những buổi họp phòng để phản ánh tình hình làm
việc của các nhân viên trong phòng từ đó kịp thời điều chỉnh hoặc đào
tạo cho phù hợp.
- Về hệ thống chứng từ và luân chuyển chứng từ, sổ sách, tài
khoản: Việc xây dựng hệ thống chứng từ và luân chuyển chứng từ, sổ
sách, tài khoản được vận dụng đúng chuẩn mực và chế độ kế toán
hiện hành. Chứng từ được tổ chức hợp lý, ghi chép đầy đủ trung thực
các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Việc luân chuyển chứng từ được thiết
lập chặt chẽ, thuận lợi cho công tác ghi sổ và đối chiếu số liệu. Sổ
sách của công ty được tổ chức chặt chẽ, khoa học và thuận tiện cho
việc ghi chép và lập báo cáo tài chính. Hệ thống tài khoản được chi
tiết đến cấp 4 nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ theo chế độ kế toán.
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C
Luận văn tốt nghiệp - 6 -

- Việc áp dụng kế toán máy: Hiện nay công ty sử dụng phần
mềm kế toán FAST ACCONTING, phần mềm này được thiết kế riêng
phù hợp với đặc điểm hạch toán, kế toán tại công ty. Việc sử dụng
phần mềm kế toán đã giúp cho công tác kế toán giảm bớt khối lượng
công việc, tiết kiệm thời gian,công sức. Phần mềm kế toán đã xây
dựng được bảng mã thành phầm cho từng loại thành phẩm theo tên
gọi, qui cách. Mỗi loại được theo dõi theo từng lô. Việc xây dựng bảng
mã sẽ giúp các hóa đơn GTGT không xảy ra sai lệch về mã thành
phẩm, số lượng và sự trùng lặp hóa đơn. Ngoài ra sử dụng kế toán
máy còn giúp kế toán xem xét các số liệu, tìm kiếm hay sửa chữa dế
dàng, cho phép in ra các báo cáo, sổ sách tại bất kỳ thời điểm nào
phục vụ tốt cho yêu cầu quản lý, giúp các nhà quản lý có quyết định
kịp thời và chính xác.
- Về hạch toán theo dõi và thu hồi công nợ: Công ty theo dõi
hoạt động thanh toán của khách hàng dù là hình thức trả trước hay trả
ngay, trả chậm thì đều hạch toán trên TK 131- Phải thu khách hàng.
Việc theo dõi như vậy sẽ thuận lợi cho việc thu hồi công nợ, đẩy
nhanh tiến độ thu hồi vốn, tránh tình trạng khách chiếm dụng vốn.
Chính sách thu hồi nợ của công ty là khá hợp lý: Khách hàng phải đặt
trước tỷ lệ công ty qui định trước khi nhận xe, nhưng khi thanh toán
toàn bộ số tiền mới được nhận đầy đủ giấy tờ xe liên quan. Việc áp
dụng như vậy sẽ tránh được tình trạng nợ khó đòi ở các khách hàng
thu hồi được nợ theo đúng qui định công ty đề ra.
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C
Luận văn tốt nghiệp - 7 -
- Về hạch toán doanh thu bán hàng : Công ty có các đại lý ở hầu
hết các tỉnh thành và quản lý doanh thu tiêu thụ theo địa bàn lãnh thổ.
Công ty theo dõi cả doanh thu bán hàng và cung cấp, doanh thu bán
hàng nội bộ. Công ty rất ít hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu:
Chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán hay hàng bán bị trả lại.

Cho thấy chất lượng của thành phẩm của công ty là đảm bảo về chất
lượng, đảm bảo được nhu cầu của khách hàng.
- Về hạch toán giá vốn hàng bán: Công ty áp dụng hạch toán
thành phẩm theo phương pháp kê khai thường xuyên, thành phẩm
xuất bán theo phương pháp giá đích danh là khá hợp lý với tình tình
kinh doanh của công ty. Công ty có thể theo dõi được tình hình tiêu
thụ hàng hóa bất kỳ thời điểm nào khi cần thiết, do công ty theo dõi
thành phẩm theo lô, loại nên áp dụng phương pháp giá đích danh để
xuất kho thành phẩm sẽ dễ dàng và thuận tiện hơn cho việc tính toán.
Từ đó việc hạch toán giá vốn cũng sẽ được tiến hành nhanh chóng,
đơn giản và hiệu quả cao.
- Về hạch toán chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh
nghiệp
Công ty hạch toán các khoản chi phí bán hàng và chi phí quản lý
doanh nghiệp theo đúng Chế độ kế toán hiện hành. Việc phân bổ các
khoản chi phí này đảm bảo nguyên tắc doanh thu phù hợp với chi phí.
Cuối kỳ toàn bộ chi phí bán hàng sẽ được phân bổ cho các nhà máy
theo tỷ lệ doanh thu tiêu thụ. Việc phân bổ các khoản chi phí này giúp
công ty xác định kết quả tiêu thụ cho từng nhà máy chính xác hơn, từ
đó có những điều chỉnh phù hợp hơn.
*) Nhược điểm:
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C
Luận văn tốt nghiệp - 8 -
Bên cạnh những ưu điểm mà công ty nên duy trì và phát triển thì
còn tồn tại những nhược điểm mà cần phải khắc phục.
- Về kế toán các khoản giảm trừ doanh thu:
Hiện nay do nhu cầu về xe là khá lớn, công ty không đủ khả năng
đáp ứng được nhu cầu về xe cho các đại lý tiêu thụ.Và qui trình kiểm
tra chất lượng của công ty là khá chặt chẽ, đảm bảo được yêu cầu
chất lượng của xe. Nên việc theo dõi khoản giảm trừ doanh thu là “

Hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán,chiết khấu thương mại ” là hầu
như rất ít. Tuy nhiên trong quá trình sản xuất và kinh doanh thì không
thể đảm bảo chắc chắn sản phẩm cung cấp trên thị trường không đạt
tiêu chuẩn. Nên khi khách hàng mua xe thì vẫn có thể xảy ra trường
hợp xe không đáp ứng được nhu cầu về chất lượng và vì vậy trả lại xe
là rất có thể xảy ra. Việc giảm giá cho hàng hóa cũng cần thiết để tăng
khả năng cạnh tranh với các công ty khác. Tuy công ty có những
chính sách khuyến mại cho khách hàng mua xe nhưng công ty cũng
nên có nhưng chính sách khuyến khích khác để thúc đẩy hơn việc tiêu
thụ hàng hóa trong tương lai xa hơn nữa, đặc biệt trong điều kiện
cạnh tranh như hiện nay. Công ty nên theo dõi các nghiệp vụ này để
có biện pháp xử lý nếu có trường hợp xảy ra.
- Về kế toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho:
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C
Luận văn tốt nghiệp - 9 -
Công ty cổ phần Ô tô TMT là doanh nghiệp sản xuất có qui mô
lớn. Doanh nghiệp chủ yếu mà nhập mua ngoài NVL, CCDC cả nhập
khẩu từ nước ngoài và mua trong nước. Công ty có những hợp đồng
lớn đảm bảo về giá cả. Nhưng hiện nay tình hình giá cả trong nước và
ngoài nước là khá phức tạp. Vì vậy để hạn chế rủi ro trong quá trình
sản xuất kinh doanh bằng cách bù đáp tổn thất có thể xảy ra từ nguồn
tài chính dự phòng. Vì vậy công ty nên trích lập dự phòng cho trường
hợp giảm giá hàng tồn kho.
Là công ty hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh vốn lớn, tuy công
ty đang có những chính sách thu hồi nợ là khá hiệu quả. Nhưng không
thể đảm bảo được là không có rủi ro xảy ra, vì vậy công ty nên trích
dự phòng nợ phải thu khó đòi để đảm bảo tình hình tài chính của công
ty.
- Về thời gian đối chiếu công nợ:
Trong bất kỳ một doanh nghiệp nào nguồn thông tin càng được

cập nhật nhanh và chính xác bao nhiêu càng chứng tỏ hệ thống tổ
chức kế toán nhanh gọn và hiệu quả bấy nhiêu. Những thông tin đưa
ra được giải quyết kịp thời đúng lúc sẽ hạn chế khối lượng công việc
kế toán tập trung vào cuối kỳ. Để đảm bảo tính kịp thời chính xác của
thông tin thu chi nội bộ của doanh nghiệp, phòng kế toán của Công ty
và văn phòng kế toán tại nhà máy nên thực hiện đối chiếu công nợ
vào cuối mỗi tuần. Với việc làm này sẽ hạn chế được những sai sót
xảy ra trong quá trình đối chiếu công nợ vào cuối kỳ do trị giá giao
dịch lớn, khối lượng công việc nhiều. Nếu có xảy ra sai sót sẽ rất dễ
kiểm soát tình hình và có những biện pháp điều chỉnh kịp thời.
- Về áp dụng công nghệ thông tin:
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C
Luận văn tốt nghiệp - 10 -
Công ty đã áp dụng chương trình kế toán máy trong công tác kế
toán, phần mềm kế toán lại được thiết kế riêng cho đặc điểm hoạt
động kinh doanh của công ty, vì vậy mà công tác kế toán chi tiết đã
được thực hiện trên máy tính. Tuy nhiên ngoài việc kế toán chi tiết
bằng máy, phòng bán hàng vẫn chi tiết bằng phương pháp thủ công là
ghi chép bằng tay. Như vậy, việc áp dụng kế toán máy vào công tác kế
toán chưa được tận dụng hết tiện ích của công nghệ thông tin đồng
thời làm tăng thêm những khó khăn cho công tác kế toán tiêu thụ
thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ.
3.2. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện hạch toán tiêu thụ hàng hóa và
xác định kết quả kinh doanh tại công ty ô tô TMT.
3.2.1. Sự cần thiết của việc hoàn thiện kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác
định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần ô tô TMT
SV: Phan Thị Trang Lớp: Kế toán 46C