Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính: Chương 1 - ThS. Đoàn Thị Thu Trang

Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU HỆ THỐNG BÁO CÁO TÀI CHÍNH

NỘI DUNG

1

Giới thiệu về báo cáo tài chính

2

Hệ thống báo cáo tài chính Việt Nam

3

Đọc và hiểu các báo cáo tài chính

2

1

GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.1. KHÁI NIỆM:




BCTC là báo cáo kế toán định kỳ , bao gồm
những báo cáo phản ánh các mặt khác nhau

trong hoạt động kinh tế - t ài chính của doanh
nghiệp nhằm phục vụ yêu cầu quản lý đa dạng
ở cấp độ vĩ mô lẫn vi mô.
BCTC được nh à nước quy định thống nhất về
danh mục hệ thống các chỉ tiêu, phương pháp
tính toán xác lập từng chỉ tiêu cụ thể

ThS Đoàn Thị Thu Trang

1


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH

1

1.2. MỤC ĐÍCH BÁO CÁO TÀI
CHÍNH


-

BCTC dùng để cung cấp thông tin về tình hình
tài chính, tình hình kinh doanh v à các luồng tiền
của doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu:
Quản lý của chủ doanh nghiệp.
Cơ quan nhà nước.
Những người sử dụng trong việc đưa ra các

quyết định kinh tế.

GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH

1

1.3. ĐỐI TƯỢNG SỬ DỤNG THÔNG TIN
BÁO CÁO TÀI CHÍNH


-

1

Đối tượng bên ngo ài:
Các nhà đầu tư
Chủ nợ
Cơ quan nhà nước
Đối tượng bên trong:
Người quản lý
Nhân viên

GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.4. NGUYÊN TẮC LẬP VÀ TRÌNH BÀY BCTC

CÓ THỂ
SO
SÁNH
ĐƯỢC

HOẠT
ĐỘNG
LIÊN
TỤC
CƠ SỞ
DỒN
TÍCH
CHUẨN
MỰC KẾ
TOÁN
SÔ 21

BÙ TRỪ
TRỌNG
YẾU

NHẤT
QUÁN

&
TẬP
HỢP

ThS Đoàn Thị Thu Trang

2


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG LIÊN TỤC




BCTC được lập trên giả thiết rằng doanh nghiệp
đang hoạt động liên tục v à sẽ tiếp tục hoạt động
trong một tương lai có thể thấy được , hay nói
các khác DN không có dự định hoặc không cần
phải giải thể, hay thu hẹp đáng kể quy mô hoạt
động của mình
Trường hợp DN dự định hay cần phải l àm vậy
thì có thể lập trên cơ sở khác, v à khi đó cần
phải khai báo về cơ sở n ày

NGUYÊN TẮC CƠ SỞ DỒN TÍCH



Mọi nghiệp vụ kinh tế, t ài chính của doanh
nghiệp liên quan đến t ài sản, nợ phải trả, nguồn
vốn chủ sở hữu, doanh thu, chi phí phải được
ghi sổ kế toán v ào thời điểm phát sinh , không
căn cứ vào thời điểm thực tế thu hoặc thực tế
chi tiền hoặc tương đương tiền. Báo cáo t ài
chính lập trên cơ sở dồn tích phản ảnh tình hình
tài chính của doanh nghiệp trong quá khứ, hiện
tại và tương lai.

NGUYÊN TẮC NHẤT QUÁN



Các chính sách và phương pháp kế toán doanh
nghiệp đã chọn phải được áp dụng thống nhất
ít nhất trong một kỳ kế toán năm . Trường
hợp có thay đổi chính sách và phương pháp kế
toán đã chọn thì phải giải trình lý do và ảnh
hưởng của sự thay đổi đó trong phần thuyết
minh báo cáo tài chính.

ThS Đoàn Thị Thu Trang

3


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

NGUYÊN TẮC TRỌNG YẾU & TẬP HỢP





Trọng yếu: theo nguyên tắc n ày nếu có những
sai sót nhỏ, không trọng yếu có thể chấp nhận
được nếu các khoản mục n ày không làm ảnh
hưởng đến tính trung thực v à hợp lý của BCTC
Thông tin cung cấp phải dựa trên cơ sở tập hợp
đầy đủ, không phân tán rải rác l àm nhiễu thông

tin cho người đưa ra quyết định

NGUYÊN TẮC BÙ TRỪ







Khi ghi nhận các giao dịch kinh tế để lập BCTC
không được bù trừ t ài sản và công nợ, mà phải
trình bày riêng riêng tất cả các khoản mục t ài
sản, công nợ trên báo cáo t ài chính
Bù trừ doanh thu, thu nhập khác v à chi phí
được bù trừ theo quy định tại một chuẩn mực kế
toán khác
Giao dịch ngoài hoạt động kinh doanh thông
thường của doanh nghiệp thì được bù trừ

NGUYÊN TẮC CÓ THỂ SO SÁNH





-

Các BCTC phải trình b ày số liệu so sánh theo
từng chỉ tiêu tương ứng được lập v ào cuối kỳ kế

toán năm trước gần nhất
Để đảm bảo nguyên tắc so sánh, số liệu “năm
trước” trong các BCTC phải điều chỉnh lại trong
các trường hợp:
Áp dụng chính sách kế toán khác với năm trước
Phân loại chỉ tiêu khác với năm trước
Kỳ kế toán năm báo cáo d ài hoặc ngắn hơn
năm trước

ThS Đoàn Thị Thu Trang

4


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

1

GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.5. CÁC ĐẶC ĐIỂM CHẤT LƯỢNG VÀ GIỚI
HẠN CỦA BCTC CÓ THỂ
HIỂU
ĐƯỢC

CÓ THỂ
SO
SÁNH
ĐƯỢC

CHẤT

LƯỢNG
CỦA
BCTC

THÍCH
HỢP

ĐÁNG
TIN CẬY

CÓ THỂ HIỂU ĐƯỢC







Thông tin trên BCTC phải trình b ày sao cho
người đọc có thể hiểu được chúng
Người đọc: người có những kiến thức tương
xứng về doanh nghiệp, các hoạt động kinh tế v à
kế toán, có thiện chí nghiên cứu thông tin trên
BCTC
Những thông tin phức tạp cần phải trình b ày
trên BCTC vì chúng liên quan đến việc ra quyết
định kinh tế

THÍCH HỢP





Thông tin trên BCTC phải thích hợp với nhu cầu
đưa ra quyết định của người đọc .
Tính thích hợp của thông tin phụ thuộc v ào nội
dung và tính trọng yếu.

ThS Đoàn Thị Thu Trang

5


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

ĐÁNG TIN CẬY





-

1

Thông tin không bị sai sót hay thiên lệch một
cách trọng yếu.
Thông tin đáng tin cậy đòi hỏi những yêu cầu
sau:

Phản ánh trung thực
Nội dung quan trọng hơn hình thức
Khách quan
Thận trọng
Đầy đủ

GIỚI THIỆU VỀ BÁO CÁO TÀI CHÍNH
1.6. CÁC YÊU CẦU ĐỐI VỚI THÔNG TIN
TRONG BCTC
TÍNH MINH
BẠCH

YÊU CẦU

ĐẦY ĐỦ
&
KỊP THỜI

2

TRUNG
THỰC
&
CHÍNH XÁC

HỆ THỐNG BCTC HỢP NHẤT
Bảng cân đối kế toán – Mẫu số B01- DN/HN
Báo cáo kết quả kinh doanh – Mẫu số B02 – DN/HN
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Mẫu số B03 – DN/HN
Thuyết minh báo cáo tài chính – Mẫu B09 – DN/HN

ThS Đoàn Thị Thu Trang

6


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

2

HỆ THỐNG BCTC GiỮA NIÊN ĐỘ
DẠNG ĐẦY ĐỦ
Bảng cân đối kế toán – Mẫu số B01a- DN
Báo cáo kết quả kinh doanh – Mẫu số B02a – DN
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Mẫu số B03a – DN
Thuyết minh báo cáo tài chính – Mẫu B09a – DN

2

HỆ THỐNG BCTC GIỮA NIÊN ĐỘ
DẠNG TÓM LƯỢC
Bảng cân đối kế toán – Mẫu số B01b- DN
Báo cáo kết quả kinh doanh – Mẫu số B02b – DN
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ - Mẫu số B03b – DN
Thuyết minh báo cáo tài chính – Mẫu B09b – DN

3

ĐỌC & HIỂU CÁC BCTC
BẢNG

CÂN ĐỐI
KẾ
TOÁN

THUYẾT
MINH
BÁO
CÁO TÀI
CHÍNH

ĐỌC
&
HIỂU

BÁO
CÁO
KẾT
QUẢ
HOẠT
ĐỘNG
SXKD

BÁO
CÁO
LƯU
CHUYỂN
TIỀN TỆ

ThS Đoàn Thị Thu Trang

7


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
q

KHÁI NIỆM:
Bảng cân đối kế toán l à một BCTC tổng hợp phản ánh
tổng quát toàn bộ giá trị tài sản hiện có v à nguồn vốn
hình thành tài sản đó của DN tại một thời điểm nhất định
HÌNH THỨC: Khi trình bày BCTC tiêu đề tổng quát
được thiết kế:

•

-

Tên công ty

-

Tên báo cáo

-

Ngày lập báo cáo

-

Đơn vị tính

BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
q

KẾT CẤU:

TÀI SẢN

Mã Số
Số
số đầu cuối
năm kỳ

A. Tài sản
ngắn hạn
B. Tài sản
dài hạn
Tổng TS

NGUỒN
VỐN

Mã Số
Số
số đầu cuối
năm kỳ

A. Nợ phải

trả
B. Vốn chủ
sở hữu
Tổng NV

BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
TỔNG TÀI SẢN = TỔNG NGUỒN VỐN
TỔNG TÀI SẢN = TÀI SẢN NGẮN HẠN + TÀI SẢN DÀI HẠN

TỔNG NGUỒN VỐN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CHỦ SỞ HỮU

TỔNG TÀI SẢN = NỢ PHẢI TRẢ + VỐN CHỦ SỞ HŨU

ThS Đoàn Thị Thu Trang

8


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
Đặc điểm :
-Tổng TS = Tổng nguồn vốn
-Tính thời điểm=> Đánh giá tình hình biến động của
TS và nguồn vốn
-Giá trị các khoản trên báo cáo l à giá trị sổ sách
-Được phản ánh bằng giá trị nên có thể đánh giá
tổng hợp
Kinh tế : Phản ánh qui mô & kết cấu giá trị TS

– TS

Pháp lý : Số TS thuộc quyền quản lý & sử dụng
Kinh tế : Phản ánh qui mô & kết cấu các nguồn tài
trợ

– NV

Pháp lý : Trách nhiệm pháp lý với các đối tượng
vốn

BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN


ĐỌC & HIỂU:

Tài sản

- Nguồn lực kinh tế được sở hữu bởi công ty
- Kỳ vọng cung cấp lợi ích tương lai cho công ty

Nợ phải trả - Khoản nợ hay nghĩa vụ nợ của công ty
- Tuân thủ nguyên tắc thực tế phát sinh
Vốn chủ sở - Quyền của chủ sở hữu đối với tài sản
hữu
- Phản ánh sự thay đổi về vốn góp và lợi nhuận
giữ lại.

BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG
SXKD

q

KHÁI NIỆM:
Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh l à BCTC tổng
hợp về tình hình và kết quả kinh doanh cũng như tình
hình thực hiện nghĩa vụ của DN đối với nh à nước trong
một kỳ báo cáo.

•

HÌNH THỨC: Tiêu đề tổng quát được thiết kế:

-

Tên công ty

-

Tên báo cáo

-

-

Ngày lập báo cáo (kỳ báo cáo TC v à ngày cuối cùng của
kỳ kế toán)
Đơn vị tính

ThS Đoàn Thị Thu Trang

9


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG
SXKD
q

KẾT CẤU:CHỈ TIÊU

Mã
số

Năm
nay

Năm
trước

DOANH THU THUẦN
GIÁ VỐN HÀNG BÁN
LÃI GỘP
CHI PHÍ KINH DOANH
LỢI NHUẬN TRƯỚC THUẾ VÀ LÃI
LÃI VAY
LỢI NHUẬN THUẦN HAY LNTT
THUẾ THU NHẬP
LỢI NHUẬN RÒNG HAY LNST
LỢI NHUẬN GIỮ LẠI

BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG
SXKD
q

ĐỌC & HIỂU

-

Số liệu trên BCKQHĐKD để kiểm tra, phân tích v à đánh
giá tình hình thực hiện mục tiêu đặt ra về chi phí, giá
vốn, doanh thu từ hoạt động kinh doanh; tình hình chi
phí, thu nhập của các hoạt động khác của doanh nghiệp
sau một kỳ kế toán

-

Kiểm tra tình hình thực hiện nghĩa vụ của DN đối với
nhà nước

-

Đánh giá, dự đoán xu hướng phát triển của DN

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ
q

KHÁI NIỆM:
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ l à báo cáo trình b ày tình
hình số dư tiền mặt đầu kỳ , các dòng tiền thu vào, chi ra

và tình hình số dư tiền mặt cuối kỳ của DN, tình hình

•

HÌNH THỨC: Tiêu đề tổng quát được thiết kế:

-

Tên công ty

-

Tên báo cáo

-

-

Ngày lập báo cáo (kỳ báo cáo TC v à ngày cuối cùng của
kỳ kế toán)
Đơn vị tính

ThS Đoàn Thị Thu Trang

10


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ

Dòng ngân lưu = Dòng thu – Dòng chi

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (BC NGÂN LƯU)

CHỈ TIÊU

SỐ TIỀN

Hoạt động kinh doanh (I):
Lợi nhuận ròng
Điều chỉnh
Dòng lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động KD
Hoạt động đầu tư (II):
Tăng, giảm t ài sản cố định
Tăng, giảm t ài sản cố định khác
Dòng lưu chuyển tiền tệ từ h.động đầu tư

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ (

Tiếp)

CHỈ TIÊU

SỐ TIỀN

Hoạt động tài chính(III):
Vay dài hạn
Nợ khác
Vốn chủ sở hữu
Chia cổ tức

Dòng lưu chuyển tiền tệ từ h.động TC
Tổng cộng ngân lưu ròng (I+II+III)
Tiền tồn đầu kỳ
Tiền tồn cuối kỳ
Thay đổi trong tiền mặt tồn quỹ

CHỈ TIÊU

SỐ TIỀN

Hoạt động kinh doanh (I):
Dòng tiền vào (Dòng thu)
Dòng tiền ra (Dòng chi)
Hoạt động đầu tư (II):
Dòng tiền vào (Dòng thu)
Dòng tiền ra (Dòng chi)
Hoạt động tài chính (III):
Dòng tiền vào (Dòng thu)
Dòng tiền ra (Dòng chi)
Tổng cộng ngân lưu ròng (I+II+III)
Tiền tồn đầu kỳ
Tiền tồn cuối kỳ
Thay đổi trong tiền mặt tồn quỹ

ThS Đoàn Thị Thu Trang

11


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ


Cung cấp thông tin về việc tạo ra tiền v à sử
dụng tiền trong kỳ.

Dòng tiền vào

Dòng tiền ra

Tiền thuần tăng
(giảm) trong kỳ

THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
q

KHÁI NIỆM:
Là một phần thiết yếu của BCTC, cung cấp những
thông tin bổ sung về tình hình t ài chính của công ty
HÌNH THỨC:

•
-

-

Mô tả các nguyên tắc v à chuẩn mực được áp dụng
trong BCTC
Chi tiết các khoản mục trong BCTC

Công khai các nội dung không được trình b ày trong
BCTC

THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
q

KẾT CẤU:

-

Đặc điểm hoạt động của DN

-

Kỳ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong kế toán

-

Chuẩn mực và chế độ kế toán áp dụng

-

Các chính sách kế toán áp dụng

-

-

-

-

Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong
BCĐKT
Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong
BCKQHĐKD
Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong
BCLCTT
Những thông tin khác

ThS Đoàn Thị Thu Trang

12


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
q

KẾT CẤU:

-

Đặc điểm hoạt động của DN

-

Kỳ kế toán, đơn vị tiền tệ sử dụng trong kế toán

-

Chuẩn mực và chế độ kế toán áp dụng

-

Các chính sách kế toán áp dụng

-

-

-

-

Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong
BCĐKT
Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong
BCKQHĐKD
Thông tin bổ sung cho các khoản mục trình b ày trong
BCLCTT
Những thông tin khác

MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BCTC
TÀI SẢN
-TSNH: tiền, khoản phải thu,
hàng tồn kho…
- TSDH
HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ

Nguồn vốn
- Nợ phải trả: ngắn hạn, d ài hạn
- Vốn chủ sở hữu:vốn góp, lợi
nhuận giữ lại
HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH

Báo cáo thu nhập
Doanh thu
Chi phí …
Lợi nhuận trước thuế
Thuế TNDN
Lợi nhuận sau thuế
Lợi nhuận giữ lại
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH

MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC BCTC
BẢNG CÂN ĐỐI
KẾ TOÁN

BẢNG CÂN ĐỐI
KẾ TOÁN

(năm trước)

(năm nay)

BÁO CÁO
KẾT QUẢ
KINH DOANH

BÁO CÁO
LƯU CHUYỂN
TIỀN TỆ

ThS Đoàn Thị Thu Trang

Lãi (Lỗ)

Tăng
(Giảm)
nguồn vốn

Thay đổi kết cấu
Tiền

13


Bài giảng Phân tích báo cáo tài chính

Kết thúc chương 1

ThS Đoàn Thị Thu Trang

14