Tài chính doanh nghiệp và phân tích nó

Tài chính doanh nghiệp và
phân tích nó
Khái niệm về tài chính doanh nghiệp và các mối quan hệ tài chính chủ yếu
của doanh nghiệp.
Khái niệm về tài chính doanh nghiệp :
Tài chính doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng không chỉ trong bản thân doanh nghiệp
mà cả trong nền kinh tế, nó là động lực thúc đẩy sự phát triển của mỗi quốc gia mà tại
đây diễn ra quá trình sản xuất kinh doanh : Đầu tư, tiêu thụ và phân phối, trong đó sự tru
chuyển của vốn luôn gắn liền với sự vận động của vật tư hàng hoá.
Hoạt động tài chính là một trong những nội dung cơ bản thuộc hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp nhằm giải quyết các mối quan hệ kinh tế phát sinh trong quá
trình sản xuất kinh doanh được biểu hiện dưới hình thái tiền tệ. Nói cách khác, trên giác
độ kinh doanh vốn, hoạt động tài chính là những quan hệ tiền tệ gắn trực tiếp với việc tổ
chức, huy động, phân phối, sử dụng và quản lý vốn một cách có hiệu quả.
Để nắm được tình hình tài chính của doanh nghiệp mình cũng như tình hình tài chính
của các đối tượng quan tâm thì việc phân tích tài chính là rất quan trọng. Thông qua
việc phân tích tình hình tài chính, người ta có thể sử dụng thông tin đánh giá tiềm năng,
hiệu quả kinh doanh cũng như rủi ro trong tương lai và triển vọng của doanh nghiệp.
Bởi vậy, việc phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp là mối quan tâm của nhiều
nhóm đối tượng khác nhau như Ban giám đốc (Hội đồng quản trị) các nhà đầu tư, các
cổ đông, các chủ nợ, các nhà cho vay tín dụng, nhân viên ngân hàng, các nhà bảo hiểm
và kể cả cơ quan Nhà nước cũng như người lao động. Mỗi nhóm người này có nhu cầu
thông tin khác nhau, do vậy mỗi nhóm có những xu hướng tập trung vào các khía cạnh
riêng trong bức tranh tài chính của một doanh nghiệp.


Các mối quan hệ tài chính chủ yếu của doanh nghiệp:
Hoạt đônag tài chính của doanh nghiệp rất phức tạp, phong phú và đa dạng, muốn phân
tích tình hình tài chính của doanh nghiệp thì trước hết phải hiểu rõ được các mối quan
hệ tài chính chủ yếu của doanh nghiệp:
Quan hệ giữa doanh nghiệp với Nhà nước:

Quan hệ này phát sinh dưới hình thái tiền tệ, theo hai chiều vận động ngược nhau. Đó
là: Ngân sách Nhà nước góp phần hình thành vốn sản xuất kinh doanh (tuỳ theo mức độ
và loại hình sở hữu doanh nghiệp); Ngược lại doanh nghiệp phải nộp các khoản thuế,
phí, lệ phí theo quy định để hình thành Ngân sách Nhà nước.
Quan hệ giữa doanh nghiệp với các tổ chức trung gian tài chính:
Các trung gian tài chính (chủ yếu là ngân hàng ) là cầu nối giữa người có vốn tạm thời
nhàn rỗi với người cần vốn để đầu tư kinh tế. Quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp
đi vay vốn của các tổ chức tín dụng đồng thời trả chi phí cho việc sử dụng vốn đi vay đó
.
Quan hệ giữa doanh nghiệp với thị trường:
Với tư cách là một chủ thể kinh doanh, doanh nghiệp có quan hệ với thị trường cung cấp
các yếu tố đầu vào và thị trường phân phối đầu ra.Thông qua thị trường, doanh nghiệp
có thể xác định nhu cầu sản phẩm và dịch vụ cung ứng, từ đó doanh nghiệp xác định số
tiền đầu tư cho kế hoạch sản xuất và tiêu thụ nhằm thoả mãn nhu cầu xã hội và thu được
lợi nhuận tối đa với lượng chi phí bỏ ra thấp nhất , đứng vững và liên tục mở rộng thị
trường trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.
Trong nền kinh tế thị trường, ngoài các yếu tố nêu trên, các doanh nghiệp còn phải tiếp
cận với thị trường vốn. Doanh nghiệp có thể tạo ra được nguồn vốn dài hạn bằng việc
phát hành chứng khoán như kỳ phiếu, cổ phiếu, đồng thời có thể kinh doanh chứng
khoán để kiếm lời trên thị trường này.
Quan hệ phát sinh trong nội bộ doanh nghiệp:
Biểu hiện của quan hệ này là sự luân chuyển vốn trong doanh nghiệp. Đó là các quan
hệ tài chính giữa các bộ phận sản xuất kinh doanh với nhau, giữa các đơn vị thành viên
với nhau, giữa quyền sử dụng vốn và sở hữu vốn. Các quan hệ này được biểu hiện thông
qua các chính sách tài chính của doanh nghiệp như chính sách phân phối thu nhập, chính
sách về cơ cấu vốn, về đầu tư và cơ cấu đầu tư.


Quan hệ giữa doanh nghiệp với hộ gia đình:
Quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp thu hút sức lao động, tiền vốn của các thành

viên hộ gia đình để phục vụ cho mục tiêu kinh doanh, đồng thời doanh nghiệp phải trả
tiền lương, lãi suất cho họ.
Quan hệ giữa doanh nghiệp với các đối tác nước ngoài:
Quan hệ này phát sinh khi doanh nghiệp vay, cho vay, trả nợ và đầu tư với các tổ chức
kinh tế nước ngoài.
Tóm lại, thông qua các mối quan hệ trên cho thấy tài chính doanh nghiệp đã góp phần
hình thành nên nền kinh tế quốc dân. Vì vậy, các doanh nghiệp phải sử dụng đúng đắn
và có hiệu quả các công cụ tài chính nhằm thúc đấy doanh nghiệp không ngừng hoàn
thiện các phương thức kinh doanh để đạt hiệu quả cao hơn, nếu không sẽ kìm hãm sự
phát triển của toàn bộ hệ thống tài chính quốc gia.

Sự cần thiết phải phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Trong môi trường cạnh tranh gay gắt trên nhiều lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế thị
trường hiện nay, các doanh nghiệp muốn đứng vững và phát triển được thì phải bảo đảm
một tình hình tài chính vững chắc và ổn định. Muốn vậy phải phân tích được tình hình
tài chính của doanh nghiệp. Phân tích tài chính là nghiên cứu khám phá hoạt động tài
chính đã được biểu hiện bằng con số. Cụ thể hơn , phân tích tình hình tài chính là quá
trình xem xét, kiểm tra, đối chiếu và so sánh số liệu về tài chính hiện hành với quá khứ
mà nếu không phân tích thì các con số đó chưa có ý nghĩa lớn đối với những người
quan tâm đến tình hình tài chính của doanh nghiệp. Nhiệm vụ của phân tích tình hình
tài chính của doanh nghiệp là sử dụng các công cụ, phương pháp và kỹ thuật để làm các
con số nói lên thực chất của tình hình tài chính của doanh nghiệp. Các quyết định của
người quan tâm sẽ chính xác hơn nếu như họ nắm bắt được cơ chế hoạt động tài chính
thông qua việc sử dụng thông tin của phân tích tài chính. Mặc dù việc sử dụng thông tin
tài chính của một nhóm người trên những góc độ khác nhau, song phân tích tình hình tài
chính cũng nhằm thoả mãn một cách duy nhất cho các đối tương quan tâm, cụ thể là:
• Đối với bản thân doanh nghiệp: Việc phân tích tình hình tài chính sẽ giúp cho
các nhà lãnh đạo và bộ phận tài chính doanh nghiệp thấy được tình hình tài
chính của đơn vị mình và chuẩn bị lập kế hoạch cho tương lai cũng như đưa ra
các kết quả đúng đắn kịp thời phục vụ quản lý. Qua phân tích, nhà lãnh đạo

doanh nghiệp thấy được một cách toàn diện tình hình tài chính trong doanh
nghiệp trong mối quan hệ nội bộ với mục đích lợi nhuận và khả năng thanh
toán để trên cơ sở đó dẫn dắt doanh nghiệp theo một chiều hướng sao cho chỉ
số của chỉ tiêu tài chính thoả mãn yêu cầu của chủ nợ cũng như của các chủ sở
hữu.


• Đối với các chủ Ngân hàng và các nhà cho vay tín dụng: Phân tích tình hình tài
chính cho thấy khả năng thanh toán của doanh nghiệp về các khoản nợ và lãi.
Đồng thời, họ quan tâm đến số lượng vốn của chủ sở hữu, khả năng sinh lời của
doanh nghiệp để đánh giá đơn vị có trả nợ được hay không trước khi quyết định
cho vay.
• Đối với nhà cung cấp: Doanh nghiệp là khách hàng của họ trong hiện tại và
tương lai. Họ cần biết khả năng thanh toán có đúng hạn và đầy đủ của doanh
nghiệp đối với món nợ hay không. Từ đó họ đặt ra vấn đề quan hệ lâu dài đối
với doanh nghiệp hay từ chối quan hệ kinh doanh .
• Đối với các nhà đầu tư : Phân tích tình hình tài chính giúp cho họ thấy khả
năng sinh lợi, mức độ rủi ro hiện tại cũng như trong tương lai của doanh nghiệp
để quyết định xem có nên đầu tư hay không.
• Đối với công nhân viên trong doanh nghiệp: Nhóm người này cũng muốn biết
về thu nhập của mình có ổn định không và khả năng sinh lời của doanh nghiệp.
• Đối với Nhà nước: Cần thông tin cho việc áp dụng các chính sách quản lý vĩ
mô, để điều tiết nền kinh tế.
Như vậy, hoạt động tài chính tập trung vào việc mô tả mối quan hệ mật thiết giữa các
khoản mục và nhóm các khoản mục nhằm đạt được mục tiêu cần thiết phục vụ cho chủ
doanh nghiệp và các đối tượng quan tâm khác nhằm đưa ra quyết định hợp lý, hiệu quả
phù hợp với mục tiêu của đối tượng này. Mục đích tối cao và quan trọng nhất của phân
tích tình hình tài chính là giúp cho nhà quản trị lựa chọn được phương án kinh doanh tối
ưu và đánh giá chính xác tiềm năng của doanh nghiệp. Để phân tích tình hình tài chính
của doanh nghiệp thì hệ thống báo cáo tài chính kế toán của doanh nghiệp chính là cơ

sở tài liệu hết sức quan trọng .