Bệnh tim mạch và HIV

Bệnh Tim Mạch và HIV
Ngo Manh Tran, M.D Ph.D. www.yduocngaynay.com

02/07/2009

Sau 20 năm nạn dịch AIDS, nhiều nghiên cứu nhắm vào những trường hợp mạch máu bị
viêm hay nhiễm trùng liên hệ xơ cứng mạch máu, hội chứng biến dưỡng (metabolic
syndrome), bệnh cao mỡ trong máu hay hội chứng kháng insulin.
Nhờ phương thức điều trị hữu hiệu hơn, bệnh nhân bệnh AIDS đã sống lâu hơn, và y
khoa đã phát hiện khoảng 10% bệnh nhân bị bệnh tim mạch. Cơ nguyên bệnh chưa rõ
nhưng nhiều nghiên cứu đang tìm hiểu liệu có liên hệ giữa siêu vi trùng HIV, hiện tượng
viêm với đường hoá chất cytokines, chất mỡ cao trong máu do chất kìm hãm protease, và
ảnh hưởng trực tiếp vào tế bào nội mô mạch máu. Trong việc điều trị bệnh AIDS, y khoa
cần lưu ý vấn đề phòng ngừa bệnh tim mạch (International Cardiology of Cardiology,
133: 293, 2009).
Trong một bài khác bàn luận bệnh nhân AIDS đang dùng thuốc trị siêu vi trùng HIV
(ART), hay thuốc kìm hãm protease, có ảnh hưởng tơí biến dưỡng tiểu đường và mỡ.
Thuốc kìm hãm Nucleoside analogue reverse transcriptase cũng có ảnh hưởng nhưng ít
hơn.
Cũng có nghiên cứu khác cho biết có liên hệ giữa ART và nguy cơ nhồi máu cơ tim, có
thể phối hợp với hiện tượng cao cholesterol, cao triglyceride và thấp HDL (high density
lipoprotein, cholesterol tốt) trong máu. Những dữ kiện kể trên cho thấy HIV có thể tăng
cao nguy cơ bệnh tim mạch và nếu có thể kiểm soát đưọc siêu vi trùng HIV sinh sản, y
khoa hy vọng có thể kiểm soát được nguy cơ bệnh tim mạch cho bệnh nhân AIDS.
Một số tường trình gần đây còn cho thấy bệnh nhân không điều trị chống HIV có lượng
HDL thấp hơn trong máu. Trái lại khi bệnh nhân HIV bắt đầu chữa bằng ART thì lượng
HDL đã tăng lên. Và đặc biệt có nghiên cứu còn khuyến cáo khi điều trị ART lâu hơn thì
nguy cơ nhồi máu cơ tim có thể giảm thấp hơn. (PLoS Medicine, Vol. 3, Nov 2006).
Trong một nghiên cứu từ báo khác nữa gần đây khuyến cáo bệnh nhân AIDS trong khi
điều trị ART cần thêm những phòng ngừa khác thường dùng để giảm nguy cơ bệnh tim
mạch như: giảm cao mỡ, kiểm soát cao huyết áp và bỏ thuốc lá.

Mặc dù chưa có chứng cơ cho thấy ART không có tác dụng trực tiếp tơí mỡ cholesterol
trong huyết thanh bệnh nhân AIDS nhưng bác sĩ nên dùng những thuốc trị cao mở như
statins, fibrates thường dùng trong việc điều trị bệnh nhân cao mỡ.
Bài này cũng khuyến cáo dùng phương pháp Framingham ước tính nguy cơ bệnh tim
mạch trong khi điều trị bệnh nhân AIDS. (J. Acquir Immune Defic Syndr. 50: 54, 2009).