DOD (Do Or Die) vì Brain Attack

DOD (Do Or Die) vì Brain Attack
bác sĩ Nguyễn Nguyên
Đột quỵ hay Tai Biến Mạch Máu Não (Stroke) còn được gọi là Não quỵ (Brain Attack).
Tên gọi tuy chưa đồng nhất nhưng ý chính là: tình trạng xảy ra khi một phần não có thể
tổn thương hoặc chết (damaged or dead) do không còn được cung cấp máu và dưỡng khí.
Tình trạng này không những gây nhiều tử vong mà nhiều tổn thương thể chất lẫn tinh
thần cho bệnh nhân lẫn người nuôi bệnh.
Bệnh nhân sẽ đột ngột có những S (Sudden Symptoms) sau:
- mất cảm giác hoặc vận động bất cứ một phần nào của cơ thể - nhất là ở một bên cơ thể
như liệt nửa mặt, nửa người, một tay...
- mắt sụp xuống hoặc không cử động, môi mềm nhủn không giữ được nước bọt, nước dãi
chảy ra khỏi miệng
- lú lẫn, đơ lưỡi, khó nuốt, khó nói, khó hiểu khi người khác nói với mình
- không viết không cầm muỗng đũa được
- thấy mắt tối sầm, không còn thấy rõ ngoại vật
- đi không vững, chóng mặt quay cuồng, mất thăng bằng, rồi té ngã
- lên cơn đau đầu "nặng như chưa từng có"
tức là những đột ngột thay đổi về nhận thức, cảm giác, vận động, và cả đột ngột thay đổi
tính tình, chúng phải được xem như có thể do Brain attack cho đến sau khi được xét
nghiệm chứ không thể đồ đoán như là "trúng gió" hoặc "thượng mã phong".
Dù những triệu chứng trên có xảy ra không lâu hơn 24 giờ, thì cũng có thể là một cơn
Transient Ischemic Attack (TIA – Thoáng Đột Quỵ), báo trước một cơn Đột Quỵ chính
cần được chữa trị đúng mức.
Muốn chữa trị đúng mức, trước tiên cần xác định xem Tai Biến Mạch Máu Não (Đột
Quỵ) do chảy máu trong não vì vỡ mạch hay do thiếu máu lên não vì nghẽn mạch. Tất
nhiên không thể làm "như từ mẫu" và cạo gió, thoa dầu "cù là con cọp"..., mà phải cho
người nghi bị Đột Quỵ vào Bệnh Viện càng sớm càng tốt (ASAP).
Muốn giúp người bệnh được chNn đoán xác định, điều trị kịp thời, và phòng ngừa dư
chứng, sau đây là N ăm (5) Ba (3) điều cần nắm chắc: "3R for Yes + 5S for N o"
2 DO: 3 R for Yes

1. Ring Ambulance: Khi có các Đột N gột nêu trên (Sudden Symptoms) hãy xem như
đang bị cơn não cấp (đột quỵ), gọi ngay Xe Cứu thương, và chỉ cần nói "stroke". N ếu đã
có lần được chNn đoán và điều trị vì N ão quỵ hay Thoáng N ão quỵ (TIA), thì lại càng cần
gọi Ambulance hơn nữa, vì người bệnh có nhiều nguy cơ hơn.
Trong khi chờ đợi Xe Cứu thương, quý vị có thể làm cái trắc nghiệm gọi FAST test tức là
Face-Arm-Speech-Time Test, như sau:
Face - Mặt: người bệnh có mỉm cười được không? - hay ngược lại môi mềm, mắt sụp
Arm - Cánh Tay trong của người bệnh nhấc lên được không? – hay xuội lơ
Speech - N gười bệnh nói được và hiểu tiếng gọi không?
Time - N ếu câu trả lời là "không", thì thời gian rất quan trọng, cấp bách: Đột quỵ có thể
chuyển biến bất lợi trong vòng 30 phút.
T
2. Resume Regular Medication, Regular Exercise & Rehabilitation: Sau khi được chNn
đoán và điều trị bởi Bệnh Viện, nhớ dùng thuốc đã được cấp – dùng đúng liều, đủ và đều
đặn. N goài ra còn cần thể dục đều, và theo đúng những chương trình Giảm Stress và
Phục hồi chức năng nếu có chỉ định bởi Bác sĩ.
3. Reduce body weight: Giảm ký, vì càng béo phì càng dễ bị cao huyết áp, tiểu đường và
đột quỵ
5 DON'T: 5 S for No:
1. Salt - bớt muối trong thức ăn; không nên, không quá 2.5 gram mỗi ngày
2. Saturate fat: kiêng mỡ (ngoại trừ dầu mỡ cá) lẫn kiêng mặn
3. Smoking: kiêng thuốc lá – N gày nay ai cũng biết rằng "mỡ, mặn, mờ khói thuốc" sẽ
làm tăng Huyết áp và dễ gây N ão quỵ
4. Sugar: kiêng đường vì bệnh Tiểu Đường là một nguy cơ cho N ão quỵ
5. Spirits - Alcohol: rượu quá nhiều cũng là một nguy cơ cho bệnh Tiểu đường và N ão
quỵ
Tóm lại, "3 R for Yes + 5 S for N o" sẽ giúp bệnh nhân phòng ngừa cơn N ão quỵ, cùng
giảm hiểm nguy, biến chứng và dư chứng của cơn này.
Mong vậy thay,

bác sĩ Nguyễn Nguyên