SKKN: Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào dạy học bài 13: Chính sách giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa môn Giáo dục công dân 11 ở trường Trung học phổ thông

-1.................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

Tên đề tài:
VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VÀO DẠY HỌC BÀI 13:
"CHÍNH SÁCH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO, KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, 
VĂN HOÁ” MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 11 Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC 
PHỔ THÔNG.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Tư  tưởng Hồ  Chí Minh với nội dung phong phú, liên quan đến nhiều lĩnh 
vực khoa học xã hội và nhân văn, có ý nghĩa to lớn trong thực tiễn đấu tranh cách  
mạng, xây dựng đất nước theo con đường xã hội chủ  nghĩa mà Đảng ta đã lựa 
chọn, khẳng định và lãnh đạo nhân dân kiên trì thực hiện. Vì vậy, tư tưởng Hồ Chí  
Minh đã trở  thành một khoa học, thu hút đông đảo các nhà khoa học, cán bộ  các  
ngành, giáo viên các cấp tìm hiểu, nghiên cứu và vận dụng vào thực tiễn công tác  
của mình.
Cũng như các môn học khoa học và xã hội và nhân văn khác ở trường Trung  
học phổ  thông, bộ  môn Giáo dục công dân cần phải  quán triệt tư  tưởng Hồ  Chí 
Minh vào việc dạy học. Hơn nữa, do nội dung, chức năng, nhiệm vụ, tính đảng 
của mình, bộ  môn Giáo dục công dân, hơn các môn học khác, cần phải quán triệt  
sâu sắc sáng tạo, có hiệu quả tư tưởng Hồ Chí Minh. Qua đó giáo dục đạo đức và 
ý thức công dân cho học sinh có ý nghĩa vô cùng quan trọng.
Tuy nhiên, tư  tưởng Hồ  Chí Minh Hồ  Chí Minh là vô cùng rộng lớn, vì thế 
không thể ngày một ngày hai có thể học tập và vận dụng được. Ngay cả trong việc  
áp dụng  ở các môn học  ở  trường phổ  thông cũng mới giới thiệu cho học sinh vài 
nét khái quát về cuộc đời, sự nghiệp, một số tác phẩm tiêu biểu của Người. Chưa 
có tài liệu nào đưa ra vấn đề  cụ  thể  về  việc học tập và làm theo tấm gương đạo  
đức Hồ Chí Minh trong trường phổ  thông. Việc quán triệt tư  tưởng Hồ  Chí Minh  
vào các bộ môn này chỉ thuần tuý là công tác giáo dục chính trị chung chung, có tính 
chất tuyên truyền, cổ động  mà không có sự hiểu biết khoa học, việc vận dụng tư 

tưởng Hồ Chí Minh vào môn học chỉ làm lấy lệ, công thức, không chú trọng đúng 
mức. Do đó không có tác dụng thực tế. 
Vì vậy, đề tài này tôi dựa trên cơ sở của những tác phẩm nghiên cứu về Hồ 
Chí Minh, những nội dung được tuyên truyền trên thông tin đại chúng. Cùng với  
khả năng của bản thân và thực tế trong việc dạy học Giáo dục công dân. Trong đề 
tài này tôi chỉ giới hạn: Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào dạy học bài 13:  
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


-2.................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

"Chính sách giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa" môn Giáo 
dục công dân 11 ở trường Trung học phổ thông. 

II. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA  VIỆC VÂN DỤNG TƯ  TƯỞNG  
HỒ CHÍ MINH VÀO DẠY HỌC MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN Ở TRƯỜNG  
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG. 
1­ Cơ sở lý luận:
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ  quá độ  lên Chủ  nghĩa xã hội  
được thông qua tại Đại hội lần thứ VII và Văn kiện Đại hội VIII của Đảng cộng  
sản Việt Nam đã khẳng định “Đảng lấy chủ  nghĩa Mác­ Lênin, tư  tưởng Hồ  Chí 
Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho mọi hành động của cách mạng”. Vì 
vậy tư  tưởng và đạo đức Hồ  Chí Minh chính là sự  vận dụng sáng tạo chủ  nghĩa 
Mác Lê­nin, là vũ khí tinh thần, là nguồn cổ vũ và sự  soi sáng cho nhân dân ta trên  
con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội.
Đại hội Đảng lần thứ  IX, Đảng ta khẳng định: “Phát triển giáo dục và đào 

tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự  nghiệp công nghiệp hoá, 
hiện đại hoá, là điều kiện để phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản để phát 
triển xã hội, tăng trưởng kinh tế  nhanh và bền vững” “Tiếp tục nâng cao chất  
lượng giáo dục toàn diện, đổi mới nội dung, phương pháp dạy và học, hệ  thống 
trường lớp và hệ  thống quản lý giáo dục, thực hiện chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã 
hội hoá. Phát huy tinh thần độc lập suy nghĩ và sáng tạo của học sinh, sinh viên, đề 
cao năng lực tự học, tự hoàn thiện học vấn và tay nghề, đẩy mạnh phong trào học  
tập trong nhân dân bằng những hình thức giáo dục chính quy và không chính quy, 
thực hiện “giáo dục cho mọi người”, “cả nước trở thành một xã hội học tập”, thực  
hiện phương châm “học đi đôi với hành”, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất,  
nhà trường gắn với xã hội. 
Tư  tưởng Hồ  Chí Minh thể  hiện trong nội dung bộ  môn bộ  môn Giáo dục  
công dân  ở  trường Trung học phổ  thông góp phần thực hiện Điều 2, chương I, 
Luật Giáo dục của nước Cộng hoà xã hội chủ  nghĩa Việt nam đã nêu: “Mục tiêu 
của giáo dục phổ  thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về  đạo đức, trí tuệ,  
thể  chất, thẩm mỹ  và các kỹ  năng cơ  bản nhằm hình thành nhân cách con người  
Việt Nam xã hội chủ  nghĩa, xây dựng tư  cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị 
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


-3.................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng 
và bảo vệ Tổ quốc”.
Như  vậy, việc giáo dục thế  hệ  trẻ  phải đảm bảo bồi dưỡng cho học sinh  
một cách toàn diện về  mặt giáo dưỡng (tri thức), giáo dục (tư  tưởng, phẩm chất, 

đạo đức), phát triển (năng lực tư  duy và hành động). Để  tạo ra những con người  
như vậy, nội dung giáo dục, giáo dưỡng phải đảm bảo phù hợp với nhiệm vụ của 
đất nước, giữ được bản sắc con người Việt Nam, phù hợp với con người thời đại. 
          2. Cơ sở thực tiễn:
Trong giáo dục, các môn học đều phải quán triệt tư  tưởng Hồ  Chí Minh, 
riêng môn Giáo dục công dân việc này càng đặc biệt quan trọng vì nội dung của bộ 
môn rất gần với tư tưởng Hồ Chí Minh.
Cuộc đời và sự  nghiệp cách mạng của Hồ  Chí Minh trở  thành tấm gương 
sáng, cái đích mà học sinh phải đạt đến. Hình tượng của Người trở  nên gần gủi,  
thân thương đối với mỗi học sinh, không phải là điều gì cách biệt, xa xôi, không  
phải là cái gì “thần bí”. Học sinh cần học tập và hành động theo tấm gương Bác 
Hồ vĩ đại, góp phần tích cực vào việc thực hiện lý tưởng mà Người đã nêu ra.
Học tập và làm theo tư  tưởng, tấm gương đạo đức Hồ  Chí Minh là hưởng 
ứng cuộc vận động mà toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta đang tích cực tham gia. 
Ở  lứa tuổi học sinh Trung học phổ  thông, là lứa tuổi đầu thanh niên, giàu  
nhiệt huyết, thích tìm tòi, sáng tạo, thích thử  sức, được thể  nghiệm những điều 
mới lạ, trong khi chưa đủ kinh nghiệm sống, vốn hiểu biết của các em chưa nhiều, 
đặt biệt là hiểu biết về đời sống xã hội nên dễ lôi kéo sa vào những hành vi nguy 
cơ. Do đó việc đưa tư tưởng Hồ Chí Minh đến với học sinh Phổ thông trung học là 
rất cần thiết nhằm tạo ra những con người phát triển toàn diện: có tri thức, lý 
tưởng, đạo đức, sức khỏe, thẩm mĩ,.... Tình trạng này càng trở nên quan trọng khi  
chúng ta biết rằng, ở trường phổ thông chưa thể tiến hành dạy môn học tư tưởng  
Hồ Chí Minh như bậc Cao đẳng và Đại học. Trong khi đó, chỉ có khoảng 20% học 
sinh sau khi tốt nghiệp Phổ thông trung học là lên tiếp Cao đẳng và Đại học. Đa số 
còn lại trở thành những người lao động. Do đó, nếu thế hệ trẻ này được trang bị tư 
tưởng Hồ  Chí Minh sẽ  góp phần không nhỏ  trong công cuộc xây dựng đất nước  
Việt Nam giàu đẹp, văn minh, theo định hướng xã hội chủ  nghĩa mà Bác Hồ  và  
Đảng ta lựa chọn.
Trong thực tiễn giảng dạy Giáo dục công dân ở trường Trung học phổ thông,  
việc nêu sự  kiện thực tế  vào bài giảng là điều hết sức cần thiết, vì nội dung của 

bộ môn có nhiều tri thức trừu tượng, khái quát. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn tồn tại 
nhiều giáo viên trong quá trình giảng dạy đã tách rời giữa lí luận và thực tiễn,  học  
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


-4.................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

sinh chỉ học thuộc lòng lí thuyết mà không biết vận dụng vào thực tiễn cuộc sống. 
Do đó, quá trình vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào dạy học Giáo dục công dân ở 
trường Trung học phổ thông nhằm khắc phục tình trạng trên; bởi vì, bản thân trong  
mỗi tư tưởng của Bác đã là sự kết hợp giữa lí luận và thực tế, được thể hiện trong 
các bài nói, bài viết.
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào dạy học Giáo dục công dân ở  trường  
Trung học phổ thông là hiện thực hoá chủ nghĩa Mác ­ Lênin dưới dạng cụ thể hoá 
cho phù hợp với truyền thống lịch sử, bản sắc văn hoá dân tộc đã được Bác tiếp  
thu và vận dụng sáng tạo theo phong cách riêng của người. Sẽ là sai lầm nếu đồng  
nhất tư tưởng Hồ Chí Minh với chủ nghĩa Mác ­ Lênin. Do đó, trong quá trình dạy 
và học Giáo dục công dân, nhiều khi giáo viên chỉ trích dẫn các câu của C. Mác, Ph.  
Ăngghen, V.I. Lênin mà không chú trọng khai thác, sử dụng tài liệu Hồ Chí Minh.
Trên cơ  sở  lý luận và thực tiễn, việc vận dụng tư  tưởng Hồ  Chí Minh vào 
giảng dạy Giáo dục công dân có ý nghĩa vô cùng quan trọng.

III. TƯ  TƯỞNG HỒ  CHÍ MINH VẬN DỤNG VÀO GIẢNG DẠY   BÀI 13: 
"CHÍNH SÁCH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO, KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ" 
MÔN GIÁO DỤC CÔNG DÂN 11 Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG. 
Chính sách giáo dục ­ đào tạo, chính sách khoa học ­ công nghệ  được coi là  

quốc sách hàng đầu; văn hoá là nền tảng tinh thần của xã hội. Ba chính sách này có 
quan hệ  mật thiết với nhau, tác động qua lại với nhau, thúc đẩy nhau nhằm xây  
dựng nguồn lực con người phục vụ cho sự phát triển kinh tế, xã hội. Vận dụng tư 
tưởng Hồ  Chí Minh vào bài học giúp học sinh hiểu đúng vị  trí và tầm quan trọng  
của những vấn đề trên theo hướng chính trị chung của sự nghiệp xây dựng CNXH 
cũng như trong sự nghiệp đổi mới của đất nước ta hiện nay. 
Cấu trúc của bài gồm ba phần thống nhất theo một lôgich chặt chẽ, mỗi  
phần tương  ứng với một vấn đề. Vận dụng tư  tưởng Hồ  Chí Minh vào từng vấn 
đề cụ thể như sau:
1. Chính sách giáo dục và đào tạo:
Trong di sản tư tưởng Hồ Chí Minh, tư tưởng về giáo dục luôn có ý nghĩa lý  
luận và thực tiễn sâu sắc đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Trong sự nghiệp  
đào tạo nguồn nhân lực cho công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, 
thực hiện mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” ở 
nước ta, tư tưởng đó của Người càng có ý nghĩa thiết thực.
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


-5.................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục vừa là thành qủa của sự chắt lọc tinh tế 
tinh hoa văn hoá dân tộc và nhân loại, vừa mang đậm hơi thở  của cuộc sống. Do  
vậy, ở Hồ Chí Minh, lý luận giáo dục và thực tiễn giáo dục có sự  thống nhất hữu  
cơ, không tách rời nhau. Đúng như  Nghị  quyết UNESCO đánh giá: “Sự  đóng góp  
quan trọng về  nhiều mặt của Chủ  tịch Hồ  Chí Minh trong các lĩnh vực văn hoá, 
giáo dục và nghệ  thuật là kết tinh của truyền thống hàng ngàn năm của nhân dân  

Việt Nam và những tư tưởng của Người là hiện thân của những khát vọng của các 
dân tộc trong việc khẳng định bản sắc dân tộc của mình và tiêu biểu cho việc thúc  
đẩy sự hiểu biết lẫn nhau”. 
a. Nhiệm vụ của giáo dục và đào tạo:
Trước khi trình bày nhiệm vụ, giáo viên nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo 
dục và đào tạo trong sự phát triển nguồn lực con người.
­ Về vai trò và mục đích của giáo dục. Theo Hồ Chí Minh, giáo dục có vai trò  
hết sức to lớn trong việc cải tạo con người cũ, xây dựng con người mới. Người  
nói: “Thiện, ác vốn chẳng phải là bản tính cố  hữu, phần lớn đều do giáo dục mà 
nên”. 
Không những thế, giáo dục còn góp phần đắc lực vào công cuộc bảo vệ  và xây 
dựng đất nước. Người kêu gọi: 
“Quốc dân Việt Nam! Muốn giữ vững nền độc lập, Muốn làm cho dân mạnh 
nước giàu. Mọi người Việt Nam... phải có kiến thức mới để  có thể  tham gia vào  
công cuộc xây dựng nước nhà, và trước hết phải biết đọc, biết viết chữ  quốc 
ngữ”.
“Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng  
người. Chúng ta phải đào tạo ra những người công dân tốt cho  nước nhà”. 
“Ở những người tuổi trẻ trong sạch như một tấm lụa trắng. Nhuộm xanh thì 
nó sẽ xanh. Nhuộm đỏ thì nó sẽ đỏ. Vì vậy sự học tập trong trường có ảnh hưởng 
rất lớn cho tương lai của thanh niên tức là tương lai của nước nhà”
“...ngày nay chúng ta phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại cho chúng 
ta. Làm sao cho chúng ta kịp các nước khác trên toàn cầu. Trong công cuộc kiến  
thiết đó, nước nhà trông mong, chờ đợi ở các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có 
bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không 
chính là nhờ một phần lớn công học tập của các em” 
→  Sử  dụng  các đoạn trích trên làm rõ: Giáo dục và đào tạo có vai trò quan 
trọng trong việc phát triển nguồn nhân lực con người. Từ nhận thức đúng đắn và  
cách mạng về  giáo dục mà Đảng, Nhà nước ta xác định: Giáo dục và đào tạo là  

................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


-6.................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

quốc sách hàng đầu và coi đầu tư  cho giáo dục và đào tạo là đầu tư  cho sự  phát  
triển .
­ Nhiệm vụ của giáo dục được Bác Hồ chỉ rõ:
“Thanh toán mù chữ là bước đầu nâng cao trình độ văn hoá. Trình độ văn hoá 
của nhân dân sẽ  giúp chúng ta đẩy mạnh công cuộc kinh tế, phát triển dân chủ.  
Nâng cao trình độ  văn hoá của nhân dân cũng là một việc làm cần thiết để  xây 
dựng nước ta thành một nước hoà bình, thống nhất,  độc lập, dân chủ  và giàu 
mạnh” 
Vì vậy sau cách mạng tháng Tám thành công nhà nước ta rất coi trọng vấn  
đề nâng cao dân trí cho nhân dân và đạt được kết quả đáng kể, Bác nói:
“Thời thuộc Pháp, hơn 85% nhân dân ta không biết đọc, biết viết. Ngày nay 
ở miền Bắc, nạn mù chữ đã căn bản xoá xong”. 
→  Sử  dụng  các đoạn trích trên để  minh hoạ  cho nhiệm vụ  giáo dục ­ đào 
tạo: Trước hết phải nâng cao dân trí. Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng, vì như 
Bác Hồ chỉ rõ “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”. 
“Xúc tiến công tác văn hoá để   đào tạo những con người mới và cán bộ 
mới...” 
“...phải phấn đấu nâng cao chất lượng văn hoá và chuyên môn nhằm thiết 
thực giải quyết các vấn đề cách mạng nước ta đề ra, và trong một thời gian không 
xa đạt những đỉnh cao của khoa học ­ kỹ thuật”.
→ Sử dụng các đoạn trích trên để minh hoạ cho nhiệm vụ giáo dục ­ đào tạo:  

Đào tạo nhân lực để đáp ứng yêu cầu cấp bách của nước ta hiện nay.
Nước ta muốn thoát khỏi tình trạng kém phát triển, muốn hoà nhập được với 
xu thế  phát triển của thế giới, cần phải có nhiều nhân tài , nhiều chuyên gia giỏi  
trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội . Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến  
việc luyện “tài”, rèn “đức” cho cán bộ. Bởi, theo Người, “có tài mà không có đức,  
ví như  một anh làm kinh tế  tài chính rất giỏi nhưng lại đi đến thụt két thì chẳng  
những không làm được gì ích lợi cho xã hội, mà còn có hại cho xã hội nữa. Nếu có  
đức mà không có tài ví như ông bụt không làm hại gì nhưng cũng không lợi gì cho 
loài người”. 
→ Sử dụng đoạn trích trên để giảng dạy nhiệm vụ : Bồi dưỡng nhân tài.

b. Phương hướng cơ bản để phát triển giáo dục và đào tạo:
Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng việc kết hợp các hình thức giáo dục, không 
tuyệt đối hoá bất cứ  một hình thức giáo dục nào. Người viết: “Giáo dục dù trong  
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


-7.................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

nhà trường có tốt mấy nhưng thiếu giáo dục trong gia đình và ngoài xã hội thì kết  
quả  cũng không hoàn toàn”. Cuộc đời và sự  nghiệp của Hồ  Chí Minh luôn là tấm  
gương sáng cho mọi người noi theo. Trong cuộc sống, trong việc làm... Hồ  Chí 
Minh luôn là người đi đầu. Phương pháp làm gương là một biện pháp hữu hiệu 
nhất trong việc thống nhất giữa lời nói và việc làm. Người dạy: “Mình phải làm 
gương, gắng làm gương trong anh em, và khi đi công tác, gắng làm gương cho dân. 
Làm gương về cả ba mặt: tinh thần, vật chất và văn hoá”. 

Đối với Hồ  Chí Minh, tất cả  các phương pháp giáo dục như  phương pháp 
đối thoại, phương pháp học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn, phương  
pháp làm gương, phương pháp kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội... đều  
nhằm mục đích “nêu cao tác phong độc lập suy nghĩ và tự  do tư  tưởng”. Người 
nhấn mạnh: “Học phải suy nghĩ, học phải liên hệ với thực tế, phải có thí nghiệm  
và thực hành. Học với hành phải kết hợp với nhau”. 
“Cần phát triển kiểu học, kiểu dạy.....Cần nêu cao tinh thần tự  lực cánh 
sinh, cần kiệm xây dựng nhà trường, thực hiện tốt phương châm nhà trường gắn  
liền với xã hội, học đi đôi với hành”.
“Về  học tập và giảng dạy, phải thực hiện tốt phương châm giáo dục kết  
hợp với lao động sản xuất, cần chú ý tổ  chức cho thích hợp với từng lứa tuổi và  
sức khoẻ  của học sinh. Về  giảng dạy tránh lối dạy nhồi sọ. Chương trình dạy 
hiện nay còn có nhiều chổ quá nhiều, quá nặng. Về học tập, tránh lối học như vẹt. 
Ngoài ra cần chú ý tránh nói tiếng nước ngoài quá nhiều”.
→  Sử  dụng các tư  liệu trên trên khi giảng dạy   về  phương hướng cơ  bản  
phát triển giáo dục và đào tạo: Nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục, đổi mới  
nội dung và phương pháp dạy học, cơ  cấu tổ  chức , cơ  chế  quản lí, chính sách  
đúng đắn; Xã hội hoá giáo dục....Trên cơ  sở  tư  tưởng của Bác giáo dục cho học  
sinh có cái nhìn đúng đắn về giáo dục hiện nay, đồng thời giúp các em có phương 
pháp học tập tốt, có hiệu quả.
"Từ  tiểu học, trung học cho đến đại học là nơi rèn luyện nhi đồng và thanh  
niên" 
“Học không bao giờ cùng 
  Học mãi để tiến bộ mãi
  Càng tiến bộ càng thấy phải học thêm”.
→ Sử dụng  đoạn trích trên làm rõ phương hướng: Mở rộng quy mô giáo dục. 
Giáo dục bao gồm sự rèn luyện từ mầm non. tiểu học đến đại học, trên đại học và  
học nghề.

................................................................................................................................................................................................

GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


-8.................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

Tăng cường hợp tác quốc tế, tiếp cận chuẩn mực tiên tiến của thế giới đáp 
ứng yêu cầu phát triển nền giáo dục của nước ta có ý nghĩa vô cùng to lớn, Bác đã 
nhận định: “Sự  đoàn kết quốc tế có một ý nghĩa to lớn đối với chúng tôi. Đúng là 
trước hết, chúng tôi phải dựa vào sức mình, song chúng tôi còn được sự ủng hộ về 
vật chất và tinh thần của các nước khác”.....
Nhận thức sâu sắc về vai trò của giáo dục, Hồ Chí Minh đã gắn bó cả cuộc 
đời mình với việc chăm lo, mở mang và xây dựng một nền giáo dục mới, nền giáo 
dục xã hội chủ  nghĩa ­ một nền giáo dục mà mọi người đều có cơ  hội phát huy  
khả  năng sáng tạo, mọi người đều được học hành, không phân biệt giai cấp, tuổi  
tác, trình độ, giới tính... 
2. Chính sách khoa học và công nghệ:
Sinh thời, Chủ  tịch Hồ  Chí Minh luôn quan tâm đến lĩnh vực khoa học và  
công nghệ  . Người cho rằng khoa học và kỹ  thuật có ảnh hưởng rất lớn trong sự 
nghiệp giải phóng  dân tộc, xây dựng và phát triển đất nước. Người không ngừng 
chăm lo bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ cán bộ  khoa học và kỹ  thuật để  phục vụ  cho  
nước nhà. Có thể khẳng định, hiểu và đánh giá đúng về vai trò, sức mạnh của khoa 
học và công nghệ  và biết cách phát huy tối đa sức mạnh đó trong sự  nghiệp cách 
mạng chính là cốt lõi của Tư tưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công nghệ.
Khi miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội từ 1954. Người khẳng định:
“Khoa học là tổng kết kinh nghiệm đấu tranh giữa giai cấp bóc lột và giai 
cấp bị bóc lột, và đấu tranh giữa con người với tự nhiên”. 
→ Sử dụng  tư liệu trên trên khi giảng dạy về khái niệm “khoa học”

a. Vai trò và nhiệm vụ của khoa học và công nghệ:
Chủ  tịch Hồ  Chí Minh chỉ  rõ: “Nước ta vốn là một nước nông nghiệp lạc  
hậu. Đó là chỗ bắt đầu đi của chúng ta...Đời sống nhân dân chỉ có thể thật dồi dào, 
khi chúng ta dùng máy móc để sản xuất một cách thật rộng rãi: dùng máy móc cả 
trong công nghiệp và trong nông nghiệp. Máy sẽ chắp thêm tay cho người, làm cho 
sức   người   tăng   lên   gấp   trăm,   nghìn   lần   và   giúp   người   làm   những   việc   phi 
thường ...Đó là con đường phải đi của chúng ta, con đường công nghiệp hóa nước  
nhà” 
Nền văn minh công nghiệp ngày nay cần đến con người có trình độ học vấn  
cao và chuyên môn hoá sâu để đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Bác 
Hồ khẳng định: “Chủ nghĩa xã hội cộng với khoa học chắc chắn sẽ đưa loài người 
đến hạnh phúc vô tận”.
→  Sử  dụng các tư  liệu trên trên khi giảng dạy về  vai trò của khoa học và  
công nghệ là động lực thúc đẩy sự nghiệp phát triển đất nước. Từ nhận thức đúng  
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


-9.................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

đắn về khoa học và công nghệ mà Đảng, Nhà nước ta xác định: Khoa học và công 
nghệ là quốc sách hàng đầu.

­ Nhiệm vụ của khoa học và công nghệ được Bác Hồ chỉ rõ:
 
Tại Đại hội lần thứ  nhất của Hội nghị  phổ  biến khoa học, kỹ  thuật Việt  
Nam (18/5/1963) trong bài phát biểu của Bác Hồ, có nhấn mạnh:  “Chúng ta đều 

biết rằng trình độ  khoa học, kỹ  thuật của ta hiện nay còn thấp kém. Lề  lối sản  
xuất chưa cải tiến được nhiều. Cách thức làm việc còn nặng nhọc. Năng suất lao 
động còn thấp. Phong tục tập quán lạc hậu còn nhiều,...”
Người cho rằng: “Khoa học phải từ sản xuất mà ra và phải trở  lại phục vụ 
sản xuất, phục vụ quần chúng, nhằm nâng cao năng suất lao động và không ngừng 
cải thiện đời sống của nhân dân, bảo đảm cho chủ nghĩa xã hội thắng lợi”.
“Chỉ  có liên hệ  chặt chẽ  với nông nghiệp, không rời xa sức tiết kiệm và ăn khớp 
với vốn liếng và sức hậu bị của ta ­ thì công nghệ mới làm tròn nhiệm vụ vẻ vang 
của nó, là lãnh đạo và cải tạo kinh tế của quốc dân”.
→ Sử dụng các tư liệu trên trên khi giảng dạy về nhiệm vụ của khoa học và 
công nghệ: giải đáp kịp thời những vấn đề  lí luận và thực tiễn đặt ra; cung cấp  
những luận cứ khoa học để Đảng và nhà nước hoạch định đường lối, chủ trương, 
chính sách; đổi mới nâng cao trình độ  công nghệ  trong toàn bộ   nền kinh tế  quốc 
dân; nâng cao trình độ quản lí, hiệu quả của hoạt động khoa học công nghệ.
b.Phương hướng cơ  bản để  phát triển khoa học và công nghệ  cũng được 
Bác đề cặp đến. Bác nói:
“...các cô, các chú phải ra sức đem hiểu biết khoa học, kỹ  thuật của mình, 
truyền bá rộng rãi trong nhân dân lao động, để nhân dân đẩy mạnh thi đua sản xuất 
nhiều, nhanh, tốt, rẻ. Có như vậy nước mới giàu, dân mới mạnh và đời sống nhân  
dân mới được cải thiện về mọi mặt. Đó là nhiệm vụ vẻ vang của các cô, các chú”.
“Trước hết, chúng ta hãy nhắc lại Nghị  quyết Đại hội lần thứ  III của Đảng,  
phần nói về khoa học ­ kỹ thuật. Nghị quyết nói: " Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, 
phổ  biến khoa học kỹ  thuật một cách có trọng điểm, có từng bước vững chắc,  
nhằm phục vụ  sản xuất, phục vụ dân sinh, phục vụ  quốc phòng. Ra sức đào tạo  
cán bộ khoa học ­ kỹ thuật và xây dựng cơ sở khoa học cần thiết, kết hợp với phổ 
biến rộng rãi hiểu biết khoa học ­ kỹ thuật trong đông đảo quần chúng, thúc đẩy  
phong trào thi đua cải tiến kỹ thuật”.
Trong bài nói tại Đại hội Công đoàn tỉnh Thanh Hóa lần thứ 6, ngày 19­7­1960, 
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định vai trò nền tảng, tầm quan trọng lớn của nông 
................................................................................................................................................................................................

GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 10 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

nghiệp trong quá trình công nghiệp hóa đất nước: “Nước ta là một nước nông 
nghiệp...Muốn phát triển công nghiệp, phát triển kinh tế nói chung, phải lấy việc 
phát triển nông nghiệp làm gốc, làm chính. Nếu không phát triển nông nghiệp thì  
không có cơ sở phát triển công nghiệp vì nông nghiệp cung cấp nguyên liệu, lương 
thực cho công nghiệp và tiêu thụ hàng hóa của công nghiệp làm ra”
Về mối quan hệ qua lại giữa công nghiệp và nông nghiệp, Người nhấn mạnh:  
“Phải cải tạo và phát triển nông nghiệp để  tạo điều kiện cho công nghiệp hóa 
nước nhà. Phải có một nền nông nghiệp phát triển thì công nghiệp mới có thể phát 
triển mạnh”. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, nước ta với 80% dân số là nông dân, vấn  
đề mấu chốt là phải giải quyết tốt vấn đề  lương thực, vấn đề  nông nghiệp, nông 
thôn và nông dân để làm nền tảng phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, 
hiện đại hóa.
→  Sử  dụng   tư  liệu trên trên khi giảng dạy : Phương hướng cơ  bản để  phát 
triển khoa học và công nghệ của nước ta hiện nay.
3. Chính sách văn hoá: 
Chủ  tịch Hồ  Chí Minh là nhà tư  tưởng vĩ đại, toàn bộ  di sản tư  tưởng của  
Người là một kho báu văn hóa của dân tộc Việt Nam. Trong đó tư  tưởng của  
Người về văn hóa chiếm một vị trí hết sức quan trọng. 
­ Khi định nghĩa “văn hoá” là những giá trị vật chất và tinh thần do con người 
sáng tạo ra bằng lao động của mình. Chúng ta dựa vào tài liệu Hồ Chí Minh:
“Để sống còn, loài người phải sản xuất mới có ăn, có mặc” 
“Chúng ta đều biết từ đời xưa đến đời nay, cách sản xuất từ chỗ dùng cành 

cây, búa đá phát triển dần đến máy móc, sức điện, sức nguyên tử”. 
“Xã hội có cơm ăn, áo mặc, nhà ở  là nhờ  có người lao động. Xây dựng nên 
giàu có, tự do, dân chủ cũng là nhờ người lao động...” 
→  Giáo viên sử  dụng các tư  liệu trên để  dẫn chứng về  giá trị  vật chất của 
văn hoá.
“... Các đồng chí phải là những chiến sĩ trên mặt trận tư  tưởng, văn hoá, 
khoa học ­ kỹ thuật, phải góp tài, góp sức để  cải tiến bộ mặt xã hội của nước ta,  
làm cho dân ta sản xuất và công tác theo khoa học và đời sống của nhân dân ta văn  
minh, tức là khoa học, lành mạnh và vui tươi. Đó là nhiệm vụ rất nặng nề mà cũng 
rất vẽ vang”. 
→  Sử  dụng tư  liệu trên làm sáng tỏ  giá trị  tinh thần của văn hoá là do con  
người sáng tạo nên bằng lao động của mình. Trên cơ sở đó giáo dục học sinh biết 
quí trọng và bảo vệ các thành tựu văn hoá.
a. Vị trí và nhiệm vụ của văn hóa.
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 11 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

­ Văn hoá có vị trí quan trọng trong đời sống xã hội. Bác từng khẳng định:
“Văn hoá, giáo dục là một mặt trận quan trọng trong công cuộc xây dựng chủ 
nghĩa xã hội”. 
“Văn hóa là một kiến trúc thượng tầng; những cơ sở hạ tầng của xã hội có  
kiến thiết rồi, văn hóa mới kiến thiết được và đủ  điều kiện phát triển được; có  
thực mới vực được đạo; xã hội thế nào thì văn hóa thế  ấy. Nhưng mặt khác, đến  
lượt mình, văn hóa là động lực của sự phát triển xã hội, phát triển kinh tế; văn hóa  

phải soi đường cho quốc dân đi”.
“Muốn tiến lên chủ nghĩa xã hội thì phải phát triển kinh tế và văn hoá”
→ Sử dụng tư liệu trên để  làm cho nội dung bài giảng về vị trí của văn hoá  
được sâu hơn.
­ Việc tiếp thu văn hoá xã hội chủ  nghĩa cũng trãi qua cuộc đấu tranh, như 
Bác chỉ rõ:
“Phải triệt để  tẩy trừ  mọi di tích thuộc địa và  ảnh hưởng nô dịch của văn 
hoá đế quốc. Đồng thời phát triển những truyền thống tốt đẹp của văn hoá dân tộc,  
và hấp thụ những cái mới của văn hoá tiến bộ thế giới, để xây dựng một nền văn  
hoá Việt Nam có tính dân tộc, khoa học và đại chúng”.
Để  xây dựng chủ  nghĩa xã hội, theo Người, “trước hết cần có những con  
người xã hội chủ nghĩa”. Đào tạo con người xã hội chủ nghĩa không có con đường 
nào khác ngoài giáo dục tri thức khoa học và lý tưởng, đạo đức xã hội chủ  nghĩa. 
Đó là nền giáo dục nhằm phát triển con người toàn diện, vừa “hồng” vừa “chuyên” 
trong thời đại mới.
→ Sử dụng hai đoạn trích trên để làm rõ nhiệm vụ của văn hoá: 
+ Xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
+ Góp phần xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện.
b. Phương hướng cơ bản xây dựng nền văn hoá. 
Bác chỉ  rõ: “Cải tạo tư  tưởng không phải là khó, nếu quyết tâm là được.  
Muốn cải tạo tư  tưởng thì phải nắm lấy vũ khí của chủ  nghĩa Mác ­ Lênin mà 
trong xã hội cũ không thể có được...” 
“Phải dạy lý luận Mác ­ Lênin cho mọi người. Người biết lý luận mà không  
thực hành thì cũng vô ích.
Học lý luận không phải để nói mép, nhưng biết lý luận mà không thực hành  
là lý luận suông, học để  áp dụng, để  làm việc, làm mà không có lí luận thì không  
khác gì đi mò trong đêm tối, vừa chậm chạp, vừa hay vấp váp. Có lý luận mới hiểu  
được mọi việc trong xã hội, trong phong trào để chủ trương cho đúng”. 

................................................................................................................................................................................................

GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 12 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

→  Sử  dụng  tư  liệu trên làm rõ biện pháp hàng đầu để  xây dựng văn hoá là 
cần làm cho thế giới quan Mác ­ Lênin và tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh giữ vị trí  
chủ đạo trong đời sống tinh thần của xã hội.
“Về  văn hoá   miền núi có nhiều tiến bộ  nhiều. Đồng bào Thái, đồng bào 
Mèo, đồng bào Tày, đồng bào Nùng đã có chữ viết của mình”. 
 
→ Sử dụng  tư liệu trên làm rõ phương hướng : Kế thừa, phát huy những di  
sản và truyền thống văn hoá của tất cả các dân tộc anh em trong nước. 
“Trong khi xây dựng cái mới, chúng ta phải phát triển những đức tính tốt đẹp 
của tổ tiên ta và học tập những gương tốt của nhân dân các nước anh em”.. 
“Hiện nay nhân ta hoan nghênh các đoàn văn công Trung Quốc. Triều Tiên, 
Anbani. Đoàn văn công ta thì được nhân dân Ba Lan, Liên Xô và Trung Quốc hoan 
nghênh. Đó là bước đầu tốt đẹp của sự trao đổi văn hoá giữa nước ta và các nước  
bạn”.
→  Sử  dụng tư  liệu trên khi giảng phương hướng: Tiếp thu những tinh hoa 
văn hoá nhân loại.
“Quần chúng có biết sáng tác không? Vấn đề ấy cũng phải dứt khoát. Quần  
chúng là người sáng tạo. Nhưng quần chúng không chỉ  sáng tạo ra những của cải  
vật chất cho xã hội. Quần chúng còn là người sáng tác nữa”. 
→  Sử  dụng tư  liệu trên khi giảng phương hướng : Nâng cao hiểu biết và 
mức hưởng thụ văn hóa, phát huy tiềm năng sáng tạo văn hóa của nhân dân.
Với tinh thần học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ  Chí Minh, giúp 

học sinh quyết tâm học tập và noi theo tư tưởng văn hóa của Người để từng bước  
xây dựng được nền văn hóa tiên tiến, bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc 
trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế.

................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 13 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

IV. CÁCH TIẾN HÀNH VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:
 
1. Cách tiến hành:
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào dạy học bộ môn Giáo dục công dân có  
hiệu quả, nhằm phát huy tính tích cực của học sinh là một vấn đề  quan trọng của 
việc đổi mới phương pháp bộ  môn hiện nay. Để  đạt được kết quả  tốt phụ  thuộc 
rất nhiều vào tổ chức dạy học bộ môn, có thể tiến hành như sau:
­ Trong dạy học bộ môn, tuỳ  theo điều kiện cụ  thể, trình độ  học sinh, giáo 
viên chọn một hoặc một số câu phù hợp nhất với nội dung bài học, chứ không nhất 
thiết phải trình bày tất cả các câu sưu tầm được, nhằm đảm bảo thời gian và tính 
vừa sức của học sinh.
Ví dụ: Khi dạy về vị trí của giáo dục và đào tạo, giáo viên chọn câu: " Vì lợi  
ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người. Chúng ta 
phải đào tạo ra những người công dân tốt cho  nước nhà" 
Câu trên khẳng định: Giáo dục và đào tạo có vị  trí vô cùng quan trọng, nhằm xây 
dựng con người lao động mới cho xã hội. Phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế ­ xã  
hội. 

................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 14 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

 
­ Khi vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào dạy học bộ  môn, giáo viên cần 
giúp cho học sinh hiểu rõ, gắn gọn xuất xứ tài liệu, mối quan hệ giữa câu trích và  
nội dung bài học.
Ví dụ: Khi dạy  nhiệm vụ của giáo dục ­ đào tạo, giáo viên trích dẫn câu nói 
của Bác: " Thanh toán mù chữ là bước đầu nâng cao trình độ văn hoá. Trình độ văn  
hoá của nhân đân sẽ giúp chúng ta đẩy mạnh công cuộc kinh tế, phát triển dân chủ. 
Nâng cao trình độ  văn hoá của nhân dân cũng là một việc làm cần thiết để  xây 
dựng nước ta thành một nước hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh  
" 
+ Giáo viên đặt câu hỏi: 
Em hãy cho biết câu nói trên của Bác ra đời trong hoàn cảnh nào?
Câu nói của Bác đã nêu lên  nhiệm vụ gì của giáo dục và đào tạo?
Việc thực hiện nhiệm vụ đó hiện nay đạt kết quả như thế nào?
+ Học sinh thảo luận, trả lời câu hỏi, giáo viên nhận xét và hướng các em rút ra các 
điểm liên quan đến bài học.
­ Hướng dẫn học sinh sưu tầm tài liệu về  tư  tưởng của Bác để  vận dụng  
vào bài học, làm bài tập và chuẩn bị báo cáo trong các tiết sinh hoạt ngoại khoá...
Như vậy, việc vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong bộ môn Giáo dục công 
dân được có thể tiến hành trong tất cả các khâu của quá trình dạy học.

2. Kết quả nghiên cứu:
Đa số  Giáo viên và Học sinh đều nhận thức đúng đắn, thấy được vai trò, ý  
nghĩa của tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh và phương pháp học tập mới. 
Kết quả thu được rất khả quan, hầu hết các em biết vận dụng tư tưởng Hồ 
Chí Minh  ở  hầu hết các khâu của quá trình dạy học bộ  môn: trình bày kiến thức  
mới; làm bài tập, sinh hoạt ngoại khoá. Cụ  thể  tiến hành khảo sát  ở  lớp 11A1,  
11A4, 11C2 năm học 2010 ­ 2011 đạt được kết quả như sau:
­ Lớp 11A1 (52 học sinh)
Điểm 9­10
SL

TL

Điểm 7­8
SL

TL

Điểm 5­6
SL

TL

Điểm dưới 5
SL

TL

................................................................................................................................................................................................

GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 15 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

5

9,6%

29

55,8%

16

30,8%

2

3,8%

­ Lớp 11A4 (52 học sinh)
Điểm 9­10
SL
7

TL

13,3%

Điểm 7­8
SL
25

TL
48,1%

Điểm 5­6
SL
15

TL
28,1%

Điểm dưới 5
SL
5

TL
9,5%

­ Lớp 11C2 (53 học sinh)
Điểm 9­10
SL
10

TL
18,9%

Điểm 7­8
SL
29

TL
54,7%

Điểm 5­6
SL
13

TL
24,5%

Điểm dưới 5
SL
1

TL
1,9%

V. KẾT LUẬN:
Vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học môn Giáo dục công 
dân  ở  trường Trung học phổ  thông nhằm phát huy tính tích cực của học sinh góp  
phần nâng cao chất lượng bộ môn và giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh cho các em.  
Qua đó trang bị cho các em những tri thức khoa học, phẩm chất chính trị, đạo đức  
cách mạng và năng lực hoạt động thực tiễn, hiểu rõ vị trí và hành động của cá nhân  
mình đối với gia đình, tập thể, dân tộc, nhân loại và với chính bản thân. Hơn thế, 
................................................................................................................................................................................................

GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 16 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào dạy học bộ  môn bộ  môn Giáo dục công dân 
không chỉ cung cấp cho các em những tri thức lí luận mà còn giúp cho các em hình 
thành phương pháp tư duy, hành động hàng ngày, phù hợp với hoàn cảnh trong từng 
giai đoạn phát triển của thời đại, của dân tộc.   Đồng thời khắc phục cách nhìn 
chưa đúng của các em đối với bộ môn. Trên cơ sở đó, giúp các em thấm nhuần tư 
tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam là "Đảng lấy chủ  nghĩa Mác ­ Lênin và tư 
tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động".  
Trong bối cảnh hiện nay, khi các thế  lực thù địch đang tìm cách tấn công nền  
tảng tư tưởng của Đảng nhằm đẩy chúng ta đi chệch hướng thì việc đấu tranh để 
bảo vệ, phát triển và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí 
Minh càng trở  nên quan trọng và được xem là nhiệm vụ  hàng đầu trong công tác 
chính trị, tư tưởng và lí luận của toàn Đảng, toàn dân ta.
Với tinh thần đó người giáo viên nói chung và giáo viên GDCD nói riêng phải  
thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, vì đó là ngọn hải đăng, là ánh hào quang chói  
lọi soi sáng con đường chúng ta đi, là cẩm nang quý báu để xây dựng nên bài giảng  
sống động, góp phần hình thành những phẩm chất, nhân cách của người Việt Nam 
trong giai đoạn cách mạng hiện nay, phù hợp với xu thế  phát triển của thời đại  
như mục tiêu môn học đã đề ra.
Vì thời gian có hạn chắc có lẽ nội dung đề tài cũng chưa được đầy đủ theo ý  
muốn, và tôi cũng sẽ cố gắng bổ sung thêm trong các năm học kế tiếp. 
Kính mong Hội đồng khoa học và quí thầy (cô) góp ý để  đề  tài ngày một 
hoàn thiện hơn. Tôi chân thành cảm ơn !

VI. KIẾN NGHỊ:
­ Các cấp lãnh đạo, quản lý tổ  chức thường xuyên các lớp bồi dưỡng về  tư 
tưởng Hồ  Chí Minh cho giáo viên dạy bộ  môn Giáo dục công dân  ở  các trường  
Trung học phổ thông  .
­ Trang bị thêm tài liệu Hồ Chí Minh cho thư viện  ở các trường Trung học phổ 
thông để giáo viên và học sinh có điều kiện tham khảo. 

VII. PHỤ LỤC

................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 17 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ GIÁO DỤC ­ ĐÀO TẠO
                                                                                                      (Sưu tầm)
Nửa cuối thế kỷ XX sự phát triển về kinh tế­ xã hội không đồng đều đã làm  
cho khoảng cách giữa các nước ngày càng lớn, dẫn đến sự phân hoá rõ rệt. Nước ta  
thuộc những nước chậm phát triển. Để  rút ngắn khoảng cách phát triển của nước  
ta với các nước phát triển là vấn đề mang tính chất chiến lược của sự nghiệp công 
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước ta ngày nay.
Trên con đường phát triển đất nước theo định hướng XHCN, chúng ta không 
thể cóp nhặt một khuôn mẫu nào cho mình. Vấn đề  đặt ra cho chúng ta là phải đi  
lên bằng nội lực, trí tuệ  của bản thân mình. Nhưng để  có trí tuệ  đó chúng ta phải  
lấy nhân vật trung tâm là thế hệ trẻ hiện nay, thế hệ trẻ hiện tại là tương lai của 
thế kỷ XXI.

Con người là yếu tố quyết định sự phát triển của xã hội, quyết định số phận 
của dân tộc, nhưng yếu tố con người phải được hiểu trong sự đồng nhất với yếu  
tố trí tuệ. Trí tuệ là cái cốt lõi của khái niệm con người hiện đại.
Chiến lược giáo dục với tư cách là một chiến lược nhằm đạt tới những giá 
trị nhân bản phù hợp với nền văn minh cao nhất, hoàn toàn hướng vào mục tiêu làm  
cho CNXH ngày càng phát triển trong đời sống của mỗi con người. Mục đích cuối  
cùng của CNXH là điều kiện để  tăng giá trị  nhân cách con người và con người là 
yếu tố quyết định sự thành công của CNXH: "muốn có chủ nghĩa xã hội trước hết  
phải có con người xã hội chủ nghĩa" (Hồ Chí Minh).
Vấn đề  cơ  bản là phải đặt tương lai vào thế  hệ  trẻ  tạo điều kiện để  họ 
hoàn thành nhiệm vụ, chứ  không phải suy nghĩ thay họ, không làm thay họ. Điều  
quan trọng là phải làm thế nào để tạo ra những giá trị nhân cách mới ở thế hệ trẻ.  
Những giá trị  đích thực của thời đại đòi hỏi chứ  không phải do mong muốn chủ 
quan của bất cứ người nào.
Để giải đáp những vấn đề do thời đại đặt ra cho chúng ta có thể tìm trong tư 
tưởng của Bác Hồ  về giáo dục với những chỉ bảo quan trong. Mẫu nhân cách mà 
Bác Hồ hướng tới trong XHCN là công dân của một nước độc lập, tự do. Nó hoàn  
toàn khác về  chất so với nhân cách người nô lệ  của chế  độ  thuộc địa, hoặc mẫu  
nhân cách thần dân của xã hội phong kiến trước đây. Đó là những nhân cách được 
phát triển hết những năng lực, nhân tính cuả  con người, những con người có khả 
năng sáng   tạo ra những giá trị  mới, những con người hữu ích cho Tổ  quốc, làm  
chủ xã hội, làm chủ tự nhiên và làm chủ bản thân mình. Phương thức để hình thành  
nên mẫu nhân cách ấy đòi hỏi phải có nhiệm vụ  của nền giáo dục đào tạo. Trong 
thư gửi học sinh nhân ngày khai trường. Bác Hồ viết: " Ngày nay các em được may 
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 18 .................................................................................................................................................

...............
Sáng kiến kinh nghiệm

mắn hơn cha anh là được hấp thụ  một nền giáo dục của một nước độc lập, một  
nền giáo dục nó sẽ  đào tạo các em nên những người công dân hữu ích cho nước  
Việt Nam, một nền giáo dục làm phát triển hoàn toàn những năng lực sẵn có của  
các em". Vấn đề không phải là ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành  
mặc dù đây vẫn là khát vọng của nhiều dân tộc và của hàng triệu người Việt Nam 
hôm nay. Mà là chất lượng con người , là giá trị nhân cách do nền giáo dục xã hội 
tạo ra, đó là những con người phát triển cao về trí tuệ,  cường tráng về  thể  chất,  
phong phú về  tâm hồn và trong sáng về  đạo đức, ngang tầm với sự  đổi mới của  
đất nước. Đó là con người sẽ  làm chủ  và là lực lượng chính của sự  nghiệp công  
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước nhằm đi lên mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, 
xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Mẫu nhân cách đó hướng tới thế hệ trẻ của  
dân tộc, những người chủ  tương lai của nước nhà. Tương lai của dân tộc ta sáng  
lạn hay  ảm đạm phụ  thuộc rất nhiều vào thế  hệ  trẻ  và chiến lược giáo dục­ đào  
tạo hôm nay. Hơn 50 năm trước Bác Hồ  cũng đã nói: “Thanh niên là người chủ 
tương lai của nước nhà. Thật vậy nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần  
lớn là do các thanh niên. Thanh niên muốn làm chủ  tương lai cho xứng đáng thì 
ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình. Phải ra làm việc để 
chuẩn bị  cái tương lai đó”. Vấn đề  thanh niên là vấn đề  của tương lai đất nước 
không tách rời nhau, bàn về tương lai mà không bàn về thanh niên là không tưởng.
Sự  phát triển của quốc gia dân tộc phụ  thuộc rất nhiều vào nguồn lực con 
người. Nguồn lực con người gắn liền với năng lực trí tuệ và tinh thần của thế hệ 
trẻ. Trong thời đại khoa học công nghệ và tin học con người đưa đất nước tiến lên  
không chỉ và không thể bằng sức mạnh cơ bắp mà chủ yếu là sức mạnh tri thức, trí 
tuệ. Dự  cảm điều đó Bác Hồ  đã căn dặn thanh thiếu niên, học sinh: “Ngày nay 
chúng ta phải xây dựng lại cơ  đồ  mà tổ  tiên đã để  lại cho chúng ta, làm sao cho 
chúng ta theo kịp các nước khác trên hoàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó nước 
nhà trong mong chờ  đợi  ở  các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có trở  nên tuơi  

đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để  sánh vai với các 
cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ  một phần lớn  ở  công học tập của  
các em”.
Với xu thế toàn cầu hoá, Quốc tế hoá, giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ 
tỏ ra có ưu thế mạnh trong cạnh tranh và phát triển. Các “con rồng”, “con hổ” châu 
Á có sự phát triển kinh tế nhảy vọt trong vài thập kỷ gần đây, bởi họ biết đầu tư 
cho giáo dục­ đào tạo.  Ở  nước ta hiện nay cần đến nhiều nguồn lực cho sự  phát 
triển, trong đó nguồn lực con người giữ vai trò chủ  đạo. Các nguồn lực khác như 
vốn, tài nguyên, kỹ  thuật… tuy rất quan trọng nhưng giữ vai trò tiềm năng. Nhận  
thức rõ điều đó, kế  thừa những tư  tưởng của Bác Hồ, Đảng ta trong đường lối, 
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 19 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

cương lĩnh của mình đã có một quyết sách đúng đắn: coi khoa học­ công nghệ, giáo 
dục đào tạo là quốc sách hàng đầu để công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Về  nội dung giáo dục­ đào tạo Bác Hồ  cũng đã phác thảo một nội dung 
phong phú và toàn diện để  hình thành nên phẩm chất những con người mới vừa 
“hồng” vừa “chuyên”. Trong giáo dục và học tập phải chú trọng đủ các mặt: “Đạo  
đức cách mạng, giác ngộ  xã hội chủ  nghĩa, văn hoá kỹ  thuật, lao động và sản  
xuất”.
Giáo dục đạo đức cách mạng, giác ngộ lý tưởng XHCN cho thế hệ trẻ hôm 
nay ngoài lòng trung thành với Tổ quốc, với nhân dân, với Đảng phải đặc biệt chú 
ý giáo dục ý chí quyết tâm đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, vươn tới  
giàu mạnh. Mục tiêu của đất nước trong giai đoạn hiện nay không chỉ  là độc lập,  

tự  do mà còn hạnh phúc của cả  dân tộc và mỗi con người. Bác Hồ  cũng đã từng  
nói: “Nếu nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc tự  do, thì độc lập cũng 
chẳng nghĩa lý gì”. Do vậy, hạnh phúc tự do là mục tiêu ta phải phấn đấu. Để cho  
thế hệ trẻ có động lực, có ý thức vươn lên cần phải giúp họ hiểu được giá trị của 
truyền thống. Đó là chủ nghĩa yêu nước, ý chí độc lập tự do quyết tâm phấn đấu vì 
mục tiêu: Dân giàu nuớc mạnh, xã hội công bằng, dân chủ  văn minh. Muốn vậy 
cần phải khơi dậy tinh thần tự hào dân tộc, ý chí vươn lên tự lực tự cường của dân  
tộc. Đồng thời cần làm cho thế  hệ  trẻ  thấy được cái nhục của sự  nghèo nàn của  
sự mất nước trước đây.
Nền giáo dục của chúng ta trước đây xây dựng trên nền tảng kinh tế­ xã hội  
cổ truyền: nông nghiệp, nông thôn, nông dân. Ngày nay nền giáo dục phải đi vào xã  
hội hiện đại, kinh tế thị trường định hướng XHCN, khoa học và công nghệ  nhằm  
phát huy sự sáng tạo của cá nhân trong nhiều lĩnh vực.
Nền văn minh công nghiệp ngày nay cần đến con người có trình độ học vấn  
cao và chuyên môn hoá sâu. Trước đây người không biết đọc, biết viết mới coi là 
mù chữ. Ngày nay người có bằng đại học mà không biết sử  dụng máy vi tính và  
ngoại ngữ  có thể  coi là mù chữ. Do đó việc trang bị  tri thức khoa học, năng lực 
công nghệ  và tư  duy sáng tạo là một yêu cầu cấp bách cho người xây dựng đất  
nước hiện nay và mai sau. Bác Hồ  cũng khẳng định: “Chủ  nghĩa xã hội cộng với  
khoa học chắc chắn sẽ đưa loài người đến hạnh phúc vô tận”.
Ngày nay công nghệ  và tin học có xu thế  toàn cầu hoá, vai trò của cá nhân  
ngày càng tăng lên và vượt ra khỏi phạm vi một cộng đồng, vượt ra khỏi biên giới 
quốc gia. Con người nhờ  vào công nghệ  thông tin hiện đại có thể  thâu tóm thông 
tin nhanh chóng và tích luỹ những năng lực mới mẻ. Do đó cá nhân có tính độc lập 
cao, tự hoàn thiện mình và tác động mạnh mẽ đến bước tiến cũng như số phận cá 
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam

- 20 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

cộng đồng và cả nhân loại. Vấn đề đặt ra là cần phải có một chiến lược giáo dục­  
đào tạo để phát huy nhanh chóng vai trò của cá nhân như  một động lực phát triển 
đất nước và hạn chế mặt tiêu cực của xu thế đó.
Giáo dục văn hoá là một vấn đề  rất rộng và sâu sắc được Bác Hồ  gắn với 
việc giáo dục đạo đức giáo dục khoa học­ kỹ thuật và lao động. Ở đây chỉ đề  cập 
đến giáo dục văn hoá nhân văn cho các thế  hệ  hôm nay và mai sau mang một ý  
nghĩa nhân sinh cao cả. Bởi trước một thực tế  sự  phát triển của khoa học­ công  
nghệ đã đưa lại những giá trị nhân văn kỹ thuật cho nhân loại song cũng đặt trước 
nhân loại những thách thức to lớn làm biến đổi những nhận hướng giá trị xã hội và 
chuẩn mực đạo đức cộng đồng. 
Nền khoa học­ công nghệ  phát triển vì bản thân nó thì nó cũng dẫn con  
người đến tình trạng làm nô lệ  cho những gì mà do chính con người tạo ra. Con  
người sẽ  bị  vắt cạn kiệt sức lực của mình để  đáp  ứng sự  thay đổi nhanh, chóng  
mặt của khoa học công nghệ. Hơn nữa con người có thể  trở  thành vật liệu của  
khoa học khi khoa học có thể  cấy ghép được các bộ  phận cơ  thể  của người này 
cho người khác. Đặc biệt với sự thành công của công nghệ gien để tạo ra hàng loạt 
con người với những đặc tính nào đó. Sự  thành công của việc thụ  tinh trong  ống  
nghiệm, việc nhân bản vô tính có thể thay đổi hành vi của hôn nhân để tạo ra con  
người bằng công nghệ và tất nhiên khi tạo ra con người như là sản phẩm của công 
nghệ, thì nó cũng có thể tiêu diệt con người như là một sản phẩm công nghệ. Mặt 
trái của sự phát triển khoa học công nghệ là hiểm hoạ của nhân loại về nhân sinh,  
về đạo đức, lối sống chính vì vậy giáo dục văn hoá nhân văn là cứu cánh của nhân 
loại trong tương lai.
 Nhớ lại những quan điểm, những tư tưởng chỉ đạo của Bác Hồ về giáo dục 
và đào tạo, về  chiến lược phát triển con người  để  chúng ta cùng suy gẫm về 
những vấn đề của đất nước của thời đại đặt ra.

ThS. Đỗ Bình Định

................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 21 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

VIII. TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Tài liệu Giáo dục công dân 11. Nxb Giáo dục, 2006
2. Sách giáo viên Giáo dục công dân 11. Nxb Giáo dục, 2006
3. Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995.
4. Sử  dụng tài liệu Hồ  Chí Minh vào dạy học Giáo dục công dân  ở  trường Trung 
học phổ thông. Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, 2002.
3­ Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh – NXB Chính trị Quốc gia – Hà Nội 2003
4­ Luật Giáo dục – NXB Chính trị Quốc gia – Hà Nội – 2005.
5. Các văn kiện đại hội Đảng.
6. Báo chí liên quan.....

................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 22 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

IX. MỤC LỤC.
Trang
vấn  1 

I.
 
Đặt
 
đề........................................................................................................  
II. Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc vân dụng tư tưởng Hồ Chí vào dạy 
học   môn   Giáo   dục   công   dân   ở   trường   Trung   học   phổ 
thông.....................................    
   1. Cơ sở lí luận.                                                                                                
   2. Cơ sở thực tiễn.                                                                                            
III. Tư tưởng Hồ Chí Minh vận dụng vào giảng dạy bài 13 :"Chính sách
giáo dục và đào tạo và khoa học và công nghệ, văn hóa" môn Giáo dục công 
dân 11 ở  trường Trung học phổ 
thông.  .............................................................                                                     

2
2
2

4
4
7
9

................................................................................................................................................................................................

GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 23 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

   1. Chính sách giáo dục và đào tạo. 
   2. Chính sách khoa học và công nghệ. 
   3. Chính sách văn hóa                                                                               
IV.   Cách   tiến   hành   và   kết   quả   nghiên 
cứu...........................................................                                  
   1. Cách tiến hành. 
   2. Kết quả nghiên cứu. 
V.  Kết 
luận.........................................................................................................             
VI. Kiến 
nghị.......................................................................................................                
VII. Phụ 
lục.........................................................................................................                
VIII.
 
Tài
 
liệu
 
tham 
khảo...................................................................................... 

CỘNG HÒA XàHỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập ­ Tự do ­ Hạnh phúc

12
12
13
14
14
15
19

Mẫu SK2

................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam


- 24 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

PHIẾU ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học: 2010 ­ 2011
I.Đánh giá xếp loại của HĐKH Trường THPT Lê Quý Đôn
1. Tên đề tài: Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào dạy học bài 13: 
2. Họ và tên tác giả: Bùi Thị Anh Thi.
3. Chức vụ: Giáo viên
                   Tổ: Sử­Địa­Công dân
4. Nhận xét của Chủ tịch HĐKH về đề  tài: Vận dụng tư  tưởng Hồ  Chí Minh vào 

dạy học bài 13: "Chính sách giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, văn hóa" 
môn Giáo dục công dân 11 ở trường Trung học phổ thông. 
a) Ưu điểm: 
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
b)Hạn chế: 
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
5. Đánh giá, xếp loại:
Sau khi thẩm định, đánh giá đề tài trên, HĐKH Trường 
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
thống nhất xếp loại : .....................
       Những người thẩm định:                                        Chủ tịch HĐKH
            (Ký, ghi rõ họ tên)                                       (Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên)
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
II. Đánh giá, xếp loại của HĐKH  Sở GD&ĐT  Quảng Nam
Sau khi thẩm định, đánh giá đề  tài trên, HĐKH Sở  GD&ĐT Quảng Nam 
thống nhất xếp loại: ...............
       Những người thẩm định:                                        Chủ tịch HĐKH
            (Ký, ghi rõ họ tên)          
PHIẾU CHẤM ĐIỂM, XẾP LOẠI SÁNG KIÊN KINH NGHIỆM.
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam

- 25 .................................................................................................................................................
...............
Sáng kiến kinh nghiệm

Năm học: 2010­2011
(Dành cho người tham gia đánh giá, xếp loại  SKKN)
HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
Trường THPT Lê Quý Đôn
­ Đề tài: Tên đề tài: Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào dạy học bài 13
 ­  Họ và tên tác giả: Bùi Thị Anh Thi.
­ Chức vụ: Giáo viên.    Tổ: Sử ­ Địa ­ CD .
­ Điểm cụ thể:
Phần
Nhận xét của người đánh 
Điểm tối đa
Điểm 
giá xếp loại đề tài
đạt được
1.Tên đề tài
1
2.Đặt vấn đề
3. Cơ sở lý luận
1
4. Cơ sở thực 
2
tiễn
5 Nội dung 
9
nghiên cứu
6. Kết quả 

3
nghiên cứu 
7. Kết luận
1
8. Đề nghị
1
9. Phụ lục
10. tài liệu tham   
1
khảo
11.Mục lục
12.Phiếu đánh 
giá xếp loại
Thể thức văn 
1
bản, chính tả.
Tổng cộng
20đ
Căn cứ số điểm đạt được, đề tài trên được xếp loại:                           
Người đánh giá xếp loại đề tài:
(ký, ghi rõ họ tên)
 (Ký, đóng dấu, ghi rõ họ tên)
................................................................................................................................................................................................
GV thực hiện: Bùi Thị Anh Thi............................................................... Trường THPT Lê Quý Đôn­ Tam Kỳ­ Quảng 
Nam