Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

 I. Phần mở đầu
1.1 Lý do chọn đề tài
Âm nhạc là món ăn tinh thần không thể  thiếu được của tuổi thơ, giúp 
cho cảm xúc các em thêm sâu sắc tâm hồn thêm trong sáng, ước mơ thêm bay 
bổng. Những cảm xúc đó hằng ngày theo sát, nhắc nhở các em thực hiện năm  
điều Bác Hồ  dạy, phấn đấu trở  thành con người toàn diện, có ích cho đất 
nước sau này.
Có rất nhiều phương pháp truyền đạt khi dạy hát, dạy tập đọc nhạc, 
dạy kể chuyện âm nhạc và cũng tùy thuộc vào mỗi giáo viên có mỗi phương 
pháp truyền đạt khác nhau cùng với kinh nghiệm của mỗi người.
Riêng đối với nội dung dạy “ Tập đọc nhạc’’ có rất nhiều giáo viên nghĩ 
rằng chỉ  đàn lên là học sinh đọc được, sai chỗ  nào thì dừng lại sửa. Với tôi 
cách nghĩ đó nên áp dụng cho phương pháp dạy hát thì phù hợp hơn. Khi nghe  
giáo viên đàn bài hát có sẵn lời ca thì các em hát theo được, còn đọc nhạc mà 
chỉ  nghe thôi thì chỉ  có học sinh giỏi mới thực hiện được, phải cho các em  
được quan sát trực tiếp vào bảng phụ, chỉ  từng nốt nhạc cụ thể  cho các em  
thấy được nốt nằm  ở  vị  trí đó là nốt gì để  các em nắm được. Các em nắm 
được nốt rồi thì mới kết hợp cho nghe đàn và được nghe nhiều lần. Để giúp 
các em đọc được và thực hành tốt  phải thực hiện một lúc cả  3  giác quan 
như: mắt nhìn ­ tai nghe ­ miệng đọc kết hợp gõ phách, qua đó giúp các em  
phaùt trieån tai nghe và phaùt trieån giọng. Vì vậy giáo viên phải có 
những phương pháp, kinh nghiệm tối  ưu để  truyền đạt, với tôi trên lớp tôi  
luôn dạy hết mình, luôn quan tâm, theo sát học sinh trong tiết dạy của mình, 
luôn áp dụng phương pháp nhẹ nhàng, thích hợp tùy vào từng đối tượng học 
sinh, cùng với mong muốn đưa Tập đọc nhạc thực sự  gần gũi với các em 
đồng thời đem lại  hiệu quả cao khi giảng dạy nội dung này. 
Tôi mong muốn được chia sẽ với tất cả đồng nghiệp nhằm học hỏi, trao  
đổi và rút kinh nghiệm để  ngày càng có những phương pháp dạy tập đọc 
nhạc hiệu quả  hơn nữa, thông qua đề  tài:   “Bồi dưỡng kĩ năng tập đọc  

nhạc cho học sinh Tiểu học”
I.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
­ Học sinh hiểu bản chất của Tập đọc nhạc là quá trình khám phá ra giai 
điệu bản nhạc.
­ Học sinh nắm vững tên nốt nhạc, có kĩ năng giải mã về  cao độ  và  
trường độ  của nốt nhạc để  đọc đúng giai điệu, biết đọc bài Tập đọc nhạc 
kết hợp gõ phách hoặc đánh nhịp.
Hồ Thị Lương                                                ­ 1 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

­ Giúp học sinh phát triển tai nghe, cảm thụ  về  âm thanh, tư  duy sáng  
tạo, hỗ trợ việc học hát và phát triển năng khiếu âm nhạc của các em.
­ Tạo tâm lý thoải mái, hứng thú, ý thức học tập tốt mỗi khi học Tập  
đọc nhạc, đồng thời kích thích tiềm năng nghệ  thuật, kỹ  năng sáng tạo, phát 
triển khả  năng cảm thụ  âm nhạc. Giúp học sinh có kiến thức cơ  bản, vững 
chắc về âm nhạc, làm nền tảng cho các em học tốt hơn chương trình âm nhạc 
ở các lớp sau.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh khối 4, khối 5 trường Tiểu học Lý Tự  Trọng , huyện Krông 
Ana, 
tỉnh Đăklăk
I.4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Phân môn Tập đọc nhạc của học sinh khối 4 và khối 5
I.5. Phương pháp nghiên cứu
­ Phương pháp quan sát sư phạm
­ Phương pháp trải nghiệm thực tế
­ Phương pháp phân tích tổng hợp

­ Phương pháp thực hành\
­ Khảo sát trình độ học sinh
II. Phần nội dung
II.1. Cơ sở lý luận
      Hiện nay trên Thế  Giới có rất nhiều công trình nghiên cứu về  vai trò của âm 
nhạc đối với đời sống của con người và sự tác động của âm nhạc tới sự hình thành 
và phát triển nhân cách sống đăc biệt là lứa tuổi tiểu học.
     M. Gorki nhận xét: “Âm nhạc có tác động kì diệu đến tận đáy lòng, nó khám phá 
ra các phẩm chất cao quí của con người. Chính vì vậy, người lớn cần đặc biệt quan  
tâm đến việc giáo dục âm nhạc cho trẻ càng sớm càng tốt”.
       Ở Việt Nam cũng có một số nhà sư phạm nghiên cứu về một số phương pháp  
giảng dạy âm nhạc trong các trường phổ thông. Như Giáo sư Dương Viết Á chuyên 
nghiên cứu các làn điệu dân ca để  vào các trường học phổ  thông,Nhạc sĩ Hoàng  
Long là chủ biên của sách nghệ thuật 1,2,3,NXB Giáo dục Hà Nội 2001­2003.Đồng 
thời cũng là chủ  biên của cuốn sách   Hỏi đáp về  phương pháp dạy học 1,2,3 và  
Nghệ thuật 4,5NXB Giáo dục, Hà Nội, 2004.
Hồ Thị Lương                                                ­ 2 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

      Việc lựa chọn các phương pháp dạy học không còn là vấn đề  mới mẻ,nhưng  
dạy như  thế  nào, phối hợp các phương pháp dạy học ra sao để  học sinh học mà  
không bị nhàm chán, không bị gò bó hay ép buộc, làm cho học sinh cảm thấy thích 
thú, hào hứng, phấn khởi sau mỗi giờ học nhạc thì bản thân tôi qua nhiều năm trực  
tiếp giảng dạy âm nhạc cũng đã ứng dụng một số phương pháp dạy học nhằm bồi  
dưỡng kỹ  năng học Tập đọc nhạc cho học sinh. Từ đó giúp trẻ  tự  tin, mạnh dạn,  
hứng thú với các bài Tập đọc nhạc, đọc đúng cao độ, tiết tấu các nốt nhạc.

II.2. Thực trạng
a. Thuận lợi – khó khăn
* Thuận lợi
    ­  Cho đến nay các trường đã có giáo viên dạy Âm nhạc, phong trào học Âm nhạc  
ngày càng sôi nổi, hầu hết các em học sinh hào hứng học và môn học đã được chú 
ý. Tất cả  mọi người đã hiểu được đây là một môn học nghệ  thuật, môn học có  
đóng góp rất lớn đến việc giáo dục trẻ, môn học góp phần   không nhỏ  vào việc  
hình thành nhân cách và phát triển toàn diện cho học sinh. Vì vậy không ít giáo viên,  
học sinh, các bậc phụ huynh đã coi trọng và đầu tư cho môn học.
      Để giảng dạy môn Âm nhạc trong chương trình đào tạo được thành công, điều 
này phụ  thuộc rất nhiều vào các yếu tố  như  : Tài liệu, phương tiện, đồ  dùng trực 
quan.
      Trường Tiểu học Lý Tự Trọng được trang bị một số đồ dùng cần thiết cho việc  
giảng dạy Âm nhạc và học như : Bộ đồ dùng dạy học từ lớp 1 đến lớp 5, sách tham  
khảo, một số tranh ảnh, đàn Organ, thanh phách, bảng phụ các bài Tập đọc nhạc…
phương tiện dạy học được nhà nước và các cấp lãnh đạo quan tâm, đầu tư nên việc  
dạy học ngày càng được cải thiện đem lại hiệu quả rõ rệt. 
    * Khó khăn
   Tuy nhiên việc vận dụng các dụng cụ hỗ  trợ  cho việc dạy và học của giáo viên 
chưa linh hoạt, một số đồ dùng được trang bị chưa hợp lí không sử dụng được. Bên 
cạnh đó do quan niệm của một số giáo viên, phụ  huynh về  môn học còn hạn chế, 
chưa coi trọng  môn học, chưa quan tâm mua sắm đồ dùng học tập cho học sinh, ...

Hồ Thị Lương                                                ­ 3 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

     Lứa tuổi các em còn quá nhỏ  để  hiểu rõ về  nhịp, phách, tiết tấu, một số 

em gõ đệm chưa chuẩn, một số  em chưa nhớ  vị  trí các nốt nhạc, nhiều em 
không có năng khiếu về nghe và cảm thụ âm nhạc. Đặc bieät là bản thân các 
em, nhiều em chưa nhớ hết các nốt nhạc, vì vậy giáo viên phải mất khá nhiều 
thời gian để  dạy cái căn bản nhất về kiến thức lớp 3, đó là cho các em nắm 
được tên nốt và vị trí nốt ở trên khuông nhạc
b. Thành công – hạn chế
* Thành công
Đa số học sinh đều háo hức tham gia các hoạt động giáo dục âm nhạc và 
đã biết phân biệt rõ các hình nốt nhạc, trường độ các nốt, đọc tương đối đúng 
tên gọi và cao độ  các nốt nhạc. Đọc tương đối tốt các bài Tập đọc nhạc có 
trong chương trình.
* Hạn chế
Ở  độ  tuổi này các em còn hiếu động nên chưa tập trung chú ý khi giáo  
viên hướng dẫn. Khi đọc bài Tập đọc nhạc trước lớp các em còn thiếu tự tin  
dẫn đến đọc chưa chính xác cao độ, đọc sai tên nốt nhạc
c. Mặt mạnh ­ mặt yếu
* Mặt mạnh
Đa số  các em nắm chắc kiến thức môn học, kết quả  học tập của học 
sinh khối 4 và khối 5 trong thời gian qua có nhiều chiều hướng tích cực, chất 
lượng nâng cao, tất cả các em đều hoàn thành môn học. Âm nhạc giúp các em  
có tinh thần thoải mái để hứng thú học các môn học khác.
* Mặt yếu
Khả năng ghi nhớ của các em chưa tốt, có khi tiết học này nhớ, tiết sau  
đã quên. Việc cảm  nhận về  cao độ, tiết tấu đối với học sinh tiểu học còn  
hạn chế
d. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
* Nguyên nhân của thành công
Trong quá trình v ận d ụng đề  tài tôi đã thu đượ c mộ t số  thành công 
nhất  đị nh . Đa số  các em  yêu thích môn họ c, các em  đã biết đọ c, viết 
đúng các bài T ập đọ c nhạ c. Sử d ụng hi ệu qu ả đồ  dung dạ y họ c.

* Nguyên nhân của h ạn ch ế
Về  CSVC c ủa tr ườ ng ch ưa th ật đầ y đủ , chư a có phòng chứ c năng 
riêng để  họ c Âm nhạc nên trong giờ  học còn nhiều hạn ch ế  nh ư  : không  
Hồ Thị Lương                                                ­ 4 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

sử  dụng h ết các nhạ c cụ, ch ưa có không gian tham gia m ột s ố  trò chơ i  
âm nh ạc...
Do môn h ọc đòi hỏi ph ải có năng khi ếu nên một số  em còn đọ c sai 
cao độ , ch ưa đọ c đúng tên nố t nh ạc, ch ưa bi ết gõ đệ m chính xác theo  
nhịp, phách, ti ết t ấu. 
Điều ki ện gi ảng d ạy c ủa giáo viên còn hạ n chế, các tài liệ u tham 
khảo,   ph ục   vụ   d ạy   T ập   đọ c   nhạ c   như   tranh   trò   chơ i   âm   nhạ c   còn   ít, 
ch ưa phong phú.
Trườ ng có một số  em là họ c sinh đồ ng bào, các em tiếp thu ch ậm và  
còn rụt rè, nhút nhát.
Ý th ức h ọc t ập và khả  năng tiếp thu c ủa m ột s ố  học sinh ch ưa cao.
Mộ t số  phụ  huynh ch ưa quan tâm, nhắc nhở  con em mình họ c tập, 
cũng nh ư chu ẩn b ị đồ  dùng họ c tập môn Âm nhạ c chưa đầ y đủ .
e. Phân tích, đánh giá các v ấn đề  về  thự c tr ạng mà đề  tài đặ t ra
Đố i với học sinh Ti ểu h ọc tâm lý các em ch ưa  ổn đị nh, trí tuệ  các  
em   phát   tri ển   ch ưa   hoàn   chỉnh   nên   các   em   h ọc   d ễ   thu ộc   nh ưng   nhanh  
quên, m ỗi ti ết h ọc âm nhạc th ời l ượ ng ch ỉ  có 35 đế n 40 phút mà phân  
môn T ập đọ c nhạc ch ỉ  có thờ i gian kho ảng 20 phút để  họ c một bài Tậ p 
đọ c nh ạc nên ít có thời gian để  kiểm tra, ch ỉnh s ửa   cho t ừng h ọc sinh.  
Hơ n nữa  ở  l ớp 3 các em  ch ỉ  có  mộ t tiết học  để  làm quen vớ i các nố t 
nhạc nên lên l ớp 4 các em ch ưa nh ớ  h ết v ị  trí các nốt nhạc trên khuông.  

Vậ y, làm th ế  nào để  giúp họ c sinh đọ c tố t các bài Tậ p đọ c nhạ c, nhớ  vị 
trí, tên g ọi, hình nốt, tr ườ ng độ  các nố t nhạ c là điề u trăn trở  củ a tôi mỗ i 
khi đến lớ p.
Để  các em h ọc t ập tốt h ơn. M ỗi giáo viên cầ n có tâm vớ i nghề, phải  
tự  họ c, t ự  tìm tòi, nghiên cứ u các phươ ng pháp dạ y họ c phù hợ p đố i vớ i  
từ ng nhóm đố i tượ ng h ọc sinh. Căn cứ  vào tài liệu hướ ng dẫn môn họ c, 
vào chu ẩn ki ến th ức k ỹ  năng để  kế t hợ p nhi ều ph ươ ng pháp trong một 
ti ết học, tổ  ch ức các trò chơ i  âm nhạ c giúp các em hứ ng thú họ c tậ p,  
giúp các em m ạnh d ạn, t ự  tin h ơn tr ướ c t ập th ể  và trong quá trình họ c 
tập ch ắc ch ắn các em sẽ  h ứng thú họ c tậ p và đạ t kế t quả  cao hơn.
II.3. Gi ải pháp, bi ện pháp
a. Mục tiêu củ a gi ải pháp, biện pháp
Để  thực hi ện đề  tài bả n thân tôi xác đị nh mụ c tiêu củ a đề  tài này là  
giúp học sinh xác đị nh đúng vị  trí các nố t nhạc trên khuông nhạ c, phân 
biệt đúng hình các n ốt nh ạc, ghi nh ớ  tr ườ ng độ  củ a mỗ i hình nố t nhạ c, 
Hồ Thị Lương                                                ­ 5 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

đọ c đúng cao độ  các bài T ậ p đọ c nhạ c trong ch ươ ng trình Tậ p đọ c nhạ c 
Tiểu h ọc. 
b. Nội dung và cách th ức thực hi ện gi ải pháp, biện pháp
1. Luyện tập cao độ
Đối với học sinh tiểu học, đây là một phần tương đối khó. Muốn vậy thì 
không phải chờ  đến lớp 4 khi có phần tập đọc nhạc trong bài học mới vội 
vàng cho học sinh tập đọc cao độ  của bài theo đàn. Điều đó không thể  mang  
lại kết quả  khả  quan được. Với tôi, ngay từ  lớp 1 tôi đã cho các em thường 
xuyên nghe giai   điệu của bài hát, làm quen  với chuỗi  âm thanh  đi lên,  đi 

xuống, đi ngang qua các trò chơi như: Nghe giai điệu đoán tên bài hát, nhận 
biết chuỗi âm thanh đi lên, đi xuống, đi ngang… giúp các em ý thức được 
phần giai điệu của các bài hát qua các trò chơi như: Hát thay lời ca bằng các 
nguyên âm a, o, i, e, u… theo giai điệu một bài hát nào đó. Chính những trò 
chơi đã lôi cuốn các em vào tiết học và những âm thanh của giai điệu các bài 
hát đã thấm dần vào tâm hồn các em một cách từ  từ  nhưng chắc chắn. Tiếp  
tục đến lớp 2 và lớp 3 khả năng nghe và phân biệt âm thanh đối với các em đã 
trở thành kĩ năng hết sức thuần thục, nhuần nhuyễn. Và khi ấy, tôi cho các em 
làm quen với các tên nốt nhạc qua các câu truyện kể và qua trò chơi "gọi tên  
nốt" hay "bảy anh em nhà nốt nhạc" … Qua trò chơi tên nốt nhạc đã trở  nên 
thân thiết, gần gũi với các em như  những người bạn. Có những em sau khi  
tham gia trò chơi trong tiết học xong thì khi ra ngoài các em đã gọi đùa nhau  
bằng chính tên nốt nhạc mà em đó vừa đóng vai. Qua đó ta có thể thấy bài học 
qua trò chơi ấy đã được khắc sâu vào tâm trí của học sinh.
Khi tiến hành luyện cao độ  cho những bài tập đọc nhạc cụ  thể, tôi thay  
đổi hình thức của thang âm độ  cao giúp học sinh hứng thú hơn khi luyện tập 
thay vì với hình thức truyền thống như: 

Thay bằng:

  SI
 LA
SON
PHA
MI

Hồ Thị Lương                                                ­ 6 ­                                               Tr
ường TH Lý tự 
RÊ
trọng

ĐÔ


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

Hoặc:

ĐÔ ọc sinh đã được chuẩn bị 
Bằng sự bồi dưỡng lâu dài và thường xuyên, h
  SI
kĩ năng đọc cao độ của nốt nhạc khá thuần thục và chuẩn xác. 
 LA
2. Luyện tập tiết tấu
Tuy phần tiết tấu tương đ
ối đơn giản hơn phần luyện cao độ  nhưng 
SON
không phải vì vậy mà học sinh dễ  dàng thực hiện. Bởi độ  dài của các hình  
nốt nhạc không phải đPHA
ược đo bằng cm như trong toán học mà được tính bằng 
MI
độ  dài vang lên của âm thanh. Đối với học sinh tiểu học thì đó là sự  trừu 
tượng khó nRÊ
ắm bắt. Vậy nên trong các trò chơi tôi đã lấy chính những mô 
hình nĐÔ
ốt nhạc như  hình nốt trắng, hình nốt đen, hình nốt móc đơn, hình nốt 
móc kép làm phần thưởng cho những nhóm hay những cá nhân vừa trả  lời 
đúng. Chính những phần thưởng ý nghĩa đó đã kích thích các em tích cực, năng 
động tham gia vào tiết học và cũng qua đó các em dễ  dàng nhớ  tên các hình 
nốt nhạc để  rồi sau đó việc nắm bắt độ  dài của mỗi hình nốt trở  nên đơn 

giản hơn.
Khi giới thiệu về độ  dài hình nốt tôi mô hình hoá cho học sinh dễ nhận 
ra.
Ví dụ:
Tôi dùng đàn mô phỏng độ dài của âm thanh bằng các bước chân 
Ví dụ: Nốt trắng: hai bước
Hồ Thị Lương                                                ­ 7 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

           Nốt đen: một bước
           Nốt móc đơn: Nửa bước chân
Với cách cụ  thể  hoá như  trên sẽ  giúp học sinh dễ  dàng phân biệt được  
sự  khác nhau về  độ  dài các hình nốt nhạc. Qua đó tôi tích cực giúp các em 
thực hành, luyện tập nhiều lần. Ngoài ra tôi còn cho các em luyện tập tiết tấu 
thông qua các trò chơi như: "Nghe tiết tấu đoán câu hát trong bài" hoặc "Nghe 
tiết tấu đoán tên bài hát". Trong chương trình âm nhạc của tiểu học có rất 
nhiều bài hát cùng chung tiết tấu giống nhau như bài: Em yêu hoà bình và Bầu  
trời xanh; bài:  Múa vui  và  Hoa lá mùa xuân… , thông qua trò chơi học sinh 
được thực hành, luyện tập một cách thường xuyên và qua đó học sinh sẽ nắm  
bắt, thực hành các bài tập tiết tấu một cách chính xác.
3. Đọc nốt nhạc trên khuông nhạc
Đây là phần khó nhất trong bài bởi vì chính phần này sẽ đánh giá kĩ năng  
thực hành của học sinh được tổng hợp từ  hai phần trên. Ở  lứa tuổi tiểu học  
sự  kết hợp cùng lúc vừa nhớ  tên nốt, độ  cao, vị  trí và hình tiết tấu của nốt  
nhạc đó là điều không hề đơn giản đối với các em. Nên tôi phải có sự chuẩn 
bị để rèn luyện cho các em từ những lớp dưới. Cũng thông qua trò chơi giúp  
các em nhớ nốt trên khuông như  trò chơi: "Khuông nhạc bàn tay" . Có thể  có 

hai cách thực hiện trò chơi này như:   
­    Tôi chỉ các vị trí nốt tương ứng trên bàn tay, học sinh nói tên nốt.
­    Tôi nói tên nốt, học sinh chỉ trên bàn tay của mình. 
  Ngoài ra còn có thể  tổ  chức cho học sinh tham gia trò chơi: "Gắn nốt 
nhạc trên khuông"… 
VD: Tôi chọn 2 nhóm, mỗi nhóm 7 học sinh. Mỗi nhóm được rút thăm 
một đề bài và yêu cầu các nhóm nối tiếp nhau gắn các nốt nhạc có trong thăm 
lên khuông nhạc. Nhóm nào gắn nhanh, đúng thì được thưởng một nốt nhạc 
xinh. Ban giám khảo là đại diện một số học sinh của lớp
VD: Trò chơi “ Lời chào nốt nhạc”
Khi bước vào lớp Tôi chào học sinh: Rê, Pha, La, Đô 
( Hoặc: Đồ Rê Mi Pha Sol La Si Đô)
Học sinh sẽ chào lại: Đồ, Mi, Sol, Si
( Hoặc: Đô Si La Sol Pha Mi Rê Đồ)
Thông qua các trò chơi thì việc nhớ  tên nốt đối với học sinh trở  nên dễ 
dàng hơn, dễ khắc sâu vào trí nhớ của các em hơn. Đó cũng chính là sự thành  
công trong việc thực hiện phương châm: "Học mà chơi, chơi mà học"
Hồ Thị Lương                                                ­ 8 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

Hay tạo điều kiện để các bạn học khá giỏi giúp đỡ các bạn yếu hơn ghi  
nhớ vị trí các nốt nhạc cũng là một biện pháp hiệu quả
4. Thực hành đọc bài tập đọc nhạc:
Với sự chuẩn bị chu đáo từ những lớp học dưới và với những kĩ năng đã  
được trang bị trong suốt ba năm học lớp 1, lớp 2 và lớp 3 thì đến khi trực tiếp 
thực hành bài tập đọc nhạc đầu tiên ở lớp 4 các em hào hứng tham gia và dễ 
dàng đọc chính xác bài tập đọc nhạc mà Tôi không cần phải vất vả  hướng 

dẫn và làm mẫu. Tuy vậy nhiệm vụ của tôi lại trở nên khó khăn hơn bởi giáo  
viên không chỉ  giúp học sinh thực hành bài tập đọc nhạc một cách nhuần 
nhuyễn, thuần thục mà còn phải duy trì hứng thú của học sinh trong khi tham  
gia tập đọc nhạc. Muốn vậy thì trong khi tổ chức cho học sinh tập đọc nhạc, 
Tôi lồng ghép các trò chơi thích hợp để  giúp học sinh tích cực, chủ  động khi 
tham gia giờ học như trò chơi: Em tập lái ô tô khi học bài tập đọc nhạc số 7 
(chương trình lớp 5),  trò chơi ghép hình  ảnh phù hợp nội dung bài tập đọc  
nhạc khi cho học sinh học bài tập đọc nhạc số 5, số 7, số 8 (chương trình lớp  
4) …
Dạy Tập đọc nhạc là dạy cách đọc (thông qua bài đọc) chứ  không phải 
chỉ dạy bài đọc theo kiểu truyền khẩu, phải cho học sinh  thực hiện 3 kĩ năng 
(Nhìn ­ nghe – đọc). 
Vì thế, dạy tập đọc nhạc buộc phải có bảng phụ  bài tập đọc nhạc để 
các em được quan sát trực tiếp, Tôi chỉ từng nốt nhạc cụ thể cho các em thấy  
được nốt nằm  ở vị  trí đó là nốt gì để  các em nắm được. Khi nắm được nốt 
rồi thì Tôi kết hợp cho các em nghe đàn để  nghe cao độ  chính xác và được 
nghe nhiều lần (được nhìn ­ được nghe).  
Bên cạnh đó Tôi dạy cách đọc sẽ  giúp cho các em không chỉ  đọc đúng 
một bài Tập đọc nhạc mà còn vận dụng để đọc các bài khác tương tự. 
Tôi luôn quan tâm, theo sát học sinh trong tiết dạy của mình, áp dụng 
phương pháp nhẹ  nhàng, thích hợp tùy vào từng đối tượng học sinh giúp các 
em hiểu bài, nắm vũng kiến thức, thực hành được. 
Trên lớp tôi luôn dạy hết mình, xem em nào đọc chưa được thì  dùng 
“Khuông nhạc bàn tay” để HS nhớ lại tên gọi và vị trí các nốt nhạc,  và kiểm 
tra  em đó ở các tiết kế tiếp đến khi em nắm được thì thôi .
Ngoài phương pháp và kinh nghiệm truyền  đạt thì việc chuẩn bị  bài 
trước khi lên lớp là vô cùng quan trọng, giúp Tôi tự  tin, dạy tốt, tiết học đạt 
hiệu quả.
Để dạy một tiết tập đọc nhạc lớp 4 tôi chuẩn bị thật kĩ:
Hồ Thị Lương                                                ­ 9 ­                                               Trường TH Lý tự 

trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

 Thứ nhấ t  : Sử dụng đàn phím điện tử 
Thứ  2:  Đặt hợp âm cho bài TĐN.Đa số  các bài đều viết  ở  giọng Đơ 
trưởng
        Hợp âm Đơ trưởng:   C
        Hợp âm Pha trưởng:   F
        Hợp âm Son bảy:      G7
Thứ 3:  Đàn thành thạo bài TĐN sau đó vừa đàn vừa xướng âm, rồi tập 
đánh nhịp vài lần.
Thứ 4:  Đàn và đọc phần luyện tập cao độ (SGK)
Thứ 5:  Đọc kết hợp gõ tiết tấu:
Ví dụ:       Nốt móc đơn: Đọc là đơn (Gõ1 cái nhanh)
               Nốt đen: Đọc là đen (Gõ 1 cái)
               Nốt trắng: Đọc là trắng (Gõ 2 cái)
 Hoặc:
                  Nốt móc đơn: Đọc là rinh (Gõ 1 cái nhanh)
                  Nốt đen: Đọc là tùng (Gõ 1 cái)
                   Nốt trắng: Đọc là tùng (Gõ 2 cái).
Thứ  6:  Sử  dụng bảng phụ  TĐN, quan sát, đánh dấu chỗ chia
câu, số  ơ nhịp cho hợp lý, để  dạy các em đọc từng câu hoặc vài ơ nhịp một, 
phân chia làm sao để các em dễ đọc.
 Thứ
    7: 
    Soạn bài đầy đủ, chính xác, chi tiết, phân bố thời gian các hoạt  
động sao cho hợp lý, cân đối 
Thứ 8: Chuẩn bị thêm trò chơi hoặc đố vui, để giờ học thêm sinh động, 

phát huy tích cực cho học sinh.
Thứ  9: Sưu tầm các bài hát có trong bài (Trích) TĐN để  kết thúc phần 
đọc nhạc, giáo viên hát cho học sinh nghe một đoạn họăc cả  bài hát đó, nếu 
học sinh thuộc thì cho học sinh hát. Hoặc chỉ đònh 1­2 học sinh thuộc bài hát 
đó hát cho cả  lớp cùng nghe, làm cho tiết học sơi nổi hơn, thêm phần hiệu 
quả. Kích thích niềm say mê học tập đọc nhạc hơn, khơng chỉ  học tập đọc 
nhạc mà các em biết về bài hát.
Chẳng hạn dạy bài: TĐN số 5: Hoa bé ngoan (tiết 20)
(Trích)
                                            Nhạc và lời: Hồng Văn Yến 
Hồ Thị Lương                                                ­ 10 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

-Tôi chuẩn bị lời hai của bài tập đọc nhạc này là: 
Em được mẹ thương nhất, em được cô giáo yêu.
                              Khi mà em ngoan nhất, sẽ là hoa bé ngoan.
Và  tôi sưu tầm cả bài hát này rồi viết thêm hợp âm để đệm cho các em hát.

                         Bài TĐN số 8: Bầu trời xanh (Trích )
                                         Nhạc và lời: Nguyễn Văn Quỳ

Hồ Thị Lương                                                ­ 11 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


BidngknnghcTpcnhcchohcsinhTiuhc

Tụichunb02 caõu haựt ủau baứihỏtButrixanhl:

Vvithpõmchobnnhcmchohcsinhhỏtvvitthờm
cỏchpõmcho02cõucabitpcnhctrờn(5hpgingtrờn:AmưA7ư
DmưGưC).
Th10: Chuaồn bdựngdyhc:
ưnphớmint.
ưMttrongcỏcnhccgừnh:

HThLngư12ưTrngTHLýt
trng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

Song loan.
                              

Thanh phách.

 Mõ

Hồ Thị Lương                                                ­ 13 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

5. Ghép lời ca
Phần ghép lời ca vào giai điệu bài tập đọc nhạc đã học luôn mang lại 
niềm vui thích cho học sinh khi tham gia giờ học có phần tập đọc nhạc.  Đây 
cũng là phần hoàn thiện toàn bộ bài tập đọc nhạc nên khi hát lời ca có nhiều 
học sinh phấn khích nên đã hát với âm lượng lớn gần như gào thét. Như vậy  
sẽ  mất đi sự  hài hoà khi phối hợp tập đọc nhạc và hát lời ca.   Tôi đã vận 
dụng sáng tạo các hình thức ghép lời ca như:
Nửa lớp đọc tên nốt, nửa lớp hát lời ca.
Các bạn nữ đọc tên nốt, các bạn nam hát lời ca và đổi ngược lại.
Nửa lớp hát lời ca, nửa lớp còn lại gõ đệm theo các cách đã học…
Với các hình thức học như trên sẽ  làm cho tiết học thêm sinh động, học  
sinh sẽ tích cực tham gia và kết quả giờ học sẽ cao hơn.
6.Giáo dục tình cảm thẩm mĩ 
     Qua mỗi giờ  học nhạc học sinh không chỉ  được trang bị  những kiến  
thức, kĩ năng của một phân môn nghệ thuật mà thông qua mỗi bài học Tôi đã 
Giáo dục các em tính thẩm mĩ, năng động, tự  tin, hòa nhã với bạn bè. Khơi  
gợi lên trong tâm hồn các em tình yêu quê hương, đất nước, yêu con người.  
Dạy các em biết yêu lao động, vâng lời cha mẹ, thầy cô. Hình thành cho trẻ 
một tâm hồn nhạy cảm, yêu cái đẹp. Giúp các em cảm nhận được cái hay, cái 
đẹp trong âm nhạc và trong đời sống để  qua đó giúp các em hoàn thiện nhân 
cách của mình.
c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
Giáo viên phải nắm vững về chuyên môn, có kỹ năng sư  phạm tốt, sáng  
tạo, đổi mới trong tổ chức các hoạt động học tập.
Chuẩn bị kỹ bài dạy trước khi đến lớp. Tìm hiểu và nắm được trình độ 
tiếp thu của từng học sinh để giao nhiệm vụ và có những hình thức, phương 
pháp dạy học phù hợp để đảm bảo tất cả học sinh đều tích cực tham gia học 
tập với ý thực tự giác, chủ động, tích cực.
Cơ sở vật chất phục vụ môn học phải tương đối đầy đủ như: phòng học 
rộng rãi để học sinh tham gia trò chơi, đàn ócgan, thanh phách, mõ, trống, các  

nốt nhạc đồ chơi.... tạo không khí vui tươi, sôi động khi học sinh thực hành.
 Có sự phối hợp của giáo viên chủ nhiệm, phụ huynh học sinh, ý thức tụ 
học của học sinh.
Giáo viên chuyển việc truyền thụ  của học sinh thành việc hướng dẫn  
học sinh tự  học. Lớp học diễn ra với nhiều hình thức như: Làm việc theo 
cặp, làm việc cá nhân, làm việc theo nhóm...Học sinh được học trong môi 
Hồ Thị Lương                                                ­ 14 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

trường thoải mái, không bị  gò bó, luôn được gần gũi với thầy cô, bạn bè, 
được sự giúp đỡ  của các bạn trong lớp, phù hợp với tâm sinh lý của các em. 
Tạo môi trường học thân thiện, an toàn.
d. Mối quan hệ giữa giải pháp, biện pháp
Các biện pháp định hướng cho những giải pháp tiến hành và có mối quan 
hệ chặt chẽ  với nhau, luôn có sự  hỗ  trợ  lẫn nhau, bám sát vào hoàn cảnh và 
mức độ  tiếp thu bài của từng đối tượng học sinh. Bởi vậy trong quá trình  
giảng dạy giáo viên cần lựa chọn các phương pháp phù hợp để giảng dạy sao  
cho tiết học đạt kết quả cao nhất.
e. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu.
Kết quả  khảo nghiệm học sinh khối 4 và khối 5 năm học 2014 – 2015,  
sau khi tôi áp dụng các giải pháp trên như sau:
Mức   độ   đạt   được   của 
Trước   khi 
Sau   khi   thực 
học sinh
thực hiện
hiện

Học sinh xác định đúng vị 
45%
85%
trí nốt nhạc trên khuôn
Học   sinh   biết   gõ   đệm 
45%
80%
theo phách, nhịp, tiết tấu
Học sinh đọc đúng các bài 
60%
90%
Tập đọc nhạc
Qua thực tiễn dạy học chương trình sách giáo khoa mới, đối với môn Âm 
nhạc tôi nhận thấy các em đã mạnh dạn, tự tin, hứng thú trong khi học hát và  
đối với phần tập đọc nhạc các em đã thành công trong việc đọc chính xác cao  
độ, tiết tấu và ghép lời ca của bài. Điều đó chứng tỏ  rằng học tập đọc nhạc 
không chỉ khô khan, nhàm chán, khó khăn mà nó vẫn có những lý thú riêng nhờ 
sự động viên, khuyến khích, quan tâm của giáo viên đến từng em học sinh và  
quan trọng nhất là sự  vận dụng sáng tạo của giáo viên trong quá trình giảng 
dạy và bồi dưỡng kĩ năng tập đọc nhạc cho các em.
         Qua các bước thực hiện trong tiết dạy như trên, tôi thấy học sinh tiếp 
thu bài chủ  động, hứng thú và yêu thích môn học. Bước đầu các em đã biết 
cảm thụ âm nhạc , góp phần vào hiệu quả chung của nhà trường.
II.4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị  khoa học của vấn  
đề nghiên cứu.
Đa số  học sinh đều yêu thích và hứng thú khi học Hoạt động giáo dục  
Âm nhạc. Các em yêu thích các nốt nhạc, thích đọc bài Tập đọc nhạc, các em 
đã xác định đúng vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc.
Hồ Thị Lương                                                ­ 15 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng

Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

Một số em có năng khiếu đã biết tự  đọc bài Tập đọc nhạc, giúp đỡ  các 
bạn trong nhóm hoàn thành nhiệm vụ học tập môn Âm nhạc.
Một số em chưa mạnh dạn, học yếu đã có ý thứ học tập, đã biết đọc các 
nốt nhạc và tham gia học tập cùng nhóm
III. Phần kết luận, kiến nghị
III.1. Kết luận
Mục đích của dạy học là học sinh tiếp nhận kiến thức mà giáo viên 
truyền đạt một cách nhẹ  nhàng, thoải mái, đầy đủ  và phong phú. Từ  những  
kiến thức tiếp thu, học sinh còn có khả năng mở rộng phát triển và vận dụng 
một cách linh hoạt để  giải quyết những công việc cụ  thể  sau này. Vì vậy 
việc chủ  động lĩnh hội kiến thức phải thuộc về  học sinh, nhất là học sinh 
tiểu học ­ lứa tuổi mà ý thức học tập chưa được xác định một cách đầy đủ, 
đúng đắn. Các em học đấy nhưng vui mà học, khi vui thích thì việc học tập  
sẽ là tự  nguyện, không bị  gò ép thúc bách. Khi học như chơi thì việc học sẽ 
trở  nên nhẹ  nhàng, thoải mái. Học âm nhạc trở  thành một trong những nhu  
cầu của trẻ.
Song làm thế  nào để  học sinh thích học mới là vấn đề  cơ  bản của dạy  
học mà giáo viên cần phải chú ý. Suy cho cùng học sinh tích cực học tập thì 
dạy học mới có hiệu quả. Khi sự  tích cực học tập của học sinh được thể 
hiện thì các em sẽ  chú ý lắng nghe, hăng hái trả  lời những câu hỏi của giáo 
viên, nêu lên những thắc mắc, những gì mình chưa rõ, chưa hiểu và chịu khó 
tìm tòi cái mới lạ. Muốn làm được điều này giáo viên phải làm tròn trọng 
trách của một "kĩ sư tâm hồn" với đầy đủ trách nhiệm và lương tâm khi tham  
gia quá trình giáo dục thế hệ trẻ.
III.2. Kiến nghị
­ Để nâng cao chất lượng dạy và học môn âm nhạc ở Tiểu học và nâng 

cao chất lượng tiếng hát cũng như bồi dưỡng khả năng âm nhạc cho học sinh.  
Tôi mạnh dạn đề xuất một số vấn đề sau:                    
 ­ Cần đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học hiện đại như: Máy nghe, 
máy chiếu, ti vi, đầu đĩa, phòng học chức năng…
­ Có kế hoạch bồi dưỡng kiến thức âm nhạc và kĩ năng đàn hát thường  
xuyên cho đội ngũ giáo viên âm nhạc để  họ  có điều kiện được tham gia học 
hỏi, trao đổi kinh nghiệm để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc trong nhà 
trường.
Hồ Thị Lương                                                ­ 16 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

Những giải pháp trên đã đượ c chứng minh  ở  m ột s ố  l ớp t ại tr ườ ng 
Tiểu h ọc Lý Tự  Tr ọ ng tôi thấ y th ực hi ện nh ững gi ải pháp trên là đúng. 
Vì th ế  tôi mạnh d ạn thực hi ện gi ảng d ạy trong nh ững năm họ c tớ i. Vì 
thời gian có hạ n nên tôi mớ i tìm ra đượ c một số  giải pháp trên, như ng tôi 
sẽ  cố  g ắng hơn n ữa để  tìm ra mộ t số  gi ải pháp tố i  ư u hơ n, để  đóng góp 
cho n ền giáo dục Âm nhạc trong tr ườ ng Ti ểu h ọc Lý Tự  Trọng đượ c tố t 
hơ n và nền giáo dụ c Âm nhạc của toàn ngành nói chung giúp họ c sinh 
phát tri ển toàn di ện v ề “Đứ c ­ Trí ­ Thể ­ Mĩ”./.
                                                     Buôn Trấp,  ngày 22 tháng 02 năm 2015
                                                                                    Ng ười vi ết

                                                                                        H ồ Th ị L ương
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
.........................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
Chủ tịch Hội đồng sáng kiến

Hồ Thị Lương                                                ­ 17 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

                                        TÀI LIỆU THAM KHẢO
Phương pháp giảng dạy Mĩ thuật, Âm nhạc ­ Nhà xuất bản Giáo dục
Thiết kế bài giảng Âm nhạc lớp 1; 2; 3; 4; 5 ­ Nhà xuất bản Văn Hoá
Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 1; 2; 3; 4; 5 ­ nhà xuất bản giáo dục.
Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Tiểu học
Giáo trình Âm nhạc ­ Nhà xuất bản Đại học sư phạm.

Hồ Thị Lương                                                ­ 18 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

MỤC LỤC
I    Mở đầu……………………………………………………………...… ….trang 1
Lý do chọn đề tài………………………………………………………...........trang 1
Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài………………………………………….…......trang 1
Đối tượng nghiên cứu………………………………………………….….......trang 2
Phạm vi nghiên cứu…………………………………………………….......…trang 2
Phương pháp nghiên cứu……………………………………………….…......trang 2

II. Nội dung……………………………………………………………….....trang 2
Cơ sở lý luận …………………..………………………………………, ....…trang 2
Thực trạng……………………………………………………………..…...... trang 2
Giải pháp, biện pháp…………………………………………………..….......trang 5
Hồ Thị Lương                                                ­ 19 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

Kết quả  khảo nghiệm, giá trị  khoa học của vấn đề  nghiên cứu………...........trang 
15
III. Kết luận, kiến nghị…….……………………………………………........trang 16
Kết luận………………………………………………………………….......trang 16
Kiến nghị………………………………………………………………….... trang 16
Nhận xét của hội đồng sống kiến………………………………….................trang 17
Tài liệu tham khảo…………………………………………………….…...…trang 18
Mục lục.............................................................................................................trang 19

MỤC LỤC
                                       ....
                                                                                  Trang
I/  LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI……….................................................... 1
II/ ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH....................................................2
1. Thuận lợi:……….....................................................................2
2. Khó khăn……………………...................................................3
III/ NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN…....................3
A. Phần khảo

sát thực tế trước khi áp dụng đề

tài…….…………......................................................................................3
Hồ Thị Lương                                                ­ 20 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng


Bồi dưỡng kỹ năng học Tập đọc nhạc cho học sinh Tiểu học

a/ Tìm hiểu nội dung tập đọc nhạc lớp .....................................................3
b/ Những khuyết điểm của học sinh khi tập đọc nhạc............................5
B. Phương pháp dạy tập đọc nhạc đạt hiệu quả.............................5
1/ Các kĩ năng đọc nhạc cơ bản……………………………………..........5
2/ Giáo viên …………….............................................................................6
3/ Tiến trình lên lớp và các phương pháp …………………….................13
4/ Học sinh………………………………..................................................24
IV/ KẾT QUẢ……...............................................................................25
V/ BÀI HỌC KINH NGHIỆM…………………...............................26
VI/ KẾT LUẬN…………………………………………………….……..27

Hồ Thị Lương                                                ­ 21 ­                                               Trường TH Lý tự 
trọng