Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (563.78 KB, 24 trang )
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
MỤC LỤC
NỘI DUNG
Trang
Mục lục
1
I. Phần mở đầu
2
1. Lý do chọn đề tài
2
2. Mục tiêu và nhiệm vụ của đề tài
2
3. Đối tượng nghiên cứu
3
4. Phạm vi nghiên cứu
3
5. Phương pháp nghiên cứu
3
II. Nội dung
3
1. Cơ sở lý luận
3
2. Thực trạng
4
2.1. Thuận lợi, khó khăn
4
2.2. Thành công, hạn chế
5
2.3. Mặt mạnh, mặt yếu
5
2.4.Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…
6
2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã
6
đặt ra.
3. Giải pháp, biện pháp
7
3.1. Mục tiêu giải pháp, biện pháp
7
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
8
3.3.Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
17
3.4.Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
17
3.5.Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề 18
nghiên cứu.
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của 18
vấn đề nghiên cứu.
III. Kết luận, kiến nghị
19
1. Kết luận
19
2. Kiến nghị
19
IV. Tài liệu tham khảo
21
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 1
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
I. Phần mở đầu:
1. Lý do chọn đề tài.
Môn Tiếng Việt ở trường tiểu học có nhiệm vụ quan trọng vào bậc nhất
là trau dồi ngôn ngữ cho học sinh, trang bị cho học sinh những tri thức Việt ngữ
học và quy tắc sử dụng chúng trong hoạt động giao tiếp. Trong các tiết của bộ
môn Tiếng Việt, luyện viết là một trong những tiết học có vai trò quan trọng,
bởi đây là tiết hình thành, rèn luyện và phát triển kỹ năng viết. Rèn chữ viết
chính tả cung cấp cho học sinh biết quy tắc chính tả và thói quen viết chữ ghi
âm Tiếng Việt đúng và chuẩn. Nắm vững chính tả học sinh mới có thể nói
được, viết được, nói hay, viết hay… góp phần giữ gìn sự trong sáng của Tiếng
Việt, thứ của cải vô cùng quý báu của dân tộc ta. Sự thống nhất chính tả thể
hiện tính thống nhất của một ngôn ngữ. Chính tả có thống nhất thì việc giao
tiếp bằng ngôn ngữ viết mới không bị trở ngại giữa các địa phương, cũng như
giữa các thế hệ với nhau.
Mục tiêu đầu tiên của giáo dục tiểu học là rèn luyện cho học sinh kỹ năng
“đọc thông, viết thạo”. Giải quyết lỗi chính tả trong nhà trường là một trong
những nhiệm vụ quan trọng góp phần hoàn thành mục tiêu giáo dục đề ra.
Đối với học sinh bậc tiểu học việc rèn để các em viết đúng, viết chuẩn là
vấn đề vô cùng cần thiết. Đặc biệt là đối với học sinh lớp 4, lớp gần cuối của
bậc tiểu học, số lượng môn học nhiều hơn vì lẽ đó các em chỉ tập trung vào
viết đủ chữ nên việc sai lỗi chính tả khi viết và trình bày bài chưa khoa học là
khá phổ biến. Việc rèn luyện cho học sinh viết đúng, viết đẹp là luyện cho các
em tính cẩn thận, kiên trì, sáng tạo, óc thẩm mĩ, tính kỉ luật. Tiết luyện viết còn
góp phần vào hình thành nhân cách cho học sinh bởi vì: “Nét chữ, nết người”.
Qua nhiều năm giảng dạy tại trường tôi thấy tình trạng học sinh viết chữ
xấu, viết sai còn khá phổ biến. Đối với việc đổi mới phương pháp dạy học
theo chương trình thử nghiệm (VNEN), tiến tới thay sách giáo khoa thì việc rèn
luyện kĩ năng viết đúng, viết đẹp cho học sinh đòi hỏi ngày một cao hơn. Mặt
khác việc học ngoại ngữ để biết và thông thạo ngoại ngữ phục vụ cho công
cuộc đổi mới, mở cửa và hội nhập là một trong những tiêu chuẩn không thể
thiếu được trong quá trình đào tạo. Việc rèn, dạy cho học sinh phát âm chuẩn,
viết chuẩn, viết đẹp, viết đúng Tiếng Việt lại càng cần thiết. Từ thực tế giảng
dạy, bản thân tôi đã rút ra được một vài kinh nghiệm nhằm khắc phục tình
trạng viết sai chính tả của học sinh. Đó cũng chính là lí do tôi chọn đề tài “Một
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 2
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4” để trao đổi
kinh nghiệm dạy học với các đồng chí.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.
Tôi viết Sáng kiến kinh nghiệm này nhằm:
Tìm ra những điểm yếu của học sinh khi viết bài chính tả.
Đưa ra những biện pháp dạy học hợp lí.
Hệ thống những kiến thức cơ bản vào tiết dạy phù hợp với tình huống
phương ngữ vùng miền.
Tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất nhằm giúp học sinh viết đúng
chính tả.
Giải quyết những khó khăn trong việc dạy chính tả, rèn cho học sinh ý
thức, thói quen và hoàn thiện kĩ năng viết đúng chính tả, nhằm nâng cao chất
lượng môn Tiếng Việt.
Nâng cao nghiệp vụ chuyên môn, tích lũy thêm kinh nghiệm, giúp bản
thân và các giáo viên trong khối dạy tốt tiết luyện viết.
Giúp cho tất cả các giáo viên Tiểu học thấy rõ tầm quan trọng của tiết
luyện viết, kiên trì rèn luyện cho các em viết đúng chính tả ngay từ các lớp
dưới.
Đẩy mạnh phong trào thi đua viết đúng chính tả, rèn luyện chữ viết sạch
đẹp trong học sinh.
3. Đối tượng nghiên cứu
Kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4 trường Tiểu học Nguyễn
Thị Minh Khai .
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Trong điều kiện và năng lực có hạn, đề tài chỉ đi sâu vào nghiên cứu và áp
dụng rèn viết đúng chữ viết Tiếng Việt cho học sinh lớp 4 góp phần nâng cao
chất lượng học tập ở các môn học.
Tôi bắt đầu nghiên cứu và thực hiện từ năm học 2014 – 2015 đến nay.
5. Phương pháp nghiên cứu.
Phương pháp thống kê, phân tích.
Phương pháp luyện tập
Phương pháp tuyên dương, khen thưởng
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 3
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Phương pháp đối chiếu và so sánh kết quả sau khi vận dụng các biện pháp
trên.
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận
Tiếng Việt là ngôn ngữ chung thống nhất trên toàn đất nước Việt Nam,
nhưng mỗi vùng đều có sự khác biệt về cách phát âm của từng địa phương.
Những cách phát âm đó làm cho Tiếng Việt thêm giàu đẹp, phong phú. Cho nên
khi đối thoại với nhau ta đều có thể nghe và hiểu được. Mặt khác của sự khác
biệt về phát âm giữa các địa phương lại dẫn đến tình trạng viết sai chính tả do
phát âm. Trong cuộc sống của con người, cụ thể là người Việt Nam không chỉ
giao tiếp bằng ngôn ngữ nói mà còn giao tiếp bằng ngôn ngữ viết. Như trong
lĩnh vực học tập nghiên cứu tài liệu cũng như việc giao tiếp giữa người với
người, giữa các thế hệ đời trước với đời sau. Tiếng Việt là công cụ để giao
tiếp tư duy và học tập, trong thực tế cuộc sống của con người, người ta vẫn
thường có câu: “Văn hay không bằng chữ tốt”. Chính vì vậy yêu cầu đặt ra
trong việc giao tiếp bằng ngôn ngữ viết là làm sao phải đảm bảo được người
đọc hiểu đúng hoàn toàn ý nghĩa, nội dung trong văn bản của người viết. Viết
đúng chính tả là giúp cho học sinh có điều kiện sử dụng Tiếng Việt đạt hiệu
quả cao trong việc học tập các môn học khác trong nhà trường. Để đạt được
yêu cầu này trên lĩnh vực chữ viết phải được thể hiện một cách thống nhất trên
từng con chữ, từng âm tiết Tiếng Việt. Nói một cách khác là mỗi âm vị sẽ
được thể hiện bằng một hay một tổ hợp chữ cái đồng thời mỗi từ cũng có một
cách viết nhất định, thống nhất trong cộng đồng người Việt.
Về cơ bản chính tả Tiếng Việt là chính tả ngữ âm, mỗi âm vị được ghi
bằng một con chữ. Nói cách khác, giữa cách đọc và cách viết chính tả Tiếng
Việt phải thống nhất với nhau. Đọc như thế nào sẽ viết như thế ấy. Trong giờ
chính tả, học sinh sẽ xác định được cách viết đúng bằng việc tiếp nhận chính
xác âm thanh của lời nói. Cơ chế của cách viết đúng là xác lập được mối liên
hệ giữa âm thanh và chữ viết. Giữa đọc và viết, giữa tập đọc và viết chính tả
có mối quan hệ mật thiết với nhau, tập đọc là sự chuyển hoá văn bản dưới
dạng âm thanh thành văn bản viết. Vì thế, khi giao tiếp bằng ngôn ngữ, người
đọc mới hiểu đúng hoàn toàn nội dung, ý nghĩa mà người viết gửi gắm, việc
viết đúng thống nhất như thế còn gọi bằng thuật ngữ quen thuộc là chính tả.
Bởi theo nghĩa gốc thì “chính tả” tức là “phép viết đúng” hay “lối viết hợp với
chuẩn”.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 4
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Qua các bài viết chính tả rèn luyện cho học sinh “tính kỉ luật, tính cẩn thận
và óc thẩm mĩ”. Đồng thời bồi dưỡng cho học sinh lòng yêu quý Tiếng Việt,
chữ viết, cách biểu thị tình cảm được thể hiện trong việc viết đúng chính tả.
Xuất phát từ tính chất và tầm quan trọng của việc viết đúng chính tả như thế
nên phân môn chính tả đã được đưa vào chương trình giảng dạy của trường
phổ thông. Cụ thể ở đây là các lớp bậc tiểu học, tiết luyện viết đã được giảng
dạy ở hầu hết các lớp trong bậc học tiểu học, với nhiều hình thức khác nhau:
Từ chính tả nhìn bảng, nhìn sách để chép đến chính tả nghe viết, nhớ viết.
Với những hình thức này giúp học sinh có thể hiểu về quy tắc chính tả để viết
đúng.
2.Thực trạng
2.1. Thuận lợi, khó khăn
Thuận lợi:
Trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai, được sự chỉ đạo sát sao của Ban
giám hiệu nhà trường nên ngay từ đầu năm học các em đã đi vào nề nếp , có ý
thức trong học tập cũng như các hoạt động khác.
Về cơ sở vật chất của nhà trường tương đối đảm bảo, phòng học ánh
sáng đủ tiêu chuẩn, bàn ghế phù hợp với lứa tuổi…Ban giám hiệu nhà trường
rất quan tâm tới việc rèn chữ, giữ vở của học sinh, thường xuyên tổ chức
chuyên đề dạy tập viết, dạy chính tả cho giáo viên, phát động phong trào “ Vở
sạch – Chữ đẹp” trong giáo viên và học sinh. Đội ngũ giáo viên tâm huyết với
nghề, có tình thương và trách nhiệm đối với học sinh… Những điều kiện đó đã
tác động tích cực tới vấn đề mà tôi nghiên cứu.
Khó khăn:
Về giáo viên: Một số giáo viên phát âm chưa được chuẩn, mang nặng
tiếng địa phương, chưa nắm chắc luật chính tả.
Về học sinh: Chưa coi trọng chưa viết, một số em còn phát âm sai, bút
mực không đúng quy định, các em không quen dùng bút máy. Phần đa bố mẹ các
em làm nghề nông chưa quan tâm tới chữ viết của các em.
2.2.Thành công, hạn chế
Thành công:
Tìm ra được cách hướng dẫn giúp các em viết đúng, viết đẹp, chữ viết có
nhiều sáng tạo. Giáo viên không ngại khó, ngại khổ hướng dẫn học sinh, còn
học sinh tích cực rèn luyện, thường xuyên trau dồi chữ viết của mình. Học sinh
không xem nhẹ về chữ viết mà ngày một chú trọng hơn và luôn biết giữ gìn vở
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 5
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
sạnh chữ đẹp để có thể tham gia phong trào thi “Vở sạch – chữ đẹp của trường
tổ chức”. Giáo viên có thêm một số kinh nghiệm trong dạy chữ viết cho học
sinh.
Hạn chế:
Một số giáo viên còn chưa tự giác rèn chữ viết mẫu của mình, chưa nắm
bắt kịp thời mẫu chữ mới. Gia đình học sinh không quan tâm nhiều đến chữ
viết của con mình mà chỉ giao nhiệm vụ cho giáo viên mà không kèm viết ở
nhà. Hiện nay đang đẩy mạnh công nghệ thông tin nên hầu hết các loại hồ sơ
đều được vi tính hóa nên cũng có phần tác động đến chữ viết của giáo viên.
Một số giáo viên chưa mạnh dạn đề xuất với nhà trường quan tâm đến việc
bồi dưỡng chữ viết, biểu dương khen ngợi kịp thời những học sinh đạt thành
tích về chữ viết.
2.3. Mặt mạnh, mặt yếu
Mặt mạnh
Đa số giáo viên đều có ý thức rèn chữ viết của bản thân và cho cả học
sinh, luôn tự tin về chữ viết của mình. Phong trào Vở sạch – chữ đẹp luôn
được Ban giám hiệu, giáo viên quan tâm. Học sinh nắm được cách viết, biết
cách trình bày theo từng kiểu bài, biết cách viết chữ hoa sáng tạo. Viết kịp tốc
độ theo chuẩn kiến thức kĩ năng của từng lớp học.
Mặt yếu
Một số giáo viên chữ viết chưa được đẹp, chưa có kinh nghiệm và biện
pháp tốt để rèn chữ viết cho học sinh. Học sinh viết chưa đúng mẫu, chưa đúng
độ cao, khoảnh cách giữa các chữ không đồng đều, điểm đặt dấu phụ, dấu
thanh chưa đúng quy định. Một số em còn viết hoa tùy tiện, chưa nắm được
luật chính tả. Chưa phân biệt được cách trình bày bài thơ, đoạn văn. Ngồi viết
chưa đúng tư thế, ý thức giữ vở chưa cao...
2.4.Các nguyên nhân, các yếu tố tác động…
Qua thực tế giảng dạy nhiều năm ở lớp 4, bản thân tôi được gần gũi, tiếp
xúc, trao đổi với học sinh, với phụ huynh học sinh, với các đồng nghiệp trong
trường và đi đến kết luận. Tình trạng viết sai chính tả của học sinh lớp 4 là do
những nguyên nhân chủ yếu sau :
Do ảnh hưởng của cách phát âm tiếng địa phương: vì đối tượng học sinh
của tôi đều con em có bố mẹ thuộc quê hương Bình Định và Quảng Nam, ít
nhiều các em vẫn còn ảnh hưởng tiếng của bố mẹ.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 6
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Do các em chưa có động cơ, thái độ đúng đắn trong việc học và rèn luyện
viết chính tả, khi viết các em còn lơ là, không tập trung vào bài viết, lâu ngày
thành thói quen cẩu thả "viết quen tay". Vì có nhiều em khi hỏi về quy tắc viết
hoa thì các em trả lời tương đối đầy đủ nhưng vẫn mắc rất nhiều lỗi về viết
hoa.
Do các em không nắm được nguyên tắc kết hợp các chữ cái, quy tắc viết
hoa trong Tiếng Việt, không nắm được vị trí phân bổ giữa các kí hiệu .
Do các em chưa hiểu nghĩa của từ, chưa nhớ đầy đủ các quy tắc chính tả
vì quá trình học chính tả có liên quan mật thiết với quá trình trí nhớ. Những lỗi
chính tả do không nhớ đầy đủ các quy tắc chính tả như lẫn lộn các phụ âm
đầu, các nguyên âm,...
Nhiều em còn có hoàn cảnh gia đình khó khăn, các em ít có điều kiện học
tập, rèn luyện và đọc thêm sách báo nên vốn từ ngữ của các em ít được mở
rộng .
2.5.Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra.
Học sinh tiểu học viết sai chính tả chủ yếu do các em bị mất căn bản từ
lớp dưới, chưa nắm vững âm, vần, chưa phân biệt được cách phát âm của giáo
viên, chưa hiểu rõ nghĩa của từ, chưa có ý thức tự học, tự rèn ở nhà, chưa chú
trọng đến chữ viết. Vì vậy lỗi học sinh thường mắc phải chủ yếu là:
Lỗi do vô ý, chưa cẩn thận (như thiếu dấu phụ, dấu thanh).
Lỗi về các vần khó (uya, uyu, uênh, oang, oeo, ươu, uyên, uyêt, uêch, ...)
Lỗi do phát âm sai (at/ac, et/ec, an/ang, iu/iêu, iêc/iêt, ươc/ươt, ...)
Lỗi do không hiểu nghĩa của từ ( để dành/ tranh giành, dở dang/ giang
sơn,...).
Lỗi do không nắm được quy tắc chính tả ( g chỉ ghép được với a, ă, â, o,
ô, ơ, u, ư, và gh chỉ ghép được với e, ê, i).
Qua thống kê các loại lỗi, tôi thấy học sinh lớp tôi thường mắc các lỗi sau:
Về thanh điệu: Học sinh chưa phân biệt được thanh hỏi, thanh ngã.
Ví dụ: nghỉ hè viết thành nghĩ hè; sửa lỗi viết thành sữa lỗi; lịch sử
viết thành lịch sữ; ..
Về âm đầu: học sinh thường viết lẫn các chữ ghi âm đầu sau:
Ví dụ: giữ gìn viết thành dữ gìn; xẻ gỗ viết thành sẻ gỗ; trân trọng viết
thành chân trọng;...
Về âm cuối: học sinh thường viết lẫn các chữ ghi âm cuối trong các vần
sau:
Ví dụ: ac/at: gật đầu viết thành gậc đầu;...
in/ inh: inh ỏi viết thành in ỏi;...
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 7
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
iêc/iêt:thiết tha viết thành thiếc tha;...
ươc/ươt: trượt ngã viết thành trược ngã;...
n/ng: bản làng viết thành bản làn;...
Về viết hoa: Đây là lỗi phổ biến và trầm trọng nhất trong các bài viết của
các em, lỗi này của các em thường gặp ở hai dạng sau:
Lỗi viết hoa đầu câu, danh từ riêng và tên địa danh.
Lỗi viết hoa tùy tiện thường là do thói quen.
Ngoài ra một số bài viết thường mắc các lỗi khác như trình bày, chữ viết
còn thiết nét...
Qua phân tích về các lỗi của các em, đối với học sinh lớp 4 so với yêu cầu
kĩ năng cần đạt khi viết chính tả( không quá 5 lỗi trong một bài viết thì kĩ năng
viết của các em chưa đạt yêu cầu. Thực trạng trên là rất đáng lo ngại đòi hỏi
mỗi chúng ta cần phải nghiên cứu và tìm ra biện pháp để giúp đỡ các em khắc
phục lỗi chính tả.
3. Giải pháp, biện pháp:
3.1.Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Để giúp các em hạn chế và khắc phục các lỗi cơ bản hay mắc phải đồng
thời khơi dậy lòng hứng thú say mê luyện viết thì trước tiên phải có sự kết hợp
nhuần nhuyễn giữa giáo viên và học sinh.
Cụ thể:
Đối với giáo viên: Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nâng cao trình độ,
sử dụng đồ dùng hợp lí. Quan tâm đến mọi đối trượng học sinh, chú ý hơn đến
những em viết xấu, viết sai nếu cần thiết giáo viên phải viết mẫu để các em
luyện viết theo. Tâm huyết với nghề, nhiệt tình kiên trì giúp các em luyện viết,
sửa sai.
Đối với học sinh: Cần rèn kĩ năng nghe để nhớ, nhớ để viết, cần thuộc
lòng các quy tắc chính tả cơ bản. Tạo thói quen học tập, thói quen luyện viết ở
nhà, làm các bài tập chính tả và các bài luyện viết giáo viên giao. Có ý thức
khắc phục các lỗi sai mà giáo viên đã chỉ ra. Có ý thức học hỏi các bạn chữ viết
đẹp trong lớp.
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
Muốn đề ra biện pháp thực hiện, trước hết phải tìm ra các nguyên nhân
dẫn đến việc học sinh viết sai lỗi chính tả. Theo tôi, học sinh viết sai lỗi chính
tả nhiều là do 5 nguyên nhân chính sau đây:
Học sinh chưa có ý thức viết đúng chính tả. Cụ thể là những tiếng, từ có
sẵn trong tài liệu hướng dẫn hoặc giáo viên đã ghi trên bảng và những từ
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 8
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
thường xuyên sử dụng nhưng vẫn viết sai. Có những giáo viên đã sửa nhiều lần
nhưng nhiều em vẫn viết sai. Một số học sinh đọc còn sai. Vì thế các em
không nhớ chữ ghi âm, tiếng và từ, dẫn đến việc thông hiểu nội dung còn hạn
chế. Các em không nhớ các qui tắc chính tả đã học nên viết tùy tiện, nghĩ sao
viết vậy, có em còn sáng tạo thêm các vần mới lạ như: unh, ing, âch,…Ngoài ra
có em không nắm nghĩa của từ, vốn từ ngữ tích lũy được còn rất hạn chế nên
hay viết lẫn lộn các âm đầu, âm cuối, vần và thanh.
Hiện nay, với sự phát triển nhanh về kinh tế, văn hóa và xã hội; việc
nghe, nói, đọc xem của học sinh thì rất nhiều nhưng viết thì ngày càng giảm.
Học sinh chịu sự tác động của kênh hình trong học tập nhiều hơn kênh chữ và
việc lạm dụng các vở bài tập, các câu hỏi trắc nghiệm trong kiểm tra, trong thi
cử làm cho học sinh rất ít có cơ hội được viết, được rèn chính tả. Căn cứ vào
các nguyên nhân trên, tôi đề ra các biện pháp thực hiện sau đây:
a. Biện pháp 1: Phát huy tính có ý thức trong dạy chính tả
Trong tuần đầu nhận lớp, ngoài việc củng cố nề nếp lớp học, sinh hoạt
nội qui của trường, của lớp; tôi cho các em chép chính tả bài “ Quyết định độc
đáo”
Quyết định độc đáo
Cách đây không lâu, lãnh đạo hội đồng thành phố Nót tinh ghêm ở
nước Anh đã quyết định phạt tiền các công chức nói hoặc viết tiếng Anh không
đúng chuẩn. Theo quyết định này, mỗi lần mắc lỗi, công chức bị phạt 1 bảng.
Ông Chủ tịch hội đồng thành phố tuyên bố sẽ không kí bất cứ văn bản nào có
lỗi ngữ pháp và chính tả. Đây là một biện pháp mạnh nhằm giữ gìn sự trong
sáng của tiếng Anh.
Theo báo Công an nhân dân
Sau khi học sinh viết xong, tôi hướng dẫn học sinh tìm hiểu nội dung đoạn
văn bằng các câu hỏi sau đây:
+Vì sao những công chức nước Anh lại bị phạt tiền?
+ Mỗi lần mắc lỗi, công chức bị phạt bao nhiêu ?
+ Để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Anh, Ông Chủ tịch hội đồng thành
phố đã dùng biện pháp gì?
+ Vì sao viết sai lỗi chính tả lại bị phạt như vậy?
+ Muốn viết đúng chính tả thì các em phải làm sao?
Từ việc tìm hiểu bài văn này, tôi làm cho các em hiểu rằng ở đất nước nào
cũng vậy, việc viết sai lỗi chính tả sẽ làm cho người đọc, người nghe không
hiểu đúng những gì mình đã viết, thậm chí còn làm cho người đọc cảm giác khó
chịu và xem thường người viết. Có viết đúng chính tả thì mới học tốt môn
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 9
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Tiếng Việt và các môn học khác. Nếu như các em viết sai lỗi chính tả nhiều
thì sẽ bị điểm kém môn Tiếng Việt. Việc rèn luyện kĩ năng viết chính tả không
phải là một việc làm dễ dàng nhưng chỉ cần các em chú ý khi đọc, khi viết, có
ý thức viết đúng chính tả và làm theo hướng dẫn của cô thì nhất định các em sẽ
thành công.
Sau đó, tôi cho các em xem một số cuốn tập chính tả tiêu biểu (chữ viết
đẹp, trình bày sạch sẽ, hiếm sai lỗi chính tả) của học sinh năm trước để tác
động vào ý thức của học sinh.
b. Biện pháp 2: Rèn kĩ năng đọc đi đôi với luyện viết chính tả
Như chúng ta đã biết, đọc thông thì mới viết thạo. Học sinh đọc còn chậm
và sai nhiều thì không thể viết đúng chính tả. Vì đọc chưa thông nên khi viết
chính tả các em thường mắc các lỗi do không nắm vững chính tự và cấu trúc
âm tiết Tiếng Việt. Vì vậy, đối với những học sinh này, trước hết tôi phải chú
trọng khâu luyện đọc cho các em.
Hàng ngày trên lớp, tôi chú ý rèn đọc cho các em bằng cách:
Gọi các em đọc bài nhiều lần những chữ hay đọc sai, kiên trì sửa lỗi cho
từng em.
Tổ chức cho các em đọc bài nhóm đôi .
Phân công học sinh đọc tốt, phát âm đúng đọc cùng các em này.
Giao bài cho các em luyện đọc và viết bài ở nhà; ngày sau kiểm tra và
nhận xét.
Khuyến khích các em học thuộc lòng một đoạn văn hay một vài khổ thơ,
rồi nhớ viết đoạn văn hay khổ thơ đã thuộc.
c. Biện pháp 3: Dạy chính tả theo khu vực
Cách phát âm theo phương ngữ có ảnh hưởng trực tiếp đến việc viết đúng
chính tả của học sinh Tiểu học. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến việc học
sinh viết sai lỗi chính tả nhiều. Nhưng chúng ta không thể bắt buộc, không thể
luyện cho các em đọc đúng chính âm được. Chúng ta chỉ có thể khắc phục lỗi
chính tả cho học sinh ở mỗi vùng miền khác nhau bằng cách Dạy chính tả theo
khu vực. Nghĩa là, chúng ta phải xác định được “trọng điểm chính tả” cần dạy
cho học sinh, nội dung về giảng dạy chính tả phải phù hợp với tình hình thực
tế mắc lỗi chính tả của học sinh ở địa phương đó. Hiện nay, Tài liệu hướng
dẫn Tiếng Việt đã có những bài tập chính tả cho giáo viên lựa chọn hoặc giáo
viên có thể tự soạn nội dung bài tập sao cho phù hợp với học sinh thuộc vùng
miền mình đang dạy. Đó là điều kiện thuận lợi cho giáo viên, nhưng cũng là
những khó khăn đòi hỏi sự sáng tạo, sự đầu tư nhiều cho bài dạy ở mỗi giáo
viên. Để dạy chính tả theo khu vực, tôi tiến hành như sau:
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 10
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Điều tra, phát hiện và tổng hợp những lỗi chính tả cơ bản của học
sinh.
Lỗi mà đa số học sinh lớp tôi mắc phải chủ yếu là lỗi do ảnh hưởng của cách
phát âm theo phương ngữ. Cụ thể:
Lẫn lộn các phụ âm đầu (v/d/gi; r/g; x/s; tr/ch).
Lẫn lộn các vần ( âc/ât; in/ inh; iêc/iêt; ươc/ươt).
Lẫn lộn các âm cuối ( n/ng; n/nh).
Lẫn lộn thanh hỏi, thanh ngã.
Căn cứ vào kết quả điều tra, tôi tiến hành lập bảng tổng hợp sau đây và
phát đến từng học sinh.
BẢNG TỔNG HỢP MỘT SỐ LỖI CHÍNH TẢ THƯỜNG MẮC PHẢI
Các lỗi chính tả
1.Lẫn lộn âm đầu
v/d/gi
r/g;
x/s;
tr/ch
2. Lẫn lộn các vần:
iu/ iêu
in/ inh
in/ iên
ui/ uôi
êu/ iêu
3. Lẫn lộn các âm
cuối:
n/ng
t/c
4. Lẫn lộn thanh hỏi,
thanh ngã
Ví dụ
Viết đúng
Viết sai
vẻ vang, gia đình
gọn gàng, cá rô
hoa sen, màu xanh
cây tre, trân trọng
dẻ dang, da đình
rọn ràng, cá gô
hoa xen, màu sanh
cây che, chân chọng
dịu dàng, kì diệu
niềm tin, trắng tinh
quả chín, đàn kiến
mặt mũi, cuối cùng
đều đặn, kêu gọi,…
buôn làng, mong
muốn
đôi mắt, ăn mặc
vĩ đại/ vỉ thuốc, mãnh
liệt/ mảnh vải, nỗi
buồn/ nổi trôi, cái mũi/
mủi lòng,
diệu dàng, kì dịu
niềm tinh, trắng tin
quả chính, đàn kín
mặt muỗi, cúi cùng
điều đặn, kiêu gọi
buông làng, mong muống
đôi mắc, ăn mặt
vỉ đại, vĩ thuốc, mảnh
liệt, mãnh vải, nổi buồn,
nỗi trôi, cái mủi, mũi lòng,
…
5. Lỗi riêng biệt
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 11
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Ở hàng ngang thứ năm, em nào mắc lỗi, tôi mới ghi vào. Mặt sau của bảng
tổng hợp này, tôi lập bảng theo dõi việc sửa lỗi của học sinh trong nửa học kì I
(một năm 4 lần).
BẢNG THEO DÕI VIỆC SỬA LỖI
TT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Tên bài
chính tả
Việt
Nam
thân yêu
Lương
Ngọc
Quyến
Thư gửi
các học
sinh
Anh bộ
đội Cụ
Hồ gốc
Bỉ
Một
chuyên
gia máy
xúc
Ê mi li,
con…
Tổng
số lỗi
Các lỗi cụ thể
Sửa lỗi
…..
…………………….
………………………
………………………..
………………………..
…….
………………………
……………………….
………………………..
…………………………
…….
………………………… ………………………
……………………….
……………………….
…….
……………………….
……………………….
……………………….
………………………..
………………………...
……………………….
…….
……………………….
………………………
……………………….
……………………….
……………………….
………………………..
………………………..
……………………….
………………………..
……………………
………………………..
……………………….
………………………..
………………………
………………………..
……………………….
………………………..
……………………….
……
Dòng
kinh quê …….
hương
Kì diệu
rừng
…….
xanh
Tiếng
đàn Ba
…….
lalaica
trên sông
Đà
………………………… ……………………….
……………………….. ………………………..
……………………….. ………………………..
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 12
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Sau khi trả bài chính tả, tôi hướng dẫn các em cách ghi các lỗi và sửa lại
cho đúng (ghi từ chứa tiếng sai để hiểu nghĩa rồi viết lại đúng chính tả), sửa
trong vở luyện viết, sau đó ghi vào bảng tổng hợp. Mấy tuần đầu, những em
viết sai nhiều, tôi nhắc nhở và khuyến khích các em về nhà chép lại bài cho
đẹp và đúng chính tả. Hết nửa kì, tôi thu bảng tổng hợp và vở chính tả của học
sinh để kiểm tra đánh giá, chọn ra 5 học sinh tiến bộ nhất để khen thưởng.
Nhờ có bảng tổng hợp này, các em có ý thức hơn trong việc rèn luyện chữ viết,
thi đua viết đúng chính tả.
d. Biện pháp 4: Kết hợp ghi nhớ hình thức chữ viết của từ và nghĩa
của từ
Việc nắm nghĩa từ rất quan trọng. Hiểu nghĩa của từ là một trong những
cơ sở giúp học sinh viết đúng chính tả. Đó là đặc trưng quan trọng về phương
diện ngôn ngữ của chính tả Tiếng Việt, nó sẽ giúp học sinh giải quyết được
những lỗi chính tả do ảnh hưởng cách phát âm theo phương ngữ. Vì vậy có thể
nói rằng chính tả Tiếng Việt còn gọi là chính tả ngữ nghĩa. Học sinh lớp tôi
viết sai chính tả, một phần lớn là do các em không nắm được nghĩa của từ. Vì
thế, khi dạy chính tả hoặc dạy các tiết học khác của môn Tiếng Việt, tôi luôn
chú ý giúp các em:
Hiểu nghĩa của từ, phân biệt từ này với từ khác để các em ghi nhớ cách
viết của mỗi từ.
Ví dụ: Nếu tôi đọc một từ có hình thức ngữ âm là “ dành” thì học sinh sẽ
lúng túng trong việc xác định hình thức chữ viết của từ này. Nhưng nếu tôi đặt
nó vào một ngữ cảnh hay gắn cho nó một nghĩa xác định như: Em để dành tiền
mua sách truyện Thiếu nhi./ Trong trận đấu bóng đá ngày mai, các em phải
giành lấy chiến thắng./ Các em đọc rõ ràng, rành mạch để cả lớp cùng nghe.
Như vậy học sinh sẽ dễ dàng viết đúng chính tả.
Khi đọc chính tả cho học sinh viết, tôi đọc từng cụm từ (diễn đạt một ý
nhỏ); tôi luôn nhắc nhở các em chú ý lắng nghe, hiểu nghĩa từ để viết đúng
chính tả
Khi học sinh sửa lỗi trong bài chính tả, tôi yêu cầu các em ghi từ chứa
tiếng sai rồi sửa lại cho đúng; không nên chỉ ghi một tiếng sai rồi sửa lại, sửa
như vậy các em sẽ không ghi nhớ các từ đã viết sai.
Trong các tiết đọc hiểu, tôi tập cho các em tìm cách ngắt giọng ở những
câu dài, ngắt nghỉ đúng các dấu câu, giải nghĩa các từ khó.
Khi học sinh làm bài tập chính tả, tôi chọn các bài theo phương ngữ Nam
Bộ, tập trung vào các “trọng điểm chính tả” để khắc phục các lỗi chính tả do
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 13
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
cách phát âm của địa phương. Ngoài việc hướng dẫn các học sinh làm các bài
tập trong tài liệu hướng dẫn học, tôi còn thay đổi hình thức và nội dung bài tập
bằng cách vận dụng nguyên tắc phối hợp giữa phương pháp tích cực với
phương pháp tiêu cực. Nghĩa là tôi hướng dẫn học sinh làm các bài tập chính tả
theo hướng loại bỏ cái sai, xác định cái đúng. Theo cách này, tôi đã điều chỉnh
và thay đổi nội dung và hình thức một số bài tập trong tài liệu hướng dẫn học
nhưng vẫn bám sát yêu cầu cần đạt của bài học.
Ví dụ: Bài tập chính tả tuần 16 ( Tài liệu trang 115 ) yêu cầu tìm các từ
ngữ chứa các tiếng vàng dàng; vàodào, vỗ dỗ. Thay vì cho các em tìm từ
chứa các tiếng đã cho, tôi cho sẵn các từ và yêu cầu các em tìm các từ viết sai
chính tả, rồi sửa lại cho đúng.
Chẳng hạn : Tìm các từ viết sai chính tả trong bảng dưới đây:
vàng dàng
màu vàng
dàng bạc
dội dàng
dễ dàng
dềnh dàng
vào dào
ra dào
vào học
dồi dào
dạt dào
dào lớp
vỗ dỗ
dỗ tay
vỗ về
sóng dỗ
dỗ dành
dạy dỗ
Đối với những bài tập dạng này, tôi thường tổ chức cho các em thi đua
“Tìm đúng, tìm nhanh” trong nhóm. Trong cùng một thời gian, nhóm nào tìm
được nhiều và đúng là thắng cuộc.
e. Biện pháp 5: Ôn tập giúp học sinh nắm vững các qui tắc chính tả,
cung cấp cho học sinh một số mẹo luật chính tả đơn giản, dễ nhớ.
Ở những lớp dưới, các em đã được cung cấp một số qui tắc chính tả. Lên
lớp 4, các em vẫn thường xuyên được ôn lại. Nhưng không phải em nào cũng
nhớ và vận dụng để viết đúng chính tả. Việc ghi nhớ và vận đúng các qui tắc
chính tả không phải là điều dễ dàng. Nếu cứ nói, cứ giảng mãi thì rồi các em
cũng vẫn cứ quên. Để giúp các em nắm vững các qui tắc chính tả đã học một
cách khái quát có hệ thống, tôi đã chọn lọc, tổng hợp các qui tắc và một số
“mẹo” chính tả ở mức độ đơn giản để các em dễ nhớ, dễ thuộc, thậm chí khi
nào quên các em có thể giở ra xem để viết đúng chính tả. Qui tắc và mẹo luật
chính tả này chỉ nằm trong 2 mặt của một tờ giấy A4 nên học sinh rất dễ học,
dễ nhớ và nhanh thuộc.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 14
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
* Một số quy tắc chính tả
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 15
TT Các quy tắc
Cách viết
Ví dụ
chính tả
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Quy tắc viết phụ
âm đầu
Quy tắc viết k/ – Viết q trước các vần có âm
quyển sách, quyên
1 c/ q
đệm ghi bằng chữ cái u.
góp
– Viết k trước các nguyên âm e,
ê, i (iê, ia)
kể chuyện, kiên
– Viết c trước các nguyên âm
cường, xưa kia,...
khác còn lại.
con công,...
Quy tắc viết g / Viết gh, ngh trước các nguyên
gh và ng / ngh
âm e, ê, i, iê (ia).
ghi nhớ, ghe xuồng,
– Viết g, ng trước các nguyên âm nghiên cứu, suy nghĩ…
khác còn lại.
gà Gô, cái gùi, ...
Quy tắc viết âm Viết i sau âm đầu
niềm tin, tiên tiến
i, y
Viết y sau âm đệm
truyện, chuyển, tuyết
2
Khi nguyên âm này đứng một
âm ỉ, ầm ì, ì ạch, lợn
mình thì viết là i đối với từ
ỉ, ỉ ôi, í ới,…;
thuần Việt.
viết là y đối với từ gốc Hán.
y tá, y hệt, y phục, y
tế, lương y, y dược,…
Quy tắc đánh
– Dấu thanh thường đặt ở trên
loá mắt, khoẻ
dấu thanh
hoặc dưới âm chính.
khoắn, ...
3
Tiếng có âm cuối thì đặt dấu
thanh ở chữ cái thứ hai của
mượn, trườn, cuồn
nguyên âm đôi.
cuộn, chuối, muỗi …
Tiếng không có âm cuối thì đặt
dấu thanh ở chữ cái đầu của
múa, mía, lửa, của,
nguyên âm đôi.
đĩa, chĩa, …
Quy tắc viết tên
riêng Việt Nam
Tên người và
Viết hoa tất cả các chữ cái đầu Võ Thị Sáu, Trần
tên địa danh Việt của mỗi tiếng tạo thành tên riêng Quốc Toản, Nông Văn
4 nam
đó.
Dền,…
Tên các cơ
Viết hoa chữ cái đầu của mỗi Trường Tiểu học Tân
quan, tổ chức,
bộ phận tạo thành tên riêng đó.
Lập, Nhà Xuất bản
danh hiệu,…
Giáo dục,..
Quy tắc viết tên
riêng nước
ngoài:
Viết hoa theo quy tắc viết hoa Mao Trạch Đông,
Trường hợp
tên người, tên địa lí Việt Nam.
Thái Lan, Hàn Quốc, …
5 phiên âm qua âm
L
ươ
ng Th
ị
Thanh H
ươ
ng – Tr
ườ
ng TH Nguy
ễ
n Th
ị
Minh Khai
16 ơ
Hán Việt.
Viết hoa chữ cái đầu mỗi bộ Lui Pa xtơ, Pi e Đ
Trường hợp
phận tạo thành tên riêng và có gây tê,…
không phiên âm gạch nối giữa các tiếng.
qua âm Hán Việt.
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
* Một số mẹo chính tả dễ nhớ
+ Mẹo tương ứng thanh điệu trong từ láy
Trong các từ láy đôi, các dấu thanh bao giờ cũng cùng một nhóm huyền
ngã nặng hoặc không sắc hỏi. Học sinh dễ dàng nhớ mẹo này qua câu lục bát
sau:
Chị Huyền mang nặng, ngã đau
Anh không sắc thuốc hỏi đâu mà lành”.
+ Mẹo “ Mình nên nhớ viết dấu ngã”
Với câu thơ trên tôi phân ra cụ thể như sau:
với m (mình) : mẫn cảm, mãnh liệt, mạnh mẽ, mĩ thuật, mĩ mãn, mĩ lệ,
con muỗi,…
Với n (nên) : nỗ lực, phụ nữ, noãn bào, nỗi niềm,…
Với nh (nhớ) : nhẫn nại, nhiễm bệnh, truyền nhiễm, tham nhũng, thổ
nhưỡng,..
Với v (viết) : vĩ đại, vĩ nhân, vĩ tuyến, viễn thị, viễn cảnh, vỗ tay, cổ vũ,
vũ trụ,…
Với d (dấu) : dưỡng sinh, nuôi dưỡng, dũng cảm, dã thú, dã man, diễm
phúc,…
Với ng (ngã) : té ngã, ngỡ ngàng, ngưỡng mộ, ngôn ngữ, ngữ nghĩa, đội
ngũ,…
+ Mẹo nhóm nghĩa tr ch
Những từ chỉ quan hệ thân thuộc trong gia đình thì viết là ch chứ không
viết là tr: cha, chú, chị, cháu, chắt, chồng,…
Những từ chỉ đồ vật trong gia đình thì viết là ch chứ không viết là tr:
chai, chum, chạn, chén, chổi, chão, chõng, chiếu,..( ngoại trừ cái tráp, đồ vật
này giờ ít dùng).
+ Mẹo nhóm nghĩa s x
Tên thức ăn và đồ dùng nấu ăn viết là x: xôi, xa lát, xúc xích, xì dầu, …
Các động từ, tính từ thường viết là x: xem, xách, xẻ, xay, xát, xào, xoa,
xúc, xanh,…
Hầu hết các danh từ còn lại đều viết là s:
+ Chỉ người : sứ giả, đại sứ, sư vãi, giáo sư, gia sư,…
+ Chỉ cây cối: sen, sung, sấu, sắn, si, sim, sậy, sầu riêng, su su ...
+ Chỉ đồ vật: sọt, sợi dây, sợi vải,…
+ Chỉ con vật: sâu, sán, sên, sếu, sóc, sò, sứa,sư tử, san hô, sơn dương…
+ Chỉ sự vật, hiện tượng: sao, sương, sông, suối, sấm, sét,…
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 17
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Có một số trường hợp ngoại lệ là danh từ nhưng lại viết là x: xe, xuồng,
xoan, xoài, túi xách, xương, xô, xẻng, xưởng, xã, trạm xá, mùa xuân. Học sinh
có thể ghi nhớ các trường hợp ngoại lệ trên bằng cách học thuộc câu văn sau:
Mùa xuân, bà Xuyến đi xuồng bằng gỗ xoan, xách một xe xoài đến xã
đổi xẻng ở xưởng, đem về trạm xá cho bệnh nhân đau xương.
+Mẹo viết d, r, gi:
Trong những từ láy đôi, nếu tiếng đầu có phụ âm l thì tiếng thứ hai có phụ
âm là d, chứ không thể là r hay gi: lò dò, lim dim
Đối với các trường hợp khác, muốn xác định cách viết đúng phải dựa vào
sự đối lập về nghĩa:
gia (tăng thêm): gia hạn, gia tăng, tăng gia, …
gia (nhà): gia đình, gia tài, gia sản, gia sư, gia trưởng, quản gia, gia
phong,..
da (lớp vỏ bên ngoài): da thịt, da dẻ, da trời, da mặt, …
ra (sự di chuyển) : ra vào, ra ngoài, ra sân, ra chơi,…
Nhờ có bảng tổng hợp các qui tắc và mẹo luật chính tả này mà học sinh
lớp tôi trở nên sôi nổi học tập, em nào cũng thuộc những câu thơ về mẹo luật
chính tả, lỗi chính tả đã giảm đi đáng kể. Nhưng chỉ nắm các qui tắc và các“
mẹo” chính tả thì vẫn chưa khắc phục được triệt để các lỗi chính tả. Vì vậy,
khi dạy chính tả , tôi phải phối hợp vận dụng cả qui tắc “ Kết hợp chính tả có
ý thức với chính tả không ý thức”. Phương pháp có ý thức vẫn được coi là chủ
yếu như ghi nhớ các qui tắc, các mẹo chính tả,…Nhưng trong một số trường
hợp ghi nhớ các hiện tượng chính tả có tính chất dự đoán, không gắn với một
qui luật, qui tắc nào thì tôi dạy các em cách “ nhớ từng chữ một”, đây cũng là
giải pháp hữu hiệu, hợp lí. Bởi vì, phần lớn những người viết đúng chính tả
hiện nay đều dựa vào cách nhớ từng từ một.Theo cách này, tôi hướng dẫn học
sinh chỉ cần tập trung nhớ mặt chữ của những từ dễ viết sai. Những t ừ d ễ vi ết
sai này chiếm tỉ lệ không nhiều, do đó học sinh có thể ghi nhớ được.
Chẳng hạn như: rượu, hươu, khướu, ngoằn ngoèo, khúc khuỷu, xoong,
quần xoóc, xe goòng, …hoặc từ những chỉ viết ngã chứ không viết hỏi, từ để
chỉ viết hỏi chứ không viết ngã, từ kể chỉ viết hỏi chứ không viết ngã, …
g.Biện pháp 6: Hướng dẫn học sinh phát hiện lỗi và sửa lỗi theo nhóm
Song song với việc ôn tập giúp học sinh nắm vững các qui tắc và mẹo
chính tả, việc hướng dẫn học sinh phát hiện lỗi và sửa lỗi trong bài viết cũng
rất quan trọng. Đây là một thói quen mà giáo viên cần phải rèn cho học sinh,
không chỉ ở chính tả mà ở tất cả các môn học khác. Bản thân tôi đã chấm và
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 18
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
phân loại những học sinh thường mắc cùng một loại lỗi chính tả thành một
nhóm
riêng.
Ví dụ: Đặt tên nhóm theo lỗi thường mắc phải như : Nhóm âm đầu, nhóm vần,
nhóm viết hoa, nhóm thanh hỏi và thanh ngã ...
Số em ở mỗi nhóm tuỳ tình hình thực tế của lớp .
Nhóm trưởng của mỗi nhóm đó là do một em không hoặc rất ít mắc lỗi
đó. Sau khi học sinh viết xong, tôi tổ chức cho học sinh đổi vở và soát lỗi lẫn
nhau. Tôi qui định lỗi cụ thể, yêu cầu các em soát lỗi bài viết của bạn, dùng bút
chì gạch dưới chữ viết sai, tổng hợp số lỗi rồi trả về cho bạn tự sửa (ghi từ
chứa tiếng sai rồi sửa lại đúng chính tả).
Đối với những em viết sai nhiều, tôi phân công 1 học sinh viết đúng chính
tả đổi vở và soát lỗi với học sinh đó. Sau khi các em soát lỗi xong, tôi mới thu
vở để chấm.Trong giờ chính tả, tôi chỉ chấm nhanh khoảng 35 em. Nhưng giờ
ra chơi, tôi cố gắng chấm 1/4 lớp, chấm thật kĩ và ghi nhận xét cụ thể, khen
những em có tiến bộ. Khi trả vở cho học sinh, tôi khen ngợi những em đã soát
lỗi bài viết của bạn chính xác, tuyên dương những em có tiến bộ, nhắc nhở
những em còn viết sai nhiều về nhà sửa lỗi trong vở và trong bảng tổng hợp.
Đối với các bài tập, tôi thường tổ chức cho các em làm bài trong nhóm nhỏ
bằng nhiều hình thức thi đua như: Ai nhanh ai đúng, tìm nhanh viết đúng, …
Các nhóm ghi bài làm của nhóm mình vào bảng nhóm hoặc phiếu bài tập để cả
lớp nhận xét, bầu chọn nhóm thắng cuộc.
Đối với những tiết học khác, tôi cũng luôn nhắc nhở học sinh viết đúng
chính tả. Khi chấm đoạn văn, bài tập làm văn hoặc các bài kiểm tra của học
sinh, tôi chấm kĩ càng, tỉ mỉ, chỉ rõ các lỗi chính tả và hướng dẫn học sinh sửa
lỗi khi trả bài.
h. Biện pháp 7: Tuyên dương, khen thưởng những học sinh có tiến bộ
trong học tập
Học sinh Tiểu học rất thích được khen thưởng, tuyên dương. Các em rất
thích được cô phê những lời khen vào vở để về nhà khoe với cha mẹ. Có thể,
có em chưa ý thức được tầm quan trọng của việc học chính tả nhưng các em
rất thích được thầy cô, cha mẹ khen. Nhờ những lời khen đó mà các em vui
sướng, thích đến trường; tích cực, cố gắng, tự giác hơn trong học tập. Hiểu
đặc điểm tâm lí của các em như vậy nên tôi luôn động viên, khuyến khích các
em; tôi luôn theo dõi sát quá trình học tập của học sinh, dù chỉ một tiến bộ nhỏ
của các em về thái độ học tập cũng như kết quả học tập, tôi đều khen ngợi kịp
thời.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 19
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Đối với những có bài viết đúng, sạch đẹp, tôi thường ghi nhận xét vào vở
với các dòng chữ như : “Chữ viết của em đều, đẹp có sáng tạo, cô khen” hoặc
“Bài viết của em thật xuất sắc, cô rất tự hào về chữ viết của em…. và biểu
dương các em trước lớp.
Đối với những học sinh viết sai chính tả nhiều, tôi luôn dành thời gian
hướng dẫn các em sữa lỗi ngay tại lớp. Cứ nửa học kì, tôi chọn ra 5 em có tiến
bộ nhất để khen thưởng. Phần thưởng chỉ là hai cuốn vở có chữ kí của tôi và
được tôi bao bìa, dán nhãn cẩn thận hoặc một cây viết (loại có thể thay ngòi),
hoặc một cây bút chì, cục tẩy,…Phần thưởng tuy nhỏ nhưng các em rất vui,
rất hãnh diện.
3.3.Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
Nghiên cứu kĩ từng dạng bài, kiểu lỗi để chuẩn bị hệ thống bài tập giúp
học sinh viết tốt chính tả.
Ngay từ các tiết học đầu tiên, giáo viên hướng dẫn và thống nhất với học
sinh các bước thực hiện khi viết một đoạn, bài chính tả.
Khi viết, giọng đọc của giáo viên cần phải rõ ràng, chính xác, không đọc
quá nhanh; khi đọc những chữ học sinh thường viết sai phải đọc chậm và nhắc
nhở các em chú ý; khích lệ, khuyến khích những học sinh viết đẹp, viết được
chữ hoa sáng tạo để giúp các em có hứng thú hơn trong giờ viết chính tả.
3.4.Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Biện pháp 1 là tiền đề để thực hiện các biệp pháp 2, 3, 4, 5, 6. Tuy nhiên
trong các biện pháp trên thì biện pháp 2, 3 và 5 là biện pháp quan trọng nhất vì
nó xác định được chữ viết phải thế nào thì mới đúng, mới đẹp, mới hiệu quả
nhất, đạt được mục tiêu bài học.
3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
Bằng các biện pháp, các hình thức tổ chức phù hợp nói trên, tôi đã từng
bước hình thành ở học sinh năng lực và thói quen viết đúng chính tả. Chất
lượng chữ viết của học sinh được nâng lên rõ rệt. Không những học sinh yêu
thích luyện viết mà học sinh còn linh hoạt, chủ động trong khi viết chữ hoa
sáng tạo mà và cũng rất tự tin khi học các môn khác. Nhận thức về chữ viết
của mỗi giáo viên được nâng lên. Giáo viên không còn ngại rèn chữ mà còn
cùng học sinh tham gia vào việc rèn chữ thường xuyên hơn.
Kết quả khảo nghiệm cụ thể như sau:
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 20
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Mức độ
đạt được
của học
sinh
Học sinh
mong chờ
đến giờ
luyện viết
Học sinh chỉ
vì yêu cầu
của thầy cô
Không thích
học tiết
luyện viết
Năm học 2014 2015
(25 học sinh)
Sau khi
Trước khi
thực hiện
thực hiện
12
em
48%
20
em
80%
Học kì 1 năm học 20152016
(28 học sinh)
Trước khi
Sau khi thực
thực hiện
hiện
13
em
46.5% 21
em
75%
8 em
32%
4 em 16%
9 em
32.1% 5 em
17.9 %
5 em
20 %
1 em 4%
6 em
21.4% 2 em
7.1%
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Thông qua khảo nghiệm, giúp giáo viên nắm bắt được một cách chính xác
thực trạng của vấn đề mà đề tài nghiên cứu. Từ đó đưa ra các giải pháp hợp lý
nhất nhằm giải quyết vấn đề, kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện các giải
pháp để có những điều chỉnh hợp lý trong quá trình thực hiện.
Việc phát triển đề tài và áp dụng hiệu quả đối với các đối tượng học sinh
tại đơn vị trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai đã thu được kết quả rất
đáng khích lệ và thực sự có ý nghĩa khoa học. Chất lượng dạy học tiết luyện
viết lớp 4 của trường Tiểu học Nguyễn Thị Minh Khai được nâng lên qua từng
năm sẽ là cơ sở khoa học để các giáo viên trong và ngoài nhà trường có thể
tham khảo, nghiên cứu và phát triển đề tài ở mức cao hơn.
III. Phần kết luận, kiến nghị
1.Kết luận:
Để đạt hiệu quả cao trong công tác rèn chữ viết cho học sinh, người giáo
viên tiểu học cần phải:
Xác định luyện viết đúng, đẹp cho học sinh là một trong những vấn đề
quan trọng và thiết thực để nâng cao hiệu quả học tập.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 21
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
Viết chữ đẹp, đúng mẫu và luôn viết đúng chính tả. Phải theo dõi, khảo
sát thường xuyên để nắm đối tượng học sinh qua đó có biện pháp phù hợp.
Xác định và tập trung vào “trọng điểm chính tả” cần dạy, biết vận dụng
những kiến thức về ngữ âm học Tiếng Việt vào việc phân loại lỗi chính tả,
phát hiện đặc điểm của từng loại lỗi, nhất là việc xây dựng các qui tắc chính
tả các “ mẹo” chính tả, giúp học sinh ghi nhớ cách viết một cách khái quát, có
hệ thống .
Tạo bầu không khí thân thiện, thái độ cởi mở, tư thế sẵn sàng hợp tác và
giúp đỡ các em trong quá trình luyện viết.
Giúp học sinh thống kê những lỗi mà các em hay sai vào sổ tay Tiếng
việt. Thường xuyên chấm chữa ghi nhận xét thật cụ thể, rõ ràng; Tận tình dạy
bảo, ân cần hướng dẫn và giúp đỡ những học sinh yếu; thường xuyên kiểm tra
vở, nhắc nhở các em cách trình bày, cách sửa lỗi trong vở ; động viên, tuyên
dương và khen thưởng những học sinh có nhiều tiến bộ.
Bên cạnh đó, ngay từ các lớp dưới, các em cũng cần được rèn viết với
những con chữ đúng mẫu và đẹp.
* Về học sinh cần:
Có thái độ học tập đúng đắn trong giờ luyện viết. Tích cực tham gia luyện
viết thường xuyên, luôn có ý thức học hỏi trao dồi chữ viết của mình mọi lúc,
mọi nơi. Phải có thói quen cẩn thận, trình bày những bài viết đẹp, có thẩm mĩ.
2.Kiến nghị:
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của tôi về việc rèn kĩ năng viết đúng
chính tả. Thực tế trong khi giảng dạy mỗi giáo viên đều có suy nghĩ, kinh
nghiệm, bí quyết nghề nghiệp riêng của mình xong đều đi đến mục đích cuối
cùng là nâng cao chất lượng dạy và học.
Tôi rất mong được sự góp ý chân thành của Hội đồng khoa học và lãnh
đạo cấp trên đóng góp ý kiến để đề tài của tôi thêm phong phú, hoàn thiện hơn
giúp tôi có thể rút kinh nghiệm và vận dụng vào giảng dạy ngày càng tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn.
Ea Bông ngày 10/3/2016
Người viết
Lương Thị Thanh Hương
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 22
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Chủ tịch hội đồng
Nguyễn Thị Minh Thủy
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
IV. Tài liệu nghiên cứu.
TT
1
Tài liệu
Tác giả
Tài liệu hướng dẫn học Tiếng Việt lớp Nhà xuất bản Giáo dục
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 23
ĐỀ TÀI: Một số biện pháp rèn kĩ năng viết đúng chính tả cho học sinh lớp 4
4, tập 1 + 2
2
Vở bài tập Tiếng Việt lớp 4, tập 1 + 2
3
Sổ tay chính tả Tiếng Việt tiểu học
4
Dạy và học chính tả ở tiểu học
5
Chữa lỗi chính tả cho học sinh
6
7
Giúp em luyện chữ đẹp lớp 4, tập 1
Tạp chí thế giới trong ta.
Việt Nam
Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam
Nguyễn Đình Cao, Nhà
xuất bản Giáo Dục.
Hoàng Văn Thung Đỗ
Văn Thảo, Nhà xuất bản
Giáo Dục.
Phan Ngọc, Nhà xuất bản
Giáo Dục
Nhà xuất bản Giáo Dục.
Lương Thị Thanh Hương – Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai 24
