Bai 10 xu ly su co

PHÒNG NGỪA VÀ XỬ LÝ
SỰ CỐ TRONG PHÒNG
XÉT NGHIỆM


Tai nạn là một trường hợp cụ thể,
được xác định, không dự đoán được,
không thường xuyên, không có dự
định trước, xảy ra trong một thời gian
và địa điểm cụ thể, không có một
nguyên nhân rõ ràng nhưng để lại hậu
quả rõ ràng.


CÁC TAI NẠN TRONG PHÒNG XÉT NGHIỆM
Vào năm 2003 một nhà khoa học
Singapore bị nhiễm virus SARS do việc
thiếu an toàn trong nuôi cấy
Năm 2004 một nhà khoa học người Nga
đã chết do virus Ebola
Năm 2007 một phòng thí nghiệm đã làm
phát tán virus FMDV ra ngoài


MỤC TIÊU HỌC TẬP
 Trình bày đƣợc nội dung của kế hoạch phòng ngừa
sự cố trong phòng xét nghiệm.
 Trình bày đƣợc quy trình xử lý 5 sự cố có thể xảy ra
trong phòng xét nghiệm.
 Thực hành xử lý đƣợc sự cố trong PXN theo bài tập
tình huống.

NỘI DUNG
 Các sự cố có thể xảy ra trong PXN
 Kế hoạch phòng ngừa sự cố

 Các bƣớc xử lý sự cố trong PXN


CÁC SỰ CỐ CÓ THỂ XẢY RA TRONG PXN
CỦA CÁC ANH CHỊ?


1. TRÀN ĐỔ DUNG DỊCH CHỨA TÁC NHÂN GÂY BỆNH

Bên trong tủ an toàn
sinh học

Bên ngoài tủ an toàn sinh học,
trên sàn hoặc mặt bàn


SỰ CỐ ĐỔ TRÀN
DUNG DỊCH CHỨA TNGB

Trong tủ an toàn
sinh học

Sự cố đổ tràn dung
dịch chứa TNGB

Bên ngoài tủ an
toàn sinh học

Trên bề mặt diện tích
làm việc, không chảy
xuống khay phía
dưới
Có trên bề mặt diện
tích làm việc, chảy
xuống khay phía
dưới.
Với TNGB lây
truyền qua đường hô
hấp.
Với TNGB không
truyền qua đường hô
hấp.


2.SỰ CỐ VẬT SẮC NHỌN ĐÂM VÀO TAY

Khi xử lý chất thải

Khi thao tác lấy mẫu bằng
bơm-kim tiêm


3. SỰ CỐ ĐỔ VỠ ỐNG CHỨA TÁC NHÂN
GÂY BỆNH TRONG MÁY LY TÂM

4. SỰ CỐ ĐỔ TRÀN HÓA CHẤT


5. SỰ CỐ HỎA HOẠN CHÁY NỔ TRONG
PHÒNG XÉT NGHIỆM

Nổ tại trƣờng đại học
Maryland do hóa chất


CÁC SỰ CỐ KHÁC
 Mất điện đột ngột
 Văng, bắn vật liệu lây nhiễm lên mắt, mũi,
miệng
 Động vật, côn trùng đốt, cắn, cào
 Lây nhiễm tác nhân gây bệnh qua vết thƣơng


Làm thế nào để phòng
ngừa các sự cố


PHÒNG NGỪA SỰ CỐ
Đánhgiá nguy cơ xảy ra sự cố trong PXN
• Đánh ra các nguy cơ xảy ra sự cố,
thường xuyên cập nhật
• Xác định, khoanh vùng các điểm có nguy
cơ xảy ra sự cố trong phòng xét nghiệm

PHÒNG NGỪA SỰ CỐ
Nhân sự và trang thiết bị
•
Đào tạo tập huấn cho nhân viên PXN về ATSH
và các biện pháp khắc phục sự cố
•
Đảm bảo các trang thiết bị làm việc cũng như
các trang thiết bị, trang phục bảo hộ các nhân cần
thiết khi xử lý sự cố.
•
Xác định những người chịu trách nhiệm trong
việc xử lý sự cố, số điện thoại để liên lạc
•
Địa chỉ liên hệ các cơ sở cách ly, điều trị cho
người bị phơi nhiễm và lây nhiễm


PHÒNG NGỪA SỰ CỐ
Có quy trình xử lý sự cố
Kiểm soát quản lý phòng ngừa và xử lý sự cố
Khi có sự cố xảy ra phải viết báo cáo và có một ủy
ban đánh giá phân tích sự cố
• Thu thập thông tin,
• Đánh giá sự cố và phân tích nguyên nhân gốc rễ,
• Đưa ra hành động khắc phục,
• Giám sát các biện pháp khắc phục

CÁC TRANG THIẾT BỊ CẦN THIẾT
ĐỂ XỬ LÝ SỰ CỐ
 Trang bị bảo hộ cá
nhân
 Bộ dụng cụ xử lý đánh
đổ dung dịch chứa tác
nhân gây bệnh (spill
kit)
 Dung dịch khử nhiễm
 Vòi rửa mắt (hoặc tuýp
nƣớc rửa mắt)
 Vòi tắm khẩn cấp
 Xe vận chuyển ngƣời bị
lây nhiễm


QUY TRÌNH XỬ LÝ SỰ CỐ ĐỔ TRÀN
DUNG DỊCH CHỨA TNGB

Trong tủ an toàn
sinh học

Sự cố đổ tràn dung
dịch chứa TNGB

Bên ngoài tủ an
toàn sinh học

Trên bề mặt diện tích
làm việc, không chảy

xuống khay phía
dưới
Có trên bề mặt diện
tích làm việc, chảy
xuống khay phía
dưới.
Với TNGB lây
truyền qua đường hô
hấp.
Với TNGB không
truyền qua đường hô
hấp.


XỬ LÝ SỰ CỐ ĐÁNH ĐỔ DUNG DỊCH CHỨA TNGB
1. Hộp đựng dụng cụ có nắp đậy kín
2. Trang bị bảo hộ cá nhân nhƣ găng
tay, khẩu trang, bao giày, kính
3. Chổi và hốt rác loại nhỏ hoặc panh,
kẹp với kích thƣớc phù hợp
4. Túi đựng chất thải lây nhiễm
5. Hộp đựng vật sắc nhọn
6. Dung dịch khử nhiễm phù hợp

7. Giấy thấm hoặc khăn thấm
8. Biển cảnh báo
9. Vật liệu để be bờ xung quanh đối với
sự cố đổ tràn với lƣợng lớn
10. Quy trình xử lý sự cố tràn đổ dung
dịch chứa tác nhân gây bệnh

Bộ dụng cụ xử lý đánh đổ
dung dịch chứa TNGB (spill kit)


BÀI TẬP NHÓM
Chia cả lớp thành 4 nhóm :
• Sự cố 1: Xử lý sự cố đổ tràn dung dịch trong tủ
ATSH không chảy xuống phía dưới khay làm việc
• Sự cố 2: Xử lý sự cố đổ tràn dung dịch trong tủ
ATSH chảy xuống phía dưới khay làm việc
• Sự cố 3: Xử lý sự cố đổ tràn dung dịch không lây
qua đường hô hấp bên ngoài tủ ATSH
• Sự cố 4: Xử lý sự cố đổ tràn lượng lớn dung dịch
lây qua đường hô hấp bên ngoài tủ ATSH


QUY TRÌNH XỬ LÝ SỰ CỐ ĐỔ TRÀN
DUNG DỊCH CHỨA TNGB TRONG TỦ ATSH
Không chảy xuống khay phía dưới bề
mặt làm việc

Chảy xuống khay phía dưới bề mặt làm
việc

1

Báo cho đồng nghiệp làm việc gần đó
(nếu có)

1

Báo cho đồng nghiệp làm việc gần đó
(nếu có)

2

Tháo găng tay và đưa tay ra khỏi tủ
ATSH.

2

Tháo găng tay và đưa tay ra khỏi tủ
ATSH.

3

Lấy hộp dụng cụ xử lý sự cố đổ mẫu
bệnh phẩm

3

Lấy hộp dụng cụ xử lý sự cố đổ mẫu
bệnh phẩm

4

Đi găng tay mới

4

Đi găng tay mới

5

Dùng khăn/giấy thấm phủ lên mẫu bị
đổ

5

Đổ tràn dung dịch chất khử nhiễm
thích hợp lên trên bề mặt làm việc
của tủvà chảy xuống khay phía dưới
thông qua lưới thông khí

6

Đổ chất khử nhiễm lên vùng bị đổ
theo chiều từ ngoài vào trong

7

Tháo bỏ găng tay, đưa tay ra khỏi tủ
ATSH

6

Tháo bỏ găng tay, đưa tay ra khỏi tủ
ATSH

Không chảy xuống khay phía dưới
bề mặt làm việc

Chảy xuống khay phía dưới bề mặt làm việc

8

Để khoảng 30 phút cho chất khử
nhiễm phát huy tác dụng diệt
khuẩn

7

Để khoảng 30 phút cho chất khử nhiễm phát huy tác
dụng diệt khuẩn

9

Đi găng tay mới

8

Đi găng tay mới

10

Dùng kẹp gắp khăn/giấy thấm
9
cho vào túi đựng chất thải lây

nhiễm. Nếu có mảnh vỡ sắc
nhọn, dùng kẹp gắp các mảnh vỡ
bỏ vào hộp đựng vật sắc nhọn.
10

Dùng kẹp gắp vật sắc nhọn (nếu có) bỏ vào hộp
đựng vật sắc nhọn. Thấm toàn bộ dung dịch khử
nhiễm trên bề mặt làm việc bằng khăn giấy.

Đối với tủ ATSH cấp II, loại có van thải cho dung
dịch chất khử nhiễm chảy xuống chậu hứng bên
dưới. Nâng tấm bề mặt làm việc và lưới thông khí,
lau khô bằng khăn thấm và lau lại bằng dung dịch
khử nhiễm toàn bộ khay phía dưới và bề mặt dưới
của tấm bề mặt làm việc.
Đối với các tủ ATSH không có van thải, nâng tấm bề
mặt làm việc và lưới thông khí, sử dụng khăn thấm
để thấm toàn bộ dung dịch chất khử nhiễm có trong
khay phía dưới. Lau khô và lau lại bằng khăn thấm
dung dịch khử nhiễm.
Đặt tấm bề mặt làm việc và lưới thông khí lại vị trí
cũ.


Không chảy xuống khay phía dưới bề
mặt làm việc

Chảy xuống khay phía dưới bề mặt làm
việc

11

Lau bề mặt làm việc, thành bên trong 11
của tủ ATSH và các dụng cụ bên
trong tủ bằng khăn/giấy thấm thấm
hóa chất khử nhiễm

Lau bề mặt làm việc, thành bên trong
của tủ ATSH và các dụng cụ bên
trong tủ bằng khăn/giấy thấm thấm
hóa chất khử nhiễm

12

Những vật liệu sau quá trình khử
nhiễm như găng tay, quần áo, khăn
thấm được xử lý theo hướng dẫn xử
lý chất thải lây nhiễm.

12 Những vật liệu sau quá trình khử
nhiễm như găng tay, quần áo, khăn
thấm được xử lý theo hướng dẫn xử
lý chất thải lây nhiễm. Đổ dung dịch
sau khi khử nhiễm vào hệ thống
nước thải của PXN

13

Tháo găng tay

13 Tháo găng tay

14

Rửa tay đúng cách

14 Rửa tay đúng cách

15

Ghi chép, báo cáo sự việc với người
phụ trách quản lý PXN

15 Ghi chép, báo cáo sự việc với người
phụ trách quản lý PXN


LƢU Ý: khi khử nhiễm tủ ATSH
• Vẫn để tủ ATSH chạy để tránh phát tán TNGB.
• Dùng chất khử nhiễm thích hợp để khử nhiễm,
chất khử nhiễm phải đƣợc pha mới để đảm bảo.
Nếu chất khử nhiễm là NaClO thì lau lại bằng
nƣớc sạch để tránh tác động ăn mòn của NaClO.
• Khi đổ tràn dung dịch chứa TNGB xuống khay
phía dƣới bề mặt làm việc, nếu tủ ATSH có van
thải phía dƣới phải đảm bảo van thải đã đƣợc
đóng lại.

25