Giáo trình Luật Lao động Việt Nam (Tái bản năm 2018): Phần 2

GIAOTRlNH

LUAT
.

GvlET
NAM
'

GIAOTRlNH
GIAOTRlNH

LUAT
LUAT
..

GGvlET
vlET
NAM
NAM
''



TRUONG DAI HOC LUAT HANOI

TRUONG
TRUONGDAI
DAIHOC
HOCLUAT
LUATHANOI

HANOI

Giao trinh

Giao
Giaotrinh
trinh

ll

f!l

o

e

ll

ll

f!l

f!l

o o

e e


Chu

bit~n

Chu
Chubit~n
bit~n

TS. LU'U BINH NHUONG

TS.
TS.LU'U
LU'UBINH
BINHNHUONG
NHUONG

T~p th~ tac gia

T~p
T~pth~
th~tac
tacgia
gia

ChuongXill

LL TS.
TS.DO
DONGAN
NGANBINH
BINH

ChuongXill
ChuongXill

2. PGS.TS. NGUYEN HUlJ CHI

Chuang V, VIII

2.2. PGS.TS.
PGS.TS.NGUYEN
NGUYENHUlJ
HUlJCHI
CHI

Chuang
ChuangV,V,VIII
VIII

3. TS. DO THl DUNG

Chuang X (mlJc II)

3.3. TS.
TS.DO
DOTHl
THlDUNG
DUNG

Chuang
ChuangXX(mlJc

(mlJcII)II)

4. PGS.TS. DAO THl HANG

Chuang XN (mvc V),
XV (m1,1c ll)

4.4. PGS.TS.
PGS.TS.DAO
DAOTHl
THlHANG
HANG

Chuang
ChuangXN
XN(mvc
(mvcV),
V),
(m1,1cll)ll)
XV
XV(m1,1c

5. PGS.TS. TRAN THUY LAM

Chuang VI, IX

5.5. PGS.TS.
PGS.TS.TRAN
TRANTHUY
THUYLAM

LAM

Chuang
ChuangVI,
VI,IX
IX

6. TS. LUlJ BINH NHU'ONG

Chuang II, HI, IV, X (mvc I),
XIV (mvc I, II, HI)

6.6. TS.
TS.LUlJ
LUlJBINH
BINHNHU'ONG
NHU'ONG

Chuang
ChuangII,II,HI,
HI,IV,
IV,XX(mvc
(mvcI),I),
XIV
XIV(mvc
(mvcI,I,II,II,HI)
HI)

7. TS. NGUYEN THl K.IlV1 PHUNG

Chuang I, XV (mvc I)

7.7. TS.
TS.NGUYEN
NGUYENTHl
THlK.IlV1
K.IlV1PHUNG
PHUNG Chuang
ChuangI,I,XV
XV(mvc
(mvcI)I)

8. PGS.TS. NGUYEN mEN PHU'ONG

Chuang XII

8.8. PGS.TS.
PGS.TS.NGUYEN
NGUYENmEN
mENPHU'ONG
PHU'ONG Chuang
ChuangXII
XII

9. TS. NGUYEN XUAN THU

Chuang VII, XI, XIV (mvc IV)

9.9. TS.
TS.NGUYEN

NGUYENXUAN
XUANTHU
THU

L TS.

DO NGAN BINH

Chuang
ChuangVII,
VII,XI,
XI,XIV
XIV(mvc
(mvcIV)
IV)


CHVONGX
QUYEN QUAN LI LAO DQNG
NGU(fl:

CHVONGX
CHVONGX
QUYEN
QUYENQUAN
QUANLI
LILAO
LAODQNG
DQNG
NGU(fl:

NGU(fl:

QUYEN

QUYEN
QUYEN

LAOBQNG

LAOBQNG
LAOBQNG

quy~n quan ii

lao dt}ng

quy~n
quy~nquan
quaniiii

lao
laodt}ng
dt}ng


nu6c nao cung c6 quy~n quim lf lao d()ng. Vi~c ban hanh cac van
ban phap lu?tt d8 dua vao dm s6ng lao d()ng; vi~c ki€m tra, giam sat
cac ben trong qua trlnh lao d()ng; vi~c dtm.g ra t6 chuc cac thl~t ch~
giru quy~t tranh ch~p lao d()ng ... la nhfrng ho{lt d9ng quan li lao d9ng
d~c tn."llg cfm nha nu&c. Tuy nhien, nha nu6c khong

la chu su
dl,lng lao d()ng
th~ rna la chu th~ quan H co t~m bao quat, trong
d6 lao d9ng chi la m9t trong nhfrng n9i dung quan li cua nha !.mac.

nu6c
nu6cnao
naocung
cungc6c6quy~n
quy~nquim
quimlflflao
laod()ng.
d()ng.Vi~c
Vi~cban
banhanh
hanhcac
cacvan
van
ban
banphap
phaplu?tt
lu?ttd8d8dua
duavao
vaodm
dms6ng
s6nglao
laod()ng;
d()ng;vi~c
vi~cki€m
ki€mtra,

tra,giam
giamsat
sat
cac
cacben
bentrong
trongqua
quatrlnh
trlnhlao
laod()ng;
d()ng;vi~c
vi~cdtm.g
dtm.grarat6t6chuc
chuccac
cacthl~t
thl~tch~
ch~
giru
giruquy~t
quy~ttranh
tranhch~p
ch~plao
laod()ng
d()ng......lalanhfrng
nhfrngho{lt
ho{ltd9ng
d9ngquan
quanlililao
laod9ng
d9ng

d~c
d~ctn."llg
tn."llgcfm
cfmnha
nhanu&c.
nu&c.Tuy
Tuynhien,
nhien,nha
nhanu6c
nu6ckhong
khong
lalachu
chususu
dl,lng
dl,lnglao
laod()ng
d()ng th~
th~rna
rnalalachu
chuth~
th~quan
quanHHcocot~m
t~mbao
baoquat,
quat,trong
trong
d6d6lao
laod9ng
d9ngchi
chilalam9t

m9ttrong
trongnhfrng
nhfrngn9i
n9idung
dungquan
quanlilicua
cuanha
nha!.mac.
!.mac.

Quy~n quan li lao d9ng trong cac don vi su dJ,mg lao d()ng Ia
"v~t sa hfru" cua NSDLD. Chi NSDLD m6i co duqc quy~n nay. M()t
nguo'i quim li t5i khong phai
khong co quy~n quan H lao d()ng.
Tnii l{li, ngum quan lido vftn c6 quy~n quan li lao dl)ng nhung do
trlnh d¢ non kern nen quy~n d6 da khong duqc th~ hi~n ro net,
khong mang l?i
quan li cai
ngum xung
quanh, khong mang l{li hi~u qua ck thi~t cua ho{lt d()ng quan
Cung tren n~n ru
v~y,
th~y
m9t di~u ring, m{;t
cong nhan cho du gioi giang va thong minh nhu th€ nao di chang
nua cfing ktt«)ng c6 quy8n quim H lao d()ng theo dung nghia cua tu·
nay. Quy~n quan If lao d()ng dugc coi nhu d~c quy€n t1,1' nhien cua
NSDLD, gi6ng nhu lao d()ng la d~c quy~n t\1' nhien cua NLD n6i
rieng, cua con ngum trong xa h9i noi chung. Khong NSDLB nao
l{li khong c6 quy~n nayo B6 la m()t d{lng "bau v~t" khong th~

chuy~n giao cho NLD. Bai vi, quy8n qufm li lao d()ng la thu quy~n
h7c khong th~ thi~u trong qua trlnh duy trl m6i quan h~ lao d()ng
n6i rieng va trong qua trlnh san xu~t kinh doanh n6i chung.

Quy~n
Quy~nquan
quanlililao
laod9ng
d9ngtrong
trongcac
cacdon
donvivisusudJ,mg
dJ,mglao
laod()ng
d()ngIaIa
"v~t
"v~tsasahfru"
hfru"cua
cuaNSDLD.
NSDLD.Chi
ChiNSDLD
NSDLDm6i
m6icocoduqc
duqcquy~n
quy~nnay.
nay.M()t
M()t
nguo'i
nguo'iquim
quimlilit5i

t5ikhong
khongphai
phai khong
khongcocoquy~n
quy~nquan
quanHHlao
laod()ng.
d()ng.
Tnii
Tniil{li,
l{li,ngum
ngumquan
quanlido
lidovftn
vftnc6c6quy~n
quy~nquan
quanlililao
laodl)ng
dl)ngnhung
nhungdo
do
trlnh
trlnhd¢
d¢non
nonkern
kernnen
nenquy~n
quy~nd6
d6dadakhong
khongduqc

duqcth~
th~hi~n
hi~nroronet,
net,
khong
khongmang
mangl?i
l?i
quan
quanlilicai
cai
ngum
ngumxung
xung
khongmang
mangl{lil{lihi~u
hi~uqua
quack
ckthi~t
thi~tcua
cuaho{lt
ho{ltd()ng
d()ngquan
quan
quanh,
quanh,khong
Cung
Cungtren
trenn~n
n~nruru

v~y,
v~y,
th~y
th~y m9t
m9tdi~u
di~uring,
ring,m{;t
m{;t
cong
congnhan
nhancho
chodu
dugioi
gioigiang
giangvavathong
thongminh
minhnhu
nhuth€
th€nao
naodidichang
chang
nua
nuacfing
cfingktt«)ng
ktt«)ngc6c6quy8n
quy8nquim
quimHHlao
laod()ng
d()ngtheo
theodung

dungnghia
nghiacua
cuatu·tu·
nay.
nay.Quy~n
Quy~nquan
quanIfIflao
laod()ng
d()ngdugc
dugccoi
coinhu
nhud~c
d~cquy€n
quy€nt1,1't1,1'nhien
nhiencua
cua
NSDLD,
NSDLD,gi6ng
gi6ngnhu
nhulao
laod()ng
d()nglalad~c
d~cquy~n
quy~nt\1't\1'nhien
nhiencua
cuaNLD
NLDn6i
n6i
rieng,
rieng,cua

cuacon
conngum
ngumtrong
trongxaxah9i
h9inoi
noichung.
chung.Khong
KhongNSDLB
NSDLBnao
nao
l{li
l{li khong
khong c6c6 quy~n
quy~nnayo
nayo B6
B6lalam()t
m()td{lng
d{lng "bau
"bauv~t"
v~t" khong
khongth~
th~
chuy~n
chuy~ngiao
giaocho
choNLD.
NLD.Bai
Baivi,vi,quy8n
quy8nqufm
qufmlililao

laod()ng
d()nglalathu
thuquy~n
quy~n
h7c
h7ckhong
khongth~
th~thi~u
thi~utrong
trongqua
quatrlnh
trlnhduy
duytrltrlm6i
m6iquan
quanh~h~lao
laod()ng
d()ng
n6i
n6irieng
riengvavatrong
trongqua
quatrlnh
trlnhsan
sanxu~t
xu~tkinh
kinhdoanh
doanhn6i
n6ichung.
chung.

Trong linh V\fC lao d()ng n6i chung va trong linh VlJC phap ch~
lao d()ng n6i rieng, quy~n qui'm li lao d()ng cua NSDLD dugc xem
xet du6i nhfrng khia qnh khac nhau:

linhV\fC
V\fClao
laod()ng
d()ngn6i
n6ichung
chungvavatrong
tronglinh
linhVlJC
VlJCphap
phapch~
ch~
Trong
Tronglinh
lao
laod()ng
d()ngn6i
n6irieng,
rieng,quy~n
quy~nqui'm
qui'mlililao
laod()ng
d()ngcua
cuaNSDLD
NSDLDdugc
dugcxem
xem

xet
xetdu6i
du6inhfrng
nhfrngkhia
khiaqnh
qnhkhac
khacnhau:
nhau:

akhfa qnh kinh t~-xa h()i, quy~n quan li lao d()ng la

Thir
Thirnhdt,
nhdt, khfa
khfaqnh
qnhkinh
kinht~-xa
t~-xah()i,
h()i,quy~n
quy~nquan
quanlililao
laod()ng
d()nglala
trinh
trinh lao
lao d()ng
d()ng bai
bai

Thir nhdt,

trinh lao d()ng bai

aa


d\]ng quy~n quim H lao
du6i
phuang th(rc khac nhau.
D6i v&i NSDLD, quy~n qui'm H
d¢ng vim la phuong ti~n giup
kh~ng
'

d\]ng
d\]ngquy~n
quy~nquim
quimHHlao
lao
du6i
du6i
phuang
phuangth(rc
th(rckhac
khacnhau.
nhau.
D6i
D6iv&i
v&iNSDLD,
NSDLD,quy~n

quy~nqui'm
qui'mHH d¢ng
vimlalaphuong
phuongti~n
ti~ngiup
giup
d¢ngvim
kh~ng
kh~ng
' '

quyen quim

quyen
quyenquim
quim

H lao d¢ng dugc xem la h~ thbng quy djnh

HHlao
laod¢ng
d¢ngdugc
dugcxem
xemlalah~h~thbng
thbngquy
quydjnh
djnh

1

11


djnh ho~c thoa hiep trong khi ra quy«th dinh. Nguai ta thira nh~n
tinh dan phuang trong qmin H lao d(>ng la d~t trong m6i quan h~
v6i NLD, tuc la v6i d6i tugng hi quan lL

djnh
djnhho~c
ho~cthoa
thoahiep
hieptrong
trongkhi
khiraraquy«th
quy«thdinh.
dinh.Nguai
Nguaitatathira
thiranh~n
nh~n
tinh
tinhdan
danphuang
phuangtrong
trongqmin
qminHHlao
laod(>ng
d(>nglalad~t
d~ttrong
trongm6i
m6iquan

quanh~h~
v6i
v6iNLD,
NLD,tuc
tuclalav6i
v6id6i
d6itugng
tugnghihiquan
quanlLlL

Tuy nhien, cAn phili phan bi~t giua quySn h,rc dan phuang voi
vi~c thiSt l~p va sir dvng quy~n lgc nay. Phuong thuc thi~t l~p
quy~n h,rc c6 th~ la tv minh, c6 th~ la S\f Hen kSt, hgp t;ic voi cac
d6i tac khac dS t!;lo nen quy~n lgc, ch~ng h?n nhu d~ xu~t v6i Nha
nu6c ban hanh van bim quy ph!;tm phap lu?t; tham gia ki k~t thoa
u6c lao d()ng t~p thS vm t~p th~ lao d(>ng d~ t?o nen "lu~t cua doanh
nghl~p"; dmg vm NLD giao k~t HDLD d~ t?o nen "lu~t rieng cua
hai ben" trong quan h~ lao d()ng. N6i each khac, c6 nhi~u "con
dubng" d~ di d~n dich quy~n lgc quan li lao d()ng.

Tuy
Tuynhien,
nhien,cAn
cAnphili
philiphan
phanbi~t
bi~tgiua
giuaquySn
quySnh,rc
h,rcdan

danphuang
phuangvoi
voi
vi~c
vi~cthiSt
thiStl~p
l~pva
vasirsirdvng
dvngquy~n
quy~nlgc
lgcnay.
nay.Phuong
Phuongthuc
thucthi~t
thi~tl~p
l~p
quy~n
quy~nh,rc
h,rcc6c6th~
th~lalatvtvminh,
minh,c6c6th~
th~lalaS\f
S\fHen
HenkSt,
kSt,hgp
hgpt;ic
t;icvoi
voicac
cac
t!;lonen

nenquy~n
quy~nlgc,
lgc,ch~ng
ch~ngh?n
h?nnhu
nhud~d~xu~t
xu~tv6i
v6iNha
Nha
d6i
d6itac
tackhac
khacdSdSt!;lo
nu6c
nu6cban
banhanh
hanhvan
vanbim
bimquy
quyph!;tm
ph!;tmphap
phaplu?t;
lu?t;tham
thamgia
giakikik~t
k~tthoa
thoa
u6c
u6clao
laod()ng

d()ngt~p
t~pthS
thSvm
vmt~p
t~pth~
th~lao
laod(>ng
d(>ngd~d~t?o
t?onen
nen"lu~t
"lu~tcua
cuadoanh
doanh
nghl~p";
nghl~p";dmg
dmgvm
vmNLD
NLDgiao
giaok~t
k~tHDLD
HDLDd~d~t?o
t?onen
nen"lu~t
"lu~trieng
riengcua
cua
hai
haiben"
ben"trong
trongquan

quanh~h~lao
laod()ng.
d()ng.N6i
N6ieach
eachkhac,
khac,c6c6nhi~u
nhi~u"con
"con
dubng"
dubng"d~d~didid~n
d~ndich
dichquy~n
quy~nlgc
lgcquan
quanlililao
laod()ng.
d()ng.

~ Sv ki~m soat toim di~n

~ ~Sv
Svki~m
ki~msoat
soattoim
toimdi~n
di~n

Quan H rna khong
ki~m soat ch~c ch~n se th~t b?L Ki~m smit
chinh la m(lt trong nhfrng chuc nang cua mQi qua trlnh qmin H.

NSDLD c6 th€ su dvng nhi8u phuang phap khac nhau d~ thvc hi~n
S\f ki~m soat cac ho?t d(lng chung ding nhu h~mh cua tung NLD.
Sg ki~m soat co th€: dugc thl)'C hi~n m(>t khau, m9t khu V\fC nhung
ding c6 th~ dugc rna r(>ng ra mQi khau, mQi d6i rugng. No dugc b~t
dfiu tir ho!;lt d(>ng giao vi~c, cdp phat, b~m giao phuang ti~n, cong
cv dSn vi~c quan sat, danh gia ph~m ch~t va kha nang cua NLD.
Vi~c kiem soat nay khong chi dugc thl,lc hi~n tn,rc tiSp rna con
dugc thvc hi~n gian ti€p, qua cac phucrng thuc khac nhau.

Quan
QuanHHrna
rnakhong
khong ki~m
ki~msoat
soatch~c
ch~cch~n
ch~nseseth~t
th~tb?L
b?LKi~m
Ki~msmit
smit
chinh
chinhlalam(lt
m(lttrong
trongnhfrng
nhfrngchuc
chucnang
nangcua
cuamQi
mQiqua

quatrlnh
trlnhqmin
qminH.H.
NSDLD
NSDLDc6c6th€
th€susudvng
dvngnhi8u
nhi8uphuang
phuangphap
phapkhac
khacnhau
nhaud~d~thvc
thvchi~n
hi~n
S\fS\fki~m
ki~msoat
soatcac
cacho?t
ho?td(lng
d(lngchung
chungding
dingnhu
nhuh~mh
h~mh cua
cuatung
tungNLD.
NLD.
Sg
Sgki~m
ki~msoat

soatcocoth€:
th€:dugc
dugcthl)'C
thl)'Chi~n
hi~n m(>t
m(>tkhau,
khau,m9t
m9tkhu
khuV\fC
V\fCnhung
nhung
ding
dingc6c6th~
th~dugc
dugcrna
rnar(>ng
r(>ngraramQi
mQikhau,
khau,mQi
mQid6i
d6irugng.
rugng.No
Nodugc
dugcb~t
b~t
dfiu
dfiutirtirho!;lt
ho!;ltd(>ng
d(>nggiao
giaovi~c,

vi~c,cdp
cdpphat,
phat,b~m
b~mgiao
giaophuang
phuangti~n,
ti~n,cong
cong
cvcvdSn
dSnvi~c
vi~cquan
quansat,
sat,danh
danhgia
giaph~m
ph~mch~t
ch~tvavakha
khanang
nangcua
cuaNLD.
NLD.
Vi~c
Vi~ckiem
kiemsoat
soatnay
naykhong
khongchi
chidugc
dugcthl,lc
thl,lchi~n

hi~ntn,rc
tn,rctiSp
tiSprna
rnacon
con
dugc
dugcthvc
thvchi~n
hi~ngian
gianti€p,
ti€p,qua
quacac
cacphucrng
phucrngthuc
thuckhac
khacnhau.
nhau.

- Ngum quan li lao d(>ng dugc quy~n ap dvng cac phuang thuc
khac nhau, k~ ca cac trach nhi~m phap li: Trong qua trlrcl) thl,lC thi
quy~n quan li lao dl)ng, nha quan 11, v6i nhiing cAp d¢ khac nhau, co
quy~n sir dvng nhii'ng phuang thuc khac nhau d~ dam bao thl,lc thl
quySn ll,lc m()t each co hi~u qua. Ngum ta c6 quy~n h,ra chQn cac
phuong thuc sful co ho~c sang t!;lo ra bi~n phap m6i, mi~n khong
trru vm phap h1?-t Vi~c qmin H lao d()ng khong nhfit thi~t
b6

- -Ngum
Ngumquan
quanlililao

laod(>ng
d(>ngdugc
dugcquy~n
quy~napapdvng
dvngcac
cacphuang
phuangthuc
thuc
nhau,k~k~cacacac
cactrach
trachnhi~m
nhi~mphap
phapli:li:Trong
Trongqua
quatrlrcl)
trlrcl)thl,lC
thl,lCthi
thi
khac
khacnhau,
quy~n
quy~nquan
quanlililao
laodl)ng,
dl)ng,nha
nhaquan
quan11,11,v6i
v6inhiing
nhiingcAp
cApd¢

d¢khac
khacnhau,
nhau,coco
quy~n
quy~nsirsirdvng
dvngnhii'ng
nhii'ngphuang
phuangthuc
thuckhac
khacnhau
nhaud~d~dam
dambao
baothl,lc
thl,lcthl
thl
quySn
quySnll,lc
ll,lcm()t
m()teach
eachcocohi~u
hi~uqua.
qua.Ngum
Ngumtatac6c6quy~n
quy~nh,ra
h,rachQn
chQncac
cac
phuong
phuongthuc
thucsful

sfulcocoho~c
ho~csang
sangt!;lo
t!;lorarabi~n
bi~nphap
phapm6i,
m6i,mi~n
mi~n khong
khong
trru
trruvm
vmphap
phaph1?-t
h1?-tVi~c
Vi~cqmin
qminHHlao
laod()ng
d()ngkhong
khongnhfit
nhfitthi~t
thi~t
b6
b6

a

la

'"'""''"'"'"' thuc

aa

lala

'"'""''"'"'"'
'"'""''"'"'"'thuc
thuc


quan lf lao d9ng duqc
ChQn cong Cl) qm\n li thkh hgp. Cong
C\1 c6 t:k d\lng d~k bi~t la h~ th6ng
tic xu sv do dan vj sir dl)ng
li
d9ng.
bu9c
vi ph~m quy tic
ap d?t
phap H phzd
nhiing tnkh nhi~m phap H tuong tmg vai h~mh vi
vi ph~m rna NLD da thvc hi~n trong qua trlnh lao d{>ng nh~m duy
don
li lu~n
ti~n phap H, NSDLD
co quy~n ap d\lng
lo~i tnich nhi~m phap H nlt quan tn;mg, do la
trach
chAt d6i
NLD (se
Cac

nhi~m pM~p H do
bi~t tu Nha

quan
quanlflflao
laod9ng
d9ngduqc
duqc
ChQn
ChQn cong
congCl)Cl)qm\n
qm\nlilithkh
thkhhgp.
hgp.Cong
Cong
C\1C\1c6c6t:k
t:kd\lng
d\lngd~k
d~kbi~t
bi~tlalah~h~th6ng
th6ng
tic
ticxu
xusvsvdododan
danvjvjsirsirdl)ng
dl)ng
lili d9ng.
d9ng.
d?t bu9c
bu9c

viviph~m
ph~mquy
quytic
tic
apapd?t
phap
phapHHphzd
phzd
nhiing
nhiingtnkh
tnkhnhi~m
nhi~mphap
phapHHtuong
tuongtmg
tmgvai
vaih~mh
h~mhvivi
viviph~m
ph~mrna
rnaNLD
NLDda
dathvc
thvchi~n
hi~ntrong
trongqua
quatrlnh
trlnhlao
laod{>ng
d{>ngnh~m
nh~mduy

duy
don
don
lililu~n
lu~n
ti~n
ti~nphap
phapH,H,NSDLD
NSDLD
cocoquy~n
quy~napapd\lng
d\lng lo~i
lo~itnich
tnichnhi~m
nhi~mphap
phapHHnlt
nltquan
quantn;mg,
tn;mg,do
dolala
trach
trach
chAt
chAt d6i
d6i
NLD
NLD(se
(se
Cac
Cac

nhi~m
nhi~mpM~p
pM~pHHdo
do
bi~t
bi~ttutuNha
Nha

chu th~, cac bi~n

chu
chuth~,
th~,cac
cacbi~n
bi~n


Xet tren blnh di~n tri~t hQc, khong th€ c6 quy€n nang qm\n li
tuy~t d6i. M()t quy€n nang quan li tuy~t d6i, vo h~. n~u c6 chi Ut
trong tu duy. Tir lau ngum ta da n6i nhi€u v€ chu quy€n qu6c gia,
v€ quy€n qwin li cua nha nu6c d6i v6i xa h()i va mcr r()ng t6i cac
di€n dan qu6c t~. di€n dan khu vvc, t6 chuc qu6c t~ ... nhung khong
ai c6 th€ dua ra k~t lu~n v€ quy€n nang tuy~t d6i khi ra nhiing
m~nh l~nh quan li a bdt kl chu th€ nao. Scr di nhu v~y Ia vi tinh
k:hu bi~t cua cac SlJ v~t, hi~n tugng, qua trlnh. M6i cai d€u c6 tinh
d()c l~p Va CO SlJ V~n d()ng trong gi6i h~n nhdt dinh v€ k:hong gian
va thm gian. Quy€n quim li lao d()ng cua NSDLD khong th€ nfun
ngohl quy d~o d6.

Xet

Xettren
trenblnh
blnhdi~n
di~ntri~t
tri~thQc,
hQc,khong
khongth€
th€c6c6quy€n
quy€nnang
nangqm\n
qm\nlili
tuy~t
tuy~td6i.
d6i.M()t
M()tquy€n
quy€nnang
nangquan
quanlilituy~t
tuy~td6i,
d6i,vo
voh~.
h~.n~u
n~uc6c6chi
chiUtUt
trong
trongtutuduy.
duy.Tir
Tirlau
laungum
ngumtatadadan6i

n6inhi€u
nhi€uv€v€chu
chuquy€n
quy€nqu6c
qu6cgia,
gia,
v€v€quy€n
quy€nqwin
qwinlilicua
cuanha
nhanu6c
nu6cd6i
d6iv6i
v6ixaxah()i
h()ivavamcr
mcrr()ng
r()ngt6i
t6icac
cac
di€ndan
dankhu
khuvvc,
vvc,t6t6chuc
chucqu6c
qu6ct~t~......nhung
nhungkhong
khong
di€n
di€ndan
danqu6c

qu6ct~.t~.di€n
aiaic6c6th€
th€dua
duararak~t
k~tlu~n
lu~nv€v€quy€n
quy€nnang
nangtuy~t
tuy~td6i
d6ikhi
khiraranhiing
nhiing
m~nh
m~nhl~nh
l~nhquan
quanliliaabdt
bdtklklchu
chuth€
th€nao.
nao.Scr
Scrdidinhu
nhuv~y
v~yIaIavivitinh
tinh
k:hu
k:hubi~t
bi~tcua
cuacac
cacSlJSlJv~t,
v~t,hi~n

hi~ntugng,
tugng,qua
quatrlnh.
trlnh.M6i
M6icai
caid€u
d€uc6c6tinh
tinh
d()c
d()cl~p
l~pVa
VaCOCOSlJSlJV~n
V~nd()ng
d()ngtrong
tronggi6i
gi6ih~n
h~nnhdt
nhdtdinh
dinhv€v€k:hong
k:honggian
gian
vavathm
thmgian.
gian.Quy€n
Quy€nquim
quimlililao
laod()ng
d()ngcua
cuaNSDLD
NSDLDkhong

khongth€
th€nfun
nfun
ngohl
ngohlquy
quyd~o
d~od6.
d6.

v€ m~t kinh t~-xa h()i, m6i dan vi sir dvng lao d()ng c6 ph~
vi rieng. Sv xac dinh ph~ vi cua n6 dl,la vao nhi€u y~u t6 rna ta
c6 th€ d€ dang nh~n bi~t dugc nhu: D6i tugng qmln li Ia nhiing ai,
vi tri dia li 6 dau, tai sim sa hfru ho~c thl san trong ph~m vi quan li
cua dan vi sir dvng lao d()ng d6la gl... Dan cir: anh H la chu doanh
nghi~p A c6 500 cong nhan, vien chuc, sa hfru m()t nha may, m()t
h~ th6ng van phong tren di~n tich ddt 10.000 m2 , to~ l~c t~i s6 5
d~ 19 Blnh Minh, thanh ph6 P ... Nhu v~y. v€ m~t thvc t~, chu
doanh nghi~p c6 chu quy€n v6i k:h6i tai san d6 va c6 quy€n ap ~t
sv quan li cua minh d6i v6i 500 cong nhan, vien chuc d6. Anh ta
khong c6 quy€n quan li doanh nghi~p B v6i nhiing NLD cua hQ,
nfun 6 sat doanh nghi~p A. Nhiing gl da c6 k:hfutg dinh v€ quy€n
quan li d6ng thm tl,l' gi6i h~n v€ "lanh thfi" cua quy€n quan li d6.
Theo d6, 500 NLD do chu doanh nghi~p A tuy€n dvng Ia nhiing
ngum trong ph~m vi quan li lao d()ng va chi c6 nhiing NLD d6
m6i Ia d6i tugng bi quan li cua NSDLD H.

v€
v€m~t
m~tkinh
kinht~-xa

t~-xah()i,
h()i,m6i
m6idan
danvivisirsirdvng
dvnglao
laod()ng
d()ngc6c6ph~
ph~
vivirieng.
rieng.Sv
Svxac
xacdinh
dinhph~
ph~vivicua
cuan6
n6dl,la
dl,lavao
vaonhi€u
nhi€uy~u
y~ut6t6rna
rnatata
th€d€d€dang
dangnh~n
nh~nbi~t
bi~tdugc
dugcnhu:
nhu:D6i
D6itugng
tugngqmln
qmlnliliIaIanhiing

nhiingai,ai,
c6c6th€
vivitritridia
dialili66dau,
dau,tai
taisim
simsasahfru
hfruho~c
ho~cthl
thlsan
santrong
trongph~m
ph~mviviquan
quanlili
cua
cuadan
danvivisirsirdvng
dvnglao
laod()ng
d()ngd6la
d6lagl...
gl...Dan
Dancir:
cir:anh
anhHHlalachu
chudoanh
doanh
nghi~p
nghi~pAAc6
c6500

500cong
congnhan,
nhan,vien
vienchuc,
chuc,sasahfru
hfrum()t
m()tnha
nhamay,
may,m()t
m()t
2
2
h~h~th6ng
th6ngvan
vanphong
phongtren
trendi~n
di~ntich
tichddt
ddt10.000
10.000mm, ,to~
to~l~c
l~ct~i
t~is6s655
d~
d~1919Blnh
BlnhMinh,
Minh,thanh
thanhph6
ph6PP......Nhu

Nhuv~y.
v~y.v€v€m~t
m~tthvc
thvct~,t~,chu
chu
doanh
doanhnghi~p
nghi~pc6c6chu
chuquy€n
quy€nv6i
v6ik:h6i
k:h6itai
taisan
sand6
d6va
vac6c6quy€n
quy€napap~t
~t
sv
svquan
quanlilicua
cuaminh
minhd6i
d6iv6i
v6i500
500cong
congnhan,
nhan,vien
vienchuc
chucd6.

d6.Anh
Anhtata
khong
khongc6c6quy€n
quy€nquan
quanlilidoanh
doanhnghi~p
nghi~pBBv6i
v6inhiing
nhiingNLD
NLDcua
cuahQ,
hQ,
nfun
nfun66sat
satdoanh
doanhnghi~p
nghi~pA.A.Nhiing
Nhiingglgldadac6c6k:hfutg
k:hfutgdinh
dinhv€v€quy€n
quy€n
quan
quanlilid6ng
d6ngthm
thmtl,l'tl,l'gi6i
gi6ih~n
h~nv€v€"lanh
"lanhthfi"
thfi"cua

cuaquy€n
quy€nquan
quanlilid6.
d6.
Theo
Theod6,
d6,500
500NLD
NLDdo
dochu
chudoanh
doanhnghi~p
nghi~pAAtuy€n
tuy€ndvng
dvngIaIanhiing
nhiing
ngum
ngumtrong
trongph~m
ph~mviviquan
quanlililao
laod()ng
d()ngvavachi
chic6c6nhiing
nhiingNLD
NLDd6d6
m6i
m6iIaIad6i
d6itugng
tugngbibiquan

quanlilicua
cuaNSDLD
NSDLDH.H.

v€ m~t phap li, quy€n quan li lao d()ng khong th€ cao han chu
quy€n qu6c gia, quy€n quan li lao d()ng cua nha nu6c. Nhu tren da
d€ c~p. quy8n quan li lao d()ng chi trong ph~m vi "lanh thfi" va
"dan cu" cua n6, tuc la trong ph~ vi cua dan vi sir dvng lao d()ng
rna khong th€ vugt qua ranh gi6i d6, ca v~ m~t dia lf va v~ m~t dia
chinh tri, phap li, xa h()i.

v€
v€m~t
m~tphap
phapli,li,quy€n
quy€nquan
quanlililao
laod()ng
d()ngkhong
khongth€
th€cao
caohan
hanchu
chu
gia,quy€n
quy€nquan
quanlililao
laod()ng
d()ngcua
cuanha

nhanu6c.
nu6c.Nhu
Nhutren
trendada
quy€n
quy€nqu6c
qu6cgia,
d€d€c~p.
c~p.quy8n
quy8nquan
quanlililao
laod()ng
d()ngchi
chitrong
trongph~m
ph~mvivi"lanh
"lanhthfi"
thfi"vava
cu"cua
cuan6,
n6,tuc
tuclalatrong
trongph~
ph~vivicua
cuadan
danvivisirsirdvng
dvnglao
laod()ng
d()ng
"dan

"dancu"
rna
rnakhong
khongth€
th€vugt
vugtqua
quaranh
ranhgi6i
gi6id6,
d6,cacav~v~m~t
m~tdia
dialflfvavav~v~m~t
m~tdia
dia
chinh
chinhtri,
tri,phap
phapli,li,xaxah()i.
h()i.

304

304
304


'
Han
quyen
H

a9ng
thu9c quy€n quim lf nha nu6c. Nhin 6 khfa qmh
r9ng, h?n ch~, tuac

ro
d9ng
phap H
vm NSDLD. M?t khac, no cling bi~u hi~n khia C?nh trao quySn,
nu6c cho chu su
hoa a6i

' '
Han
Han
quyen
quyen
HH a9ng
a9ng
thu9c
thu9cquy€n
quy€nquim
quimlflfnha
nhanu6c.
nu6c.Nhin
Nhin66khfa
khfaqmh
qmh
r9ng,
r9ng,h?n
h?nch~,

ch~,tuac
tuac

roro
d9ng
d9ng
phap
phapHH
vm
vmNSDLD.
NSDLD.M?t
M?tkhac,
khac,no
nocling
clingbi~u
bi~uhi~n
hi~nkhia
khiaC?nh
C?nhtrao
traoquySn,
quySn,
nu6c
nu6ccho
chochu
chususu
hoa
hoaa6i
a6i

c6 m6i lien h~ hfru cu v6i quy~n

so hfru, quan li, sir dl,mg tai san.
di~n< 0

NSDLD la ngum tf\Ic ti~p ddu tu ho?c d<;ti
cho chu so
hfru ddu tU ca.c t~li san, ti8n v6n V.V. cho Vi~C thi'mh l~p Va hO<;tt
d()ng cua don vi sir dl,lng lao d()ng. NLD v6i tu each la ngm]i ban
sue lao d()ng
qua
lao d()ng v6i "hai ban tay tr~ng"
rna
phai ddu
mua s~m phuang ti~n, cong C\} san xufit.
NLD cfing khong phai t<;to dvng cac di~u ki~n lam vi~c. Tfit ca d~u
do NSDLD chiu chi phf, mua s~m, ddu tu. Vi~c bo ra kh6i lm;mg
t~d san 16n d~ ddu tu cho qua tdnh san xufit, kinh doanh, ho<;tt d()ng
va giai quy~t vi~c lam cho NLD bu()c NSDLD phai thvc thi cac
bi~n phap nh~m bao to~m va phat tri~n kh6i tai san d6. Qua trlnh
chAt la qua trlnh quan H NLD sir d\}ng tai san

trlnh

c6c6m6i
m6ilien
lienh~h~hfru
hfrucu
cuv6i
v6iquy~n

quy~nsosohfru,
hfru,quan
quanli,li,sirsirdl,mg
dl,mgtai
taisan.
san.
NSDLD
NSDLDlalangum
ngumtf\Ic
tf\Icti~p
ti~pddu
ddututuho?c
ho?cd<;ti
d<;tidi~n<
di~n<0 0cho
chochu
chusoso
hfru
hfruddu
ddutUtUca.c
ca.ct~lit~lisan,
san,ti8n
ti8nv6n
v6nV.V.
V.V.cho
choVi~C
Vi~Cthi'mh
thi'mhl~p
l~pVa
VahO<;tt

hO<;tt
d()ng
d()ngcua
cuadon
donvivisirsirdl,lng
dl,lnglao
laod()ng.
d()ng.NLD
NLDv6i
v6itutueach
eachlalangm]i
ngm]iban
ban
sue
suelao
laod()ng
d()ng
qua
qua
lao
laod()ng
d()ngv6i
v6i"hai
"haiban
bantay
taytr~ng"
tr~ng"
rna
rna
phai

phaiddu
ddu
mua
muas~m
s~mphuang
phuangti~n,
ti~n,cong
congC\}C\}san
sanxufit.
xufit.
NLD
NLDcfing
cfingkhong
khongphai
phait<;to
t<;todvng
dvngcac
cacdi~u
di~uki~n
ki~nlam
lamvi~c.
vi~c.Tfit
Tfitcacad~u
d~u
do
doNSDLD
NSDLDchiu
chiuchi
chiphf,
phf,mua

muas~m,
s~m,ddu
ddutu.
tu.Vi~c
Vi~cbo
borarakh6i
kh6ilm;mg
lm;mg
t~d
t~dsan
san16n
16nd~d~ddu
ddututucho
choqua
quatdnh
tdnhsan
sanxufit,
xufit,kinh
kinhdoanh,
doanh,ho<;tt
ho<;ttd()ng
d()ng
vavagiai
giaiquy~t
quy~tvi~c
vi~clam
lamcho
choNLD
NLDbu()c
bu()cNSDLD

NSDLDphai
phaithvc
thvcthi
thicac
cac
bi~n
bi~nphap
phapnh~m
nh~mbao
baoto~m
to~mvavaphat
phattri~n
tri~nkh6i
kh6itai
taisan
sand6.
d6.Qua
Quatrlnh
trlnh
chAt
chAtlalaqua
quatrlnh
trlnhquan
quanHHNLD
NLDsirsird\}ng
d\}ngtai
taisan
san

trlnh

trlnh

gmo

gmo
gmo

t<;ti Chuang
2 giao trlnh da dS c?p,
,
-'~·
d' 1\..rsnLn
1'
, .
HV trao QQl, tfOJ1g 0 'l
U Aa ngu01
"mua"
d()ng cua
Sue lao d()ng, m?c du la m()t d<;ti
luqng v?t chAt nhung d?c trung cua sue lao d9ng la khong ai co
th~ nh~n bi~t va chuy8n giao n6 b~ng cac bi~n phap thong thubng.
V1 th~ da phat sinh hi~n tuQTig tuy~n dvng lao d()ng d~ thong qua
do, NSDLD dua NLD vao qua trinh lao d()ng va thong qua qua
trlnh lao d()ng, NLD chuy~n giao sue lao d()ng cua minh cho
NSDLD. Vi~c "mua" sue lao d()ng cua NLD la ho<;tt d9ng ddu tu
nhan l\fc. No lien h~ tm S\f thanh cong hay th~t b?i cua NSDLD.
Di~u d6 bu()c chu sir dvng lao d()ng phai thvc hi~n cac bi~n phap

t<;ti
t<;tiChuang

Chuang22giao
giaotrlnh
trlnhdadadSdSc?p,
c?p,
, ,
-'~·
-'~·
d'
d'
1\..rsnLn
1\..rsnLn
1'1'
, ., .
HV
HVtrao
traoQQl,
QQl,tfOJ1g
tfOJ1g 0 0 'l 'l
U U AaAangu01
ngu01
"mua"
"mua"
d()ng
d()ngcua
cua
Sue
Suelao
laod()ng,
d()ng,m?c
m?cdu

dulalam()t
m()td<;ti
d<;ti
luqng
luqngv?t
v?tchAt
chAtnhung
nhungd?c
d?ctrung
trungcua
cuasue
suelao
laod9ng
d9nglalakhong
khongaiaicoco
th~
th~nh~n
nh~nbi~t
bi~tva
vachuy8n
chuy8ngiao
giaon6
n6b~ng
b~ngcac
cacbi~n
bi~nphap
phapthong
thongthubng.
thubng.
V1

V1th~
th~da
daphat
phatsinh
sinhhi~n
hi~ntuQTig
tuQTigtuy~n
tuy~ndvng
dvnglao
laod()ng
d()ngd~d~thong
thongqua
qua
do,
do,NSDLD
NSDLDdua
duaNLD
NLDvao
vaoqua
quatrinh
trinhlao
laod()ng
d()ngvavathong
thongqua
quaqua
qua
trlnh
trlnh lao
lao d()ng,
d()ng, NLD

NLD chuy~n
chuy~n giao
giao sue
sue lao
lao d()ng
d()ng cua
cuaminh
minh cho
cho
NSDLD.
NSDLD.Vi~c
Vi~c"mua"
"mua"sue
suelao
laod()ng
d()ngcua
cuaNLD
NLDlalaho<;tt
ho<;ttd9ng
d9ngddu
ddututu
nhan
nhanl\fc.
l\fc.No
Nolien
lienh~h~tm
tmS\fS\fthanh
thanhcong
conghay
hayth~t

th~tb?i
b?icua
cuaNSDLD.
NSDLD.
Di~u
Di~ud6
d6bu()c
bu()cchu
chusirsirdvng
dvnglao
laod()ng
d()ngphai
phaithvc
thvchi~n
hi~ncac
cacbi~n
bi~nphap
phap

0). v~ ban chAt, chll sa huu doanh nghi~p ctbng nghia va co tu each cua
"NSDLB".
nhien, hinh thai "chu ao" chfnh la m()t trong nhfrng d~c di~m
dmmh
Theo
tbng ghim d6c, giam d6c,
cua "NSDLD"
di:l
h2rnho V!
khal

0).
0).v~
v~ban
banchAt,
chAt,chll
chllsasahuu
huudoanh
doanhnghi~p
nghi~pctbng
ctbngnghia
nghiavavacocotutueach
eachcua
cua
"NSDLB".
"NSDLB".
nhien,
nhien,hinh
hinhthai
thai"chu
"chuao"
ao"chfnh
chfnhlalam()t
m()ttrong
trongnhfrng
nhfrngd~c
d~cdi~m
di~m
dmmh
dmmh
Theo

Theo
tbng
tbngghim
ghimd6c,
d6c,giam
giamd6c,
d6c,
cua
cua"NSDLD"
"NSDLD"
di:ldi:l
h2rnho
h2rnhoV!V!
khal
khal

hA

.!.

JL.I'

hA
hA

.!. .!.

JL.I'
JL.I'

cam k~t gifra

cam
camk~t
k~tgifra
gifra

-· Xuftt

-· -·Xuftt
Xuftt


C6 quan diSm cho r~ng ki lu~t lao d(>ng la vfut d~ rieng cua
doanh nghi~p, cua don vi su dvng lao d(>ng. Do d6, vi~c quy~t
dinh phai tuy thu()c vao chfnh cac chu th~ c6 lien quan trong doanh
nghi~p d6. M~c du a khia qtnh nao d6, quan di€m tren co th~ dugc
ch~p nh~n nhung khong hoan to~m la nhu v~y. Bai le, dan gian la,
khong doanh nghi~p nao h;ti khong co m6i quan h~ v6i ben ngoai,
VOi S\J V~n d(>ng cua cac th~mh t6 khac Va CUa ca n~n kinh t8-xa
h(>i. Xa hem nfra, no lien h~ t6i vi~c su dvng tai nguyen nhan Ivc
cua quf>c gia, tUC la l\]C lugng lao d(>ng trong tay hQ va trong qua
trlnh quan li lao d(>ng, chu su dvng lao d(>ng dang txvc ti~p tac
d(>ng len tam tu, tlnh cam, nhan each ... cua NLD.

C6
C6quan
quandiSm
diSmcho

chor~ng
r~ngkikilu~t
lu~tlao
laod(>ng
d(>nglalavfut
vfutd~d~rieng
riengcua
cua
doanh
doanhnghi~p,
nghi~p,cua
cuadon
donvivisusudvng
dvnglao
laod(>ng.
d(>ng.Do
Dod6,
d6,vi~c
vi~cquy~t
quy~t
dinh
dinhphai
phaituy
tuythu()c
thu()cvao
vaochfnh
chfnhcac
cacchu
chuth~
th~c6c6lien

lienquan
quantrong
trongdoanh
doanh
nghi~p
nghi~pd6.
d6.M~c
M~cdu
duaakhia
khiaqtnh
qtnhnao
naod6,
d6,quan
quandi€m
di€mtren
trencocoth~
th~dugc
dugc
ch~p
ch~pnh~n
nh~nnhung
nhungkhong
khonghoan
hoanto~m
to~mlalanhu
nhuv~y.
v~y.Bai
Baile,le,dan
dangian
gianla,la,

doanhnghi~p
nghi~pnao
naoh;tih;tikhong
khongcocom6i
m6iquan
quanh~h~v6i
v6iben
benngoai,
ngoai,
khong
khongdoanh
VOi
VOiS\JS\JV~n
V~nd(>ng
d(>ngcua
cuacac
cacth~mh
th~mht6t6khac
khacVaVaCUa
CUacacan~n
n~nkinh
kinht8-xa
t8-xa
h(>i.
h(>i.Xa
Xahem
hemnfra,
nfra,no
nolien
lienh~h~t6i

t6ivi~c
vi~csu
sudvng
dvngtai
tainguyen
nguyennhan
nhanIvc
Ivc
cua
cuaquf>c
quf>cgia,
gia,tUC
tUClalal\]C
l\]Clugng
lugnglao
laod(>ng
d(>ngtrong
trongtay
tayhQ
hQvavatrong
trongqua
qua
laod(>ng,
d(>ng,chu
chususudvng
dvnglao
laod(>ng
d(>ngdang
dangtxvc
txvcti~p

ti~ptac
tac
trlnh
trlnhquan
quanlililao
d(>ng
d(>nglen
lentam
tamtu,
tu,tlnh
tlnhcam,
cam,nhan
nhaneach
each......cua
cuaNLD.
NLD.

Khi ban v€ S\J quy djnh cua phap lu~t d6i v6i quy~n quan li lao
d()ng cua NSDLD, cdn xac d!nh xem quy~n quan H lao d(>ng do la
nh~n
thudn
nh~n
t6n tl;li cua hi~n tugng hay
mang tinh xa
ma NSDLD
vao phap
lu~t) hay do la sv ban cdp quy~n nang cua nha nu6c cho NSDLB
(tile
chuy~n giao quy~n lgc nha nu6c). Day la v~n d~
khong don gian khi phai dt nghia m()t each ro rang, tr9n v~n. D~

co th€ giai thich a mire d9 nao do tren blnh di~n khoa hQc, cfin hru
y ti~p c?n vm cac chtrc nang cua nha nu6c va phap lu~t

quydjnh
djnhcua
cuaphap
phaplu~t
lu~td6i
d6iv6i
v6iquy~n
quy~nquan
quanlililao
lao
Khi
Khiban
banv€v€S\JS\Jquy
d()ng
d()ngcua
cuaNSDLD,
NSDLD,cdn
cdnxac
xacd!nh
d!nhxem
xemquy~n
quy~nquan
quanHHlao
laod(>ng
d(>ngdo
dolala
nh~n

nh~n
thudn
thudn
nh~n
nh~n t6n
t6ntl;litl;licua
cuahi~n
hi~ntugng
tugnghay
hay
mang
mangtinh
tinhxaxa
ma
maNSDLD
NSDLD
vao
vaophap
phap
lu~t)
lu~t)hay
haydodolalasvsvban
bancdp
cdpquy~n
quy~nnang
nangcua
cuanha
nhanu6c
nu6ccho
choNSDLB

NSDLB
(tile
(tile
chuy~n
chuy~ngiao
giaoquy~n
quy~nlgc
lgcnha
nhanu6c).
nu6c).Day
Daylalav~n
v~nd~d~
khong
khongdon
dongian
giankhi
khiphai
phaidt
dtnghia
nghiam()t
m()teach
eachrororang,
rang,tr9n
tr9nv~n.
v~n.D~
D~
cocoth€
th€giai
giaithich
thichaamire

mired9d9nao
naododotren
trenblnh
blnhdi~n
di~nkhoa
khoahQc,
hQc,cfin
cfinhru
hru
yyti~p
ti~pc?n
c?nvm
vmcac
cacchtrc
chtrcnang
nangcua
cuanha
nhanu6c
nu6cvavaphap
phaplu~t
lu~t

Trong khoa h9c phap H, co quan di€m cho r~ng sa di NSDLD
co quy~n quan H lao d()ng la do c6 vi~c NLD tv d~t mlnh du6i
quy€n di~u khien cua NSDLD khi tharn gia vao quan h~ lao d(>ng.
Theo quan diSrn nay, co th~ hi~u tren hai g6c d9: M(Jt la, khi giao
k~t HDLD, NLD da cam k~t v~ vi~c tuan thu ki lu?t lao d9ng va
sg di~u h~mh cua NSDLD; hai la, khi tham gia quan h~ lao d(>ng,
m~c nhien NLD da d~t m1nh vao khuon khf> cua quan If lao d(>ng.
ThlJ'C ra khong th~ hi8u m9t each ho~m to~m nhu v~y, b6i Vl xet vS

m~t nguy~n vQng ca nhan, khong NLD nao ll;li c6 mong mu6n bi
H
khac.
d~
ch~p

Trong
Trongkhoa
khoah9c
h9cphap
phapH,H,cocoquan
quandi€m
di€mcho
chor~ng
r~ngsasadidiNSDLD
NSDLD
cocoquy~n
quy~nquan
quanHHlao
laod()ng
d()nglaladodoc6c6vi~c
vi~cNLD
NLDtvtvd~t
d~tmlnh
mlnhdu6i
du6i
di~ukhien
khiencua
cuaNSDLD
NSDLDkhi

khitharn
tharngia
giavao
vaoquan
quanh~h~lao
laod(>ng.
d(>ng.
quy€n
quy€ndi~u
Theo
Theoquan
quandiSrn
diSrnnay,
nay,cocoth~
th~hi~u
hi~utren
trenhai
haig6c
g6cd9:
d9:M(Jt
M(Jtla,la,khi
khigiao
giao
k~t
k~tHDLD,
HDLD,NLD
NLDdadacam
camk~t
k~tv~v~vi~c
vi~ctuan

tuanthu
thukikilu?t
lu?tlao
laod9ng
d9ngvava
sgsgdi~u
di~uh~mh
h~mhcua
cuaNSDLD;
NSDLD;hai
haila,la,khi
khitham
thamgia
giaquan
quanh~h~lao
laod(>ng,
d(>ng,
m~c
m~cnhien
nhienNLD
NLDdadad~t
d~tm1nh
m1nhvao
vaokhuon
khuonkhf>
khf>cua
cuaquan
quanIfIflao
laod(>ng.
d(>ng.

ThlJ'C
ThlJ'Crarakhong
khongth~
th~hi8u
hi8um9t
m9teach
eachho~m
ho~mto~m
to~mnhu
nhuv~y,
v~y,b6i
b6iVlVlxet
xetvSvS
m~t
m~tnguy~n
nguy~nvQng
vQngcacanhan,
nhan,khong
khongNLD
NLDnao
naoll;li
ll;lic6c6mong
mongmu6n
mu6nbibi
HH
khac.
khac.
d~d~ ch~p
ch~p

khong c6 di~u
la
quy~n quim H
H
di~u quan tn;mg la phai tim ra cai mang
suy doan ho~c dan gian cong nhljin
each d~ dang.

1~D "m~c

nhien" d~t
dt,mg lao d()ng< Can

vftn d~ quan tn;mg

khong
khongc6c6di~u
di~u lala
1~D
1~D"m~c
"m~cnhien"
nhien"d~t
d~t
dt,mg
dt,mglao
laod()ng<
d()ngCan
quy~n

quy~nquim
quimHH
HH
di~u
di~uquan
quantn;mg
tn;mglalaphai
phaitim
timraracai
caimang
mang
suy
suydoan
doanho~c
ho~cdan
dangian
giancong
congnhljin
nhljin
vftn
vftnd~d~quan
quantn;mg
tn;mg
each
eachd~d~dang.
dang.


h,rc dan phuang cua nguai qufm li dmg tra nen m:;mh me va c6
hi~u qua. D6 cling chinh la di~u ki~n d~ nguai quan lfl) d~t dugc

nhfrng m1,1c tieu da d~t ra.

Ph,m vi cua quySn qui!!n li lao dqng
d(>ng
nang mang
tfmg hqpo N6
a hanh di~u hanh cong vi~c hang ngay ma
ho~t d()ng khac nhau. Chinh vi v~y, khi d~ c~p
gom
ph<;tm cua quy~n quan H lao d9ng, diSu din ban nhfit la xac dinh
dugc n()i dung cua n6. Trong ph~m vi tn,rc ti~p, theo each hi€u
chung nh~t, quy~n quan li lao d(>ng bao g6m: 1) quy~n tuy€n chQn,
d()ng; 2) quy~n ra n9i quy, quy chS va cac m~nh l~nh;
quy~n ki~m tra, gilim sat qua trinh
li
ph~m cac quy t~c quan
Du&i cHiy
tich v~
Hlao
If

lao ilf;ng

h,rc
h,rcdan
danphuang
phuangcua
cuanguai
nguaiqufm
qufmlilidmg

dmgtra
tranen
nenm:;mh
m:;mhme
mevavac6c6
hi~u
hi~uqua.
qua.D6
D6cling
clingchinh
chinhlaladi~u
di~uki~n
ki~nd~d~nguai
nguaiquan
quanlfl)
lfl)d~t
d~tdugc
dugc
m1,1ctieu
tieudadad~t
d~tra.
ra.
nhfrng
nhfrngm1,1c

Ph,m
Ph,mvivicua
cuaquySn
quySnqui!!n
qui!!nlililao

laodqng
dqng
d(>ng
d(>ng
nang
nangmang
mang
tfmg
tfmghqpo
hqpoN6
N6
aahanh
hanh di~u
di~uhanh
hanhcong
congvi~c
vi~chang
hangngay
ngayma
ma
ho~t
ho~td()ng
d()ngkhac
khacnhau.
nhau.Chinh
Chinhviviv~y,
v~y,khi
khi d~d~c~p
c~p
gom

gom
ph<;tm
ph<;tm cua
cuaquy~n
quy~nquan
quanHHlao
laod9ng,
d9ng,diSu
diSudin
dinban
bannhfit
nhfitlalaxac
xacdinh
dinh
dugc
dugcn()i
n()idung
dungcua
cuan6.
n6.Trong
Trongph~m
ph~mvivitn,rc
tn,rcti~p,
ti~p,theo
theoeach
eachhi€u
hi€u
chung
chungnh~t,
nh~t,quy~n

quy~nquan
quanlililao
laod(>ng
d(>ngbao
baog6m:
g6m:1)1)quy~n
quy~ntuy€n
tuy€nchQn,
chQn,
d()ng;
d()ng;2)2)quy~n
quy~nraran9i
n9iquy,
quy,quy
quychS
chSvavacac
cacm~nh
m~nhl~nh;
l~nh;
quy~n
quy~nki~m
ki~mtra,
tra,gilim
gilimsat
satqua
quatrinh
trinh
lili
ph~m
ph~mcac

cacquy
quyt~c
t~cquan
quan
Du&i
Du&icHiy
cHiy
tich
tichv~v~
Hlao
Hlao
IfIf

lao
laoilf;ng
ilf;ng

Tuy~n chQn lao d()ng la khau d~u tien trong cac ho~t d()ng
tuy€n dvng lao d()ng cua NLB. N~u xet v@ khia qmh quim li lao
d()ng thi tuy~n chQn lao d()ng chua thvc sv Ia m(>t h~mh vi quan lf
lao d()ng. Bm le, khi ti~n hanh vi~c tuy€n chQn lao d()ng, quan he
lao d()ng giua cac ben c6 thS chua xac l~p trong thvc t€. Vi~c ap
dvng quy~n quim li lao d()ng d6i vm NLD c6 ve nhu con "hai sam".

Tuy~n
Tuy~nchQn
chQnlao
laod()ng
d()nglalakhau
khau d~u

d~utien
tientrong
trongcac
cacho~t
ho~td()ng
d()ng
tuy€n
tuy€ndvng
dvnglao
laod()ng
d()ngcua
cuaNLB.
NLB.N~u
N~uxet
xetv@v@khia
khiaqmh
qmhquim
quimlililao
lao
d()ng
d()ngthi
thituy~n
tuy~nchQn
chQnlao
laod()ng
d()ngchua
chuathvc
thvcsvsvIaIam(>t
m(>th~mh
h~mhviviquan

quanlflf
lao
laod()ng.
d()ng.Bm
Bmle,le,khi
khiti~n
ti~nhanh
hanhvi~c
vi~ctuy€n
tuy€nchQn
chQnlao
laod()ng,
d()ng,quan
quanhehe
lao
laod()ng
d()nggiua
giuacac
cacben
benc6c6thS
thSchua
chuaxac
xacl~p
l~ptrong
trongthvc
thvct€.t€.Vi~c
Vi~capap
dvng
dvngquy~n
quy~nquim

quimlililao
laod()ng
d()ngd6i
d6ivm
vmNLD
NLDc6c6vevenhu
nhucon
con"hai
"haisam".
sam".

Tuy nhien, khong th~ phu nh~n r~ng trong qua trlnh tuySn ch9n
lao d()ng, NSDLB da b~t d.lu su dvng va phat huy lqi th€ cua
quy~n lvc. NSDLD c6 toan quy8n quy~t dinh m()t each dan phuang
v8 vi~c nh~n hay khong nh~n NLD vao lam viec. M~t lduk, qua

Tuy
Tuynhien,
nhien,khong
khongth~
th~phu
phunh~n
nh~nr~ng
r~ngtrong
trongqua
quatrlnh
trlnhtuySn
tuySnch9n
ch9n
d()ng,NSDLB

NSDLBdadab~t
b~td.lu
d.lususudvng
dvngvavaphat
phathuy
huylqi
lqith€
th€cua
cua
lao
laod()ng,
quy~n
quy~nlvc.
lvc.NSDLD
NSDLDc6c6toan
toanquy8n
quy8nquy~t
quy~tdinh
dinhm()t
m()teach
eachdan
danphuang
phuang
v8v8vi~c
vi~cnh~n
nh~nhay
haykhong
khongnh~n
nh~nNLD
NLDvao

vaolam
lamviec.
viec.M~t
M~tlduk,
lduk,qua
qua


d\lng d€n quy~n qmin
khau d~u,

d\lng
d\lngd€n
d€nquy~n
quy~nqmin
qmin
khau
khaud~u,
d~u,

NSDLD

1

NSDLD
NSDLD

11

tmong hgp nhAt dinh.
tmong
tmonghgp
hgpnhAt
nhAtdinh.dinh.
Tuy nhien, n~u theo each hi~u khac thi ban h~mh n(}i quy lao
d9ng la m(}t quy~n nang quan tn;mg. Bcri vi~c ban hanh n(}i quy lao
d(lng se giup cho chu su dl,!ng lao d(}ng c6 CO' sa phap H d~ thvc
hi~n
qufm H lao d(}ng.
quy lao d(lng cua dan vi SUr dvng
'·'d(;lo lu~t" rieng cua NSDLD.

Tuy
Tuynhien,
nhien,n~u
n~utheo
theoeach
eachhi~u
hi~ukhac
khacthi
thiban
banh~mh
h~mhn(}i
n(}iquy
quylao
lao

d9ng
d9nglalam(}t
m(}tquy~n
quy~nnang
nangquan
quantn;mg.
tn;mg.Bcri
Bcrivi~c
vi~cban
banhanh
hanhn(}i
n(}iquy
quylao
lao
d(lng
d(lngsesegiup
giupcho
chochu
chususudl,!ng
dl,!nglao
laod(}ng
d(}ngc6c6CO'
CO'sa
saphap
phapHHd~d~thvc
thvc
hi~n
hi~n
qufm
qufmHHlao

laod(}ng.
d(}ng.
quy
quylao
laod(lng
d(lngcua
cuadan
danviviSUrSUrdvng
dvng
'·'d(;lo
'·'d(;lolu~t"
lu~t"rieng
riengcua
cuaNSDLD.
NSDLD.

khong phaj tAt ca cac dan v! su ctvng d~u su d1Jng tai s6
luqng NLD theo quy dinh (10 nguai) nen nha nu&c khong bu(}c
dan v!
phai c6 n9i quy lao d(}ng. Va vi thS, c~n hi~u r~ng
hQ khong mAt ho~c dung han la khong phai la khong c6 quy~n
n(}i quy lao d(}ng. M~t khac,
khong quy d!nh nghia
Vl) b~t bUQC phaj ban h~mh
quy lao d(}ng nen trong truang hgp
n91 quy
d()ng, dan
su d1Jng lao d(}ng co th€
dvng cac hinh thuc khac dS t(;!O CO'
phap li d.UY td

Di~u
d~n
cac
ch~" dS qufm li lao d9ng va
quy",
C(;lnh hinh thuc la khong trai phap lu~t va dn
duqc ton trQng. TU: d6 ciing c6 th~ suy lu~n r~ng trong trubng hqp
NSDLD c6 nguy~n VQng dang ki n9i quy lao d(lng thi cac CO' quan
chuc nang khong th~ tir ch6i d6ng thai c6 trach nhi~m t(;lo di~u
ki~n giup da.

khong
khongphaj
phajtAt
tAtcacacac
cacdan
danv!v!susuctvng
ctvngd~u
d~ususud1Jng
d1Jngtai
tais6s6
luqng
luqngNLD
NLDtheo
theoquy
quydinh
dinh(10
(10nguai)
nguai)nen
nennha

nhanu&c
nu&ckhong
khongbu(}c
bu(}c
dan
danv!v! phai
phaic6c6n9i
n9iquy
quylao
laod(}ng.
d(}ng.Va
VavivithS,
thS,c~n
c~nhi~u
hi~ur~ng
r~ng
hQ
hQkhong
khongmAt
mAtho~c
ho~cdung
dunghan
hanlalakhong
khongphai
phailalakhong
khongc6
c6quy~n
quy~n
n(}i
n(}iquy

quylao
laod(}ng.
d(}ng.M~t
M~tkhac,
khac, khong
khongquy
quyd!nh
d!nhnghia
nghia
Vl)
Vl)b~t
b~tbUQC
bUQCphaj
phajban
banh~mh
h~mh
quy
quylao
laod(}ng
d(}ngnen
nentrong
trongtruang
truanghgp
hgp
n91
n91quy
quy d()ng,
d()ng,dan
dan susud1Jng
d1Jnglao

laod(}ng
d(}ngcocoth€
th€
dvng
dvngcac
cachinh
hinhthuc
thuckhac
khacdSdSt(;!O
t(;!OCO'
CO'
phap
phaplilid.UY
d.UYtdtd
Di~u
Di~u
d~n
d~n
cac
cac
ch~"
ch~"dSdSqufm
qufmlililao
laod9ng
d9ngvava
quy",
quy",
C(;lnh
C(;lnhhinh
hinhthuc

thuclalakhong
khongtrai
traiphap
phaplu~t
lu~tva
vadn
dn
duqc
duqcton
tontrQng.
trQng.TU:
TU:d6
d6ciing
ciingc6c6th~
th~suy
suylu~n
lu~nr~ng
r~ngtrong
trongtrubng
trubnghqp
hqp
NSDLD
NSDLDc6c6nguy~n
nguy~nVQng
VQngdang
dangkikin9i
n9iquy
quylao
laod(lng
d(lngthi

thicac
cacCO'
CO'quan
quan
chuc
chucnang
nangkhong
khongth~
th~tirtirch6i
ch6id6ng
d6ngthai
thaic6c6trach
trachnhi~m
nhi~mt(;lo
t(;lodi~u
di~u
ki~n
ki~ngiup
giupda.
da.

Vi~c ra "n9i quy" ho~c "quy ch8" lao d()ng b&ng hinh thuc van
ban m~c du la vAn d~ quan trQng song khong th~ gh1i quy~t dugc
m(}t each toan di~n vfin d€ quan H. Cac quy t~c xu sv duqc th~ hi~n
b&ng van ban khong th~ quan xuy~n dugc toan b9 qua tdnh chi
d(;lo, di€u hanh. Do d6, d~ b6 sung cho sv khiSm khuy~t tv nhien
do, cac quy t~C XU S\f tf\l'C ti~p thong qua cac m~nh l~nh, quy~t
hang ngay duqc ban ra nh&m xac dinh tr~t tv chung cua qua
l~nh, quy~t dinh vira c6 tinh 6n djnh vira
Cac

"nh~t
bfit
. Nhung ngugc

Vi~c
Vi~crara"n9i
"n9iquy"
quy"ho~c
ho~c"quy
"quych8"
ch8"lao
laod()ng
d()ngb&ng
b&nghinh
hinhthuc
thucvan
van
ban
banm~c
m~cdu
dulalavAn
vAnd~d~quan
quantrQng
trQngsong
songkhong
khongth~
th~gh1i
gh1iquy~t
quy~tdugc
dugc

m(}t
m(}teach
eachtoan
toandi~n
di~nvfin
vfind€d€quan
quanH.H.Cac
Cacquy
quyt~c
t~cxu
xusvsvduqc
duqcth~
th~hi~n
hi~n
b&ng
b&ngvan
vanban
bankhong
khongth~
th~quan
quanxuy~n
xuy~ndugc
dugctoan
toanb9
b9qua
quatdnh
tdnhchi
chi
d(;lo,
d(;lo,di€u

di€uhanh.
hanh.Do
Dod6,
d6,d~d~b6
b6sung
sungcho
chosvsvkhiSm
khiSmkhuy~t
khuy~ttvtvnhien
nhien
do,
do,cac
cacquy
quyt~C
t~CXU
XUS\fS\ftf\l'C
tf\l'Cti~p
ti~pthong
thongqua
quacac
cacm~nh
m~nhl~nh,
l~nh,quy~t
quy~t
hang
hangngay
ngayduqc
duqcban
banraranh&m
nh&mxac

xacdinh
dinhtr~t
tr~ttvtvchung
chungcua
cuaqua
qua
l~nh,
l~nh,quy~t
quy~tdinh
dinhvira
virac6c6tinh
tinh6n
6ndjnh
djnhvira
vira
Cac
Cac
"nh~t
"nh~t
bfit
bfit
. .Nhung
Nhungngugc
ngugc

sa

"'-'"JHJ=.,

sasa

"'-'"JHJ=.,
"'-'"JHJ=.,


no co tac dvng dang k€ giup
don phuong
mlnh tn.r6c NLD.

no
nococotac
tacdvng
dvngdang
dangk€k€giup
giup
don
donphuong
phuong
mlnh
mlnhtn.r6c
tn.r6cNLD.
NLD.

3

33


tra, ghim sat do NSDLD d(lt ra. D6ng thm, qua trlnh ki€m tra, giam
sat phai tuan theo cac nguyen t~c, bi~n phap dugc thvc hi~n thong

qua ho~t d9ng cua cac b9 ph?n ho~c ca nhan co chuc nang kism tra,
giam sat lao d()ng. Thong thuong ho~t d()ng nay dugc giao cho b()
ph~n tb chuc-lao d()ng-ti~n luang hoi}.c tb chuc-hanh chinh.v.v ..
NSDLD di,!a vao k8t qua bao cao cua cac b() ph~n hoi}.c ca nhan c6
chuc nang d6 d~ c6 nhfmg quy@t d!nh thich hgp nh~rn duy trl, bn
dinh tr~t tv 6 nai lam vi~c va trong toan b() qua trlnh lao d()ng.

- Quy~n xu l( vi phqm

tra,
tra,ghim
ghimsat
satdo
doNSDLD
NSDLDd(lt
d(ltra.
ra.D6ng
D6ngthm,
thm,qua
quatrlnh
trlnhki€m
ki€mtra,
tra,giam
giam
sat
satphai
phaituan
tuantheo
theocac
cacnguyen

nguyent~c,
t~c,bi~n
bi~nphap
phapdugc
dugcthvc
thvchi~n
hi~nthong
thong
qua
quaho~t
ho~td9ng
d9ngcua
cuacac
cacb9
b9ph?n
ph?nho~c
ho~ccacanhan
nhancocochuc
chucnang
nangkism
kismtra,
tra,
giam
giamsat
satlao
laod()ng.
d()ng.Thong
Thongthuong
thuongho~t
ho~td()ng

d()ngnay
naydugc
dugcgiao
giaocho
chob()
b()
ph~n
ph~ntbtbchuc-lao
chuc-laod()ng-ti~n
d()ng-ti~nluang
luanghoi}.c
hoi}.ctbtbchuc-hanh
chuc-hanhchinh.v.v
chinh.v.v.. ..
NSDLD
NSDLDdi,!a
di,!avao
vaok8t
k8tqua
quabao
baocao
caocua
cuacac
cacb()
b()ph~n
ph~nhoi}.c
hoi}.ccacanhan
nhanc6c6
chuc
chucnang

nangd6
d6d~d~c6c6nhfmg
nhfmgquy@t
quy@td!nh
d!nhthich
thichhgp
hgpnh~rn
nh~rnduy
duytrl,
trl,bn
bn
dinh
dinhtr~t
tr~ttvtv66nai
nailam
lamvi~c
vi~cva
vatrong
trongtoan
toanb()
b()qua
quatrlnh
trlnhlao
laod()ng.
d()ng.

- -Quy~n
Quy~nxu
xul(l(viviphqm
phqm

Xu H vi ph~m chinh la khau th~ hi~n ro net tinh chdt m~nh me
quy~n h.rc dan phuang cua chu
dw1g lao d()ng. M~c du Ia n()i
dung mang tinh tieu eve cua quan lf lao d()ng nhung xu li vi ph~m
l?i t?o ra nhung lQ'i
th~ hi~n dugc tinh tich
d6i
qua
trinh quan li lao d()ng d6.

Xu
XuHHviviph~m
ph~mchinh
chinhlalakhau
khauth~
th~hi~n
hi~nroronet
nettinh
tinhchdt
chdtm~nh
m~nhme
me
quy~n
quy~nh.rc
h.rcdan
danphuang
phuangcua
cuachu
chu dw1g

dw1glao
laod()ng.
d()ng.M~c
M~cdu
duIaIan()i
n()i
dung
dungmang
mangtinh
tinhtieu
tieueve
evecua
cuaquan
quanlflflao
laod()ng
d()ngnhung
nhungxu
xuliliviviph~m
ph~m
l?i
l?it?o
t?oraranhung
nhunglQ'i
lQ'i
th~
th~hi~n
hi~ndugc
dugctinh
tinhtich
tich

d6i
d6i
qua
qua
trinh
trinhquan
quanlililao
laod()ng
d()ngd6.
d6.

Ngo?i tru vi~c ban lu~n v~ hlnh
xu li thi ho?t d()ng li
d6i v6i NLD la di@u khong th~ khong d~ c?p. Chinh vi~c xu lila
m()t trong nhung diSu ki~n t~o :ra tinh hi~n thl,lc cua qua trln.h quan
li lao d()ng. M()t NLD se phai th~n tn;mg han khi bi~t d.ng NSDLB
dang giarn sat qua trlnh lam vi~c cua mlnh. NLB cung se can nh~c
hanh vi cua minh khi biSt r~ng n~u vi ph?m quy t~c xu Sl,f do
NSDLD di}.t ra thl se c6 th~ phai chiu h?u qua bdt lQ'i do hanh vi xu
li cua NSDLD d6.

Ngo?i
Ngo?itru
truvi~c
vi~cban
banlu~n
lu~nv~v~hlnh
hlnh
xuxulilithithiho?t
ho?td()ng

d()ng lili
d6i
d6iv6i
v6iNLD
NLDlaladi@u
di@ukhong
khongth~
th~khong
khongd~d~c?p.
c?p.Chinh
Chinhvi~c
vi~cxu
xulila
lila
m()t
m()ttrong
trongnhung
nhungdiSu
diSuki~n
ki~nt~o
t~o:ra:ratinh
tinhhi~n
hi~nthl,lc
thl,lccua
cuaqua
quatrln.h
trln.hquan
quan
lililao
laod()ng.

d()ng.M()t
M()tNLD
NLDsesephai
phaith~n
th~ntn;mg
tn;mghan
hankhi
khibi~t
bi~td.ng
d.ngNSDLB
NSDLB
dang
danggiarn
giarnsat
satqua
quatrlnh
trlnhlam
lamvi~c
vi~ccua
cuamlnh.
mlnh.NLB
NLBcung
cungsesecan
cannh~c
nh~c
hanh
hanhvivicua
cuaminh
minhkhi
khibiSt

biStr~ng
r~ngn~u
n~uviviph?m
ph?mquy
quyt~c
t~cxu
xuSl,fSl,fdodo
NSDLD
NSDLDdi}.t
di}.trarathl
thlsesec6c6th~
th~phai
phaichiu
chiuh?u
h?uqua
quabdt
bdtlQ'i
lQ'idodohanh
hanhvivixu
xu
lilicua
cuaNSDLD
NSDLDd6.
d6.

Xet v~ phuang di~n H lu~n cling nhu trong tht,rc ti~n dm s6ng
lao d()ng, ngum ta d~u thdy dugc t~ic dvng cua quyen xu If cac hanh
vi vi ph~m quy t~c ho~t d()ng trong qua trlnh lao d()ng d6ng thm
ding thdy dugc m(lt trai cua harm vi xu li nay. D6i v6i nhi~u ngum,
quan ni~m bao v~ NLD thubng ldn at khia C?nh phap ch~ cang lam

cho vi~c xu lf vi ph~m tr6 nen la harm vi trai v6i le thubng, khong
hqp d?O lL Do d6, trong nhi~u trubng hgp, du lu~n xa h()i h,ti t~p
thai d9
bdng
chdt

Xet
Xetv~v~phuang
phuangdi~n
di~nHHlu~n
lu~ncling
clingnhu
nhutrong
trongtht,rc
tht,rcti~n
ti~ndm
dms6ng
s6ng
lao
laod()ng,
d()ng,ngum
ngumtatad~u
d~uthdy
thdydugc
dugct~ic
t~icdvng
dvngcua
cuaquyen
quyenxu
xuIfIfcac

cachanh
hanh
viviviviph~m
ph~mquy
quyt~c
t~cho~t
ho~td()ng
d()ngtrong
trongqua
quatrlnh
trlnhlao
laod()ng
d()ngd6ng
d6ngthm
thm
ding
dingthdy
thdydugc
dugcm(lt
m(lttrai
traicua
cuaharm
harmvivixu
xulilinay.
nay.D6i
D6iv6i
v6inhi~u
nhi~ungum,
ngum,
ni~mbao

baov~v~NLD
NLDthubng
thubngldn
ldnatatkhia
khiaC?nh
C?nhphap
phapch~
ch~cang
canglam
lam
quan
quanni~m
cho
chovi~c
vi~cxu
xulflfviviph~m
ph~mtr6
tr6nen
nenlalaharm
harmvivitrai
traiv6i
v6ilelethubng,
thubng,khong
khong
hqp
hqpd?O
d?OlLlLDo
Dod6,
d6,trong
trongnhi~u

nhi~utrubng
trubnghgp,
hgp,du
dulu~n
lu~nxaxah()i
h()ih,tih,tit~p
t~p
thai
thaid9
d9
bdng
bdng
chdt
chdt

su

susu


5,

bi~n pb.ap

ii

di}ng

5,5,

d9ng dugc thvc hi~n thong
Trong thvc ti~n, vi~c qm\n H
qua
phap
canh
nhin nh~n, danh
cua NSDLD, Dum day se d~ c~p m()t each
khru quat v~ nhfrng bi~n
quan lf lao d()ng ca ban duqc su
d~ duy
lao d()ng,
phdp

bi~n
bi~npb.ap
pb.ap

iiii

di}ng
di}ng

ti~n,vi~c
vi~cqm\n
qm\nHH d9ng
d9ngdugc
dugcthvc
thvchi~n
hi~nthong
thong

Trong
Trongthvc
thvcti~n,
qua
qua
phap
phap
canh
canh
nhin
nhinnh~n,
nh~n,danh
danh
cua
cuaNSDLD,
NSDLD,Dum
Dumday
daysesed~d~c~p
c~pm()t
m()teach
each
khru
khruquat
quatv~v~nhfrng
nhfrngbi~n
bi~n
quan
quanlflflao
laod()ng
d()ngca

caban
banduqc
duqcsusu
d~d~duy
duy
lao
laod()ng,
d()ng,

phdp
phdp

each thuc
quan H co thS tv
nhung h?mh vi
d()ng vao
sv dung d~n, phu
giao d\lc y
m~nh l~nh cua
du5ng,
khong t~p

each
eachthuc
thuc
thStvtv
quan
quanHHcocothS
nhung
nhungh?mh

h?mhvivi
d()ng
d()ngvao
vao
svsvdung
dungd~n,
d~n,phu
phu
giao
giaod\lc
d\lcyy
m~nh
m~nhl~nh
l~nhcua
cua
du5ng,
du5ng,
khong
khongt~p
t~p

3 5

3355


Dan cu, khi m(>t NLD bi thong bao h? lo~i lao d(>ng tu lo?i A
xu6ng lo?i C va hi c~t ti~n thuong thang ho~c ti8n thu6ng quy, tiSn
thuang T~t cung la dc;mg tac d(>ng tinh thfin lam cho h9 ph1H suy
nghi va sua chua khuy8t di~m da m~c phaL Ho~c m()t NLD bi xu

li h1~t lao d()ng theo hinh thuc chuy€n sang lam cong vi~c khac
v6i muc luang th~p han trong 3 thang khong th~ khong co phim
ung v~ an ki lu~t d6i v6i ban than minho M9t S\f th~t hi€n nhien la
mQi nga dubng cua cu()c s6ng d~u c6 th~ dfin d~n tu duy" Do do,
khong th~ tach rm may moe bi~n phap nao la bi~n phap tinh th~n
trong nhung trucmg hgp nhu v~y.

- Bi?n phap kinh tJ

Dan
Dancu,
cu,khi
khim(>t
m(>tNLD
NLDbibithong
thongbao
baoh?
h?lo~i
lo~ilao
laod(>ng
d(>ngtutulo?i
lo?iAA
xu6ng
xu6nglo?i
lo?iCCvavahihic~t
c~tti~n
ti~nthuong
thuongthang
thangho~c
ho~cti8n

ti8nthu6ng
thu6ngquy,
quy,tiSn
tiSn
thuang
thuangT~t
T~tcung
cunglaladc;mg
dc;mgtac
tacd(>ng
d(>ngtinh
tinhthfin
thfinlam
lamcho
choh9
h9ph1H
ph1Hsuy
suy
nghi
nghivavasua
suachua
chuakhuy8t
khuy8tdi~m
di~mda
dam~c
m~cphaL
phaLHo~c
Ho~cm()t
m()tNLD
NLDbibixu

xu
lili h1~t
h1~tlao
laod()ng
d()ngtheo
theohinh
hinhthuc
thucchuy€n
chuy€nsang
sanglam
lamcong
congvi~c
vi~ckhac
khac
v6i
v6imuc
mucluang
luangth~p
th~phan
hantrong
trong33thang
thangkhong
khongth~
th~khong
khongcocophim
phim
lu~td6i
d6iv6i
v6iban
banthan

thanminho
minhoM9t
M9tS\fS\fth~t
th~thi€n
hi€nnhien
nhienlala
ung
ungv~v~anankikilu~t
mQi
mQinga
ngadubng
dubngcua
cuacu()c
cu()cs6ng
s6ngd~u
d~uc6c6th~
th~dfin
dfind~n
d~ntutuduy"
duy"Do
Dodo,
do,
th~tach
tachrm
rmmay
maymoe
moebi~n
bi~nphap
phapnao
naolalabi~n

bi~nphap
phaptinh
tinhth~n
th~n
khong
khongth~
trong
trongnhung
nhungtrucmg
trucmghgp
hgpnhu
nhuv~y.
v~y.

- -Bi?n
Bi?nphap
phapkinh
kinhtJtJ

Ngay nay, ngum ta thubng thvc t~ han khi bay to sv quan tam
mvc tieu cua NLD khi tham gia vao qua
t6i lqi ich kinh t~. Bai
trlnh lao d9ng la c6 thu nh?p d~ dam bao cho nhfmg chi tieu cua
gia dlnh. Da
lau d.c
ich kinh t~ lien
ban than cung nhu
quan d~n NLD khong chi con la don bdy rna con dugc coi la d()ng
l\fc. Di~u d6 cang lam tang them gia cua cac bi~n phap kinh t~.

Ngay
Ngaynay,
nay,ngum
ngumtatathubng
thubngthvc
thvct~t~han
hankhi
khibay
baytotosvsvquan
quantam
tam
kinht~.t~.Bai
Bai mvc
mvctieu
tieucua
cuaNLD
NLDkhi
khitham
thamgia
giavao
vaoqua
qua
t6i
t6ilqi
lqiich
ichkinh
trlnh
trlnhlao
laod9ng
d9nglalac6c6thu

thunh?p
nh?pd~d~dam
dambao
baocho
chonhfmg
nhfmgchi
chitieu
tieucua
cua
nhu
gia
giadlnh.
dlnh.Da
Da lau
laud.c
d.c ich
ichkinh
kinht~t~lien
lien
ban
banthan
thancung
cungnhu
quan
quand~n
d~nNLD
NLDkhong
khongchi
chicon
conlaladon

donbdy
bdyrna
rnacon
condugc
dugccoi
coilalad()ng
d()ng
l\fc.
l\fc.Di~u
Di~ud6
d6cang
canglam
lamtang
tangthem
themgia
gia cua
cuacac
cacbi~n
bi~nphap
phapkinh
kinht~.t~.

Xet tren blnh di~n chung nh~t, bi~n phap kinh t§ dugc chia
thtmh hai lo?i, d6 la: 1) bi~n phap kfch thich (khuy~n khfch) b~ng
v~t chAt, va 2) bi~n pha.p h~n ch~ ho~c c~t, giam quy~n lgi v~t chAt
cua NLD. Vi~c khuy~n khich v?t ch~t dugc sir dl,lng du6i nhfrng
d?ng khac nhau nhu: tang luang, tra ti€n thuang, chi trg c~p trong
nhfrng trubng hgp NLD di h9c t~p, nghien c(ru hoi;ic trong trubng
hqp ban than va gia dinh NLD g~p kho khan trong CUQC s6ng ...
Cac lgi ich v~t ch~t khong chi c6 tac dl,lng d()ng vien, khich 1~

NLD tuan thu ki lu~t lao d()ng va lam vi~c v6i tnich nhi~m cao,
g~n b6 vm cong ti, xi nghi~p, dan vi rna con anh huang t6i nhung
NLD khaco Do do, cang t~o ra moi trucmg lam vi~c v6i ki lu~t va
trach nhi~m cao, hi~u qua cao. Ngugc l?i, khi m9t ho~c m9t s6
li

Xet
Xettren
trenblnh
blnhdi~n
di~nchung
chungnh~t,
nh~t,bi~n
bi~nphap
phapkinh
kinht§t§dugc
dugcchia
chia
thtmh
thtmhhai
hailo?i,
lo?i,d6
d6la:la:1)1)bi~n
bi~nphap
phapkfch
kfchthich
thich(khuy~n
(khuy~nkhfch)
khfch)b~ng
b~ng

v~t
v~tchAt,
chAt,va
va2)2)bi~n
bi~npha.p
pha.ph~n
h~nch~
ch~ho~c
ho~cc~t,
c~t,giam
giamquy~n
quy~nlgi
lgiv~t
v~tchAt
chAt
cua
cuaNLD.
NLD.Vi~c
Vi~ckhuy~n
khuy~nkhich
khichv?t
v?tch~t
ch~tdugc
dugcsirsirdl,lng
dl,lngdu6i
du6inhfrng
nhfrng
d?ng
d?ngkhac
khacnhau

nhaunhu:
nhu:tang
tangluang,
luang,tra
trati€n
ti€nthuang,
thuang,chi
chitrg
trgc~p
c~ptrong
trong
nhfrng
nhfrngtrubng
trubnghgp
hgpNLD
NLDdidih9c
h9ct~p,
t~p,nghien
nghienc(ru
c(ruhoi;ic
hoi;ictrong
trongtrubng
trubng
hqp
hqpban
banthan
thanva
vagia
giadinh
dinhNLD

NLDg~p
g~pkho
khokhan
khantrong
trongCUQC
CUQCs6ng
s6ng......
Cac
Caclgi
lgiich
ichv~t
v~tch~t
ch~tkhong
khongchi
chic6c6tac
tacdl,lng
dl,lngd()ng
d()ngvien,
vien,khich
khich1~1~
NLD
NLDtuan
tuanthu
thukikilu~t
lu~tlao
laod()ng
d()ngvavalam
lamvi~c
vi~cv6i
v6itnich

tnichnhi~m
nhi~mcao,
cao,
g~n
g~nb6
b6vm
vmcong
congti,ti,xixinghi~p,
nghi~p,dan
danvivirna
rnacon
conanh
anhhuang
huangt6i
t6inhung
nhung
NLD
NLDkhaco
khacoDo
Dodo,
do,cang
cangt~o
t~oraramoi
moitrucmg
trucmglam
lamvi~c
vi~cv6i
v6ikikilu~t
lu~tva
va

trach
trachnhi~m
nhi~mcao,
cao,hi~u
hi~uqua
quacao.
cao.Ngugc
Ngugcl?i,
l?i,khi
khim9t
m9tho~c
ho~cm9t
m9ts6s6
lili


Vi~c khong
huang ho~c giam b61 d.c quy8n lgi v~t chftt theo
d!nh (ti~n luong, ti~n thuang ... ) ho~c bu()c phai b6i thucrng

cho NLD

cung
ra
trong don vi sir dvng

- Bi?nphap

u

va nhfm.g NLD khac

Vi~c
Vi~ckhong
khong
huang
huangho~c
ho~cgiam
giamb61
b61d.c
d.cquy8n
quy8nlgi
lgiv~t
v~tchftt
chftttheo
theo
d!nh
d!nh(ti~n
(ti~nluong,
luong,ti~n
ti~nthuang
thuang......) )ho~c
ho~cbu()c
bu()cphai
phaib6i
b6ithucrng
thucrng

cung
cung rara

trong
trongdon
donvivisirsirdvng
dvng

- -Bi?nphap
Bi?nphap

cho
choNLD
NLD

uu

vavanhfm.g
nhfm.gNLD
NLDkhac
khac


lao d(>ng rna CO th~ g6m ca hanh vi cua CO' quan nha mXOC CO thftm
quy~n nhu toa an ho?-c ca quan hanh ch:fnh nha nu&c. Bai vi, ngoai
vi~c ra cac n(>i quy, quy chS, m~nh l~nh Htm ca sa cho vi~c thl,l'c
hi~n nghia VlJ cua NLD, NSDLD con dva vao SlJ' uy nghiem va
anh huang m~nh me cua phap lu~t; ngoai vi~c ti8n hanh xu H NLD
theo th~m quy~n, v6i nhfrng each thuc trong ph~iim gi6i h;;tn cua
phap lu~t, NSDLD con phai c~y nha vao hanh vi xu H theo cac
trach nhi~m phap li khac, k~ ca Vi~c ap dt,mg trach nhi~m hlnh S\f
d6i v6i nguoi vi ph;;tm. M()t NLD sau khi da bi xu H ki lu~t lao
d()ng khong c6 nghia da "yen td" rAng se khong c6 gi gay phiSn

toai cho minh. Bm le, trong n6 lvc khac, cac CO' quan nha nu6c c6
quy~n di~u tra va xu li NLB vi ph;;tm d6 theo tnich nhi~m khac
nhi~m ki lu~t
d9ng
trach nhi~m v~t chAt do
ngoai
th~m quySn
NSDLB
II.
DJNH
THI:BT ~~vAT

vE Ki LU!T

Ki h1~t lao a;;ng
1.1. Khiii ni~m, y ngh'la cua
LLL Khai

DQNG

BOITHUONG

lutjt lao af)ng

ni~m

lao
laod(>ng
d(>ngrna
rnaCOCOth~

th~g6m
g6mcacahanh
hanhvivicua
cuaCO'
CO'quan
quannha
nhamXOC
mXOCCOCOthftm
thftm
quy~n
quy~nnhu
nhutoa
toaananho?-c
ho?-cca
caquan
quanhanh
hanhch:fnh
ch:fnhnha
nhanu&c.
nu&c.Bai
Baivi,
vi,ngoai
ngoai
vi~c
vi~craracac
cacn(>i
n(>iquy,
quy,quy
quychS,
chS,m~nh

m~nhl~nh
l~nhHtm
Htmca
casasacho
chovi~c
vi~cthl,l'c
thl,l'c
hi~n
hi~nnghia
nghiaVlJ
VlJcua
cuaNLD,
NLD,NSDLD
NSDLDcon
condva
dvavao
vaoSlJ'SlJ'uy
uynghiem
nghiemvava
anh
anhhuang
huangm~nh
m~nhme
mecua
cuaphap
phaplu~t;
lu~t;ngoai
ngoaivi~c
vi~cti8n
ti8nhanh

hanhxu
xuHHNLD
NLD
theo
theoth~m
th~mquy~n,
quy~n,v6i
v6inhfrng
nhfrngeach
eachthuc
thuctrong
trongph~iim
ph~iim gi6i
gi6ih;;tn
h;;tncua
cua
phap
phaplu~t,
lu~t,NSDLD
NSDLDcon
conphai
phaic~y
c~ynha
nhavao
vaohanh
hanhvivixu
xuHHtheo
theocac
cac
trach

trachnhi~m
nhi~mphap
phaplilikhac,
khac,k~k~cacaVi~c
Vi~capapdt,mg
dt,mgtrach
trachnhi~m
nhi~mhlnh
hlnhS\f
S\f
d6i
d6iv6i
v6inguoi
nguoiviviph;;tm.
ph;;tm.M()t
M()tNLD
NLDsau
saukhi
khidadabibixu
xuHHkikilu~t
lu~tlao
lao
d()ng
d()ngkhong
khongc6c6nghia
nghiadada"yen
"yentd"
td"rAng
rAngsesekhong
khongc6c6gigigay

gayphiSn
phiSn
toai
toaicho
chominh.
minh.Bm
Bmle,le,trong
trongn6
n6lvc
lvckhac,
khac,cac
cacCO'
CO'quan
quannha
nhanu6c
nu6cc6c6
quy~n
quy~ndi~u
di~utra
travavaxu
xuliliNLB
NLBviviph;;tm
ph;;tmd6
d6theo
theotnich
tnichnhi~m
nhi~mkhac
khac
nhi~m
nhi~mkikilu~t

lu~t
d9ng
d9ng trach
trachnhi~m
nhi~mv~t
v~tchAt
chAtdodo
ngoai
ngoai
th~m
th~mquySn
quySn
NSDLB
NSDLB
II.II.
DJNH
DJNHvE
vEKiKiLU!T
LU!T
THI:BT
THI:BT~~vAT
~~vAT

DQNG
DQNG

BOITHUONG
BOITHUONG

Ki

Kih1~t
h1~tlao
laoa;;ng
a;;ng
1.1.
1.1.Khiii
Khiiini~m,
ni~m,yy
ngh'la
ngh'lacua
cua lutjt
lutjtlao
laoaf)ng
af)ng
LLL
LLLKhai
Khaini~m
ni~m

"Ki lu~t'', theo Tu diSn tiSng Vi~t,< 0 la t6ng th~ nhfrng di~u
quy dinh co tinh chAt b~t bu9c d6i vai ho?t d9ng cua cac thanh
vien trong m9t t6 chuc d~ bao dam tinh ch~t che cua t6 chuc d6.
V6i each hi~u nay, a ph?m vi xa h()i, ki lu~t duqc coila n~n tang
d€ xay dvng xa h(>i. Khong c6 ki lu~t thi khong th~ di~u chinh
dugc m6i quan h~ giua nguai v6i nguai trong san xudt va cac ho;;tt
d()ng cua hQ trong cac t6 chuc xa h(.)i.

"Ki
"Kilu~t'',
lu~t'',theo

theoTu
TudiSn
diSntiSng
tiSngVi~t,<
Vi~t,<0 0lalat6ng
t6ngth~
th~nhfrng
nhfrngdi~u
di~u
quy
quydinh
dinhcocotinh
tinhchAt
chAtb~t
b~tbu9c
bu9cd6i
d6ivai
vaiho?t
ho?td9ng
d9ngcua
cuacac
cacthanh
thanh
vien
vientrong
trongm9t
m9tt6t6chuc
chucd~d~bao
baodam
damtinh

tinhch~t
ch~tche
checua
cuat6t6chuc
chucd6.
d6.
V6i
V6ieach
eachhi~u
hi~unay,
nay,aaph?m
ph?mvivixaxah()i,
h()i,kikilu~t
lu~tduqc
duqccoila
coilan~n
n~ntang
tang
d€d€xay
xaydvng
dvngxa
xah(>i.
h(>i. Khong
Khongc6c6kikilu~t
lu~tthi
thikhong
khongth~
th~di~u
di~uchinh
chinh

dugc
dugcm6i
m6iquan
quanh~h~giua
giuanguai
nguaiv6i
v6inguai
nguaitrong
trongsan
sanxudt
xudtvavacac
cacho;;tt
ho;;tt
d()ng
d()ngcua
cuahQ
hQtrong
trongcac
cact6t6chuc
chucxaxah(.)i.
h(.)i.

Trong ph?m vi quan h~ lao d(.)ng, ki lu~t lao d(>ng, cling v6i
each hieu nhu tren, dugc coi la t6ng th~ nhung di~u quy djnh c6
chAt b~t bu()c d6i
trong qua trlnh lao d(>ng.

Trong
Trongph?m
ph?mviviquan

quanh~h~lao
laod(.)ng,
d(.)ng,kikilu~t
lu~tlao
laod(>ng,
d(>ng,cling
clingv6i
v6i
nhutren,
tren,dugc
dugccoi
coilalat6ng
t6ngth~
th~nhung
nhungdi~u
di~uquy
quydjnh
djnhc6c6
each
eachhieu
hieunhu
chAt
chAtb~t
b~tbu()c
bu()cd6i
d6i
trong
trongqua
quatrlnh
trlnhlao

laod(>ng.
d(>ng.


chdt

quan h~ san
d()ng Ht
quan h~ sa hfru v~ tu
san xufit xa h()i thay
thay dfli.

Trong nSn kinh
d()ng dugc coi
hi:mg hoa, duqc t\1' do mua ban, trao dbi; mQi cong dan co quy~n
len
hang dll.u .., thi v~n
d()ng dmg
coi trQng.

1

chdt
chdt

quanh~h~san
san
d()ng
d()ngHtHt quan
quan

quanh~h~sasahfru
hfruv~v~tutu
san
sanxufit
xufitxaxah()i
h()ithay
thay
thay
thaydfli.
dfli.

Trong
TrongnSn
nSnkinh
kinh
d()ng
d()ngdugc
dugccoi
coi
hi:mg
hi:mghoa,
hoa,duqc
duqct\1't\1'do
domua
muaban,
ban,trao
traodbi;
dbi;mQi
mQicong
congdan

dancocoquy~n
quy~n
len
len
hang
hangdll.u
dll.u..,..,thi
thiv~n
v~n
d()ng
d()ngdmg
dmg
coi
coitrQng.
trQng.

11