Để L/C thực sự trở nên hiệu quả

Để L/C thực sự trở nên hiệu quả

Thử hình dung nếu doanh nghiệp bạn có quan hệ đối tác làm ăn với các đối
tác nước ngoài mà lại không có các phương thức thanh toán quốc tế, thì sự nghiệp
kinh doanh sẽ như thế nào? Hẳn là kết quả kinh doanh sẽ trở nên không hiệu quả.
Trong kinh doanh ngày nay, thanh toán quốc tế đang ngày trở nên phổ biến.
Những phương thức thanh toán truyền thống như tiền mặt đã dần được thay thế
bằng những phương thức thanh toán hiện đại hơn, nhanh chóng hơn. Và thanh
toán qua L/C là một trong số đó.
Thư tín dụng (Letter of credit – L/C) là một bức thư do ngân hàng viết ra
theo yêu cầu của công ty nhập khẩu hàng hoá, dịch vụ, trong đó ngân hàng cam
kết sẽ trả cho người được thanh toán (công ty xuất khẩu hàng hoá, công ty cung
ứng dịch vụ, hoặc một người nào đó theo chỉ định) một số tiền nhất định, trong
một khoảng thời gian nhất định với điều kiện người này thức hiện đúng và đầy đủ
những điều khoản trong lá thư đó. Chẳng hạn như, tập đoàn IKEA mua gỗ nguyên
liệu từ hãng Manef của để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong hợp
đồng thương mại, hai bên có thoả thuận điều khoản thanh toán bằng L/C. Để thực
hiện việc thanh toán này, một chu trình sau sẽ diễn ra:
(1): Đầu tiên IKEA sẽ đến một ngân hàng tại Thuỵ Điển xin mở L/C (gọi là
ngân hàng phát hành L/C).
(2): Ngân hàng phát hành L/C sẽ thông báo cho một ngân hàng mà Manef
mở tài khoản về kết quả mở L/C và nội dung L/C (gọi là ngân hàng tiếp nhận
L/C).
(3): Ngân hàng tiếp nhận L/C sẽ tiến hành kiểm tra hình thức của L/C, sau
đó chuyển nguyên văn nội dung L/C cho Manef mà không được phép ghi chú hay
dịch thuật bất kỳ chi tíêt nào trên L/C.
(4): Manef sau khi xem xét nội dung L/C, nếu thấy hoàn toàn phù hợp với
những điều khoản của hợp đồng và những nội dung đã thoả thuận với IKEA thì
giao hàng cho công ty A. Nếu chưa phù hợp thì hai bên sẽ phải chỉnh sửa.
(5): Manef sẽ xuất trình cho Ngân hàng tiếp nhận L/C bộ chứng từ chứng
minh đã hoàn thành nghĩa vụ giao hàng.

(6): Ngân hàng tiếp nhận L/C ngay lập tức chuyển bộ chứng tứ trên cho
Ngân hàng mở L/C.
(7): Sau khi kiểm tra chi tiết tính hợp lệ của bộ chứng từ và thấy Manef đã
thực hiện đúng những quy định của L/C thì Ngân hàng mở L/C sẽ chuyển tiền cho
Ngân hàng tiếp nhận L/C.
(8): Ngân hàng tiếp nhận L/C chuyển tiền vào tài khoản của công ty B, còn
Ngân hàng mở L/C thì gửi bộ chứng từ cho công ty A. IKEA và Manef thanh toán
chi phí thanh toán qua L/C cho các ngân hàng.
Thông thường, các công ty sẽ sử dụng L/C trong thời kỳ đầu của quan hệ
kinh doanh khi các bên chưa hiểu rõ nhau. Thanh toán qua L/C được thực hiện
theo nguyên tắc “thanh toán trước, khiếu nại sau”, khi các chứng từ của người bán
phù hợp với toàn bộ các điều kiện trong tín dụng thư (chứng từ hoàn hảo). Đó
chính là sự đảm bảo thanh toán tốt nhất sau phương thức thanh toán trả trước. L/C
thường là không huỷ ngang và luôn luôn được thanh toán (ngoại trừ trong trường
hợp gian lận). Khi sử dụng thanh toán L/C, các công ty phải tuân thủ Quy tắc thực
hành tín dụng thống nhất chứng từ (UCP 500) của Phòng Thương Mại quốc tế
ICC.
Quy định khá chặt chẽ là thế nhưng trên thực tế có không ít trường hợp các
công ty tiến hành thanh toán qua L/C gặp phải nhiều bài học khá đau đớn khi tranh
chấp xảy ra. Nếu bạn không hiểu rõ và kỹ càng về bản chất của thư tín dụng cùng
những quy định pháp lý của nó thì rất có thể bạn sẽ mắc phải những sơ sót dẫn đến
việc không nhận được thanh toán từ phía bên đối tác kinh doanh.
Lagergren, một hãng kinh doanh các sản phẩm nội thất lớn của Thuỵ Điển,
đã bán một lô hàng đồ gỗ cho tập đoàn Cadtrak Furniture Co.Ltd của Đài Loan.
Về phần mình, theo thoả thuận giữa hai bên, Cadtrak đã mở tại ngân hàng của
mình một thư tín dụng L/C để chuyển nhượng số tiền hàng trị giá 760.000 USD
cho Lagergren qua một ngân hàng Thuỵ Điển. Theo thoả thuận giữa hai bên, hàng
sẽ được giao thành hai chuyến, mỗi chuyến cách nhau muộn nhất là 20 ngày . Tiền
hàng cũng được thanh toán làm hai lần và việc thanh toán qua L/C sẽ tuân theo
UCP500.

Có hai điều kiện được quy định cho thư tín dụng. Thứ nhất, ngân hàng Đài
Loan sẽ tiến hành thanh toán khi nhận được một bộ đầy đủ vận đơn đường biển đã
xếp hàng hoàn hảo. Thứ hai, ngân hàng Thuỵ Điển sẽ phải đợi giấy chấp nhận
hàng do ngân hàng tại Đài Loan của Cadtrak cấp. Giấy này sẽ được cấp sau khi có
thông báo của Cadtrak rằng họ đã nhận được hàng và hàng đã được cơ quan y tế
Đài Loan tại cảng chấp nhận.
Sau khi hàng đến Đài Loan, ngân hàng Thuỵ Điển đã gửi bộ chứng từ của
chuyến hàng cho Cadtrak và đã bị Cadtrak từ chối với lý do thời gian giữa hai
chuyến giao hàng đã vượt quá 20 ngày. Ngân hàng Thuỵ Điển đã không chấp nhận
điều này. Do vậy, ngân hàng đã thuyết phục Cadtrak chấp nhận điều không đúng
nguyên tắc trên. Sau cùng, Cadtrak chấp nhận thời gian giao hàng quá 20 ngày
nhưng vẫn bảo lưu ý kiến từ chối của mình với lý do đợi sự chấp nhận lô hàng của
Bộ Y tế Đài Loan, cơ quan mà công ty Cadtrak nộp đơn xin kiểm tra hàng. Sau đó
không lâu, Cadtrak thông báo rằng họ chính thức từ chối hàng của Lagergren vì
Cơ quan Y tế Đài Loan tại cảng đã phát hiện ra nguy cơ mối mọt trong lô hang đồ
gỗ này.
Lagergren lập luận rằng, trong biên bản của Cơ quan y tế đã không có dòng
chữ bác bỏ sản phẩm. Tuy nhiên, Cadtrak vẫn giữ nguyên quan điểm của mình vớI
nhận định rằng: "theo thông lệ, hàng đồ gỗ phải đủ độ tin cậy để lưu kho trong
vòng 12 tháng”. Cadtrak cho rằng sản phẩm mà họ đặt đã không được đảm bảo về
chất lượng và bởi vậy khăng khăng không chấp nhận lô hang này. Về phía
Lagergren, hãng đã có đơn kiện gửi Uỷ ban trọng tài quốc tế (Unctad) mà hai bên
đã lựa chọn giải quyết khi có tranh chấp. Đơn kiện ghi rõ Cadtrak đã từ chối
không đúng cách bộ chứng từ và yêu cầu được thanh toán khoản tiền hàng cộng lãi
suất hàng năm 13%.
Trước hết, Uỷ ban trọng tài cho rằng lý do duy nhất mà hàng chưa thuộc
quyền sở hữu của Cadtrak - người mở thư tín dụng, là do họ đã từ chối lô hàng đó
khi hàng đã đến nơi. Quyết định phải đưa ra là trong tình huống này liệu điều kiện
"hàng hoá đã được nhận bởi người mở thư tín dụng" được thoả mãn hay chưa?
Tiếp đó, Uỷ ban trọng tài định nghĩa bản chất của thư tín dụng và cách mà người

ta phải hiểu nó: “Thư tín dụng là một sự cam kết chắc chắn của ngân hàng mở thư
tín dụng thanh toán hoặc sẽ thanh toán nếu các điều kiện của thư tín dụng được
thoả mãn, nếu thư tín dụng đó dùng để thanh toán (Điều 3 Quy tắc và Thực hành
thống nhất tín dụng chứng từ)”.Bản chất của thư tín dụng là người bán chắc chắn
sẽ được thanh toán nếu xuất trình đúng bộ chứng từ. Một đặc tính cơ bản của tín
dụng chứng từ là tính hình thức của nó. Các chứng từ được xuất trình chỉ có thể là
đúng hoặc không đúng. Sự mập mờ ở đây không được chấp nhận.
Một tín dụng chứng từ không thể được hiểu theo bất cứ một luật quốc gia
nào mà các bên không có thoả thuận, thư tín dụng phải được hiểu theo các thông lệ
được áp dụng cho đối tượng này trong thương mại quốc tế. Một đặc tính nữa của
thư tín dụng là việc thanh toán bằng phương thức tín dụng chứng từ không phụ
thuộc vào ý muốn chủ quan của các bên. Chỉ cần các điều kiện trong thư tín dụng
được thoả mãn và người hưởng lợi xuất trình đúng bộ chứng từ thì việc thanh toán
sẽ được thực hiện. Cadtrak lập luận rằng trong trường hợp này, với việc hàng giao
không được người mở thư tín dụng chấp nhận nên điều kiện "hàng đã được nhận
bởi người mở thư tín dụng" đã không được thoả mãn. Nhưng theo trong tài thì việc
thư tín dụng có được thanh toán hay không phụ thuộc vào thiện chí của người mở
thư tín dụng (nguời mua). Việc hiểu điều kiện "hàng đã được nhận bởi người mở
thư tín dụng" như vậy mâu thuẫn với mục đích của thư tín dụng chứng từ. Theo
đó, việc thanh toán không được phụ thuộc vào thiện ý hay ý chí chủ quan của
Cadtrak. Ở đây, hàng của Lagergren không có bất cứ sai phạm gì theo thoả thuận
giữa hai bên, mà việc hạn sử dụng của hàng hoá là do Cadtrak không kiểm chứng
từ trước, hãng có thể khởi kiện vi phạm hợp đồng chứ không thể từ chối thanh