Bài 6: Nâng cao hoạt động lấy mẫu tại nguồn đánh giá ô nhiễm

BÀI 6:
BÀI NÂNG CAO:
HOẠT ĐỘNG LẤY MẪU TẠI
NGUỒN ĐÁNH GIÁ Ô NHIỄM
TRÌNH BÀY: THÁI VŨ BÌNH

NỘI DUNG
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
II. QUAN TRẮC NỀN XUNG QUANH
III. QUAN TRẮC NGUỒN THẢI

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG

Thực hiện Chương trinh Quan trắc
Nguồn phân
tán cần xem
xét
Nguồn điểm
cần xem xét
Chương trinh
quan trắc tổng
hợp
đất
không khínước
Khi xác định
mục đích và
mục tiêu cần
xem xét ...

Hiệu quả chi phí

Lồng ghép

Kết nối

Các ban ngành

Quy hoạch hàng
năm
iều này sẽ tinh
chỉnh các thông
số và phương
pháp của chư
ơng trinh quan
trắc
Các thành phần
môi trường xung
quanh cần xem
xét
ánh giá việc thực hiện
chương trinh QLÔNCN
Tối ưu hoá chương trinh quan trắc cho QLÔNCN
con người
các khu
thiên nhiên
Ưu tiên
QLÔNCN

Quan trắc:
Toàn cảnh hệ thống quản lý

Cải
tiến
liên
tục
Cam kết lãnh đạo
Xem xét của lãnh đạo
Chính sách môi trường
Lập quy hoạch, k ho ch
Hành động kiểm tra
và chỉnh sửa
Thực hiện và vận hành

Quyết định quản lý
(phạt, công nghệ mới,
giáo dục, v.v)
Kết quả vượt
TCVN 5945
Ô nhiễm tự nhiên hoặc lịch sử
Ô nhiễm tự nhiên hoặc lịch sử
không
không

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Tiến hành
Tiến hành quan trắc sơ bộ các
khu vực gần KCN

Cơ hội cho tiến hành quan trắc
Biết về nguồn ô
nhiễm
Môi trường xung quanh cụ thể
bị ô nhiễm
có
có

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Thiết kế
Thiết kế và
tiến hành
tiến hành quan trắc xung quanh
về các thông số chung
không
không
có
có
Nguồn điểm
có
có
không
không
nguồn điểm chuẩn
nguồn điểm chuẩn
nguồn phân tán

nguồn phân tán
Nh ng kết quả vượt TCVN hoặc
không thích hợp đối với môi trư
ờng xung quanh
Nguồn ô nhiễm do
con người tạo ra
Có
Có
Không
Không
Có
Có
Dừng
lại
Bắt đầu
không
không

Xác đinh
Xác đinh nguồn và
nguyên nhân gây ô nhiễm
tự nhiên

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Thiết kế
Thiết kế và

tiến hành
tiến hành quan trắc xung
quanh để có được các thông số cụ thể
Quyết định quản lý (ví
dụ nh ng hạn chế phát
triển)

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Thiết kế
Thiết kế và
tiếnh hành
tiếnh hành quan trắc
nguồn và

Tính
Tính tải lượng ô nhiễm cho các
thông số cụ thể
không
không
không
không
Môi trường xung quanh quan
trọng hoặc nhạy cảm
Dừng
lại
không

không
có
có
Kết quả vượt
TCVN
5942/5943
có
có
Dừng
lại
không
không

Ô nhiễm tự nhiên hoặc lịch sử
Ô nhiễm tự nhiên hoặc lịch sử
không
không

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Tiến hành
Tiến hành quan trắc sơ bộ các
khu vực gần KCN
Cơ hội đ ng ký quan trắc
Biết nguồn ô
nhiễm
Môi trường xung quanh cụ

thể bị ô nhiễm
có
có

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Thiết kế
Thiết kế và
tiến hành
tiến hành quan trắc xung quanh
để có được thông số tổng hợp
không
không
có
có
Nguồn điểm
có
có
không
không
nguồn điểm
nguồn điểm
Nh ng kết quả vượt TCVN hoặc
không thích hợp đối với môi trư
ờng xung quanh
Nguồn ô nhiễm do
con người tạo ra

có
có
không
không
có
có
Dừng
lại
Bắt đầu
không
không

Xác định
Xác định các nguồn và
nguyên nhân gây ô nhiẽm
Quyết định quản lý (ví
dụ nh ng hạn chế phát
triển)
nguồn phân tán
nguồn phân tán

Quyết định quản lý
(phạt, công nghệ mới,
giáo dục, v.v)
Ô nhiễm tự nhiên
Ô nhiễm tự nhiên
hoặc lịch sử
hoặc lịch sử
no
no

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Tiến hành
Tiến hành quan trắc sơ bộ các
khu vực gần KCN
Cơ hội cho đ ng ký quan trắc
Biết về nguồn ô
nhiễm
Môi trường xung quanh cụ
thể bị ô nhiễm
có
có

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Thiết kế
Thiết kế và
tiến hành
tiến hành quan trắc xung quanh
để có được thông số tổng hợp
không
không
có

có
Nguồn điểm
có
có
không
không
nguồn điểm
nguồn điểm
nguồn phân tán
nguồn phân tán
Kết quả vượt TCVN hoặc không
thích hợp đối với môi trường xung
quanh
Nguồn ô nhiễm do
con người tạo ra
có
có
không
không
c
c
ó
ó
Dừng
lại
Bắt đầu
không
không

Thu thập

Thu thập và
đánh gia
đánh gia thông tin

Thiết kế
Thiết kế và
tiến hành
tiến hành quan trắc xung
quanh để có được các thông số cụ thể
Dừng
lại
không
không
có
có
Kết quả vượt
TCVN
5942/5943

Kết quả vượt TCVN
5945
Ô nhiễm tự nhiên hoặc lịch sử
Ô nhiễm tự nhiên hoặc lịch sử
không
không

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Tiến hành
Tiến hành quan trắc sơ bộ các khu vực
gần khu công nghiệp
Cơ hội cho đăng ký quan trắc
Biết về nguồn ô
nhiễm
Môi trường xung quanh cụ thể
bị ô nhiễm
Có
Có

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Thiết kế
Thiết kế và
tiến hành
tiến hành quan trắc xung quanh để
có được thông số tổng hợp
Không
Không
Có
Có
Nguồn điểm
Có
Có
Không

Không
nguồn điểm chuẩn
nguồn điểm chuẩn
nguồn phân tán
nguồn phân tán
Kết quả vượt TCVN hoặc không thích
hợp đối với môi trường xung quanh
Nguồn ô nhiễm do con
người tạo ra
Có
Có
Không
Không
Có
Có
Bắt
đầu
Bắt đầu
Không
Không

Thu thập
Thu thập và
đánh giá
đánh giá thông tin

Thiết kế
Thiết kế và
tiến hành
tiến hành quan trắc nguồn

và

Tính
Tính tải lượng ô nhiễm để có được thông
số cụ thể
Có
Có
Không
Không
Môi trường xung quanh quan
trọng hoặc nhạy cảm
Có
Có
Dừng
lại
Không
Không
Quyết định quản lý (phạt,
công nghệ mới, giáo dục,
v.v)

Lập kế hoạch các hoạt động quan trắc
môi trường xung quanh
ể làm được điều
này, các câu hỏi cần
phải được trả lời

Tại sao
Tại sao

Cái gi
Cái gi

ở đâu
ở đâu

Khi nào
Khi nào

Như thế
Như thế
nào
nào

Quan trắc môi trường xung quanh:
Giới thiệu

Các chương trinh quan trắc môi trường xung
quanh:

giúp các nhà quản lý hiểu được sự tác động của
dòng thải công nghiệp đến môi trường tiếp nhận
như thế nào;

là các công cụ quản lý;

Thiết kế một chương trinh quan trắc môi trường
xung quanh bao gồm d liệu đầu vào chính do
cán bộ kỹ thuật cung cấp.

Quan trắc môi trường xung quanh: bắt
đầu ở đâu/như thế nào

iểm bắt đầu cho một chương trinh quan trắc
môi trường xung quanh là xác định các mục tiêu
quan trắc

Câu trả lời cho tất cả các câu hỏi quan trắc
cái gi, khi nào, ở đâu, như thế nào - phụ thuộc
vào các mục tiêu quan trắc

Tại sao lại lấy mẫu trả lời câu hỏi này sẽ giúp
anh/chị xác định được các mục tiêu quan trắc
Quy trinh 4 bước:
Quy trinh 4 bước:

Bước 1: Xác định các thành phần môi trường xung quanh
Bước 1: Xác định các thành phần môi trường xung quanh
(không khí, nước, đất, sinh vật) có thể bị tác động bởi dòng
(không khí, nước, đất, sinh vật) có thể bị tác động bởi dòng
thải công nghiệp
thải công nghiệp

Bước 2: Thu thập và phân tích d liệu đã có về nh ng địa
Bước 2: Thu thập và phân tích d liệu đã có về nh ng địa
điểm được xác định ở Bước 1.
điểm được xác định ở Bước 1.

Bước 3: Nếu có đủ thông tin tồn tại để xác định tác động của
Bước 3: Nếu có đủ thông tin tồn tại để xác định tác động của

khu vực công nghiệp, không làm tiếp bước 4. Nếu cần thêm
khu vực công nghiệp, không làm tiếp bước 4. Nếu cần thêm
thông tin, tiến hành bước 4.
thông tin, tiến hành bước 4.

Bước 4: Làm việc với nhóm kỹ thuật để xác định các mục tiêu
Bước 4: Làm việc với nhóm kỹ thuật để xác định các mục tiêu
quạn trắc. Các mục tiêu quan trắc cần được thiết kế để lấp chỗ
quạn trắc. Các mục tiêu quan trắc cần được thiết kế để lấp chỗ
trống về thông tin cần thiết cho việc ra quyết định quản lý.
trống về thông tin cần thiết cho việc ra quyết định quản lý.

Lấy mẫu gi - các thông số nào sẽ giúp anh/chị trả lời
câu hỏi quan trắc?
Cần xem xét:
Cần xem xét:
Các quy trinh công nghiệp được điều tra
Các quy trinh công nghiệp được điều tra
ộ nhạy cảm môi trường của khu vực tiếp nhận ví dụ: san
ộ nhạy cảm môi trường của khu vực tiếp nhận ví dụ: san
hô, nước uống, khu b o t n rua bi n.v.v
hô, nước uống, khu b o t n rua bi n.v.v
Chi phí phân tích từng thông số môi trường
Chi phí phân tích từng thông số môi trường
Khả n ng của một thông số dự kiến đạt được mục tiêu quan
Khả n ng của một thông số dự kiến đạt được mục tiêu quan
trắc của anh/chị
trắc của anh/chị
N ng lực của nhóm kỹ thuật trong việc tổ chức công việc hiện
N ng lực của nhóm kỹ thuật trong việc tổ chức công việc hiện

trường và/hoặc phân tích PTN cho từng thông số
trường và/hoặc phân tích PTN cho từng thông số
TCVN hoặc tiêu chuẩn quốc tế đối với các thông số mà
TCVN hoặc tiêu chuẩn quốc tế đối với các thông số mà
anh/chị đang chọn
anh/chị đang chọn

Lấy mẫu ở đâu có nhiều mẫu hơn không có nghĩa
là có kết quả tốt hơn!
Có bao nhiêu vị trí và mẫu quan trắc?
Có bao nhiêu vị trí và mẫu quan trắc?
Xem xét loại thông số thống kê nào anh/chị muốn sử dụng để
Xem xét loại thông số thống kê nào anh/chị muốn sử dụng để
hỗ trợ cho các mục tiêu quan trắc và quyết định quản lý
hỗ trợ cho các mục tiêu quan trắc và quyết định quản lý
Chọn số mẫu để xây dựng các thông số thống kê mà anh/chị
Chọn số mẫu để xây dựng các thông số thống kê mà anh/chị
muốn
muốn
Hầu hết các chương trinh đều có thể làm giảm số vị trí sau khi
Hầu hết các chương trinh đều có thể làm giảm số vị trí sau khi
đánh giá lại kết quả ban đầu
đánh giá lại kết quả ban đầu
Cần phải tính cả mẫu kiểm soát chất lượng (khoảng 10% số
Cần phải tính cả mẫu kiểm soát chất lượng (khoảng 10% số
mẫu hiện trường) mẫu lặp, mẫu vận chuyển, và mẫu trắng
mẫu hiện trường) mẫu lặp, mẫu vận chuyển, và mẫu trắng
thiết bị
thiết bị

Lẫy mẫu ở đâu nh ng vị trí nào sẽ trả lời tốt nhất
cho các câu hỏi quan trắc của
anh/chị?
Các vị trí nên ở đâu?
Các vị trí nên ở đâu?
Các vị trí lấy mẫu chính xác rất quan trọng - cần xem xét các
Các vị trí lấy mẫu chính xác rất quan trọng - cần xem xét các
điều kiện môi trường trước khi chọn vị trí. Có 3 chiến lược
điều kiện môi trường trước khi chọn vị trí. Có 3 chiến lược
lấy mẫu cơ bản:
lấy mẫu cơ bản:
Lấy mẫu theo suy đoán
Lấy mẫu theo suy đoán
Lấy mẫu hệ thống
Lấy mẫu hệ thống
Lấy mẫu ngẫu nhiên
Lấy mẫu ngẫu nhiên

LÊy mÉu theo suy ®o¸n

LÊy mÉu ngÉu nhiªn