Bài giảng Ngữ văn 10: Hiền tài là nguyên khí quốc gia (Trích Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba) - Thân Nhân Trung

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TPHCM
TRƯỜNG THPT NGUYỄN VĂN TĂNG

BÀI GIẢNG NGỮ VĂN
HIỀN TÀI LÀ NGUN KHÍ QUỐC GIA
(Trích: “ Bài kí đề danh tiến só khoa Nhâm
Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba)
- Thân Nhân Trung GV: NGUYỄN TRỌNG TƯỚNG
1


CHÂN LÝ

2


I/ TÌM HIỂU CHUNG
1/ Tác giả:
- Thân Nhân Trung (1418 1499)
- Tự là Hậu Phủ, người làng
Yên Ninh, huyện Yên Dũng,
tỉnh Bắc Giang.
- 1469: Ông đỗ tiến só.
- Là người nổi tiếng văn chương được lê 
3


Câu hỏi
• Em hãy cho biết hoàn cảnh sáng tác của
bài kí?

4


I/ TÌM HIEÅU CHUNG

2/ Vài nét về tác phẩm:
a/ Hoàn cảnh sáng tác: 
­ Để khuyến khích nhân tài phát triển giáo dục Từ 
năm  1439,  triều  Lê  đặt  ra  lệ  xướng  danh,  yết 
bảng,  ban  áo  mũ,  cấp  ngựa,  đãi  yến  và  vinh  quy 
bái tổ cho những người đỗ đạt cao.
­ Năm  1484,  thời  Hồng  Đức,  Thân  Nhân  Trung  đã 
soạn.  Bài  Đại  Bảo  tam  niên    Nhâm  Tuất,  khoa 
tiến  sĩ  đề  danh  kí  –  Bài  kí  đề  danh  tiến  sĩ  khoa 
nhâm tuất niên hiệu Đại Bảo thứ ba (1442), khắc 
trên bia tiến sĩ ở Văn Miếu, Hà Nội. 
5


Câu hỏi
• Bố cục của Văn bản được chia làm mấy
phần?

6


I/ TÌM HIEÅU CHUNG 
­ b/ Bố cục: 2 phần
­ Phần 1: Từ đầu…vẫn cho là chưa đủ:
>    khẳng  định  Vai  trò  quan  trọng  của  hiền  tài 

đối với quốc gia.
­ Phần 2:  Phần còn lại: 
 > Ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia ghi tên 
tiến sĩ.

7


Câu hỏi
• Em hãy cho biết Chủ đề của bài kí nói gì?

8


I/ TÌM HIEÅU CHUNG 
• C/ / Chủ đề:
• Bài kí nhấn mạnh tầm quan trọng của tri 
thức và người trí thức trong xã hội và có ý 
nghĩa lớn lao của việc tôn vinh người đỗ đạt 
cao qua việc khắc bia.

9


II/ ĐỌC - HIỂU TÁC PHẨM
      Giải thích từ khó:
    + Hiền tài: Là người có tài cao, có đạo đức.
    + Nguyên khí: Khí chất làm nên sự sống còn và phát triển của sự vật.

10

Lịch sử hình thành VMQTG
• Văn Miếu được xây dựng từ “tháng 8 năm Canh Tuất
(1070)
• Năm 1076, Lý Nhân Tông cho lập trường Quốc Tử giám,
có thể coi đây là trường đại học đầu tiên ở Việt Nam.
Ban đầu, trường chỉ dành riêng cho con vua và con các
bậc đại quyền quý (nên gọi tên là Quốc Tử). Từ năm
1253, vua Trần Thái Tông cho mở rộng Quốc Tử giám
và thu nhận cả con cái các nhà thường dân có sức học
xuất sắc.

11


Lịch sử hình thành VMQTG
• Năm 1156, Lý Anh Tông cho sửa lại Văn Miếu
và chỉ thờ Khổng Tử.
• Sang thời Hậu Lê, Nho giáo rất thịnh hành. Vào
năm 1484, Lê Thánh Tông cho dựng bia của
những người thi đỗ tiến sĩ từ khóa thi 1442 trở
đi.
12


Lịch sử hình thành VMQTG
• Năm 1762, Lê Hiển Tông cho sửa lại là Quốc Tử
Giám - cơ sở đào tạo và giáo dục cao cấp của
triều đình.

• Năm 1785 đổi thành nhà Thái học.

13


Lịch sử hình thành VMQTG
• Đời nhà Nguyễn, Quốc Tử giám lập tại Huế.
Năm 1802, vua Gia Long ấn định đây là Văn
Miếu - Hà Nội và cho xây thêm Khuê Văn Các.
Trường Giám cũ ở phía sau Văn Miếu lấy làm
nhà Khải thánh để thờ cha mẹ Khổng Tử.

14


Văn Miếu – Quoác Töû Gíam

15


Văn Miếu – Quoác Töû Gíam

16


Văn Miếu – Quoác Töû Gíam

17

BIA TiẾN SĨ

18


Ngày xưa
“Bia đá Văn Miếu ghi công trạng
các nhân tài đất nước thời xưa”

19


Ngày nay

20


Cầu may

21


Ông đồ cho chữ

22


THỜ KHỔNG TỬ

23

CHU VĂN AN

24


LÝ THÁI TỔ

25