Bài giảng môn học Thị trường tài chính: Chương 1 - TS. Trần Phương Thảoq

02/01/2014

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TPHCM
KHOA NGÂN HÀNG

BÀI GIẢNG MÔN HỌC
THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH

CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ THỊ TRƯỜNG
TÀI CHÍNH

Người thực hiện: TS. Trần Phương Thảo
Bộ Môn Thị trường tài chính – Khoa Ngân Hàng

01/12/2013

Tóm tắt nội dung

1. GIỚI THIỆU VỀ TTTC

• Nội dung chương này giới thiệu tổng quan về thị
trường tài chính và các nội dung cơ bản liên
quan đến hoạt động của thị trường. Các nội
dung chi tiết trong chương bao gồm

- Thị trường tài chính là thị trường mà tại đó các nguồn vốn
được ln chuyển giữa các chủ thể có khoản dư thừa về vốn
và các chủ thể thiếu vốn

–

–
–
–

Tổng quan về TTTC
Chức năng của TTTC
Cơ cấu của TTTC
Các cơng cụ trên TTTC

- Thị trường chứng khốn là thị trường giao dịch các khoản
truy đòi về khoản thu nhập trong tương lai giữa người mua
và người bán
- Thị trường vốn là thị trường mà tại đó các cơng cụ vay nợ
dài hạn và các cơng cụ vốn được giao dịch giữa người mua
và người bán

1


02/01/2014

2. CHỨC NĂNG CỦA TTTC
Huy động và dẫn vốn từ nơi thừa sang nơi thiếu và
phân phối vốn làm tăng năng suất và hiệu quả của
toàn bộ nền kinh tế

Xác đònh giá cả của các tài sản tài chính
Tạo tính thanh khoản cho tài sản tài chính

Tài trợ gián tiếp

Trung gian tài chính

Chủ thể cho vay

Chủ thể đi vay
Vốn

-Hộ gia đình
-Doanh nghiệp

Vốn

-Hộ gia đình
-Doanh nghiệp

-Chính phủ

-Chính phủ

-Nước ngoài

-Nước ngoài

Giảm thiểu chi phí giao dòch và chi phí thông tin
cho các chủ thể tham gia
Khuyến khích cạnh tranh và tăng hiệu qủa kinh
doanh
Ổn đònh và điều hoà lưu thông tiền tệ

Thò trường tài chính
Tài trợ trực tiếp

3. CẤU TRÚC CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH

4. CÁC CÔNG CỤ CỦA TTTC
4.1 CÁC CÔNG CỤ CỦA TT TIỀN TỆ

Thị trường nợ

Thị trường vốn cổ
phần

Thị trường sơ cấp

Thị trường thứ cấp

Thị trường trong nước

Thị trường quốc tế

Thị trường tiền tệ

Thị trường vốn

Tín phiếu kho bạc (Treasury bills): do chính phủ phát
hành qua kho bạc, thời hạn thường là 3,6 và 12 tháng,
lãi suất thấp, có tính an toàn và thanh khoản cao và
không thanh toán lãi khi đến hạn, và thường được nắm
giữ bởi các ngân hàng thương mại

Các chứng chỉ tiền gửi (Certificate of deposit- CD): là
công cụ vay nợ được bán bởi các ngân hàng cho những
người gởi tiền và cam kết trả một khoản lãi nhất đònh
và gốc vào thời điểm đáo hạn. Các chứng chỉ tiền gởi
có thể được bán lại trên thò trường thứ cấp

2


02/01/2014

Thương phiếu(Commercial paper): là một loại giấy
nhận nợ đặc biệt được phát hành bởi ngân hàng
hay một doanh nghiệp, người giữ nó có quyền đòi
tiền khi đến hạn.
- Hối phiếu: là phiếu ghi nợ do cho vay ký phát trao
cho vay nợ , trong đó yêu cầu người vay nợ phải
thanh toán một số tiền nhất đònh khi đến hạn cho
người thụ hưởng.
- Lệnh phiếu : là giấy nhận nợ do vay nợ ký phát
trao cho vay, trong đó vay nợ cam kết trả một số
tiền nhất đònh khi đến hạn cho người cho va

4. CÁC CÔNG CỤ CỦA TTTC

4. CÁC CÔNG CỤ CỦA TTTC
Chấp nhận của ngân hàng (Banker’s acceptances): là
một giấy do một công ty phát hành cam kết sẽ thanh
toán một khoản tiền nhất đònh vào một thời điểm
nhất đònh trong tương lai cho người thụ hưởng và đã

được ngân hàng đóng dấu “chấp nhận”.
Hợp đồng cam kết mua lại (Repurchase Agreements
– repos) là một cam kết sẽ mua lại một tài sản nào đó
ở một thời điểm trong tương lai

4. CÁC CÔNG CỤ CỦA TTTC

4.2 CÁC CÔNG CỤ CỦA THỊ TRƯỜNG VỐN

Cổ phiếu: là giấy chứng nhận quyền sở hữu và lợi ích hợp pháp
đối với vốn cổ phần của một công ty cổ phần.
- Cổ phiếu ưu đãi
- Cổ phiếu thường

Đặc tính của các cơng cụ thị trường vốn
– Người mua cổ phần là người chủ sở hữu của
cơng ty
– Cổ phần khơng có thời gian đáo hạn
– Cổ phần thường được kỳ vọng các khoản thu
nhập cao trong tương lai
– Thu nhập cổ phần được xác định sau khi thanh
tốn các khoản nợ theo quy định

3


02/01/2014

4. CÁC CÔNG CỤ CỦA TTTC

Đặc tính của cơng cụ vay nợ
– Người mua các cơng cụ vay nợ là người cung cấp
vốn cho chủ thể phát hành, khơng phải ngườ sở
hữu
– Các cơng cụ nợ có thời gian đáo hạn cụ thể
– Các cơng cụ nơ vay nợ được xác định theo các
cam kết thanh tốn và chủ thể phát hành có nghĩa
vụ thanh tốn
– Thu nhập của nhà đầu tư nắm giữ cơng cụ nợ
thường cố định hoặc được xác định trước

Các khoản tín dụng thế chấp: là các khoản cho vay đối
với các doanh nghiệp hoặc các hộ gia đình đầu tư vào
các công trình kiến trúc, nhà ở, đất đai, bất động sản và
dùng chính các tài sản này làm thế chấp cho khoản vốn
vay
Các khoản tín dụng thương mại: là các khoản cho vay
trung và dài hạn của các NHTM cho người tiêu dùng
hoặc các doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn
Chứng chỉ quỹ đầu tư: là một loại chứng khoán do công
ty quản lý qũy đại diện cho một qũy đầu tư chứng khoán
phát hành, xác nhận quyền hưởng lợi của NĐT đối với
qũy

TĨM TẮT
NỘI DUNG
-Giới thiệu về thị trường tài chính
-Các chức năng của thị trường tài chính
-Cấu trúc của thị trường tài chính
-Các cơng cụ của thị trường tài chính

CHUẨN BỊ
Tìm hiểu về các định chế tài chính trung gian như là
- Ngân hàng thương mại
- Ngân hàng đầu tư
- Cơng ty chứng khốn
- Quỹ đầu tư

4