(MN) một số biện pháp phát triển ngôn ngữ thông qua làm quen với hoạt động kể truyện

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến huyện .........................

TT

1

Họ tên tác giả

Ngày/
tháng/
năm sinh

........................

Nơi cơng
tác

Chức
vụ

Tỷ lệ (%)
Trình
đóng góp
độ
vào việc tạo
chun
ra sáng kiến
mơn

(2)

Trường
Mầm
non ..........
..............,
thị
trấn .........
...............

Giáo
viên

Đại học

100%

Là tác giả đề nghị xét đề nghị công nhận sáng kiến: “Một số biện pháp
phát triển ngôn ngữ thông qua làm quen với hoạt động kể truyện cho tre ở lớp 3
tuổi C - Trường Mầm Non ........................, thị trấn ........................,
huyện ........................”.
1. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến:
- Họ tên: .........................
- Chức vụ, đơn vị công tác: Giáo viên trường Mầm non .........................
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Sáng kiến: “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ thông qua làm quen
với hoạt động kể truyện cho tre ở lớp 3 tuổi C - Trường Mầm
Non ........................, thị trấn ........................, huyện ........................” thuộc lĩnh
vực giáo dục mầm non.
3. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 06/9/2018.

4. Mơ tả bản chất của sáng kiến:
4.1. Tính mới
Để thực hiện tốt sáng kiến: “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ thông
qua làm quen với hoạt động kể truyện cho tre ở lớp 3 tuổi C - Trường Mầm
Non ........................, thị trấn ........................, huyện ........................” bảo đảm
1


các yêu cầu về môi trường giáo dục, hoạt động chăm sóc, giáo dục tre theo quan
điểm lấy tre làm trung tâm cho mọi hoạt động giảng dạy.
Sáng kiến này được áp dụng lần đầu tiên tại lớp 3 tuổi C - Trường Mầm
Non ........................, thị trấn ........................, huyện ........................ năm học
2018-2019.
Các biện pháp do giáo viên đưa ra áp dụng phù hợp với tre, với nhà
trường.
Các biện pháp chưa được đăng trên báo, tài liệu hay công khai trên các
phương tiện thông tin.
Với đề tài này tôi đã tạo môi trường cho tre làm quen với các tác phẩm truyện
phong phú, đa dạng. Sử dụng đồ dùng trực quan một cách có hiệu quả. Biết khai thác
những nội dung, thông tin cần thiết để ứng dụng công nghệ thông tin vào trong hoạt
động giảng dạy.
Linh hoạt sử dụng đa dạng hoá các hoạt động cho tre đỡ nhàm chán và làm
tăng sự hứng thú, tích cực tham gia các hoạt động của tre, giúp tre tiếp thu bài giảng
nhanh hơn, phát triển được vốn ngôn ngữ của tre.
Giáo viên phải biết truyền đạt chính xác, hấp dẫn, truyền cảm để thu hút,
hấp dẫn tre.
Qua nội dung các câu truyện, dựa trên các tình tiết giáo viên chủ động liên
hệ, dẫn dắt tre đến những tình huống quen thuộc gắn với cuộc sống hàng ngày của
tre, hay là những bài học bổ ích mà tre cần phải học, vì vậy tác phẩm chuyện kể là
thể loại mà tôi chọn để sửa lỗi phát âm của tre chính xác hơn.

- Thường xuyên rèn luyện kỹ năng cho tre ở mọi lúc, mọi nơi.
- Ln khuyến khích, động viên, tạo cho tre niềm say mê hoạt động.
- Điểm mới của đề tài là tre và phụ huynh cùng cô giáo cùng nhau phối kết
hợp với phụ huynh để trao đổi, thống nhất quan điểm giáo dục.
- Tre sẽ hứng thú hơn, tích cực tham gia làm quen với tác phẩm truyện kể.
4.2. Tính khoa học:
Sáng kiến đã làm thay đổi tư duy thụ động, chưa linh hoạt của tre, giúp tre
phát triển nhanh về nhận thức ngôn ngữ. Bằng sự sáng tạo tích cực, chủ động
trong việc tổ chức các hoạt động kể chuyện cho tre.
Sáng kiến có cơ sở lý luận sâu sắc, có luận cứ khoa học xác thực, các biện
pháp đưa ra đều có khả thi dễ áp dụng thực tế cho thấy sau 9 tháng thực hiện đã
đạt được kết quả rất tốt.
2


Căn cứ vào tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện chương trình giáo dục
mầm non cho tre 3- 4 tuổi. Căn cứ vào mục tiêu, nội dung chăm sóc giáo dục
mầm non hiện nay là đổi mới phương pháp giáo dục mầm non.
Phương pháp giáo dục mầm non theo hướng đổi mới căn cứ vào nhu cầu
khả năng phát triển của tre. Tre là chủ thể tích cực, tre là trung tâm giáo viên là
người tạo cơ hội hướng dẫn, gợi ý các hoạt động tìm tịi, khám phá của tre.
Tre chủ động tham gia các hoạt động giáo dục để phát triển khả năng và
năng lực cá nhân. Áp dụng những phương pháp mới khơng phải là xóa bỏ hoàn
toàn phương pháp giáo dục cũ. Tuy nhiên đổi mới phương pháp giáo dục có thể
bắt đầu bằng việc đổi mới hình thức tổ chức cùng với việc cấu trúc lại nội dung,
đổi mới môi trường học tập, trong đó lĩnh vực phát triển ngơn ngữ là một trong
những hoạt động đóng vai trị hết sức quan trọng trong việc giáo dục tre mầm
non.
- Sáng kiến đã giúp giáo viên nắm được cách thức xây dựng tạo mơi
trường nhóm lớp cho tre hoạt động và có những biện pháp, hình thức mới, sáng

tạo trong hình thức và nội dung truyền đạt những tác phẩm văn học (Truyện kể) giúp
tre hứng thú tích cực hoạt động hơn nhằm phát triển ngôn ngữ cho tre 3 - 4 tuổi.
- Các biện pháp đưa ra đều có khả thi dễ áp dụng thực tế cho thấy sau một
năm thực hiện đã đạt được kết quả rất tốt.
- Sáng kiến giúp giáo viên tích cực tìm tịi trên các phương tiện thơng tin
đại chúng để sưu tầm cách tạo mơi trường nhóm lớp những hình thức truyền đạt
mới, sáng tạo trong làm đồ dùng và phương pháp truyền đạt cho tre.
- Nhận thức của tre về tác phẩm văn học sâu sắc hơn, tre hứng thú tích cực
tham gia vào các hoạt động.
4.3. Tính thực tiễn:
Sau khi nghiên cứu các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ
năm học 2018- 2019 của trường mầm non ......................... Để thực hiện tốt công
tác chăm sóc và giáo dục tre tại lớp 3 tuổi C và có kế hoạch cải tiến nâng cao chất
lương chăm sóc và giáo dục tre trong những năm tiếp theo thi việc nâng cao chất
lượng cho tre mẫu giáo bé thích tham gia vào các hoạt động làm quen với hoạt
động kể truyện là vấn đề rất thiết thực. Tạo điều kiện cho tre được tham gia các
hoạt động kể truyện để phát triển ngôn ngữ cho tre.
Các giải pháp tổ chức giáo dục phát triển ngữ cho tre thông qua làm quen với
hoạt động kể truyện cho tre mẫu giáo bé 3- 4 tuổi - trường mầm
non ........................ xuất phát từ những thực trạng và nhu cầu thực tiễn, hoàn
toàn phù hợp với điều kiện về cơ sở vật chất, con người:
3


* Khái quát chung về tình hình của trường MN ........................ và của
trẻ lớp 3 tuổi C.
- Tình hình của trường: Năm học 2018-2019 trường mầm
non ........................ có 14 nhóm lớp trong đó: Nhà tre: 2 nhóm, 5 tuổi: 4 lớp, 4
tuổi: 4 lớp, 3 tuổi: 4 lớp. trong đó khối 3 tuổi 111 cháu.
- Tình hình của lớp

Tổng số tre lớp 3 tuổi C có 27 tre, trong đó nam 15, nữ 12, dân tộc 7, tre
hộ nghèo 1, số tre năm đầu đến lớp là 20 tre.
* Thuận lợi, khó khăn
+ Thuận lợi:
Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường về mọi
mặt, phân công nhiệm vụ hợp hợp lý, tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia
tập huấn bồi dưỡng chuyên mơn kịp thời.
Giáo viên ln u nghề, có ý thực học tập để nâng cao trình độ chun
mơn nghiệp vụ.
Phụ huynh ln quan tâm đến con em mình, tạo điều kiện tốt cho các hoạt
động của trường, của lớp.
Trường học đạt chuẩn Quốc gia mức độ II, tương đối đảm bảo về cơ sở
vật chất cũng như trang thiết bị dạy học.
Số học sinh trong lớp đúng với định biên trong điều lệ trường mầm non
thuận lợi cho việc tổ chức các hoạt đạt hiệu quả
+ Khó khăn
Kỹ năng sư phạm của giáo viên trong việc tre phát triển ngôn ngữ cịn chưa
thật sự linh hoạt, khéo léo, cơ cịn hay nói nhiều, đồ dùng cịn chưa hấp dẫn lơi
cuốn tre.
Tỷ lệ tre năm đầu ra lớp đông 20/27 tre dẫn đến nhận thức của tre khơng
đồng đều.
Diện tích khn viên, sân chơi của nhà trường còn hẹp, số tre lại đơng, vì
thế thiếu diện tích cho tre hoạt động, gặp nhiều khó khăn khi tổ chức cho tre các
hoạt động tập thể cho tre.
4.3.1 Thực trạng những vấn đề tồn tại trong q trình thực hiện việc
phát triển ngơn ngữ thông qua làm quen với hoạt động kể truyện cho trẻ
mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi trường Mầm non ........................
+ Về phía giáo viên
4

Q trình tổ chức cịn nặng về nhận thức, cơ hay nói nhiều, đưa ra mục
đích u cầu cao so với tre, chưa phát huy tích cực chủ động ở tre.
Chưa có khả năng tạo cảm hứng cho tre khi học làm quen với truyện kể.
Đồ dùng trực quan chưa đẹp chưa gây được sự chú ý tập chung của tre.
Chưa chú trọng trong việc tạo mơi trường nhóm lớp.
+ Về phía trẻ
Sự nhận thức của tre khơng đồng đều.
Ngơn ngữ của tre còn hạn chế, tre phát âm chưa rõ, chưa diễn tả được ý
hiểu của mình đối với người khác.
Ngôn ngữ và vốn hiểu biết về thế giới xung quanh của tre cịn hạn chế vì
vậy tơi quan sát, tìm hiểu và thống kê được kết quả như sau.
Số tre năm đầu tiên đến lớp cao 20 tre.
Qua khảo sát đầu năm học 2018 - 2019 ở lớp tôi cho thấy
BẢNG 1: Kết quả khảo sát sự phát triển ngôn ngữ của trẻ lớp 3 tuổi C
Thời
gian

Tháng
8/2018

Nội dung trả lời
câu hỏi của trẻ

Tổng số
trẻ
khảo sát

Mức độ
Đạt

Tỷ lệ

Chưa đạt

Tỷ lệ

Sử dụng từ chính xác

17

63%

10

37%

Phát âm đúng

17

63%

10

37%

15

56%

12

44%

13

48%

14

52%

12

44%

15

56%

14

52%

13

48%

14

52%

13

48%

13

48%

14

52%

13

48%

14

52%

Sử dụng câu đơn đầy
đủ thành phần
Sử dụng câu đơn mở
rộng thành phần
Sử dụng câu ghép đầy
đủ thành phần.
Trả lời đúng câu hỏi

của cô
Lời nói của tre rõ ràng
mạch lạc
Tre tích cực tham gia
vào q trình đọc thơ
Tre mạnh dạn trong
giao tiếp

27

* Phân tích kết quả:
Kết quả trên bảng ta thấy tỷ lệ tre đạt các yêu cầu về ngôn ngữ chưa cao,
tre vẫn mắc lỗi về phát âm, phát âm chưa chuẩn 37%, khi trả lời câu hỏi thường
5


dùng từ chưa chính xác 41%, câu đơn chưa đạt 44%, đặc biệt là câu đơn mở
rộng thành phần chưa đạt còn cao 52%, trả lời chưa đúng câu hỏi của cơ 48%
các loại câu ghép tre ít tre dùng đến chưa đạt 56%. Khi tham gia trả lời câu hỏi
Tre chưa mạnh dạn tự tin, còn rụt rè ngại giao tiếp tỷ lệ vẫn còn cao 52%, khi trả
lời câu hỏi tre nói cịn nhỏ, lời nói chưa rõ ràng, mạch lạc 52%, tre chưa hứng
thú với giờ học thơ 52%.
* Đánh giá nguyên nhân:
- Khả năng chú ý của tre cịn yếu, khơng đều, khơng ổn định, vì vậy nên tre
chưa chú ý đến các thành phần trong câu, trong từ. Những âm điệu được đọc lướt
những từ không nhấn mạnh trong câu tre dễ bỏ qua, không chú ý.
- Trí nhớ của tre cịn hạn chế, tre chưa biết hết khối lượng các âm tiếp thu
cũng như trật tự các từ trong câu. Vì thế tre bỏ bớt từ, bớt âm khi nói.
- Kinh nghiệm sống của tre cịn nghèo nàn, nhận thức hạn chế dẫn đến
tình trạng tre dùng từ khơng chính xác, câu lủng củng.

- Tre nói, phát âm sai do ảnh hường ngơn ngữ của người lớn xung quanh tre.
- Ða số phụ huynh bận cơng việc hoặc một lí do khách quan nào đó ít có.
Chính vì vậy việc phát triển ngơn ngữ thông qua làm quen với hoạt động
kể truyện cho tre mẫu giáo 3 - 4 tuổi được xác định là một trong các nhiệm vụ
quan trọng được tiến hành trong q trình hình thành và phát triển tồn diện
nhân cách tre.
4.3.2 Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ thông qua
làm quen với hoạt động kể truyện cho trẻ mẫu giáo bé 3- 4
tuổi - Trường Mầm non ........................
Qua kết quả khảo sát đầu năm học của tre như trên tơi đã suy nghĩ và tìm
ra một số biện pháp để giáo dục tre. Với lịng u nghề, nhiệt tình của bản thân,
cùng sự giúp đỡ của ban giám hiệu, bạn bè đồng nghiệp, phụ huynh học sinh,
đến nay tôi đã có một số kinh nghiệm về phát triển ngơn ngữ cho tre thông qua
làm quen với hoạt động kể truyện cho tre mẫu giáo bé.
Sau đây là một số kinh nghiệm mà tôi đã thực hiện trong năm học này,
năm học 2018-2019.
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch một số biện pháp phát triển ngôn
ngữ thông qua làm quen với hoạt động kể truyện cho trẻ lớp 3 tuổi C.
6


Tôi xây dựng kế hoạch phát triển ngôn ngữ mạch lạ c cho tre trong một
năm như sau:
- Tháng 9-10 bài tập luyện tai nghe cho tre nhằm phát triển thính giác âm
vị (Cho tre nghe những bài hát, câu truyện, ca dao...) tôi tạo điều kiện cho tre tập
trung chú ý luyện khả năng thính giác thơng qua các bài tập trị chơi: (Tai ai
thính, ai đốn giỏi) sửa sai cho tre về lỗi phát âm.
- Tháng 11-12 tôi tập trung vào tăng vốn từ nói diễn cảm, rõ ràng, giải
thích nghĩa của từ khó, cho tre các bài tập luyện cơ quan phát âm thích hợp: Bà
bảo bé, bé búp bê, bé hồng, bé bé, búp bê ngoan nào. Phát triển vốn từ cho tre

thơng qua trị chơi: đố con gì kêu, đố ai kể được nhiều nhất, đố ai nhanh, đố ai
đốn giỏi, đố ai nói ngược.
- Tháng 1- 2 tơi đào sâu vấn đề luyện trí nhớ thông qua các bài thơ, đồng
dao, đặc biệt về những câu truyện kể lôi cuốn và hấp dẫn gợi cho tre sử dụng câu
đơn giản, đủ nghĩa.
- Tháng 2+3+4+5: Tơi xây dựng những trị chơi giúp cho tre nói đúng ngữ
pháp, nói mạch lạc, ví dụ: Nói theo mẫu câu như câu truyện “ Cáo thỏ gà trống”
tre được thể hiện lại giọng điệu cử chỉ của các nhân vật Cáo, thỏ, gà trống. Ví dụ
câu truyện “Tích chu” Bà biến thành chim vì....tre nói bà muốn bà đi tìm nước
uống, hoặc tích chu ham chơi khơng lấy nước cho bà ...cô lưu ý thay đổi mẫu
câu khác nhau từ câu đơn giản đến câu phức tạp, từ câu phức tạp đến câu đơn
giản, đặt câu từ kết nối truyện để tre có khả năng nói đúng ngữ pháp, phát triển
trí tưởng tượng, sáng tạo của tre.
- Một khi đã có một số vốn từ phong phú tre sẽ tự tin kể truyện, đóng kịch
một cách hứng thú hơn.
Biện pháp 2: Tạo môi trường học tập, rèn luyện cho trẻ theo phương
pháp lấy trẻ làm trung tâm.
- Tôi luôn tận dụng diện tích phịng học, chú ý bố trí sắp xếp các học cụ,
đội hình để tạo mơi trường học tốt và thoải mái cho tre.
- Khi thực hiện các hoạt động làm quen văn học thể loại truyện kể mà
trọng tâm là dạy kể truyện sáng tạo thì tôi luôn tận dụng không gian lớp học để
trưng bày các dụng cụ kể truyện, như khung sân khấu, sắp đặt tranh và các con
rối sao cho tre dễ sử dụng, kích thích tre hoạt động tích cực hơn.
7


- Bản thân tôi trước khi tổ chức hoạt động cũng phải tự luyện giọng kể,
cách sử dụng tranh, sách tranh, rối mơ hình...để giúp tre cảm thụ được tác phẩm
văn học đó là một cách tốt nhất.
+ Tạo mơi trường trong lớp học để phát triển ngôn ngữ tôi xây dựng góc

“ Mình cùng kể chuyện” trong đó sắp xếp các loại tranh chuyện đẹp mắt ,
cuốn hút tre, các con dối tay, các nhân vật dối trong các câu chuyện và các bài
tập mở để tre kể chuyện theo tranh.

(Hình ảnh hoạt động kể chuyện ở góc học tập cùng tre)
+ Mơi trường ngồi lớp học để tre tích cực phát triển ngơn ngữ qua hoạt
động kể chuyện tôi làm những bức tranh về nội dung các câu chuyện và trang trí
ngồi hành lang lớp học, vừa làm đẹp cho lớp học vừa để tre được tham gia kể
chuyện mọi lúc mọi nơi. Ngồi ra tơi cùng phối hợp với các thành viên trong tổ
và nhà trường để tạo môi trường, cảnh quan nhà trường ở các khu vực chơi
ngồi trời, chơi vận động, vườn cổ tích để tre được trải nghiệm làm quen với các
truyện kể.
(Hình ảnh tạo mơi trường ngồi lớp cho tre tham gia kể chuyện
tại lớp mẫu giáo 3 tuổi c)
Biện pháp 3: Tổ chức hoạt động học nhẹ nhàng, linh hoạt giúp trẻ
hứng thú hoạt động.
Phụ thuộc vào nội dung từng câu chuyện để lựa chọn các hình thức tổ
chức, khi tổ chức cơ thật gần gũi, nhẹ nhàng, hóa thân vào các nhân vật, khơng
gị ép tre. Lựa chọn các cách vào bài thật hứng thú lôi quấn tre nhưng phải ngắn
gọn không rườm rà, loanh quanh đi trực tiếp vào nội dung của câu chuyện giọng
kể của cô cần phù hợp với từng nội dung câu chuyện để thu hút tre. Hệ thống
câu hỏi cũng ngắn gọn dễ gần, dễ hiểu, khi hỏi cơ nên hóa thành nhân vật để hỏi
gợi cho tre sự tị mị hứng thú.
Cơ giáo cần linh hoạt trong cách sử lý các tình huống trong quá trình tổ
chức hoạt, khơng nên q áp đặt phụ thuộc vào giáo án.
Ví dụ: Trong hoạt động học: Truyện “Chú thỏ tinh khôn” mọi khi kể lần 3
thường cho tre tập kể chuyện cùng cơ tơi thay bằng hình thức cho tre tham gia
chơi trò chơi” Cá sấu và thỏ” tre được tham gia kể chuyện cùng cơ bằng hình
thức chơi trị chơi, hình thức này đã giúp tre rất hích thú, thể hiện giọng điệu các
nhân vật rất phù hợp.

8


(Hình ảnh tổ chức hoạt động học nhẹ nhàng cho tre qua câu chuyện
“ Chú thỏ tinh khôn” tại lớp mẫu giáo 3 tuổi c)
Để nâng cao hiệu quả khi tổ chức các hoạt động học cho tre ở mỗi chủ đề
khác nhau tơi lựa chọn các phương pháp hình thức khác nhau nhằm giúp tre
hứng thú, tích cực và hoạt động học được tre tiếp thu một các nhẹ nhàng.
Trong hoạt động kể chuyện tùy thuộc vào nội dung từng câu chuyện khác
nhau, có các nhân vật khác nhau để lựa chọn loại đồ dùng, phương pháp cho phù
hợpnhằm đưa đến cho tre hoạt động học một cách nhẹ nhàng.
Trong câu chuyện “ Chú vịt xám” tôi đã sử dụng đồ dùng những con dối
to, rõ ràng màu sắc đẹp mắt cuốn hút tre và kể chuyện trên mô hình được thiết
kế đẹp mắt giúp tre hứng thú tích cực tham gia vào hoạt động kể chuyện.
(Hình ảnh hoạt động kể chuyện “ Chú vịt xám” tại lớp mẫu giáo 3 tuổi c)
Biện pháp 4: Xác định mục đích yêu cầu giáo dục phù hợp, đáp ứng
những nhu cầu cần thiêt để kích thích và phục vụ trẻ, ứng dụng công nghệ
thông tin vào bài dạy.
- Theo phương pháp dạy học lấy tre làm trung tâm, tôi dựa vào tình hình
thực tế nhận thức của tre ở lớp tơi để xác định mục đích, yêu cầu cho phù hợp
với tre, yêu cầu đặt ra từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp để tre của lớp đạt
được mục đích u cầu của hoạt động cơ đưa ra.
Với những câu chuyện mới tre chưa biết tôi trong hoạt động học hoạt động
kể chuyện tôi sẽ kể cho tre nghe 2-3 lần theo nhiều hình thúc như kể bằng lời
diễn cảm, kể kết hợp mơ hình dối hoặc trên hình ảnh baboy và dạy tre tập kể lại
câu chuyện cùng cơ. Cịn với nhưng câu chuyện tre đã biết tơi sẽ lựa chọn cách
nhằm đạt được mục đích u cầu là tre biết tên truyện, hiểu nội dung câu
chuyện, biết đánh giá nhân vật trong chuyện. Còn với câu chuyện tre đã biết tơi
lại đưa ra mục đích u cầu cao hơn như tre.
Ví dụ: Câu chuyện: “ Nhổ củ cải” câu chuyện này tre lớp tôi hầu hết đã

biết về câu chuyện rồi vì vậy khi tổ chức hoạt động học kể chuyện tôi đưa ra yêu
cầu tre tập đóng lại 1 đoạn kịch để tre được đóng vai các nhân vật trong câu
chuyện giúp tre hứng thú, tích cực phát triển ngơn ngữ mạch lạc của từng nhân
vật trong câu chuyện.
Với những câu chuyện mới, những câu chuyện dài tôi lựa chọn đưa ra yêu
cầu thấp hơn phù hợp với tre, tre biết tên chuyện, hiểu nôi dung câu chuyện, biết
tên nhân vật trong chuyện, biết đánh giá nhân vật trong câu chuyện.

9


Ví dụ: Câu chuyện: “Sự tích quả dưa hấu” khi tổ chức hoạt động tơi sử
dụng những hình ảnh trên baboy để kể cho tre nghe kết hợp với những hình ảnh
trong câu chuyện.
(Hình ảnh kể chuyện trên ti vi tại lớp mẫu giáo 3 tuổi c)
Biện pháp 5. Chú ý cung cấp kỹ năng và kích thích sự sáng tạo của trẻ.
Để cung cấp kỹ năng cho tre kích thích sự sáng tạo của tre trước tiên
tơi dạy tre kể lại câu chuyện mà tre đã được nghe qua đó kích kích tre sáng
tạo khi kể có thể thêm một số những câu đối thoại, cử chỉ điệu bộ minh họa
phù hợp với nội dung câu chuyện.
- Tre biết chia nhóm kể truyện, tạo cho tre cảm giác tự tin, mạnh dạn, linh
hoạt qua việc tre biểu diễn đóng kịch.
- Tạo điều kiện cho tre thoả thuận và tự chọn vai kể của mình theo ý thích về sự
sáng tạo của tre, có thể dựng lời khuyến khích động viên tre thực hiện vai diễn của mình.
* Dạy tre kể lại truyện: Để tre tái hiện lại một cách mạch lạc, diễn cảm tác
phẩm văn học mà tre được nghe. Tre sử dụng nội dung, hình thức ngơn ngữ đó
có sẵn của các tác giả và của giáo viên. Tuy nhiên u cầu tre khơng học thuộc
lịng câu truyện, tre phải kể bằng ngơn ngữ của chính mình, truyền đạt nội dung
câu truyện một cách tự do thoải mái nhưng phải đảm bảo nội dung cốt truyện.
- Yêu cầu đối với tre:

+ Kể nội dung chính của câu truyện khơng u cầu tre kể chi tiết lời kể
phải có cấu trúc ngữ pháp, giọng kể diễn cảm to, rõ ràng, không ê a, ấp úng cố
gắng thể hiện đúng ngôn ngữ đối thoại hay độc thoại.
+ Chuẩn bị: Tiến hành trước giờ học, kể truyện cho tre nghe trước khi kể
cô giao nhiệm vụ ghi nhớ và kể lại.
+ Tiến hành:
Đàm thoại với tre về nội dung câu truyện. Đàm thoại nhằm mục đích giúp
tre nhớ lại nội dung câu truyện, giúp tre xây dựng dàn ư câu truyện kể, lựa chọn
hh́nh thức ngôn ngữ: Cách dùng từ đặt câu.
Ví dụ : Truyện thỏ con khơng vâng lời: Thỏ con đã làm gì khi bạn Bướm
rủ đi chơi?
Tơi dùng ngôn ngữ ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với nhận thức của tre kể
lại nội dung tác phẩm: Cô kể diễn cảm, lời kể có các mẫu câu cần luyện cho tre
(mới). Mẫu truyện của cơ có tác dụng chỉ cho tre thấy trước kết quả tre cần đạt
được: Về nội dung, độ dài, trình độ câu truyện.
10


+ Thời gian đầu khi tre chưa quen tre kể theo mẫu câu của cô (hoặc đối
với tre kém) Khi tre đã quen cơ khuyến khích tre kể bằng ngơn ngữ của mình.
Tơi đặc biệt lưu ý khi tre kể:
+ Tre phải quay mặt xuống các bạn, kể với tốc độ vừa phải, giọng rõ ràng,
tư thế tự nhiên. Trong quá trình kể, tre đứng sai tư thế, phát âm sai cô nên để tre
kể xong mới sửa sai cho tre.
+ Khi cô gọi tre lên, tre không kể, cô nên đặt câu hỏi gợi ý để tre trả lời
giúp tre mạnh dạn, có thói quen giao tiếp tốt.
Nếu tre qn, cơ có thể nhắc hoặc đặt câu hỏi cho tre nhớ. Tre kể xong, cô
nhận xét đánh giá truyện kể của tre, không nên để đến cuối giờ tre sẽ quên mất
những ưu nhược điểm của mình hay của bạn. Cơ cần nhận xét đúng, chính xác
để có tác dụng khuyến khích, động viên tre, nhận xét cả về nội dung, ngôn ngữ

tác phong.
* Dạy tre kể truyện theo trí nhớ:
+ Mục đích: Phát triển ngơn ngữ mạch lạc, ghi rõ mẫu cần luyện. Chọn đề
tài phù hợp với nhận thức và kinh nghiệm của mình. Ví dụ: Ngày mai là ngày
cuối tuần các con ở nhà làm gì? Các con chú ý những việc đã làm hoặc đi chơi
như thế nào? Kể lại cho cô nghe. Tôi chọn hình thức cả lớp tham gia sau đó cho
cá nhân tre kể.
* Dạy tre kể theo trí giác: Khơng ngừng phát triển ngơn ngữ độc thoại nên
cho tre nói đúng ngữ pháp tư thể tác phong khi tham gia các vai chơi thể hiện
tình cảm, ngữ điệu khi thể hiện vai chơi của mình ở từng góc chơi. Mục đích
nhằm phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho tre phát triển tư duy lơgíc, khả năng quan
sát, tre tập trung vào đồ chơi.
*Dạy tre chơi đóng kịch:
Tổ chức cho tre chơi đóng kịch là một phương pháp tốt để phát triển ngôn
ngữ đối thoại cho tre. Nội dung kịch được chuyển thể từ tác phẩm văn học mà
tre đã được làm quen. Tre làm quen với các mẫu câu văn học đã được gọt giũa
chọn lọc. Khi đóng vai tre cố gắng thể hiện đúng ngữ điệu, tính cách nhân vật
mà tre đóng, giúp cho ngơn ngữ của tre mang sắc thái biểu cảm rõ rệt.
Ví dụ : Chủ đề: Gia đình, câu truyện: Tích chu.
Cháu Hữu Minh đóng vai Tích Chu (lúc đầu ham chơi, thái độ không
vâng lời) sau biết lỗi (tỏ thái độ biết nhận lỗi, giọng trầm) Bà ơi bà ở đâu? Bà ở
lại với cháu cháu sẽ đem nước cho bà, bà ơi!
- Cháu Bùi Bích đóng vai bà (giọng run run)
11


- Cháu Duy Phong đóng vai Tích Chu lúc đầu ham chơi, thái độ không
vâng lời) sau biết lỗi (tỏ thái độ biết nhận lỗi, giọng trầm): Bà ơi bà ở đâu? Bà ở
lại với cháu. Cháu sẽ đem nước cho bà, bà ơi!
- Cháu Bảo Anh đóng vai bà giọng run run, rứt khốt): Bà đi đây! Bà

khơng về nữa đâu!
- Cháu Khánh Chi đóng vai Bà Tiên (tính cách hay giúp đỡ mọi người,
giọng nói dịu dàng, nhỏ nhẹ): Nếu cháu muốn bà cháu trở lại thì cháu phải đi lấy
nước suối tiên cho bà cháu uống, đường lên suối tiên xa lắm, cháu có đi được
khơng?
Biện pháp 6: Cho trẻ làm quen với thể loại truyện kể kết hợp với các
hoạt động khác.
- Theo phương pháp dạy học tích hợp với mơn làm quen văn học có thể lồng
ghép, kết hợp với tất cả các môn khác và giúp cho các bộ môn khác trở lên sinh động
hơn. Ví dụ: Mơn âm nhạc hoạt động bổ trợ đề tài: Câu truyện: “Gà tơ đi học”
Cho tre vận động theo bài “ Vũ điệu gà con”. Bên cạnh đó tơi cịn kết hợp cho
tre làm quen với các thể loại truyện qua các hoạt động khác trong ngày như hoạt
động chơi góc, chơi ngồi trời…
* Hoạt động chơi góc:
Hoạt động chơi các góc tre được tự lựa chọn các góc chơi theo ý thích của
mình và thể hiện vai chơi, trao đổi với nhau trong khi chơi, tre bắt chước các
nhân vật mà tre đóng vai làm cho ngôn ngữ đối thoại của tre thêm phong phú và
đa dạng.
Ví dụ: Chủ đề “Gia đình” trị chơi nấu ăn tre tự phân vai chơi của mình
gồm các vai: mẹ đi chợ, mẹ nấu ăn, mẹ chăm sóc các con; ba đi làm; ơng bà kể
truyện cho các cháu nghe.

(Hình ảnh tre chơi góc tại lớp mẫu giáo 3 tuổi c)
* Hoạt động chơi ngoài trời:
Theo phương pháp dạy học lấy tre làm trung tâm thì tổ chức chơi ngồi
trời cho tre cần rất nhiều những đồ dùng đồ chơi phong phú và đa dạng, giáo
viên cần làm nhiều loại đồ dùng đồ chơi tự tạo, phong phú theo chủ điểm, tận
dụng nhiều loại đồ dùng đã qua sử dụng, nguyên vật liệu nhiên nhiên khác nhau
để cho tre tham gia chơi ngoài trời, các đồ dùng, nguyên liệu được bày ở các
nhóm chơi phong phú, đẹp mắt, thu hút tre. Khi chơi, tre được tự lựa cho các

nhóm chơi theo ý thích khơng áp đặt, gị bó, tre được hịa mình, trải nghiệm với
12


những sự vật hiện tượng xung quanh cuộc sống hàng ngày, những điều tre đã
biết, tưởng tượng... tre tự lựa chọn nội dung chơi, hình thức chơi, ngơn ngữ, sắp
xếp chỗ chơi và sử dụng câu từ để giao tiếp khi chơi chúng theo một trình tự
nhất định. Khi chơi ngồi trời tre sẽ được tích cực vận động, tăng khả năng tư
duy, giao tiếp, khả năng nói, sử dụng ngơn ngữ để xử lý tình huống trong khi
chơi các vai chơi ở các nhóm, qua đó ngơn ngữ của tre sẽ được phát triển rất
nhiều.

(Hình ảnh tre chơi hoạt động chơi ngoài trời của lớp mẫu giáo 3 tuổi c
tại sân trường Mầm non ........................)
Biện pháp 7: Tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động
mọi lúc mọi nơi, phối hợp với phụ huynh để tổ chức các
hoạt động kể chuyện cho trẻ.
Ôn luyện mọi lúc mọi nơi cũng là biện pháp giúp tre ổn định, thông qua
cách hoạt động tổ chức ngày lễ hội tổ chức cho tre hoạt động kể truyện, đóng
kịch, theo một chương trình biểu diễn văn nghệ mà 100% tre được tham gia
nhằm giúp tre hứng thú với bộ môn làm quen với văn học thể loại truyện kể cho
tre.
- Tre biết chia nhóm kể truyện, tạo cho tre cảm giác tự tin, mạnh dạn, linh
hoạt qua việc tre biểu diễn đóng kịch.
- Tạo điều kiện cho tre thoả thuận và tự chọn vai kể của mình theo ý
thích về sự sáng tạo của tre, có thể dựng lời khuyến khích động viên tre thực
hiện vai diễn của mình.
- Ở các chủ điểm phù hợp ví dụ chủ điểm “Gia đinh” ; “ Các nghề bé yêu” Có
thể mời phụ huynh tham gia vào hoạt động kể chuyện, hoạt động học và các hoạt
động khác của lớp. Điều này giúp phụ huynh quan tâm hơn đến nghành học mầm non.

Ví dụ: Chủ điểm: “ Gia đình” khi dạy hoạt động kể chuyện “ Tích chu” tôi đã
mời bà của tre trong lớp đến tham gia vào hoạt động học đóng vai bà.

(Hình ảnh phụ huynh cùng tham gia kể chuyện “tích chu” tại lớp mẫu giáo 3 tuổi c)
- Vận động phụ huynh tham gia làm đồ dùng, đồ chơi giúp cô và tre, hỗ trợ vật
liệu, nguyên liệu tái sử dụng như: giấy, sách, những lọ nhựa, quần áo cũ, vải vụn,...Ở
mỗi chủ điểm tôi xây dựng nội dung tuyên truyền những loại đồ dùng, nguyên liệu cần
phụ huynh giúp đỡ.
13


Ví dụ: Chủ điểm: Con vật vận động tre, phụ huynh mang những nguyên liệu
chai lọ, hột hát mà các gia đình có để các cơ làm đồ dùng đồ chơi tự tạo.
( Hình ảnh phụ huynh tham gia ủng hộ nguyên vật liệu để làm đồ dùng
tại lớp mẫu giáo 3 tuổi c )
Biện pháp 8: Thực hiện phối hợp tốt công tác tuyên truyền với phụ
huynh:
- Xây dựng góc tun truyền với cha mẹ tre về chương trình dạy theo chủ
đề trong tuần có nội dung câu truyện, bài thơ, bài hát theo chủ đề để phụ huynh
biết và phối kết hợp với giáo viên rèn thêm cho tre ở nhà.
- Tuyên truyền dưới hình thức, bảng tuyên truyền đẹp, có nội dung bài
thơ, câu chuyện theo từng chủ đề để phụ huynh biết và cùng phối hợp giáo dục.
- Tuyên truyền góc chơi đặc biệt góc học tập, thường thay đổi tranh ảnh
để lôi cuốn tre, giáo viên tích cực giao lưu với phụ huynh vào giờ đón và trả tre
trao đổi về tre trong khi kể truyện đọc truyện trị truyện giúp cho tre phát triển
ngơn ngữ mạch lạc.
(Hình ảnh bảng tuyên truyền với phụ huynh tại lớp mẫu giáo 3 tuổi c)
Biện pháp 9: Xử lý các tình huống một cách linh hoạt
Để thực hiện biện pháp sử lý các tình huống một cách linh hoạt khi tổ
chức hoạt động học lĩnh vực phát triển ngôn ngữ giáo viên cần đưa ra câu hỏi

gợi mở đòi hỏi tre phải tập chung suy nghĩ để trả lời, giáo viên linh hoạt để sử lý
tình huống, động viên, khích lệ tre khơng chê bai tre khi tre trả lời chưa đúng.
Ví dụ: Khi tổ chức hoạt động học phát triển ngôn ngữ kể chuyện câu
chuyện “ Bác Gấu đen và 2 chú thỏ” cô giáo đặt câu hỏi
Qua câu chuyện này chúng mình lên học tập bạn thỏ nào? Tại sao?
Các tre khác đều cho rằng học tập bạn thỏ trắng mở cửa giúp đỡ bác Gấu,
mời bác Gấu vào nhà, nhưng có 1 tình huống tre nói “ Bố mẹ con bảo khơng
được mở cửa cho người lạ vào nhà” trong tình huống này tơi đã sử lý tình huống
cho tre rằng, trước khi ra mở cửa cho Bác Gấu Đen bạn thỏ trắng đã chạy ra và
nhận ra đó là Bác Gấu đen rồi, cịn khi chúng mình ở nhà 1 mình mà có người lạ
gọi cửa chúng mình khơng biết đó là ai thì chúng mình khơng được mở.
Tình huống khi tre đứng lên trả lời câu hỏi của cô mà chưa đúng, tôi
không nói là con trả lời chưa đúng mà cơ sẽ động viên tre con hãy nghĩ xem cịn
có câu trả lời khác hơn hoặc ai giúp bạn nào.
4.4. Khả năng áp dụng của sáng kiến.
14


Qua kết quả đạt được sau khi áp dụng các biện pháp giáo dục một số biện
pháp phát triển ngôn ngữ thông qua làm quen với hoạt động kể truyện cho tre
lớp mẫu giáo 3 tuổi C trường mầm non ........................do tôi chủ nhiệm đã cho
thấy sự khác biệt về khả năng phát triển ngôn ngữ trước và sau khi thực hiện đề
tài rất rõ rệt. Tôi thiết nghĩ đề tài này thực sự phù hợp với tre 3- 4 tuổi do tôi phụ
trách trong trường mầm non ........................ và có thể ứng dụng rộng rãi cho tre
mẫu giáo các độ tuổi ở các trường mầm non trong huyện.
5. Những thơng tin cần được bảo mật: Khơng có
6. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
Căn cứ kế hoạch số 81/KH- MNHS1 ngày 21/9/2018 của trường MNHS1
về Kế hoạch nhiệm vụ năm học 2018 -2019.
Căn cứ vào công văn Số:77A/KHMNHS1 ngày 14/9/2018 về kế thực hiện

chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy tre làm trung tâm” của trường Mầm
non ........................- năm học 2018-2019.
Đối với tre ở lứa tuổi mẫu giáo bé (3 – 4 tuổi) khả năng hiểu lời nói, vốn
từ của tre tăng nhanh chóng, cấu trúc từ hoàn thiện. Tre dễ dàng bắt trước các
kết hợp âm thanh, các câu ngắn. Mặt âm thanh ngôn ngữ được phát triển mạnh.
Như vậy, việc phát triển ngôn ngữ cho tre mẫu giáo bé cần đảm bảo phát triển
cho tre đầy đủ về các mặt như: ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp, để tre sử dụng ngôn
ngữ một cách mạch lạc. Vì thế khi áp dụng một số biện pháp phát triển ngôn
ngữ thông qua làm quen với hoạt động kể truyện cho tre mẫu giáo bé các cháu
rất hứng thú khi tham gia vào hoạt động và đạt kết quả cao.
Sáng kiến này có khả năng ứng dụng trong phạm vi trường mầm
non ......................... Tôi sẽ tiếp tục áp dụng các biện pháp này vào trong những
năm tiếp theo. Mặc dù sáng kiến cịn chưa được hồn hảo, xong rất mong được
sự đánh giá đóng góp ý kiến của hội đồng cho đề tài của tơi có thể ứng dụng ở
phạm vi rộng hơn góp phần nâng cao chất lượng phát triển ngôn ngữ thông qua
làm quen với hoạt động kể truyện cho tre mẫu giáo bé được hoàn thiện hơn.
Cơ sở vật chất trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi.
Ban giám hiệu, đồng nghiệp, phụ huynh học sinh và các lực lượng xã hội
7. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến.
7.1 Theo ý kiến tác giả: Sau hơn 9 tháng thực hiện một số biện pháp phát
triển ngôn ngữ cho tre mẫu giáo 3 - 4 tuổi thông qua hoạt động kể chuyện cho
tre nêu trên tại trường mầm non ........................ đã đạt được kết quả sau:
+ Về phía giáo viên:
- Giáo viên đã nắm chắc được các phương pháp, hình thức tổ chức, biện
pháp giúp tre tích cực, hứng thú trong các hoạt động giáo dục phát triển ngôn
ngữ thông qua truyện kể cho tre mẫu giáo bé, xây dựng kế hoạch thực hiện
15


chuyên đề sát với điều kiện thực tế của lớp, của trường, của địa phương và nhận

thức của tre.
- Tôi đã tích cực, chủ động, sáng tạo trong việc xây dựng và thiết kế mơi
trường giáo dục trong và ngồi lớp đẹp , hấp dẫn, đảm bảo an toàn, để tre có
nhiều cơ hội học tập và vui chơi cho tre.
- Lớp tôi đã nhận được sự ủng hộ cùng chung tay xây dựng môi trường,
lớp học ở trường mầm non của cha mẹ tre, các lực lượng xã hội tại địa phương.
- Môi trường lớp học thân thiện, thu hút được tre hoạt động tích cực.
- Chất lượng chăm sóc giáo dục ngày càng được nâng cao tạo được sự yêu
thích đến trường của tre, niềm tin của cha mẹ tre, của các cấp các nghành và sự
tin yêu của nhân dân.
BẢNG 2: Kết quả sự phát triển ngôn ngữ của trẻ lớp 3 tuổi C
Thời
gian

Nội dung trả lời
câu hỏi của trẻ

Tháng
4/2019

Tổng số
trẻ
khảo sát

Đạt

Sử dụng từ chính xác

27

Phát âm đúng
Sử dụng câu đơn đầy
đủ thành phần
Sử dụng câu đơn mở
rộng thành phần
Sử dụng câu ghép đầy
đủ thành phần.
Trả lời đúng câu hỏi
của cơ
Lời nói của tre rõ ràng
mạch lạc
Tre tích cực tham gia
vào q trình đọc thơ
Tre mạnh dạn trong
giao tiếp

26
27
27

27
27
27
27
27
27

Mức độ
Chưa
Tỷ lệ

đạt
100
0
%
96%
1
100
0
%
100
0
%
100
0
%
100
0
%
100
0
%
100
0
%
100
0
%

Tỷ lệ
0%

4%
0%
0%
0%
0%
0%
0%
0%

+ Về phía phụ huynh:
- Phụ huynh nhận thức ra được tầm quan trọng của việc giáo dục tre ngôn
ngữ cho tre thông qua truyện kể.
- Phụ huynh đã tích cực cùng cơ giáo phối kết hợp để trao đổi, thống nhất
quan điểm giáo dục.
- Nhiều phụ huynh tự nguyện mang đồ dùng, nguyên vật liệu của gia đình
đến lớp để phục vụ cho việc dạy và học của cô và tre.
16


7.2. Theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến:
Khơng có
8. Danh sách những người đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng
sáng kiến lần ðầu: Khơng có.
Tơi xin cam đoan mọi thơng tin trong đơn là trung thực, đúng sự thật và
hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Thị trấn ........................, ngày 10 tháng 4 năm
2019
NGƯỜI NỘP ĐƠN

........................

17