Đề thi chọn học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 12 lần 2 năm học 2012-2013 – Sở Giáo dục và Đào tạo Ninh Bình (Đề chính thức)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 TỈNH NINH BÌNH
ĐỀ THI CHINH TH
́
ƯC
́

ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI  LỚP 12 THPT
Kỳ thi thứ hai ­ Năm học 2012– 2013
Môn thi : LỊCH SỬ 
Ngày thi: 18/12/2012
(Thơi gian lam bai 180 phut không kê th
̀
̀
̀
́
̉ ời gian giao đê)̀
(Đê nay gôm 06 câu trong 01 trang
̀ ̀ ̀
)

A. LỊCH SỬ VIỆT NAM (13,0 điểm)

Câu 1. (3,0 điểm) 
Phong trào đấu tranh dân chủ  công khai của tư  sản và tiểu tư  sản trong  
những năm 1919 – 1926 đã diễn ra như thế nào? Nêu mặt tích cực và hạn chế của 
phong trào này.
Câu 2. (2,0 điểm) 
Năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đã lựa chọn con đường giải phóng dân tộc theo 
khuynh hướng nào? Hãy nêu những điều kiện chủ  quan và khách quan tác động 
đến sự lựa chọn ấy.

Câu 3. (4,5 điểm) 
Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử, bài học kinh nghiệm của cách mạng 
tháng Tám 1945. Phân tích một nguyên nhân quyết định nhất đưa cách mạng tháng 
Tám đến thắng lợi.
Câu 4. (3,5 điểm) 
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945­1954) thắng lợi quân sự  
nào của ta đã làm thất bại hoàn toàn âm mưu đánh nhanh thắng nhanh của thực dân 
Pháp buộc chúng phải chuyển sang đánh lâu dài? Hãy trình bày hoàn cảnh lịch sử,  
diễn biến, kết quả, ý nghĩa của thắng lợi đó.
 
B. LỊCH SỬ THẾ GIỚI (7,0 điểm)
Câu 5. (4,0 điểm) 
Từ  năm 1945 đến năm 2000 cách mạng  Ấn Độ  được chia thành mấy giai  
đoạn? Hãy trình bày diễn biến cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Ấn Độ 
sau năm 1945.
Câu 6. (3,0 điểm) 
Bằng kiến thức đã học, hãy chứng minh giai đoạn 1960 – 1973 là giai đoạn  
phát triển “thần kì” của kinh tế Nhật Bản. Những nhân tố nào đã thúc đẩy sự phát 
triển “thần kì” đó?
HẾT


                         
                                           

Họ   và   tên   thí   sinh:   .......................................................   S ố   báo  
danh: ......................................
Họ
 
và

 
tên,
 
chữ
 
kí:
 
Giám
 
thị  
1 : .................................................................................................
                             Giám thị 2 : .................................................................................................  
SỞ GD&ĐT NINH BÌNH

HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ THI CHỌN HSG LỚP 12 
THPT
Kỳ thi thứ hai ­ Năm học 2012 – 2013
MÔN: LỊCH SỬ
Ngày thi: 18/12/2012
    ( Hướng dẫn chấm này có 05 trang)

Câu
Câu 1
3,0 điểm

Nội Dung
I. PHẦN LỊCH SỬ VIỆT NAM (13,0 điểm)
Phong trào đấu tranh dân chủ  công khai của tư  sản và tiểu tư  sản trong những  
năm 1919 – 1926 đã diễn ra như thế nào? Nêu mặt tích cực và hạn chế của phong  
trào này.

+ Do ảnh hưởng của các luồng tư tưởng dân chủ tư sản, sau Chiến tranh thế giới  
thứ  nhất, phong trào yêu nước dân chủ   ở  nước ta đang trên đà phát triển mạnh 
mẽ, sôi nổi với lực lượng tham gia chủ yếu là của tư sản và tiểu tư sản.
* Phong trào của tư sản:
+ 1919 tổ  chức tẩy chay tư  sản hoa kiều….phát động các phong trào chấn hưng 
nội hóa, bài trừ  ngoại hóa, 1923 chống độc quyền thương cảng Sài Gòn, chống 
độc quyền xuất khẩu lúa gạo...
+ Dùng báo chí để bênh vực quyền lợi cho mình. Đồng thời, một số tư sản và địa 
chủ lớn miền Nam như Bùi Quang Chiêu, Nguyễn Phan Long... tổ chức Đảng Lập 
hiến, đưa ra một số khẩu hiệu đòi tự do dân chủ nhằm tập hợp lực lượng, tranh  
thủ sự ủng hộ của quần chúng để làm áp lực đối với Pháp.....................................
* Phong trào của tiểu tư sản:
+ Thành lập các tổ  chức chính trị: Việt Nam nghĩa đoàn, Hội phục Việt, Hội 
Hưng Nam, đảng Thanh Niên... tổ chức đấu tranh.
+ Thành lập các nhà xuất bản tiến bộ như Cường học thư xã, Nam đồng thư xã...  
Xuất bản nhiều tờ  báo tuyên truyền những tư  tưởng tiến bộ như Chuông rè, An  
Nam trẻ, Người nhà quê...
+ Tiêu biểu nhất là phong trào đấu tranh đòi thả  cụ  Phan Bội Châu (1925) và để 
tang cụ Phan Châu Trinh (1926), trong thời gian này tiếng bom Sa Diện của Phạm  
Hồng Thái báo hiệu sự phát triển mạnh mẽ, sôi nổi của phong trào...
* Măt tich c
̣ ́ ực cua phong trao:
̉
̀
+ Thê hiên y th
̉ ̣ ́ ưc dân tôc sâu săc. Co tac dung th
́
̣
́
́ ́ ̣

ưc tinh long yêu n
́ ̉
̀
ước trong nhân 
dân Viêt Nam, thê hiên môt b
̣
̉
̣
̣ ươc tiên m
́ ́ ơi trong phong trao đâu tranh giai phong
́
̀ ́
̉
́  
dân tôc.
̣
* Han chê:
̣
́

Điểm

0,25

0,50

0,25

0,25
0,25

0,50


+ Cac cuôc đâu tranh cua giai câp t
́
̣
́
̉
́ ư  san con năng vê muc tiêu kinh tê, dê đi đên
̉
̀ ̣
̀ ̣
́ ̃
́ 
thoa hiêp khi th
̉
̣
ực dân Phap nh
́ ượng bô vê quyên l
̣ ̀
̀ ợi kinh tế
0,50
+ Đâu tranh cua tiêu t
́
̉
̉ ư san con mang tinh chât xôc nôi, âu tri.
̉
̀
́

́ ́ ̉ ́ ̃

0,50

Câu 2
2,0 điểm

Câu 3
4,5 điểm

Năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đã lựa chọn con đường giải phóng dân tộc theo  
khuynh hướng nào? Hãy nêu những điều kiện chủ  quan và khách quan tác động  
đến sự lựa chọn ấy?
+ Năm 1920, Nguyễn Ái Quốc đã lựa chọn con đường giải phóng dân tộc theo 
khuynh hướng vô sản (khác với những con đường cũ: Giải phóng dân tộc theo các  
khuynh hướng phong kiến hoặc tư sản).
+ Tác động của thời đại mới: thời đại đế  quốc chủ  nghĩa và cách mạng vô sản. 
Các mâu thuẫn trong lòng chủ  nghĩa đế  quốc và phát triển gay gắt...; Cách mạng  
Tháng Mười Nga thành công...; Quốc tế Cộng sản được thành lập... Thời đại đó 
giúp cho Nguyễn Ái Quốc tìm hiểu lý luận và thực tiễn để  lựa chọn một con  
đường cứu nước đúng đắn.
+ Sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc của nhân dân Việt Nam diễn ra liên  
tục và anh dũng. Các con đường cứu nước theo khuynh hướng phong kiến và tư 
sản đều không thành công. Đất nước lâm vào "tình hình đen tối tưởng như không 
có đường ra", đặt ra yêu cầu tìm một con đường mới.
+ Do trí tuệ và nhãn quan chính trị của Nguyễn Ái Quốc: thấy được hạn chế trong  
con đường cứu nước của ông cha..., thấy các cuộc cách mạng tư sản là "chưa đến  
nơi"; phân biệt rõ bạn và thù của cách mạng Việt Nam trên phạm vi quốc tế; phát 
hiện thấy trong Luận cương của Lênin "con đường giải phóng cho chúng ta".

Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử, bài học kinh nghiệm của cách mạng tháng  
Tám 1945. Phân tích một nguyên nhân quyết định nhất đưa cách mạng tháng Tám  
đến thắng lợi
* Nguyên nhân thắng lợi 
 + Khách quan: Chiến thắng của Đồng minh trong cuộc chiến tranh chống phát xít, 
đặc biệt là chiến thắng phát xít Đức và quân phiệt Nhật Bản của Hồng quân Liên 
Xô.
+ Chủ quan: Dân tộc ta vốn có truyền thống yêu nước nồng nàn, dưới sự lãnh đạo  
của Mặt trận Việt Minh, toàn dân ta nhất tề đứng lên cứu nước. 
+ Đảng Cộng sản Đông Dương đứng đầu là Chủ  tịch Hồ  Chí Minh đã đề  ra 
đường lối cách mạng đúng đắn, sáng tạo, chỉ  đạo tổng khởi nghĩa chớp thời cơ 
giành chính quyền nhanh chóng. Co qua trinh chuân bi suôt 15 năm….Trong nh
́ ́ ̀
̉
̣
́
ững 
ngay kh
̀ ởi nghia toan Đang, toan dân, nhât tri, đông long…..
̃
̀
̉
̀
́ ́ ̀
̀
* Ý nghĩa lịch sử :
+ Mở ra một bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc ta...
+  Đánh dấu bước  phát triển nhảy vọt của cách mạng Việt Nam, mở  một  kỉ 
nguyên mới của dân tộc.
+ Góp phần vào chiến thắng chủ nghĩa phát xít trong chiến tranh thế  giới thứ II,  

cổ vũ mạnh mẽ các dân tộc thuộc địa tự giải phóng, có ảnh hưởng trực tiếp đến 2  

0,50

0,50

0,50

0,50

0,50
0,25
0,75

0,25
0,25


dân tộc Lào và Campuchia.
* Bài học kinh nghiệm
+ Giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa nhiệm vụ dân tộc và dân chủ, đặt nhiệm 
vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu.
+ Tổ chức đoàn kết lực lượng cách mạng trong một mặt trận dân tộc thống nhất  
rộng rãi trên cơ sở liên minh công nông.
+ Kết hợp đấu tranh chính trị  với đấu tranh vũ trang, chiến tranh du kích và khởi  
nghĩa từng phần, khởi nghĩa ở nông thôn và thành thị tiến tới tổng khởi nghĩa
+ Đấu tranh và xây dựng về tư tưởng tổ chức và uy tín lãnh đạo cách mạng của 
Đảng.
* Phân tich nguyên nhân quyêt đinh nhât
́

́ ̣
́
+ Khi xac đinh nguyên nhân quyêt đinh nhât, tr
́ ̣
́ ̣
́ ươc hêt phai thây răng nguyên nhân
́ ́
̉
́ ̀
 
chu quan đong vai tro quyêt đinh, trong cac nguyên nhân chu quan đo thi nguyên
̉
́
̀
́ ̣
́
̉
́ ̀
 
nhân vai tro lanh đao cua Đang va chu tich Hô Chi Minh la nguyên nhân quyêt đinh
̀ ̃
̣
̉
̉
̀ ̉ ̣
̀ ́
̀
́ ̣  
nhât.
́

+ Đang va Hô Chi Minh đa đê ra đ
̉
̀ ̀ ́
̃ ̀
ường lôi cach mang đung đăn, sang tao phu h
́ ́
̣
́
́
́
̣
̀ ợp  
vơi hoan canh lich s
́
̀ ̉
̣
ử Viêt Nam đo la đôc lâp dân tôc, CNXH….Lanh đao nhân dân
̣
́ ̀ ̣ ̣
̣
̃
̣
 
đâu tranh suôt 15 năm v
́
́
ới nhiêu cuôc diên tâp…..Khi th
̀
̣
̃ ̣

ời cơ xuât hiên nhanh chong
́ ̣
́  
chơp th
́ ơi c
̀ ơ  phat đông tông kh
́ ̣
̉
ởi nghia gianh chinh quyên đ
̃
̀
́
̀ ưa cach mang thang
́
̣
́  
Tam đên thăng l
́
́
́ ợi cuôi cung.
́ ̀

Câu 4 Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 ­ 1954) thắng lợi   nào của  
3,5 điểm quân ta đã làm thất bại hoàn toàn âm mưu đánh nhanh thắng nhanh của thực dân  
Pháp buộc chúng phải chuyển sang đánh lâu dài? Hãy trình bày hoàn cảnh lịch  
sử, diễn biến, kết quả, ý nghĩa của  thắng lợi đó.
a) Xac đinh s
́ ̣
ự kiên: 
̣ Chiên thăng VB thu đông năm 1947

́
́
b) trinh bay net chinh vê chiên dich
̀
̀ ́ ́
̀
́ ̣
* Hoàn cảnh:
+ Sau 3 tháng tiến hành chiến tranh Pháp vẫn chưa tiêu diệt được cơ quan đầu não 
và bộ đội chủ lực của ta…
+ 3/1947: Pháp cử  Bôlaéc sang làm cao  ủy Pháp  ở  Đông Dương thực hiện kế 
hoạch tấn công lên căn cứ  địa Việt Bắc nhằm nhanh chóng kết thúc chiến tranh,  
dùng thắng lợi quân sự thúc đẩy việc thành lập chính bù nhìn tay sai…
+ 7/10/1947: Pháp huy động 12.000 quân  mở  cuộc tấn công lên Việt Bắc (3 cánh 
quân: dù, thủy, bộ) thực hiện kế hoạch bao vây khép kín… 
* Diễn biến: (7/10­> 19/12/1947)
+ Chủ  trương của ta: Quyết tâm phá tan “cuộc tấn công mùa  Đông của giặc 
Pháp”…
+ Đối với cánh quân dù ở mặt trận phía Bắc: Ta chủ động bao vây, tiến công địch 
buộc chúng phải rút khỏi Chợ Đồn, Chợ Mới…(Bắc Cạn)
+ Đối với cánh quân bộ   ở  mặt trận phía Đông: Ta chủ  động bám sát, đánh phục  
kích   tại   những   vị   trí   hiểm   yếu   tiêu   biểu   là   trận   đánh   địch   ở   đèo   Bông   lau  
(30/10/1947)
+ Đối với cánh quân thủy theo đường sông Hồng, sông Lô bao vây Việt Bắc từ 
phía Tây: Ta bám sát địch  ở  hai bên bờ  sông và đánh phục kích tại những vị  trí  

0,50

0,25
0,25

0,25

0,25

0,25

0,75

0,50

0,25
0,25

0,50

0,25
0,25
0,25


hiểm yếu tiêu biểu là trận Đoan Hùng, Chiêm Hóa, Khe Lau…
 + 19/12/1947 Đại bộ phận quân Pháp rút khỏi Việt Bắc…
* Kết quả:
0,25
+ Ta đã loại khỏi vòng chiến đấu hơn 6.000 tên địch, bắn rơi 16 máy bay, bắn 
chìm 11 ca nô, tàu chiến…
  + Căn cứ địa Việt Bắc được bảo vệ vững chắc, bộ đội chủ lực trưởng thành…
* Ý nghĩa:
0,25
+ Đánh bại hoàn toàn âm mưu đánh nhanh thắng nhanh của Pháp, buộc chúng phải  

chuyển sang đánh lâu dài…. Đưa cuộc kháng chiến của ta bước sang giai đoạn  
0,25
mới…
0,25

0,25

Câu 5. 
4,0 điểm

II. PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI (7,0 điểm)
Từ  năm 1945 đến năm 2000 cách mạng  Ấn Độ  được chia thành mấy giai đoạn.  
Hãy trình bày những nét chính cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Ấn Độ  
sau năm 1945.
* Các giai đoạn:
+ 1945­1950: Ấn Độ đấu tranh giành độc lập, thành lập nước cộng hòa Ấn Độ
+ 1950­2000: Ấn Độ bước vào thời kỳ xây dựng đất nước theo con đường TBCN
* Cuộc đấu tranh giành độc lập: 
+ Khái quát về Ấn Độ: Là thuộc địa của Anh, sau CTTG II phong trào giải phóng  
dân tộc phát triển mạnh do Đảng Quốc đại lãnh đạo…
+ Từ  1945­1947: Phong trào đấu tranh chống thực dân Anh phát triển. Tiêu biêu
̉  
19/12/1946: Khởi nghĩa Bom bay…Đầu 1947: Cuộc bãi công của công nhân Can­
cút­ ta…Nông dân la phong trao Tebhaga….
̀
̀
+   Kết   quả:   Anh   thay   đổi   chính   sách   cai   trị,   đề   ra   kế   hoạch   Mao­bát   ­tơn…
15/8/1947: 2 nhà nước tự trị Ấn Độ, Pakistan ra đời…
+ 1948­1950:  Đảng Quốc đại tiếp tục lãnh đạo nhân dân đấu tranh…
+ KQ: 26/1/1950: Ấn Độ tuyên bố độc lập, thành lập nước cộng hòa

* Ý nghĩa: 
+ Đánh dấu thắng lợi to lớn của nhân dân Ấn Độ, chấm dứt ách thống trị của thực  
dân Anh, mở ra thời kỳ mới cho lịch sử Ấn Độ.
+ Ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.

0,50
0,50

0,25
0,75

0,75
0,25
0,50
0,25
0,25

Câu 6. 
3,0 điểm

Bằng kiến thức đã học trong chương trình Lịch sử  thế  giới lớp 12 THPT. Hãy  
chứng minh giai đoạn 1960 – 1973 là giai đoạn phát triển “thần kì” của kinh tế  
Nhật Bản. Những nhân tố nào đã thúc đẩy sự phát triển “thần kì” đó?
* Những biểu hiện của sự phát triển kinh tế Nhật 
+ Từ năm 1952 đến năm 1960 kinh tế Nhật Bản có bước phát triển nhanh...
+ Từ năm 1960 đến năm 1973, kinh tế Nhật Bản phát triển thần kì:
0,25
+ Tăng trưởng bình quân hàng năm từ 1960 ­ 1969 là 10,8%. 
+ Từ  1970­1973 có giảm nhưng vẫn đạt 7,8% cao hơn rất nhiều so với nhiều  

nước tư bản khác.
+ Năm 1968, Nhật vươn lên thứ 2 thế giới sau Mĩ ……
+ Đầu thập kỉ 70 Nhật trở thành một trong ba trung tâm kinh tế tài chính lớn của 
thế giới.
* Nguyên nhân phát triển.
+ Ở Nhật con người được coi là vốn quý nhất, là nhân tố quyết định hàng đầu.
+ Vai trò lãnh đạo quản lí của nhà nước...
+ Cac công ty Nhât Ban năng đông………..
́
̣
̉
̣
+ Ứng dụng thành công khoa học kĩ thuật vào sản xuất nâng cao năng suất hạ giá  
thành...
+ Chi phí quốc phòng thấp...
+ Lợi dụng tốt các yếu tố bên ngoài để phát triển...

TỔNG

0,25
0,25
0,25
0,25
0,25

0,25
0,25
0,25
0,25

0,25
0,25
20,0

               
Hết
Chú ý:  Hướng dẫn chấm chỉ  nêu những ý cơ  bản, nếu học sinh trình bày bằng phương pháp  
khác, nhưng vẫn đảm bảo những nội dung cơ bản, thì vẫn cho điểm tối đa.