Phần III: Xử lý sự cố "Màn hình xanh"

Phần III: Xử lý sự cố "Màn hình xanh"
Khi gặp trường hợp lỗi BSOD (Blue screen of dead - màn hình
xanh chết chóc), trước tiên bạn cần phải xem xét nó thuộc nhóm
lỗi nào như ở phần trước đã giới thiệu, nhưng mặc định Windows
sẽ tự động khởi động lại hệ thống khi bắt gặp lỗi.
Do đó, ta cần thay đổi thiết lập này trong Windows XP bằng cách:
phải chuột lên My Computer - Properties, chọn thẻ "Advanced" và
bên dưới phần "Startup and Recovery" nhấn vào nút "Settings". Cửa sổ mới sẽ xuất hiện và
dưới phần "System Failure", bỏ chọn "Automatically restart".
Sau khi thực hiện thao tác trên, ta có thể khởi động lại Windows thủ công để xem lỗi BSOD
có được khắc phục hay chưa. Nếu đã xử lý được, thì bạn cứ tiếp tục sử dụng trừ trường hợp
số lần bị lặp lại nhiều lần trong khoảng thời gian ngắn thì tham khảo những trường hợp và
cách xử lý bên dưới đây.
Lưu ý là lỗi BSOD có rất nhiều nguyên nhân nên ta cần phải xem xét qua khá nhiều trường
hợp dẫn đến việc hệ thống hư hỏng mà có cách giải quyết riêng.
Trường hợp Windows vẫn không khởi động lại được như bình thường hoặc BSOD vẫn xuất
hiện thì khi ở màn hình khởi động (POST - giai đoạn kiểm tra bộ nhớ), nhấn F8 nhiều lần.
Tùy chọn khởi động Windows sẽ xuất hiện với nhiều chọn lựa. Kế tiếp, chọn Safe Mode để
Windows khởi động ở chế độ Safe mode. Safe mode sẽ tải Windows XP với mức độ hạn
chế nhất của driver và các phần mềm tự khởi động cùng Windows. Bằng việc thử nghiệm
này, ta sẽ lọc ra được trường hợp lỗi từ phần mềm ứng dụng và driver.
Tiện ích System restore trong
Windows rất cần thiết khi cần
khôi phục lại hệ thống trước khi bị lỗi.
* Cách xử lý: Chạy các chương trình diệt virus, spyware như Ad-Aware, Spybot Search &
Destroy... nếu sau khi quét mà phát hiện ra các virus, spyware lây nhiễm trong hệ thống,
loại trừ chúng rồi khởi động lại hệ thống.
Nếu cách trên vẫn không khắc phục được, ta khởi động trở lại hệ thống ở chế độ Safe
mode. Bước kế tiếp này sẽ sử dụng đến chức năng khôi phục lại hệ thống với "System
restore". Vào Start - Programs - Accessories - System tools - system restore.
Tiện ích "System restore" dự phòng dung lượng đĩa cứng và tạo một điểm khôi phục mỗi

khi bạn cài đặt hay gỡ bỏ phần mềm. Nếu bạn cảm thấy lỗi xuất phát từ việc cài hay gỡ bỏ
một phần mềm vào một thời điểm xác định, bạn có thể khôi phục hệ thống trở về thời điểm
đó với "System restore".
Tuy nhiên, cần lưu ý là những phần mềm hay thiết lập kể từ thời điểm đó trở đi cũng bị
mất, các giá trị registry mới cũng sẽ bị xóa sau khi khôi phục. Ngoài ra, người dùng cũng có
thể không cần phải sử dụng "System restore" nếu sau khi bạn cài đặt một driver hay phần
mềm nào đó dẫn đến việc hệ thống bị lỗi, thì hãy ngưng hoạt động của chúng và gỡ bỏ ra
khỏi hệ thống.
* Xử lý với driver: Với driver các thiết bị phần cứng, bạn có thể lùi (roll-back) chúng trở về
phiên bản driver trước hoặc khóa lại. Nhắp phải chuột lên My Computer, chọn Properties
và chuyển đến thẻ Hardware và chọn Device Manager. Tại phần này, ta có thể kiểm tra tình
trạng hoạt động của chúng (Video card driver nằm trong "Display Adaptors", của sound
card nằm trong "Sound card and game controllers" và của bo mạch chủ thì "IDE/ATAPI
controllers"). Chọn thiết bị nào muốn kiểm tra, phải chuột và nhấn "Properties", chuyển đến
thẻ "Drivers".
Trong thẻ "Driver", có thể dùng tùy chọn "Roll back" để lùi phiên bản driver thiết bị lại
phiên bản trước đó hoặc "Uninstall" để gỡ bỏ hoàn toàn driver. Một lưu ý là bạn không nên
"Uninstall" driver sound card, video card hay motherboard vì chúng sẽ làm ảnh hưởng đến
phần khởi động Windows. Thay vào đó thì bạn nên "roll back" trước.

Device Manager.
Tùy chọn thứ 2 ta có thể thực hiện là khóa (disable) driver bằng cách phải chuột lên thiết bị
trong phần "Device Manager" và chọn "Disable" để ngăn không cho Windows XP tải driver
thiết bị khi khởi động. Và cũng như trên, không nên khóa driver của sound card, video card
và motherboard.
Nếu công đoạn xử lý này thành công thì bạn nên cập nhật lại driver mới của thiết bị từ CD
hay website nhà sản xuất để tránh lỗi.
* Xử lý với phần mềm: Đối với những phần mềm bị lỗi, không tương thích và chúng tự
động khởi động khi Windows khởi động dẫn đến việc hệ thống bị lỗi, ta có 2 cách để xử lý.
Cách nhanh chóng và tiện lợi là dùng tiện ích miễn phí AutoRuns của Sysinternal (đã được

Microsoft mua lại). AutoRuns sẽ hiển thị toàn bộ những phần mềm (kể cả những tập tin của
Windows) được tự động tải khi khởi động. Bằng việc bỏ chọn để ngăn không cho phần
mềm, dịch vụ đó được tải lên. Tuy nhiên, bạn cũng lưu ý không được khóa các dịch vụ, tập
tin hệ thống của Windows như userini.exe , explorer.exe .
Giao diện AutoRuns. System Configuration Utility.
Cách thủ công hơn là vào Start - Run, gõ " msconfig " rồi chọn thẻ "Startup" trong cửa sổ
"System Configuration Utility". Cũng như trên, bạn bỏ chọn các chương trình có nguy cơ
làm tổn hại đến hệ thống.
Đón xem phần tiếp:
Phần IV: Xử lý sự cố phần cứng