TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA NÔNG NGHIỆP& SHUD
Nhóm báo cáo: Giáo viên hướng dẫn
nhóm 8 TS.Nguyễn Thị Kim Đông
SINH LÝ SINH SẢN
CỪU & DÊ
Ovis Aries
Capra hircus
Cừu nhà (Ovis Aries) và dê nhà (Capra
hircus) là hai loài khác biệt trong họ Bovidae.
Chúng là những động vật đầu tiên được thuần
hóa: Cừu cho lông và thịt, dê cho sữa, thịt, và
chất xơ. Dê quan trọng vì nó có thể là một
nguồn chính cung cấp đạm động vật trong vùng
nhiệt đới. Số lượng của cừu gấp 3 lần so với dê.
Mỗi loài sở hữu một đặc điểm riêng.
MÙA SINH SẢN
Con Cái:
Ở vùng ôn đới, cả cừu và dê đều có nhiều
thời kì động dục trong năm,để con chúng được
sinh ra trong thời gian thuận lợi nhất của năm -
mùa xuân. Độ dài của mùa sinh sản thay đổi theo
độ dài ngày, giống và chế độ dinh dưỡng.
Ở vùng nhiệt đới, sự thay đổi chiều dài
của ngày ít hơn, nên cừu và dê có xu hướng sinh
sản trong suốt năm.
Khi giống vật ôn đới được đem vào vùng
nhiệt đới để nuôi, chúng dần dần thay đổi mùa vụ
sinh sản theo đặc điểm sinh sản của môi trường
mới. Nhiệt độ môi trường cao và thiếu thức ăn có
thể hạn chế hoạt động tình dục trong vài tháng của
năm, nhưng không lâu sau khi mùa mưa bắt đầu,
hoạt động tình dục tăng lên. Kiểu gen cũng ảnh
hưởng đến mùa sinh sản.
Merino Dorest Rambouillet
có nguồn gốc
từ những khu
vực gần xích
đạo, có mùa
sinh sản dài
hơn so với các
giống cừu ở
Anh
Southdown Shropshire Hampshire
Toggenburg
Saanen
Pháp Alpine LaMancha
có một mùa
sinh sản
giới hạn
giữa tháng
tám và
tháng hai
trong hầu
hết các
vùng của
Bắc Mỹ
Anglo-Nubian sinh sản nhanh nhất trong
mùa thu
Trong mùa hè, buồng trứng của con
cái phát triển, khi được kích thích tiết ra
estradiol với LH. Hoạt động của nang thay
đổi trong suốt năm tùy theo lượng prolactin
được tiết ra và độ dài ngày, nhưng dường
như biến động prolactin không ảnh hưởng
đến mùa vụ sinh sản ở cừu
Con đực
Cừu đực có thể sinh sản suốt năm, nhưng
hoạt động tình dục cao nhất vào mùa thu và giảm
vào cuối mùa đông, mùa xuân, và hè. Độ dài ngày
ngắn thì kích thích việc tiết ra FSH, LH, và
testosterone. Độ dài ngày tăng thì ức chế cường
độ các hormones. Cường độ của huyết thanh
gonadotropin và testoterone của cừu trưởng thành
ảnh hưởng đến hoạt động tình dục. Hoạt động tình
dục diễn ra mạnh mẽ nhất trong mùa thu và trùng
hợp với sự gia tăng mạnh mức testosterone trong
huyết tương trong quá trình chăn nuôi.
KỲ DẬY THÌ
Con cái
Tuổi dậy thì, tuổi lúc rụng trứng đầu tiên, xảy
ra lúc 5-7 tháng tuổi đối với dê, và 6-9 tháng tuổi
đối với cừu.
Sự khởi đầu tuổi dậy thì chịu ảnh hưởng
của yếu tố di truyền và môi trường sống như:
giống, chế độ dinh dưỡng.
Dậy thì xảy ra ở cừu cái khi đạt từ 30 đến
50kg (50- 70% trọng lượng của cừu trưởng
thành).
Cừu sinh ra vào mùa xuân, sự tăng tiết LH
có thể đạt được ở tuổi dậy thì ở 20 tuần tuổi.
Ngược lại, cừu sinh ra vào mùa thu dậy thì lúc 30
tuần tuổi.
Yêu cầu đối với độ tuổi trưởng thành, dấu
hiệu thời gian được sử dụng để khởi đầu của tuổi
dậy thì đến mùa giảm dài ngày. Chỉ cừu cái được
tiếp xúc với ánh sáng ban ngày, có thể đẩy nhanh
sự phát triển tình dục của chúng.
Ở thời kỳ động dục đối với cừu đực và dê
đực có sự tăng tiết testosterone, tinh trùng và
hành vi giao phối.
Kích thước tinh hoàn tăng lên khi cừu đực
đạt 8-10 tuần tuổi ở trọng lượng cơ thể của 16- 20
kg.
Ở cả hai loài, tinh trùng có thể sống được
khi giao hợp lúc 4 - 6 tháng tuổi với trọng lượng
đạt 40- 60% trọng lượng trưởng thành.
Sự tiếp xúc đầu tiên giữa cừu cái và cừu
đực trong mùa thu đến giờ dài của ánh sáng ban
ngày, sau đó đến giờ ngắn của ánh sáng ban ngày
tăng tốc phát triển tình dục của mình, tùy thuộc
vào giống.
Khi tới kỳ động dục của con cái có thể
giao phối với những con đực giàu kinh
nghiệm.
Sự tăng testosterone của các con dê
một tuổi (17 tới 20 tháng) hơn là cừu non
(25 tới 28 tháng). Như trong thú nuôi, sự
trưởng thành tình dục được tương quan với
thể trọng so với tuổi tốt hơn.
SỰ HÌNH THÀNH NANG
Việc siêu âm buồng trứng của những con cừu cái hàng
ngày, đã cung cấp thêm thông tin liên quan đến sự hình
thành nang.
Các con số, đường kính và vị trí của tất cả các nang > =
2 mm, đường kính trắng và các corpora trong cả hai buồng
trứng cừu cái đã được ghi lại.
Một sự gia tăng đáng kể số lượng nang (> 2 mm đường
kính) nổi lên vào ngày 2 và 11. Các nang rụng trứng
(đường kính 6-7 mm,) được thu thập theo nguồn từ sự nổi
lên vào ngày 11 và lớn hơn một khoảng thời gian 14 ngày.
Nang không rụng trứng lớn nhất của cùng kỳ đã tăng
trưởng ở mức tương tự như nang rụng noãn và regessed
trong khoảng 3 ngày.