ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC BIỆN PHÁP NÔNG HỌC ĐẾN CHẤT LƯỢNG THUỐC LÁ VÀNG SẤY

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP HỒ CHÍ MINH
KHOA NÔNG HỌC







PHẠM HỮU NGUYÊN





ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC BIỆN PHÁP NÔNG HỌC
ĐẾN CHẤT LƯNG THUỐC LÁ VÀNG SẤY
(W.David Smith and Loren R.Fisher- Extension Crop Science Specialist Tobaco)

(Bài dòch tóm tắt môn học Thuốc lá)

Thành phố Hồ Chí Minh
Tháng 12 - 2004



2
1. Đặt vấn đề
Từ năm 2000, việc tiếp thò thuốc lá đã có những thay đổi một cách rõ rệt,
hiện nay có hơn 80% được bán ra thò trường dứơi dạng hợp đồng. Người sản xuất
thuốc lá đang chú trọng đến các vấn đề: cải thiện mối quan hệ với người mua, gia
tăng một cách rõ rệt về chất lượng, bảo đảm chất lượng – dư lượng hóa chất trong
sản phẩm và đáp ứng đầy đủ nhu cầu của khách hàng. Năm 2003, giá thuốc lá biến
động từ 0.78USD đến 1.94 USD cho 1 pound tùy thuộc vào dạng sản phẩm. Do đó,
sản xuất và tiếp thò chất lượng của thuốc lá là nguyên tắc vàng cho tất cả những
người sản xuất để họ có thể bán đựoc sản phẩm của mình. Có rất nhiều yếu tố có
ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng thuốc lá (tổ chức sản xuất hợp lý, giống, nước
tưới, thu hoạch sơ chế,… ) nhưng 4 yếu tố được xem là quan trọng hơn cả đó là:
lượng đạmg và thời gian áp dụng, kiểm soát việc đánh ngọn tỉa chồi sao cho dư
lượng MH (Maleic Hydrazide) nhỏ nhất, tốc độ thu hoạch và sự chín của thuốc lá,
phân loại theo vò trí lá trên thân.
2. Các yếu tố chính ảnh hưởng đến chất lượng thuốc lá
2.1 Lượng đạm và thời gian bón
Đạm là dinh dưỡng quan trọng nhất cho năng suất và chất lượng thuốc lá.
Lượng đạm tăng sẽ làm cho: năng suất tăng lên nhưng quá nhiều sẽ làm năng suất
giảm, gia tăng kích thước lá nhưng tỷ lệ lá dày giảm, là tăng tổng hàm lượng
alkaloic (kể cả nicotine) trong lá thuốc và giảm lượng đường, làm chậm quá trình
chín của lá thuốc, lá thuốc có màu tối, chồi nách phát triển và rất khó kiểm soát, lá
dòn dễ rụng, sâu sừng và rầy mềm nhiều,… Nhiều người trồng thuốc lá đã tốn
nhiều công sức để chọn lựa loại phân bón nào thích hợp ví dụ: NaNO

3
, dung dòch
UAN 30%, dung dòch 24S UAN, Ca(NO
3
)
2.
Tuy nhiên, trong điều kiện ở vùng Đông
Nam của Mỹ, lượng đạm và thời gian bón quan trọng hơn các yếu tố về phân bón
khác. Đạm không được bón sau giai đoạn ra hoa vì sẽ làm chậm quá trình chín của
lá thuốc, tích lũy đạm trong lá làm lá giòn khó quấn, có màu tối.
2.2 Ngắt ngọn và đánh chồi

3
Ngắt ngọn thuốc lá vào giai đoạn cuối ngay khi hoa vừa bắt đầu xuất hiện tốt
hơn ngắt trễ (trong điều kiện phải kiểm soát được sự phát triển của các chồi nách).
Nếu ngắt ngọn trễ sau 3 tuần sẽ làm giảm 20-25 pound/acre/ngày hoặc làm giảm
năng suất 1%/acre/ngày trong điều kiện năng suất bình thường 2000-2500
pound/acre. Ngắt ngọn sớm sẽ làm giảm khả năng bò gây hại bởi gió bão, ngoài ra
nó còn cải thiện được chất lượng hóa lý của thuốc lá vì kích thích rễ phát triển Ỉ
tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng, chống chòu hạn, và khả năng sản suất alkaloic,
giảm trứng và ấu trùng trên cây.
Kiểm soát sự sinh trưởng của các chồi nách có ý nghóa quyết đònh đến năng
suất của cây thuốc lá bởi vì sẽ tập trung dinh dưỡng nuôi lá trung châu và các lá
ngọn. Việc áp dụng đúng thời gian, đúng liều lượng của các loại hóa chất diệt chồi
là chìa khóa quan trọng để kiểm soát được chồi nách. Có 2 loại hóa chất cơ bản để
kiểm soát chồi nách: dạng tiếp xúc: diệt các chồi nách khi nó tiếp xúc bằng cách
làm khô, bỏng các chồi này; dạng lưu dẫn: hạn chế sự sinh trưởng các chồi nách
nhưng không giết chết chúng (ức chế sự phân chia tế bào).
MH (Maleic Hydrazide) đã làm tiết kiệm rất nhiều công lao động kể từ khi
nó được giới thiệu vào những năm đầu của thập kỷ 1950. Hóa chất MH thuộc dạng

lưu dẫn và được sử dụng rộng rãi để kiểm soát chồi nách vì hiệu quả cao, giá tương
đối, và dễ sử dụng. Tuy nhiên, dư lượng quá cao của nó cũng là một hạn chế khi áp
dụng trên cây thuốc lá nhưng không có loại hóa chất nào có thể thay thế nó được vì
những ưu điểm trên. Nhiều thành viên của EU, nhà nhập khẩu chính của các công ty
thuốc lá Mỹ, chấp nhận dư lượng MH khoảng 80ppm. Một số biện pháp làm giảm
dư lượng MH trong khi kiểm soát chồi nách:
- Sử dụng lượng đạm một cách hợp lý: lượng phân đạm được khuyến cáo từ
50 đến 80 pound/acre cộng thêm 1 phần dinh dưỡng bò trực di. Lượng đạm 50
pound/acre được khuyến cáo cho những đất có cấu trúc tốt, đất màu mỡ đặc biệt là
những đất có trồng cây họ đậu. Ngược lại, những đất có cấu trúc thô, rời rạc được sử
dụng lượng đạm 80 pound/acre.

4
Bảng 1.1: ảnh hưởng của các lượng đạm và tỷ lệ chồi được kiểm soát (%) ở Kinston
và Reidsville, 1993.
Lượng đạm (pound/acre) Tỷ lệ chồi được kiểm soát (%)
Dưới ngưỡng khuyến cáo 16 pound 87
Mức khuyến cáo 80
Trên ngưỡng khuyến cáo 16 pound 66
Trên ngưỡng khuyến cáo 54 pound 55
Như vậy, sử dụng lượng đạm ít hơn hoặc bằng mức khuyến cáo sẽ kiểm soát được
chồi nách trên cây thuốc lá.
- Cây đồng đều: áp dụng các hóa chất kiểm soát chồi sẽ đạt hiệu quả cao
hơn, tập trung hơn. Để có ruộng thuốc lá đồng đều cần phải có cây con đồng đều,
đất có độ pH từ 5.8-6.0, các biện pháp kỹ thuật khác phải được áp dụng đồng loạt
như bón phân cùng lúc.
- Kiểm soát chồi nách sớm, triệt để bằng Fatty alcohol contacts và
Flumetralin (Prime + Flupro). Đối với các hoá chất tiếp xúc, hỗn hợp C
8
-C

10

alcohols 4% (2 gallon hóa chất + 48 gallon nước/acre) được sử dụng để phun lần 1,
hỗn hợp 5 % (2.5 gallon hóa chất + 47.5 gallon nước/acre) được sử dụng để phun lần
2. hoặc phun 2 lần bằng dung dòch C
10
3% (1.5 gallon C
10
+ 48.5 gallon nước/acre).
MH được phun lần 1 khi có 50-60% cây vừa xuất hiện nụ, phun tốt nhất trong
khoảng thời gian 10 giờ đến 6 giờ chiều trong những ngày nắng ấm, ngoại trừ khi
cây bò héo và nhiệt độ quá cao. Không phun hóa chất lên những cây quá ẩm ứơt,
hoặc bò stress bởi sự khô hạn.
- Sử dụng lượng MH một cách hợp lý: không như Fatty alcohol contacts và
Flumetralin, MH được hấp thu bởi lá và được vận chuyển trong cây để ức chế các
chồi nhỏ. Hiệu quả hấp thu MH tốt hay xấu tùy thuộc vào điều kiện sinh trưởng của
cây. Vì vậy, không phun MH lên cây thuốc lá khi cây đang bò khô hạn hoặc bò héo
bởi mưa quá nhiều hoặc nhiệt độ quá cao. Tốt nhất nên phun ở thời điểm từ đến 3
ngày sau khi có mưa lớn hoặc tưới nước. Khi không chủ động được nước tưới, người
ta phun flumetralin hoặc hóa chất tiếp xúc để kiểm soát chồi trước khi áp dụng MH.

5
Bắt đầu phun MH khi lá vừa khô sương, chỉ nên phun vào buổi sáng, chỉ phun MH
vào buổi chiều trong những ngày lạnh, nhiều mây, đất ẩm.
Liều lượng và số lần phun MH trên thuốc lá vàng sấy: 1.14lít/1000 cây. Mật
độ trồng thuốc lá ở North Carolina khoảng 6000cây/acre và được sử dụng 1.5
gallon/acre, phun 1 lần duy nhất. Phun lặp lại nếu trời mưa trong vòng 4 giờ sau
phun; trong khoảng 4 -10 giờ sau khi phun lần 1, nếu có mưa thì phun bổ sung 0.75
gallon/acre. MH được hấp thu nhiều bởi những lá non ở phía trên hơn những lá già,
lá ở phía dưới. Dư lượng MH thường cao ở những lá gốc thấp ở những lá phía trên

bởi vì những lá này thường được thu hoạch sớm hơn sau khi phun MH. Vì vậy, cần
thu hoạch sau khi phun MH ít nhất là 7 ngày. Ngoài ra lượng mưa cũng có ảnh
hưởng đến dư lượng MH trong lá thuốc lá: lượng mưa từ 0.05 – 0.1 inch làm giảm 1
cách có ý nghóa dư lượng MH trong lá ở cả 2 vò trí lá trên cao và dưới thấp.
- Luân phiên sử dụng các chương trình kiểm soát chồi nách: chương trình
kiểm soát chồi nách hiệu quả nhất bao gồm việc sử dụng 1 cách đúng đắn, hài hòa
các loại cồn bào tiếp xúc, Flumatrelin và liều lượng MH. Ví dụ: Chương trình I:
phun bằng máy (Overtop application): gồm các bước sau:
Bước 1: phun chất tiếp xúc chứa cồn trước khi ngắt ngọn, phun khi có khoảng
50- 60% cây bước vào gaii đoạn ra nụ. Các bộ phận của hoa ngăn chặn các tia thuốc
lại nên các chồi nách phí trên bò tiêu diệt nhiều hơn. Nồng độ thường dùng: 4% đối
với C
8
- C
10
, 3% đối với dạng C
10
. Sử dụng nồng độ cao hơn hoặc áp lực phun quá
mạnh có thể làm cháy lá 1 cách nghiêm trọng.
Bước 2: ngắt ngọn những cây đạt tiêu chuẩn ngay sau khi phun thuốc tiếp xúc
24 – 48 giờ.
Bước 3: 3-5 ngày sau phun lần 1, phun dung dòch tiếp xúc lần 2 (nồng độ 5%
đối với C
8
- C
10
, 3% đối với dạng C
10
). Những ruộng cây sinh trưởng và ra hoa không
đồng đều cần phun bổ sung lần 3.

Bước 4: tiếp tục ngắt ngọn những cây còn lại.
Bước 5: pha dung dòch hóa chất để phun. Gồm các cách sau: