TRUONG DAI HOC KHOA HOC TU' NHIÉN
*****
N G U V E N T H I C À M HA
NGHIEN CUU TINH CHAT DIÈN HÓA CÙA DIÉN
c u t DANG OXIT KIM LOAI TRONG MỊI TRNG
•
•
•
CHAT DIÉN LI VA UNG DUNG CÙA CHUNG
Chuyèn ngành: Hóa ly thiiyct \à Hóa ly
Ma so: 62443101
LN AN TIÉN SI HOA HOC
NGl'ỊI Ill'ĨNCJ DAN kllOA HOC
1. IH.S.TSTrjnh Xiiàn Scn
2. GS.TS LèQiióc Hùrig
UÀ NOI- :()07
Lai càm an
775/ xin duac giịnh
PGS.TS
ninrng
ló/i cani on sciu sàc nhàt cita niinh
Trinh Xitàn Sén va GS.TS Le Qiióc Hitng,
giri lóri
nhCrng ngiró/i Tliàv dà
trirc
tiép hiràng dàn fai hón thành cóng trinh ngìiién ciru nịy.
Tói xin chàn thành cam on sir giitp dà to làn ve mot kitih phi tir
Ngn
kiniì pili dito tao nghién cxru sinh. Dir an Dào tao Nguón nlidn li/c tài ndng
Dai lioc
Qiióc
già Ha Nói,
Triimig
Dai hoc Khoa
hoc Tir nhién.
nghién ciru khoa htjc Tir nhién (TN 03- 13) va Dai hoc Quàc già (QT
Tói xin hciv lo hmg biél an cua ininli
nglìiép
tài tot ca cdc Thày (\K
cita
cac De tài
05-17}.
hgn
dóng
cita Bó man Hóa ly cùng nlur Khoa Hóa hoc Trircxng Dai hoc Khoa hoc
Tir nhién, DIIQG
Uà Nói va Phóng Ung dijng Tin hoc Vién Hcki hoc, l icn
Khoa
hoc va Cóng nghé Vie! Nain dà luón dóng vién va tao diéu kién gii'tp dà tói
trnng
qua trìnlì nghién ci'rit.
Cuoi citng, tói xin gui lai cani ov tài già ditih,
ngirài
sir dóng vién cua tdt ca
thàn Irong già dình là dóng lire tinti ihdn quan trong gii'tp lai hoan
thành
lugn àn này.
Ha \(')i, thdinj, 5 nani 2007
Tàc già
X^iuvén Thi Cam Ha
LOI CAM DOAN
Tòi xin cam doan day là còng trinh nghién ciju cua riéng tòi. Hàu hét cac so liéu,
két qua néu trong luan àn dugc trich dàn lai tir càc bài bào dà va sàp dugc xuàt
bàn cùa tòi va nhóm nghién ciiu. Càc so liéu, két qua này là trung thirc va chua
dugc còng bò trong bàt ky còng trinh nào khàc.
Tàc già
/
/.
n.>- l'I
NizuNcn Thi Càm Uà
MUC LUC
Trang
Càc ky hieu viét tàt
Danh muc càc hình
Danh muc càc bang
MODÀU
Chu'O'ng I
^,
TĨNC; QUAN
l.lNìken hidroxit
Q5
Q^
1.1.1 Giói thiéu
Q^
1.2.2 Dién cu'c acqui niken hidroxit
07
1-2 Oxit nikcn hop nuóc
1.2.1
/^Ni{0H)2
09
no
1.2.2
6r-Ni(OH)2
12
1.2.3
//-NiOOH
14
1.2.4
;^Ni0011
16
1.3 Phàn iVng (tien hóa hoc
16
1.3.1 Phan ùng tòng còng va nhiet dòng hoc cua càp
Ni(OH)yNiOOH
1.3.2 Ban chat cua phan LÌiig Ni(OH)2/NiOOH
16
18
1.3.3 Dịng hgc ciìa phan ùng dién circ Ni(OH): trong
mòi tru'òng kiém
20
1.4 Mot so yen tị ành hng cfén tinh chat cìien hóa cua dién
Clic o\il niken Irong mịi trng kiém
23
1.4.1 Khu\ét tàt cau trùc
23
1.4.2 Chat phu già
25
1.4.3 I làm lugng nu*óc trong thành phàn
26
1.4.4 Kich ihuoc hai
26
1.5 Acqui niken
1.5.1 Acqui nikcn cadimi
27
27
1.5.2
Acqui niken metal hidrit
30
1.6 Tinh hinh nghién cùu che tao vat lieu dien cuc Ni(OH)2 trong
va ngồì nude
Chuong 2
CÀC PHUONG PHÀP NGHIÉN CÙU
2.1 Càc phucng phàp nghién cùu dién hóa
33
36
36
2.1.1 Phuong phàp qt thè vịng ( cyclic voltammetry)
36
2.1.2 Phóng nap bang dòng khòng dòi
38
2.2. Phuong phàp Phàn tich nhiet
39
2.3 Phuong phàp nhiéu xa Ronghen ( X-ray diffraction)
42
2.4 Kinh hién vi dién tu qt (SEM)
43
2.5
45
Phuong phàp quang phó hịng ngoai (IR)
Chuong 3
NGHIÉN CUU CHE TAO NIKEN HIDROXIT, KHÀO SÀT CÀU TRUC
VA TINH CHAT DIÉN HĨA CÙA VÀT LIEU TRONC; MỊI TRI ( ) \ ( ; KIÉM
46
3.1 Phuong phàp amoni
46
3.1.1 DièuchéNi(On)2
46
3.1.2 Khao sàt càu trùc cua san phàm
47
3.2 Phirong phàp kiém
48
3.2.1 TịnghgpNi(OH):
48
3.2.2 Anlì hu'ị'nc cua anion tronu mi nikcn tói càu trùc
48
3.2.3 Anh hiro'ng cùa anion trong mi niken tói dị ben nhiet
50
3.2.4 Ành huang cua anion trong muòi niken toi boat tinh
51
33 Phirong phàp dién phàn
3.3.1 Che tao niken hidroxit bang phuong phap dién phàn
^2
52
3.3.2 Anh hu'ong cua mot so u tị tói hieu st cua qua trinh
dién phàn
3.3.3 Khao sàt càu trùc
-^
-^
3.4 Danh già chat hiong cua \at liéu nikcn hidroxit diéu che hàng
càc phuong phàp khàc nhau
3.4.1 Xàc dinh hàm krgng nuoc chùa trong cac màu
^^
^7
3.4.2 So sành boat tinh dién hóa cùa vàt liéu diéu che dugc
Nhan xét chirang 3
Chuong 4
59
64
NGHIÉN CUU NÀNG CAO CHAT LLONG SAN PHÀM NIKEN
HIDROXIT DIÉU CHE THEO PHU^ONG PHÀP KIÉM
66
4.1 Nghién cùu tàc dóng cùa chat thém Co^^, Al^^ va Zn^^
66
4.1.1 Khào sàt càu trùc san phàm
67
4.1.2 Dành già dò ben càu trùc cua vàt liéu
70
4.1.3 Tinh chat dién hóa
72
4.1.4 Tàc dịng cua chat cho thém tói dung lugng phóng dién
cùa vàt liéu
4.2 Nghién cùu tàc dong cùa sirthùy nhiet Ni(OH)2
4.2.1 Anh hu'ong tói càu trùc
74
76
76
4.2.2 Anh lurong cua nhiet dị xu ly tói dị ben nhiét cua vàt
lieuNi(OH)2
77
4.2.3 Anh hu'óng cùa nhiet dị xu ly thuy nhiet tói boat tinh
dién hóa cua vàt liéu
Nhan xét c h u o n g 4
Chuong 5
78
81
NGHIÉN CÙU MOT SO \ EU TÒ AMI IIUONG DEN
TINI! CHAT DIÉN HÒA CUA DIÉN CIC NIKEN HUÒNC; CHE TAO
CVC DUON(; TRONG AC QUI KIÉM
5.1 Mot so veu tó ành huong den tinh chat dién hóa cua dién cuc nikcn
83
83
5.1.1 Anh huonu cua nònu dò dunu dich dién li KOH
83
5.1.2 Anh huanucua ion Li' tronu thành phàn dune dich
8::^
5.1.3 Anh hu'ong cua \'at liéu nén
86
5.1.4 Danh già kha nàng trao dòi electron cua cac Ioai dien
Clic niken phu trén ncu dàn dien khac nhau dịi \ói
he oxi hóa khu' ferro-ferri c\anua
87
S l.S Anh hiroim cua dị dà\ lop ma niken trèn nén graphit
dòn SU' hinh ihanli cua mang NiOOl 1
88
5.2 Tinh chat dién hóa cùa dién cuc bién tinh Ni/C
89
5.2.1 Tinh chat dién hóa cùa he oxi hóa khù Ni'^'/Ni^* trén
nén graphit xóp
5.2.1.1 Che tao dién cuc graphit xóp
OQ
g9
5.2.1.2 Tinh chat dién hóa cua dién CLTC Ni-'/Ni'^* trén nén
graphit xóp trong mói trng kiém
91
5.2.2 Mot so u tó ành huang dén tinh chat dién hóa cua
dién CLTC Ni/C ma hóa hoc
5.2.2.1 Che tao lóp phiì hóa hoc trén nén graphit xop
93
93
5.2.2.2 Anh huong cua thòi gian xu ly graphit dén dang
duòng phàn cuc vòng dién cuc Ni C ma hồ hoc
94
5.2.2.3 Anh huong cua nóng dị dung dich ma hồ hoc
dén hoat dịng cùa dién cuc Ni/C ma hồ hoc
5.2.2.4 Anh huong cua su hàp phu ion Ni"
95
97
5.2.2.5 Anii huong cùa nhiet dò xu ly dién cuc Ni/C dén
kha nàng chuyén hoà Ni~" —^ Ni"
5.3 Mot so nghién cùu dinh hiiónu ùng duns
98
09
5.3.1 Khà nàng oxi hóa rugu trén bé màt dién cuc niken
trong mịi triróng KOH
QQ
5.3.2 Anh hu'O'ng cua bịt NiC ma hóa hgc tói chat lugng cua
dien cuc bòt ép Ni(OH)2
IO]
Nhan xét chuong 5
102
KÉT LUAN
104
Danh muc càc cóng trinh dà cóng bó
10"^
TÀI LIEI! THAM KHAO
109
PHU LUC
124
CAC KY HIÉU VIÉT TÀT
A
: Ampe
A
: Angstron
E
: Dién thè
I
: Cuòng dị dóng dién
•
/
: Màt dị dịng dien
S
: Giày
V
: l ị c dò quét thè
V
: voh
XRD
: Nhiéu xa tia X
DSC
: Phàn tich nhiet lugng quét
DIA
: Phàn tich nhiet vi sai
NHE
: Dien cuc tiéu chuàn hidro
Ox
: Chat oxi hóa
R
: Chat khu
SCE
: Dien cuc Calomen bào bòa
SFM
: Anh hién \'i dien tu' quét
TG
: Phàn tich nhiét tromi luonii
DANH MUC HINH
Hinh 1.1
Gian do Bode
Hinh 1.2
Mgt cài cita dién cuc boi niken
Hinh 1.3
Cdu trite mgng tinh thè P niken hidroxit
Hình 1.4
Md hinh trai tir sàp xép cdc lóp trong mgng tinh thè NifOH):.
Hinh 1.5
Hinh anh su khuéch tàn proton trong dién cuc niken hidroxit
Hinh 1.6
Biéu dò Pourbaix dov gidn
Hinh 1.7
Gian dò mgt cài cua dién cuc niken hidroxit
Hinh 1.8
Khuvét tdt cdu trùc
Hinh 1.9
Gian dò nhiéu xg tia Xcùa (a) P va (b) P^c niken hidroxit
Hinh 1.10
Mó hinh phàn irng dién hóa xay ra trong de qui Si Cd
Hinh 1.11
Diràng congphóng
Hinh 1.12
So'dị phan irng dién hóa trong acqui
Hinh 1.13
Dng cong phóng dién cua acqui Ni-MII va àcc/ui .\i-Cd
Hinh 2.1
Dirdvg cong cyclic
Hinh 2.2
Diràng cong phóng. ngp cua dién cuc niken hidroxit
Hình 2.3
Nguvén Iv cdu tao thiét hi nhan gian dị Rovghen
Hình 2.4
Sadd nguyén ly kinh hién vi dién tin/uct
Hinh 3.1
Gian dà nhiéu xg tia X màu NiiOlh:
Hinh 3.2
Gian dò nhieu xg tia Xcdc mdu:
(a)- M2: ibi- M3:(cì- M4
Hinh 3.3
Phd hịng ngogì cdc mdu Ni(OHj:
(a/-M2. <ìv- A/i, (cj- M4
Hình 3.4
Diróvgphàn
Hinh }.5
Diróvg phàn circ vòng cac màu NifOH): diéu che duoc tu càc
dién cùa dién cuc
Ni-\III
von-ampe
emioni
tich n/iiét DSC cua càc mdu
\i(()H)2
mudi niken khàc nhau: (Ih A/2. (2y- A/-V. (3)- M3
Hinh 3.6
Dvgphàn
nhiét dị
Hình 3.7
Dvgphàn
cuc vịng càc màu niken hidroxit dien phàn a cac
(l)'2fC:
(2)-3fC.
(3ì-4ifC:
cuc vịng dién cuc NifOlh:
(lj-5; (2J-I0: (3)'L\-
(4)-20: (5)-25 vimg
(4h?(Ì'C:
i>i-6à'C
dién phàn sau khi quet
Hình 3.8
Diràng nhiéu xg tia X màu NifOH) i dién phàn
Hinh 3.9
Anh SEM màu NifOHjj
Hinh 3.10
Phó hịng ngogi càc màu NifOHjj
Hình 3.11
Diràng phàn cuc vịng càc màu niken hidroxit trong mói trJig
KOH IM:
dién phàn
(a)-Ml;
(b)- M2; (c)- M3
(I)- M3;(2j- MI: (3)- M5
Hinh 3.12
Gian do nhiéu xg tia Xmàu MI sau ngàm kiém
Hinh 3.13
Dirc/ng cong thè phit thuóc thài gian cùa càc dién cuc niken
hidroxit
phàn:
Hình 3.14
diéu che bang càc phuong phàp: il)- kiètn; (2)- dién
(3)- màu so sành
Gian dò nhiéu xg tia Xmàu niken hidroxit sau khi ngàm trong
mói trvg kiém 6M vói thịi gian
Hinh 3.15
Hinh 4.1
Diràtigphàn
tich nhiét TG va DSC càc màu sau ngàm kiém
(a)- Ni(OH):
dién phàn; (b)- Ni(OH):
co chira hàm luovg Zn
khàc nhau: (l)-IO%mol:
(3)-20%mol;
(2)-l5%mol:
(5)-0%mol
Gian dò nhiéu xg tia X càc màu nikcn hidroxit
lugng
Co
(3)-in%moh
Hinh 4.3
so .sành
Gian dò nhiéu xg tia X càc màu NifOH):
(4)-25%mol:
Hình 4.2
io)- I tuàn: ih)- 5 tuàn
khàc nhau:
C3): (4)-
(I)-
3'^omohCI):
co chira hàm
(2)-5%mol(
C2):
0%(MI)
Gian dà nhiéu xg tia X càc màu niken hidroxit chira hàm lirqvg
Al khàc nhau: (Ì)'5^/omol. (2l- I()%moL (3)- 15"ornai
20%moi
(4)-
(5)-25%mol
Hinii 4.4
Gian dò nhiéu xg tia Xmàu Z4 sau ngàm
Hinh 4.5
Gian dò nhiéu xg tia X màu A4 sau ngàm
Hinh 4.6
Dvgphàn
cuc vịng càc màu niken hidroxit vài hàm luovg Zn
khàc nhau flI-O'^omol: (2)- lO'ìoiuol
:(3t-l5"umol:
(4)-20%mol:(5)-25%mol
Hình 4.7
Cac dudvg phàn circ vdng mau niken hidroxit
khàc nhau (l)-O^'omol:
viri hàm luovg Co
(2)'3''omol:(3}-Uy'nmal:(4}'5"nmol
Hình 4.8
Dngphàn
cuc vịng màu niken hidroxit chira Al vài hàm
hrang khàc nhau (D- 5%mol; (2)- 10%mol: (3)-
ISXmol;
(4)- 20%mol; (5)- 25%mol
Hinh 4,9
Duàng cong thè phu thuóc thài gian cùa càc dién cuc niken
hidroxit co chira (l)-5%Co;
(2)- 20%Al; (3)- 20%Zn;
(4)- phuong phàp kiém
Hình 4.10
Gian dị nhiéu xg tia X càc màu NifOH)^
thuv nhiét à càc nhiét
do khàc nhau
Hinh 4.11
Ducxngphàn tich nhiét cùa càc màu NifOH):
xù Iv thuv nhiét à
càc nhiét dò khàc nhau
Hinh 4.12
Diróvg phàn are vịng màu NifOH):
fI)-Hff^C:f2)-
Hinh 4.13
lOff^C: (3)- I20\\
(4)- I4f/'C:
<5)- I60"C
Dng cong thè phu thc thịi gian cua càc dién cuc niken
hidroxit
Hinh 4.14
duoc xu ly thuy nhiét tgi:
(I)- phutrng /)lià/y kiém: (2)- thuy nhiét
Diróvg cong thè phu thuóc thài gian càc dién cuc nikcn
(D- 5% Cohan:
hidroxit
( 2)- 2()''onhom: (3)- Thuy nhiet: (4)- 20% kém:
(5)- So sành
Hình 5 J
Dng cong phàn ciré anịt dién cuc niken trong mói
KOH IM:
Hinli 5.2
fi)-
trvg
2M: (2)- 4M: (3)- 6M
Diróvg phàn cuc vịng càc dién cuc khàc nhau irong dung dich
KOH IM:
(0)- Ni tinh khiét: il)- Ni C 2 uni: (2Ì- Ni C 4um:
(3)-Ni/C6/.im
Hình S.i
Su phu thc cua hrang Ni'
dị dung dich Ni(NOd:
hàp phu trén graphit xóp vào nóng
(cO- Graphit xu- Iv 2(ìh:
(b)- Graphit xu ly 3()h
Hình 5.4
Diróvg phàn cuc vịng cua dién cuc A'/"
graphit xóp (mdu 30ìi)
trong mịi trvg KOH ịM: ih- sau Kì vong: (2)- sau / " vòng:
f3)- sau 2.'> vòng: (4)- mdu nung o 300 C sau 2? vong quel
Hinh 5.5
Gian dị nhiéu xg tia X dién cuc Ni'ygraphit
xóp sau khi nung à
20ffC
Hình 5.6
Dngphàn
cuc vịng cùa dién cuc Ni^^graphit
xóp fmàu 30h)
duoc nung tgi càc nhiét dị fi)- ì5ff^C: f2)- 200^^C; f3)- 3f)ff^C
Hinh 5.7
Ducxng phàn cuc vòng càc dién cuc Ni/C mg hóa hoc trén nén
graphit xóp xu ly a càc thịi gian (h- 5h: (2)- lOh: (3)- 24h:
f4)-30h
Hình 5.8
Dngphàn
cuc vịng càc dien cuc Ni/C duoc mg hóa hgc a càc
nóng dị khàc nhau:fl)-dién
cuc 3: f2)-dién cuc 2: f3)-dién cuc I
Hình 5.9
Anh SEM màu Ni/C mg hóa hgc
Hinh 5.10
Dng phàn cuc vòng càc dién cuc trong dung dich KOH 6V/
fl)-D2:
Hinh 5.11
f2)-Dl:
f3)-D3
Diróvg phàn cuc vịng càc dién cuc Ni/C nung tgi càc
nhiét dị: (1)- khịng nung: (2ì- 20(/'C: (3)- 3f)ffC: (4)- 35ff'C:
f5)- 400''C
Hinh 5.12
Giati do nhiéu xg tia X màu Ni'C mg hoa hgc sau khi nung
à400\'
Hình 5.13
Diróvg phàn cuc anịt dién cuc Ni trong dung dich KOH 2M viri
càc nóng dị etanol khàc nhau: (-OM: ( h- 0J)3M: (2ì(3)-(llM:
Hình 5.14
0.0\\t:
(4)-0.2M
Diróvg cong thè phu thuóc thài gian cua dien cuc niken hidroxit
vài chat nén dàn dién: ( I)- Ni C ma hóa hoc: (2) - niken bịt
DANH MUC BANG
Bang 1.1
Càc thóng so mgng tinh thè cùa fi-NifOH):
Bang 3.1
Nhiét dò phàn hùy cùa càc màu niken hidroxit
Bang 3.2
Sir phu thuóc cua hiéu suàt qua trinh dién phàn diéu che niken
hidroxtt(H) vào nóng do dung dich NiSOj
Bang 3.3
Su phu thuóc cùa hiéu suàt tgo niken hidroxit vào vàt liéu catịt
Bang 3.4
Su phu thc cùa hiéu st tgo niken hidroxit vào nhiét dị
Bang 3.5
Thành phàn nc trong càc màu niken hidroxit
Bang 3.6
Thè oxi hóa (Eo). thè khu fE/J. sir khàc nhau giil'a thè oxi hóa va
thè khu, mài dị dóng pie oxi hóa càc logi dién cuc khàc nhau.
Bang 4.1.
.SV; liéu thu duac tir giàn dò nhiéu xg tia X càc màu
Bang 4.2.
Nhiét dò phàn huy cua càc mau niken hidroxit khàc nhau
Bang 5.1
Già tri mgt dị dóng cuc dgi cua càc duòng cong phan cuc
anòt trong càc dung dich NaOH va KOH
Bang 5.2
Anh lurong cua nóng dị ion liti trong dung dich KOH tài già tri
thè va màt dị dịng anịt cuc dgi
Bang S.i
Su phu thc già tri thè vd màt dị dóng càc dinh pie anịt vd
catịt vào càc vàt liéu nén
Bang 5.4
Màt dò dòng trao dòi in cua càc dién cuc niken trén càc nén khàc
filiali do trong dung dich kali ferro- ferri cyanua
Bang S.?^ Su phu thc cua ktidi hrang riéng trung bình cua graphit (gcnr )
tlico thài gian xu Iv trong IDSOj 98% a 60 C
Bang 5.6
Màt dị dóng anịt va catịt tgi càc dinh pie cua càc
dngphàn
ciré vịng dién circ Ni'' /grahit xóp trong dung dich KOH 6 M
Bàn<> 5.7
Sir nhu thuóc iiià tri the vd màt dd dòng vào thài gian xu Iv graphit
Banfi 5.')
(//(/ tri mài i1ò dòiiii va ihc pie càc cìicn cuc do tron^^^ KO/f ') U
Bau" 5.10
Mài dị dịin^ cuc dai cua dno
COIIÌ:
plìàn cuc aiìịi dien cuc A /
va Ni/C Ironia mói inrànij, KOH vài càc nóng dị ciano/ khàc ninni
MODÀU
Ngày nay, cùng vói su phàt trién vugt bàc cua khoa hgc ky tht, nhu
càu ciìa con ngirói ve càc thiét bi hién dai phuc vu cugc song nhu: ótị. xe
mày, mày tinh xàch tay, mày quay camera, dién thoai di dòng...ngày càng
phàt trién. De phuc vu nhij'ng nhu càu ngày càng cao. dòi hoi su ra dòi cua càc
thiét bi tich tr& dién nàng ggn, nhe, dung lugng lón, già thành ha. khòng gay ò
nhiém mòi truòng. Trong so càc nguón dién hóa. acqui kiém thè hién uu diém
vugt tròi do dàp ùng dugc bau hét nhùng \éu càu trén [102.105] . Nhu càu
cua thi trng dịi vói Ioai acqui này rat lón va ngà\ càng tàng \ é hai phuong
dien so lugng va chat lugng
Vàt liéu niken hidroxit. bay con ggi là oxit niken bop nuóc la dang oxit
kim Ioai dugc su dung ròng rài làm vàt lieu boat dòng trong ban cuc duong
cùa càc àc qui kiém (Ni I-e. N i ' / n . Ni/Cd. NiH^ va NiMH) tu' hoii mot thè k\
nay [10,66,63). Tinh nàng cua càc àc qui kiém co su dung dién cuc niken chu
yéu bi giói ban boi cuc duong. co ngbTa là \at liéu niken hidroxit su dung qui
dinh dung lugng tich trù trong qua trinh nap \ à dung lugng thồt ra trong qua
trinh phóng. Vice che tao niken hidroxit co tinh nàng cao tra nèn rat phàt tricn
gàn day [ 15.35.4K43J03.104] cùng vói su phàt trién \àt liéu tich trù hidro
va Niken/hidrit kim loai( Ni/MH). Ngoài ung dung cho acqui, niken hidroxit
bay nikcn oxit con dugc su" dung trong pin nh\cn liéu. tu dien hóa. che tao
dién
ciré
de
tịng
hgp
dién
bịa
\à
càc
thiét
hi
dién
sàc
[ 18,20,21,25,26,32,44,49,56,57,64,89»0].
N^i ta dà cbung minb dugc ràng niken hidroxit tòn tai bai dang thu
hinh a va //-Ni(()ll): , khi bi oxi hoa (nap dien) chung chuyén tbanh ;• va
//-NiOOII mot cadi tuong ung |^).14.22|. Irong so cac dang tbù binh cua
nikcn hidroxit, dang/) dugc su dung ròng rài lam \àt lièu che tao cuc duong
cho cac acqui kiem. linh thé/>'-Ni(Oll): co càu truc dang hexagonal (sau màt)
vói khồng càch giùa càc lóp là 4,6 A, khoang càch giùa càc nguyén tir NiNi là af, = 3,12 A. Do co dò ben cao trong mòi truòng kièm dàc nén
y^-Ni(0H)2 thuòng dugc chon làm vàt liéu hoat dòng trang thài phóng dién
trong qua trinh che tao dién cuc niken. /?-Ni(0H)2 co dò thuàn nghich tot khi
dugc tich dién thành ^-NiOOH, co càu trùc lóp gàn gióng vói càc thóng so
mang là Co= 4,85À va ao- 2,82À. Trong qua trinh nap làu. /?-NiOOH chun
thành }'-NiOOH vói su mo rịng khồng càch giùa càc lóp d, = 7A. ;'-NiOOH
cùng dugc tao thành vói diéu kién nap qua. nap vói toc dị cao bay vói nóng
dị chat dién li cao. Su chuyén hóa tu/?-NiOOH -^ ;'-NiOOH kém tbeo su
tàng thè tich, co thè dàn dén làm hong dién cuc \à làm can dung dich dién li.
Do dò, su tao thành /-NiOOIl làm hong dién cuc niken. giani tuoi thg cua
acqui. Thém vào dò, gàn day ngu'òi ta dà phàt hién ràng nguyén nhàn cua hieu
ùng memory, trong àc qui kiém, co lién quan tói su tao thành ;'-NiOOI I.
Danii tbù hinh khàc cùa niken hidroxit là c/-Ni(OH)^ vói kbồnu càch
€()= 7,6À uàn uiónii vói r-NiOOH, danu nà\ co the chu\én thành "--NiOOll
mot càch thuàn nghich khòng kém tbeo su bién dang co' he)c ha\ su ép buòc
nào. Càp ay thè hién dung lugng ly thu\ét cao hon so \ói càp //(Il )/>'( 111 ).
Diéu này co thè tinh tbeo thuc té ràng hon 1 electron co thè vàn chuNén (trao
dòi) trén mot nguyén tu Ni trong qua trinh chuxén pha a-y, do trang thài oxi
hóa cua cua niken trong ;'-NiOOH cao hon 3.5. \'i \à\ càp ay dugc du tmh
ve màt Iv thu\èt co tinh nìinìi dién hóa \uot trịi khi so sanh \ói càp
P{U)/P(\\\). Tu\ nhién. a-Ni(OH): khịng ben nhiét dòng trong mòi truòng
kiém maiih \à chu>én mot càch nhanb chòng thành/)'-Ni(OH):. De lam ben
cau trùc ^/-Ni(Oll):. su tbay the tùng phan Ni boi Co. Fc. AL Zn ha\ \ln dà
va danu du'oc imhién cuu. Nuhién cuu de co thè tịnu bop \a lam ben hoa
a-Ni(011)2 co y nghìa quan trong de co thè su' dung càp (ìxi hoa khu ay.
Trén thè giói, viéc nghién cuu nhàm nàng cao chat lugng cùa Ioai vàt
liéu này dà va dang dugc rat nhiéu nhà khoa hoc quan tàm nghién cuu
[16,41,62,78]. Càc nghién cùu chù yéu tàp trung theo hai huóng: nàng cao
dung lugng cùa cap ^(II)/^(III) hồc làm ben hóa càu trùc dang a cua vàt
liéuNi(0H)2.
Ị nc ta. hng nghién cùu này con khà mói me. hàu nhu chua co
mot ca so hay nhóm tàc già nào nghién cùu mot càch chuyén sàu. mot vài co
so mói chi nhàp vàt liéu niken hidroxit tu nc ngồi de thu nghiém che tao
acqui kiém. Vi vày, chùng tói dà lira chgn vàn de N^hìcn cùu tinh chat dien
hóa dia dien cuc danfi oxit kim Ioai tron^ mói truóng; chat dien li va ùn
dun^ cua chi'in^ làm de tài cua luàn àn vói muc ticu chu yéu là thóng qua càc
két qua nghién cùu tim ra dugc diéu kién thich hgp che tao Ioai vàt liéu
Ni(OI 1)2 co tinh nàng cao co khà nàng góp phàn ùng dung cho cịng nghé che
tao ngn dicMi.
Tiép can nhùng nghién cim lién quan trén thè giói. chùng tịi buóc dàu
nghién cùu che tao vàt liéu niken hidroxit theo càc phuong phàp khàc nhau,
khào sàt tinh chat dién hóa cùa càc vàt liéu che tao dugc trong mòi truòng
kiém, nghién cùu mòi quan he giùa diéu kién che tao tịi càu trùc \à linh chat
dién hóa cùa vàt liéu. tu dò tim dugc diéu kién thich bop de che tao vàt liéu
niken hidroxit co tinh nàng tịt. Nói dung qua trinh thuc nghiém bao gịm :
•
Nghién cùu che tao vàt lieu niken hidroxit. khao sàt càu trùc \à tinh
chat dien hóa cùa vàt liéu trong mịi trng kiém.
•
Nghién cùu nàng cao chat lugng san phàm niken hidroxit diéu che theo
phuong phàp kiém
•
Nghién cùu mot so u tị anh hng dén tinh chat dién hóa cùa dien
Clic niken lurónu uim diinu ironu acqui kiem.
Diem ma'! cùa ln àn
•
-
Bang phuong phàp dién hóa dà che tao dugc vàt liéu niken hidroxit co
tinh nàng cao va khao sàt dugc su chuyén hóa càu trùc cùng vói su thay
dịi tinh chat dién hóa cùa chùng khi làm viéc trong mòi truòng kièm.
Nhùng két qua nghién cùu cho phép tim ra phuong phàp che tao vàt
liéu niken hidroxit don gian va co thè àp dung de che tao dién cuc
duong cho càc acqui kiém co chat lugng cao.
-
Dà nghién cùu su ành huóng cùa mot so yéu tó nhu; nhiét dị, su co
mat cùa càc chat phu già C o ' ^ Zn'*. AV\ ... dén qua trinh che tao vàt
liéu niken hidroxit va khàng dinh ràng: co thè su dung plurong phàp
kiém de che tao niken hidroxit co chat lugng tịt vói ky tht don gian,
già thành thàp thóng qua xu ly thu\ nhiét hồc thém chat phu già ó
danii dịnìi két tua.
-
Bang phuong phàp bién tinh bịt graphit \ói sir co mat cua niken kich
th"c nlìo hồc cua ion Ni"* trong lo xóp cua graphit dà lam làng kha
nàng chuyèn hóa cua Ni" thành Ni^^ trong mịi trng kiém. Két qua
nà\' co y nghìa thuc té trong \iec nghién cùu che tao dién cuc niken
hidroxit co boat tinh dien hóa cao phuc \ u cho \ ice che tao acqui kiém
co chat lugng tòt.
-
Két hgp phuo'ng phàp do nhiéu xa tia X. chup anh hién \ i dién tu quet
Sl'M, phàn tich nhiét TG. DSC de xac dinh càu trùc \à phép do dien
hóa xàc dinh tinh chat dien hóa dà tim duoc nìịi quan he giùa diéu kién
che tao, su thay dòi càu trùc ùng vói su tha\ dịi boat tinh dien hóa cua
vat liéu.
Y nghìa khoa hgc \ à t h u c tién cna hiari àn
Ràng phuong phap thuv nghicm. luàn an dà xà\ dung dugc
IÌÌỊÌ
lién he
tu phucrng phap long hgp dcn càu truc linh the \a tinh chat dicn hoa cua \at
liéu niken hidroxit. Càc két qua nghién cuu cho phép tòng hgp dugc vàt liéu
niken hidroxit co hoat tinh tòt bang nhùng ky thuàt don gian. de trién khai.
Dòi tugng nghién cùu cùa luàn àn là su két hgp giùa phuong phàp tòng hgp
va vàt liéu co kha nàng ùng dung trong thuc té. Két qua nghién cuu cua luàn
àn nhin chung co y nghTa két hgp giùa nghién cùu co ban va nghién cuu còng
nghé. Màt khàc. vàt liéu nghién cùu là Ioai vàt liéu co nhieu kha nànu ùns
dung trong thuc tè, cu thè trong càc ITnh vuc che tao ngn dién. xùc tàc cho
càc qua trinh tịng hgp càc hgp chat hùu co, che tao thiét bi dién sàc...
Bo Clic d i a luàn à n :
Phùn tiw dilli giói thiéu ly do chgn de tài, dịi tugng, muc dich va y nghTa
khoa hgc cua luàn àn.
Phùn tòng t/itan cùa luàn àn bao gòm 2 chuong
Chuonu 1 trinh bàv nhùnu vàn de ve oxit niken nềm nc (hidroxit
niken): càu trùc tinh thè. phan ùng dién hóa. càc \éu tị anh huong dén boat
tinh dién hóa va ùng dung cua vàt liéu nikcn hidroxit trong acqui .
Clurong 2 gió*i thiéu càc ky thuàt thuc nghicm. plurong phàp \a thicl bi
duo"c su dunu do dac Ironu qua trinh imbién cùu.
Phùn het tuta va thao luan bao gòm 3 chuong
Chuong 3 là càc két qua nghién cùu anh huòng cùa càc phuo'ng phàp
che tao (amoni, kièm, dién phàn) dén càu truc \a tinh chat dién hoa cua \àt
liéu niken hidroxit.
Chuong 4 là càc két qua nghién cùu nàng cao chat lugng san phàm
niken hidroxit diéu che theo phuong phàp kiém bang càch su dung chat cho
thém hoac xù ly thu\' nhiet két tua niken hidroxit.
duroim 5 là càc két qua nuhién cuu mot so \éu tò anh huonLi dén tinh
chat dién hóa cua dién cuc niken huóng che tao cuc duong cho acqui kiém.
Phùn kct lutjn trinh bay càc két qua chinh cua luàn àn.
CAC két qua chù \éu cua luàn àn dà duoc còwi bò trong 6 bai bao dàng Ircn
càc tap chi va 3 còng trinh dugc trinh ba> tai cac bòi nghi chu\én nganh.
Chuong 1:
TỊNG QUAN
1.1 Niken hidroxit
/,/. / Gi&i thìèu
Niken hidroxit dugc su dung làm vàt liéu boat dòng trong càc ban cuc
duong cua mot so acqui kièm dà hon mot thè ki nay [7,27,28]. Loai vat liéu
này tiép tue dugc quan tàm nghién cùu vi tàm quan trgng thuong mai cùa
acqui niken- cadimi va niken- metal hydrit [35,37,38,43,100].
Ban chat cua càc phan ùng xay ra tai dien cuc niken hidroxit rat phùc
tap. Bang càc ky thuàt nghién cùu quang phó, càu trùc va dién hóa ng'i ta dà
chùng minb ràng cà hai loai vàt liéu khòng tich dién (Ni(OIi)2) va tich dién
(NiOCJII) dèu co thè tịn tai di hai dang càu trùc [22.29.40]. Mot dang cua
Ni(OIl); du'gc ggi là //-Ni(OH)2, là dang khan va co càu trùc giịng Mg(C)H)2
brucite phàn lóp [59,85,92,96]. Dang kia. a-Ni(OIl)2 là dang hidiat. co cliùa
nuóc xen kè giùa càc lóp dang brucite [77.101.105
< III
NI
< tl(
\^(\\\^
[3.1(1
Cliii irinh diC-n hóa
-•
\n<)Ht>
ì
NHOM'^
NiOOH
O nap
/ M M )
( I ^ K , N I ()2
I iM
(III
H-tOr, '
( »H
Hình 1.1. Gian dị Bodc
/H2<»
Su oxi hóa /?-Ni(0H)2 trong qua trinh nap tao thành /?-NiOOH va oxi
hóa a-Ni(0H)2 tao thành ;K-NÌOOH [30,33,59]. Phóng dién y?-NiOOH tao ra
/?-Ni(OH)2 va phóng dién /-NiOOH tao thành a-NKOH): [8.9.11.13.14].
Trong qua trinh phóng dién a-N'ì{OH)i co thè mat nc va tài két tinh trona
mịi trng kiém nóng dị cao de tao thành /?-Ni(OH)2 [14, 47,61].
Bode va càc cóng su [12] cùng phàt hién ràng /?-NiOOH co thè chuyén
thành /-NiOOH khi dién cuc bi qua nap hoac nap dien vói cng dị dịng
lón (xeni hinh 1.1)
Càc cịng trinh nghién cùu sau này [ 11,98,99,102] dèu thóng nhat vói càc
két luàn trén. I lai so dò phàn ùng thuòng qui ve chu ky /?//? va a/y.
/. 1.2 Dien cuc acijuì nikcn hidroxit.
Su chuyén hóa thuàn nghich giùa (O'-NiCOH): va /-NiOOH co Igi ich
cao han so vói cap /?-Ni(0H)2 va /?-NiOOH. Tbù nhàt. ùng suàt nói giàm
dànii kè vi ^-Ni(OH)-> va v-NiOOH co càc bàne so manTiép theo, càp a-Ni(OH)2//-NiOOH co dung lugng trao dịi electron riéng lón
han so vai cap /?(II) y9(lll). cu thè cap /?(II)/?(I11) cho già tri dung lugng là
0,8 e con dung lugng tuong duo'ng cua càp a / l à 1.2 e 112.65.96.86]. Nhung
a-Ni(OH): khòng ben \à bi chuyén nhanb chong thành y(?-Ni(OHj: trong mòi
truò'nu kièm maiih. Do dò, dién cuc acqui niken hidroxit tbònii tbuò'ns duoc
thiét kè dira trèn chu ky pp.
Dò dan dién cùa /?-NiOOH lón gap 5 lan so \ói Xi(OH): [12] vi vày
khòim co ui can tro' troni: uua trinh nap dién cuc. \ì danu NiOOH dugc tao
thành làm tàng dò dan dien cua \àt liéu hoat dòng. Tu\ nhicn. trong qua trinh
phóng dién \àt liéu tich dien co thè hi càch bict trong chat nèn co dièn tra cua
san phàm phóng dièn va khịng thè phóng dièn mot càch hoàn toan.
Theo thòi gian, mot so mau dién cuc dà dugc su dung bao gòm su hgp
nhàt cua càc vàt liéu hoat dóng trong càc tàm mịng. trong càc ịng kim loai co
due lo. ban niken thiéu két, dién cuc bòt ép lién két boi chat deo vói graphit
dóng vai tró làm chat dàn dién, bgt niken va thàm sgi niken [38. 70. 107]...
i ^ ^ . , s.:^'--.- , . r V f
Ni kim ioai
(Boi)
Val lièii hoat dònti
(1)
^
^ i ^ «^
(3)
500 pm
^LVVV>*]^,»' J
^
>.^
20 Mm
Ni kiin loai
(Boi)
Vài lieu
IKKU
dịn:
Ni(0H)2
(2)
(4)
50 pm
Hình 1.2
5 pm
A hit càt cua dién circ hot niken [63J
Nhùng còng trinh nghién cùu gàn dà\ dua trén \ ice su dung bgt Niken
va tham sgi niken de che tao dién cuc nikcn hidroxit (xem hinh 1.2).
Sgi niken, sgi sàt ma niken [39]. ha> sgi graphit ma niken dugc ira
chuong \ ì chùng co lo nho ho'n (xàp xi 50 ).im). Gàn dà_\ nhàt tham sgi dugc
cài thicn co thè dat trang thài xóp co" 95'\). nbe hon nhiéu so \ói dang niken
thiéu két (co trang thài xóp 80
90*^0). Phuong phap thich bop dira niken
hidroxit vào tham sgi là o dang ho nhàiv con dugc goi là "phuong phàp tàm
huyén phù\ Sir phàt trién dang ké dal duoc khi cho thcrn ion Co~ MÌO trong
ho nlìào [9,58,76J I IJ. Su cai thien nà\ dugc giai thich tbeo co che sau:
8
Trong mói trng kiém, CoO bi tan ra thành ion coban. Càc ion này két tua
xuòng cùng NiCOH)., mot it tao thành y^-Co(OH)2 khòng bòa tan. Trong qua
trinh nap, /?-Co(OH)2 bi oxi hóa tao thành /?-CoOOH vói dị dan dién cao han,
san phàm này khòng bi khù trong qua trinh phóng dién sau dị. /?-CoOOH
dugc tao thành cung càp su tiép xùc giùa càc hat va truyèn dan electron vói
vat liéu boat dóng.
Màt dị dung lugng cua dién cuc tàng dàng kè khi su dung /?-Ni(OH)2
co cùng co hat, kich thc lo nhó va kbịi lugng riéng cao (1.9 dén 2,0 g'Cm')
[93,94j. San phàm /?-Ni(OH)2 thóng thng gịm nhùng hat khịng dịng dèu
vói 30% thè tich lo trịng ben trong, kich tb'c lo rịng va khịi lugng riéng
khoang 1,6 g/cm . Vói loai vàt liéu mói co thè tàn^ hàm luonu hoat chat thém
20%, Su dung loai vàt liéu này co thè cho dien cuc \ói màt dị dung lirong
vuot tròi là 550 mAh/cnr. Tronu khi dò, tàm thiéu két tiéu chuàn co màt dò
dung lirgng khoang 400 inAh/cm' [12].
Vàn de chinh dat ra dịi vói dién cuc lién két ho nhào vói tham sgi là su
trng no cua dién cuc trong qua trinh tuàn hoan. Diéu nà\ là do su tao tbanh
pha ^NiOOH gay ra [22,72,80]. Su hình thành pha ;/-NiOOH gay nèn su chia
nhó vàt liéu boat dịng, tàng thè tich lo xóp. co thè dàn dén làm hong dién cuc
va can dung dich dién li do dò làm giam tuoi thg cua acqui [33]. Thém vào
dò, iiàn dà\' nmròi ta dà nchièn cùu duoc rane. neu\én nhàn cua biéu ùng
mcmor_\ trong càc ncqui kièm co lièn quan tói sir tao thành pha --NiOGH. De
han che dièu nà>, mot so phu già nhu Co. Cd. Zn ... [16.17.42.51] dà dugc su
dung trong qua trinh che tao dién cuc nikcn. Khi su dung /?-Ni(OH): co chùa
7% Cd ha\' 7n dong kct tua cùng làm tàng dang kè dièn tich nap cua dièn cuc
à nhiét dị cao (lón hon 45"C). Kcm thich hgp hon cadimi khi lam phu già \ i
nò it dòc hon.
1.2 Oxit niken hap nc
1.2.1 p-Ni(0H)2
t
'
•>
f
Cho dén nay, dà co mot so phuong phàp dièu che vat liéu y^-Ni(0H)2 co
càu trùc tinh thè gióng vói vàt liéu boat dịng trong dién cuc duong cùa acqui
kièm dugc còng bò [7,12]. Mot trong nhùng phuong phàp dò là két tua
hidroxit a 100"C tu dung dich niken nitrat khi thém dung dich KOH. De phàt
t
r
i
trién do tinh thè cùa loai vat lieu này, tién bành xu ly thùy nhiét nò trong dung
dich bùn chùa NH4OH vói KOH hồc NaOH.
Phuong phàp cho dị két linh tịt dugc mó ta boi Fievet va Figlarg [12]:
hidroxit duoc diéu che tbeo hai buòr: dàu tién dunu dich amoni duoc thém
dàn vào dung dich nikcn nitrat o nhiet dò phong. sau dò két tua dugc rua sach,
va xù" ly thùy nhiét a 200 C.
Nr-
Hình 1.3. càu Irne mang linh thè fi niken
hidroxil
Phuong phàp khàc là kct tua hidroxit bang càch nho tu tu dung dich
Ni(NO;b 3 moli vào dung dich KOH nóng 90"C vói toc dị khịng dịi. Kèt
tua dugc rua sach. sà> klìị. Ni(Oll): sau ilo dugc hoa tan \ao MI4OII S \1 tao
thành dung dich màu xanh Ni(NH.,)„(OH): sau dị óuac chun sang bình lam
IO
khị co chùa H2SO4 dàc va giù ó dị vài ngày, NH3 dugc lay dàn bòi H2SO4,
san phàm tao thành là càc vày y^-Ni(0H)2.
Càc nghién cùu nhiéu xa natron va tia X [19,66,74,81] chi ra ràng
/?-Ni(OH)2 co càu trùc hexagonal (brucite). Càu trùc loai c^ dịng hinh vói càc
hidroxit kim loai hóa tri 2 nhu Ca, Mg, Fé, Co va Cd. Càu trùc này dugc chi
ra ó hinh 1.3.
Mang tinh thè dugc càu trùc bòi su chòng dòng cùa càc lóp NiO thè bàt
dién. Vài ca niken dèu o mat pbàng (0001 j va dugc bao quanh bai sàu nhóm
\
I
r
••
hidroxyl, làn lugt phàn bị o* trén va di màt pbàng (0001 ). Tga dị phàn so
dịi vói Ni là 0, 0, 0; dịi vói oxi là 1/3, 2/3, r va 2G, 13, z. Càc thóng so tinh
thè hgc cùa /?- Ni(()H)2 co càu trùc tinh thè hoàn bao dugc chi ra ó bang 1.1
112J.
Bang 1.1. ( \'tc thóng so mgng tinh the cua /7- NifOH):
r—
riìóng so
• •
ao
Cn
Dị dai lièn kct
Ni-0
A
3.126
4.593
r
f
2.073
Dị dai lièn kèt
DÒ dai lièn kèt
0-11
Ni-Ni
0.973
3.126
Do su phàn tàn bàt thuòng cùa H nèn su két tua NKGH): khòng thè tinh
khiét. Càc kèt qua nghién cùu cho thà\ \àt lièu kèt tua dugc khac \ói vàt liéu
co càu truc linh thè hồn hao. Kich ihuoc ị mang co so là a,i = 3.1 19 \à
Co= 4.686 A \à lièn kèn O-H là 1.08 A. Sir khac nhau giùa càu truc tmh ihè
hoàn hao \à kèt tua thu dugc theo càc phuong phàp trèn là rat quan trgng \i
vàt licni co cau trùc tinh thè hồn hao khịng hoat dịng dicMi hóa.
Sir khàc nhau \c kha nàng hoat dịng dièn hoa giùa càc loai \àt lieu
dugc qui cho càu truc khièm khu>èt tich lù> do OH co nóng dị cao trèn bè
màt trong càc vàt lièu co dièn tich bè màt lón. Dièu nà\ co lièn quan tói lugng
11
nc hàp phu, dugc chi ra bịi dai hàp phu hịng ngoai ó 1630 cm"' (hién
tugng này khịng quan sàt thày vói vàt liéu co càu trùc tinh thè hồn bào). Phó
hịng ngoai cung chùng minb tga dị bàt dién cua niken vói nhóm hidroxyl,
ngirịi ta cùng khịng phàt bién thày tin hiéu nào chùng tò su co màt cua lièn
két càu hidro trong /?-Ni(0H)2 co càu trùc tinh thè hoàn hao [24]. Tuy nhién
trong vàt liéu acqui, co mot so bang chùng chùng to su co mat cua nuóc hàp
phu. Mac dù loai vàt liéu này co chùa mot lugng nhó nc trong càu trùc
nhung nị vàn dugc xép vào dang y^-Ni(0H)2 vi màt pbàng phan xa (001 ) cua
giàn dò nhiéu xa tia X co d = 4,65 A [34,48,68]. Phép phàn tich nhiét chi ra
ràng nuóc bi tàch ra khịi càu trùc ó nhiet dị cao. Kobe [12] de xuàt ràng
lugng nuóc này lién kèt vói ion Ni trong mang tinh thè va dua ra còng thùc
[Ni(H20)(),32f>l(<^^"): cho loai vàt liéu acqui dugc dièu che bang phirong phàp
bòa hgc. Còng thùc tirong tir cùng dugc nhieu nlia khoa hgc dua ra. lux nhicn
diéu này con tiép tue dugc nghién cùu.
1,2.2 a-Ni (OH):
a-Ni(01l)2 là dang càu trùc hidrat hóa cao. duoc phàt hién dàu tién boi
Lotmar va Fectknecbt [12]. tì'-Ni(0H)2 co thè dugc che tao bang càch két tua
hóa hgc tu dung dich mi niken lồng o nhiét dị phóng. Mot phuong phàp
rat don gian là nho tu tu dung dich amòniàc vào dung dich niken nitrat.
Phirong phap khac là cho KOH 0,5 hoàc 1 M \ao dung dich Ni(N0;)2.
Trong cà hai triròng hgp két tua dirgc Igc \à rùa nga\. Phirong phàp dién hóa
dièu che màng ^r-Ni(OH): trén bé màt kim loai Ni dugc tién hanh bang cach
phàn cuc catot tàm Ni sach trong dung dich tinh NKN'O.O: 0.1 \1 a 8 mA cm".
Ò day co SU' khu cùa ion nitrat dong thòi làm ch(^ pi 1 tàng lèn o bè màt dièn
Clic. gà> nèn sir kèt tua cua a-Ni(Oll): barn chat lèn bè màt cua Ni.
12