Quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi theo pháp luật việt nam hiện nay
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (412.96 KB, 89 trang )
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
PHẠM BẢO ANH
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA TỔ CHỨC
BẢO HIỂM TIỀN GỬI THEO PHÁP LUẬT
VIỆT NAM HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ
ĐÀ NẴNG - NĂM 2020
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
PHẠM BẢO ANH
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA TỔ CHỨC BẢO
HIỂM TIỀN GỬI THEO PHÁP LUẬT VIỆT
NAM HIỆN NAY
Ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 8.38.01.07
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Người hướng dẫn khoa học: TS. Cao Đình Lành
ĐÀ NẴNG – NĂM 2020
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các tài
liệu, số liệu tham khảo, trích dẫn trình bày trong luận văn là trung thực và
có nguồn gốc rõ ràng.
Tác giả luận văn
Phạm Bảo Anh
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU......................................................................................................1
1.
Tính cấp thiết của đề tài........................................................................................................................................1
2.
Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài........................................................................................................2
2.1.
Các nghiên cứu lý luận và thực tiễn về bảo hiểm tiền gửi........................................................................2
2. 2.
Những vấn đề tiếp tục được triển khai nghiên cứu trong nội dung luận văn............................................3
3.
Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu......................................................................................................................4
3.1
Mục đích nghiên cứu.....................................................................................................................................4
3.2
4.
Nhiệm vụ nghiên cứu.....................................................................................................................................4
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.......................................................................................................................4
4.1
Đối tượng nghiên cứu....................................................................................................................................4
4.2
Phạm vi nghiên cứu.......................................................................................................................................5
5.
Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu........................................................................................................5
6.
Ý nghĩa lý luận và thực tiễn.................................................................................................................................5
7.
Kết cấu luận văn....................................................................................................................................................6
CHƯƠNG 1..............................................................................................................7
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA TỔ CHỨC
BẢO HIỂM TIỀN GỬI THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM.................................7
1.1.
Khái niệm và đặc điểm về bảo hiểm tiền gửi................................................................................................7
3.2.1
Khái niệm về bảo hiểm tiền gửi.................................................................................................................7
3.2.1
Đặc điểm về bảo hiểm tiền gửi..................................................................................................................8
1.2.
Vai trò của bảo hiểm tiền gửi.........................................................................................................................10
1.3.
Phân biệt bảo hiểm tiền gửi với các loại hình bảo hiểm thương mại khác..............................................11
1.4.
Pháp luật về bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam..............................................................................................12
1.5.
Nội dung pháp luật về quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi..............................................14
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1...................................................................................................................................... 17
CHƯƠNG 2............................................................................................................18
THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA TỔ CHỨC
BẢO HIỂM TIỀN GỬI TẠI VIỆT NAM........................................................... 18
2.1.
Về quyền của tổ chức bảo hiểm tiền gửi......................................................................................................18
2.1.1.
Đề xuất với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền ban hành mới hoặc sử
hủy bỏ, bãi bỏ, đình chỉ việc thi hành văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến hoạt động bảo hiểm tiền
gửi
18
2.1.2.
Cấp và thu hồi Chứng nhận tham gia bảo hiểm tiền gửi ................................
2.1.1.
Yêu cầu tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi cung cấp thơng tin về tiền gửi đư
2.1.2.
Tính và thu phí bảo hiểm tiền gửi đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gử
2.1.3.
Theo dõi, kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo hiểm tiền g
Nhà nước Việt Nam xử lý hành vi vi phạm quy định của pháp luật về bảo hiểm tiền gửi .................................
2.1.4.
Tổng hợp, phân tích và xử lý thơng tin về tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gử
nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xử lý kịp thời những vi phạm quy định về an toàn hoạt động ngân hàng,
rủi ro gây mất an toàn trong hệ thống ngân hàng ..........................................................................................
2.1.5.
Tiếp nhận hỗ trợ theo nguyên tắc có hồn trả từ ngân sách nhà nước theo qu
Chính phủ hoặc vay của tổ chức tín dụng, tổ chức khác có bảo lãnh của Chính phủ trong trường hợp nguồn
vốn của tổ chức bảo hiểm tiền gửi tạm thời không đủ để trả tiền bảo hiểm; tiếp nhận các nguồn tài trợ của các
tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài để tăng cường năng lực hoạt động. .............................................
2.1.6. Tham gia vào q trình kiểm sốt đặc biệt đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi theo quy định
của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; tham gia quản lý, thanh lý tài sản của tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi
theo quy định của Chính phủ .........................................................................................................................
2.2. Về nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi ......................................................................
2.2.1. Xây dựng chiến lược phát triển bảo hiểm tiền gửi để Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trình Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt và tổ chức thực hiện .....................................................................................................
2.2.2. Quản lý, sử dụng và bảo toàn nguồn vốn bảo hiểm tiền gửi ..............................................................
2.2.3. Chịu sự kiểm tra, thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các cơ quan nhà nước có
thẩm quyền theo quy định của pháp luật ........................................................................................................
2.2.4. Chi trả tiền bảo hiểm cho người được bảo hiểm tiền gửi ...................................................................
2.2.5. Bảo đảm bí mật số liệu tiền gửi và tài liệu liên quan đến bảo hiểm tiền gửi của tổ chức tham gia bảo
hiểm tiền gửi theo quy định của pháp luật .....................................................................................................
2.2.6. Tổ chức tuyên truyền chính sách, pháp luật về bảo hiểm tiền gửi; tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp
vụ về bảo hiểm tiền gửi, nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ và phương thức quản lý phù hợp với yêu
cầu phát triển của tổ chức bảo hiểm tiền gửi .................................................................................................
-
Về hoạt động tổ chức tuyên truyền chính sách, pháp luật về bảo hiểm tiền gửi: .....................................
-
Về tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ về bảo hiểm tiền gửi: .............................................................
-
Về hoạt động nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ và phương thức quản lý phù hợp với yêu cầu
phá triển của tổ chức bảo hiểm tiền gửi...............................................................................................................51
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2....................................................................................... 53
CHƯƠNG 3............................................................................................................54
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ...............................54
THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ................................ 54
CỦA TỔ CHỨC BẢO HIỂM TIỀN GỬI TẠI VIỆT NAM.............................. 54
3.1
Căn cứ đề xuất giải pháp.............................................................................54
3.1.1
.Định hướng hoạt động của ngành ngân hàng..................................................................................... 54
3.1.2
. Định hướng phát triển của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam.................................................................... 55
3.2
Giải pháp hoàn thiện pháp luật về quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam.....58
3.2.1
Về quyền của TC BHTG..........................................................................................................................58
3.2.2
Về nghĩa vụ của TC BHTG.....................................................................................................................67
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3......................................................................................73
KẾT LUẬN............................................................................................................ 74
PHỤ LỤC...............................................................................................................77
BHTG:
BHTGVN:
FSMIMS:
IADI:
NHNN:
QTDND:
TCTD:
TC BHTG:
1
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Số hiệu
bảng
1.1
2.1.
2.2.
Phân
mại
Tổng
cáo v
Số li
Danh
2.3.
2.4
năm
Thốn
hết n
Quy
2.5
3.1.
2010
Thốn
2
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh nền kinh tế hiện đại, hoạt động tài chính – ngân hàng đóng vai
trị hết sức quan trọng, là công cụ hỗ trợ, tạo động lực cho hoạt động kinh doanh,
sản xuất. Đây là hoạt động mang tính rủi ro cao, chính vì vậy, bảo hiểm tiền gửi ra
đời và trở là một trong những cơng cụ góp phần bảo vệ an toàn lành mạnh hoạt
động ngân hàng.
Tại Việt Nam, hoạt động BHTG được khởi đầu bằng Quyết định số
101/TCQĐ-BH ngày 01/02/1994 của Bộ Tài chính. Cuối năm 1999, Chính phủ ban
hành Nghị định số 89/1999/NĐ-CP ngày 01/9/1999 về bảo hiểm tiền gửi và Quyết
định số 218/1999/QĐ-TTg ngày 09/11/1999 về việc thành lập Bảo hiểm tiền gửi
Việt Nam, đây là tổ chức duy nhất triển khai hoạt động bảo hiểm tiền gửi tại Việt
Nam cho đến thời điểm hiện tại. Năm 2012, với sự ra đời của Luật Bảo hiểm tiền
gửi số 06/2012-QH13 ngày 18/6/2012 và Nghị định 68/2013/NĐ-CP ngày
28/6/2013 của Chính phủ về quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm
tiền gửi đã tạo cơ sở pháp lý cao nhất để Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam triển khai và
thực thi hiệu quả chính sách BHTG tại Việt Nam.
Trải qua hơn 20 năm hoạt động Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam từng bước khẳng
định vai trị quan trọng của một tổ chứng tài chính nhà nước trong việc bảo vệ người
gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của các tổ chức tín dụng, đảm bảo sự phát triển
an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng. Tuy nhiên, hiện nay nhiều quy định
pháp luật điều chỉnh về BHTG và hoạt động của tổ chức BHTG hiện nay chưa bắt
kịp với sự thay đổi và cần có sự hồn thiện hơn để phù hợp với sự biến động của
ngành tài chính - ngân hàng, đáp ứng các nhiệm vụ và giải pháp phát triển Bảo hiểm
tiền gửi Việt Nam tại Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng đến năm 2025 – định
hướng đến năm 2030.
Vì vậy, với mong muốn nghiên cứu các vấn đề lý luận và thực tiễn, thơng qua
đó đưa ra các giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo hiểm tiền gửi và hoạt động của
tổ chức BHTG tại Việt Nam, tôi chọn đề tài “Quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo
1
hiểm tiền gửi theo pháp luật Việt Nam hiện nay” để nghiên cứu và làm luận văn
tốt nghiệp cao học của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
2.1. Các nghiên cứu lý luận và thực tiễn về bảo hiểm tiền gửi
Từ khi tổ chức bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam được thành lập vào năm 1999
đến nay đã rất nhiều cơng trình nghiên cứu về hoạt động bảo hiểm tiền gửi như:
Tài liệu chuyên khảo“Pháp luật về BHTG ở Việt Nam” của PGS.TS. Lê Thị
Thu Thủy, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2008. Đây là cơng trình
nghiên cứu chun sâu và có quy mô về pháp luật của hoạt động BHTG ở Việt Nam.
Cơng trình đã khái qt được sự hình thành của hoạt động BHTG và đề cập đến một
số lý luận cơ bản cũng như nêu ra thực trạng và giải pháp hoàn thiện pháp luật về
hoạt động BHTG tại Việt Nam. Tuy nhiên cơng trình chưa lảm rõ các vấn đề về hệ
thống lý luận pháp luật trong hoạt động BHTG, chưa phân tích rõ về sự giống và
khác của BHTG so với các loại bảo hiểm khác….Nhìn chung đây vẫn là cơng trình
tiền đề trong việc nghiên cứu hoạt động BHTG tại Việt Nam.
Cuốn “Deposit Insurance Around the World: A Comprehensive Database” của
các nhà nghiên cứu quốc tế và World Bank (Ngân hàng Thế giới), năm 2005 làm rõ
vấn đề lý luận về BHTG, phân tích thực tiễn áp dụng pháp luật để đánh giá về pháp
luật BHTG của quốc gia trên thế giới. Đây là cơng trình nghiên cứu để các nhà
nghiên cứu và nhà lập pháp của các quốc gia tham khảo.
Luận văn thạc sĩ “Quy chế pháp lý về bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam” của
Thạc sĩ Lê Thị Thúy Sen, Viện Nhà nước Pháp luật, năm 2008; luận văn “Pháp luật
về tổ chức BHTG ở Việt Nam” của tác giả Nguyễn Duy Hoàn, Khoa Luật, Đại học
Quốc gia Hà Nội, 2011. Những nghiên cứu này đều khái quát cụ thể về cơ cấu tổ
chức, hoạt động của tổ chức BHTG tại Việt Nam, tuy nhiên những cơng trình này
được cơng bố trước khi có Luật BHTG năm 2012 nên khơng phù hợp với thực tiễn
pháp luật hiện tại.
Luận án tiến sĩ “Hoạt động bảo hiểm tiền gửi theo pháp luật Việt Nam từ thực
hiện cá ngân hàng thương mại” của tác giả Nguyễn Đăng Quân, Khoa Luật, Học
2
viện khoa học xã hội Việt Nam, 2018. Cơng trình đã làm rõ các vấn đề về hoạt động
BHTG, có những phân tích cụ thể các đặc điểm trên cơ sở thực tiễn pháp luật của tổ
chức BHTG và tổ chức BHTG là ngân hàng thương mại.
Luận án tiến sĩ “Pháp luật về bảo hiểm tiền gửi từ thực tiễn Bảo hiểm tiền gửi
Việt Nam” của tác giả Ngô Quang Huy, Khoa Luật, Học viện khoa học xã hội Việt
Nam, năm 2020. Luận án đã phân tích rõ lý luận pháp luật về hoạt động BHTG tại
Việt Nam; các số liệu, tài liệu được cập nhật đầy đủ, mới nhất về thực tiễn hoạt
động của BHTGVN.
Ngồi ra cũng có một số bài viết đăng trên các báo và tạp chí đề cập đến hoạt
động của tổ chức bảo hiểm tiền gửi. Tuy nhiên, đa phần các nghiên cứu tập trung
phân tích các chính sách và hoạt động chun mơn về bảo hiểm tiền gửi mà chưa
phân tích cụ thể hoặc chỉ phân tích một số phần về quyền, nghĩa vụ của tổ chức bảo
hiểm tiền gửi. Hơn nữa, đây là một lĩnh vực mới, mang tính chun mơn nên tài liệu
tham khảo, thông tin không nhiều. Trong bối cảnh pháp luật về bảo hiểm tiền gửi và
hoạt động của tổ chức BHTG đang cần được sửa đổi, bổ sung thì việc nghiên cứu đề
tài “Quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi theo pháp luật Việt Nam hiện
nay” là phù hợp, giúp cung cấp thêm nguồn tài liệu để các cơ quan có thầm quyền
và các đối tượng có nhu cầu xem xét, tham khảo.
2.2. Những vấn đề tiếp tục được triển khai nghiên cứu trong nội dung luận
văn
-Làm rõ những vấn đề lý luận pháp luật về BHTG và những nội dung pháp luật
về quyền và nghĩa vụ của tổ chức BHTG.
-Đánh giá về thực trạng, thực tiễn pháp luật về quyền và nghĩa vụ của tổ chức
BHTG tại Việt Nam và thực tiễn thực hiện pháp luật về BHTG. Từ việc phân tích
thực trạng để làm căn cứ đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu
quả thực hiện pháp luật về quyền và nghĩa vụ của tổ chức BHTG tại Việt Nam.
- Đề xuất về các định hướng và giải pháp hoàn thiện, nâng cao pháp luật về
quyền và nghĩa vụ của tổ chức BHTG tại Việt Nam.
3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1 Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài là nhằm làm rõ các vấn đề lý luận về quyền và
nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi theo pháp luật Việt Nam hiện nay. Phân tích,
đánh giá thực trạng pháp luật và thực trạng hoạt động của BHTGVN; từ đó, đề xuất
các định hướng và giải pháp hồn thiện pháp luật về quyền và nghĩa vụ cũng như
nâng cao hiệu quả hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trong thời gian tới.
3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
Từ mục đích nghiên cứu đặt ra ở trên, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án được
xác định bao gồm:
Một, tổng quan tình hình nghiên cứu các vấn đề liên quan để làm rõ các vấn đề
được nêu ra trong luận văn; các nội dung sẽ được kế thừa và các nội dung cần tiếp
tục phải nghiên cứu và giải quyết trong nội dung luận văn.
Hai, nghiên cứu, làm rõ một số vấn đề lý luận pháp luật về BHTG và quyền
của tổ chức bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam, thực hiện so sánh, tham khảo pháp luật
của quốc tế về hoạt động bảo hiểm tiền gửi.
Ba, thực hiện phân tích, đánh giá thực trạng, thực tiễn thực hiện pháp luật về
quyền và nghĩa vụ của tổ chức BHTG tại Việt Nam hiện nay.
Bốn, trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng ,thực tiễn để từ đó nhận xét về
ưu điểm, những vấn đề còn tồn tại, bất cập của pháp luật về quyền và nghĩa vụ
của tổ chức BHTG tại Việt Nam.
Năm, đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về quyền và nghĩa vụ của
của TC BHTG cũng như các giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện của hoạt
động của TC BHTG trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các quy định về quyền và nghĩa vụ của
tổchức bảo hiểm tiền gửi theo pháp luật Việt Nam. Trên cơ sở đó, nêu ra những bất
4
cập và giải pháp hoàn thiện các quy định pháp luật về quyền và nghĩa vụ của TC
BHTG tại Việt Nam.
4.2 Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nguyên lý hoạt động của tổ chức BHTG, các quy định pháp
luật về điều chỉnh hoạt động của BHTG tại Việt Nam; thực hiện so sánh và đối
chiếu với các thông lệ, pháp luật về hoạt động của tổ chức bảo hiểm tiền gửi của
một số quốc gia trên thế giới.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn được nghiên cứu dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác –
Lenin, phép biện chứng duy vật và phương pháp luận duy vật lịch sử. Dựa trên cơ
sở các quan điểm, định hướng của Đảng và Nhà nước về chính sách bảo hiểm tiền
gửi trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
- Phương pháp tổng hợp có hệ thống các tài liệu liên quan để tìm hiểu các lý
luận và thực tiễn pháp luật về hoạt động BHTG, từ đó rút ra những nhận định, ý
kiến đánh giá sau q tình phân tích.
- Phương pháp phân tích nhằm phân tích và tìm hiểu các vấn đề lý luận, thực
trạng và thực tiễn thực hiện pháp luật và đề xuất việc sửa đổi, bổ sung hoàn thiện
quy định của pháp luật.
- Phương pháp so sánh được sử dụng để so sánh, đối chiếu các quan điểm khác
nhau giữa quy định pháp luật BHTG hiện hành với pháp luật có liên quan, giữa quy
định pháp luật của Việt Nam với pháp luật quốc tế.
-Phương pháp chứng minh nhằm đưa ra dẫn chứng để làm rõ các luận điểm
trong các nội dung về lý luận và nhận định, quan điểm về đề xuất sửa đổi, bổ sung
quy định pháp luật về quyền và nghĩa vụ của TC BHTG.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Là cơng trình nghiên cứu khoa học có hệ thống về quyền và nghĩa vụ của TC
BHTG theo pháp luật Việt Nam và có ý nghĩa như sau:
- Về mặt lý luận, luận văn góp phần làm sáng tỏ thêm các vấn đề lý luận pháp
luật về BHTG, đặc biệt là lý luận pháp luật về quyền và nghĩa vụ của tổ chức
5
BHTG theo pháp luật Việt Nam; làm rõ thực tiễn thực hiện pháp luật về quyền và
nghĩa vụ của tổ chức BHTG ở Việt Nam; đề xuất định hướng và các giải pháp sửa
đổi, bổ sung, hoàn thiện pháp luật về hoạt động của tổ chức BHTG và nâng cao hiệu
quả thực hiện pháp luật về BHTG ở Việt Nam.
- Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần vào việc nghiên
cứu để hồn thiện pháp luật về hoạt động BHTG tại Việt Nam, là tài liệu có giá trị
tham khảo đối với các cơ quan nghiên cứu, quản lý và các cơ sở đào tạo có giảng
dạy về pháp luật bảo hiểm tiền gửi.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội
dung luận văn được kết cấu gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề lý luận về bảo hiểm tiền gửi, hoạt động của tổ chức
bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam; quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi
theo pháp luật Việt Nam.
Chương 2: Thực trạng pháp luật về quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm
tiền gửi tại Việt Nam.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về
quyền và nghĩa vụ của của tổ bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam.
6
CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA TỔ CHỨC
BẢO HIỂM TIỀN GỬI THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM
1.1. Khái niệm và đặc điểm về bảo hiểm tiền gửi
3.2.1 Khái niệm về bảo hiểm tiền gửi
Bảo hiểm tiền gửi đã xuất hiện từ rất lâu trên thế giới. Mơ hình BHTG đầu tiên
xuất hiện vào năm 1829 tại Hoa Kỳ dưới hình thức cơng khai nhằm phịng ngừa sự
đổ vỡ mang tính chất định kỳ của ngân hàng vào thế kỷ XIX. Tuy nhiên, đến năm
1933 khi tình hình tài chính ở Hoa Kỳ bị rối loạn, nền kinh tế bị lâm vào tình trạng
khủng hoảng trầm trọng, hàng loạt các ngân hàng bị phá sản, cơ quan BHTG công
khai của Nhà nước ở Hoa Kỳ lần đầu tiên mới ra đời (FDIC), nhằm củng cố lòng tin
của nhân dân vào hệ thống ngân hàng, bảo vệ người gửi tiền. Từ đó đến nay, các
quốc gia trên thế giới cũng lần lượt cho ra đời các tổ chức BHTG nhằm bảo vệ
người gửi tiền trước nguy cơ phá sản của tổ chức tài chính, đảm bảo sự ổn định của
hệ thống ngân hàng và hạn chế các cuộc khủng hoảng tài chính Từ đó cho đến nay
các quốc gia trên thế giới cũng lần lượt cho ra đời các tổ chức BHTG nhằm bảo vệ
người gửi tiền trước nguy cơ phá sản của các tổ chức tài chính, đảm bảo sự ổn định
của hệ thống ngân hàng và hạn chế các cuộc khủng hoảng tài chính. Theo hiệp hội
BHTG Quốc tế IADI, bảo hiểm tiền gửi được hiểu là“một hệ thống được thiết lập
để bảo vệ một hệ thống được thiết lập để bảo vệ người gửi tiền trước những mất
mát có thể xảy ra đối với tiền gửi được bảo hiểm của họ trong trường hợp tổ chức
nhận tiền gửi khơng thể hồn thành các nghĩa vụ nợ theo cam kết đối với người gửi
tiền”. [1]
Theo pháp luật Việt Nam tại Khoản 1, Điều 4 Luật Bảo hiểm tiền gửi năm
2012 quy định “Bảo hiểm tiền gửi là sự bảo đảm hoàn trả tiền gửi cho người được
bảo hiểm tiền gửi trong hạn mức trả tiền bảo hiểm khi tổ chức tham gia bảo hiểm
tiền gửi lâm vào tình trạng mất khả năng chi trả tiền gửi cho người gửi tiền hoặc
phá sản”. Trong đó:
7
- Tổ chức BHTG là tổ chức tài chính nhà nước, hoạt động khơng vì mục tiêu
lợi nhuận, thực hiện chính sách BHTG, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống
các TCTD, bảo đảm sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng. Tổ
chức BHTG nhận đóng góp tài chính từ TC TGBHTG, có trách nhiệm thực hiện chi
trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền thuộc đối tượng được bảo hiểm tại tổ chức
tham gia bảo hiểm tiền gửi (TC TGBHTG) khi tổ chức đó chấm dứt hoạt động và
mất khả năng thanh tốn.
- Tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi là TCTD, Chi nhánh ngân hàng nước
ngoài thành lập và hoạt động theo Luật các TCTD được nhận tiền gửi của cá nhân.
Các tổ chức này khi được tham gia BHTG có trách nhiệm đóng góp tài chính cho tổ
chức BHTG và được quyền yêu cầu tổ chức BHTG chi trả bảo hiểm cho người gửi
tiền tại tổ chức đó trong trường hợp tổ chức này mất khả năng thanh toán hoặc bị cơ
quan có thẩm quyền chấm dứt hoạt động.
- Người được bảo hiểm tiền gửi là cá nhân có tiền gửi được bảo hiểm tại TC
TGBHTG. Những người này không phải đóng góp tài chính cho tổ chức BHTG
nhưng có quyền yêu cầu tổ chức BHTG thanh toán tiền gửi và tiền lãi tích lũy trên
tiền gửi đó trong hạn mức chi trả BHTG (nếu chi trả BHTG có giới hạn) hoặc thanh
tốn tồn bộ tiền gửi (nếu chi trả BHTG khơng xác định giới hạn).
Từ những phân tích trên, BHTG có thể hiểu như sau: “Bảo hiểm tiền gửi là một
loại hình hoạt động bảo hiểm, theo đó, tổ chức BHTG thực hiện cam kết chi trả một
phần hoặc toàn bộ tiền gốc và tiền lãi của các khoản tiền gửi cho người gửi tiền
được bảo hiểm tại TC TGBHTG khi có văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm
quyền xác định TC TGBHTG bị chấm dứt hoạt động và mất khả năng chi trả tiền
gửi cho người gửi tiền nhằm thực hiện các mục tiêu chính sách công của Nhà nước”.
[2]
3.2.1 Đặc điểm về bảo hiểm tiền gửi
Bảo hiểm tiền gửi cũng mang đặc điểm của các loại hình bảo hiểm nói chung
theo ngun tắc hạn chế rủi ro, lấy của số đơng bù cho số ít nhưng cũng mang một
số đặc điểm khác biệt như:
8
Một là, hoạt động BHTG là hoạt động cung cấp dịch vụ công
BHTG là công cụ được sử dụng để thực hiện chính sách cơng của Nhà nước.
Hoạt động của tổ chức BHTG thơng thường khơng vì mục tiêu lợi nhuận. Chính
phủ các quốc gia thành lập tổ chức BHTG nhằm mục đích để thực hiện chính sách
cơng. Bởi trong thực tế, hoạt động tài chính – ngân hàng là hoạt động nhạy cảm,
gắn với tính lan truyền rất cao; đồng thời sự đổ vỡ của hệ thống tài chính – ngân
hàng sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế và gây ra những bất ổn về mặt xã hội.
Do đó, Chính phủ các quốc gia đã sử dụng cơng cụ tài chính là BHTG nhằm góp
phần đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hệ thống tài chính – ngân hàng
và ổn định xã hội. Tùy vào mơ hình hoạt động mà chức năng của TC BHTG cũng
được quy định khác nhau; trong đó chức năng chủ yếu là thực hiện chính sách
BHTG với đối tượng tiền gửi của người gửi tiền tại các TC TGBHTG, TC BHTG
có những cơng cụ pháp lý về quyền hạn, trách nhiệm đối với người gửi tiền và TC
TGBHTG. Để thực hiện chính sách BHTG. Tóm lại, TC BHTG được Nhà nước
cung cấp những cơng cụ được pháp lý hóa để thực hiện các mục tiêu chính sách
cơng của mình. Quyền hạn và nghĩa vụ của TC BHTG được pháp luật quy định là
những phương tiện pháp lý để thực hiện có hiệu quả các hoạt động BHTG.
Hai là, BHTG hoạt động để bảo vệ người gửi tiền
Người gửi tiền tại các TCTD có thể là cá nhân, tổ chức…..Tùy quy định pháp
luật của từng nước khác nhau mà đối tượng được BHTG có thể khác nhau nhưng
của hầu hết bảo vệ cho tiền gửi của cá nhân vì đây là đối tượng dễ bị tổn thương, đa
phần số tiền gửi nhỏ lẻ. Các TC TGBHTG có nghĩa vụ đóng phí BHTG nhưng khi
xảy ra rủi ro thì người gửi tiền khơng phải đóng phí BHTG.
Ba là, các TC TGBHTG phải đóng phí BHTG
TC TGBHTG thường bắt buộc phải đóng phí BHTG cho TC BHTG để được
bảo hiểm tiền gửi của người gửi tiền (bảo hiểm trong hạn mức BHTG) tại tổ chức
của mình. Có hai loại phí bảo hiểm phổ biến là phí đồng hạng hoặc phí căn cứ vào
mức độ rủi ro của từng TCTD. Tùy theo tình hình và các yếu tố kinh tế - xã hội mà
các quốc gia áp dụng hình thức thu phí phù hợp với tình hình của quốc gia đó.
9
1.2. Vai trò của bảo hiểm tiền gửi
Một là, BHTG có vai trị quan trọng trong việc bảo vệ người gửi tiền, nâng cao
niềm tin của công chúng đối với hệ thống tài chính, ngân hàng. Bởi lẽ, trong nền
kinh tế thị trường, bảo vệ người tiêu dùng nói chung và người gửi tiền nói riêng là
yêu cầu đặt ra đối với mỗi Chính phủ. Bằng hoạt động của mình, BHTG giúp đảm
bảo hoạt động ổn định của các TCTD và bảo vệ cho công chúng, người gửi tiền.
Hai là, BHTG giúp xây dựng và củng cố niềm tin của công chúng đối với hệ
thống ngân hàng: Hoạt động tài chính – ngân hàng dễ bị với những biến động của thị
trường cũng như ảnh hưởng của tình hình kinh tế chính trị tác động. Trong trường
hợp có thơng tin tiêu cực hoặc biến động của thị trường sẽ tác động tới tâm lý của
công chúng và người gửi tiền dẫn tới tâm lý rút tiền ồ ạt tại các tổ chức tín dụng. Với
sự xuất hiện của BHTG, người gửi tiền có thể yên tâm tiếp tục gửi tiền của mình vì
nếu trong trường hợp rủi ro sẽ được TC BHTG chi trả tiền gửi được bảo hiểm; ngoài
ra với chức năng của mình, TC BHTG thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, tuyên
truyền để nâng cao và củng cố hoạt động của công chúng đối với hệ thống tài chính
– ngân hàng. Thực tiễn cho thấy, khi mà người dân khơng tin tưởng vào hệ thống tài
chính – ngân hàng thì trước hết hệ thống ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng và sau đó là
tồn bộ nền kinh tế của quốc gia cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng theo.
Ba là, BHTG có vai trị quan trọng trong việc giảm thiểu rủi ro, đảm bảo sự
phát triển lành mạnh hoạt động ngân hàng. Thông qua các nghiệp vụ về giám sát,
kiểm tra hoạt động của các TC TGBHTG, TC BHTG phát hiện những rủi ro, vi
phạm các quy định về bảo hiểm tiền gửi, an toàn trong hoạt động ngân hàng và có
cảnh báo, kiến nghị khắc phục. Chính sách BHTG đã tạo ra sự cơng bằng, tạo ra sân
chơi bình đẳng cho tất cả các TCTD đặc biệt là các TCTD có quy mơ vừa và
nhỏ.Với sự đảm bảo của TC BHTG, người gửi tiền có thể an tâm gửi tiền vào các
TCTD vừa và nhỏ mà quyền lợi được đảm bảo tương đương các TCTD quy mơ lớn.
Điều đó thúc đẩy sự phát triển bình đẳng, thu hẹp khoảng cách giữa các TCTD.
10
1.3. Phân biệt bảo
hiểm tiền gửi
với các loại
hình bảo hiểm thương
mại khác
Bảng 1.1: Phân biệt bảo hiểm tiền gửi và loại hình bảo hiểm thương mại
khác. Nguồn: Cá nhân tự tổng hợp từ các văn bản pháp luật
Nội dung
Tính chất hoạt động
Cơ chế bảo hiểm
Luật điều chỉnh
Hợp đồng bảo hiểm
Đối tượng được bảo hiểm
Đối tượng nộp phí bảo
hiểm
Người được thụ thưởng
11
tiền bảo hiểm
1.4. Pháp luật về bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam
Đầu những năm 1988-1990 của thế kỷ 20, hàng loạt tổ chức tín dụng đơ thị bị
đổ vỡ trên tồn quốc, làm lịng tin của người dân đối với hệ thống ngân hàng bị ảnh
hưởng nghiêm trọng. Vì vậy, khi mơ hình QTDND được triển khai thí điểm theo
Quyết đinh số 390/QĐ-TTG ngày 27/7/1993 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ tài chính
cũng ban hành Quy tắc bảo hiểm trách nhiệm của QTDND đối với khoản tiền gửi
có kỳ hạn kèm theo quyết định số 101-TCQĐ/BH ngày 01/02/1994. Theo quyết
định 101-TCQĐ/BH, Tổng công ty bảo hiểm Việt Nam lúc đó (Bảo Việt) đã triển
khai nghiệp vụ BHTG, đây là khởi đầu của chính sách bảo hiểm tiền gửi ở nước ta,
tuy nhiên hoạt động BHTG trong thời kỳ này chưa được thực hiện hiệu quả và rõ
nét. Tiếp sau đó, tuy khơng chịu ảnh hưởng nhiều từ cuộc khủng hoảng tài chính tại
Châu Á vào năm 1997 nhưng đây là hồi chuông cảnh báo cho hệ thống ngân hàng
nước ta cần phải chú trong hơn nữa đến vấn đề BHTG. Bên cạnh đó, cùng với xu
hướng thành lập mơ hình BHTG trên thế giới và sự hội nhập kinh tế quốc tế mạnh
mẽ ở nước ta thời kì đó, việc thành lập một tổ chức BHTG tại Việt Nam là vô cùng
cần thiết.
Tại Việt Nam, Luật các TCTD năm 1997 ra đời với những quy định đầu tiên về
hoạt động BHTG, cụ thể tại Điều 17 Luật các TCTD năm 1997 quy định: “Tổ chức
tín dụng có trách nhiệm tham gia tổ chức bảo toàn tiền gửi hoặc bảo hiểm tiền gửi”.
Đây chính là cơ sở pháp lý ban đầu để Chính phủ tiến tới thành lập tổ chức BHTG ở
Việt Nam. Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam được thành lập theo Quyết định số
218/1999/QĐ-TTg ngày 09/11/1999 của Thủ tướng Chính phủ, chính thức đi vào
hoạt động từ ngày 07/07/2000 với căn cứ pháp lý là Nghị định 89/1999/NĐ-CP
ngày 01/9/1999, Nghị định 109/2005/NĐ-CP ngày 24/8/2005 (sửa đổi, bổ sung một
số điều của Nghị định 89). Cho đến thời điểm hiện tại BHTGVN là tổ chức duy
nhất tại Việt Nam thực hiện chính sách BHTG nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp
12
pháp của người gửi tiền; hỗ trợ các tổ chức tín dụng gặp khó khăn; kiểm sốt và
phịng ngừa rủi ro trong hoạt động ngân hàng.
Ngày 18/6/2012, Luật bảo hiểm tiền gửi số 06/2012/QH13 (Luật BHTG năm
2012) được Quốc Hội ban hành và các văn bản dưới luật như Nghị định số
68/2013/NĐ-CP của Chính phủ ngày 28/6/2013 quy định chi tiết và hướng dẫn thi
hành Luật BHTG. Tiếp theo đó, lần lượt các văn bản quy phạm pháp luật được ban
hành hướng dẫn cụ thể về một số nội dung trong hoạt động BHTG như cấp, thu hồi
chứng nhận tham gia BHTG, cung cấp thông tin giữa NHNN và BHTGVN, hỗ trợ
tài chính đối với tổ chức BHTG…; Quyết định số 1394/QĐ-TTg ngày 13/8/2013
của Thủ tướng Chính phủ ngày 13/8/2013 về việc thành lập tổ chức BHTGVN và
quy định chức năng, nhiệm vụ của BHTGVN; Quyết định số 1395/QĐ-TTg ngày
13/8/2013 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều lệ về tổ chức và hoạt động của
BHTGVN đã tạo ra cơ sở pháp lý cao nhất cho BHTGVN triển khai hiệu quả chính
sách BHTG tại Việt Nam.
Năm 2016, BHTGVN chuyển đổi mơ hình hoạt động, trở thành tổ chức tài
chính Nhà nước theo mơ hình Cơng ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà
nước năm giữ 100% vốn điều lệ theo Quyết định số 527/QĐ-TT ngày 31/12/2016
của Thủ tướng Chính phủ. Bước chuyển này có ý nghĩa quan trọng, là tiền đề để
BHTGVN thực hiện tốt hơn vai trò bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi
tiền, góp phần đảm bảo an tồn hoạt động và càng gia tăng niềm tin của công chúng
vào hệ thống các tổ chức tín dụng.
Tính đến ngày 31/12/2019, BHTGVN đang quản lý 1.282 TC TGBHTG, bao
gồm 95 ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 01 ngân hàng hợp tác xã,
1.182 QTDND và 04 tổ chức tài chính vi mơ; bảo vệ an tồn hơn 5,4 triệu tỷ đồng
tiền gửi trong hệ thống Ngân hàng.
Hiện nay, BHTGVN đã mở rộng mạng lưới hoạt động gồm Trụ sở chính tại Hà
Nội và 08 Chi nhánh tại các khu vực kinh tế trọng điểm trên cả nước giúp triển khai
kịp thời và động bộ các hoạt động nghiệp vụ BHTG, từ đó góp phần bảo vệ tốt hơn
quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền.
13
1.5. Nội dung pháp luật về quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền
gửi
Mối quan hệ giữa các chủ thể tham gia BHTG liên quan chặt chẽ và gắn liền
với mục tiêu chính sách cơng của mỗi quốc gia. Không giống như những quan hệ xã
hội khác trong lĩnh vực dân sự, thương mại, quan hệ giữa các chủ thể tham gia
BHTG này chịu sự điều chỉnh, tác động của ý chí và phát triển định hướng của Nhà
nước. Mối quan hệ trong hoạt động BHTG là một quan hệ xã hội phát sinh trong
lĩnh vực tài chính ngân hàng nhưng có đặc trưng riêng là khơng nhằm mục tiêu lợi
nhuận và chịu sự điều chỉnh của luật chuyên ngành.
Về nguyên lý, BHTG được hiểu là cam kết công khai của TC BHTG đối với
TC TGBHTG về việc TC BHTG sẽ trả tiền gửi cho ngườigửi tiền khi TC TGBHTG
bị chấm dứt hoạt động và khơng có khảnăng thanh tốn cho người gửi tiền. Trong
quan hệ BHTG ln là quan hệ ba bên: Chủ thể BHTG (tổ chức BHTG); chủ thể
tham gia BHTG (các tổ chức tín dụng và ngân hàng thương mại); chủ thể được chi
trả BHTG (người gửi tiền tại TC TGBHTG). Cụ thể:
- Chủ thể tham gia BHTG là các tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại, các
tổ chức tín dụng phi ngân hàng, quỹ tín dụng nhân dân, tổ chức tài chính vi mơ…có
hoạt động nhận tiền gửi của khách hàng, phải đóng phí cho tổ chức BHTG, trường
hợp nếu tổ chức tín dụng gặp phải rủi ro dẫn đến đổ vỡ hoặc phá sản thì tổ chức
BHTG bồi hồn cho chủ thể nhận tiền gửi tại TC TGBHTGtheo quy định của pháp
luật. Vì vậy, pháp luật phải quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các chủ thể thực
hiện, chủ thể tham gia cũng như các quy trình về thực hiện nghiệp vụ BHTG.
- Quyền và nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi phải đảm bảo thể chế hóa
chính chính sách và đảm bảo vị trí pháp lý của tổ chức bảo hiểm tiền gửi. Mục tiêu
chính của hệ thống BHTG là bảo vệ người gửi tiền và góp phần ổn định tài chính.
Các mục tiêu chính sách cơng của hệ thống bảo hiểm tiền gửi được xác định rõ ràng
và quy định chính thức, cũng như cơng bố cơng khai, chẳng hạn như phải thông qua
luật hoặc văn bản kèm luật. Thiết kế của hệ thống BHTG phải phù hợp với các mục
14
tiêu chính sách cơng của hệ thống và có đánh giá cụ thể về mức độ hồn thành mục
tiêu chính sách công của hệ thống BHTG.
- Nhiệm vụ và quyền hạn của tổ chức BHTG phải hỗ trợ cho việc đạt được
các mục tiêu chính sách cơng và phải được xác định rõ và quy định chính thức trong
luật. Nhiệm vụ và quyền hạn của tổ chức BHTG được quy định rõ ràng và chính
thức bằng luật, và phải phù hợp với các mục tiêu chính sách cơng đã đưa ra. Nhiệm
vụ phải quy định rõ vai trò và trách nhiệm của tổ chức BHTG và phải phù hợp với
các nhiệm vụ của các thành viên khác trong mạng an tồn tài chính. Quyền hạn của
tổ chức BHTG phải hỗ trợ nhiệm vụ và cho phép tổ chức BHTG hoàn thành vai trị
và nhiệm vụ của mình. Quyền hạn của tổ chức BHTG bao gồm, nhưng không giới
hạn ở các quyền sau: (1) Tính và thu phí bảo hiểm hay các loại phí khác; (2) Chuyển
giao tiền gửi cho ngân hàng khác; (3) Chi trả cho người gửi tiền được bảo hiểm; (4)
Trực tiếp thu thập thông tin kịp thời, chính xác và tồn diện từ các ngân
hàng để hồn thành nhiệm vụ của mình; (5) Tiếp nhận và chia sẻ thơng tin kịp thời,
chính xác và tồn diện với các thành viên trong mạng an tồn tài chính ở nước
mình, và với các thành viên của mạng an tồn tài chính ở các quốc gia khác nếu luật
quy định; (6) Yêu cầu các ngân hàng thành viên tuân thủ các nghĩa vụ với tổ chức
BHTG, hoặc đề nghị cơ quan giám sát hoặc thành viên khác của mạng an tồn tài
chính thay mặt tổ chức BHTG thực hiện các yêu cầu trên. (7) Lập ngân sách hoạt
động, chính sách, các hệ thống và các thông lệ hoạt động và (8) Ký kết hợp đồng.
- Trong mối quan hệ giữa tổ chức BHTG và tổ chức TG BHTG thì tổ chức
BHTG phải chi trả cho người gửi tiền được bảo hiểm tiền gửi theo hạn mức bảo
hiểm. Nghĩa vụ trả tiền của tổ chức BHTG cho người gửi tiền không xuất phát từ
hành vi vi phạm pháp luật kèm hoặc do lỗi của tổ chức BHTG đối với người gửi
tiền, mà thực chất là nghĩa vụ tài sản theo quy định pháp luật giữa tổ chức BHTG và
tổ chức tham gia BHTG. Nghĩa vụ này chỉ được thực hiện khi tổ chức tham gia
BHTG phá sản hoặc khơng có khả năng thanh toán các khoản tiền gửi cho người
gửi tiền. Qua phân tích trên, có thể thấy bản chất của nghĩa vụ trả tiền của tổ chức
BHTG cho người gửi tiền trong quan hệ BHTG thực chất không phải là nghĩa vụ
15
bồi thường, mà chỉ là một nghĩa vụ tài sản phát sinh do luật định nhằm bảo vệ
quyền lợi của người gửi tiền.
- Quyền và nghĩa vụ của TC BHTG phải thể hiện mối quan hệ với các thành
viên khác trong mạng an tồn tài chính: Các thành viên mạng an tồn tài chính
thường xun trao đổi thơng tin, và đặc biệt khi có ngân hàng thành viên đang bị
giám sát tăng cường. Trong trường hợp có các tổ chức BHTG khác nhau hoạt động
trong cùng một thể chế quốc gia, cần phải có cơ chế chia sẻ thơng tin và phối hợp
giữa các tổ chức BHTG đó (Nguyên tắc 4).
- Quyền và nghĩa vụ của TC BHTG phải có sự tương quan với quyền và nghĩa
vụ của TC TGBHTG và người được BHTG. Quyền của TCBHTG chính là nghĩa vụ
của TC TGBHTG, ngược lại nghĩa vụ của TC BHTG là quyền của TC BHTG và
người gửi tiền.
BHTG cần phải là một phần cấu thành một khuôn khổ nằm trong mạng an tồn
tài chính có chức năng phát hiện sớm, can thiệp kịp thời các ngân hàng có vấn đề.
Khn khổ này cần cho phép can thiệp trước thời điểm một ngân hàng phá sản.
Hành động đó phải bảo vệ được người gửi tiền và đóng phần ổn định tài chính: (1)
Tổ chức BHTG là một phần của khn khổ hiệu quả trong mạng an tồn tài chính
có chức năng phát hiện sớm và can thiệp kịp thời đối với ngân hàng đang gặp khó
khăn tài chính trước khi nó phá sản; (2). Các thành viên mạng an toàn tài chính hoạt
động độc lập và có quyền hạn thực thi vai trị của mình trong khn khổ phát hiện
sớm và can thiệp kịp thời; (3) Khuôn khổ phát hiện sớm và can thiệp kịp thời bao
gồm một tập hợp các tiêu chí định lượng và định tính được quy định rõ ràng sử
dụng để khởi sự việc can thiệp hoặc có các hành động chỉnh sửa kịp thời. Trong đó
phải thỏa mãn các tiêu chí: Được xác định rõ ràng trong luật hoặc quy định, thỏa
thuận; Các chỉ tiêu về an toàn và lành mạnh như vốn, chất lượng tài sản, quản lý,
thu nhập, thanh khoản và độ nhạy cảm với rủi ro thị trường; Được xem xét định kỳ,
quy trình xem xét định kỳ phải được chính thức hóa bằng quy định pháp luật. [3]
Tóm lại, mục đích chính của BHTG là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của
người gửi tiền tại các TC TGBHTG và là cơng cụ giúp giảm thiểu rủi ro và duy trì
16
