Tưởng cong mà lại thẳng

Tưởng cong mà lại thẳng
Biểu đồ lãi suất huy động ngày càng có những diễn biến làm các
chuyên gia khá bất ngờ thay vì cong lên như nguyên lý huy động
càng dài thì lãi suất càng cao thì nó lại có xu hướng đi ngang.

“Ngắn”, “dài” đều như nhau
Kể từ khi Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước điều hành lãi
suất VND theo xu hướng giảm dần, hiện tại, các ngân hàng đã
cam kết giữ lãi suất huy động ở mức 11,2%/năm.
Thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho thấy, trong 3 tuần gần
đây, lãi suất huy động nhóm ngân hàng thương mại nhà nước và
nhóm ngân hàng thương mại cổ phần tương đối giống nhau. Cụ
thể, lãi suất huy động 3 tháng là 11% - 11,2%/năm; 6 tháng: 11%
- 11,2%/năm; trên 12 tháng: 10,5% - 11,2%/năm.
Nhìn vào các con số trên, có thể thấy đường cong lãi suất huy
động đang có xu hướng đi ngang thay vì cong lên như nguyên lý
“huy động càng dài thì lãi suất càng cao”.
Nhìn nhận vấn đề này, đã có một vài lo ngại và liên tưởng đến
diễn biến lãi suất của năm 2008. Thời điểm đó, lạm phát phi mã
trên 20% nên Ngân hàng Nhà nước buộc phải thi hành chính
sách thắt chặt tiền tệ: nâng lãi suất tái cấp vốn, tái chiết khấu, rút
tiền gửi kho bạc, yêu cầu mua tín phiếu bắt buộc. Chính sách này
cộng với yếu tố cân đối nguồn vốn không tốt ở các ngân hàng, đã
đẩy họ vào tình thế bất ổn thanh khoản.
Tuy nhiên, so sánh với thời điểm hiện nay, một cán bộ Ban Kinh
doanh nguồn vốn của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển (BIDV) nói:
“Xu hướng biểu đồ lãi suất đi thẳng là chuyện bình thường trên
thị trường, không thể nói rằng, cứ “thẳng” là bất hợp lý và có dấu
hiệu đe dọa thanh khoản”.
Theo ông này, thanh khoản của hệ thống ngân hàng hiện rất tốt,
hầu như ngân hàng nào cũng dư nguồn vốn khả dụng và bằng

chứng là doanh số giao dịch liên ngân hàng tuần sau giảm hơn
tuần trước và lãi suất kỳ hạn từ 12 tháng trở lên cũng giảm theo.
Vậy vì sao biểu đồ lãi suất lại đi thẳng thay vì cong lên như
nguyên lý? Một chuyên gia của Hiệp hội ngân hàng cho rằng, các
ngân hàng vẫn duy trì lãi suất trung dài hạn tương đương lãi suất
ngắn hạn là bởi tỷ trọng nguồn vốn trung dài hạn ở các ngân
hàng vẫn còn thấp nên họ vẫn để lãi suất ở mức đó để tiếp tục
thu hút tiền gửi.
Ngoài ra, do vướng phải “trần cam kết” (các ngân hàng đang cam
kết lãi suất huy động ở mức 11,2%/năm) thì có muốn nâng lãi
suất trung dài hạn cũng khó.
Chưa kể, mặc dù nền kinh tế đã sáng sủa hơn nhưng thị trường
hàng hóa xuất khẩu vẫn chưa tốt hơn do châu Âu đang lún sâu
vào khủng hoảng nợ, thị trường Mỹ chưa phục hồi nên doanh
nghiệp chưa muốn vay kỳ hạn dài để mở rộng sản xuất kinh
doanh và cầu vốn trung dài hạn ở các ngân hàng chưa trở lại
nhịp độ quen thuộc của 3 - 4 năm trước đây.